پایان نامه ارشد:رویکرد امنیت جهانی با نظر بر تروریسم مبتنی بر عقاید وهابی و مقایسه آن با فقه و حقوق اسلامی و حقوق بشر

د-فرضیه ها……………………………………………………………………………………………………… 11

ه-هدف ها 11

هدف اصلی……………………………………………………………………………………………………… 11

و-روش تحقیق .. 12

فصل دوم-امنیت جهانی و تروریست و عقاید وهابی

امنیت جهانی…………………………………………………………………………………………………….. 14

۲-3-۳-تعریف و مفهوم تروریسم…………………………………………………………………………. 16

-1- اقدامات تروریستی و راهبردهای مبارزه با آن……………………………………………………… 17

۳-2- جایگاه آموزش در گسترهی همکاری‌های اسلامی جهت جلوگیری و مبارزه با جرائم تروریستی 22

۳-3- چگونگی تحقق صلح عادلانه از طریق مبارزه با تروریسم . 22

۳-4-بررسی خاستگاه تروریسم . 24

۳-5- تروریسم و حقوق اسلامی .. 27

۳-5-۱- حرمت شرعی ترور………………………………………………………………………………… 28

۳-5-۲- مصادیق تروریسم و احکام فقهی آن…………………………………………………………… 31

۳-5-۳ـ حملات تروریستی با اهداف غیرسیاسی……………………………………………………….. 31

۳-5-۴- حملات تروریستی با اهداف سیاسی…………………………………………………………… 31

۳-6-نقش وهابیت در نا امنی منطقه……………………………………………………………………….. 33

۳-6-۱- گسترش وهابیت … 35

۳-7- نقش وهابیت در حوادث تروریستی………………………………………………………………. 36

۳-7-۱-مراکز انتشاراتی، رسانه ای و کتابخانه ای……………………………………………………….. 37

۳-7-۲-تبلیغ وهابی گری در خارج عربستان……………………………………………………………. 38

۳-7-۳-نقش عربستان سعودی در ظهور و رشد طالبان……………………………………………….. 41

۳-8- ضوابط تکفیر از دیدگاه وهابیت…………………………………………………………………….. 46

۳-9-رشد وهابیت در بستر تكفیر………………………………………………………………………….. 49

۳-10-تروریست داعش در جهان امروز…………………………………………………………………. 53

موعودگرایی .. 54

جغرافیای حضور داعش………………………………………………………………………………………. 56

سوریه . 57

نوشتار(های) وابسته: جنگ داخلی سوریه…………………………………………………………………. 57

لیبی………………………………………………………………………………………………………………… 57

صحرای سینا…………………………………………………………………………………………………….. 57

غرب آفریقا……………………………………………………………………………………………………… 58

افغانستان . 58

خودروهای هاموی ارتش عراق……………………………………………………………………………… 58

۳-11-بیانات مقام معظم رهبری راجع به تروریست ها و گروه داعش……………………………. 60

3-11-1-پیاده نظام و رهبران بحران عراق………………………………………………………………. 60

3-11-2-اهداف بحران افکنی .. 62

3-11-3-مدیریت بحران……………………………………………………………………………………. 63

فصل سوم-مباحث فقهی مربوطه

3-1-تروریسم از نگاه فقه ……………………………………………………………………………… 65

4-1-1دفاع مشروع . 65

4-1-2معیار دفاع مشروع. 67

4-1-3شرایط دفاع مشروع…………………………………………………………………………………. 67

4-2مصداق های تروریسم و احکام فقهی آن…………………………………………………………… 69

3-2-1اقدام های تروریستی با اهداف غیرسیاسی………………………………………………………. 70

3-3تعریف محارب…………………………………………………………………………………………… 70

3-3-1تعریف اصطلاحی محارب………………………………………………………………………… 70

3-4-محارب در سنت……………………………………………………………………………………….. 72

3-4-1تروریست در احکام اسلام…………………………………………………………………………. 73

3-5مصادیق اعمال تروریستی در فقه . 81

3-5-1کشتن زنان، کودکان و سالخوردگان………………………………………………………………. 81

3-5-2کشتن مردان اسیران………………………………………………………………………………….. 82

3-5-3آلوده کردن آبها……………………………………………………………………………………….. 83

3-5-4تعقیب فراریان . 84

3-5-5قطع درختان و جنگلها 85

این مطلب را هم بخوانید :

