1-6 پیشینه­ی تحقیق……………………………………………………………………….

فصل دوّم: مبانی نظری

2-1 تعریف فاجعه ……………………………………………………………………………..

2-2 خاطره‌ و روایت……………………………………………………………………………

2-3 خاطره‌ و فراموشی……………………………………………………………………….

2-3-1 شق بیماری، درمانی …………………………………………………….

2-3-2 شق عملی ……………………………………………………………………..

2-3-3 شق اصولی، اخلاقی و سیاسی……………………………………….

2-4 خاطره‌ و مخاطب………………………………………………………………………….

2-5 خاطره در فاصله‌ گناه‌ و شرم………………………………………………………..

2-6 خاطره‌، تناقض‌ها و امکانات شهادت……………………………………………..

فصل سوّم: روش­شناسی

3-1 معرفت­شناسی تحلیل روایت ……………………………………………………….

3-1 روایت و تحلیل روایت…………………………………………………………………..

3-3 تحلیل ساختاری روایت ……………………………………………………………….

3-4 میدان مطالعه، شیوه­ی نمونه­گیری و حجم نمونه………………………..

3-5 جامعه­شناسی هنر ………………………………………………………………………..

3-6 جامعه­شناسی سینما و واقعیت اجتماعی …………………………………….

فصل چهارم: یافته‌های تحقیق

4-1 نگاهی اجمالی به تاریخچه سینما در ایران ………………………………….

4-2 فیلم مستند «هزار و یک سیب»……………………………………………………

4-2-1‌ شناسنامه­ی فیلم……………………………………………………………..

4-2-2‌ داستان فیلم……………………………………………………………………..

4-2-3 تحلیل روایتِ فیلم……………………………………………………………

4-2-4‌ تحلیل تماتیک فیلم…………………………………………………………

4-2-5 تحلیل جامعه­شناختی فیلم………………………………………………

4-3 فیلم مستند «همه مادران من» ……………………………………………………

4-3-1‌ شناسنامه­ی فیلم…………………………………………………………….

 

4-3-2 داستان فیلم ……………………………………………………………………

4-3-4‌‌ تحلیل تماتیک فیلم ………………………………………………………..

4-3-3 تحلیل روایت فیلم ………………………………………………………….

4-3-5 تحلیل جامعه­شناختی فیلم …………………………………………….

4-4 فیلم داستانی «زمزمه با باد» …………………………………………………………

4-4-1 شناسنامه­ی فیلم ……………………………………………………………..

4-4-2‌‌ داستان فیلم …………………………………………………………………….

4-4-3‌‌ تحلیل روایت فیلم …………………………………………………………..

4-4-4‌‌ تحلیل تماتیک فیلم………………………………………………………….

4-4-5 تحلیل جامعه­شناختی فیلم………………………………………………

فصل پنجم: نتیجه­گیری

نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………..

منابع ………………………………………………………………………………………………………

مقدمه

این پژوهش تلاشی است برای مطالعه «وضعیت انسان معاصر و مردمان فاجعه دیده»، آن­گونه که در سینمای معاصر ایران بازنمایی شده است. تحلیل آثار سینمایی کردستان در بیان این وضعیت مورد توجه قرار گرفته است در فصل دوم با ارائه نظراتی از متفکرانی همچون پل ریکور، هانا آرنت، جورج آگامبن، پریمو لوی و ریچارد کورنی و … به مباحثی پیرامون موضوع فاجعه و چگونگی روایت آن پرداخته شده است، و درفصل بعد به معرفی روش تحقیق رساله حاضر می­پردازیم. پژوهش­های انجام شده در حوزه جامعه­شناسی سینما حکایت از آن دارند که بخش اعظم روش­ها و فنونِ استفاده شده برای گردآوری و تحلیل داده­ها در این عرصه از جنس روش­های کیفی­اند. به دلیل ارتباط موضوع و اهداف پژوهش از روش کیفی «تحلیل نشانه­شناختی روایتِ » استفاده می­شود. در اینجا علاوه بر تشریح معرفت­شناسی حاکم بر این روش، بر اساس روش تحلیل روایتِ نشانه­شناختی به بررسی و تحلیل این فیلم­ها پرداخته می­شود. بر مدل نشانه­شناسی کریستین متز به عنوان چارچوب روشی در تحلیل روایی فیلم­ها تأکید می­شود و جامعه آماری، حجم نمونه و شیوه­ نمونه­گیری نیز معرفی خواهد شد، و همچنین تحلیل تماتیک را به دلیل اینکه بافت موضوعی حاکم بر فیلم است و فیلمساز پیرنگ داستانی و موضوعی خود را در چارچوب آن بنا نهاده است را مورد استفاده قرار داده­ایم.

در فصل یافته­ها میدان مطالعه بر اساس شیوه نمونه­گیری نظری – هدفمند سه فیلم، “هزار و یک سیب”(1392) ساخته­ی طه کریمی ، “همه مادران من” (1386) ساخته­ی ابراهیم سعیدی و زهاوی سنجاوی، “زمزمه با باد”(1387) ساخته­ی شهرام علیدی به گونه­ای انتخاب شوند که بیشترین روشنایی­بخشی را برای نظریه­ای که تا آن لحظه تدوین شده، داشته باشند.

