فهرست مطالب
عنوان                                                                                                                    صفحه
فصل اول: مقدمه 1
1-1-تاریخچه 2
1-2-مجتمع صنعتی و معدنی فسفات اسفوردی 3
1-2- 1- معدن فسفات اسفوردی 3
1-2-2- کارخانه فسفات اسفوردی 5
1-2-2-1-  فلوتاسیون آپاتیت 5
1-2-2-2- بازیابی کنسانتره آهن 8
1-3- ماشین های فلوتاسیون ستونی 9
1-3-1- ﻃﺮحﻛﻠﻲوﻧﺤﻮهﻛﺎر 10
1-4- پارامترهای عملیاتی موثر در عملکرد ستون های فلوتاسیون 14
1-4-1-  ﻣﺎﻧﺪﮔﻲﮔﺎز 14
1-4-2- سرعت ظاهری گاز 15
1-4-3- سرعت ظاهری سطح حباب 18
1-4-4- سطح ویژه حباب 19
1-4-5- سطح ویژه مشترک 19
1-6- بررسی الگوهای اختلاط در ستون های فلوتاسیون 20
1-6-1- الگوی جریان پیستونی 21
1-6-2- الگوی جریان مخلوط کامل 22
فصل دوم: مروری بر تحقیقات گذشته 25
2-1- کاربرد سلول ستونی در ایران 26
2-1-1 كاربرد در مقیاس آزمایشگاهی 26
2-1-2- كاربرد در مقیاس نیمه صنعتی 27
2-2- مقدمه ای بر روش های طراحی و بزرگ مقیاس نمایی ستون های فلوتاسیون 28
2-3- بحث سینتیکی فلوتاسیون و کاربرد آن در طراحی و بزرگ مقیاس نمایی ستونهای فلوتاسیون 30
2-4- محدودیتهای روش سینتیکی در طراحی و بزرگ مقیاس نمایی ستونهای فلوتاسیون 32
2-5- تقابل بین زونهای جمع آوری و کف 35
2-6- مدل بزرگ مقیاس نمایی و طراحی 37
2-6- 1- فرآیند جمع‌آوری ذرات 37
2-6-2- ظرفیت حمل: 40
2-6-3- سطح جانبی حباب‌سازها 40
2-7- متوسط زمان ماند ذرات در ستون فلوتاسیون 41
2-7-1- مفهوم توزیع زمان ماند در سیستمهای ایده آل 41
2-7-2- توزیع زمان ماند در رآکتورهای واقعی 43
2-8- نرخ حمل و ظرفیت حمل جامد در ستونهای فلوتاسیون 45
2-8-1 مدلهای تجربی ظرفیت حمل 46
2-9-مدل ثابت سینتیک جمع اوری در ستونهای فلوتاسیون 49
فصل سوم: روش تحقیق و مواد 50
3-1- روش های تجربی تعیین متوسط زمان ماند 51
3-1-1- روش انجام آزمایش های RTD 52
3-2- روش اندازه گیری ظرفیت حمل 54
3-2-1- روش انجام آزمایش ظرفیت حمل 55
3-3- روش های اندازه گیری ثابت سینتیک جمع آوری 57
3-3-1- تخمین ثابت سینتیک از طریق آزمایش های ناپیوسته 57
3-3-2- تخمین ثابت سینتیک از طریق آزمایش های پیوسته 58
3-3-3- روش انجام آزمایش سینتیک ناپیوسته 59
3-4- اندازه‌گیری پارامترهای عملیاتی 60
3-4-1- اندازه‌گیری دبی هوا،دبی پالپ و آب شستشو 61
3-4-2- اندازه گیری ماندگی گاز 62
3-4-3- اندازه گیری عمق کف 63
3-5- تعیین مناسب‌ترین محل بكارگیری سلول ستونی 65
3-5-1- استفاده از سلول ستونی در مرحله پرعیاركنی اولیه (رافر) 65
3-5-2-استفاده از سلول ستونی در مرحله اسکونجر 66
3-5-3- كاربرد سلول ستونی در مرحله پرعیاركنی نهایی 67
فصل چهارم: ارائه یافته ها و نتایج 68
4-1- نتایج آزمایش های ظرفیت حمل 69
4-1-1- تحلیل آزمایشات 70

 

4-1-2- تخمین ظرفیت حمل 73
4-1-3- تخمین ظرفیت حمل با استفاده از مدل های موجود 74
4-2- نتایج آزمایش سینتیک ناپیوسته 76
4-2-1- تصحیح عیارها برای برقراری موازنه جرم 76
4-2-2- نتایج آزمایش 76
4-3- نتایج آزمایش RTD 81
4-4- نتایج محاسبات بزرگ مقیاس نمایی و طراحی 84
4-4-1- محاسبه درصد کانیها در خوراک 85
4-4-2- ثابت سینتیک جمع آوری 85
4-5- محاسبات مرحله به مرحله بزرگ مقیاس نمایی 85
4-5-1- مراحل طراحی 87
4-5-2- بزرگ مقیاس نمایی با استفاده از ظرفیت حمل 89
4-6- طراحی ستون پایلوت 90
4-6-1- طراحی اسپارجرها 91
4-6-2- بخش ته ریز ستون 92
4-6-3- ارتفاع کلی ستون 93
4-6-4- محل ورودی خوراک 93
4-6-5- طراحی لاوک 94
4-6-6- دوش ها 95
4-6-7- سیستم اندازه گیری ماندگی گاز 95
4-6-8- سیستم اندازه گیری و کنترل عمق کف 96
4-7- نتایج استفاده از سلول ستونی به جای سلول های مکانیکی در مراحل مختلف مدار فلوتاسیون 98
4-7-1- نتایج استفاده از سلول ستونی به جای سلول های مکانیکی در مراحله پر عیار کنی اولیه 98
4-7-2- نتایج استفاده از سلول ستونی به جای سلول های مکانیکی در مراحله پر عیار کنی ثانویه(اسکونجر) 101
4-7-3- نتایج كاربرد سلول ستونی در مرحله پرعیاركنی نهایی 103
4-7-4- نتایج مقایسه انرژِی مصرفی (برق)سلول ستونی با سلول های مکانیکی در مرحله پرعیار سازی نهایی 106
فصل پنجم: بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات 107
5-1- بحث 108
5-2- نتیجه گیری 109
5-3- پیشنهادها 109
منابع و مراجع 111
پیوست 113
پیوست یک: تحلیل واریانس 114
پیوست دو: روش لاگرانژ 119
پیوست سه: نتایج آنالیزهای شیمیایی 122
پیوست چهار : نقشه های ساختمانی و فلوشیت کارخانه مجتمع فسفات اسفوردی 129

  
 
