دانلود متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته روانشناسی |
3ـ7ـ شیوه اجرای پژوهش………………………………………………………….. 104
3ـ8ـ روش تجزیه و تحلیل دادهها……………………………………………………. 105
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادهها
4ـ1ـ مقدمه…………………………………………………………………………….. 107
4ـ2ـ توصیف متغیرهای جمعیت شناختی تحقیق ……………………………… 107
4ـ2ـ1ـ توصیف وضعیت تحصیلات پاسخ دهندگان (گروه کنترل)………………… 108
4ـ2ـ2ـ توصیف وضعیت تحصیلات پاسخ دهندگان (گروه آزمایش)………………….. 109
4ـ2ـ3ـ توصیف سن پاسخ دهندگان (گروه کنترل)…………………………………… 110
4ـ2ـ4ـ توصیف سن پاسخ دهندگان (گروه آزمایش)…………………………………. 111
4ـ3ـ تحلیل یافتهها…………………………………………………………………….. 112
4ـ3ـ1ـ ضریب همبستگی بین متغیرهای وابسته……………………………………. 112
4ـ3ـ2ـ بررسی رابطهی خطی بین متغیرهای وابسته …………………………………. 113
4ـ3ـ3ـ بررسی همگنی شیبهای رگرسیون………………………………………… 114
4ـ3ـ4ـ بررسی یكسانی ماتریس واریانس ـ كواریانس………………………………… 115
4ـ3ـ5ـ بررسی یكسانی واریانسها ……………………………………………………. 116
4ـ3ـ6ـ نتایج تحلیل كوواریانس ………………………………………………………… 117
4ـ3ـ7ـ فرضیههای فرعی پژوهش……………………………………………………….. 121
فصل پنجم: خلاصه و نتیجهگیری
5ـ1ـ مقدمه…………………………………………………………………………….. 124
5ـ2ـ نتایج آمار توصیفی …………………………………………………………………. 124
5ـ3ـ بحث و نتیجهگیری………………………………………………………………. 124
5ـ4ـ محدودیتهای پژوهش……………………………………………………………. 129
5ـ 5ـ پیشنهادات………………………………………………………………………… 129
5ـ6ـ پیشنهاد برای پژوهشهای آتی…………………………………………………. 130
5ـ7ـ نوآوری های پژوهش …………………………………………………………… 130
منابع………………………………………………………………………………….. 131
چکیده:
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش تابآوری روانی بر کیفیت زندگی و امید به زندگی مادران کودکان ناشنوای شهرستان رشت صورت گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل كلیه مادران دارای کودکان ناشنوای میباشندکه در این پژوهش30 نفر از مادران که فرزندان آنها در سال 1393ـ1392 در مجتمع آموزشی باغچهبان رشت مشغول به تحصیل میباشند به روش تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شد ند سپس افراد نمونه به دو گروه 15 نفری بعنوان گروه آزمایش و كنترل جایگزین شدند . ابزار اندازه گیری این پژوهش آزمون امید به زندگی اشنایدر و کیفیت زندگی[1] می-باشد.طرح تحقیق از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه كنترل وآزمایش میباشد به گروه آزمایش طی 10 جلسه 5/1 ساعته تابآوری آموزش داده شد سپس، پس آزمون برای هر دو گروه اجرا شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل کواریانس استفاده گردید و نتایج تحقیق نشان داد كه آموزش تابآوری می تواند باعث افزایش امید به زندگی و کیفیت زندگی مادران دارای کودک ناشنوا شود. باتوجه به نتایج بدست آمده از خروجی داده ها در تحلیل كو واریانس با استفاده از نرم افزار spss و عنایت به معناداری تفاوت میانگین ها و نیز معناداریF (635/4F=) و (05/0Sig<) ، با 95 درصد اطمینان می توان نتیجه گرفت كه روش های آموزش بازتاب آوری بر افزایش كیفیت زندگی و همچنین بهبود امید به زندگی مادران کودکان ناشنوای شهرستان رشت موثر می باشد و فرضیه ی اصلی این پژوهش مبنی بر (تاثیر آموزش تاب آوری روانی بر کیفیت زندگی و امید به زندگی مادران کودکان ناشنوا) تایید می شود.
