حقوق جنگ… 11

مبحث اول : مفهوم جنگ از دیدگاه حقوق بین‌الملل‌.. 12

گفتار اول: تعریف جنگ‌… 12

گفتار دوم : عناصر سازنده مفهوم حقوقی جنگ‌… 12

بند اول : عنصر مادی جنگ (اعمال قـدرت‌ مسلّحانه) 13

بند دوم : عنصر معنوی یا روانشناسی(قصد و نیّت جنگ) 14

بند سوم : هدفدار بودن جنگ(منافع و مصالح ملّی): 14

مبحث دوم : مفهوم حقوق جنگ‌… 15

گفتار اول : تعریف حقوف جنگ‌… 15

گفتار دوم : ضرورت وجود حقوق جنگ‌… 15

گفتار سوم : منابع حقوق جنگ‌… 18

بند اول : طبقه‌بندی منابع. 18

الف.عرف: 18

ب.اصول کلّی حقوقی: 19

ج.قرار دادهای بین‌المللی: 19

مبحث سوّم: آثار حقوقی جنگ‌… 22

گفتار اول : آثار جنگ نسبت به کشورهای ثالث‌… 22

بند اول : قطع روابط دیپلماتیک و کنسولی: 22

بند دوم : مصادره و ضبط اموال دولتـی دشمن: 24

بند سوم : اخراج اتباع کشور دشمن: 24

بند چهارم : وضعیّت قرار دادهای بین‌المللی: 24

گفتار دوم : آثار جنگ نسبت به افراد عادی دشمن‌.. 26

بند اول : اتباع غیر نظامی دشمن: 26

بند دوم : فعّالیّت اقتصادی دشمن: 28

الف.ممنوعیّت تجارت با دشمن: 28

ب.بطلان قـرار‌ دادهای‌ خصوصی‌ با دشمن: 28

بند سوم : اموال اتباع‌ دشمن.. 30

فصل سوم : 31

 

سلاح های ممنوع در جنگ… 31

مبحث اول: منع مطلق کاربرد سلاح هسته ای.. 32

گفتار اول:اصول حاکم بـرکاربرد سـلاح هـسته‌ای در رویـه قـضایی بین‌المللی.. 34

بند اول: استثنای مشروعیت کاربرد‌ سلاحهای هسته‌ای در حقوق بشردوستانه. 34

بند دوم:التزام مدعی‌ به‌ اثبات مشروعیت کاربرد‌ سلاح‌ هسته‌ای.. 36

بند سوم: بستگی مـشروعیت کـاربرد به انواع مواردی استثنایی سلاح هسته‌ای.. 37

گفتار دوم:منع محدود کاربرد سلاح هسته‌ای در حقوق خاص (lex specilis) 38

بند اول : تعهد یکجانبه به عدم کاربرد سلاح هسته‌ای.. 39

بند دوم : تعهد به عدم کاربرد در مـعاهدات مـناطق‌ عـاری‌ از سلاح هسته‌ای.. 40

بند سوم : ماهیت شـبه مـعاهده‌ای یا عرف محدود«منع»کاربرد سلاح هسته‌ای.. 42

الف-شبه معاهدات منع محدود‌ کاربرد‌ سلاح‌ هسته‌ای.. 42

ب-تعهد عرفی به منع محدود کاربرد سلاح هسته‌ای.. 43

گفتارسوم:گذار بـه مـنع کامل کاربرد سلاح هسته‌ای:نظریه و رویه. 45

بند اول: قابل اتکا نبودن سیاست بازدارندگی در روند احراز قاعده عرفی مـنع کاربرد. 46

بند دوم: شواهد حقوقی گـذار‌ بـه‌ مـنع‌ کامل کاربرد سلاح هسته‌ای.. 47

الف-اعتقاد حقوقی نهفته در عدم استفاده از سلاحهای هسته‌ای.. 48

ب-مشروعیت سلاحهای هسته‌ای:استثنایی محال. 50

ج-بازدارندگی:دلیل نفی یا تحدید دامنه اعمالی قاعده عرفی؟. 51

مبحث دوم : ممنوعیت استفاده از سلاحهای شیمیایی در جنگ… 53

گفتار اول : پیشینه کاربرد سلاح‌های شیمایی.. 55

گفتار دوم : تلاش برای‌ منع‌ کاربرد‌ مواد شیمیایی در جنگ… 58

گفتار سوم : اقدامات سازمان ملل در چارچوب خلع سلاح.. 65

گفتار چهارم: کنوانسیون ممنوعیت سلاح‌های شـیمیایی CWC. 68

بند اول : تعهدات عمومی.. 69

بند دوم: تعهدات مشترک و از‌ میان بردن تردیدها؛ 73

بند سوم : سازمان مـنع سـلاح‌های شیمیایی (OPCW) 73

فصل چهارم: 75

پروژه «سیروس» (اِس.آی.آر.یو.اِس) (SIrUS) 75

این مطلب را هم بخوانید :

