گفتار چهارم:نابودی ازن در قطب جنوب… 21

مبحث سوم:عوامل کاهش لایه ازن. 22

گفتار اول:مواد کاهش دهنده لایه ازن. 22

بند اول: کلوروفلوروکربن ها: 22

بند دوم: هیدروکلوروفلوروکربن ها 22

بند سوم: هالون ها 23

بند چهارم: تتراکلریوکربن.. 23

بند پنجم: متیل کلروفرم 23

بند ششم: هیدرو بروموفلوروکربن ها 24

بند هفتم: بروموکلرومتان 24

بند هشتم: متیل برومید. 24

بند نهم: سایر مواد جدید. 24

گفتار دوم:اثار نامطلوب کاهش لایه ازن. 25

مبحث چهارم:حرکت به سوی قاعده سازی و ایجاد رژیم حقوقی حفاظت از لایه ازن. 30

گفتار اول:اقدامات ملی.. 30

گفتار دوم:اقدامات منطقه ای،جامعه اقتصادی اروپا 31

گفتار سوم: اقدام جهانی، برنامه سازمان ملل متحد برای محیط زیست… 33

گفتار چهارم:طرح اقدام جهانی در خصوص ازن. 34

فصل دوم : حرکت رژیم حفاظت از لایه ازن به سمت جهانی شدن. 36

مبحث اول:تحقیقات علمی در کنوانسیون وین.. 36

گفتار اول: مذاکرات پیش از امضای کنوانسیون وین.. 39

بند اول: هدف از کنوانسیون وین.. 41

بند دوم:اولین ارزیابی بین المللی از وضعیت ازن(کنوانسیون وین 1985) 42

بند سوم:بررسی مواد کنوانسیون وین و ضمائم آن بطور کلی.. 43

بند چهارم:بررسی ویژگی های کنوانسیون وین.. 45

الف: پویایی کنوانسیون وین.. 45

ب:شیوه تصمیم گیری وایرادات آیین وفاق عام در کنوانسیون. 45

پ:منع حق شرط و عام الشمولی کنوانسیون. 46

 

ت: نهاد های داخلی کنوانسیون

1.دبیرخانه کنوانسیون. 47

2.کنفرانس اعضا 48

ث.حل وفصل اختلافات در کنوانسیون. 49

گفتار دوم :خلاصه از کنوانسیون وین.. 50

مبحث دوم: پروتکل مونترال. 51

گفتار اول :مذاکرات پیش از امضای پروتکل مونترال. 51

گفتار دوم :پروتکل 1987 مونترال در مورد مواد کاهش دهنده لایه ازن. 52

بند اول:برخی مفاد پروتکل مونترال. 53

بند دوم:اقدامات کنترلی مواد کاهش دهنده لایه ازن در پروتکل مونترال. 58

الف:مواد تحت کنترل کاهش دهنده لایه ازن در پروتکل مونترال. 58

ب:کاربرد پتانسیل و شیوه تولید و مصرف مواد کاهش دهنده لایه ازن. 59

بند سوم: کنترل عدم انطباق باتعهدات پروتکل: 60

بند چهارم:آیین  تصویب تعدیل ها 61

بند پنجم:تقویت اقدامات مربوط به کنترل مواد کاهش دهنده لای ازن. 61

بند ششم:نقاط ضعف پروکل مونترال. 62

گفتار سوم : مذاکرات اصلاحیه ها و تعدیل های 1990 لندن. 62

بند اول:نشست 1989 اعضا 63

بند دوم:مذاکرات پیش از اصلاحیه و تعدیل های 1990 لندن. 64

بند سوم:تعدیل و اصلاحیه 1990 لندن. 65

گفتار چهارم:مذاکرات و اصلاحیه و تعدیل های 1992 کپنهاگ… 67

بند اول:مذاکرات پیش از اصلاحیه و تعدیل های 1992 کپنهاک.. 67

بند دوم:اصلاحیه و تعدیل های 1992 کپنهاگ… 67

گفتار پنجم :تعدیل  های 1995 وین: 69

بند اول:کتجارت غیر قانونی.. 70

گفتار ششم:تعدیل ه و اصلاحیه 1997 مونترال. 71

بند اول:آیین رسیدگی به موارد عدم انطباق.. 72

بند دوم:تجارت غیر قانونی.. 72

این مطلب را هم بخوانید :

