فصل چهارم: مواضع سازمان ملل در قبال جنگ ایران و عراق………………………………………. 86

مبحث اول – وضعیت سیاسی حاکم بر روابط بین الملل در زمان کاربرد عراق از تسلیحات شیمیایی 87

گفتار اول :سازمان ملل و بمباران شیمیایی و بمباران مناطق مسکونی از سوی عراق…………………. 89

گفتار دوم :راهبردهای سازمان ملل متحد در جنگ ایران و عراق………………………………………… 97

الف – مواضع شورای امنیت سازمان ملل متحد در جنگ عراق علیه ایران………………………. 97

1-اقدامات شورای امنیت در نخستین سال جنگ……………………………………………………. 98

2-موضع گیریهای شورای امنیت در  سال1982/1361…………………………………………… 100

3-تلاشهای شورای امنیت در سال84-1983/64-1363………………………………………….. 101

4-بیانیه های منتشر شده شورای امنیت در سال 1985/1364……………………………………. 103

5-کوشش های شورای امنیت در سال 1986/1365………………………………………………. 104

6- مواضع شورای امنیت در سال1987/1366……………………………………………………… 106

7-اقدامات شورای امنیت در آخرین سال جنگ…………………………………………………… 109

ب- نقش دبیر کل سازمان ملل متحد در جنگ عراق علیه ایران…………………………………. 110

• اقدامات دبیر کل در اولین سال جنگ…………………………………………………………. 110
• فعالیت های دبیرکل در سال 83-1982/62-1361………………………………………….. 112
• مساعی دبیر کل در سال 1984/1363………………………………………………………….. 113
• کوشش های دبیر کل در سال 1985/1364…………………………………………………… 114
• تلاش های دبیر کل در سال 1986/1365…………………………………………………….. 115
• اقدامات دبیر کل در سال 1987/1366…………………………………………………………. 117
• نقش دبیر کل در آخرین سال جنگ……………………………………………………………. 120

ج – برخورد مجمع عمومی با مسئله جنگ………………………………………………………… 121

• خط مشی مجمع عمومی در باره جنگ تحمیلی تا سال1982/1361………………… 121
• مهمترین اقدامات مجمع عمومی در مورد جنگ در سال 1982/1361…………….. 122
• مواضع مجمع عمومی تا پایان جنگ……………………………………………………… 123
• مبحث دوم بررسی قطعنامه های صادره از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد 124

گفتار اول-قطعنامه های پیش از تصویب قطعنامه 598……………………………………………………. 124

الف)قطعنامه 489………………………………………………………………………………………… 124

ب)قطعنامه 514………………………………………………………………………………………….. 125

ج)قطعنامه540…………………………………………………………………………………………….. 127

قطعنامه528………………………………………………………………………………………………………… 128

فصل پنجم  بررسی قطعنامه 598……………………………………………………………………………. 131

مبحث اول- زمینه های صدور قطعنامه 598………………………………………………………………… 132

مبحث دوم – مفاد قطعنامه 598………………………………………………………………………………. 138

مبحث سوم- نحوه تصویب قطعنامه 598……………………………………………………………………. 139

مبحث چهارم – دلایل عدم پذیرش قطعنامه 598 پس از صدور توسط ایران………………………. 144

مبحث پنجم- دلایل پذیرش قطعنامه 598 از سوی ایران………………………………………………… 146

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………… 153

منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………… 161

منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………….. 162

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………… 166

چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………………….. 167

چکیده :

   جنگ هشت ساله عراق علیه ایران یکی از مهم ترین تحولات بین المللی به شمار میرود. به گونه ای که نظام بین الملل نتوانست از آثار و پیامدهای آن مصون بماند و هر یک از بازیگران اصلی بین المللی به نوعی در آن دخیل و موثر بودند. سازمان ملل متحد به عنوان حافظ صلح جهانی و برقرار کننده روابط دوستانه در فرایند جنگ تحمیلی عراق علیه ایران برخوردی ناعادلانه داشت که جزئیات این برخورد کمتر مطرح شده است . از این رو ما در پایان نامه حاضر در پی طرح جزئیات مواضع حقوقی سازمان ملل متحد در قبال جنگ عراق علیه ایران هستیم . اطلاع از این جزئیات تحلیل صحیح تری درباره چرایی اتخاذ مواضعی ناعادلانه از سوی ارکان سازمان ملل متحد در هشت سال دفاع مقدس به دست میدهد. نتایج بدست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که ارکان سازمان ملل به ویژه شورای امنیت به وظیفه خود در قبال تجاوز عراق علیه ایران عمل نکرده است.

