جدول 4-4- میانگین و انحراف استاندارد نمرات مقیاس‌های اصلی آزمون نئو در کل گروه نمونه. 65

جدول 4-5- میانگین و انحراف استاندارد مقیاس‌های آزمون شخصیتی نئو در گروه دانشجویان تحت پوشش و عادی.. 65

جدول 4-6- میانگین و انحراف استاندارد مقیاس‌های فرعی آزمون شخصیتی نئو در گروه دانشجویان تحت پوشش و عادی.. 66

جدول 4-7- میانگین و انحراف استاندارد خرده مقیاس‌های آزمون شخصیتی نئو در گروه دانشجویان تحت پوشش و عادی.. 67

جدول 4-8- میانگین و انحراف استاندارد خرده مقیاس‌های فرعی آزمون شخصیتی نئو در گروه دانشجویان تحت پوشش و عادی.. 68

جدول 4-9- میانگین و انحراف استاندارد خرده مقیاس‌های آزمون شخصیتی نئو در گروه دانشجویان تحت پوشش و عادی.. 68

جدول 4-10- میانگین و انحراف استاندارد خرده مقیاس‌های آزمون شخصیتی نئو در گروه دانشجویان تحت پوشش و عادی.. 69

جدول 4-11- مقایسه عملکرد تحصیلی در دو گروه دانشجویان عادی و تحت پوشش… 74

جدول 4-12- نتایج آزمون تی برای گروه‌های مستقل در مقایسه میانگین نمرات دو گروه دانشجویان. 74

جدول 4-13- مقایسه ویژگی‌های شخصیتی در دو گروه دانشجویان موفق و ناموفق. 75

جدول 4-14- نتایج آزمون تی برای گروه‌های مستقل در مقایسه میانگین نمرات دو گروه دانشجویان در مقیاس (N). 75

جدول 4-15- ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی و عملکرد تحصیلی در گروه دانشجویان تحت پوشش….. 76

جدول 4-16- نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیر گام به گام. 77

جدول 4-17- نتایج آزمون تی گروه‌های مستقل برای دو گرو مردان و زنان مدد جو. 78

جدول 4-18-  نتایج آزمون تی گروه‌های مستقل برای دو گروه مردان و زنان عادی.. 79

جدول 4-19-  مقایسه ویژگی‌های شخصیتی در دو گروه دانشجویان عادی و تحت پوشش… 80

جدول 4-20- نتایج آزمون تی برای گروه‌های مستقل در مقایسه میانگین نمرات دو گروه دانشجویان مدد جو و عادی در مقیاس (N)  80

جدول 4-21-  مقایسه تفاوت از میانگین نمرات ویژگی‌های شخصیتی در گروه دانشجویان عادی و تحت پوشش…. 81

جدول 4-22-. 82

فهرست نمودارها

عنوان…………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه

نمودار 3-1- کانون اصلی هریک از عوامل پنجگانه (به نقل ازwww. handresearch. com) 56

نمودار 4-1- گروه نمونه پژوهش بر حسب وضعیت تحت پوشش و غیر تحت پوشش کمیته امداد. 63

نمودار 4-2- گروه نمونه به تفکیک جنسیت.. 63

نمودار 4-3- گروه نمونه پژوهش بر حسب وضعیت تحصیلی.. 64

نمودار 4-4- سطوح عملکرد تحصیلی بر اساس معدل بدون تفکیک گروه ها 64

نمودار 4-5- سطوح عملکرد تحصیلی هر کدام از گروه ها 64

نمودار 4-6-میانگین نمرات مقیاس‌های اصلی آزمون نئو در کل گروه نمونه. 65

نمودار 4-7- میانگین مقیاس‌های آزمون شخصیتی نئو در گروه دانشجویان تحت پوشش و عادی.. 66