 

1-1: طرح مسئله

زندگی و حیات انسانی، حیاتی است در دل فاجعه. انسان بالاخص انسان مدرن، تحت هجمه­های سهمگین عصر مدرن، تکنولوژی و ایدئولوژی­های نوین بیش از هر زمانی در لابلای آنچه گیدنز گردونه خرد کننده می­نامد، له شده است. در این میان انسان مدرن کُرد تحت تأثیر سیاست­های سرکوبگرانه­ی دولت بعث، به شدت با آنچه می­توان تجربه­ی فاجعه نامید، هم­آغوش شده است. “بمباران شیمیایی حلبچه” در 16 مارس 1988 که در آن 5000 هزار نفر قربانی شدند و واقعه “انفال” که در آن 4000 روستای کردنشین در کردستان عراق ویران شد و182000 کرد نیز توسط نیروهای بعثی در 14 آوریل 1988 زنده به گور شدند، از جمله مصادیق این تجربه­ی فاجعه هستند. این تجربیات از جمله اساسی­ترین موضوعاتی بوده­اند که همیشه نویسندگان و هنرمندان را ترغیب کرده­اند تا در انتقال و بازنمایی تجربه فاجعه، نقش نافذی داشته باشند. این دو نسل کشی در کردستان عراق فیلمسازانی از ایران، عراق، سوریه و حتی فیلمسازانی از اروپا را برآن داشته که به بازنمایی و روایت این فاجعه­ها بپردازند. از جمله این آثار می توان به فیلم­های: “عروس حلبچه” (1369) به کارگردانی حسن کار بخش، “اوینار” (1370) به کارگردانی شهرام اسدی و “به دنبال پاهایم می گردم” (1385) به کارگردانی آلان امین اشاره کرد که سعی در بازنمایی فاجعه حلبچه داشته اند. فیلم های زیادی نیز درباره فاجعه انفال ساخته شده است که می توان به فیلم­های: “انفال” (1384) به کارگردانی مانو خلیل (از فیلمسازان کرد سوریه)، “زمزمه با باد” (1387) به کارگردانی شهرام علیدی، “همه مادران من” (1386) به کارگردانی ابراهیم سعیدی و زهاوی سنجاوی، “کولاجو، قلب من تیره شد” (1386) به کارگردانی هلنا آپیو (فیلمساز شناخته

این مطلب را هم بخوانید :

 شده انگلستانی)، “خسته” (1387) به کارگردانی ابراهیم سعیدی و فیلم “مزدور سفید” (1391) و فیلم “هزار و یک سیب” (1392) هر دو به کارگردانی طه کریمی اشاره کرد.

ابراهیم سعیدی، شهرام علیدی و طه کریمی سه فیلمساز ایرانی هستند که آثاری درباره واقعه انفال ساخته­اند. لذا در میان آثار فیلمسازان مذکور سه فیلم “زمزمه با باد” (1387) ساخته­ی شهرام علیدی، “همه مادران من” (1386) ساخته­ی ابراهیم سعیدی و زهاوی سنجاوی و “هزار و یک سیب” (1392) ساخته­ی طه کریمی، برای تحقیق انتخاب شده است.

پل ریکور در کتاب زمان و حکایت با مهم بر شمردن موضوع زمان در درک کنش به این اصل می پردازد که روایت بدون زمان و به تبع آن بدون درک کنش ممکن نیست(ریکور،1383). در مقابل زیگموند فروید در پژوهشی تحت عنوان ماتم و ماخولیا به مناسبات روان پریشانه­ی فرد ماخولیا و برون شدگی­اش از نظم زمانی می پردازد و معتقد است که فرد ماخولیا برای حفظ موضوع از دست رفته، خود را در زمان کنونی نگه داشته و حاضر به گذشتن از این زمان نیست یا به عبارت دیگر فروید معتقد است که فرد ماخولیا پا از نظم زمانی بیرون می نهد و رابطه­ی گذشته، حال و آینده را به نفع زمان گذشته تا حال فاجعه به فراموشی می سپارد و از این حیث زمان تبدیل به عارضه­ای می شود که مانع از توانش زبانی و استعاری زبان می­شود تا فرد ماخولیا از خود بازگویی ناتوان باشد (فروید، 1382). کنار هم آوردن این موضوع یعنی عدم تحقق روایت در غایت زمان در کنار بیرون افتادگی فرد فاجعه و ماخولیا، موضوع جدیدی است که ساموئل بکت و موریس بلانشو از آن تحت عنوان نوشت فاجعه و شکل گیری روایت جدید با عنوان «نامتن» یاد می کنند. این مسئله که فرد فاجعه دیده چگونه و با کدام امکانات خود را روایت می کند اساس تحقیق و بیان مسئله­ای است که در اینجا بدان خواهیم پرداخت.

1-2: فرضیه

فرض ما در این تحقیق بر این امر استوار است که روایت متن فاجعه به شکلی جهان شمول، کلی و یکپارچه ممکن نیست بلکه همواره روایتی است شیزوئید، از هم گسیخته و تکه­پاره که بلاخص در آثار فیلمسازان مذکور به صورت یاد شده روایت فاجعه انسانی انفال ارائه شده است.

