6-1-2 اهداف زیستی ……………… 17

7-1-2 اهداف سیاسی ……………… 17

8-1-2 اهداف اقتصادی ……………. 17

2-2 ویژگی‌های كودكان در دوره ابتدایی .. 17

3-2 مواد و برنامه‌های درسی دوره ابتدایی 20

4-2 درون داده‌های نظام آموزش ابتدایی .. 22

1-4-2 منابع انسانی …………….. 22

2-4-2 منابع مادی نظام آموزش ابتدایی 23

1-2-4-2 منابع كالبدی ………….. 23

2-2-4-2 منابع تجهیزاتی ………… 25

3-4-2 منابع مالی ………………. 25

5-2 تاثیر امكانات و تجهیزات مدرسه بر دانش آموزان 26

6-2 تاثیر امكانات و تجهیزات مدرسه بر معلم    28

7-2 تاثیر محیط بر فعالیت‌های نظام آموزشی 29

8-2 كلاس‌های درس چند پایه…………… 30

9-2 مشكلات تحصیلی دانش آموزان در مدارس. 32

1-9-2 افت تحصیلی و عوامل موثر بر آن 32

2-9-2 ترك تحصیل ………………. 34

3-9-2 نارسایی‌های یادگیری ویژه…… 35

10-2 مشكلات رفتاری دانش آموزان در مدارس 37

1-10-2 ترس از مدرسه …………… 37

2-10-2 فرار از مدرسه ………….. 37

3-10-2 اختلال لجبازی و نافرمانی …. 38

4-10-2 رفتارهای نامناسب یا ناپخته . 39

5-10-2 بیش فعلی همراه با كمبود توجه 39

6-10-2 اضطراب ………………… 40

7-10-2 بی نظمی در سلوك ………… 41

11-2 مدارس و دانش آموزان موفق …….. 41

 

12-2 فضاهای آموزشی مدارس …………. 42

1-12-2 كلاس درس نظری …………… 42

2-12-2 كلاس درس تجربی…………… 43

13-2 فضاهای پرورشی ………………. 45

1-13-2 كتابخانه ………………. 46

2-13-2سالن چند منظوره …………. 46

3-13-2 نمازخانه ………………. 47

4-13-2 اتاق فعالیت‌های پرورشی …… 47

5-13-2 اتاق بهداشت ركت‌های اولیه…. 47

14-2 فضای اداری …………………. 47

15-2 فضاهای پشتیبانی یا خدماتی ……. 49

1-15-2 سرویس‌های بهداشتی ……….. 49

2-15-2 آبخوری دانش آموزان ……… 49

3-15-2 انبار نظافت و شستشو……… 49

4-15-2 انبار تجهیزات و وسایل……. 49

16-2 فضاهای گردش ………………… 52

1-16-2 راهروها…………………… 52

2-16-2 پله‌ها…………………….. 52

17-2 فضاهای باز یا محوطه …………. 53

1-17-2 فضای صف جمع و تفریح……… 53

2-17-2 فضای سبز، باغچه و درختكاری.. 53

3-17-2 پاركینگ وسایل نقلیه…….. 54

18-2 مكان یابی واحدهای آموزش………. 57

1-18-2 كاربری‌های سازگار………… 57

2-18-2 كاربری‌‌های ناسازگار ……… 57

3-18-2 جهت یابی ………………. 57

4-18-2 شعاع دسترسی ……………. 58

19-2 انجمن اولیا و مربیان ………… 58

این مطلب را هم بخوانید :

20-2 پیشینه تحقیق………………… 61

فصل سوم : روش تحقیق………………… 66

مقدمه ………………………….. 67

1-3 روش تحقیق……………………. 67

2-3 جامعه آماری………………….. 67

3-3 نمونه و روش نمونه گیری………… 67

4-3 روش و ابزار جمع آوری اطلاعات …… 68

5-3 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها………. 69

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات…….. 70

تجزیه و تحلیل سوال 1……………… 71

تجزیه و تحلیل سوال2………………. 75

تجزیه و تحلیل سوال3………………. 76

تجزیه و تحلیل سوال 4……………… 77

تجزیه و تحلیل سوال 5……………… 82

تجزیه و تحلیل سوال 6……………… 85

بررسی و مقایسه كل سرانه‌ها و مقایسه با استانداردها 88

تجزیه و تحلیل سوال 7……………… 89

تجزیه و تحلیل سوال8………………. 91

تجزیه و تحلیل سوال9………………. 91

تجزیه و تحلیل سوال10……………… 92

تجزیه و تحلیل سوال11……………… 93

تجزیه و تحلیل سوال 12…………….. 95

تجزیه و تحلیل سوال 13…………….. 96

تجزیه و تحلیل سوال 14…………….. 96

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری ………… 98

1-5 مقدمه ………………………. 99

2-5 بحث و نتیجه گیری ……………. 100

3-5 یافته‌های جانبی تحقیق…………. 100

4-5 محدودیت‌های پژوهش…………….. 108

5-5 پیشنهادها…………………… 109

الف. پیشنهاد كاربردی…………….. 109

ب. پیشنهاد پژوهش………………… 111

 