3-5-6-عدم تصرف در اموال دشمن……………………………………………………………………….86

فصل چهارم-مقایسه مبانی فصل دوم و سوم

4-1مقایسه حقوق بشر اسلامی با حقوق بشر غربی……………………………………………………. 89

4-1-1اشتراک یا افتراق؟…………………………………………………………………………………….. 89

4-1-2سه مقوله اصلی برای مقایسه حقوق بشر اسلامی با حقوق بشر غربی…………………….. 90

4-1-3مقایسه کرامت انسان در اسلام و اعلامیه حقوق بشر…………………………………………. 93

4-2مبانی کرامت انسان در جهان بینی اسلامی و مقایسه آن با اعلامیه حقوق بشر………………. 95

4-2-1. انسان برگزیده و خلیفه خدا 95

4-2-2. بهره مندی از عقل و خرد………………………………………………………………………… 96

4-2-3. اختیار و آزادی اراده……………………………………………………………………………….. 98

4-2-4 بهره مندی از فطرت الهی…………………………………………………………………………. 99

4-3اصول منبعث از کرامت انسان (لوازم کرامت انسان)………………………………………………. 99

4-3-1. حق حیات و امنیت در زندگی شخصی .. 101

4-3-2. آزادی اجتماعی……………………………………………………………………………………… 102

4-3-3 برخورداری از امتیازات اجتماعی به طور عادلانه……………………………………………… 107

4-3-4حقوق بشر در مسیحیت غربی و اسلام ………………………………………………………… 111

4-3-4-1 حقوق آزادی فردی: 111

4-3-4-2 حق آزادی سیاسی: 111

4-3-4-3 حقوق اولیه اجتماعی:………………………………………………………………………….. 111

4-4در آغاز شرح لفظ و مضمون «حقوق بشر» . 113

4-5اصول فلسفی و عرفانی حقوق بشر در اسلام . 116

4-6-1سیر تاریخی تدوین حقوق بشر در غرب……………………………………………………….. 124

4-6-1-1 اعلامیه حقوق بشر فرانسه…………………………………………………………………….. 124

4-6-1-2 اعلامیه جهانی حقوق بشر…………………………………………………………………….. 124

4-6-1-3 قرارداد اروپایی حمایت از حقوق بشر و آزادیهای اساسی…………………………….. 125

4-6-1-4 منشور اجتماعی اروپا…………………………………………………………………………… 125

4-6-1-5 قرارداد حمایت از حقوق بشر در قاره آمریکا…………………………………………….. 125

4-6-1-6 میثاقهای بین المللی حقوق بشر……………………………………………………………… 126

4-6-1-7حقوق بشر یک اهرم سیاسی در غرب معاصر . 126

4-7حقوق بشر در مسیحیت غربی و اسلام……………………………………………………………… 127

4-7-1 حقوق آزادی فردی:………………………………………………………………………………… 127

4-7-2 حق آزادی سیاسی:…………………………………………………………………………………. 127

4-7-3 حقوق اولیه اجتماعی: 128

4-8در آغاز شرح لفظ و مضمون «حقوق بشر»…………………………………………………………. 128

4-8-1 اصول فلسفی و عرفانی حقوق بشر در اسلام…………………………………………………. 132

4-8-2تاریخ تئوری حقوق بشر در اسلام . 136

4-8-5تاریخ تدوین حقوق بشر در اسلام . 140

4-8-6سیر تاریخی تدوین حقوق بشر در غرب……………………………………………………….. 141

4-8-6-1اعلامیه حقوق بشر فرانسه . 141

4-8-6-2 اعلامیه جهانی حقوق بشر . 141

4-8-6-3 قرارداد اروپایی حمایت از حقوق بشر و آزادیهای اساسی…………………………….. 142

4-8-6-4 منشور اجتماعی اروپا…………………………………………………………………………… 142

4-8-6-4 قرارداد حمایت از حقوق بشر در قاره آمریکا 142

4-8-6-5 میثاقهای بین المللی حقوق بشر……………………………………………………………… 143

4-8-6-6حقوق بشر یک اهرم سیاسی در غرب معاصر……………………………………………… 143

4-9حقوق بشر از دیدگاه اسلام و غرب………………………………………………………………….. 144

4-9-1. حقوق داخلی و حقوق بین الملل………………………………………………………………. 144

4-9-2 رابطه حقوق داخلی و حقوق بین الملل از دیدگاه غرب……………………………………. 144