3-1: سوالات تحقیق

1. شهرام علیدی، ابراهیم سعیدی و طه کریمی در آثار سینمای خود چگونه توانسته­اند فاجعه را بازنمایی کنند؟

بیان مسئله

هنر همواره با زندگی بشر در گیر بوده است و رسالتی که همواره از آن انتظار می رفته در تمام ابعاد زندگی سیاسی ، اجتماعی ، خانوادگی و تربیتی دیده شده است . اما به جز رسالت و ذات هنر چگونگی به کار گرفتن آن نیز برای موثر تر بودن امری است جداگانه . چرا که هر ممکنی می تواند به میزان تاثیر مثبت خود تاثیرات ناپسند بر جا گذارد . بخصوص هنگامی که در مواجهه با مخاطبان خاص عرضه می شود . مسئله ی مورد بحث در این مقال تاثیر هنر نمایش برای کودک است چنانچه ابزارهایی که در نمایش کودکان مورد استفاده قرار می گیرد، همان هایی است که می تواند تاثیرگذاری همیشگی بر خلق و خوی و روان کودک داشته باشد . هدف این پژوهش آن است  که مشخص نماید نمایش کودک در ایران چه هیجاناتی را در بر دارد و چگونه با روان کودک درگیر می شود و چرا بعضی از احساسات و هیجانها در نمایش کودک ایرانی دیده نمی شود .

 

هدف های تحقیق :

تحقیق پیش رو تلاش دارد تا به اهداف زیر دسترسی یابد :

• بررسی ابزار های هیجان مثبت در آثار نمایشی کودک .
• بررسی ابزارهای هیجانی منفی در آثار نمایشی کودک .
• بررسی تاثیر هیجان های منفی و مثبت در روح و روان کودک .
• بررسی مسائل سیاسی و اجتماعی در انتخاب هیجان مثبت یا منفی در اثر نمایش .
• بررسی میزان تاثیر ناخودآگاه مسائل تعصبی ، قومی – آئینی و خانوادگی در آثار نمایشی کودک .
• بررسی میزان حضور ابزارهای تخیلی و فانتزی در آثار نمایشی کودک در ایران .

 

اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن .

اهمیت این موضوع و تحقیق درباره آن بیش از هر چیز به اهمیت مخاطب آن برمیگردد . از آنجا که مخاطب کودک تاثیرپذیر ترین مخاطبان به شمار می آیند و لوح ساده و سفید ذهن کودکان آمادگی  بیشترین تاثیرپذیری را از محیط و دیده ها و شنیده های خود دارد .  پس آنچه که هنر به عنوان خوراک روح و روان در اختیار کودک قرار می دهد مسلماً بیش از هر چیز باید از همه جهات پاکیزه و پیش برنده باشد .

از آنجایی که نگارنده تمام سال های فعالیت های خود را به امر نگارش و کارگردانی آثار کودک اختصاص داده است و از نزدیک با تاثیر مثبت و منفی آثار مختلف بر کودکان آشنا بوده و انگیزه ی تحقیق و بررسی در این مسئله را در اولویت قرار داده است .

سوالات تحقیق:

این پژوهش در صدد یافتن پاسخ برای این چهار پرسش است:

 

• چه نوع هیجان هایی در درام کودک بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد و آیا این هیجانات برای او مفید هستند یا خیر؟
• چه هیجانهایی بیشتر توجه کودک را جلب کرده و او را به عنوان مخاطب خاص خود نگه می دارد؟
• آیا ناخودآگاه انسان، ناخودآگاه فردی و جمعی_کهن الگو ها_ به چه اندازه در انتخاب هیجانهایی که در یک اثر نمایشی به کار می رود تاثیر دارند؟
• آیا گرایش به مدرنیته و زندگی در عصر تکنولوژی باعث می شود که از میزان تخیل و فانتزی در آثار کودک کم شود و انان را به سمت واقعیت های زندگی می کشانیم؟

فرضیات:

_  به نظر می رسد امروزه در تاتر کودک و آثاری که برای کودکان در ایران تهیه می شود از انواع هیجانهای مثبت و منفی آنهایی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد که بتواند در زندگی واقعی و شرایط زندگی مردم ایران ملموس و قابل عرضه باشد. چرا که به دلیل زندگی معیشتی، اجتماعی، سیاسی، و مذهبی و آنچه که طی سالیان طولانی تحت عنوان عرف یک ملت مورد احترام قرار گرفته و رعایت آنها قراردادی اجتماعی محسوب می شود این واقع نگری به سرعت بر روی کودکان تاثیر گذاشته و حتی پیش از این که کودکان وارد زندگی اجتماعی شده و با آنها مواجه شوند این مسایل خود به پیشواز کودکان رفته و ذهن آنها را به خود مشغول می سازند. نتیجه ی این امر برخورد زود هنگام و بدون تکلف حقیقت با کودکان است. آن هم از جنبه ای که فقط حقیقت پر تنش را به کودکان می نمایاند. حقیقتی شامل احساس مسئولیت، موظف بودن به موفق شدن، و تلاش برای حفظ بقا خود و خانواده و مام وطن. چنانچه در بسیاری از آثاری که در طی سی و پنج سال اخیر در ایران به وجود آمده است این نوع آثار به طور قوی بر دیگر مصداقها غلبه دارد.

حال این فرضیه به عنوان پرسش دوم متبلور می شود که آیا این هیجانها می توانند مخاطب خود را که کودکان هستند مورد توجه قرار دهند؟ به نظر می رسد که

این مطلب را هم بخوانید :

 حداقل تا سه دهه چنین امری موفق بوده است. زیرا از آنجا که با موضوعات فوق کودک تحت محرکی های عمیق عاطفی و خانوادگی قرار می گیرد و همذات پنداری اش تحریک می شود به شدت مورد سلطه ی این درام ها قرار می گیرد و ماجرای آنان را به طور نا خودآگاه تا مدتها در ذهن نگاه می دارد.

