لطفا صفحه را ببندید
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است***
متن کامل را می توانید دانلود نمائیدچون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است
چكیده
با توجه به قرار گرفتن ایران در کمربند مناطق خشک و نیمه خشک جهان لزوم بهره برداری از گیاهان علوفه ای با درجه سازگاری بالا با این اقلیم به همراه عملکرد بالا برای تولید علوفه و حداقل نیاز آبی مانند سورگوم علوفه ی بیش از پیش احساس می شود.بدین منظور آزمایشی درتابستان سال 1389 در شهرستان کوهدشت با استفاده از طرح آماری کرت های خرد شده بر پایه بلوک کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. هدف این تحقیق بررسی اثرات تراکم کاشت (20000،25000،32000 بوته در هکتار) و محلول پاشی کود اوره (0و100و200و300) کیلو گرم بر هکتار بر رشد و نمو سورگوم علوفه ای در شهرستان کوهدشت بود. کود ازته در چهار سطح 0،100،200،300 کیلو گرم به عنوان کرت اصلی و تراکم در سه سطح (20،25،32هزار بوته در هکتار) به عنوان کرت فرعی لحاظ گردید.اثر این عوامل بر روی صفات فنولو ژیک، صفات مرفولوژیک،اجزاء عملکرد ،شاخص های رشد مورد بررسی قرارگرفت. زمان سبز شدن و سنبله رفتن بر اساس میانگین 5 بوته محاسبه شد.حداکثرمقادیر ارتفاع بوته و وزن ساقه در اوره سطح چهارم و تراکم سوم(N4D3) با مقادیر253 سانتی متر و 900 گرم در بوته به دست آمد.مقادیر حداکثر شاخص برگ و سرعت رشد محصول به ترتیب با6/5و 79 گرم در متر مربع در 1009 درجه روز رشد مشاهده شد در حالی که مقادیر زیاد سرعت رشد نسبی، سرعت جذب خالص، با 048/0 و 23 گرم درمتر مربع در 500 درجه روز رشد حاصل گردید.با افزایش سطوح تراکم وکود اوره ،وزن خشک کل ،وزن خشک برگ ،شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول افزایش یافت. حداکثر وزن خشک کل به میزان 3500 گرم درمتر مربع در 1150 درجه روز رشد مشاهده شد.
واژگان کلیدی:محلول پاشی کود اوره ،تراکم کاشت،رقابت،شاخص های رشد،سورگوم علوفه ای.
فصل اول
مقدمه و اهداف
1-1-مقدمه
یكی از عمده‌ترین مشكلات تولید پروتئین و محصولات دامی در كشور، كمبود علوفه و خوراك كافی جهت تغذیه‌ی دام‌ها می‌باشد. سورگوم علوفه‌ای (sorghum bicolor (L) monch) یكی از مهمترین گیاهان علوفه‌ای مناطق خشك و نیمه‌خشك دنیا است كه به علت سازگاری با شرایط گرم و خشك و بالا بودن كارایی مصرف آب می‌تواند در مناطقی كه با
این مطلب را هم بخوانید :
مقاله درباره سازمان تجارت جهانی كمبود آب مواجه هستند تولید خوبی داشته باشد. امروزه علاوه بر ارقام بومی متداول، كشت ارقام هیبرید پر محصول سورگوم نیز در ایران رو به افزایش است(20و12).سورگوم علوفه‌ای عمدتا در مناطق جنوب ایران كشت می‌شود و معمولا تراكم كاشت پایین و فاصله‌ی ردیفی كم باعث افزایش تولید ماده‌ی خشك علوفه‌ای می‌گردد، اما با افزایش تراكم كیفیت علوفه كاهش می‌یابد. این گیاه در شرایط دیم نیز بخوبی شرایط آبیاری رشد موفقیتآمیزی دارد. علوفه‌ی آن تقریبا برای تغذیه بیشتر دام‌ها مورد استفاده قرار میگیرد و همچنین می‌تواند بعنوان علوفه خشک و سیلویی مورد استفاده قرار گیرد. به هر حال کیفیت سورگوم علوفه‌ای، به علت کم بودن محتوای پروتیین و وجود اسید پروسیک پایین است. بنابراین بهبود کیفیت و کمیت سورگوم علوفه ای الزامیست (12)
سورگوم علوفه‌ای پنجمین غله بعد از گندم، برنج، ذرت و جو می باشد (fao 2004) و برای سیستم های کشت پایدار بسیار مناسب است زیرا توانایی زنده ماندن در شرایط محدودیت آب را دارد (53و34). اهمیت آن به عنوان یک گیاه علوفه‌ای، رشد آن در نقاط مختلف دنیا و همچنین سودمندی بالا از یک طرف و توانایی سازگاری با آب و هوای مختلف و شرایط کمبود آب از طرف دیگر می‌باشد. سورگوم می‌تواند در هر دو شرایط آب و هوایی گرم در سودان، یا آب و هوای نسبتا سرد در جنوب کانادا سازش یابد. تحت شرایط محدودیت ممکن است بطور معنی داری سود بیشتری نسبت به ذرت تولید کند (76).