4-9-5. انتقادات اساسی بر اعلامیه جهانی حقوق بشر . 147

4-10-1بررسی دیدگاه اسلام در باب آزادی .. 152

4-11. مقایسه دیدگاه اسلام و غرب در مسئله اقلیت های دینی و مذهبی……………………….. 153

4-11-1. دیدگاه غرب… 153

4-11-2. دیدگاه اسلام………………………………………………………………………………………. 154

4-12تروریسم دولتـى……………………………………………………………………………………….. 159

4-12-1ایجاد‌ ترس‌ و وحشت…………………………………………………………………………….. 161

4-12-2طبیعت كوركورانه تـرور………………………………………………………………………….. 161

4-12-3غافلگیركننده بودن و پنـهانى بـودن تـرور……………………………………………………. 161

4-12-4اهـداف سیاسى……………………………………………………………………………………… 161

4-12-5سازمان یافتگى .. 162

4-12-6خشونت … 162

4-12-7مشاركت كم…………………………………………………………………………………………. 162

4-12-8-جهت‌گیرى عمومى……………………………………………………………………………….. 162

4-13بررسى و نقد تروریسم او دیدگاه اسلام…………………………………………………………… 162

4-14گونه‌ها و روش‌هاى‌ مقاومت…………………………………………………………………………. 168

4-15مقاومت مـدنى(غـیرنظامى)………………………………………………………………………….. 168

4-16مقاومت مسلحانه……………………………………………………………………………………….. 168

فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات

نتیجه گیری و پسشنهاد ها 171

پیشنهاد ها………………………………………………………………………………………………………… 174

6-2- چگونگی تحقق صلح عادلانه از طریق مبارزه با تروریسم…………………………………….. 179

فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………. 182

چکیده

امروزه مبارزه با پدیده ی تروریسم به یک امر مبتلا‌به نظام جهانی مبدل گردیده است؛ چرا که وضعیت نابسامان ناشی از وقوع آن نه تنها موجب خدشه‌دار شدن امنیت انسانی شده، بلکه صلح و امنیت ملی و بین‌المللی را مورد هجمه ی خود قرار داده است. بنابراین با چنین شرایطی به نظر می‌رسد تنها عزم راسخ جهانی می‌تواند به مثابه راهبردی ویژه در مبارزه با تروریسم تلقی گردیده و موجبات رفع شکاف‌های موجود در این رابطه باشد. خاستگاه فکری این شبکه‌های تروریستی عمدتا به گرایش خردگریز و جعلی وهابیت برمی گردد و این تفکر به عنوان اصلی‌ترین حامی و تغذیه کننده ایدئولوژیک دولت سعودی نقش مهمی در فعالیت‌های تروریستی این کشور در منطقه و جهان دارد.مقابله با قدرت روزافزون محور مقاومت در منطقه از انگیزه های اصلی عربستان سعودی در تشکیل سازمان‌های تروریستی و حمایت از تروریسم دولتی در منطقه است، این کشور در جهت تلاش برای کم کردن نقش این محور تبلیغ و ترویج وهابیت را در جوامع اسلامی در دستور کار قرار داده است. با این حال، یکی از مسائلی که همیشه از دید اذهان جهانی مورد اهتمام بوده و متأسفانه هیچ‌گونه هنجار مؤثری در مبارزه با نقض آن مقرر نگردیده، مسئله ی«صلح عادلانه جهانی» می‌باشد که با تهدیدات ناشی از ارتکاب اقدامات تروریستی اغلب با چالش‌هایی مواجه است. از این رو، تحقق صلح عادلانه ی جهانی زمانی قابل دسترسی است که در بسیاری از چالش‌های بین‌المللی بهویژه تهدیدات ناشی از تروریسم، دولت‌ها ضمن توافق‌نظر در امر مبارزه، وضمن مساعدت و همکاری با سازمان‌های بین‌المللی، شکاف موجود را از طریق اجماع در پذیرش اسناد بین‌المللی در نیل به جهانی عاری از هرگونه ناامنی و تهدید مرتفع کنند. ما در این مقاله تلاش می‌کنیم به بررسی امنیت جهانی با نظر بر تروریسم وهابی و مقایسه آن با فقه حقوق اسلامی و حقوق بشر بپردازیم.