البته باید جستجو را با پرسشهایی بنیادین در این زمینه آغاز کرد که آیا موفق بودن در نگه داشتن مخاطب کودک که در این سه دهه گزینه ی دیگری نیز برای انتخاب نداشته است از نظر تربیتی و روان شناسی امر درستی محسوب می شود یا خیر؟

چرا فانتزی در نمایش کودک در ایران کمتر به چشم می آید ؟

بدیع استفاده می کند که برای جهانیان جذاب و دارای ویژگی های منحصر به فرد است. این نوع برخورد جایگاه ویژه ای برای طراحان گرافیک و بسته بندی این کشور بین سایر کشورهای صنعتی و پیشرفته فراهم ساخته است. می توان گفت ژاپن به عنوان یك تمدن شرقی به طور طبیعی وارد دوران مدرنیته شده است، بدون این كه از سنت هایش بریده باشد.

امروزه نیز ژاپنی ها فرهنگ کاربرد مواد سنتی بسته بندی خود را فدای تولید انبوه نکرده  و تا حد امکان این مواد را در بسته بندی خود به بهترین شکل و مطابق طراحی های مدرن بکار می برند. دلایل موفقیت ژاپنی ها در بسته بندی به خصوص بسته بندی سلولزی (استفاده از مواد طبیعی که پایه گیاهی دارند) از گذشته تا کنون را می توان در جنبه های روان شناختی فرهنگ ژاپن به ویژه نوع رابطه آنها با طبیعت دانست. این نوع دوستی با طبیعت، باعث شده است که طراحان گرافیک امروز این کشور، با 

الهام از زیبایی های طبیعت به نتایج خلاق تری نسبت به طراحان کشورهای غربی برسند و این روحیه نه تنها جلوی طراحی های آنها را برای مدرن شدن نمی گیرد، بلکه ایده های ناب تری برایشان فراهم می آورد.

در دوره اخیر با مطرح شدن مساله محیط زیست و تلاش برای حفظ آن، تمام توجه ها به بسته بندی سنتی این کشور و استفاده از مواد طبیعی در آن جلب شده است. هنر بسته بندی با مواد سلولزی در ژاپن دوره ای طولانی را از قدیم تا به امروز طی کرده است، این بسته ها ابتدا بدون هیچ تامل و نظریه عملی تولید می شده اند، که بعد از 

این مطلب را هم بخوانید :

سال ها آزمایش و استفاده به صورت ناخودآگاه شکل امروزی را به خود گرفته اند. امروزه نیز بسیاری از بسته بندی های موفق با مواد طبیعی و دوستدار محیط زیست بسته بندی می شوند که بیشتر آنها از گذشته در این کشور به عنوان سبک خاصی از بسته بندی شناخته شده اند.

1-6 روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3
1-7 روش جمع‏آوری اطلاعات ………………………………………………………………………………………………………………….. 3
1-8 کاربرد تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 4
1-9 پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………… 4
1-10 چگونگی انجام پروژه عملی …………………………………………………………………………………………………………….. 5
فصل دوم :حضور گرافیک در شرکت‏های هواپیمایی
2-1 نگاهی اجمالی به پیشینه شرکت‏های هواپیمایی ……………………………………………………………………………… 8
2-2 کاربرد گرافیک در شرکت‏های هواپیمایی ………………………………………………………………………………………. 15
2-2-1 پوستر ………………………………………………………………………………………………………………….. 17
2-2-2 تبلیغ مجله‏ای ……………………………………………………………………………………………………………..20
2-2-3 طراحی سایت ……………………………………………………………………………………………………………… 21
فصل سوم : چگونگی طراحی آرم شرکت‏های هواپیمایی
3-1 نیاز جامعه بعد از انقلاب صنعتی به طراحی آرم ……………………………………………………………………………. 24
3-2 پیشینه طراحی آرم برای شرکت‏های هواپیمایی ……………………………………………………………………………. 26
3-2-1 پیشینه آرم شرکت هواپیمایی در جهان ……………………………………………………………………………………. 26
3-2-2 پیشینه آرم شرکت هواپیمایی در ایران …………………………………………………………………………………….. 27
3-3 ویژگی‏های امروزی آرم شرکت‏های هواپیمایی ………………………………………………………………………………. 28
3-3-1 هویت ……………………………………………………………………………………………………………………… 30
3-3-2 آرم‏های نوشتاری ……………………………………………………………………………………………………. 33
3-3-3 رنگ ………………………………………………………………………………………………………………………… 36
3-3-4 فرم و خطوط …………………………………………………………………………………………………. 37
3-4 بازسازی آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی ………………………………………………………………………………………… 41
3-4-1 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی فرانسه ……………………………………………………………………………………… 42
3-4-2 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی آلیتالیا ……………………………………………………………………………………… 42
3-4-3 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی ایبریا ………………………………………………………………………………………… 43
3-4-4 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی لوفتانزا ……………………………………………………………………………………… 44
3-4-5 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی کوآنتس …………………………………………………………………………………… 44
3-4-6 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی تایی(تایلند) ……………………………………………………………………………… 45
3-4-7 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی آمریکا ………………………………………………………………………………………. 46
3-4-8 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی اِس آ اِس …………………………………………………………………………………. 47
3-4-9 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی جی اِی ال (ژاپن) ……………………………………………………………………. 47
3-5 هویت سازمانی در شرکت های هواپیمایی …………………………………………………………………………………….. 48
3-5-1 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی بریتانیا …………………………………………………………………………….. 51
3-5-2 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی بی اِم آی ………………………………………………………………………… 53
3-5-3 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی بی اِم آی کوچولو …………………………………………………………… 54
3-5-4 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی گلف (خطوط هوایی خلیج )……………………………………………. 55
3-5-5 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی اتریش …………………………………………………………………………….. 56
3-5-6 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی دلتا …………………………………………………………………………………. 57
3-5-7 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی استار الی ینس ……………………………………………………………….. 58
3-5-8 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی یونایتد …………………………………………………………………………….. 59
3-5-9 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی ایرایشیا …………………………………………………………………………… 61
3-6 تحلیل بصری در این پژوهش …………………………………………………………………………………………. 62
3-6-1 نمونه پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………… 64
3-6-2 جدول شماره 1 : توزیع فراوانی نتایج سوالات پرسشنامه …………………………………………………………. 65
3-6-3 جدول شماره 2 : ماتریس‏ها …………………………………………………………………………………………… 67
3-6-4 نمونه آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی بین‏الملل …………………………………………………………………………. 68
نتیجه‏گیری ……………………………………………………………………………………………………………. 85
فهرست منابع ……………………………………………………………………………………………………………. 87
 تعریف مسئله

