آیا نگرش مذهبی با کاهش واکنش های هیجانی رابطه د 

آیا نگرش مذهبی با کاهش روابط فردی با خویشاوندان خود رابطه دارد؟

 

آیا نگرش مذهبی با کاهش جداسازی امور مالی از یکدیگر رابطه دارد؟

 

ضرورت تحقیق:

 

انسان اصالتا موجودی است اجتماعی و نخستین بستر فعلیت یافتن این ویژگی برترین مخلوق الهی ، به طور قطع کانون مقدس خانواده است که مهم ترین و پربرکت ترین نهاد اجتماعی در تاریخ فرهنگ و تمدن انسانی است. در فرهنگ اسلامی ،خانواده به مثابه دژی استوار و نهادی مقدس، بیشترین مسئولیت را در رشد و تحول ، تربیت و تعالی و سعادت وجود انسان بر عهده دارد(افروز، ۱۳۸۲).

مسئله ازدواج به عنوان تنها مسیری که ما را به خانواده می رساند، یکی از مسائل بسیار با اهمیت از نقطه نظر بهداشت روانی است. آن هم ‌به این دلیل که در آن رابطه بسیار نزدیک و طولانی بین زن و مرد برقرار می شود و تعیین سرنوشت آینده و واکنش های روانی و بهزیستی آنان منوط به روابطی است که بین اعضای خانواده وجود دارد(میلانی فر، ۱۳۸۲). ازدواج با بحران های دائمی سر و کار دارد به طوری که معضل اختلافات زناشویی بیشتر از هر طبقه تشخیصی روان پزشکی دیگر، دلیل مراجعه به مراکز مشاوره است (رحمت الهی و همکاران، ۱۳۸۵).

در جهان امروز، علی‌رغم پیشرفت های صنعتی و علمی و دست آورد های شگرفی که در زمینه ها و علوم رفتاری به دست آمده است، انسان نه تنها هنوز نتوانسته مشکلات روحی روانی خود را درمان بخشد بلکه روز به روز این مسائل رو به افزایش است و افراد بیشتری در معرض خطر اختلالات و ناراحتی ها قرار می گیرند، تا جایی که قرن حاضر را قرن گرسنگی عصبی نامیده اند. بررسی های اخیر نشان می‌دهد که یکی از راه های اساسی که بشر می‌تواند به کمک آن سلامت جسمی و روانی خود را حفظ کند، باور ها و اعتقادات مذهبی می‌باشد. در سال های اخیر، بسیاری از محققین و روان شناسان غربی معتقدند نقش باورها و اعتقادات مذهبی برای درمان بسیاری از مشکلات از قبیل افسردگی و اضطراب و مشکلات خانوادگی مؤثر است (ستوده،۱۳۸۷).

آنچه از نتایج اکثر مطالعات بر می‌آید دینداری و وجود مفاهیم مشترک مذهبی به عنوان تسهیل کننده و ایجاد کننده تفاهم و حل تعارض ها در روابط درون خانوادگی عمل می کند. لذا با توجه به فرهنگ دینی کشور، در درجه اول سوق دادن خانواده های دارای ارزش مذهبی به سوی درمانگران آشنا به مفاهیم دینی و در درجه دوم تربیت روان شناسان با رویکرد های دینی جهت خدمات ‌به این گونه افراد لازم می کند(خدایاری فرد، ۱۳۸۵). امروزه پژوهش درباره دین و بهداشت روانی با بهره گرفتن از انواع معیارها و فنون پژوهشی به طور گسترده ای دنبال می شود (وولف^[۱]، ترجمه دهقانی، ۱۳۸۶).

 

با توجه به ادبیات و پیشینه پژوهشی که در حوزه تاثیر و نفوذ عامل مذهب، در تار و پود ابعاد مختلف زندگی انسان وجود دارد، بررسی تاثیر نگرش مذهبی افراد در تعارضات زناشویی می‌تواند به عنوان عاملی مؤثر در سلامت خانواده مطرح شود و شناخت ابعاد مختلف این مسئله می‌تواند به عنوان ابزاری کارآمد برای پیشگیری از بروز تعارضات زناشویی مورد استفاده قرارگیرد .