کلید واژه: تروریسم ، امنیت جهانی ، وهابی، حقوق بشر.

مقدمه

تروریسم، پدیده‌ای است محصول علل مختلف که در عین حال، علت شکل گیری وضعیت‌های گوناگون محسوب می‌شود. از دید مناسبات تروریسم و حقوق بشر، این پدیدار، معلول نقض حقوق بشر و نبود شرایط صلح ماندگار است که خود نیز با عملیات و اقدام، به نقض بسیاری از حقوق اساسی بشری فردی و همگانی منجر می‌گردد و در درجه اول، حق بر صلح و آرامش همگانی بشر را در معرض تهدید قرار می‌دهد[1]. در واقع، تروریسم دو صورت دارد: صورت اول آن که به مثابه علت وقوع موارد تهدید صلح و نقض حقوق بشر عمل می‌کند و صورت دیگر آن، نشأتگیری تروریسم از نقض حقوق بشر و صلح ویژه وضعیت‌های نابرابر «میان» اجتماعات و «در» اجتماع است. از طرف دیگر، تروریسم هم دارای جنبه‌های سخت و هم نرم است و اسناد حقوقی معاصر قادر به تعریف جامع و همه جانبه‌ی این مفهوم نبوده، تاکنون چنین تلاشی ناکام مانده است[2].

با وجود این، تروریسم فارغ از معنا و گفتمانی که دارد، مفهومی متضمن هراس و وحشت عمومی است که استفاده از آن حتی در ذهن نیز نوعی واکنش روانی مبتنی بر انزجار را به دنبال دارد. این حس غالب و عمومی، برآیند تمایل روحی بشر به آرامش و پرهیز از خشونت به ویژه ماهیت هنجاری مصونیت غیر نظامیان و عامه در برابر عملیات‌های ارهابی و مسلحانه است[3]. با این حال، عموم مردم، تروریسم را به عنوان روشی خشونت‌آمیز شناخته‌اند که برای ایجاد فضای رعب و وحشت به منظور نیل به اهداف سیاسی از طریق توسل به زور نسبت به گروه یا دولت مورد نظر برای تن دادن به اهداف و مقاصد مهاجمان به کار گرفته می شود[4] .

تروریسم، یکی از پر استفاده‌ترین مفاهیم و واژگان در محاورات و نوشتارهای معاصر است که تکثر کاربرد آن حتی بر مفاهیم مرتبط با اساسی‌ترین نیازهای بشر- همچون صلح و امنیت– نیز فزونی یافته و سبقت گرفته است.در واقع تروریسم که این همه از آن یاد می‌شود و شنیدارش احساسات بشری را جریحهدار می‌سازد و رعب و هراس را در اذهان به دنبال می‌آورد، چه پدیداری است که هم خود آن و هم آثارش، هم آنچه «له» و آنچه «علیه» آن استعمال می‌شود، نظم موجود را به ویرانگری تهدید یا منتج می‌نماید.