 
فهرست جداول
عنوان                                                                                                                    صفحه
جدول 2-1: تغییرات زمان واکنش بدون بعد (عدد دامکولر) با ارتفاع زون بازیابی 34
جدول 2-2: تغییرات عدد دامکولر با ارتفاع زون بازیابی در دو جریان پیستونی و مخلوط کامل 34
جدول 2-3:داده های مورد استفاده در بدست آوردن ظرفیت حمل 47
جدول 3-1: الگوریتم نرمال کردن توزیع زمان ماند 52
جدول 3-2: شرایط عملیاتی اعمال شده در تستهای ظرفیت حمل 57
جدول3-3: تست انجام شده و هدف آن 60
جدول4-1:آزمایشات انجام شده در عمق کف 80 سانتیمتر 69
جدول4-2:آزمایشات انجام شده در عمق کف 45 سانتیمتر 70
جدول 4-3: بدست آوردن میانگین و مجموع برای داده های جدول 4-4 71
جدول 4-4: محاسبه  برای داده های جدول 4-6 71
جدول 4-5: بدست اوردن میانگین و مجموع برای داده های جدول 4-5 72
جدول 4-6 : محاسبه  برای داده های جدول 4-8 72
جدول 4-7:مقادیر میانگین نرخ حمل 73
جدول 4-8 : مقایسه ظرفیت های حمل های حاصله از آزمایشات با مدل های تجربی 75
جدول 4-9: نتایج آزمایشگاهی و محاسباتی تست سینتیک ناپیوسته 78
جدول 4-10 : رایط عملیاتی اعمال شده و نتیجه بدست آمده از تست سینتیک ناپیوسته 81
جدول 4-11: شرایط عملیاتی اعمال شده در تست های RTD 83

این مطلب را هم بخوانید :

جدول 4-12: نتایج آزمایش ها تعیین متوسط زمان ماند 83
جدول 4-13: مشخصات خوراك ورودی به مرحله پرعیاركنی نهایی 86
جدول 4-14: مشخصات ستون پایه 86
جدول4-15:كارآیی مورد نظر ستون فلوتاسیون 86
جدول 4-16: محاسبه بازیایی جرمی کل کنسانتره 88
جدول 4-17: مقایسه كارآیی سلول ستونی هنگام استفاده در مرحله پرعیاركنی اولیه (رافر) با سلول‌های مكانیكی 100
جدول 4-18: كارآیی سلول ستونی هنگام استفاده در مرحله اسکونجر 102
جدول 4-19: مقایسه كارآیی سلول ستونی هنگام استفاده در مرحله پرعیاركنی نهایی با سلول‌های مكانیكی این مرحله 105

 فهرست شکل ها
عنوان                                                                                                                    صفحه
شکل 1-1: نمایی از معدن فسفات اسفوردی   4
شکل1-2: نمایی از واحد فلوتاسیون آپاتیت   7
شكل 1-3: نمای كلی سلول فلوتاسیون ستونی مورد استفاده در تحقیق   9
ﺷﻜﻞ1-4: (a) ﺷﻤﺎیﻛﻠﻲﻳﻚﺳﺘﻮنﻓﻠﻮﺗﺎﺳﻴﻮن (b) ساختمان کف در ستون فلوتاسیون     11
ﺷﻜﻞ1-5: روشﻫﺎی اﻧﺪازهﮔﻴﺮیﻣﺎﻧﺪﮔﻲﮔﺎز    15
شکل 1- 6: سرعت ظاهری پیشنهادی برای گاز باتوجه به ابعاد ذرات GL&V/Dorr-Oliver   17
شکل 1-7: نشان دهنده سطح فرضی و شار عبوری حباب   19
شکل 2-1: تقابل بین دو زون جمع آوری و کف   36
شکل 2-2: مدل های weller و n-mixer برای راکتورهای واقعی   44
شکل3-1: ( a) دستگاه مورد استفاده در اندازه گیری (PH) (b) ظروف جهت اندازه گیری PHخروجی   53
شکل 3-2: نرم افزارRTDWEN تحت اکسل و منحنی  توزیع زمان ماند در تست RTD   54
شکل 3-3: نمایی از مخزن خوراک دهی به سلول ستونی نصب شده کارخانه فسفات اسفوردی   62
شکل 3-4: اندازه گیری ماندگی گاز با استفاده از اختلاف فشار   63
شکل 3-5 : استفاده از مانومتر برای تعیین عمق کف   64
شكل 3-6:محل قرارگیری سلول فلوتاسیون ستونی مرحله رافر در مدار كارخانه فسفات اسفوردی   66
شكل 3-7:محل قرارگیری سلول فلوتاسیون ستونی مرحله اسکنوجردر مدار كارخانه فسفات اسفوردی   66
شکل 3-8: محل قرارگیری سلول فلوتاسیون ستونی درمدار كارخانه فسفات اسفوردی در مرحله کلینر   67
شکل 4-1:نحوه چیدن اسپارجرها (a)دید از بالا(b) دید از جلو   92
شکل 4-2: طرح کلی بخش ته ریز؛(a) دید از بالا(b) دید از جلو   92
شکل 4-3: طراحی محل ورودی خوراک   93
شکل 4-4: طرح کلی لاوک(a)دید از بالا(b) دید از جلو   94
شکل 4-5: طرح پیشنهادی برای دوش های آب   95
شکل 4-6: نمای کلی  از سلول ستونی پایلوت طراحی شده و قسمت های مختلف آن   97
شكل 4-7: مقایسه کارایی جدایش  سلول‌های مكانیكی مرحله پرعیاركنی اولیه با سلول ستونی در این مرحله   98
شكل 4-8: مقایسه تغییرات بازیابی  سلول‌های مكانیكی مرحله پرعیاركنی اولیه با سلول ستونی در این مرحله   99
شكل 4-9: مقایسه تغییرات عیار  سلول‌های مكانیكی مرحله پرعیاركنی اولیه با سلول ستونی در این مرحله   99
شکل 4-10: تغییرات بازیابی ،عیار،کارایی جدایش  سلول‌ ستونی مرحله اسکونجر   101
شكل 4-11: مقایسه تغییرات بازیابی  سلول‌های مكانیكی مرحله پرعیاركنی نهایی با سلول ستونی در این مرحله   103
شكل 4-12: مقایسه کارایی جدایش  سلول‌های مكانیكی مرحله پرعیاركنی نهایی با سلول ستونی در این مرحله   104
شكل 4-13: مقایسه تغییرات عیار  سلول‌های مكانیكی مرحله پرعیاركنی نهایی با سلول ستونی در این مرحله   104

 
فهرست نمودارها
عنوان                                                                                                                    صفحه
نمودار1-1: ﻣﺎﻧﺪﮔﻲﮔﺎزﺑﻪﺻﻮرتﺗﺎﺑﻌﻲازﻧﺮخﮔﺎزدﻫﻲ 16
نمودار1-2: ارتباط بین db، sbو jgدر jlثابت 20
نمودار 1-3: بازیابی با استفاده از مدل جریان پیستونی و به صورت تابعی از عدد پراکندگی،ثابت سرعت سینتیکی و زمان ماند(بیانگر حالت نموداری معادله1-12) 23

در فصل سوم که مربوط به مرحله ساخت است به بررسی ساختار سیستم الکتریکی، مکانیکی و تخلیه و دمش گاز دستگاه سورنا-1 و نحوه ساخت،  نصب و راه اندازی آنها پرداخته شده است و نتایج برخی از آزمایش های انجام شده با دستگاه ارائه گردیده است.

پس از ساخت این دستگاه و آشنایی هرچه بیشتر با اصول ساخت و مشکلات موجود و رفع آن ها، یک دستگاه کوچک تر با انرژی 4 ژول و با فرکانس کاری 1 هرتز به نام سورنا-2 در این آزمایشگاه طراحی، ساخته، نصب، و راه اندازی شده  و اکنون آزمایشگاه

پلاسمای کانونی بسیار کوچک”  از توان قابل توجهی برای پژوهش برخوردار است.

