ج-ذنب…………………………………… 19

مبحث دوم- مفهوم و گستره جرم در حقوق کیفری…… 21

-گفتار اول-معنی لغوی جرم………………….. 25

-گفتار دوم-تعریف جرم در معنی اصطلاحی آن……… 27

-گفتار سوم-ملاک جرم در اسلام………………… 32

-گفتار چهارم-مفهوم فقهی جرم از دیدگاه شیعه….. 41

الف-معنای لغوی جرم از دیدگاه فقها………….. 41

ب-معنای اصطلاحی جرم از دیدگاه فقها………….. 42

ج-دیدگاه فقهای اهل سنت……………………. 43

-گفتار پنجم-عناصر تشکیل دهنده جرم………….. 44

الف-عنصر قانونی جرم………………………. 45

ب-عنصر مادی جرم………………………….. 45

ج-عنصر معنوی یا روانی جرم…………………. 45

-گفتار ششم-عناصر تشکیل دهنده جرم در اسلام……. 55

مبحث سوم- تفکیک جرم و گناه در حقوق کیفری مدرن.. 62

فصل سوم: رابطه جرم و گناه در حقوق کیفری قبل از انقلاب 66

مبحث نخست- دوران مشروطه…………………… 67

-گفتار اول-اصل دادرسی شرعی و عرفی………….. 68

-گفتار دوم-حقوق کیفری ایران قبل از مشروطه…… 71

مبحث دوم- دوران پس از مشروطه………………. 72

-گفتار اول-ویژگی­های حقوق جزای وضعی…………. 73

-گفتار دوم-ویژگی­های حقوق جزای وضعی دوره شاه…. 79

-گفتار سوم-پس از پیروزی انقلاب اسلامی………… 85

فصل چهارم: رابطه جرم و گناه پس از انقلاب…….. 87

مبحث نخست- جرایم حد، قصاص و دیات…………… 87

-گفتار اول-جرائم حدی……………………… 87

الف-تعریف حد و اقسام آن…………………… 87

ب-کیفر­های زنا……………………………. 88

-گفتار دوم-قصاص………………………….. 89

-گفتار سوم-دیا ت………………………….. 93

الف-مسئولیت مدنی یا دیه…………………… 93

ب-میزان دیه……………………………… 95

مبحث دوم- تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده…….. 98

-گفتار اول-تعزیر…………………………. 98

الف-نظرات فقهای امامیه……………………. 99

ب-تعریف حقوقی تعزیر………………………. 101

فصل پنجم: نتیجه‌گیری………………………. 105

منابع …………………………………………………………………………………………………………………………. 111

 

 

 

چکیده

مفاهیم گناه و جرم از جمله مفاهیمی هستند که در عرصه اذهان عمومی جوامع سنتی تفکیک مشخصی ندارند.مصادیق جرم و گناه گرچه در مواردی هم­پوشانی دارند، اما در اصل مفاهیمی جدا هستند؛جرم اقدام به عملی است که منع قانونی دارد و قانونگذار برای آن مجازاتی در نظر گرفته است.در مقابل انجام گناه ارتکاب به عملی است که در منابع دینی منع و نهی شده است و مجازاتی اخروی نیز برای عامل آن در نظر گرفته شده است.

در جوامع عرفی و سنتی به طور تاریخی تفکیکی بین جرم و گناه نبوده است و گناه که مفهومی شرعی است بت جرم که مفهومی عرفی است قرابت نزدیکی داشته است.در دنیای سنتی دیروز ، آموزه­های دین و دستورات شرع کمابیش همان نقشی را در تعیین شیوه صحیح و پذیرفته انجام امور اجتماع داشته­اند که امروزه قوانین مدنی در جامعه دارند.

با گذر زمان و پیشرفت دانش بسیاری مسائل جدید مطرح شده­اندکه مستلزم ایجاد قوانین جدید هستند.بسیاری از این مسائل نوین مشمول حوزه تاریخی شرع و مذهب نگشته­اندو لذا تخلف از آنان جنبه گناه به خود نگرفته است.

رعایت قوانین مرتبط با مسائل و قرارداد­های دنیای نوین با معین کردن جرم و مقرر کردن جریمه­هایی تضمین می­شود که مفاد حقوقی کاملاً معین و ملموس دارند و بار گناه بر آنها مترتب نیست.البته بسیارند مصادیقی که هم از لحاظ حقوقی جنبه جرم دارند و هم از لحاظ دینی جنبه گناه.ولی جریمه­هایی که قوانین مدنی جوامع نوین برای چنان اعمال مجرمانه تعیین می­کند تنها با توجه بر جنبه مجرمانه آنها و آسیب­های آن به جامعه مدنی تعیین می­شود و نه با نگاهی به جنبه گناه بودن آنها.