فهرست شکل‌ها

عنوان…………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه

شکل 4-1- نیمرخ شخصیتی ویژگی ‌های شخصیتی دانشجویان مذکر عادی.. 70

شکل 4-2- نیمرخ شخصیتی ویژگی ‌های شخصیتی دانشجویان مؤنث عادی.. 70

شکل 4-3- نیمرخ شخصیتی مردان عادی در پنج عامل اصلی آزمون نئو. 71

شکل 4-4- نیمرخ شخصیتی زنان عادی در پنج عامل اصلی آزمون نئو. 71

شکل 4-5- نیمرخ شخصیتی مددجویان مذکر. 72

شکل 4-6- نیمرخ شخصیتی مددجویان مؤنث.. 72

شکل 4-7- نیمرخ شخصیتی مردان مددجو در پنج عامل اصلی آزمون نئو. 73

شکل 4-8-  نیمرخ شخصیتی زنان مددجو در پنج عامل اصلی آزمون نئو. 73

چکیده

مقدمه: این مطالعه با هدف مقایسه بین ویژگی‌های شخصیتی و عملکرد تحصیلی دانشجویان عادی و تحت پوشش کمیته امداد امام دانشگاه‌های شهرستان دره شهر انجام گردیده. موارد و روش‌ها: این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری را کلیه دانشجویان عادی و تحت پوشش تشکیل می‌دهد. در این مطالعه، 189 نفر دانشجو (92 مددجو و 97 عادی) با روش نمونه‌گیری تصادفی از جامعه مورد نظرانتخاب گردیده و جمع آوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه نئو (فرم بلند) و پرسشنامه دموگرافیک صورت گرفت و از معدل نمرات دانشجویان به عنوان شاخصی جهت سنجش عملکرد تحصیلی استفاده شد. تحلیل آماری داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام، T تست گروه‌های مستقل و ترسیم نیمرخ‌ها انجام گردید. یافته‌های پژوهش: نتایج ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام نشانگر عدم ارتباط واضح و مستقیمی بین 5 مقیاس و 30 خرده مقیاس شخصیتی نئو با عملكرد تحصیلی دانشجویان مددجو و عادی می‌باشد و نتایج آزمون t گروه‌های مستقل (05/0P<) بیانگر نبود تفاوت معنی دار بین عملکرد تحصیلی دو گروه می‌باشد. علاوه برآن مشخص گردید دانشجویان موفق و ناموفق به لحاظ ویژگی‌های شخصیتی تفاوتی با هم نداشته و بین جنسیت وعملکرد تحصیلی ارتیاط معنی دار وجود ندارد. با توجه به وجود تفاوت معنی دار در دو مقیاس نئو (A و C) می‌توان گفت به لحاظ ویژگی‌های شخصیتی بین دانشجویان مددجو و عادی تفاوت وجود دارد، اما با توجه به نیمرخ‌های شخصیتی ترسیم شده نمی‌توان گفت که مددجویان از مشکلات شخصیتی بیشتری برخوردار هستند. بحث و نتیجه گیری: این نتایج می‌تواند بیان كننده این باشد كه اصولاً ارتباط مستقیمی بین ویژگی شخصیتی دانشجویان (مددجو وعادی) و عملكرد تحصیلی آنان وجود ندارد یا حداقل می‌توان گفت ویژگی شخصیتی تنها عامل مداخله گر در عملكرد فرد نبوده و عوامل مختلف دیگری نیز وجود دارد كه بر عملكرد تحصیلی فرد مؤثر واقع می‌شود.

کلیدواژه ها: آزمون نئو، دانشجو، نیمرخ شخصیتی، عملکرد تحصیلی، ویژگی‌‌های شخصیتی

فصل اول:

کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

از ضروریات اساسی زندگی دانشجویی كه توجه به آن در رشد و توسعه جامعه اثر مستقیمی داشته و پرداختن به آن شرط اساسی در بهره وری بهینه از نیرو‌های كارآمد و تحصیل كرده می‌باشد ویژگی شخصیتی دانشجویان است. دوران دانشجویی به دلایلی از جمله میل به تفریحات متعدد اجتماعی در مقابل تمایل به درس خواندن، احتیاج به پیشرفت در دروس در برابر احساس بیكفایتی، ترس از ابراز شخصیت در برابر میل به خودنمایی، میل به ازدواج در برابر موانع، ارتباط با جنس مخالف، تنفر از رفتار دیگران در برابر ناتوانی در بروز احساسات خود و مشكلات اقتصادی كه مانع رسیدن به هدف‌های فردی است؛ دوره خاصی از زندگی تلقی می‌شود.

دانشجویان در طی دوره تحصیلات خود، استرس‌ها و فشار‌های زیادی تجربه می‌کنند (استرس‌‌های تحصیلی، اجتماعی و مالی). بسیاری از آنها با این فشارها بطور موفقیت آمیز مقابله می‌کنند اما برخی از پا در می آیند و مستاصل می‌شوند. به دلیل اینکه اختلالات عاطفی و رفتاری معمولاً روی عملکرد تحصیلی یا تعاملات اجتماعی دانشجویان تأثیرات منفی می‌گذارند. اکثر استرس‌هایی که دانشجویان تجربه می‌کنند فشار‌های مربوط به مرحله گذار هستند یعنی کم و بیش همه انسانها در دوره گذر از نوجوانی به جوانی این فشارها را تجربه