 

فهرست جداول                                          صفحه

 

جدول (1-2) مواد درسی وساعات تدریس هفتگی در مدارس دوره دبستان ………………………………………………. 21

 

جدول (2-2) حداقل ، حداكثر میانگین تراكم دانش آموزان در كلاس………………………………………………………..                                                   44

 

جدول (3-2) استاندارد های فضاهای آموزشی مدارس ابتدایی روستایی……………………………………………………..                                                  45

 

جدول (4-2) استانداردهای فضاهای پرورشی مدارس ابتدایی روستایی …………………………………………………. 48

 

جدول (5-2) استانداردهای فضاهای اداری مدارس ابتدایی روستایی ……………………………………………………..        50

 

جدول (6-2) استانداردهای فضاهای پشتیبانی یا خدماتی مدارس ابتدایی روستایی ……………………………          51

 

جدول (7-2) استانداردهای فضاهای گردش مدارس ابتدایی روستایی ……………………………………………………… 54

جدول (8-2) تلخیص اطلاعات فضاهای بسته مدارس روستایی …………………………………………………………….         55

 

جدول (9-2) استانداردهای سطوح خارجی مورد نیاز به متر مربع در مدارس روستایی ……………………….        56

 

جدول (10-2) شعاع دسترسی……………………………………………………………………………………………………….                 58

 

جدول (1-3) توزیع مدارس ابتدایی روستاهای فریدون شهر بر حسب منطقه وجنسیت در سال تحصیلی

87-1386……………………………………….. 68

 

جدول (1-4) تعداد معلمان ونوع مدرك آن ها…………… 71

 

جدول (2-4) تعداد معلمان وسابقه آن ها………………. 72

 

جدول (3-4) سرانه آموزشی برای هر دانش آموز در مدرسه ودر كل 75

 

جدول (4-4) سرانه فضای پرورشی برای هر دانش آموز در مدرسه ودر كل……………………………………………..   76

 

جدول (5-4) سرانه فضای اداری اتاق استراحت معلمان برای هر دانش آموز در مدرسه ودر كل…………………………….. 77

جدول (6-4) سرانه فضای اداری (انبار داری) برای هر دانش آموز در مدرسه ودر كل…………………………………… 79

 

جدول (7-4) سرانه فضای اداری برای هر دانش آموز در كل… 80

 

جدول (8-4) سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی برای هردانش آموز در عامل انبار وسایل نظافت وشستشو………………………… 82

 

جدول (9-4) سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی برای هر دانش آموز در عامل سرویس های بهداشتی……………………………….. 82

 

جدول (10-4) سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی برای هر دانش آموز در عامل آبخوری…………………………………….. 83

 

جدول (11-4) سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی برای هر دانش آموز در عامل آبدارخانه…………………………………. 83

 

جدول (12-4) سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی برای هر دانش آموز در كل……………………………………………… 84

جدول (13-4) سرانه فضای گردش برای هر دانش در كل…….. 86

 

جدول (14-4) مقایسه میانگین سرانه های موجود در استانداردهای مطلوب………………………………………………. 88

 

جدول (15-4) سرانه فضای زیر بنای ساخت برای هر دانش آموز در كل 89

 

جدول (16-4) سرانه فضای باز محوطه برای هر دانش آموز دركل 91

 

جدول (17-4) نور كلاس…………………………….. 92

 

جدول (18-4) رنگ كلاس …………………………….. 92

 

جدول (19-4) رنگ اداری …………………………… 92

 

جدول (20-4) رنگ راهرو ها………………………… 93

 

جدول (21-4) مربوط به جهت مدارس……………………. 94

 

جدول (22-4) مربوط به كاربری های سازگار……………. 94

 

جدول ( 23-4) مربوط به كاربری های ناسازگار………….. 94

 

جدول (24-4) مربوط به فراوانی پاسخ های افراد در مورد قابلیت گسترده شدن…………………………………….   95

 