گفتار هفتم: تعدیل ها و اصلاحیه ها ی 1999 پکن در مورد پروتکل مونترال. 73

خلاصه. 74

فصل سوم :سازوکارهای رژیم حفاظت از لایه ازن. 76

مبحث اول:ساز و کارهای پرتکل مونترال برای انطباق دولت های در حال توسعه. 76

گفتار اول:تشویق دولت های در حال توسعه به مشارکت در رژیم حفاظت از لایه ازن. 76

گفتار دوم:ضرورت تاسیس ساز و کار انطباق.. 78

بند اول:امتیاز دوره گذار. 79

بند دوم:ایراد دوره گذار. 80

بند سوم:انتقال فناوری.. 81

الف: عدم تمایل بخشی خصوصی به انتقال فناوری.. 82

ب:حقوق مالکیت معنوی در تعارض با انتقال فناوری.. 82

ج: نشست 1990 لندن. 83

گفتار سوم:صندوق چند جانبه. 84

بند اول: نقش سازمان غیر دولتی در انتقال فناوری.. 85

بند دوم: کمیته اجرایی ،رسیدگی به موارد عدم انطباق.. 86

بند سوم: کمک مالی: صندوق چند جانبه. 86

بند چهارم: اهداف صندق چند جانبه. 87

بند پنجم : کمیته اجرایی.. 88

مبحث دوم:آیین رسیدگی به موارد عدم انطباق.. 90

گفتار اول: آیین رسیدگی به موارد عدم ارظباق دولت ها با تعهدات… 90

بند اول:تعریف عدم از انطباق با تعهدات… 91

بند دوم: رسیدگی به موارد عدم انطابق با تعهدات… 92

بند سوم:اقدامات مقتضی در  رسیدگی  به موارد عدم انطباق.. 93

الف: کمک مالی.. 93

ب: صدور اخطار. 94

پ: تعلیق امتیازات ذیل.. 94

1: امتیاز بر قراری موازنه صنعتی: 94

2: امتیاز تجارت… 95

ت: گزارش، نظارت، تایید. 95

ج: عدم انطباق با تعهدات و دولت های مشمول ماده 5 پروتکل.. 96

مبحث سوم :مشکلات رژیم حفاظت از لایه ازن. 96

گفتار اول:مهلت زمانی در ماده 5 و تاثیر آن در بازار سیاه 96

گفتار دوم:بازار سیاه مواد هش دهنده لایه ازن. 97

گفتار سوم:عدم ارائه گزارش دقیق.. 97

گفتار چهارم:کمک مالی و فنی ماده 10 پروتکل به کشور های ضعیف… 98

گفتار پنجم:توصیه ها 98

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………….

فهرست منابع ………………………………………………………………………………………..

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………..

چکیده

هدف از این تحقیق بررسی رژیم حقوقی حفاظت از لایه ازن همچنین بررسی راه کارهایی برای جلب مشارکت دولت های توسعه یافته و خصوصا دولت های در حال توسعه است. واینکه آیا ساز و کاری برای رفع نیاز دولت های درحال توسعه وجود دارد؟ و همچنین راه کاری برای عدم انطباق با تعهدات تبعیه شده است؟ و همچنین در خلال بررسی به  ضعف و کاستی های  این رژیم پرداخته شده است.

این نوشتار در سه فصل به بررسی سازو کار اجرایی و نظارتی رژیم حقوقی بین المللی در حفاظت از لایه ازن پرداخته است.

فصل اول کلیاتی در رابطه با مفهوم ازن: عملکرد و مشاهدات مربوط به تخریب ازن در نقاط مختلف جهان، چگونگی تخریب، مواد کاهش دهنده لایه ازن و چگونگی ایجاد رژیم حقوقی حفاظت از لایه ازن می پردازد.

در فصل دوم: بعد از طرح مسائل کلی از روند شکل گیری قواعد حقوقی بین المللی مربوط به حفاظت از لایه ازن، در این فصل ملاحظه می شود که رژیم حفاظت از لایه ازن با کنواسیون قالب و پروتکل و پایی خود چگونه با ابتکار خاص خود در تکوین و توسعه قواعد و تأسیس نهادهای  داخلی در روند توسعه حقوق بین الملل محیط زیست تأثیر گذار بوده است همچنین به بررسی مذاکرات و اصلاحیه هاو تعدیل ها در رابطه با پروتکل می پردازد.

و در ادامه در فصل آخر، به ارزیابی رژیم حفاظت از لایه ازن پرداخته می شود که نتیجه بررسی این است که شیوه جلب مشارکت رژیم حفاظت از لایه ازن مشخص می شود همچنین مشکلات رژیم حفاظت لایه ازن و رفتار دولت های ضعیف بررسی می شود.

سؤال این است که آیا برای عدم انطباق با تعهدات پروتکل ضمانت اجرای وجود دارد. بنابراین در این فصل به آئین رسیدگی به موارد عدم انطباق با تعهدات می پردازد و ملاحظه می شود که در شرایط کنونی رویه کمیته اجرایی تمایل  به عدم توسل به تنبیه و تحریم دولت های خاصی دارد. بنابراین نهاد مربوطه با این دیدگاه نمی تواند به مشکلاتی مثل تجارت قانونی و یا عدم انطباق مناسبه باشد نتیجه این است که تقسیم دولت ها توسعه یافته و در حال توسعه کافی نیست و به علاوه ساز و کار رسیدگی به موارد عدم انطباق با تعهدات  برای دولت های ضعیف که برای  نقض قواعد تعهد دارند کافی نیست. ضروری است که رژیم حفاظت از لایه ازن به عملکرد دولت های ضعیف وبرای تجارت غیرقانونی قواعد خود را توسعه بدهید. و نیز در رسیدگی به موارد عدم انطباق اقدام تنبیهی انجام دهد.