 

 

 

 

تعاریف مفهومی و عملیاتی واژه هاو اصطلاحات:

 

نگرش مذهبی:

 

تعریف نظری : منظور اعتقادات منسجم و یکپارچه توحیدی است که خداوند را محور امور دانسته و ارزش ها، اخلاقیات و آداب و رسوم و رفتار های انسان را با یکدیگر، طبیعت و خویش تنظیم می کند(خدایاری فرد و همکاران، ۱۳۷۹).

 

تعریف عملیاتی : در این پژوهش نگرش مذهبی به نمراتی اطلاق می شود که آزمودنی ها از طریق پاسخ به پرسشنامه نگرش مذهبی کسب می‌کنند. به عبارت دقیق تر میزان نمره آزمودنی در هر یک از خرده مقیاس ها و همچنین میزان نمره فرد در شاخص نمره کل، به عنوان میزان شدت نگرش مذهبی کلی فرد و یا شدت آن بعد تفسیر می شود.

 

تعارض زناشویی:

 

تعارض زناشویی مرکب از عواطف، افکار و رفتارهایی است، که باز تابنده خشم، ناکامی، عدم توافق، تنفر، رنجش، تلخی و غیره می‌باشد. به عبارت دیگر، هر جا عدم توافق، تفاوت یا ناسازگاری بین همسران وجود داشته باشد تعارض به وجود می‌آید ( مارکمن^[۲] و هالفورد^[۳] ۲۰۰۵، به نقل از قلیلی و همکاران ، ۱۳۸۵).

 

تعریف عملیاتی : به طور کلی تعارض زناشویی در پژوهش به نمراتی اطلاق می شود که از طریق پاسخ آزمودنی ها به پرسشنامه تعارضات زناشویی به دست می‌آید. به عبارت دیگر کسا نی که نمره خام آن ها در دامنه ۱۱۵ و بالاتر قرار می‌گیرد .

 

 

 

فصل دوم

 

ادبیات تحقیق

 

مقدمه

 

در این فصل به مبانی نظری پژوهش می پردازیم. در این راستا علاوه بر تشریح مطالب اصلی (نگرش مذهبی و تعارضات زناشویی ) به مفاهیم مرتبط با موضوع پژوهش نیز پرداخته می شود تا نمای کاملی از مباحث مورد نظر به دست آید. در پایان پژوهش های داخلی و خارجی که در ارتباط با موضوع پژوهش می‌باشد، ارائه می‌گردد.

 

تعریف دین یا مذهب

 

یکی از کارهای اساسی و ضرور در پژوهش های علمی و تبادل اندیشه، ایضاح الفاض و مفاهیم کلیدی به کار رفته در بحث است. زیرا برخی از الفاظ، مشترک لفظی است و معانی لغوی و یا عرفی فراوان دارد. همچنین ممکن است، لفظی در جوامع گوناگون، معانی متفاوتی داشته باشد مثل واژه دین که معانی گوناگونی برایش آورده شده است. برخی از الفاظ نیز در عین وحدت معنا، دارای چندین مصداق گوناگون بوده یا به مرور زمان، معنای نخستین خود را از دست داده و معنای جدیدی را به خود گرفته است. بی توجهی ‌به این تغییر ها و کاربرد های گوناگون برخی الفاظ و مشخص نکردن مقصود از آن الفاظ و مفاهیم، گاهی سبب اشتباه و مغالطه می شود(کریمی، ۱۳۸۵).

 

 