در گیاهان علوفه‌ای از گونههای مختلف از جمله سورگوم، در شرایط افزایش غلظت CO2 و تیمارهای مختلف نیتروژن، افزایش CO2 تنها درر صورتی می‌تواند منجر به افزایش عملکرد و رشد مجدد بهتر گردد که گیاه در محدودیت نیتروژن قرار نداشته باشد و بتواند به نسبت افزایش غلظت CO2، از خاک نیز نیتروژن بیشتری جذب نماید. گزارش شده است که افزایش نیتروژن اثر مثبتی بر روی ارتفاع گیاه و عملکرد شکر در سورگوم شیرین داشته است. هر چند علوفه سورگوم و دانهی آن نقش عمدهای در تغذیه دام و زندگی روزمره انسان دارد، اما با این وجود در اکثر کشورهای جهان پژوهش و پیشرفت در امر تولید و مدیریت این گیاهان، در مقایسه با تلاش و توجهی که به سایر محصولات معطوف می‌شود، اندک است. با توجه به کمبود مراتع غنی و فشار دام بر آنها، بررسی و مطالعه پیرامون کشت این محصولات اهمیت ویژهای می‌یابد (74).اظهار داشتند که توزیع مساوی کود نیتروژن در دو نوبت، موقع کاشت یا بعد از تنک و پس از برداشت چین اول، بهطور معنیداری عملکرد ماده خشک سورگوم علوفه‌ای را افزایش داده واجزای عملکرد را نیز بهبود میبخشد.در عین حال، استفاده موثر از نیتروژن به عوامل مختلفی بستگی داشته ومیزان نیاز گیاهان با توجه به این عوامل متفاوت می‌باشد(27، 41 و 2).
عملیات زراعی نیز می‌تواند عملکرد سورگوم را تحت تاثیر قرار دهد و تراکم کاشت یکی از ابزار عمده مورد نیاز برای رشد گیاه و عملکرد است. تراکم کاشت بالا عملکرد دانهای و علوفه‌ای سورگوم را تحت تاثیر قرار می‌دهد. افزایش تراكم گیاهی باعث افزایش ارتفاع و وزن خشك ساقه می‌شود و تعداد پنجه را نیز كاهش می‌دهد و از طرفی عملكرد ماده‌ی خشك
و محتوای پروتئین علوفه‌ی سورگوم با دادن كود سرك افزایش می‌یابد. گزارشها حاکی از این است که برهمکنش مقادیر کود نیتروژن و آرایش کاشت (تراکم بوته) بر درصد پروتئین خام تاثیر معنی داری نداشت (4). نظر به این‌كه كود شیمیایی نیتروژن و فاصله ی بوته ها روی ردیف کاشت ( تراكم در واحد سطح) نقش مهمی در تولیدات گیاهی، به خصوص در گیاهان علوفه‌ای ایفا می‌كنند و میتوانند خصوصیات مورفولوژیکی سورگوم علوفه‌ای را بهطور معنیداری تحت تاثیر قرار دهند، بررسی میزان كاربرد كود نیتروژن و فاصله ی بوته ها (تعداد بوته در واحد سطح) برای هر محصول گیاهی از اهمیت بسزایی برخوردار است.
1-2-اهداف این پژوهش:
1- دستیابی به بهترین مقدار محلول پاشی کود اوره با توجه به نتایج.
2-بررسی صفات فیزیولوژیک و تاثیر تراکم ها و سطوح مختلف کود اوره بر روی این صفات.
3-دستیابی به تراکم مطلوب با توجه به الگوی محلول پاشی و نتایج داده ها.
4-بررسی امکان تولید علوفه تابستانه از سورگوم علوفه ای در شهرستان کوهدشت.