 می‌کنند. فرد نقش‌‌های جدیدی را می‌پذیرد و به تکالیف جدید گردن می‌نهد. البته در مورد دانشجویان، نقش‌ها و تکالیف می‌تواند کمی پیچیده‌تر باشد. جامعه، خانواده و نیز دانشگاه، انتظارات خاصی از دانشجویان دارند. اکثر دانشجویان دور از خانواده بسر می‌برند و مدام مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. جدایی یکباره از محیط مانوس خانوادگی و دایره دوستان و ورود به فضایی یکسر متفاوت، همراه با شکل‌گیری انتظاراتی کاملاً جدید، فشار مضاعفی را بر فرد فرد دانشجویان وارد می‌کند. تذکر این نکته نیز ضروری است که بسیاری از بیماری‌‌های عمده روانی، اغلب برای نخستین بار در دهه سوم زندگی ظهور می یابند. در نتیجه ظهور پار‌های از علایم در دانشجویی خاص می‌تواند فراتر از یک واکنش طبیعی به مرحله گذار رشدی تلقی شود و بروز نخستین نشانه‌ها و علایم یک مشکل روانی جدی تعبیر گردد.

جدا از بهره هوشی، ویژگی‌هایی چون جنسیت، سن، تجربیات گذشته، نوع شخصیت، سبک‌های یادگیری و شناختی، علائق و انگیزه‌ها تعامل معناداری با موفقیت‌های تحصیلی نشان داده‌اند. یکی از ویژگی‌های مهم یادگیرندگان شخصیت آنان می‌باشد (تابع بردبار 1391).

به لحاظ مفهومی ویژگی شخصیت به راه‌هایی اشاره دارد که یک فرد جهت رویارویی با مسائل جدید انتخاب می‌نماید. این ویژگیها معمولاً ثابت و تغییرناپذیرند. به طور كلی در روا نشناسی امروز، دیدگاه‌‌های متفاوتی در مورد شخصیت وجود دارد، یكی از رو یكردهایی كه نزد اهل فن از پذیرش نسبی برخوردار است، نظریه 5 عاملی شخصیت است (تابع بردبار 1391).

تحقیقات در حوزه شخصیت نشان می‌دهد که توانایی نظم دهی به افکار و مدیریت زمان لازمه هرگونه موقعیت یادگیری است (دالنگر 1991).

شخصیت تشکیل شده است از الگوهای ویژه فکری، احساسی و رفتاری که هر فرد را از افراد دیگر متمایز می‌سازد. شخصیت، سرچشمه درونی دارد و در طول حیات، تقریباً پایدار باقی می‌ماند. نظریه ویژگی‌‌های شخصیت بر خلاف سایر نظریه‌‌های شخصیت مانند نظریه‌‌های روانکاوانه و انسان گرایانه، بر تفاوت‌‌های بین افراد تمرکز دارد. ترکیب و تعامل ویژگی‌‌های مختلف است که شخصیت یک فرد را تشکیل می‌دهد و این برای هر شخص، یگانه و منحصر به فرد است. نظریه ویژگی‌‌های شخصیت بر تعیین و اندازه گیری این

این مطلب را هم بخوانید :

پایان نامه بررسی اثر تجدید ساختار بازار برق بر کارایی فنی عرضه­ کنندگان برق - دانلود پایان نامه همه رشته ها - همه گرایش ها

 خصوصیات فردی شخصیت تمرکز دارد.

ادبیات پژوهش نشان می‌دهد كه تبیین تغییرپذیری نمرات عملكرد تحصیلی دانشجویان با تأكید بر اندازه‌‌های ناوابسته به توانایی از قبیل صفات شخصیت حجم قابل ملاحظ‌های از مطالعات را به خود اختصاص داده است. به عبارت دیگر، تبیین محدود تغییرپذیری نتایج تحصیلی دانشجویان با تأكید بر اندازه‌‌های شناختی، محققان را نسبت به اهمیت نقش متغیر‌های مستقل از توانایی، بیش از پیش آگاه كرد. گستره قابل ملاحظ‌های از تحقیقات نشان می‌دهند كه صفات شخصیتی، مستقل و متمایز از توانایی‌‌های شناختی یادگیرندگان، در پیش بینی عملكرد تحصیلی آنان دخالت دارند (بلایکل 1996).

1-2- بیان مسئله

بدون شک یکی از مباحث اصلی و بنیادی علم روانشناسی ویژگی‌‌های شخصیتی می‌باشد. ازآنجایی که این ویژگی‌ها زیربنای نظام رفتاری افراد را تشکیل می‌دهند، پرداختن به این مقوله می‌تواند جنبه‌‌های خاصی از عملکرد افراد را در زمینه‌‌های مختلف روشن سازد. از مصادیق بارز این موضوع، تأثیر ویژگی‌‌های شخصیتی افراد بر عملکرد تحصیلی آنان می‌باشد (مأمن پوش 1391).