فهرست مطالب

 

فصل اول: عملکرد پلاسمای کانونی    1

1- مقدمه:   2

1-1 دستگاه پلاسمای کانونی:   2

1-2 کاربرد های پلاسمای کانونی:   4

2- اصول عملکرد دستگاه پلاسمای کانونی:   6

2-1 مرحله شکست و تخلیه سطحی   7

2-2 مرحله رانش محوری   8

2-3 مرحله تراکم شعاعی   8

2-4 مرحله پلاسمای چگال و کانونی شدن   9

2-5 مرحله وقوع ناپایداری و فروپاشی پینچ   10

3- تحلیل مراحل کار پلاسمای کانونی   11

3-1 مدل جاروبی یا برف روبی   11

3-2 مدل قطعه ای   13

4- دستگاه نانوفوکوس   14

فصل دوم: طراحی   22

1- مقدمه   23

2- مراحل طراحی یک دستگاه پلاسمای کانونی   24

2-1 محاسبه پارامترهای الکتریکی و دوره تناوب تخلیه   25

2-2 محاسبه شعاع آند   26

2-3  محاسبه طول موثر آند   27

2-4 محاسبه  طول عایق و شعاع داخلی کاتد   27

3-  طراحی دستگاه پلاسمای کانونی کوچک 20 ژول   30

 

3-1    انتخاب سیستم تغذیه الکتریکی مناسب  و دوره تناوب تخلیه   30

3-2  طراحی الکترود داخلی (آند)   31

3-3  طراحی الکترود خارجی (کاتد) و عایق بین الکترود ها.. 33

3-4 طراحی سیستم الکتریکی دستگاه پلاسمای کانونی 20 ژول   37

3-4-1 منبع تغذیه و بانک خازنی   37

3-4-2 سیستم کنترل   37

3-4-3  طراحی سیستم های تخلیه و دمش گاز   38

4- سیستم های آشکارسازی و ثبت اطلاعات   40

فصل سوم: ساخت، نصب و راه اندازی   41

1- مقدمه   42

2- ساخت، نصب و راه اندازی دستگاه پلاسمای کانونی 20 ژول.. 45

2-1   قسمت مکانیکی دستگاه 20 ژول   47

2-2  سیستم تخلیه و دمش گاز   49

2-3   سیستم الکتریکی دستگاه   50

2-4  نصب و راه اندازی و آزمایشات اولیه   57

3- پایش پرتوی   61

فصل چهارم: بحث و نتیجه گیری   62

مراجع :   66

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل ها

 

شکل 1-1 ) نمای شماتیک دو دستگاه پلاسمای کانونی 3

شکل 1-2) دو نمونه از تصاویر مربوط به کاربرد پلاسمای کانونی 5

این مطلب را هم بخوانید :

شکل1-3)طرحی از پلاسمای کانونی و مدار مربوط به آن 7

شکل 1-5) نمایی از دستگاه نانوفوکوس 15

شکل 1-6) تصویر بیرونی دستگاه نانوفوکوس 16

شکل 1-7) 17

شکل 1-8) سیگنال های الکتریکی مربوط به ولتاژ، مشتق جریان و جریان 18

شکل 1-9 19

شکل 2-1) بلوک دیاگرام کلی طراحی دستگاه های پلاسمای کانونی 28

شکل 2-2)‌ تصویری از بالا از دستگاه 29

شکل 2-3) میله آند همراه با عایق دور آن و لایه تفلون جدا کننده 32

شکل 2-4) برشی عمودی از دستگاه 35

شکل3-1) دستگاه پلاسمای کانونی کوچک 20 ژول که بر روی میز استیل دو طبقه  نصب شده است. 46

شکل 3-2) اندازه های قسمت های مختلف دستگاه بر حسب میلی متر 48

شکل 3-3) سیستم کلی دستگاه 20 ژول 50

شکل3-4) نمای تابلو فرمان 52

شکل 3-5) شمای دستگاه کنترل الکترونیکی 54

شکل 3-6) بلوک دیاگرام کلی دستگاه 55

شکل 3-7) شمای کلی از طرح دستگاه پلاسمای کانونی 20 ژول 56

شکل3-8) نمونه ای از سیگنال مشتق جریان 58

شکل 3-9) نمونه ای ازسیگنال مشتق جریان 59

شکل 3-10) نمونه ای ازسیگنال جریان 59

شکل 3-11) تغییرات فرکانس تخلیه با فشار در ولتاز تخلیه 16 کیلو ولت 60

شکل 3-12) آرایش TLDهای نصب شده در اطراف دستگاه20 ژول 61

 

فهرست جدول ها

 

جدول1-1مشخصات دستگاه های پلاسمای كانونی موجود در مرکزCCHEN 20

جدول 2-1) مشخصات الکتریکی چند دستگاه پلاسمای کانونی 24

جدول3-1) اسامی برخی از وسایل موجود در آزمایشگاه پلاسمای کانونی کوچک در پژوهشکده فیزیک پلاسما 43

جدول 3-2) مشخصات دستگاه پلاسمای کانونی 20 ژول 47

 

 

 

 

فصل اول

 

 

 

 

 

عملکرد

پلاسمای کانونی

1- مقدمه:

1-4 گرانش به عنوان یک میدان تانسوری در فضای مینکوفسکی   10

1-5 لاگرانژی فیرتز- پائولی.. 11

1-6 بردار و هم­بردار.. 14

1-7 هم­بردار.. 15

1-8 خم وخم ژئودزیک.. 18

1-9 متریک.. 20

1-10 شکل اصلی متریک کر.. 26

1-11 بردارکیلینگ و تقارن.. 27

1-12 مختصات ریمان.. 28

1-13 فرمول بندی لاگرانژی نسبیت عام.. 30

1-14 شکل کنش هیلبرت.. 31

1-15 وردش لاگرانژی ماده و محاسبه ی انرژی تکانه.. 32

فصل دوم: از معادلات میدان اینشتین تا گرانش مغناطیسی

1-2 از معادلات میدان اینشتین تا گرانش مغناطیسی.. 36

2-2 معادلات خطی میدان.. 37

2-3 قضیه لارمور در گرانش.. 45

فصل سوم: فرمول بندی لاگرانژی در گرانش الکترمغناطیسی

3-1 صورت خطی شده معادلات میدان اینشتین.. 50

3-2  فرمول‌بندی لاگرانژی در گرانش مغناطیسی.. 51

فصل چهارم: اثرهای گرانش مغناطیسی

4-1 اثر ساعت.. 55

4-2  جفت شدگی اسپین –چرخش –گرانش.. 57

4-3 اثر بر انتشار سیگنال‌ها.. 61

نتیجه گیری.. 65

منابع.. 66

 

 

چکیده

 

بحث مورد نظر در این پایان نامه، بررسی برخی اثرات مربوط به میدان گرانش مغناطیسی است. برای این منظور ما ابتدا معادلات گرانش الکترومغناطیسی را از معادلات اینشتین استخراج می‌کنیم که همان تقریب ضعیف معادلات اینشتین هستند.

پس از بدست آوردن تانسور متریک مربوط به آن، نشان می‌دهیم که سقوط آزاد در میدان گرانشی جسم چرخان با جرم زیاد را می‌توان به عنوان حرکت تحت نیروی لورنتزی در نظر گرفت که به وسیله‌ی میدان‌های گرانش مغناطیسی به وجود آمده است. سپس اثرهای ساعت[1]، جفت شدگی اسپین-چرخش-گرانش و اثر میدان گرانشی بر انتشار سیگنال‌ها تشریح خواهند شد. سپس در مبحث آخر اختلاف زمان انتشار در حضور یک منبع چرخان بدست خواهد آمد و پیشنهادهایی در این به اره مطرح می‌گردد.