فصل دوم بررسی منابع
2-1-تاریخچه و مبدا سورگوم:
موطن اولیه سورگوم یا ذرت خوشهای، مناطق استوایی آفریقا و شاید آسیا می‌باشد. قدیمیترین تاریخ کاشت آن بهدرستی مشخص نیست، ولی شواهد امر نشان می‌دهد که از صدها سال پیش از میلاد حضرت مسیح در آفریقا و آسیا کشت میشده و یکی از محصولات مهم آن مناطق بوده است و امروزه در نواحی بسیار وسیعی از دنیا کشت می‌گردد. کشورهای هندوستان، چین، روسیه، آرژانتین و بعضی از کشورهای آفریقایی بیشترین سطح زیر کشت را دارا میباشند. سورگوم در پایان قرن نوزدهم از آفریقا وارد آمریکا و سپس استرالیا شد و در حدود صد سال است که در این قاره مورد کشت و زرع قرار میگیرد. سورگوم در بین غلات مکان پنجم را بعد از گندم، برنج، ذرت و جو از لحاظ سطح زیر کشت بعهده دارد. سورگوم از آنجا که سازگاری فوقالعاده زیادی با نواحی نیمهخشک دارد از غلات اصلی آن سامان می‌باشد، مشروط بر آنکه در نواحی مزبور تابستانهای گرم و طولانی حکمفرما باشد. حدود 75% از سطح زیر کشت سورگوم در کشورهای آفریقایی و آسیایی صورت میگیرد. دانههای سورگوم دارای مصارف بسیار زیادی است و به صورتهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. دانههای سورگوم به عنوان غذای اصلی بیش از 200 میلیون نفر از مردم آسیا و آفریقاست، در حالی که در اروپا و آمریکای شمالی بیشتر در تغذیه طیور و دام مورد استفاده قرار میگیرد. سورگوم همچنین برای تهیه جاروب و تولید موم، نشاسته، الکل، قند و دکسترین کشت شده و مورد استفاده قرار میگیرد. در گیلان و مازندران به طور سنتی از ساقه آن قند مایع استخراج میکنند. سورگوم نسبت به خشکی بسیار مقاوم بوده و دارای رشد سریع می‌باشد. انواع سورگوم (ذرت خوشهای) در طیف وسیعی از خاکها رشد و نمو مییابند و تمایل بخصوصی نسبت به خاک معینی ندارند و بخوبی در اراضی با قدرت تولیدی پایین (شنی و قلیایی) کشت میگرد (47).
2-2-دلایل توسعه سورگوم در آینده:
از ویژگیهای بارز سورگوم که راه را برای گسترش این گیاه علوفه‌ای هموار میکند میتوان تحمل به گرما، تولید در شرایط خشکی، تولید بیوماس زیاد و C4 بودن گیاه سورگوم را نام برد (20).
1-با افزایش میزان دیاکسیدکربن درجه حرارت زمین افزایش پیدا میکند. تحمل به گرما و مسیر فتوسنتزی سورگوم برای شرایط محیطی در مناطق وسیع جغرافیایی می‌تواند مناسب باشد.
2-در مجموع با افزایش درجه حرارت و در نهایت تغییرات اقلیمی، ممکن است کل نزولات تغییر نماید. احتمالا گیاهان زراعی سه کربنه همانند گندم، جو و یولاف در اثر گرما و آب و هوای خشک دچار کاهش عملکرد شوند. براساس تحقیقات مشخص شده است که درجه حرارت گیاه شدیدا تحت تاثیر میزان آب می‌باشد. اگر گیاهان زراعی مناسب برای شریط خشک وجود نداشته باشد تولید محصولات زراعی در مناطق خشک دنیا متوقف می‌شود. سورگوم گیاهی است با نیاز کمآبی که در آینده جایگاه مناسبی خواهد داشت.
دی اکسید کربن عامل مهمی در در فرآیند فتوسنتز بوده که تاثیر زیادی بر عملکرد، مخصوصا در گیاهان C4 دارد (20).
2-3-گیاهشناسی سورگوم:
سورگوم گیاهی یک ساله از خانواده غلات (Poaceae)، جنس Sorghum، و با نام علمی Sorghum bicolor L. می‌باشد، که از تنوع ژنتیکی گستردهای برخوردار است و دارای انواع متفاوتی از واریتهها و هیبریدهاست. سورگوم از گیاهان خودگشن بوده و گونههای یک ساله آن دارای 2n= 20 کروموزومی میباشند.