اگر دو طرف به صراحت ذکر کنند که زمان جوهر است (وحدت مطلوب است)، آنگاه فارغ از اینکه آیا خریدار نفع واقعی در اجرای قرارداد در آن تاریخ دارد یا نه، زمان جوهر قرارداد خواهد بود. مثلاً پرونده Bowes در برابر Shand نشان می‌دهد که چون عدم موفقیت فروشنده در تحویل به موقع کالا نقض شرط قراردادی است، خریدار می‌تواند حتی در صورتی که هیچ ضرری متحمل نشده باشد کالاها را مسترد کند^[۱۵۹]. نتیجه این می شود که اگر فروشنده نتواند سر موقع به طور رضایت بخشی تعهد قراردادی را اجرا کند، خریدار بتواند قرارداد را فوراً فسخ کند. به نظر می‌رسد که این امر محدودیت زیادی بر حق متعهد به اصلاح تحمیل می‌کند، زیرا خاتمه دادن به قرارداد می‌تواند از تمام تلاش ها برای تعمیر یا جایگزینی پس از تاریخ مقرر در قرارداد- حتی زمانی که این گزینه ها به لحاظ عملی امکان پذیرند و می‌تواند برای هر دو طرف هزینه زدا باشد- جلوگیری کند. علاوه بر این نگرانی هایی وجود دارد نظر سخت گیرانه ای مثل این می‌تواند به خریدار این اجازه را بدهد که از معاملات نامطلوب فرار کند، صرفاً بر اساس نقض تکنیکی قرارداد، ‌به این معنا که خریداران می‌توانند کالا را مسترد کنند و قرارداد را خاتمه دهند، نه ‌به این خاطر که آن ها واقعاً به خاطر دیر رسیدن محموله از سود محروم شده اند، بلکه به خاطر این که بازار نزول پیدا ‌کرده‌است. قوانینی که این نفع واقعی را که متعهد در اجرای به موقع قرارداد دارد را در نظر می گیرند باید ترجیح داده شوند، اگر چه فقط در صورتی که بتوانند درجه مناسبی از اطمینان را ایجاد کنند.

 

بند دوم: جایی که زمان، جوهر قرارداد نیست (تعدد مطلوب)

 

جایی که زمان جوهر نیست، موضوع قابل بحث این است که محدوده اصلاح متعهد می‌تواند وسیع تر از هنگامی باشد که زمان جوهر است، زیرا متعهد و متعهدله خودشان را در موقعیتی می‌یابند که تا حد زیادی با جایی که زمان قرارداد سپری نشده است مشابه می‌باشد. اگر زمان یک عامل ضروری قرارداد نباشد، این امکان وجود دارد که متعهد قرارداد را اجرا کند. با این وجود تفاوتی بین دو موقعیت مذکور وجود دارد؛ از این لحاظ که بعد از تاریخ مقرر، اجرای قرارداد قابل مطالبه است و ‌بنابرین‏ عدم اجرا باعث نقض قرارداد می شود که ممکن است این حق را به متعهدله بدهد که قرارداد را فسخ کند. بر این اساس می توان گفت که حق متعهد به اصلاح بعد از تاریخ مقرر باید محدودتر از جایی باشد که زمان اجرا منقضی نشده است.

 

اگر حق اصلاح را بپذیریم، سوالی که پیش می‌آید این است که حق اصلاح تا چه زمانی خواهد بود. انتخاب بین دو گزینه است؛ «تجویز یک مدت زمان معقول» یا «اجازه دادن به متعهد برای اصلاح تا زمانی که تأخیر باعث نشده که متعهدله اساساً از تمام نفعی که او قصد داشته از قرارداد دریافت کند، محروم شود»^[۱۶۰]. این نظر وجود دارد که در حالت عادی، منافع متعهدله باید نسبت به منافع متعهد سنگینی کند و ‌بنابرین‏ راه حلی که برای متعهدله مطلوب تر باشد انتخاب شود که به نظر می‌رسد معیار آن، مدت زمان معقول می‌باشد. برای کاستن از عدم اطمینانی که ممکن است در نتیجه استفاده از چنین مفهوم انعطاف پذیری ایجاد شود، باید گفت این رژیم بیشترین تأثیر را جایی دارد که متعهدله موظف است قبل از اینکه حق درخواست ضمانت اجراهای دیگر را داشته باشد، مهلتی اضافی برای اجرای قرارداد تعیین کند.

 

بند سوم: وحدت مطلوب و تعدد مطلوب در اصول یونیدوغوا و حق متعهد به اصلاح

 

در اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی به صراحت از وحدت مطلوب، شرایط و ویژگی های آن و تأثیر آن بر حق اصلاح متعهد بحثی به میان نیامده و اصولاً این اصطلاح در این اصول به کار نرفته است، اما با جستجو و تدقیق در مواد مختلف آن می توان چارچوبی را برای آن مشخص کرد. در ماده ۴-۱-۷، اصل کلیِ حق متعهد به اصلاح پذیرفته شده است و با این عبارت که « طرف مسئول عدم اجرا می‌تواند به هزینه خود، هر گونه عدم اجرایی را جبران کند»، بر این موضوع به عنوان یک اصل صحه گذاشته است. در ادامه، در برخی از بندهای این ماده به شرایطی اشاره شده است که هم می‌تواند تعریفی از وحدت مطلوب را به دست دهد و هم شرایط و مختصات آن را مشخص نماید. در بند «ب» این ماده آمده است که «اقدام جبرانی مذبور در اوضاع و احوال مورد نظر مناسب باشد». عبارت اوضاع و احوال در اینجا بیش از هر چیز به اوضاع و احوال و شرایط متعهدله بر می‌گردد، ‌به این معنا که انجام تعهد در خارج از موعد مقرر و با توجه به هدفی که منعهدله از انعقاد قرارداد داشته است باز هم برای وی مطلوبیت داشته باشد و بتواند همچنان نفعی را به او برساند، که این همان تعدد مطلوب است.

 

از سوی دیگر در بند «ج» بیان می‌دارد که «طرف زیان دیده نفع مشروعی در رد اقدام جبرانی مذبور نداشته باشد»، ‌به این معنی که اگر رد اجرای اصلاحی از سوی متعهد هیچ نفع مشروعی را به متعهد له نرساند یا ضرری را از وی دفع نسازد، وی نمی تواند مانع حق اصلاح متعهد گردد. با جمع این بند و بند «ب» می توان چنین نتیجه گرفت که مطابق اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی اگر اقدام جبرانی مناسب اوضاع و احوال نباشد و متعهدله نیز در رد اقدام اصلاحی نفع مشروع داشته باشد، در نتیجه در اجرای قرارداد وحدت مطلوب وجود دارد و در نتیجه متعهد قرارداد شانسی برای اصلاح و جبران عدم اجرا یا اجرای ناقص تعهد ندارد.

 

بند چهارم: وحدت مطلوب و تعدد مطلوب در اصول اروپایی و حق متعهد به اصلاح

 

• حق انتخاب

مداخله گرها

 

سبک های تفسیری

 

• • اسنادی

 

• • ارزیابی

 

• حضوری

رفتار فعال

 

• • تمرکز

 

• • آغازگر

 

• • انعطاف پذیر

 

• تغییر پذیر

۳

 

۶

 

۱

 

۵

 

۴

 

۲

 

این الگو شبیه زنجیره یادگیری اجتماعی محرک ، ارگانیزم ، ‌رفتار و پاسخ (SOBC)^[16] می‌باشد و تمرکز آن بر فرایندهای شناختی فردی است .این الگو از ۶ عنصر (حلقه) تشکیل شده است .

چرخه مداوم سه عنصر : شرایط محیطی^[۱۷] ، ارزیابی های وظیفه ^[۱۸]و رفتار ( عناصر ۱و۲و۳) هسته اصلی الگو را تشکیل می‌دهند . شرایط مانند سبک رهبری ، تفویض اختیار ، طراحی شغل و نظام پاداش دهی داده هایی را برای افراد ‌در مورد پیامدهای ارزیابی وظیفه ، شرایط و وقایع مربوط به رفتار آتی را فراهم می‌کنند .این داده ها ارزیابی وظیفه ای شخصی (مؤثر بودن ، شایستگی ، بامعنی بودن و حق انتخاب ) را شکل می‌دهند ‌به این معنا که ارزیابی های وظیفه رفتار فرد را نیرومند و حفظ می‌کنند و سپس این رفتار بر وقایع محیطی اثر می‌گذارند .

 

اسپریتزر (۱۹۹۵) با بهره گرفتن از الگوی روان شناختی توماس و ولتهوس (۱۹۹۰) به عنوان اولین مطاله پژوهشی ، توانمندسازی روان شناختی را اندازه گیری و اعتباریابی ‌کرده‌است . وی در مطالعه خود که در شرکت های برتر آمریکا انجام شد در ۲ نمونه صنعتی و بیمه به شناخت ، اندازه گیری و اعتباریابی ابعاد توانمندسازی روان شناختی پرداخت .این ابعاد عبارتند از : شایستگی^[۱۹] ، خود مختاری ، مؤثر بودن و معنی داربودن شغل .