کلمات کلیدی: گرانش مغناطیسی، اثر ساعت، تانسور متریک، نیروی لورنتزی، اثر جفت شدگی اسپین – چرخش – گرانش، نسبیت عام

 

 

مقدمه

نظریه‌ی گرانش تاریخی طولانی دارد و همان طور که می‌دانیم قانون گرانش نیوتن (عکس مجذوری) اصلی‌ترین مبنای این نظریه در چهارچوب غیر نسبیتی است.

این مطلب را هم بخوانید :

 قانون کولن در الکتریسیته منجر به پدید آمدن این ایده شد که اگر بار الکتریکی ساکن میدان کولنی و بار متحرک میدان مغناطیسی تولید کند، بنا به راین جرم متحرک نیز باید میدانی مشابه میدان مغناطیسی تولید کند که آن را میدان گرانش مغناطیسی (مغناطوگرانش) می‌نامند. نظریه نسبیت عام در آغاز معرفی‌اش در سال ۱۹۱۵، بنیان تجربی مستحکمی نداشت. مشخص شده بود که این نظریه حرکت تقدیمی حضیض خورشیدی تیر (عطارد) را به درستی توضیح می‌دهد و از نظر فلسفی نیز به خوبی قانون جهانی گرانش نیوتن را با نسبیت خاص یکپارچه می‌ساخت. اینکه بنا بر پیش بینی نسبیت عام نور در میدان‌های گرانشی خم می‌شد در سال ۱۹۱۹ کشف شده بود، اما آزمون‌های دقیق این نظریه از سال ۱۹۵۹ آغاز شد که پیش بینی‌های آن با دقت‌های بیشتری مورد آزمایش در محدوده میدان‌های ضعیف قرار گرفت. با شروع از سال ۱۹۷۴، تپ اخترهای دوتایی مورد مطالعه قرار گرفتند که امکان تجربه میدان‌های گرانشی بسیار قوی‌تر از آنچه در منظومه شمسی یافت می‌شود را فراهم می‌ساخت. در هر دو مورد محدوده میدان‌های ضعیف (مانند آنچه در منظومه شمسی یافت می‌شود) و میدان‌های قوی‌تر تپ اخترهای دوتایی، پیش بینی‌های نسبیت عام به خوبی به طور محلی مورد آزمایش قرار گرفته‌اند [1]. در نیمه دوم قرن نوزدهم هولزمولر[2] [1] و تیسراند[3] [2] نشان دادند که نیروی گرانش خورشید که بر سیارات منظومه شمسی وارد می‌شود دارای یک مؤلفه اضافی مغناطیسی است و این نیروی اضافی منجر به حرکت تقدیمی سیارات در مدار می‌شود؛ بر این اساس به عنوان عامل حرکت تقدیمی حضیض سیارات در نظر گرفته شدند [1،2]. سپس اینشتین توضیحی بر اساس تصحیحات گرانش الکتریکی[4] مربوط به پتانسیل گرانش نیوتن خورشید ارائه داد؛ نسبیت عام یک نظریه میدان مربوط به گرانش است و شامل میدان گرانش مغناطیسی به علت جریان جرم نیز می‌شود. در واقع نظریه‌ی میدان گرانش مغناطیسی را می‌توان به عنوان یکی از نتایج ادغام گرانش نیوتنی و ناوردایی لورنتز در نظر گرفت.

بر اساس نسبیت عام گردش خورشید به دور خود یک میدان گرانش مغناطیسی تولید می‌کند و تأثیر این میدان بر مدارهای سیاره‌ای ابتدا به وسیله دسیتر[5] [5] و سپس به شکلی عام‌تر توسط لنز و

