پایان نامه کارشناسی ارشد: تخمین هزینه تخریب منابع آب زیر زمینی ناشی از اضافه برداشت با تأکید برشوری

1-5-1- گندم. 8

1-5-2- اقلیم مناسب.. 8

1-5-3- میزان حرارت و رطوبت مورد نیاز رشد. 9

1-5-4- زمان كاشت.. 9

1-5-5- تناوب زراعی.. 9

1-5-6- ارقام مناسب كاشت.. 10

1-5-7- میزان بذر مورد نیاز در هكتار 10

1-5-8- ارتفاع گیاه 10

1-5-9- خاك مناسب.. 10

1-5-10- نیاز كودی.. 11

1-5-11-تعداد بوته در یك هكتار 11

1-5-12- طریقه آبیاری.. 11

1-5-13- میزان آب مصرفی در هكتار و دور آبیاری.. 12

1-5-14- علف های هرز مزارع گندم. 12

1-5-15- آفات و بیماریها 12

1-5-16- كنترل علفهای هرز 13

1-5-17- عوامل سوء بر گندم. 13

1-5-18- عملكرد دانه. 14

1-6- منطقه مورد مطالعه وشرایط آن. 14

فصل دوم: پیشینه تحقیق

مقدمه. 17

2-1- مطالعات درداخل. 17

2-2- مطالعات در خارج. 20

فصل سوم : مواد وروش ها

3-1- روش تحقیق.. 24

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1- مقدمه. 32

1-5-1- گندم. 8

1-5-2- اقلیم مناسب.. 8

1-5-3- میزان حرارت و رطوبت مورد نیاز رشد. 9

1-5-4- زمان كاشت.. 9

1-5-5- تناوب زراعی.. 9

1-5-6- ارقام مناسب كاشت.. 10

1-5-7- میزان بذر مورد نیاز در هكتار 10

1-5-8- ارتفاع گیاه 10

1-5-9- خاك مناسب.. 10

1-5-10- نیاز كودی.. 11

1-5-11-تعداد بوته در یك هكتار 11

1-5-12- طریقه آبیاری.. 11

1-5-13- میزان آب مصرفی در هكتار و دور آبیاری.. 12

1-5-14- علف های هرز مزارع گندم. 12

1-5-15- آفات و بیماریها 12

1-5-16- كنترل علفهای هرز 13

1-5-17- عوامل سوء بر گندم. 13

1-5-18- عملكرد دانه. 14

1-6- منطقه مورد مطالعه وشرایط آن. 14

فصل دوم: پیشینه تحقیق

مقدمه. 17

2-1- مطالعات درداخل. 17

2-2- مطالعات در خارج. 20

فصل سوم : مواد وروش ها

3-1- روش تحقیق.. 24

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1- مقدمه. 32

4-1-1- روش آبیاری.. 34

4-1-2- نحوه کشت.. 36

4-1-3- تراکم کشت.. 37

4-1-3- رقم مورد استفاده 38

4-1-4- میزان آبكشی سالانه. 39

4-2- تحلیل استنباطی داده ها 40

4-2-1- تخمین توابع شوری و نتایج آن. 40

4-2-2- تابع تولید گندم. 43

4-2-3- محاسبه هزینه صریح آبكشی.. 47

4-2-4- اندازه‌ی بهینه برداشت در حالت رقابت آزاد. 48

4-2-5- اندازه‌ی بهینه‌ی برداشت در حالت اعمال مدیریت.. 48

4-2-6- تابع هزینه. 50

4-3-6-1- تابع هزینه‌ی استخراج آب جهت تولید گندم. 50

4-3-7- تابع رفاه 52

4-3-7-2- تأثیر شوری آب زیرزمینی بر رفاه جامعه. 54

فصل پنجم : نتیجه گیری وبحث

نتایج. 56

پیشنهادها 59

فهرست منابع وماخذ

منابع فارسی.. 61

منابع انگلیسی.. 66

فهرست جدولها

جدول (4-1) اطلاعات روش آبیاری توسط كشاورز 34

جدول (4-2) اطلاعات بافت خاک.. 35

جدول (4-3) اطلاعات نحوه کشت.. 36

جدول (4-4) اطلاعات تراکم کشت………………………………………………………………….. 37

جدول (4-5) اطلاعات رقم مورداستفاده 38

جدول (4-6) میزان كل آبكشی سالانه بهره‌برداران مورد مطالعه برای یك هكتارکشت در سال 91-90 39

جدول (4-7) نتایج حاصل از تخمین مدل‌های خطی و خطی- لگاریتمی شوری.. 41

جدول (4-8) نتایج حاصل از تخمین مدل‌ لگاریتمی شوری.. 42

جدول (4-9) نتایج حاصل از تخمین تابع تولید گندم شهرستان ارسنجان سال 91-90 45

جدول (4-10) محاسبه هزینه استخراج هر واحد آب از چاه در سال زراعی 91-90 (ریال) 47

جدول (4-11) میزان بهره‌برداری بهینه از منابع آب در حالت اعمال مدیریت، در نرخ‌های مختلف تنزیل 49