افت تحصیلی یکی از مشکلات مهم نظام آموزشی کشورهای جهان سوم و ایران می‌باشد و هرساله بیش از نیمی از میلیونها دانشجو که در جهان به دانشگاه‌ها راه می‌یابند، ترک تحصیل کرده، مشروط شده یا نمی‌توانند تحصیلات خود را در موعد مقرر به پایان برسانند (نجیمی 1390).

منظور از افت تحصیلی «کاهش عملکرد تحصیلی دانشجویان از سطح رضایت بخش به سطحی نامطلوب است». نتایج مطالعات انجام شده، نقش عواملی ازجمله روش تدریس مدرسین، خصوصیات فردی دانشجو مانند علاقه مندی به رشته تحصیلی و احساس خود كفایتی همچنین مشكلات زندگی و تحصیلی نظیر مسائل روانی، زندگی در خوابگاه، اشتغال و معدل دیپلم بر روی افت تحصیلی دانشجویان مؤثر میداند. از طرفی تاثیر احساس افسردگی همراه با علائم احساس عمیق ناشاد بودن، ضعف سلامت روان، خودکم بینی، خستگی، کاهش انرژی و کاهش عملکرد اجتماعی ـ شغلی ـ تحصیلی بر روی پیشرفت تحصیلی دانشجویان گزارش گردیده است (ایزدی 1384).

یادگیرندگان از نظر شخصیتی، نگرش‌ها، واکنش‌های هیجانی، شیوه وسبک‌های یادگیری، سبک‌های شناختی و غیره باهم تفاوتهایی دارند که یادگیری و نحوه برخورد آن‌ها با مسائل و مشکلات را تحت تاثیر قرار می‌دهد (محمدزاده 1386).

مطالعات انجام شده توسط بک[1] و همكاران (1988) بیان می‌دارد که در گروه‌های دانشجویی، دامنه بالایی از افسردگی دیده می‌شود طوری که 78 درصد دانشجویان از بعضی نشانه‌های افسردگی رنج می‌برند و 46 درصد دچار افسردگی شدید می‌باشند. همچنین نتایج مطالعات انجام شده توسط رفعتی و همكاران (2004) بر روی دانشجویان دانشكده پرستاری شیراز نشانگر 8/59 درصد افسردگی در درجات متفاوت می‌باشد. در همین راستا رودباری (1389) در گزارشی ابراز می‌دارد پیشرفت تحصیلی دانشجویان پزشكی در مقطع علوم پایه با عوامل تاهل، جنسیت، سهمیه ورودی، سكونت در خوابگاه، بومی یا غیر بومی بودن ارتباط آماری داشته بطوری كه دانشجویان مجرد، جوان‌تر و سهمیه مناطق، موفق‌تر بوده‌اند. نتایج نحقیقات انجام شده توسط هاشمی و کامکار (1380) در دانشگاه یاسوج نیز بیانگر 5/35 درصد افسردگی در دانشجویان بوده و عدم علاقه به رشته تحصیلی، غیر بومی بودن و عدم مشاركت در فعالیت‌‌های فوق برنامه از عوامل مؤثر در بروز افسردگی دانشجویان به شمار می‌رود. هم چنین نتایج پژوهش انجام شده بر روی دانشجویان دانشگاه اردبیل بیانگر درجات مختلف افسردگی به میزان 4/57 درصد بوده و بین افسردگی و سطح تحصیلات پدر، تعداد اعضای خانواده، بیماری جسمی و ترم تحصیلی دانشجویان ارتباط معنادار آماری داشت. از طرفی نتایج مطالعه قندهارزاده (1378) نشان داد بین فراوانی افسردگی در دانشجویان و بیماری شدید جسمی و یا فوت اعضای خانواده ارتباط معناداری وجود نداشته اما بین فراوانی افسردگی ومشكلات مالی، شكسته شدن غرور و احترام فرد، علاقه نداشتن به رشته تحصیلی، اطمینان نداشتن از وضعیت شغلی آینده ارتباط معناداری وجود داشت. افسردگی در بین دانشجویان مسئله ای با اهمیت است زیرا از یک سو باعث هدر رفتن سرمایه جامعه می‌گردد و از سوی دیگر از میزان موفقیت و پیشرفت تحصیلی آنان می‌کاهد دانشجویان را از رسیدن به جایگاه رفیع علمی