آرم، یکی از آثارگرافیک است که با وجود کوچک بودن، معیارهای پیچیده وبسیار ظریفی دارد و به ناچار طراح باید به هنگام طراحی، درکی درست وکامل از چگونگی راه حل مسایل و ریزه‏کاری‏های بصری و اجرای فنی و رسامی داشته باشد و بتواند با تسلط از عهده اداره و ترکیب جزئیات میلیمتری و حساس فرم‏های نقش برآید و موفق به بیان 

تصویری موجز در محدوده تنگ و مختصر آرم شود طبیعی است چنین روندی احتیاج به تجربه فراوانی دارد و مطالعه وکار بسیاری را طلب می‏کند. در نتیجه شناخت و بررسی بصری شاخه‏هایی از آرم که از گرافیک سالم‏تر و قوی‏تری برخوردارند، ضروری می‏باشد که یکی از این زمینه‏ها، آرم شرکت‏های هواپیمایی است که به علت داشتن امکانات مالی خوب و سرمایه کلان این گونه مؤسسات، معمولاً از بهترین و با تجربه ترین طراحان گرافیک استفاده می‏کنند و بخشی ارزشمند از آرم‏های دنیا را به وجود آورده‏اند. انتخاب موضوع بررسی بصری آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی بین‏الملل برای پژوهش به دلیل نو بودن آن و این مسئله است که طبق تحقیق و بررسی انجام شده درسایت ایران‏داک و سایت دیگر دانشگاه‏ها هنوز به طور مستقیم تحقیقی در رابطه با آن انجام نشده است. در این پژوهش قرار است با جمع‏آورری و بررسی و تحلیل آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی ویژگی‏های بصری این آرم‏ها شناخته و معرفی گردد.

1-2 ضرورت و اهمیت تحقیق
ضرورت و اهمیت موضوع به این دلیل است که بسیاری از دانشجویان و حتی فارغ التحصیلان رشته ارتباط تصویری نکات مهم و ظریف و درست طراحی یک آرم ماندگار را به درستی نمی‏دانند و در طراحی رعایت سلیقه و خواست جامعه و معرفی درست سازمان‏ها و در واقع دانستن رابطه تعاملی- اثرگذاری و اثرپذیری را هنوز آگاه نیستند و فکر می‏کنند با تکیه بر مهارت‏های دوران تحصیل و بی‏رنگ دانستن نقش مخاطبان بر اساس سلیقه فردی و شخصی می‏توانند ارائه یک آرم موفق داشته باشند و از آنجایی که آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی بین‏الملل منحصر به فردترین و حتی شاید در مواردی بتوان گفت، بعد از پرچم هرکشور، نقش یک هویت ملی را دارند و بهترین طراحان و شرکت‏های تبلیغاتی جهان این آرم‏ها را طراحی کرده‏اند ، ضرورت انتخاب این پژوهش احساس گردید.
1-3 سوالات تحقیق
1- آیا از نوعی شبکه “گرید” در طراحی آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی بین‏الملل استفاده شده است؟
2- عناصر بصری چگونه و به چه تناسباتی در این آرم‏ها استفاده شده‏اند ؟
3- رنگ در آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی بین‏الملل با چه اصول و ضوابطی استفاده شده است؟
4- نوع حروف به کار رفته در آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی بین‏الملل چگونه است و چه قلم‏هایی بیشتر استفاده شده است ؟
5- برای طراحی آرم شرکت‏های هواپیمایی بیشتر از شکل کدام پرنده‏ها استفاده شده است ؟
6- غیر از پرندگان از کدام اشکال شمایلی در آرم شرکت‏های هواپیمایی بیشتر استفاده شده است ؟
فرضیات
1- برای طراحی آرم شرکت‏های هواپیمایی ، بیشتر از شکل استیلیزه‏ی پرندگان استفاده شده است.
2- پس از شکل پرنده، دایره به عنوان نماد خورشید، بیشترین شکلی است که در آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی دیده می‏شود.
 1-5 اهداف اصلی و فرعی
منظور از انجام این پژوهش تقریباً در تعریف مسئله ذکر شد. هدف اصلی، همان شناخت این شاخه مهم از طراحی آرم، یعنی آرم‏ شرکت‏های هواپیمایی بین‏المللی در جهان است که می‏تواند برای طراحان گرافیک خط دهنده و آموزنده باشد زیرا همان گونه که اشاره شد، برجسته‏ترین طراحان گرافیک دنیا این آرم‏ها را طراحی کرده‏اند و اهداف فرعی هم همه مرتبط با این هدف اصلی هستند و به نوعی در سوالات پژوهش مشخص شده‏اند.
1-6 روش تحقیق
این پژوهش، باتکیه بر روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است.« در این روش محقق علاوه بر تصویرسازی آنچه هست به تشریح و تبیین دلایل چگونه بودن و چرایی وضعیت مسئله می‏پردلزد. به طور کلی تحقیقات توصیفی به سه یا چهارگروه تقسیم می شوند که تحقیقات زمینه یاب، تحقیق موردی، تحقیق تحلیل محتوا، قوم نگاری از انواع این تحقیق است.»(حافظ نیا،71،1389) ابزار این پژوهش، پرسشنامه‏ای است که به تعداد 255 نسخه بعد ازجمع آوری نمونه آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی بین الملل جهت بررسی عناصر بصری این آرم‏ها پاسخ داده شده است و نتایج جمع بندی حاصل از این تحلیل به صورت جامعه آماری و همچنین ماتریس‏ها برای نمایش و درک بهتر ارائه گردیده است.
1-7 روش جمع‏آوری اطلاعات