جدول (25-4) مربوط به وضعیت آزمایشگاه و وسایل كمك آموزشی مدارس 96

 

جدول ( 26-4) وضعیت انجمن اولیاء و مربیان در مدارس مناطق روستایی شهر ستان فریدون شهر…………………………….   97

 

جدول (27-4) كارائی داخلی مدارس ابتدایی روستایی شهر ستان فریدون شهر…………………………………………… 98

 

 

فهرست نمودارها                                            صفحه

 

نمودار(1-4) مربوط به تعداد معلمان ونوع مدرك آن………………………………………………………………….72

نمودار(2-4) مربوط به تعداد معلمان وسابقه آن ها …………………………………………………………………….73

 

نمودار (3-4) مربوط به سرانه فضای آموزشی در هر مدرسه …………………………………………………………74

 

نمودار (4-4) مربوط به سرانه فضای پرورشی در هر مدرسه ………………………………………………………75

 

نمودار (5-4) مربوط به سرانه اداری (اتاق استراحت معلمان) ………………………………………………………77

 

نمودار (6-4) مربوط به سرانه فضای اداری (دفتر ) درهر مدرسه ………………………………………………..78

 

نمودار (7-4) مربوط به سرانه فضای اداری در هر مدرسه ………………………………………………………….79

نمودار (8-4) مربوط به سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی در هر مدرسه ………………………………………84

 

نمودار (9-4) مربوط به سرانه فضای گردش در هر مدرسه……………………………………………………….86

 

نمودار (10-4) سرانه فضای زیر بنای ساخت برای هر دانش آموز در كل …………………………………….89

 

نمودار (11-4) سرانه فضای باز محوطه برای هر دانش آ…………………………………………………………….90

 

نمودار (12-4) مربوط به فراوانی پاسخهای افراد در مورد قابلیت گسترده شدن………………………….94

 

     فصل اول

كلیات تحقیق

 

1-1 مقدمه                                                          

امروزه ضرورت آشنایی عوامل اداری و آموزشی مدارس، با مشکلات و تنگناهای تحصیلی بیش از پیش مشهود است. معلمان برای اینکه بتوانند با موفقیت به امر آموزش و پرورش بپردازند؛ نیاز به شناخت دانش آموزان و آگاهی نسبت به نقاط ضعف و قوت یاد گیرندگان و عناصر مرتبط با آموزش دارند. به نظر می رسد دوران و روزگار کسانی که بخواهند بدون توجه به نیازهای دانش آموزان و ابعاد رشدی آنان و تعامل عوامل گوناگون صرفاً با تکیه بردانش خود به آموزش و پرورش بپردازند؛ پایان یا فته است. تعلیم و تربیت انسان از بدو پیدایش بشر مورد توجه بوده؛ اما اهمیت آن در قرون اخیر بطور فزاینده ای آشکار شده است. در حال حاضر آموزش و پرورش، کلید توسعه جوامع محسوب می گردد؛ و موفقیت و سعادت ملتها به کیفیت تعلیم و تربیت بستگی دارد، بدون تردید آینده هر کشوری را می توان از سیمای کنونی آموزش و پرورش آن دریافت کرد (نجفی، 1371).

از آن گذشته طی سالهای اخیر، که پیشرفتهای تکنولوژی و روشهای نوین تولید نظامهای اقتصادی جهان را دگرگون ساخته؛ و روابط بین آنها را تغییر داده است؛ آموزش در فرآیند توسعه نقش مهمتری یافته است (لاکهید و ورسپور[1] ، 1989؛ ترجمه سجادیه و همکاران،1371).

نظام آموزش ابتدایی[2]، اولین دوره از آموزش و پرورش عمومی است که کودکان با ورود به این دوره وارد دنیای جدید تعلیم و تربیت می شوند و نخستین بار محیط خارج از خانه را تجربه کرده با واقعیات اجتماعی رو به رو می شوند، کودک مفهوم نقش اجتماعی، مسولیت، کار و روابط اجتماعی را از این راه درک می کند؛ و با همین تجربیات و ادراک ها شخصیت خود را شکل می دهد (میر کمالی،1376).