با این حال، بارزترین نماد ویرانگری این نظم‌ها، نظم حقوقی است که البته در این وادی، تأثیر پذیرش از نظم امنیتی- سیاسی برخی اجتماعات ملی- هر چند به نام اجتماع بین‌المللی- به مراتب واضحتر است. پیش از این، برای تعقیب و کاوش مجاری تحقق اهداف جامعه بین‌المللی (دولتی کمابیش انسانی و بشریشده) اولویتی نسبی و اعتباری وجود داشت که در عین استقامت بنیادهای نظام مبتنی بر حقوق حاکمه ی دولت‌ها، حقوقی انسانی نیز از زیر پوسته‌ی همین نظام رشد و نمو یافت و به رغم حاشیهای بودن و عدم ورود چشمگیر آن به هستهی سخت حقوق بینالملل، کار بدانجا رسیده بود که «حمایت از حقوق انسانی» خواه در زمان صلح یا جنگ، وضعیت های عادی یا بحرانی، به مثابه اصلی قائم و استوار به نظر می‌رسید. جامعه بین المللی دولتی نیزغالباً با وقوع چند عملیات موسوم به تروریستی ناشی از اتخاذ یک سلسله اقدامات هماهنگ تخریبی در ایالات متحده، نظمی که به داشتن پیشینه‌های تمدنی و فرهنگی شتاب‌زدگی در سیاست بین‌المللی تعیین کننده ی مسیر و جریان این تحول و نظم جدید، سازمان ملل متحد را نیز به سمت همین وادی سوق داد و سازمانی را که پیش از این، حمایت از حقوق بشر را از رسالت‌های خود می‌شمرد و برنامه‌های متعددی را بدین منظور طراحی و اجرا نموده بود، به ساخت مسیری جدید و حتی توأم با ایجاد پارادوکسی اساسی در حقوق حاکمیت‌ها، رهنمون ساخت. قطعنامه‌های ضد تروریستی 2001 شورای امنیت و تشکیل کمیته ی ویژه ی ضد تروریسم زیر نظر این شورا، بارزترین نماد چنین گذاری از دستور کار اصلی سازمان ملل متحد بوده و هست.[5]

فصل اول-کلیات تحقیق

الف-بیان مسأله

ترورسیم، پدیده ای است محصول علل مختلف که در عین حال، علت شکل گیری وضعیت های گوناگون محسوب می شود. از دید مناسبات ترورسیم و حقوق بشر، این پدیدار، معلول نقض حقوق بشر و نبود شرایط صلح ماندگار است که خود نیز با عملیات و اقدام، به نقض بسیاری از حقوق اساسی بشر فردی و همگانی منجر می گردد و در درجه اول، حق بر صلح و آرامش همگانی بشر را در معرض تهدید قرار می دهد[6].

با اینکه شورای امنیت در قطعنامه های ضدتروریسیتی، تروریسم را تهدیدی علیه صلح و امنیت بین المللی شمرده است، با این حال پوزیتیویسم حقوقی مانع از آن نیست که شورای امنیت به رعایت الزامات و برآیندهای طبیعی و منطقی این شناسایی خود فراخوانده شود و جامعه ی مدنی جهانی، مسئله ی «شناخت علل تروریسم» را به منظور «تقدمبخشی به پیشگیری» در دستور کار ملل متحد و سایر سازمانهای بین المللی برجسته سازد. [8]

مقوله تروریسم از مسایل مستحدثه فقهی می باشد به همین جهت در کتب فقهای متقدم از احکام آن سخنی به میان نیامده است، علمای متاخر نیز کمتر به این موضوع پرداخته و کتب معدودی را در مورد تروریسم و احکام جاری آن به رشته تحریر درآورده اند، لذا بیشتر کتاب ها در خصوص تروریسم یا ترجمه از منابع علمی غربی بوده و یا در حوزه علوم سیاسی از منظر یک فرد سیاسی مورد نگارش قرار گرفته؛ که بخش قابل توجهی از این کتاب ها به بررسی لغوی ریشه کلمه تروریسم پرداخته و برخی از متون نیز پس از بررسی علل و عوامل وقوع تروریسم راه کارهایی در خصوص مبارزه با آن ارائه کرده اند و به ندرت در خصوص احکام فقهی و حقوقی آن مطالبی بیان کرده اند.