جمع آوری اطلاعات در این پژوهش به شیوه کتابخانه‏ای و میدانی می‏باشد که برای انجام آن در زمان تعیین شده، هرآنچه درکتابخانه‏های دانشگاه‏ها شامل کتاب‏های مرتبط با پژوهش، مقالات علمی پژوهشی و پایان نامه‏ها و اینترنت، … اعم از فارسی ولاتین بود، با دقت از نظر گذرانده شد و بخش مورد نیاز منابع لاتین ترجمه و مطالب و تصاویر 

این مطلب را هم بخوانید :

جمع آوری شد.

1-8 کاربرد تحقیق
نتایج این پژوهش و شناخت و بررسی بصری آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی که از گرافیک سالم‏تر و قوی‏تری برخوردار هستند می‏تواند برای دانشجویان و حتی فارغ التحصیلان رشته ارتباط تصویری باعث شناخت نکات مهم و ظریف این بخش ارزشمند از آرم‏های دنیا و کمک به طراحی یک آرم موفق و سالم باشد.
1-9 پیشینه تحقیق
در رابطه موضوع بررسی بصری آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی بین‏الملل مطالعات نظام‏مندی به صورت کتاب، پایان نامه و مقاله در ایران صورت نگرفته است و با توجه به تحقیقات صورت گرفته شده، در زیر به تعدادی که در زمینه طراحی آرم و یا عناوین مرتبط به آن در زمینه مطالعات پیشینه پژوهش لازم می‏باشند، اشاره شده است :
فهیمه پهلوان (1381) در کتاب” درآمدی بر تحلیل عناصر تصویری در آرم”  که براساس روش‏های پیشنهادی پیرس درباره‏ی دسته بندی نشانه‏ها و نظریه‏ی ارتباط کلامی رومن یاکوبسن شکل گرفته است. به سنجش330 آرم منسوب به مؤسسات، سازمان‏ها و وزارتخانه‏های دولتی بین سال‏های (1357 تا1377) می‏پردازد و از طریق پرسشنامه‏ای که برای دستیابی به اهداف پژوهش طراحی شد و نتایج آماری به دست

چکیده

فهرست مطالب

فهرست تصاویر

فصل اول :کلیات تحقیق

1-1 تعریف مسئله …………………………………………………………………………………………… 2

1-2 ضروریات و اهمیت تحقیق ………………………………………………………………………………. 2

1-3 سوالات تحقیق …………………………………………………………………………………………………. 2

1-4 فرضیات ………………………………………………………………………………………………………….. 3

1-5 اهداف اصلی و فرعی ……………………………………………………………………………………………………… 3

1-6 روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………..3

1-7 روش جمع‏آوری اطلاعات …………………………………………………………………………………………………… 3

1-8 کاربرد تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………. 4

1-9 پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………. 4

1-10 چگونگی انجام پروژه عملی ……………………………………………………………………………………………… 5

فصل دوم : حضور گرافیک در شرکت‏های هواپیمایی

2-1 نگاهی اجمالی به پیشینه شرکت‏های هواپیمایی ……………………………………………………………………………… 8

2-2 کاربرد گرافیک در شرکت‏های هواپیمایی ………………………………………………………………………………………. 15

2-2-1 پوستر ………………………………………………………………………………………………………………… 17

2-2-2 تبلیغ مجله‏ای ………………………………………………………………………………………………………………20

2-2-3 طراحی سایت ………………………………………………………………………………………………………………. 21

فصل سوم : چگونگی طراحی آرم شرکت‏های هواپیمایی

3-1 نیاز جامعه بعد از انقلاب صنعتی به طراحی آرم ……………………………………………………………………………. 24

3-2 پیشینه طراحی آرم برای شرکت‏های هواپیمایی ……………………………………………………………………………. 26

3-2-1 پیشینه آرم شرکت هواپیمایی در جهان ……………………………………………………………………………………. 26

3-2-2 پیشینه آرم شرکت هواپیمایی در ایران …………………………………………………………………………………….. 27

3-3 ویژگی‏های امروزی آرم شرکت‏های هواپیمایی ………………………………………………………………………………. 28

3-3-1 هویت ……………………………………………………………………………………………………………………… 30

3-3-2 آرم‏های نوشتاری …………………………………………………………………………………………………………. 33

 