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- مقدمه
فرایند تولد کودك برای والدین لذتآور است. اگرچه این فرایند با مشقات و ناراحتیهای فراوانی همراه است، امید به سالم بودن و طبیعی بود ن کودك معمولاً احساس اعتماد در آنان ایجاد میکند و کودك خود را میپذیرند، ولی به محض آگاهی والدین از معلولیت فرزند خود، تمام آرزوها و امیدها به یاس مبدل میگردد و مشکلات شروع میشود.
والدین کودکان دچار ناتوانیهای جسمی، به دلیل مشکل فرزند خود، معمولاً با عوامل استرسزا و فشارهای روانی و اجتماعی متفاوتی مواجه میشوند. به عنوان مثال والدین کودکان دچار ناتوانی، استرس و افسردگی بیشتری را نسبت به دیگر والدین، تجربه میکنند .(بحری و دیگران،1393 : 5)
کودك استثنایی و والدین نه تنها بر یکدیگر تأثیر متقابل دارند، بلکه سایر اعضای نظام خانواده یعنی دیگر فرزندان را تحت تأثیر قرار می دهند. وجود کودك استثنایی(عقب مانده ذهنی، نابینا، ناشنوا، دارای اختلالات یادگیری) گاهی برهم زننده سلامت روانی خانواده است و می تواند اعضای خانواده و به خصوص والدین را دچار آسیب جدی نماید.(خاکپور،1391: 572)
از آنجا که بررسیهای مختلف نشان نمیدهند که کودکان یا نوجوانان ناشنوا و نابینا ناسازگار هستند، میتوان نتیجه گرفت که نابینایی و ناشنوایی الزاما همراه با ناسازگاری نیستند کانز فورس (1991) علت ناسازگاری افراد ناشنوا و نابینا را بیشتر به علت طرز برخورد جامعه با آنان میداند. انسان موجودی اجتماعی است. او در اجتماع، به واسطه حضور ارتباطهای گوناگون، داشتن حامی و کاهش احساسات تنهایی، میتواند بسیاری از فشارهای زندگیاش را تخفیف ببخشد و بنابراین به حمایتی که از سمت اجتماع باشد، نیاز دارد. حمایت اجتماعی به میزان برخورداری از محبت، همراهی و توجه اعضای خانواده، دوستان و سایر افراد تعریف شده است پژوهشها نشان میدهند والدین کودکان ناتوان نسبت به استرس، آسیبپذیرتر هستند، در پژوهشی سطوح بالای استرس در 70 درصد مادران و 40 درصد پدران دارای کودکان ناتوان شدید یافت شد یکی از این معلولیتهای جسمی، ناشنوایی است. این دیدگاه که والدین شنوا نسبت به والدین ناشنوا استرس بیشتری دارند. داشتن کودکی ناشنوا، میتواند باعث تنیدگی و فشار روانی برای والدین و افزایش سطح مشکلات رفتاری و خانوادگی باشد والدین ناشنوایی که کودك ناشنوا دارند، از وضع مناسبتری نسبت به والدین شنوای کودکان ناشنوا برخوردارند. بدین ترتیب، والدین شنوای دارای کودکان ناشنوا در ارتباط با فرزندانشان دچار ناکامی میشوند و این ناکامی در ارتباط، احتمالاً دلیلی برای این است که میزان بالاتری از تنیدگی را از خود، نشان میدهند (بحری و دیگران،1393 : 5).
هر خانواد های ممکن است در طول دورة حیات خود با مشکلات و دشوار یهای مختلفی مواجه شود؛ از جمله بیماری، طلاق، مرگ یکی از اعضاء خانواده، مشکلات کاری، بلایای طبیعی و اعتیاد اعضاءو یا معلولیت . اخیراً نقش سازه تا بآوری در حوزه روا نشناسی خانواده نیز مطرح شده است.