با وصفی که رفت در جهان امروز مفاهیم جرم و گناه دو مفهوم کاملاًجدا و منفک هستند.

 

 

 

فصل اول- کلیات

 

 

 

مقدمه

از آغاز پیدایش انسان، جرم و لغزش و به دنبال آن کیفر ومجازات پدید آمد. قرآن مجید داستان نخستین لغزش را از نخستین انسان، آدم برای ما چنین بازگو می‌کند:

این مطلب را هم بخوانید :

خداوند آدم و همسر او را فرمود که در بهشت بیارامید و از میوه‌ها و نعمت‌های فراوان آن هر چه خواهید بهره‌مند شوید و آنگاه به درختی اشاره فرموده به آنان گوشزد کرد که مبادا به این درخت نزدیک شوید که از ستمکاران خواهید شد. شیطان آن دو را فریب داد و به لغزش و نافرمانی واداشت و از میان آن همه آرامش و نعمتی که در آن به سر می‌بردند بیرون کرد.

خداوند به دنبال این لغزش و درباره کیفر این گناه فرمود:

به آنها گفتیم که از آن بهشت به دنیا فرود آیید و در دنیا به جای هم‌زیستی آرامش‌بخش دشمن یکدیگر خواهید بود و در قرار گاه زمینی خود جاودانی نخواهید ماند.

پس از این لغزش اولین جنایت وحشتناک در جهان اتفاق افتاد و قابیل به هولناک‌ترین جرم‌ها دست خود را بیالود و برادرش هابیل را به قتل رساند و جرم و جنایت در دودمان انسان همچنان زنجیره‌وار یکی پس از دیگری رخ داد.

جرم اقدام به عملی است که منع قانونی دارد و قانونگذار برای آن مجازاتی در نظر گرفته است، در مقابل انجام گناه ارتکاب به عملی است که در منابع دینی منع و نهی شده است و مجازاتی اخروی نیز برای عامل آن در نظر گرفته شده است.

 

بیان مسئله

دین از لحاظ فردی شبکه ای از اعتقادات پیچیده به نیروهای مافوق طبیعت است و از لحاظ اجتماعی شبکه‌ای از سازمانهای اجتماعی است که براساس آن اعتقادات مختلف شامل مفاهیم، احکام و شعائر مخصوص فراهم آمده‌اند. به گواهی تاریخ ادیان مختلف تعلیمات اخلاقی و انسانی ارزشمندی را ارائه و تبلیغ کرده‌اند و در قاموس اغلب آنها اعمال و رفتار زشت و ناپسندی که در اکثر جوامع از لحاظ قباحت مورد اختلاف بوده است ممنوع و حرام گردیده و از این جهت برای انسانهای معتقد بر اصول و مبانی دینی راهنماها و بازدارنده‌های با ارزشی وجود داشته است به گونه‌ای که می‌توان گفت اصول و قواعد دینی حاکم بر جامعه و پیروی صحیح افراد از آن تأثیر عظیمی در جلوگیری از وقوع جرایم خواهد داشت.

سوال تحقیق

در این تحقیق سعی شده است به سوالاتی پیرامون رابطه جرم و گناه پاسخ داده شود. از جمله رابطه جرم و گناه در ادیان مختلف، در نظام‌های کیفری و در حقوق ایران. امید است در پایان این پژوهش پاسخ مناسبی برای این سوالات یافت شود.

• سوال اصلی: رابطه جرم وگناه در حقوق کیفری ایران چگونه است؟

سوالات فرعی:

1 ـ رابطه جرم وگناه در حقوق کیفری ایران قبل از انقلاب چگونه بوده است؟

2 ـ رابطه جرم وگناه در حقوق کیفری ایران بعد از انقلاب چگونه است؟

 

فرضیه

1 ـ به نظر می رسد در حقوق کیفری قبل از انقلاب با توجه به این که حقوق علاوه بر منابع دینی از قانون دیگر کشورها استفاده می کرده رابطه ای بین جرم و گناه وجود نداشته است.

2 ـ  به نظر می رسد در حقوق کیفری بعد از انقلاب با توجه به استفاده از منابع دینی رابطه تنگاتنگی بین جرم و گناه برقرار شده است.

 

تعداد صفحه:127

قیمت : 37500 تومان