جدول (4-12) نتایج حاصل از تخمین تابع خطی هزینه‌ی متغیر گندم (ریال) 50

جدول (4-13) میزان تغییر رفاه ناشی از افت سطح آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه سال 91-90 53

جدول (4-14) میزان تغییر رفاه ناشی از افت سطح آب زیرزمینی به دلیل افزایش هر دسی زیمنس بر متر شوری آب در منطقه مورد مطالعه 91-90. 54

فهرست نمودارها

نمودار 4-1 توزیع درصد فراوانی روش آبیاری.. 34

نمودار 4-2 توزیع درصد فراوانی بافت خاک.. 35

نمودار 4-3 توزیع درصد فراوانی نحوه کشت.. 36

نمودار 4-4 توزیع درصد فراوانی تراکم کشت.. 37

نمودار 4-5 توزیع درصد فراوانی رقم مورد استفاده 38

چکیده

برداشت بیش از حد ازسفره های آب زیر زمینی به علت عدم مدیریت صحیح منجربه کاهش سطح آب های زیر زمینی گردیده واز آن جایی که اقتصاد روستا بر پایه کشاورزی وکشاورزی نیز وابسته به آب است، کاهش سطح آب زیر زمینی، رفاه کشاورزان راتحت تاثیرقرارمی دهد. در مطالعه حاضرابتدا تابع شوری ، سپس تابع تولید ودر ادامه تابع هزینه و سپس تابع رفاه تخمین زده می شود.داده های مورد نیاز از طریق نمونه ای به اندازه تعداد 109 کشاورز درشهرستان ارسنجان در سال زراعی 90-91 جمع آوری شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که به علت برداشت بیش از حد از منابع آب ، رفاه هرکشاورز به ازای هرمترمکعب افت سطح آب زیرزمینی 1193560 ریال کاهش می یابد

مقدمه

جمعیت ایران درحال افزایش است، بنابراین تقاضا برای غذا، خدمات بهداشتی، مسکن، کالاهای بادوام مصرفی و سرمایه ای نیز بالا می رود. توسعه ی بخش های کشاورزی، صنعت، ساختمان و خدمات به سهم خود تقاضا برای آب را افزایش می دهند. اگر این افزایش در حجم تقاضا به شکل صحیحی مدیریت نشود، ممکن است بخش آب با افزایش تقاضای اضافی مواجه و ناچار با تعارضات و مشکلات مرتبط با تخصیص آب به شکل گسترده تری روبرو شود. بدیهی ست که این رویداد مانع توسعه ی پایدار بخش آب می شود.

افزایش تقاضا تاکنون با افزایش عرضه ی آب تأمین شده است. بخش خصوصی به استحصال آب از منابع زیرزمینی پرداخته و بخش عمومی به احداث سدهای مخزنی، انحرافی و شبکه های انتقال آب اقدام کرده است. منابع زیرزمینی بیشتر از جریان تغذیه ی طبیعی خود مورد بهره برداری قرار گرفته اند. به دلیل برداشت بیشتر از حد مجاز در 176 دشت از حدود 620 دشت ایران، حفرچاه جدید ممنوع شده است. اضافه ی برداشت در مناطقی مانند کرمان باعث تخریب مخازن زیرزمینی آب و نشست زمین شده و در گرگان به دلیل تخلیه ی سفره های آب شیرین و کاهش فشار آب آن ها، آب شور دریا به سفره های مزبور نفوذ و آب باقی مانده را شور کرده است. بر اثر حفر چاه های متعدد و تجاوز به آب خوان های قنات ها، بسیاری از آن ها خشک شده و زمین های مشروب آن ها از یک جریان پایدار آب محروم گشته ا ند. بنابراین عرضه ی آب اضافی از منابع سطحی و یا منابع زیرزمینی با هزینه های فزاینده ای در آینده همراه خواهد بود. با این وصف مدیریت عرضه آب در آینده از طریق استحصال آب های جدید از منابع سطحی یا زیرزمینی و یا از طریق تصفیه ی پس آب ها و آب های آلوده بسیار پرهزینه خواهد بود. بنابراین به نظر می رسد چالش های تقاضای آب را از طریق مدیریت تقاضا می توان مرتفع کرد. حتی در مصارف کشاورزی نیز آب در بسیاری از مناطق و دشت ها به بهترین مصرف اجتماعی خود نمی رسد، کمبود آب در دشت های خشک و گرم، ایجاب می کند که محصولاتی کشت شوند که آب کمی مصرف می کنند. برای نمونه مشاهده می شود که در خراسان چغندرقند که نیاز زیادی به آب دارد کشت می شود. درخوزستان که ذخایر آب فراهم تر است این محصول به شکل فراوان کشت نمی شود و به جای آن نیشکر کاشته می شود که دارای نیاز آبی زیادی در دوره کم آبی رودخانه هاست.

بنابراین باید نگاهی ویژه به منابع آب زیر زمینی داشته باشیم.این مطالعه نیز درصدد آن است که هزینه های تخریب منابع آب زیر زمینی ناشی از اضافه برداشت را تخمین زند.