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) فهرست مطالب چکیده. 1 فصل اول: معرفی همجوشی هسته ای. 2 1-1- مقدمه. 3 1-2- اصول فیزیکی حاکم بر همجوشی. 5 1-3- محصور سازی. 10 1-3-1- محصور سازی گرانشی. 10 1-3-2- محصور سازی اینرسی. 10 1-3-3- محصور سازی مغناطیسی. 13 1-3-4- راکتورهای کلاس تجاری. 19 1-4- نتیجه گیری. 24 فصل دوم: طراحی و تحلیل چرخه های توانی برایتون هلیومی برای رآکتور HiPER.. 27 2-1- چکیده. 28 2-2- چرخه توانی برایتون هلیومی. 30 2-2-1- توصیف مدل:. 32 2-2-2- نتایج. 34 2-3- فرایند درون خنکسازی. 36 2-4- فرایند بازگرمایش:. 37 2-5- تحلیل حساسیت. 40 2-6- نتیجه گیری. 42 فصل سوم: ارزیابی نوترونی گزینه های بلانکت مربوط به محفظه انرژی همجوشی اینرسی لیزری HAPL. 43 چکیده:. 44 3-1-مقدمه:. 44 3-2-پوشش لیتیومی خود خنک کننده. 46 3-3- پوشش تولید کننده جامد هلیوم خنک شده :. 51 3-4- پوشش لیتیوم سرب دو برابر خنک کننده. 53 3-5- مقایسه ویژگی های هسته ای بلانکت و نتایج:. 56 فصل چهارم: احتراق سریع به وسیله باریکه دوترون. 58 4-1- مقدمه. 59 4-2- از دست دادن انرژی و برد دوترونها در سوخت های و D3He 62 4-2-1- از دست دادن انرژی دوترون ها در سوخت های و D3He. 62 4-3- طرح دوترون ها. 89 4-4- نتیجه گیری. 112 فصل پنجم: ایجاد میدان الکتریکی و میدان مغناطیسی و گرمایش هدف توسط الکترون های سریع تولید شده با لیزر. 113 چکیده. 114 5-1-مقدمه. 114 5-2- نتایج. 130 5-3- بحث. 134 5-4- نتایج. 151 5-5- نتیجه گیری:. 152 پیشنهادات. 159 فهرست منابع. 160 چکیده انگلیسی. 165 فهرست جدول ها جدول2-1-داده های منبع انرژی مربوط به SCLL. 30 جدول 2-2- نتایج مر بوط به بازده گرمایی بیشینه. 35 جدول2-3-:بازده گرمایی بیشینه و rc بهینه به ازای چند مقدار از پارامتر هایTTD و . 38 جدول 3-1- ویژگی های هسته ای پوشش های کاندید. 57 جدول 4-1:مقادیر عددی محاسبه شده مربوط به سهم توان توقف الکترونها و یونها در انرژی های متفاوت دوترونی و دماهای مربوط به سوخت های DT و D3He. 80 جدول 4-2- Coulomb logarithm of D-e, D-d, D-t and D-3He for DT and D3He fuels in different energy of deuteron and fuel temperatures. 86 جدول 4-3- مقادیر عددی محاسبه شده مربوط به برد کل بر حسب انرژی دوترونی و دما برای سوخت های DT و D3He به ازای . 89 جدول 4-4- مقادیر عددی سه پارامتر ثابت برای سوخت­هایD-D، D-T وHe3 D- 96 جدول 5-1 مقادیر عددی L , τd(s) برحسب تغییرات T(Kev) و Zeff 122 جدول5-2-نتایج جذاب بر اساس دانش امروزی. 155 فهرست شکل ها شکل 1-1- منحنی انرژی بستگی بر نوکلئون برحسب تابعی از جرم هسته ای. 6 شکل 1-2- روش محصور سازی لختی محرک غیر مستقیم در NIF. 12 شکل 1-3- سیم پیچ مارپیچی. 14 شکل 1-4- سیم پیچ های پیچیده شده در اطراف قسمتهای سوار نشده 15 شکل1-5-نمونه ای از هندسه استلاتور. 16 شکل 1-6- هندسه توکامک معمولی را نشان می دهد. منبع: موسسه ماکس پلانک در فیزیک پلاسما. 18 شکل 1-7- پیشرفت به سوی راکتورهای همجوشی. 20 شکل 1-8- سه منبع گرمایش پلاسما در ITER. 22 شکل 1-9- واکنش دوتریم، تریتیوم. منبع: پروژه آموزش فیزیک معاصر 24 شکل 2-1- چرخه توانی برایتونی هلیومی برای طرحSFWB.. 31 شکل2-2- تاثیر مراحل خنک سازی داخلی بر روی بازده چرخه. 36 شکل2-3- طرح چرخه توانی برایتون هلیومی به همراه باز گرمایش 37 شکل2-4- اثر TTD و بر روی بیشینه بازده چرخه. 39 شکل2-5- حساسیت بازده چرخه به پارامتر های چرخش. 41 شکل3-1- سطح مقطع اتاقک HAPL.. 48 شکل 3-2- طرحی از زیر نمونه پوشش لیتیوم خود- خنک کننده. 50 شکل 3-3- تغییر شعاعی گرمایش هسته ای در مولفه های پوشش لیتیومی 50 شکل 3-4- طرحی از پوشش زایش جامد. 52 شکل 3-5- تغییر شعاعی گرمایش هسته ای در اجزای پوشش SB.. 54 شکل 3-6- طرح کلی از مفهوم پوشش DCLL. 54 شکل 3-7- تغییر شعاعی گرمایش هسته ای در پوشش DCLL. 55 شکل4-1:تغییرات دو بعدی سهم توان توقف الکترونها بر حسب انرژی دوترون به ازای دماهای متفاوت الکترونی برای سوخت DT ویا D3He در و تابع پله ای 0. 67 شکل4-2-تغییرات دو بعدی سهم توان توقف دوترونها بر حسب انرژی دوترون به ازای دماهای متفاوت دوترونی برای سوخت DT ویا D3He در .. 67 شکل4-3- تغییرات دو بعدی سهم توان توقف تریتونها بر حسب انرژی دوترون به ازای دماهای متفاوت تریتونی برای سوخت DT در . 68 شکل4-4- تغییرات دو بعدی سهم توان توقف هلیوم ها بر حسب انرژی دوترون به ازای دماهای متفاوت هلیومی برای سوخت D3He در . 68 شکل 4-5-شکل تغییرات سه بعدی سهم توان توقف الکترونها بر حسب انرژی دوترونی و دماهای الکترونی مختلف برای سوخت DT و یا D3He به ازای و تابع پله ای0.. 69 شکل 4-6-شکل تغییرات سه بعدی سهم توان توقف دوترونها بر حسب انرژی دوترونی و دماهای دوترونی مختلف برای سوخت DT و یا D3He به ازای .. 69 شکل 4-7- شکل تغییرات سه بعدی سهم توان توقف تریتونها بر حسب انرژی دوترونی و دماهای تریتونی مختلف برای سوخت DT به ازای . 70 شکل 4-8- شکل تغییرات سه بعدی سهم توان توقف هلیوم ها بر حسب انرژی دوترونی و دماهای هلیومی مختلف برای سوخت D-3He به ازای . 70 شکل4-9- تغییرات سه بعدی سهم توان توقف الکترونها بر حسب تغییرات انرژی دوترونی و دمای الکترونی برای سوخت D-T و یا D3He با ازای سه چگالی سوخت متفاوت و تابع پله ای 0.. 71 شکل4-10- تغییرات سه بعدی سهم توان توقف دوترونها بر حسب تغییرات انرژی دوترونی و دمای دوترونی برای سوخت D-T و یا D3He با ازای سه چگالی سوخت.. 71 شکل4-11- تغییرات سه بعدی سهم توان توقف تریتونها بر حسب تغییرات انرژی دوترونی و دمای تریتونی برای سوخت D-T با ازای سه چگالی سوخت.. 72 شکل4-12-تغییرات سه بعدی سهم توان توقف هلیوم ها بر حسب تغییرات انرژی دوترونی و دمای هلیومی برای سوخت D3He با ازای سه چگالی سوخت.. 72 شکل 4-13 سیم پیچ های پیچیده شده در اطراف قسمتهای سوار نشده 75 شکل 4-14 تغییرات دو بعدی سهم توان توقف الکترونها و یونها. 79 شکل 4-15- تغییرات دو بعدی لگاریتم کولنی الکترونها بر حسب انرژی دوترون در دماهای مختلف مربوط به سوختDT یا D3He به ازای .. 82 شکل 4-16- تغییرات دو بعدی لگاریتم کولنی دوترونها بر حسب انرژی دوترون در دماهای مختلف مربوط به سوختDT به ازای . 83 شکل 4-17-تغییرات دو بعدی لگاریتم کولنی تریتونها بر حسب انرژی دوترون در دماهای مختلف مربوط به سوختDT به ازای .. 83 شکل 4-18-تغییرات دو بعدی لگاریتم کولنی هلیوم ها بر حسب انرژی دوترون در دماهای مختلف مربوط به سوخت D3He به ازای . 84 شکل 4-19-تغییرات سه بعدی لگاریتم کولنی مربوط به الکترونها بر حسب انرژی دوترون و دمای الکترونی برای سوخت DT یا D-3He به ازای . 84 شکل 4-20-تغییرات سه بعدی لگاریتم کولنی مربوط به دوترونها بر حسب انرژی دوترون و دمای دوترونی برای سوخت DT یا D-3He به ازای . 85 شکل 4-21- تغییرات سه بعدی لگاریتم کولنی مربوط به تریتونها بر حسب انرژی دوترون و دمای تریتونی برای سوخت DT به ازای . 85 شکل 4-22-تغییرات سه بعدی لگاریتم کولنی مربوط به هلیوم ها بر حسب انرژی دوترون و دمای هلیومی برای سوخت D-3He به ازای . 86 شکل 4-23- تغییرات برد کل بر حسب انرژی دوترونی در دماهای متفاوت مربوط به سوخت DT به ازای . 88 شکل 4-24 :تغییرات برد کل بر حسب انرژی دوترونی در دماهای متفاوت مربوط به سوخت D3He به ازای . 88 شکل 4-25-. 90 شکل 4-26. 91 شکل4-27 تغییرات دو بعدی بر حسب .. 91 شکل4-28-شکل دو بعدی تغییرات بر حسب زمان (s) 92 شکل4-29- شکل دو بعدی تغییرات بر حسب . 92 شکل4-30- شکل دو بعدی تغییرات بر حسب . 94 شکل 4-31- شکل سه بعدی تغییرات توان بجا گذاشته شده باریکه دوترون بر حسب دمای توزیع دوترون و زمان در سوخت. 94 شکل 4-32-. 98 شکل 4-33- احتمال وقوع واکنش های حرارتی برحسب انرژی دوترون در دماهای مختلف سوخت . 99 شکل 4-34- احتمال واکنش های حرارتی برحسب انرژی دوترون در دماهای مختلف سوخت D3He. 100 شکل 4-35- تغییرات لگاریتم کولنی بر هم کنش بر حسب انرژی ذره آلفا و دمای الکترون. 101 شکل 4-36- انرژی بجاگذاری ذرات آلفا (خط بنفش ) ، توان باریکه دوترون (سبز نقطه چین -خط) و تعداد دوترونها رسیده به سوخت بر واحد زمان ( قرمز خط چین). 102 شکل 4-37- توان بر واحد حجم ( آهنگ حجمی انرژی) ایجاد شده ناشی از گرمایش ذرات آلفا در سوخت D-T .. 105 شکل 4-38 توان بر واحد حجم ( آهنگ حجمی انرژی) ایجاد شده ناشی از گرمایش ذرات آلفا در سوخت D-3He .. 106 شکل 4-39- برد ذره آلفا در مرکز لکه داغ در چگالی های مختلف سوخت 107 شکل 4-40- توان بر واحد حجم (آهنگ حجمی) افزایش انرژی ناشی از جاگذاری انرژی ذرات آلفا در سوخت D-T ( بر اساس رابطه 5 زیر ) 108 شکل 4-41- توان بر واحد حجم (آهنگ حجمی) افزایش انرژی ناشی از جاگذاری انرژی ذرات آلفا در سوخت D-3He. 108 شکل 4-42- آهنگ حجمی پراکندگی انرژی ناشی از هدایت الکترون ( ). 109 شکل5-1 تغییرات سه بعدی شدت میدان الکتریکی برحسب عدد اتمی بار موثر و دما. 115 شکل 5-2- تغییرات دو بعدی شدت میدان الکتریکی برحسب دما به ازای مقادیر مختلف بار موثر. 116 شکل5-3- تغییرات دو بعدی مقاومت ویژه اسپیتزر برحسب دما و مقادیر مختلف بار موثر. 116 شکل5-4- تغییرات سه بعدی مقاومت ویژه اسپیتزر برحسب بار موثر و دما. 117 شکل5-5- تغییرات دو بعدی میانگین عمق نفوذ برحسب تغییرات دما به ازای مقادیر مختلف بار موثر. 118 شکل5-6-تغییرات دو بعدی نیمه لگاریتمی زمان خنثی سازی (s) برحسب دما(KeV) و مقادیر مختلف بار موثر. 120 شکل5-7- تغییرات سه بعدی زمان خنثی سازی برحسب بار موثر و دما 120 شکل5-8- تغییرات دو بعدی زمان پخش برحسب دما و مقادیر مختلف بار موثر. 121 شکل 5-9- تغییرات سه بعدی زمان پخش مغناطیسی برحسب تغییرات بار موثر و دما. 122 شکل5-10-تغییرات سه بعدی نسبت زمان پخش به زمان خنثی سازی (Q) برحسب بار موثر و دما. 123 این مطلب را هم بخوانید : شکل5-11-. 126 شکل5-12-تغییرات دو بعدی بر حسب الف). به ازای وب) به ازای . 127 شکل5-13- تغییرات دو بعدی برحسب . 128 شکل5-14-. 129 شکل 5-15- تغییرات سه بعدی دما برحسب فاصله و ظرفیت گرمایی به ازای . 131 شکل5-16تغییرات سه بعدی ، بر حسب و به ازای و . 132 شکل 5-17- تغییرات سه بعدی میدان الکتریکی بر حسب تغییرات شعاع r و به ازای (معادله 13). 133 شکل5-18- تغییرات چگالی جریان بر حسب فاصله r 134 شکل5-19-تغییرات سه بعدی شدت میدان الکتریکی بر حسب تغییرات شعاع r و به ازای (معادله 18).. 135 شکل5-20تغییرات سه بعدی شدت میدان مغناطیسی بر حسب تغییرات شعاع r و به ازای (معادله 19). 136 شکل5-21-تغییرات سه بعدی میدان الکتریکی برحسب تغییرات C و برای گرمایش قوی به ازای j=61^10. 138 شکل5-22- تغییرات سه بعدی میدان مغناطیسی برحسب تغییرات فاصله r و برای گرمایش قوی. 139 محاسبه تحلیلی میدان های الکتریکی و مغناطیسی ایجاد شده در گرمایش سوخت توسط الکترون های سریع تولید شده با استفاده از باریکه های لیزری در قلب راکتور های همجوشی به‌وسیله‌ی: ابوذر شاکری چکیده همجوشی هسته ای شکلی از انرژی هسته ای تولید شده توسط عناصر سبک همجوشی کننده که عمدتاً ایزوتوپ های هیدروژن ، دوتریوم (D) و تریتیوم (T)می باشند که انرژی همجوشی دارای مزایایی نسبت به منابع انرژی فسیلی و انرژی شکافت هسته ای است و ایمن است و گسیل گازهای گلخانه ای نمیکند ونیاز به نگهداری واکنش های زنجیره ای ندارد و دارای مواد رادیو اکتیو کمتری نسبت به انرژی شکافت است . که این پایان نامه شامل دو قسمت اصلی می باشد که به ترتیب در زیر می آیند:

2-2-2- بلاست برنج.. 12-14

2-2-3- مطالعه بیولوژیکی قارچ عامل بیماری بلاست.. 14-15

2-3-روشهای کنترل بیماریهای گیاهی.. 15

2-3-1- روشهای کنترل بلاست برنج.. 15

2-3-1-1- پیش­آگاهی.. 16-17

2-3-1-2- کنترل زراعی.. 17-19

2-3-1-3- کنترل بیولوژیکی.. 19-21

2-3-1-4- کنترل شیمیایی.. 21-23

2-3-1-5- استفاده از ارقام مقاوم. 23-25

2-4- مقایسه اقتصادی روشهای کنترل بیماری بلاست برنج.. 25-29

فصل سوم مواد و روشهای تحقیق

3-1- منطقه مورد مطالعه. 31-33

3-1-1- معرفی استان گیلان. 31-32

3-1-2- برنج در استان گیلان. 32

3-2-1- شهرستانهای استان گیلان. 32

3-2-2- شهرستان لنگرود. 32-33

3-3 – روش تحقیق. 33

3-4- جامعه و نمونه آماری.. 33

3-5- ابزار گردآوری داده­ها 34

3-5-1- ابزار پژوهش… 34-35

3-6- روایی و پایایی ابزار اندازه­گیری.. 35-36

3-6-1- روایی. 35

3-6-2- پایایی.. 36

3-7 – متغیرهای تحقیق و تعاریف عملیاتی.. 36-37

3-7-1- متغیر مستقل. 36

3-7-1-1- ویژگی­های فردی. 36

3-7-1-2- ویژگی­های نظام زراعی.. 36

3-7-1-3- ویژگی­های اقتصادی.. 36

 