کلمات کلیدی: رژیم حقوقی ،سازوکار اجرایی ، نظارتی، حفاظت از لایه ازن

مقدمه

توسعه صنعتی و پیشرفت های بشر گاهی مشکلاتی جبران ناپذیر  در بخش هایی به وجود آورده است. یکی از پیامد های غرب استفاده از برخی مواد در بخش های مخلتلف صنعتی است که منجر به آسیب رساندن به محیط زیست و از جمله تخریب  لایه ازن است. بشر در دهه 1987 در نتیجه تحقیقات براساس اولین بار به این پدیده پی برد. بدون آنکه علت تخریب لایه ازن را بشناسد زمانی که رابطه بین تخریب لایه ازن وآثار زیان بار  بر سلامتی بشر محرز گردید و مشخص شد که برخی مواد شیمایی دست ساز بشر علت تخریب  لایه ازن است به تدریج اقداماتی حقوقی در جهت کنترل این مواد آغازو نشست هایی در این زمینه برگزار گردید. به عبارتی بحث اصلی در قضیه حفاظت از لایه ازن لزوم اعمال احتیاط در انتشار مواد کاهش دهنده لایه ازن پیشگیری از  تخریب لایه ازن است این امر که به عنوان  اصل احتیاط یاد می شود نخستین بار در  سال 1949 توسط  دیوان بین المللی دادگستری در قضیه کانال کورنو مورد استفاده قرار گرفت که این اصل مبنای ملاحظات اساسی انسانی که همانا بازتاب اصل احتیاط و پیشگیری است در کنار سایر اصول کلی حقوق بین الملل توسعه پیدا کند. مطلب دیگری که قابل ذکر است این است که با توجه به به این که تخریب لایه ازن وآثار آن جهانی است راه حل مناسب برای پاسخگویی به آن نیز الزاما می بایست جهانی  باشد. بنابراین رژیم حقوقی حاکم برحفاظت از لایه ازن و حقوق زیست در این زمینه در مرحلۀ شکل گیری است و قواعد آن جزء قواعد عرفی هستند و نه قواعد آمره.

همچنین اقدامات حقوقی برای حفاظت از لایه ازن نه تنها پاسخ به ضرورتی است که از دهه 1970 در پیش روی  جامعه جهانی گشوده شده بلکه به نوعی تدوین و توسعه رژیم حقوقی حفاظت ازلایه ازن محسوب می شود.

انتشار بخشی از مواد تشکیل دهنده لایه ازن به صورت طبیعی انجام می شود ولی منشا بخش عمده انتشار این در درجه اول صنایع و شرکت های خصوصی هستند و در درجه دوم صنایع و شرکت های متعلق به دولت. پیداست که حل این مشکلات لایه ازن فقط در سایه حرکت به سوی جهانی شدن ممکن است.نکته قابل ذکر این است که محصولاتی که در ساخت آنها مواد کاهش دهنده لایه ازن به کاررفته یا مواد اولیه آنها موادکاهش دهنده لایه ازن است و به نقاط مختلف جهان صادر می شوند با محاسباتی که انجام شده (به طور مثال یخچال هایی که در آنها گاز کلروفلوروکربن استفاده شده ویا اسپری ها) به اندازه خود مواد کاهش دهنده لایه ازن مضر بوده و حداقل تا 5 سال بعد از تولید به لایه ازن آسیب می رسانند و از همین رو لازم است بهای خروج از چرخۀ تولید و و مصرف و واردات و صادرات چاره ای اندیشیده شود. از سوی دیگر صنایع دولت های در حال توسعه در مسیر تحول و پیشرفت است که با همکاری و همبستگی ملت ها در بخش صنایع ترمیم لایه ازن می تواند سریع تر حاصل شود و البته بدون همکاری آنها بعید نیست که آسیب های جبران ناپذیری برلایه ازن وارد شود.

یکی از  طرق مؤثر برای ایجاد رژیم حقوقی  حاکم برحفاظت از لایه ازن اول تدوین معاهدات بین المللی است که هم اکنون در قالب کنواسیون 1985 وین وپروتکل 1987 مونترال منعقد شده است. بدیهی است این امر بیان کننده نقش اساسی دولت ها در این زمینه نیست یا به عبارتی دیگر اعتبار و اجرای مؤثر معاهدات مربوط به رژیم حفاظت از لایه ازن تا حد زیادی مربوط به جلب حمایت دولت ها اعم از توسعه یافته ودر حال توسعه است.

در این جا ذکر دو مطلب ضروری است: اولا گرچه سلامتی بشر از اهمیت زیادی برخوردار است اما متأسفانه صاحبان صنایع حتی با وجود درک این موضوع هنوز آمادگی آن را پیدا نکرده اند تا از منافع اقتصادی چشم پوشی نموده و هزینه های سنگین جایگزین مواد کاهش دهنده لایه ازن شود.