 

وی عوامل سازمانی و فردی مرتبط با توانمندسازی در سطح مدیران میانی را مورد بررسی قرار داد. او ادراکات فردی کارکنان را ‌در مورد ابعاد توانمندسازی فوق که منعکس کننده باورها و جهت گیری شخصی به نقش کاری است را به عنوان مفهوم انگیزشی تعریف ‌کرده‌است .(عبدالهی و نوه ابراهیم ، ۱۳۸۵ ،۳۹-۳۴)

 

شکل شماره ۲-۳-الگوی توانمندسازی روان شناختی اسپریتزر .(عبدالهی و نوه ابراهیم ، ۱۳۸۵ ،۳۹)

 

اثربخشی

 

نوآوری و ابتکار

 

توانمندسازی روان شناختی

 

• • شایستگی

 

• • خودمختاری

 

• • مؤثر بودن

 

• معنی دار بودن

نظام پاداش دهی

 

فراهم نمودن اطلاعات

 

عزت نفس

 

کانون کنترل

 

۲-۱-۱-۳- ضرورت و اهمیت توانمندسازی نیروی انسانی

 

اخیراًً تلاش های زیادی برای بهبود و اصلاح سازمان‌ها انجام شده است که عمدتاًً حول موضوعاتی مانند کاهش سلسله مراتب و دیوان سالاری ، تشکیل تیم های فعال و مشارکت در تصمیم گیری در پایین ترین رده سازمانی می‌باشد . نوآفرینی سازمان‌ها و گرایش آنان به سوی شرکتی شدن و تمرکز زدایی به علت عدم انعطاف پذیری در ساختارهای سنتی ، جنبشی ایجاد ‌کرده‌است که به نقش کارمند و نیاز به توانمندی آن ها به عنوان مرکز ثقل هر گونه تلاش برای حذف دیوان سالاری و بهبود خدمات به مشتریان مورد تأیید جدی قرار گرفته است . توانمندسازی ، حرکت از نظام تصمیم گیری سلسله مراتبی توسط مدیران به نظام کاهش سلسله مراتب کنترل و تصمیم گیری توسط رده های پایین می‌باشد .

 

اسبورن و گیلبر^[۲۰] در سال ۱۹۹۷ در کتاب خود تحت عنوان” حذف دیوان سالاری :پنج استراتژی برای نوآفرینی دولت” پیشنهاد کرده‌اند که :” بهترین راه برای کاهش بوروکراسی ، تأکید بر تقاضای مشتری به جای تقاضای مدیریت از طریق توانمندسازی کارکنان می‌باشد.” (Shelton,2002,101)

 

فرایند توانمندسازی به تفویض اختیار تصمیم گیری در پایین ترین سطح ممکن سازمانی نیازمند است .هدف اصلی توانمندسازی این است که سلسله مراتب سنتی دیوان سالاری کاهش داده شود . توانمندسازی در واقع به نیازهای مشتریان (نه نیازهای سازمان ) تأکید دارد .اگر بخواهیم که کارکنان به سازمان وابستگی و تعهد بیشتری داشته باشند باید زنجیره فرماندهی بین کارمند و مدیر تغییر یابد . می توان گفت که شدت علاقه به توانمندسازی کارکنان در میان مدیران سازمان‌ها و محققان بدون دلیل نیست .

 

کانگر و کانانگو^[۲۱] دلایل زیر را برای شدت توجه به توانمندسازی برمی شمرند :

 

1. 1. مطالعات مهارت های مدیریت نشان می‌دهد که توانمندسازی زیردستان بخش مهمی از اثربخشی سازمانی و مدیریتی است .

 

1. 1. تجزیه و تحلیل قدرت و کنترل در سازمان‌ها حاکی از این است که سهیم کردن کارکنان در قدرت و کنترل ، اثربخشی سازمان را افزایش می‌دهد .

 

1. تجربیات تشکیل گروه در سازمان دلالت بر این دارد که راهبردهای توانمندسازی کارکنان نقش مهمی در ایجاد و تبعاً گروه دارد .