3-7-1-4- دانش کنترل بلاست برنج.. 37

3-7-1-5- نفوذپذیری اجتماعی.. 37

3-7-1-6-  مشارکت اجتماعی.. 37

3-7-1-7- فعالیتهای آموزشی- ترویجی.. 37

3-7-1-8- دانش فنی. 37

3-7-1-9- اثرات زیست­محیطی کنترل بیماری بلاست برنج. 37

3-7-2- متغیر وابسته. 37

3-8- فرضیه­های تحقیق. 38

3-9 – روش تجزیه تحلیل داده­ها. 38-39

3-9-1- آمار توصیفی. 38

3-9-2- آمار استنباطی. 39

فصل چهارم: تجزیه تحلیل داده­ها

4-1- مقدمه. 41

4-2- یافته­های توصیفی 41-57

4-2-1- ویژگیهای فردی 41-42

4-2-2- ویژگیهای نظام زراعی 43

4-2-3- ویژگیهای اقتصادی 44

4-2-4- دانش کنترل بلاست برنج 45-53

4-2-4-1- دانش کنترل شیمیابی بلاست برنج.. 45-47

4-2-4-2- دانش کنترل زراعی برنج 48-53

4-2-5- نفوذپذیری اجتماعی 53-54

4-2-6- مشارکت اجتماعی 54

4-2-7- فعالیتهای آموزشی- ترویجی 55

4-2-8- دانش فنی 56-56

4-2-9- اثرات زیست­محیطی کنترل بلاست برنج 56-57

4-3- آمار استنباطی 57-60

4-3-1- مقایسه ویژگیهای فردی، زراعی و اقتصادی کشاورزان دوگروه با استفاده از آزمون کای­دو 57

4-4- مقایسه هزینه­های کنترل شیمیایی با کنترل زراعی 60-61

این مطلب را هم بخوانید :

فصل پنجم: بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- مرور کلی بر تحقیق 63-64

5-1-1- مقدمه 63

5-1-2- اهداف تحقیق. 64

5-1-3- محدوده تحقیق. 64

5-1-4- محدودیت تحقیق 64

5-1-5- روش و نوع تحقیق 64

5-1-6- متغیرهای تحقیق. 64-65

5-1-7- فرضیه­های تحقیق 65

5-2- نتیجه­گیری 65-73

5-2-1- یافته­های توصیفی 65-70

5-2-2- یافته­های استنباطی 70-71

5-2-2- مقایسه هزینه­های کنترل زراعی و شیمیایی.. 71

5-3- بحث 71-73

5-4- پیشنهادها 74-75

5-4-1- پیشنهادهای پژوهش حاضر 74

5-4-2- پیشنهادهایی برای پژوهشهای آینده 74-75

منابع. 76-84

پیوستها 85-96

چکیده انگلیسی 97

صفحه عنوان انگلیسی 98

فهرست جداول

جدول 1-1- تولید برنج در کشورهای اصلی صادر­……………….………………………………………..5

جدول  2-1- سرانه مصرف برنج در آفریقا و برخی کشورهای در حال توسعه………………………..11

جدول  3-1- ارزشهای عددی گویه های پرسشنامه…………….……..…………………………………35

جدول  3-2- ارزشهای عددی گویه های پرسشنامه………………………….……………………………35

جدول  3-3- ارزشهای عددی گویه های پرسشنامه………….……………..……………………………35

جدول 3-4- میزان اعتماد (پایایی) پرسشنامه با استفاده از روش آلفای كرونباخ………….…..……….36

جدول 4-1- توزیع فراوانی ویژگیهای فردی شالیکاران (320=n)….…………..………………….41-42

جدول 4-2- توزیع فراوانی ویژگیهای نظام زراعی شالیکاران……………………….……………………43

جدول 4-3- توزیع فراوانی ویژگیهای اقتصادی شالیکاران……………………………………………….44

جدول 4-4- توزیع فراوانی شالیکاران و کارشناسان براساس دانش کنترل بلاست برنج………….……46

جدول 4-5- توزیع فراوانی شالیکاران براساس دانش کنترل شیمیایی بلاست ر برنج…………….46-47

جدول 4-6- توزیع فراوانی شالیکاران براساس دانش کنترل زراعی بلاست ر برنج……………….49-53

جدول 4-7- میزان نفوذپذیری اجتماعی شالیکاران به ترتیب اهمیت موضوع (367n= )…..………..53

جدول 4-8- توزیع فراوانی شالیکاران مورد مطالعه برحسب میزان نفوذپذیری اجتماعی (367 =…( n 54

جدول 4-9- میزان مشارکت اجتماعی شالیکاران به ترتیب اهمیت موضوع (367n= )………..……..54

جدول 4-10- توزیع فراوانی شالیکاران مورد مطالعه بر حسب میزان مشارکت اجتماع.………………54

جدول 4-11- میزان فعالیتهای آموزشی- ترویجی شالیکاران به ترتیب اهمیت موضوع (367n= )…..55

جدول 4-12- توزیع فراوانی شالیکاران مورد مطالعه بر حسب میزان فعالیتهای آموزشی (367n= )….55

جدول 4-13- میزان دانش فنی شالیکاران به ترتیب اهمیت موضوع (367n= )…………….…………56

جدول 4-14- توزیع فراوانی شالیکاران مورد مطالعه بر حسب میزان دانش فنی………….……………56

جدول 4-15- اثرات زیست­محیطی کنترل بلاست برنج به ترتیب اهمیت موضوع (367n= )….……56

جدول 4-16- توزیع فراوانی شالیکاران مورد مطالعه بر حسب میزان اثرات زیست­حیطی…..………..57

جدول 4-17-مقایسه ویژگی فردی، زراعی واقتصادی کشاورزان دو گروه بااستفاده ازآزمون کای­دو…60

جدول 4-18- مقایسه ویژگی فردی، زراعی و اقتصادی کشاورزان……………………………………………….60

جدول 4-19- محاسبه هزینه های کنترل زراعی و شیمیایی…………………………………………………………61

جدول 4-20- مقایسه اقتصادی روش کنترل زراعی و شیمیایی بر اساس نسبت منافع به هزینه­ها……..61

جدول الف- 1- نفوذ­پذیری اجتماعی………………………………………………………………………………………90

جدول الف- 2-. مشارکت اجتماعی………………………………………………………………………………………..90

جدول الف-3- فعالیت­های آموزشی-ترویجی …………………………………………………………………………91

جدول الف- 4- دانش فنی……………………………………………………………………………………………………..91

جدول الف- 5- اثرات زیست­محیطی کنترل بلاست برنج…………………………………………………………..92

 

فهرست تصاویر

شکل 1- 1 تولید برنج در آسیا-  آمار سازمان خوار و بار جهانی سال ٢٠١٣……….………….…………………….4

شکل 3- 1 نقشه استان گیلان……..………………………………………………………………………………31

شکل 4- 1 توزیع فراوانی شالیکاران بر اساس روش کنترل بیماری…………………….…………………45

 