مبحث اول : مفاهیم. 76

مبحث اول: سلاح‌های جنگی، قوانین، جراحت و رنج و درد. 79

گفتار دوم: سلاح‌های جنگی: مسئله‌ای مربوط به حوزه سلامت؟. 79

گفتار دوم: یک تمایز مهم: طراحی و کاربری سلاح‌های جنگی.. 80

گفتار سوم:  طراحی سلاح‌ها و حقوق بین الملل.. 81

گفتارچهارم:کارشناسان حوزه سلامت، سلاح‌های جنگی و قوانین.. 83

گفتار پنجم: پروژه سیروس: پیش به سوی تعیین سلاح‌هایی که باعث «جراحت بیش از اندازه یا درد و رنج غیرضروری» می‌شوند  85

مبحث دوم: تأثیر سلاح‌های جنگی متعارف: مطالعه موردی.. 86

گفتار اول: تجزیه و تحلیل داده‌ها 91

نتیجه‌گیری.. 94

1-       پیشنهاد پروژه سیروس… 95

2-بررسی معیارها 96

پیوست ها 104

پیوست 1. 105

انجمن جهانی پزشكی.. 105

پیوست 2. 109

پروتكل اول الحاقی 1977 كنوانسیون ژنو 1949. 109

پیوست 3. 113

اعلامیه منع استفاده از برخی موشك‌های انفجاری در زمان جنگ… 113

سنت‌ پیترزبرگ… 113

29 نوامبر/11 دسامبر 1868. 113

پیوست 4. 116

كنوانسیون (2) در خصوص قوانین حقوقی و عرفی جنگ زمینی و الحاقیه‌های آن: 116

مقررات مربوط به قوانین حقوقی و عرفی جنگ زمینی.. 116

لاهه، 29 ژولای 1899. 116

پیوست 5. 118

پروتكل منع استفاده از روش‌های باكتریایی جنگی و گازهای خفه‌كننده، سمّی و سایر گازها 118

ژنو، 17 ژوئن 1925. 118

پیوست 6. 120

همایش كشورهای عضو كنوانسیون منع یا محدودیت استفاده از برخی سلاح‌های متعارف كه ممكن است باعث جراحت بیش از اندازه یا تأثیرات گسترده (غیرتبعیض‌گونه) شوند. 120

پروتكل مربوط به سلاح‌های لیزری كوركننده (پروتكل 4)، مصوب 13 اكتبر 1995. 120

فهرست منابع. 122

الف : منابع فارسی.. 122

ب : منابع انگلیسی.. 124

چکیده

یکی از مفاهیم مهم حقوقی و معاهدات جنگی این است که سلاح مورد استفاده در جنگ نباید بیشتر از منفعت نظامیِ كاربر آن، موجب «جراحت بیش از اندازه یا رنج و درد غیرضروری» شود. تا کنون هیچ ابزار عینی برای تعیین اینکه دقیقا منظور از «جراحت بیش از اندازه یا درد و رنج غیرضروری» چیست ارائه نشده است؛ به برخی سلاح‌ها عنوان «هولناك» یا «غیرانسانی» داده شده اما معنای دقیق این مفاهیم هم تاکنون تعریف نشده است. قرن بیستم شاهد رنج‌ها و دردهای وحشتناک بشر بواسطه سلاح‌های جنگی بوده و هیچ نشانه‌ ای از کاهش چنین آلامی دیده نمی‌شود. این رنج‌ها و دردها حاصل هم‌افزایی دو مجموعه عوامل است: عوامل وابسته به «طراحی» سلاح‌ها و عوامل وابسته به «کاربر» سلاح‌ها. استفاده از هر نوع سلاحی علیه انسان به نیت وارد کردن صدمه جسمی به او صورت می‌گیرد. این مطالعه برخی از تأثیرات قابل پیش‌بینی و قابل سنجش سلاح‌های جنگی متعارف بر بدن انسان را نشان می‌دهد. این تأثیرات از دو مؤلفه مهم نشأت می‌گیرد که وجه تمایز سلاح‌های متعارف (به جز مین‌های ضدنفر غیرخوشه‌ای) و سایر سلاح‌هاست. پیشنهاد پروژه سیروس این است که مؤلفه‌های گزاره «جراحت بیش از اندازه و درد و رنج غیرضروری» با کمک تأثیرات قابل پیش بینی و طراحی-محور سلاح های جنگی بر روی انسان تعیین شود. پروژه سیروس در واقع، تمایزی عینی و شفاف میان تأثیرات سلاح‌های متعارف و سلاح‌های دیگر ترسیم می‌کند. این تمایز و مرزبندی را به طور جداگانه می‌توان از حیث مسائل حقوقی و اخلاقی ارزیابی کرد. تأیید پروژه سیروس توسط کارشناسان، تقویت‌کننده این فرضیه است که دولت ها نیز در راستای رعایت تعهدات بین‌المللی‌شان این تمایز را به رسمیت می‌شناسند.

واژگان کلیدی: حقوق جنگ-سلاح شیمیایی-پروژه سایروس-سلاح های ممنوعه.

بیان مساله

یکی از مفاهیم مهم حقوقی و معاهدات جنگی این است که سلاح مورد استفاده در جنگ نباید بیشتر از منفعت نظامیِ كاربر آن، موجب «جراحت بیش از اندازه یا رنج و درد غیرضروری» شود. تا کنون هیچ