کلید واژه : مواضع حقوقی سازمان ملل متحد – جنگ ایران و عراق – جنگ- سازمان ملل متحد – شورای امنیت – مجمع عمومی – تجاوز – دفاع مشروع

مقدمه :

سازمان ملل متحد اساساً محصول پایان‌یافتن جنگ دوم جهانی است و فلسفه ایجاد آن پیشگیری از وقوع هرگونه جنگ و نزاع در عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای می‌باشد. بااین‌همه در

این مطلب را هم بخوانید :

پايان نامه ارشد:ارائه ماهیت واقعی دیات در مورد اینکه دیه مجازات است یا جبران خسارت یا تلفیقی از آن دو

 جنگ میان عراق و ایران دبیركل، مجمع عمومی و شورای امنیت سازمان ملل متحد با‌وجود ‌آنكه آشكارا شاهد تجاوز عراق به مرزهای ایران بودند زبان آنها بنابه‌ملاحظاتی بسته بود حتی در فجیع‌ترین صحنه‌های جنگ عراق علیه ایران كه با استفاده از سلاح های شیمیایی هزاران نفر اعم از افراد نظامی یا مردم بی‌گناه كشتار شدند شورای امنیت در محكوم‌كردن استفاده از سلاح های شیمیایی از بردن نام عراق ابا داشت و بدون ذكر نام متجاوز با جمله‌هایی كوتاه وظیفه‌اش را به انجام می‌رسانید. سرانجام پس‌ازآنكه وضعیت میدان های جنگ به نفع نیروهای ایران تغییر یافت، این سازمان ها و نهادهای بین‌المللی مجبور شدند آن‌طوركه باید رفتار كنند .گرچه باز هم هیچ وقت همه‌چیز آن‌طوركه انتظار می‌رفت، پیش نرفت. در پایانامه پیش‌رو عملكرد و مواضع سازمان ملل‌متحد در قبال جنگ ایران و عراق از نخستین روزهای جنگ تا به ‌سرانجام ‌‌رسیدن قطعنامه 598 و نتایج نهایی این‌گونه تلاش های بین‌المللی مورد شرح و تبیین قرار گرفته است.

سازمان‌ ملل‌ متحد در جنگ‌ عراق‌ علیه‌ ایران به‌ زعم‌ خود‌ در جهت‌ انجام‌ وظیفه اصلی‌اش‌ یعنی‌ محفوظ‌داشتن‌ نسلهای‌ آینده‌ از خطر و بلای‌ جنگ حفظ‌ صلح‌ و امنیت‌ بین‌المللی‌ و جلوگیری‌ از تهدیدات‌ علیه‌ صلح به‌ اتخاذ و اجرای‌ تصمیمات‌ متعدد مبادرت‌ ورزید. با نگاهی‌ به‌ مجموعه‌ فعالیتهای‌ سازمان‌ ملل‌‌ در این‌ رابطه‌ به‌‌وضوح‌ آشكار می‌شود شورای‌ امنیت، دبیركل و مجمع‌ عمومی‌ تلاش های‌ زیادی‌ در طول این جنگ انجام دادند گرچه‌ تلاش های‌ این‌ سه‌ ركن‌ سازمان‌ ملل‌ متحد مستقل‌ از هم‌ اتخاذ می‌شد، اما به‌ علت‌ پیوندهای‌ تشكیلاتی‌ و یكسان‌بودن‌ شرایط‌ حاكم‌ بر سه‌ ركن تفاوت‌ چندانی‌ در سیاست های‌ آنها دیده‌ نمی‌شود، همچنین‌ این‌ فعالیت ها با تاثیر از شرایط‌ موجود منطقه‌ای‌ و جهانی از فراز و نشیب های‌ فراوانی‌ برخوردار بود. در نتیجه این تلاش ها درنهایت زمینه‌ پذیرش‌ قطعنامه‌ از سوی‌ دولتین‌ عراق‌ و ایران پس‌ از هشت سال‌ جنگ‌ فراهم‌ آمد. اینك‌ اهم‌ این‌ فعالیتها را مورد بررسی‌ و تجزیه‌وتحلیل‌ قرار می‌دهیم.

فصل اول

کلیات

مبحث اول : بیان مسئله و ادبیات موضوع :

گفتار اول : بیان مسئله و سئوالات پژوهش

الف – بیان مسئله:

نگارنده در تحقیق حاضر برآن است که ضمن بررسی دقیق ابعاد حقوقی تجاوز عراق علیه ایران ، مواضع حقوقی سازمان ملل متحد در خصوص مخاصمات نظامی صورت گرفته فی ما بین دو کشور همسایه به خصوص جنگ تحمیلی  هشت ساله مطالعات جامعی انجام و تجربیات ارزشمندی را در اختیار گذارد . از نظر حقوقی به صورت عام و حقوق بین الملل به صورت خاص مطالعه جنگ تحمیلی هشت ساله و مواضع متخذه از سوی سازمان ملل متحد به عنوان یک تجربه با ارزش تاریخی       می تواند در اختیار نسل امرور و فردای ایران زمین قرار گیرد. واز آن می توان به عنوان پشتیبانی برای آینده استفاده نمود ، چرا که گذشته چراغ راه آینده است . روی داد نظامی رخ داده فی ما بین دو کشور ایران و عراق و موضوع تجاوز صورت گرفته از سوی دولت عراق به تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران تا کنون از نظرگاههای مختلف منجمله به لحاظ شعوب مختلف علوم سیاسی ، تاریخی و جغرافیایی و همچنین با دیدگاه حفظ ارزشهای دفاع مقدس ارائه گردیده لیکن به لحاظ حقوق بین الملل و واکاوی تاریخی مواضع حقوقی سازمان ملل متحد و بررسی دقیق قعطنامه های صادره از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد خصوصا قعطنامه 598 کمتر به آن پرداخته شده است .

ب- سوالات پژوهش :

1-مواضع حقوقی سازمان ملل متحد در مقاطع مختلف جنگ هشت ساله تا چه میزان در بازدارندگی آن موثر بوده است؟