چکیده

برنج یکی از محصولات زراعی عمده استان گیلان بوده و نقش مهمی در درآمد خانوار روستایی دارد. میزان محصول برنج هر ساله توسط عوامل مختلفی همچون آفات، بیماری­ها و علفهای­ هرز مورد تهدید قرار می­گیرد. بیماری بلاست یکی از خسارت­زا­ترین بیماریهای­ برنج بوده و هر ساله موجب کاهش کمیت و کیفیت محصول در مزارع شمال کشور می­گردد و در این میان زارعین بیشتر از روش شیمیایی برای کنترل بیماری استفاده می­کنند. امروزه با توجه به خطرات سموم شیمیایی روی سلامت انسان و محیط­زیست بیشتر بر روشهای زراعی و بیولوژیک جهت کنترل بیماری بلاست برنج تاکید می­گردد و از آنجایی که در استان گیلان از کنترل بیولوژیک استفاده نمی­شود در این تحقیق مقایسه اقتصادی دو روش شیمیایی و زراعی رایج در شالیزارهای استان گیلان (شهرستان لنگرود)، مد­نظر قرار گرفته است. مقایسه اقتصادی دو روش کنترل زراعی و شیمیایی بین 33 نفر از کارشناسان و 373 نفر از شالیکاران شهرستان لنگرود انجام شد که برای این کار از روش نمونه­گیری تصادفی استفاده شد. روش جمع­آوری داده­ها به صورت پرسش­نامه­ای بوده و داده­های جمع­آوری شده توسط نرم­افزار    SPSSمورد ارزیابی قرارگرفتند. همچنین میزان نفوذ­پذیری اجتماعی، دانش فنی، مشارکت اجتماعی، فعالیت­های ترویج و میزان اهمیت به محیط ­زیست پاسخگویان بررسی و در بخش اقتصادی از روش نسبت منافع به هزینه­ها جهت تعیین اقتصادی­ترین روش کنترل بیماری استفاده گردید. همچنین مقایسه ویژگیهای فردی، زراعی و اقتصادی دو گروه کشاورزان استفاده­کننده از روش زراعی و شیمیایی توسط آزمون آماری کای­دو نشان داد که بین جنسیت، سن و سابقه برنجکاری با روش کنترل انتخابی توسط پاسخگویان ارتباط معنی­داری وجود ندارد ولی بین سطح زیر­کشت و روش کنترل در سطح 05/0 آماری، ارتباط معنی­داری وجود دارد. علاوه بر این بین نظرات کارشناسان و کشاورزان در مورد روش کنترل بیماری بلاست برنج، اختلاف معنی­داری وجود داشت به­طوری که کارشناسان ترکیبی از روشهای کنترل را توصیه می­کنند ولی بیشتر کشاورزان از روش شیمیایی استفاده می­کنند. ضمناً تحقیقات حاضر نشان داد بر اساس قیمتهای سال 1392 و با توجه به هزینه­های کنترل زراعی در مقایسه با کنترل شیمیایی در هر هکتار شالیکاری، کنترل زراعی از نظر اقتصادی قابل جایگزین با کنترل شیمیایی خواهد بود.

1- 1- مقدمه

برنج یکی از محصولات غذایی درجه یک جهان است. در انگلیسیIce/paddy ، در عربی به آن Irz، در فارسی برنج و در زبان اردو چاوال می­گویند. نام علمی آنOryza sativa  است. برنج گیاهی از خانواده گرامینه است .(Wasim, 2002) کشت برنج که امروزه در تغذیه صدها میلیون انسان در سراسر جهان نقش مهمی را عهده­دار است در چین و هندوستان سابقه هفت هزار ساله دارد. اعتقاد بر این است که منشا متداول­ترین گونه برنج، قاره آسیا است. برنج محصول عمده گیاهان زراعی مهم کشورهای در حال توسعه است و قوت غالب بیش از یک سوم جمعیت دنیا را تشکیل می­دهد. ٩٠%  کل تولید برنج از آسیا­ست و تمدنهای این ناحیه پیوند عمیقی با برنج دارند. دانه­ی برنج دارای ٧/٧% پروتئین، ٢/٧٥% مواد غیر ازته، ٤/٠% چربی، ٢/٢% سلولز و ٥/٠% خاکستر می­باشد. قابلیت هضم برنج به مراتب بیش از سیب­زمینی، گندم، شیر و سایر محصولات غذایی است (نورمحمدی و همکاران، ١٣٨٩). از نظر ارزش غذایی و میزان کالری تولیدی، برنج بر اکثر مواد غذایی مورد مصرف انسان برتری دارد. ضریب هضم مواد آلی دانه بدون پوسته در حدود ٩٢% و ضریب هضم پروتئین آن در حدود ٨٦% می­باشد. بیش از ٧٠% برنج دنیا در مناطق نیمه­گرمسیری مرطوب آسیا کشت می­شود و تنها نقاط کوچکی از مناطق خشک به کشت آن اختصاص دارند، با این حال تولید برنج در بعضی مناطق نیمه­خشک، به ویژه در کشورهایی که آب و هوای مدیترانه­ای دارند، مانند ایالات متحده آمریکا، مصر، یونان، اسپانیا، ایتالیا حائز اهمیت است، زیرا در این مناطق برنج گذشته از اهمیت اقتصادی که دارا می­باشد، به لحاظ آنکه می­تواند در خاکهای شور و نمکزده کشت شود، در روند اصلاحی این خاک­ها نقش مهمی را ایفا می­کند (نورمحمدی و همکاران، ١٣٨٩).

نخستین اقداماتی که در پایان قرن نوزدهم در استرالیا برای برنجکاری دیم به عمل آمده با شکست مواجه شد. بعدها شالیکاری نقش عمده­ای در عمران و آبادانی این مناطق ایفا می­کرد. شرایط اقلیمی حاد نیز به ایجاد گونه­های خاصی از برنج از قبیل برنج کوهستانی یا برنج نشا­شده در آبهای عمیق انجامید. در اثر دخالت عوامل انسانی و انتخاب محیطی، انواع مختلفی که در برابر شوری آب یا قلیایی­بودن آن یا سردی هوا در شب مقاوم بود به تدریج به وجود آمد. انواع متعدد برنج که بدین ترتیب بدست آمده به منزله­ی گنجینه ژنتیکی ارزشمندی از ژرم­پلاسم بود که باید با برنامه اصلاح نژاد فعلی و آینده، حفظ شود (نورمحمدی و همکاران، ١٣٨٩). در آفریقا برنج غذای اصلی مردم گینه­بیسائو، گینه، ساحل­عاج، لیبریا، سنگال و سیرالئون بوده و جایگزین غلات دیگری همچون سورگوم، ارزن و ذرت شده است. بنابراین افزایش تقاضا برای آن وجود دارد. این افزایش تقاضا همراه با افزایش جمعیت بوده و میزان تولید جوابگوی نیاز مردم نیست .(Seck et al., 2010)

بهترین منطقه رشد برنج بین ٤٥ درجه عرض جغرافیایی شمالی و ٤٠ درجه عرض جغرافیایی جنوبی است. برنج در دمای بالا و رطوبت بالا رشد بهتری دارد. درجه حرارت مطلوب 20 درجه سانتی­گراد در طول دوره رشد مورد نیاز است .(Wasim, 2002)

در روسیه برنج با توجه به گسترش روش­های پیشرفته آبیاری اتوماتیک به طور اصولی و علمی توسعه­ یافته است. عملکرد برنج به ٤-٥/٣ تن در هکتار رسیده ­است. در گذشته هزینه کارگر تنها هزینه تولید بود. هزینه­های کنترل شیمیایی بیماری­ها، آفات و علف­های ­هرز منجر به افزایش عملکرد به ٨/٤-٣/٤ تن در هکتار و کاهش مصرف نیروی کار به ١٢٠-٦٠ نفر ساعت در هکتار شد. اما استفاده از آفت­کش­ها و سموم، خطرات زیست­محیطی زیادی دارد. جهت بهبود رشد برنج، باید به طور کامل از کاربرد آفت­کش­ها بوسیله­ی هواپیما جلوگیری و از روش­هایی مانند استفاده از ارقام مقاوم به آفات و بیماریها استفاده شود (Tchebotaryov et al., 2004).

طبق آخرین گزارشهای سازمان خواروبار جهانی بر اساس جداول سال ٢٠١٣، تولید برنج از سال٢٠١٢ فقط ١/١% رشد کرده است و از ٥ میلیون تن به ٨/٧ میلیون تن، افزایش یافته که برای کشورهای