5 ـ3 ـ پیشنهادات و راهکارها 105

5 ـ3 ـ 1ـ پیشنهادات پژوهشی.. 105

5 ـ4 ـ پیشنهادات کاربردی.. 106

5 ـ4 ـ 1 ـ انتشار نظرات مولانا در قالب پیام های کوتاه 106

5 ـ4 ـ 2 ـ اندیشه های مولانا سر لوحه زندگی سیاستمداران. 106

5 ـ4 ـ 3 ـ تاکید بر محبت اهل بیت پیامبر(صلی الله علیه و اله) 106

5 ـ4 ـ 4 ـ تاکید بر اخلاق.. 106

5 ـ4 ـ 5 ـ تأکید بر مشترکات.. 107

5 ـ4 ـ 6 ـ احترام به یکدیگر. 108

5 ـ4 ـ 7 ـ آگاهی از مذاهب یکدیگر. 109

5 ـ4 ـ 8 ـ اعتدال مذهبی وپرهیز از اعمال تحریک آمیز. 109

5 ـ4 ـ 9 ـ تدوین روایات مشترك بین مذاهب اسلامى.. 110

5 ـ4 ـ 10 ـ رعایت حقوق برادری.. 110

منابع و ماخذ. 111

چکیده

موضوع این تحقیق “نقش تقریبی صوفیان ایرانی در قرن هفتم با تاكید بر نظر مولانا” است كه با  هدف تبیین چگونگی تاثیر نقش صوفیان قرن هفتم درتقریب بین مذاهب صورت گرفته است.

در حقیقت این پژوهش به دنبال این است: كند و كاو در مفهوم تقریب و تصوف و رابطه بین این مفاهیم، بررسی نقش صوفیان قرن هفتم در تقریب مذاهب، بررسی آثار مولانا، شناخت نقش مولانا در تقریب بین مذاهب.

مباحث نظری این پژوهش تركیبی از مقوله‌های تصوف وعرفان، شریعت و طریقت و سیری در زندگی و آثارصوفیان قرن هفتم؛ نقش آنها در تقریب بین مذاهب و به ویژه نقش و جایگاه مولانا در این زمینه است. روش تحقیق در این پژوهش اسنادی است كه با مطالعه اسناد و كتابها به دو صورت حقیقی و مجازی به بررسی مبانی نظری پژوهش پرداخته شده است.

یافته‌های این پژوهش نشان داد؛ كه پیام مولانا پیام صلح و دوستی و بی ریایی برای پیروان همه ادیان است. وی معتقد است كه راههای رسیدن به خداوند متفاوت و هر یك از ادیان و مذاهب از راه خود به سمت او در حركت هستند، اما به هر روی مقصد (خدا) یكی است، بنابر این نباید بین پیروان مختلف ادیان تضاد وجود داشته باشد.

كلید واژه: تصوف، عرفان، تقریب مذاهب، صوفیان قرن هفتم، مولانا.

پیشگفتار

اختلافات مذهبی امروزه یكی از مشكلاتی است كه به ویژه بطور روزمره در كشورهای مسلمان قربانیان زیادی میگیرد. به نظر میرسد؛ مسلمانان بیش از هر زمان دیگری نیازمند توافق و همدلی با یكدیگر در مقابل دشمنان اسلام برای رفع مشكلاتشان هستند. هر چند برخی از این اختلافات ریشه‌های تاریخی دارند، با این حال در طول دوره‌های تاریخی مختلف افرادی بودند كه در جهت همسویی مذاهب تلاشهای بسزایی داشتند، یكی از مهم‌ترین آنها مولانا است كه به زبان شعر در زمینه تقریب بین مذاهب سعی فراوان داشته است. این پژوهش به دنبال بررسی نقش و جایگاه صوفیان قرن هفتم در تقریب مذاهب با تاكید بر نقش مولانا است، البته تلاش شده تا از همه ظرفیت‌های موجود در خصوص تقریب استفاده شود. به این امید كه در نهایت به ارایه راهكارهایی درجهت تقریب مذاهب دست یابیم.