3-3-3 رنگ …………………………………………………………………………………………………………………………. 36

3-3-4 فرم و خطوط ………………………………………………………………………………………………………….. 37

3-4 بازسازی آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی ………………………………………………………………………………………… 41

3-4-1 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی فرانسه ……………………………………………………………………………………… 42

3-4-2 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی آلیتالیا ……………………………………………………………………………………… 42

3-4-3 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی ایبریا ………………………………………………………………………………………… 43

3-4-4 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی لوفتانزا ……………………………………………………………………………………… 44

3-4-5 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی کوآنتس …………………………………………………………………………………… 44

3-4-6 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی تایی(تایلند) ……………………………………………………………………………… 45

3-4-7 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی آمریکا ………………………………………………………………………………………. 46

3-4-8 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی اِس آ اِس …………………………………………………………………………………. 47

3-4-9 بازسازی آرم شرکت هواپیمایی جی اِی ال (ژاپن) ……………………………………………………………………. 47

3-5 هویت سازمانی در شرکت های هواپیمایی …………………………………………………………………………………….. 48

3-5-1 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی بریتانیا …………………………………………………………………………….. 51

3-5-2 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی بی اِم آی ………………………………………………………………………… 53

3-5-3 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی بی اِم آی کوچولو …………………………………………………………… 54

3-5-4 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی گلف (خطوط هوایی خلیج )……………………………………………. 55

3-5-5 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی اتریش …………………………………………………………………………….. 56

3-5-6 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی دلتا …………………………………………………………………………………. 57

3-5-7 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی استار الی ینس ……………………………………………………………….. 58

3-5-8 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی یونایتد …………………………………………………………………………….. 59

3-5-9 هویت سازمانی در شرکت هواپیمایی ایرایشیا …………………………………………………………………………… 61

3-6 تحلیل بصری در این پژوهش …………………………………………………………………………………………………………. 62

3-6-1 نمونه پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………………….. 64

3-6-2 جدول شماره 1 : توزیع فراوانی نتایج سوالات پرسشنامه …………………………………………………………. 65

3-6-3 جدول شماره 2 : ماتریس‏ها ……………………………………………………………………………………………………….. 67

3-6-4 نمونه آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی بین‏الملل …………………………………………………………………………. 68

نتیجه‏گیری ………………………………………………………………………………………………………………… 85

این مطلب را هم بخوانید :

فهرست منابع ……………………………………………………………………………………………………………. 87

تعریف مسئله

آرم، یکی از آثارگرافیک است که با وجود کوچک بودن، معیارهای پیچیده وبسیار ظریفی دارد و به ناچار طراح باید به هنگام طراحی، درکی درست وکامل از چگونگی راه حل مسایل و ریزه‏کاری‏های بصری و اجرای فنی و رسامی داشته باشد و بتواند با تسلط از عهده اداره و ترکیب جزئیات میلیمتری و حساس فرم‏های نقش برآید و موفق به بیان تصویری موجز در محدوده تنگ و مختصر آرم شود طبیعی است چنین روندی احتیاج به تجربه فراوانی دارد و مطالعه وکار بسیاری را طلب می‏کند. در نتیجه شناخت و بررسی بصری شاخه‏هایی از آرم که از گرافیک سالم‏تر و قوی‏تری برخوردارند، ضروری می‏باشد که یکی از این زمینه‏ها، آرم شرکت‏های هواپیمایی است که به علت داشتن امکانات مالی خوب و سرمایه کلان این گونه مؤسسات، معمولاً از بهترین و با تجربه ترین طراحان گرافیک استفاده می‏کنند و بخشی ارزشمند از آرم‏های دنیا را به وجود آورده‏اند. انتخاب موضوع بررسی بصری آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی بین‏الملل برای پژوهش به دلیل نو بودن آن و این مسئله است که طبق تحقیق و بررسی انجام شده درسایت ایران‏داک و سایت دیگر دانشگاه‏ها هنوز به طور مستقیم تحقیقی در رابطه با آن انجام نشده است. در این پژوهش قرار است با جمع‏آورری و بررسی و تحلیل آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی ویژگی‏های بصری این آرم‏ها شناخته و معرفی گردد.

1-2 ضرورت و اهمیت تحقیق

ضرورت و اهمیت موضوع به این دلیل است که بسیاری از دانشجویان و حتی فارغ التحصیلان رشته ارتباط تصویری نکات مهم و ظریف و درست طراحی یک آرم ماندگار را به درستی نمی‏دانند و در طراحی رعایت سلیقه و خواست جامعه و معرفی درست سازمان‏ها و در واقع دانستن رابطه تعاملی- اثرگذاری و اثرپذیری را هنوز آگاه نیستند و فکر می‏کنند با تکیه بر مهارت‏های دوران تحصیل و بی‏رنگ دانستن نقش مخاطبان بر اساس سلیقه فردی و شخصی می‏توانند ارائه یک آرم موفق داشته باشند و از آنجایی که آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی بین‏الملل منحصر به فردترین و حتی شاید در مواردی بتوان گفت، بعد از پرچم هرکشور، نقش یک هویت ملی را دارند و بهترین طراحان و شرکت‏های تبلیغاتی جهان این آرم‏ها را طراحی کرده‏اند ، ضرورت انتخاب این پژوهش احساس گردید.