بنابراین ما در این پژوهش به دنبال این هستیم تا با بررسی امنیت جهانی و تروریسم مبتنی بر عقاید وهابیون و فقه و حقوق اسلامی و حقوق بشر به این سوال پاسخ دهیم که آیا امنیت جهانی با نظر بر تروریسم بین عقاید وهابیون و نظر فقه و حقوق اسلامی و حقوق بشر تفاوت وجود دارد یا خیر؟

ب-ضرورت انجام تحقیق

امروزه مبارزه با پدیده ی تروریسم به یک امر مبتلا به نظام بین المللی مبدل گردیده است؛ چرا که وضعیت نا به سامان ناشی از وقوع آن نه تنها موجب خدشه دار شدن امنیت انسانی شده، بلکه صلح و امنیت ملی و بین المللی را مورد هجمه ی خود قرار داده است. بنابراین با چنین شرایطی به نظر می رسد تنها عزم راسخ جهانی می تواند به مثابه راهبردی ویژه در مبارزه با تروریسم تلقی گردیده و موجبات رفع شکافهای موجود در این رابطه باشد. با این حال، یکی از مسائلی که همیشه از دید اذهان جهانی مورد اهتمام بوده و متأسفانه هیچگونه هنجار مؤثری در مبارزه با نقض آن مقرر نگردیده، مسئله ی «امنیت جهانی» می باشد که با تهدیدات ناشی از ارتکاب اقدامات تروریستی اغلب با چالشهایی مواجه است. از این رو، تحقق امنیت جهانی زمانی قابل دسترسی است که در بسیاری از چالشهای بین المللی به ویژه تهدیدات ناشی از تروریسم، دولتها ضمن توافق نظر در امر مبارزه، و ضمن مساعدت و همکاری با سازمانهای بین المللی، شکاف موجود را از طریق اجماع در پذیرش استاد بین المللی در نیل به جهانی عاری از هر گونه ناامنی و تهدید مرتفع کنند. به علاوه، امروزه تحقق صلح عادلانه ی جهانی به مثابه حلقه ی مفقوده در چالشها و هنجارهای بین المللی مستلزم توجه بیش از پیش به آن است که این امر نه تنها موجب رفع ناهنجاریهای ملی و بین المللی بوده، بلکه با اجرای آرمانها و اصول مقرر در منشور ملل متحد شرایط تحقق صلح عادلانه ی جهانی را فراهم می آورد. همچنین، لازم به ذکر است در این راستا نظام اسلامی به دلیل عدالت محور بودن آموزه های متقن خود، دارای راهبردهایی جهت استقرار امنیت جهانی بوده که به عنوان غایت و هدف در تعیین شیوه ها و مجاری تنظیم روابط جمعی به شمار می آید و از نظر تحلیلی جلوه ای بارز در تبیین و تصدیق گفتمان صلح عادلانه محسوب می گردد. از این رو، امنیت جهانی در صورت اتکا بر پایه آموزه های اسلام به مثابه صلح اسلامی تلقی شده که رسالتی فراگیر در کل جامعه بشری دارد. از این رو پژوهش در این زمینه دارای اهمیت ویژه می باشد. [9]

در زمینه پژوهش حاضر مطالعاتی چند انجام شده که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:

پژوهشی را با عنوان تروریسم و جهاد از منظر فقه اسلامی با رویکرد تفکیک گروه های جهادی و تروریستی انجام دادند و نتیجه را چنین بیان کرد که بیداری ملت ها باعث به خطر افتادن منافع دول سلطه گر

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

فرم در حال بارگذاری ...

فید نظر برای این مطلب