تاب آوری مفهوم جدیدی است که در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است. تعیین عواملی که با توجه به ویژگیهای فردی، خانوادگی، اجتماعی به عنوان عوامل تابآور عمل کرده، از جمله علایق پژوهشگران حوزه تابآوری به شمار میرود. تابآوری مفهوم روانشناختی است که توضیح میدهد چگونه افراد با موقعیتهایی غیرمنتظره کنار میآیند. تابآوری به معنای سرسختی در مقابل استرس، توانایی برگشت حالت عادی و زنده ماندن و تلاش کردن در طی شرایط ناگوار است.
در این تحقیق تاثیر آموزش تابآوری روانی بر کیفیت زندگی و امید به زندگی مادران کودکان کمشنوا و ناشنوا سنجیده میشود. تحقیق حاضر در پنج فصل تنظیم گردیده است. در فصل اول کلیات تحقیق که شامل بیان مساله، اهمیت و ضرورت تحقیق و همچنین اهداف و فرضیات تحقیق آورده شده است. در فصل دوم در خصوص تابآوری،کیفیت زندگی و ناشنوایی و نظریات مربوطه پرداخته شده است. در فصل سوم به روش تحقیق اشاره شده است که در این جا از نوع پسآزمون و پیشآزمون با دو گروه کنترل و آزمایش استفاده شده است.در فصل چهارم به تجزیه و تحلیل حاصل از دادههای تحقیق که در قالب آمار توصیفی و استنباطی میباشد، پرداخته شده است و در نهایت در فصل پنجم نتیجه ای که از جداول و یافته ها بدست آمد، آورده شده است و در انتهای همین فصل محقق پیشنهاداتی نیز مطرح کرده است.
2-1- بیان مسأله
یکی از طبیعیترین گروههایی که می تواند نیازهای انسان را ارضا کند خانواده است. وظیفه خانواده مراقبت از فرزندان و تربیت آن ها، برقراری ارتباطات سالم اعضا با هم و کمک
این مطلب را هم بخوانید :
غرفه سازی نمایشگاهی و مدیریت هزینه های آن
به، استقلال کودکان است، حتی اگر کودک کم توان ذهنی نابینا، یا ناشنوا باشد. کمیتۀ اجرایی کنفرانس مدیران آموزش تخصصی ناشنوایان، در تعریف ناشنوایی بیان می دارد؛ نقص شنوایی یک اصطلاح ژنریک است که نمایانگر آن عده از ناتوانی های شنوایی است که ممکن است درجات شدت و ضعف آن بین خفیف تا عمیق متغیر باشد و شامل دو گروه فرعی ناشنوا و کم شنوا می باشد. (نریمانی،1386: 16-15)
حضور كودك ناشنوادر هر خانواده ساختار آن خانواده را تحت تاثیر قرار میدهد و سلامت روانی خانواده به خصوص والدین را تحت الشعاع قرار میدهد، كودك بر اثر تعارضهای شدید میان اعضای خانواده، كل خانواده را درگیر بحران میكند. ممكن است روابط خانوادگی، افزایش فشارهای ناخواسته جسمی، هیجانی و مالی باعث شود كودك ناشنوا ضایعات و اثرات جبران ناپذیری بر وضعیت بهداشت روانی خانواده وارد كند از جمله ایجاد تشدید اختلافاتی زناشویی، جدایی، تحمل بار سنگین اقتصادی، افسردگی، ناامیدی، اضطراب، خجالت و خشم1 و بسیاری از مسایل دیگر (بردن2، 1980). مراقبت
مـداوم از كودك ناشنـوا اغلب برای والـدین استرسزا میباشد زیرا این دشـواریهای كودكان به طور
اجتنابناپذیری بر زندگی آنها اثر میگذارد (كرنیك3 و همكاران، 1983). تحقیقات نشان داده است كه والدین كودكان ناشنوا عموما در خطر مشكلات زندگی خانوادگی و دشواریهای عاطفی قرار دارند (بكمن4، 1991 (