 

نگاه کلی به وضعیت آموزش وپرورش به ویژه آموزش ابتدایی، در جهان در دهه پایان قرن بیستم نشان می دهد؛ از یک سوء به رغم اعلامیه حقوق بشر، که حق آموزش را یکی از حقوق مسلم انسان اعلام نموده است. حدود یک پنجم ازجمعیت کره زمین هنوز از کسب مهارتهای پایه سواد بی بهره اند  و حدود یک پنجم ازکودکان واجب التعلیم در بسیاری از کشورهای در حال توسعه به مدرسه راه نمی یابند و سالانه به انبوه بی سوادان می پیوندند و از سوی دیگر در این کشورها حدود یک چهارم از کودکان واجب التعلیم در مدارس ابتدایی، قبل از پایان دوره به علت افت تحصیلی و بدون کسب  مهارت لازم برای اشتغال، وارد بازار کار می شوند و به تدریج برجمعیت بی سوادان و بیکاران می افزایند (مشایخ،1373).

همچنین مطالعات اخیر یونسکو درباره ضایعات دوره ی ابتدایی در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین نشان می دهد که در ا کثریت کشورهای مورد مطالعه 10 تا 30 در صد از دانش آموزان این دوره ها را، مردودین تشکیل می دهند و نتیجه تکان دهنده دیگر این مطالعه، نرخ بالای رهاکنندگان مدرسه در دوره ابتدایی است ( کومبز1. 1985؛ ترجمه آل آقا، 1373).

آموزش و پرورش یک حق عمومی است و عملیات مربوط به این حوزه مهم در زمره مسؤلیت های جامعه و در قلمرو سیاستهای عمومی و دولتی قرار می گیرد و می تواند به عنوان عاملی برای عدالت مورد توجه قرار گیرد، زیرا هیچ جامعه ای بدون آموزش و پرورش استوار، نمی تواندسودای برابری و عدالت را در سر بپروراند (آقا زاده،1384). بنابراین شرایط اقلیمی، جمعیت کم و بسیار پراکنده، مشکلات اقتصادی، نیاز به نیروی کار کودکان به عنوان منبع کسب در آمد نمی تواند مانع ارائه خدمات مناسب آموزشی باشد. از آنجائیکه یادگیری فقط در کلاس درس اتفاق نمی افتد، بلکه در و دیوار مدرسه نیز همانند معلم و کتاب برای دانش آموزان حامل پیام هستند و کتابهای پاره و کثیف، تخته فرسوده و نامناسب، بی رغبتی و بی نظمی را تداعی می کند و دستشویی های تمیز، میز و نیمکت منظم و آراسته، بهداشتی زندگی-

1.Combs

کردن را آموزش می دهند. بنابراین محیط و فضای فیزیکی مدرسه و خانه در کنار سایر عوامل آموزشی و تربیتی حامل پیام برای دانش آموزان می باشند و بر میزان یادگیری و رشد شخصیت فردی و اجتماعی و نیز تأمین بهداشت روانی آنان تا ثیر می گذارد (نوید ادهم،1382).

آموزش و پرورش، مسئول شکوفایی استعدادهای افراد می باشد؛ جامعه شناسان آن را وسیله ی اداره و کنترل جامعه تعریف نموده اند و آن را مترادف جامعه پذیری1 دانسته اند. به همین دلیل از اهمیت خاصی برخوردار می باشد (صافی،1373). برای توسعه نظامهای آموزشی و برای رسیدن به آینده بهتر، ساز و کار یک نظام ارزیابی می تواند نقش یک آینه را برای نظام آموزشی بازی کند؛ تا تصمیم گیران و برنامه‌ریزان بتوانند تصویری از چگونگی وضع فعالیت ها به دست آورند و با استفاده از آن تصمیم های  لازم را جهت بهبود و پیشرفت  فعالیت ها برای رسیدن به بازده مورد نظر اتخاذ کنند (بازرگان، 1375). از آنجائیکه متولیان آموزش و پرورش، مسئول ساخت شخصیت، منش و سلوک انسانی اند و رسالت عظیمی برعهده آنان قرار گرفته است؛ از این نظر این نهاد جایگاه ویژه ای در بین سازمان های دیگر دارد و سلامتی و تعادل انسانها تا حدود زیادی بستگی به کیفیت آموزش دارد.

2-1 بیان مسأله

امروزه آموزش و پرورش، تنها وسیله دسترسی به توسعه و پیشرفت است و توجه به کمیت  و کیفیت آموزش و پرورش یکی از عواملی است که در تداوم و تسریع توسعه جامعه در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی سیاسی دخیل می باشد. در این میان آموزش ابتدایی، به عنوان یکی از زیر نظام های آموزش و پرورش و اولین دوره آموزش رسمی و عمومی از اهمیت بیشتری برخوردار است. این دوره را دوره تأدیب، خلاقیت و بروز استعدادهای  عمومی گفته اند (شکوهی، 1374).

[1]. Socialization