این تحقیق در پنج فصل تنظیم شده است:

فصل اول: كلیات تحقیق چون بیان مسئله، ضرورت تحقیق، اهداف و… پرداخته شده است.

این مطلب را هم بخوانید :

فصل دوم: به تعاریف، ریشه­ها، تاریخچه پیدایش عرفان و تصوف، تفاوت آنها و تمایز آنها با شریعت و طریقت پرداخته شده است.

فصل سوم: زندگی نامه، شرح اندیشه‌ها و روش‌های صوفیان قرن هفتم ارایه شده است.

فصل چهارم: عوامل موثر بر تقریب مذاهب و به ویژه كند و كاو در دیدگاه‌ها و نظرگاه‌های مولانا در این راستا است.

فصل پنجم: به نتیجه گیری و ارایه راهكارها پرداخت شده است.

مقدمه:

این فصل اختصاص به کلیات تحقیق دارد؛ ما در این فصل، مباحثی مثل بیان مسئله، ضرورت تحقیق، اهداف تحقیق، سؤال‌های تحقیق، روش تحقیق، مفاهیم و اصطلاحات و موانع و محدودیت­های تحقیق مورد بررسی قرار می‌دهیم.

ـ2ـ بیان مسئله

امروزه اختلاف بین مذاهب، بیش از هر زمان دیگری، سبب تفرقه بین پیروان آن‌ها شده است، و جنگ‌های فراوانی که به دلیل اختلاف بین مذاهب و ادیان به وجود آمده است، بیش از هر زمان دیگرخود را نشان می­دهد که در واقع اسلام و جامعه مسلمانان از این وضعیت، آسیب بیشتری می‌بینند.

برخی از این اختلاف­ها که در دوران فعلی ظهور بیشتری دارد، را می‌توان دارای ریشه های تاریخی دانست. به گونه­ای که این اختلافات از ابتدای پیدایش مذاهب مختلف وجود داشته است. البته افراد و گروه‌های مختلف سعی داشته­اند، تا با حل و فصل این اختلافات، به وحدت بیشتر بین مذاهب دست یابند.

از عمده­ترین این گروه‌ها، می‌توان به گروه صوفیان اشاره کرد. تصوف یک روش خاص زندگی است که راحتی و تسکین درونی و سعادت صوفی را در راهی غیر از انجام فعالیت­های عادی زندگی، به وسیله تحمل مشقات و زهد و ترک لذت­های دنیوی و پیروی از اصل «فرار از زندگی مادی»تأمین نماید.[1]

برخی ریشه­های تصوف اسلامی را برگرفته از نظریه­های فلسفی یونان و گروهی آن­ را ناشی از اندیشه­ی عرفانی و فلسفی هندو دانسته و عده دیگر آن‌ را در تفکرات ایران پیش از اسلام جستجو کرده­اند.[2]

البته برخی برای تصوف منشا اسلامی قائل نیستند و معتقدند در واقع تصوف هنگامی مطرح گردید که دین و فلسفه در همه جهات در حال رشد بود و مباحث فلسفی و کلامی آغاز شده بود.

از قرن پنجم تا قرن هفتم هجری کتاب‌های عرفانی متعددی تدوین و سلسه­های بزرگ صوفیه تشکیل شد، یکی از بزرگ­ترین و معروف­ترین آن‌ها، سلسه­­ی مولویه است. آن‌ها مریدان خلف و تربیت یافتگان مشایخ مولانا بودند که بنا به رسم آن زمان، آداب و تربیت مجالس سماع او همراه با تعلیم و قرائت مثنوی و غزلیات مولانا به صورت طریقت خاص در آورده ­بودند و مثل سلسه­های صوفیه، طریقت مولویه را بنیان نهادند.

مولوی یکی از بزرگ­ترین عارفان قرن هفتم است. آثار بزرگ و بی­همتایی در حوزه عرفانی از خود بر جای گذاشته است؛ مثنوی در حکم سفرنامه­ی روحانی مولانا است، که حالات او را در برخورد با تجربه­های صوفیانه و عرفانی بیان می­دارد، وی حقایق تصوف را با رموز آیات قرآنی و اخبار و احادیث نبوی شرح داده است.