اما حدود 6% دگرگشنی در آن دیده می‌شود و جزء گیاهان روزکوتاه میباشند. تنها گونه چندساله جنس سورگوم قیاق می‌باشد.
2-4-مرفولوژی سورگوم:
سورگوم گیاهی یک ساله است که ارتفاع ساقه در این گیاه متفاوت است. ساقه این گیاه توپر بوده و گرهدار است (18). سورگوم دارای سیستم ریشه گستردهتر و افشانتری نسبت به ذرت می‌باشد، سیستم ریشهای گسترده که باعث می‌شود رطوبت قابل استفاده از خاک را جذب کند و می‌تواند تحمل به خشکی این گیاه را توضیح دهد (20).
قدرت پنجهزنی سورگوم بسیار بالابوده و این کیفیتی بسیار مطلوب برای تولید علوفه است. برگها از روی گرههای ساقه خارج شده و بهطور متناوب قرار دارند(47).
2-4-1-ساقه:
سورگوم گیاهی است که دارای ارتفاع متفاوت می‌باشد و از 80 سانتیمتر تا 2 متر و گاهی اوقات از 30 سانتیمتر تا 5 متر نیز دیده می‌شود. قطر ساقه از پایین به بالا کم شده و ساقهها گرهدار میباشند. فواصل گرهها در قسمتهای انتهایی ساقه زیادتر بوده و گرههای پایین ساقه خاصیت ریشه دادن (ریشههای هوایی[1]) دارند (47).
رنگ ساقه تحت شرایط محیطی و رقم متفاوت است(18و20). ساقه سورگوم آبدار بوده و بالا بودن شیره ساقه باعث افزایش مقاومت سورگوم نسبت به ورس، بیماریها و بالا رفتن ارزش علوفه‌ای آن می‌گردد (47).
2-4-2-ریشه:
بذر سورگوم در موقع جوانه زدن تولید یک ریشه اولیه جنینی میکند. ریشههای دائمی از محل گره انشعاب (مانند سایر غلات) در زیر خاک بوجود میآیند. ریشه جنینی در زمان جوانهزنی به اعماق خاک نفوذ کرده و در طول خود دارای ریشههای جانبی گستردهای میباشند (20).
به محض اینکه ریشههای جانبی مستقر شدند، سیستم ریشه بذری معمولا از بین میرود. تلفات اولیه ریشه بذری به دلیل صدمه مکانیکی یا بیماری می‌تواند باعث مرگ گیاهچه یا با عمق تحریک در منشعب شدن و رشد ریشههای جانبی موجود شود و بدین ترتیب منجر به حجم بیشتر ریشهها گردد. در مرحله رشد اولیه (رشد رویشی) بین کل طول ریشه و سطح برگ و بین حجم ریشه و سطح برگ رابطه خطی وجود دارد (34). گیاهانی که سطح بیشتری دارند احتمالا حجم ریشه و طول زیادتری از ریشههای جانبی دارند. سورگوم دارای ریشهای گستردهتر و افشانتری نسبت به ذرت است. حدود 84% از کل وزن ریشه ممکن است در 15 سانتیمتری سطح خاک در شرایط مطلوب باشد.
یکی دیگر از خصوصیات ریشههای سورگوم داشتن مقادیر زیادی تارهای کشنده است که میزان آنها در یک سانتیمتر مربع تقریبا دو برابر ذرت است (34).و با خشک شدن تارهای کشنده و یا ریشههای باریک و ریز از بین رفته و با مرطوب شدن مجدد خاک تارهای جدیدی جایگزین آنها می‌شود. در سورگوم دانهای در طول مدتی که دانهها پر شده و مخزن اصلی مواد فتوسنتزی میباشند، احتمالا توسعه و رشد ریشه شدیدا محدود می‌شود. سیستم ریشهای هیبریدها در این مرحله نسبتا فعال است (34). رشد و پراکنش ریشههای سورگوم تحت تاثیر آب، خاک، مقاومت فیزیک خاک و خلل و فرج خاک قرار میگیرد.
تعداد صفحه :120
قیمت : 14700 تومان
فرم در حال بارگذاری ...
این بخش تنها می تواند توسط جاوا اسکریپت نمایش داده شود.
فید نظر برای این مطلب