کویتنر و همکاران (2000) دریافتندکه مادران با کودکان ناشنوا شبکههای اجتماعی رابطه کمتر با فامیل و دوستان نسبت به مادران کودکان شنوا دارند. از طرف دیگر، تابآوری به وسیلهی پاسخ فرد به حوادث استرسزای زندگی و یا مواجهه ی مستمر با استرس مشخص میشود تاب آوری عاملی است که به افراد در مواجهه و سازگاری با شرایط سخت و استرسزای زندگی کمک میکند و آنها را در برابر اختلالات روانی و مشکلات زندگی محافظت می کند. افراد تابآور، سازگاری فردی بالایی با عوامل استرس زای محیطی در زندگی شان دارند (بحری و دیگران،1393: 7-6)
و اماخانواده یك نظام اجتماعی است و فرزند معلول یكی از اعضای این نظام. این دو نه تنها بر یكدیگر تأثیر متقابل دارند بلكه سایر اعضای این نظام یعنی والدین و دیگر فرزندان را نیز تحت تأثیر قرار میدهد كه این تأثیرات غالباً منفی است. وجود كودك معلول ضایعات و اثرات جبرانناپذیری بر بهداشت روانی خانواده وارد میكند، مادر و پدر از داشتن چنین فرزندی به شدت رنج میبرند، اكثریت این گروه به نحوی دچار حالاتی چون افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، ترس، خجالت، آرزوی مرگ و نظایر آن میباشند.
تاب آوری فرایند، توانایی یا پیامد سازگاری موفقیتآمیز با شرایط تهدیدکننده تعریف شده است، صرف مقاومت منفعل در برابر آسیبها یا شرایط تهدیدکننده نیست، بلکه فرد تابآور، مشارکت کننده فعال و سازنده محیط پیرامونی خود است. تحقیقات روانشناسی بسیاری در سالهای اخیر، به شناسایی عوامل مؤثر بر تابآوری پرداختهاند، برخی یافتهها حکایت از آن دارد که هوش یک عامل تعیینکننده در تابآوری است (عسکریان،1392: 61) انسان برای رسیدن به زندگی سالمتر نیاز به تعادل بین تفکر، عواطف و توانایی استفاده متناسب از آنها در موقعیتهای زندگی را دارد.
اگرچه تحقیقات زیادی در رابطه با تابآوری انجام شده است ولی تاکنون در خصوص آموزش تاب آوری به والدین کودکان ناشنوا تحقیق انجام نشده است. لذا مسأله این پژوهش حرکت در این جهت است که آیا بین تابآوری روانی و کیفیت زندگی و امید به زندگی مادران کودکان ناشنوا رابطه ای وجود دارد؟
3-1- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
حضور یک کودک با هرگونه ناتوانی در خانواده فشار روانی زیادی بر والدین و اعضای خانواده وارد می کند و می تواند سلامت روان آنان را به مخاطره اندازد. واکنش همه والدین در مقابل معلولیت فرزندشان یکسان نیست، ولی به طور کلی می توان پذیرفت که قریب به اتفاق والدین این گونه کودکان در مقابل معلولیت های فرزندشان به نحوی واکنش نامطلوب ازخود بروز می دهند که نوع و میزان این عکسالعملها با توجه به جنبههای شخصیتی آنها، زمان بروز واکنش و … با یکدیگر متفاوت میباشد، لذا تمام والدین احتیاج به نوعی کمک دارند تا بتوانند ابتدا به طور کامل طرح مشکلاتشان را با افراد متخصص داشته باشند و این مهم جز با آگاهی و اطلاع دقیق و مستدل از مسائل و مشکلات والدین دارای فرزند ناشنوا و بررسی وضعیت روانشناختی والدین مسیر نمیگردد با توجه به اینکه وضعیت روانشناختی والدین به طور مستقیم و غیرمستقیم بر شکلگیری رفتار کودکان و مناسبات اجتماعی خویش تاثیر اساسی دارد بسیار حایز اهمیت خواهد بود که بدانیم که والدین این کودکان دارای چه ویژگیهای شخصیتی بوده و چه
فرم در حال بارگذاری ...
[چهارشنبه 1399-07-02] [ 05:51:00 ب.ظ ]
|