در سازمان‌های بزرگ که به سازمان‌های دیوان سالار معروف هستند ، کارکنان احساس بی قدرتی و درماندگی کرده و تمایل به انجام امورو فعالیت ها ندارند . در این رابطه کوین و اسپریتز (۱۹۹۷) ^[۲۲] مطرح می‌کنند که در سازمان‌های بزرگ کارکنان به ندرت توانمند هستند ، کارکنان در این گونه سازمان‌ها احساس بازدارندگی دارند و تمایلات خود را برای انجام کار خوب از دست داده‌اند. سلسله مراتب بر سازمان‌ها متولی شده است . رویه ها و قوانین از پیش تنظیم شده اند . چنین سازمان‌هایی فقط از قدرت یدی کارکنان استفاده می‌کنند نه از مغزهای آنان.

 

قدرت در رده های بالای سازمان متمرکز شده است و رده های پایین سازمان ناتوان هستند . سلسله مراتب و زنجیره فرماندهی کنترل در محیط های کسب و کار جدید دیگر مناسب نیست . کارکنان باید یاد بگیرند که ابتکار و خلاقیت داشته باشند و در انجام وظایف محوله احساس مسئولیت کنند و به طور کلی آنان نیازمند که توانمند شوند .

 

مارکور^[۲۳] ۱۹۹۶ در این رابطه می‌گوید بسیاری از سبک های مدیریت که قبلاً پذیرفته شده بودند در محیط های سازمانی امروزی مورد قبول نیستند . مدیران خود کامه –افرادی که به تنهایی مدیریت می‌کنند قدرت زیادی دارند و تصمیمات اساسی را خود اتخاذ می‌کنند – برای سازمان‌های امروزی مخرب هستند .

 

توانمندسازی یکی از نویدبخش ترین مفاهیم دنیای کسب و کار بوده که کمتر به آن توجه داشته ولی اکنون به موضوع روز بدل گشته است . اما علی رغم بحث های فراوان درباره فواید توانمندسازی “بهره برداری از آن اندک و ناچیز است و هرچند توانمندسازی به مدیران این امکان را می‌دهد که از دانش ، مهارت و تجربه همه افراد سازمان استفاده کنند اما متاسفانه تعداد مدیران و گروه هایی که راه و رسم ایجاد فرهنگ توانمندسازی را بدانند اندک است .” (بلانچارد ^[۲۴]و کارلوس و راندولف ، ۱۳۷۸، ۱۱)

 

کوین و اسپریترز “مطرح می‌کنند که با وجود آن توانمندسازی می‌تواند مزیت رقابتی به یک سازمان بدهد و علی رغم این که بسیاری از مدیران این واقعیت را قبول دارند که توانمندسازی مطلوب است اما اغلب سازمان‌ها در اجرای آن دچار مشکل شده اند .”

 

توانمندسازی نیروی انسانی به دلایل زیر واجد اهمیت می‌باشد :

 

1. 1. مشتریان دامنه توقعات خود را ‌در مورد کیفیت ، قیمت و خدمات وسیع تر کرده و اوضاع و احوال نشان می‌دهد که اگر سازمانی از عهده برآوردن این توقعات برنیاید ، مشتریان به سمت سازمان‌های رقیب می‌روند . (بلانچارد و کارلوس و راندولف ، ۱۳۷۸، ۱۲)

 

 

عفتی (۱۳۸۱)، به بررسی انگیزه­­های مؤثر بر وندالیسم با تکیه بر سنگ­­پرانی به قطارهای مسافربری پرداخته است. این مطالعه با ملاک قرار دادن نظریه­ های فشار اجتماعی، خرده­فرهنگ، کنترل اجتماعی، برچسب زنی، نظریۀ روانکاوانۀ تبهکاری، نظریۀ یادگیری اجتماعی و غیره کار خود را به پیش برده است. جامعۀ آماری این پژوهش دانش ­آموزان ۹ تا ۱۶ ساله (۶۲۵۴ دانش ­آموز) ساکن در حاشیۀ ریل آهن در سه محور تهران-قزوین، تهران-ورامین و تهران-قم بود که با بهره گرفتن از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد ۳۸۲ نفر انتخاب شدند. یافته­ ها نشان داد که علّت این­گونه رفتارها؛ انگیزۀ تفریحی، ناملایمات خانوادگی، شرایط نابسامان محلی و اوضاع و احوال محیطی و خصوصیات فردی کودکان و نوجوانان بوده است.

 

شمس اسفند آبادی و همکاران (۱۳۸۲)، در مطالعه­ ای با عنوان “بررسی شیوع اختلال رفتاری در دانش ­آموزان ابتدایی شهر ابهر” با بهره گرفتن از پرسشنامۀ راتر به بررسی رابطۀ بین میزان اختلال رفتاری با عامل­های جنسیت، پیشرفت تحصیلی، میزان تحصیل و وضعیت شغلی والدین در بین ۶۰۰ دانش ­آموز (۳۰۰ دختر و ۳۰۰ پسر) پرداختند. نتایج نشان داد که اختلالات رفتاری در %۳/۶ کل آزمودنی­ها شدید است. این میزان در دختران %۶/۵ و در پسران %۷ است. بین وضعیت اشتغال والدین با اختلال رفتاری دانش ­آموزان ارتباط معنی­داری یافت نشد. همچنین بین میزان اختلال رفتاری پسران و دختران و بین میزان تحصیل پدر و میزان اختلال رفتاری تفاوت معناداری وجود نداشت اما بین میزان تحصیل مادر و میزان اختلال رفتاری دانش ­آموزان رابطۀ معنادار وجود داشت.

 

مقصودی و بنی فاطمه (۱۳۸۳)، در مقاله­ای با عنوان “تحلیل محتوای دیوارنویسی­های کلاس­های درس دانشگاه شهید باهنر کرمان” نشان دادند که بیشترین دیوارنویسی­ها در دانشکدۀ فنی و مهندسی و کمترین آن در دانشکدۀ پزشکی بوده است. همچنین از بین تمامی مفاهیم ادبی و اجتماعی نوشته شده، عشق بیشترین فراوانی را داشته است و پس از آن رابطۀ بین دو جنس، تقلب و انتقاد از استاد، زندگی و امید و تأکید بر هنجارهای قومی و اجتماعی قرار دارند.

 

سهامی و احمدی (۱۳۸۳)، در تحقیقی تحت عنوان “‌بزهکاری و خرابکاری”، به منظور بررسی علل و عوامل مؤثر بر خرابکاری، به مطالعه روی دانش ­آموزان دبیرستان‌های شیراز پرداخته‌اند. خرابکاری در این تحقیق به عنوان یک رفتار بزه‌کارانه مد نظر بوده و عبارت است از تخریب امکانات وسایل عمومی از قبیل پاره کردن صندلی اتوبوس‌ها، شکستن لامپ‌های معابر، صدمه به اموال مدرسه و غیره. تحقیق فوق با روش کمّی و به صورت پرسشنامۀ خود گزارشی انجام گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می‌‌دهد که در تجزیه و تحلیل دو متغیره، متغیرهای جنس، سن، محل زندگی، بعد خانوار، وضعیت تحصیلی فرد، تحصیلات مادر، منزلت شغلی پدر، تعهدات و دلبستگی خانوادگی، رابطۀ معنی‌داری با متغیر خرابکاری دارند. در تجزیه و تحلیل چند متغیره با بهره گرفتن از رگرسیون مرحله به مرحله متغیرهای جنس، پایبندی به قوانین، سطح تعهدات و دلبستگی مدرسه‌ای، ساخت خانواده و تحقیر شدن رابطۀ معنی­داری با متغیر وابسته یعنی خرابکاری ‌داشته‌اند.

 

رحمتی (۱۳۸۳)، به بررسی اعتبار تجربی تئوری ناکامی-پرخاشگری تماشاگران فوتبال شهر تهران پرداخته است. فرضیۀ اصلی پژوهشِ وی این بود که ناکامی طرفداران تیم­های فوتبال در دستیابی به اهداف ورزشی­شان سبب گرایش آن­ها به رفتارهای خرابکارانه می­ شود. نتایج پژوهش نشان داد که ناکامی تنها بخشی از رفتارهای خرابکارانۀ طرفداران تیم­های فوتبال را تبیین می­ کند.

 

محمد اسماعیل (۱۳۸۴)، در پژوهشی با عنوان “بررسی و مقایسۀ میزان رشد اخلاقی نوجوانان عادی و دارای اختلال سلوک” مراحل رشد اخلاقی نوجوانان ۱۲ تا ۱۷ ساله را بر اساس نظریۀ کلبرگ مقایسه کردند. نتایج حاصل از مصاحبۀ بالینی نشان داد که مراحل رشد اخلاقی افراد دارای اختلال سلوک با الگوی کلبرگ مطابقت دارد و به موازات بالا رفتن سن، سطح استدلال اخلاقی آنان نیز رشد می­یابد. همچنین سرعت و حرکت نوجوانان دارای اختلال سلوک در مراحل رشد اخلاقی کندتر از نوجوانان عادی بود.

 

پاکدامن (۱۳۸۴)، در مقاله­ای با عنوان “برجاماندگی اختلال واکنشی دلبستگی در نوجوانی” در پی تعیین میزان شیوع اختلال دلبستگی یا برجاماندگی اختلال واکنشی دلبستگی در نوجوانی بود. به همین منظور بر اساس یک پژوهش زمینه ­یابی، نمونه ­ای متشکل از ۲۸۰ نوجوان (۱۴۰ دختر و ۱۴۰ پسر) دبیرستانی مدارس دولتی شهر تهران را انتخاب کرد و با بهره گرفتن از پرسشنامۀ دلبستگی بزرگسال (AAS)، مقیاس بازنگری شدۀ دلبستگی بزرگسال (RAAS)، مصاحبۀ سازمان­یافته تشخیصی اختلال واکنشی دلبستگی (RAD) و مصاحبۀ بالینی برجاماندگی اختلال واکنشی دلبستگی در نوجوانی، آن­ها را مورد ارزشیابی قرار داد. نتایج این مطالعه، وجود نشانه­ های برجاماندگی اختلال واکنشی دلبستگی را در %۵/۱۰ از آزمودنی­های هر دو ریخت نشان داد. این پژوهش در سطح کاربردی نیز، الگوها و ابزارهای جدید را برای ردیابی این اختلال در اختیار متخصصان بالینی قرار می­دهد.

 

اسداللهی و براتوند (۱۳۸۵)، در مقاله­ خود به بررسی رابطۀ بین کودک آزاری والدین و الگوی مجرمانۀ شرارت در کودکان آزار دیده بر مبنای نظریۀ لئونارد برکوئیس و بندورا پرداختند. جامعۀ آماری این مطالعه شامل کلیۀ مجرمین بزه شرارت و خشونت در زندان­های خوزستان در سال ۸۴ بود که با نمونه گیری تصادفی ۸۰ نفر انتخاب شدند. ۹۰ درصد نمونه­ ها گزارش کردند که طی دوران کودکی از جانب پدر مورد آزار جسمانی بوده و تنبیه بدنی، محرومیت از غذا و تفریح بوده ­اند. نتایج حاکی از رابطۀ معنادار بین سواد والدین، ساخت خانواده تک والدی و طلاق زود هنگام با کودک آزاری مشاهده شد.

 

حاج بیگی و مسعودی (۱۳۸۵)، در مقاله­ای با عنوان “خشونت و پرخاشگری در فوتبال و راه­های کنترل آن” ضمن بررسی ماهیت و مبانی نظری موضوع، راهکارهایی را برای کنترل و مقابله با این پدیده مطرح می­سازند.

 

محمدی بلبلان آباد (۱۳۸۵)، در پایان­نامۀ کارشناسی­ارشد خود با عنوان “سنجش میزان وندالیسم و بررسی برخی از عوامل مرتبط با آن در بین دانش ­آموزان ناحیۀ یک مقطع متوسطۀ شهر سنندج” با تأکید بر نظریه­ های یادگیری اجتماعی، بیگانگی، فشار اجتماعی، خرده­فرهنگی، برچسب و کنترل اجتماعی هیرشی نتیجه ‌می‌گیرد که بین متغیرهای جنسیت، محل تولد، ساخت خانواده (بسامان و نابسامان) با خرابکاری رابطه وجود دارد. همچنین متغیرهای بیگانگی اجتماعی، احساس اجحاف و بی­ عدالتی، ارتباط افراد با گروه ­های بزهکار، بُعد خانوار و میزان مشاهدۀ رفتارهای خرابکارانه در مدرسه با تمایل به رفتارهای خرابکارانه رابطۀ مثبت و معنادار و متغیرهای وضعیت مناسب تحصیلی، میزان تعلق و پیوستگی دانش ­آموزان به مدرسه با متغیر وابسته رابطۀ منفی و معکوس دارند. پایۀ تحصیلی تأثیری در متغیر وابسته نداشته است.