1-3 سوالات تحقیق

1- آیا از نوعی شبکه “گرید” در طراحی آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی بین‏الملل استفاده شده است؟

2- عناصر بصری چگونه و به چه تناسباتی در این آرم‏ها استفاده شده‏اند ؟

3- رنگ در آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی بین‏الملل با چه اصول و ضوابطی استفاده شده است؟

4- نوع حروف به کار رفته در آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی بین‏الملل چگونه است و چه قلم‏هایی بیشتر استفاده شده است ؟

5- برای طراحی آرم شرکت‏های هواپیمایی بیشتر از شکل کدام پرنده‏ها استفاده شده است ؟

6- غیر از پرندگان از کدام اشکال شمایلی در آرم شرکت‏های هواپیمایی بیشتر استفاده شده است ؟

1-4 فرضیات

1- برای طراحی آرم شرکت‏های هواپیمایی ، بیشتر از شکل استیلیزه‏ی پرندگان استفاده شده است.

2- پس از شکل پرنده، دایره به عنوان نماد خورشید، بیشترین شکلی است که در آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی دیده می‏شود.

 1-5 اهداف اصلی و فرعی

منظور از انجام این پژوهش تقریباً در تعریف مسئله ذکر شد. هدف اصلی، همان شناخت این شاخه مهم از طراحی آرم، یعنی آرم‏ شرکت‏های هواپیمایی بین‏المللی در جهان است که می‏تواند برای طراحان گرافیک خط دهنده و آموزنده باشد زیرا همان گونه که اشاره شد، برجسته‏ترین طراحان گرافیک دنیا این آرم‏ها را طراحی کرده‏اند و اهداف فرعی هم همه مرتبط با این هدف اصلی هستند و به نوعی در سوالات پژوهش مشخص شده‏اند.

1-6 روش تحقیق

این پژوهش، باتکیه بر روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است.« در این روش محقق علاوه بر تصویرسازی آنچه هست به تشریح و تبیین دلایل چگونه بودن و چرایی وضعیت مسئله می‏پردلزد. به طور کلی تحقیقات توصیفی به سه یا چهارگروه تقسیم می شوند که تحقیقات زمینه یاب، تحقیق موردی، تحقیق تحلیل محتوا، قوم نگاری از انواع این تحقیق است.»(حافظ نیا،71،1389) ابزار این پژوهش، پرسشنامه‏ای است که به تعداد 255 نسخه بعد ازجمع آوری نمونه آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی بین الملل جهت بررسی عناصر بصری این آرم‏ها پاسخ داده شده است و نتایج جمع بندی حاصل از این تحلیل به صورت جامعه آماری و همچنین ماتریس‏ها برای نمایش و درک بهتر ارائه گردیده است.

1-7 روش جمع‏آوری اطلاعات

جمع آوری اطلاعات در این پژوهش به شیوه کتابخانه‏ای و میدانی می‏باشد که برای انجام آن در زمان تعیین شده، هرآنچه درکتابخانه‏های دانشگاه‏ها شامل کتاب‏های مرتبط با پژوهش، مقالات علمی پژوهشی و پایان نامه‏ها و اینترنت، … اعم از فارسی ولاتین بود، با دقت از نظر گذرانده شد و بخش مورد نیاز منابع لاتین ترجمه و مطالب و تصاویر جمع آوری شد.

1-8 کاربرد تحقیق

نتایج این پژوهش و شناخت و بررسی بصری آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی که از گرافیک سالم‏تر و قوی‏تری برخوردار هستند می‏تواند برای دانشجویان و حتی فارغ التحصیلان رشته ارتباط تصویری باعث شناخت نکات مهم و ظریف این بخش ارزشمند از آرم‏های دنیا و کمک به طراحی یک آرم موفق و سالم باشد.

1-9 پیشینه تحقیق

در رابطه موضوع بررسی بصری آرم‏های شرکت‏های هواپیمایی بین‏الملل مطالعات نظام‏مندی به صورت کتاب، پایان نامه و مقاله در ایران صورت نگرفته است و با توجه به تحقیقات صورت گرفته شده، در زیر به تعدادی که در زمینه طراحی آرم و یا عناوین مرتبط به آن در زمینه مطالعات پیشینه پژوهش لازم می‏باشند، اشاره شده است :

فهیمه پهلوان (1381) در کتاب” درآمدی بر تحلیل عناصر تصویری در آرم”  که براساس روش‏های پیشنهادی پیرس درباره‏ی دسته بندی نشانه‏ها و نظریه‏ی ارتباط کلامی رومن یاکوبسن شکل گرفته است. به سنجش330 آرم منسوب به مؤسسات، سازمان‏ها و وزارتخانه‏های دولتی بین سال‏های (1357 تا1377) می‏پردازد و از طریق پرسشنامه‏ای که برای دستیابی به اهداف پژوهش طراحی شد و نتایج آماری به دست آمده از این پرسشنامه‏ها ، خصوصیت طراحی این آرم ها را بیان می‏کند.

کریسپین سورلو[1] و جورجیا ایلو[2] (2007) در مقاله پژوهشی با عنوان “افتخارملی، سرمایه جهانی: بررسی نشانه شناسی اجتماعی آرم بصری(برند) در صنعت هواپیمایی” انتشارات سیج در کتابخانه دانشگاه واشنگتن به بررسی 561 آرم قرار گرفته برروی دُم هواپیماها در شرکت‏های هواپیمایی مختلف به عنوان نمونه بصری می‏پردازد و نشان می‏دهد که چگونه زوج جهانی- محلی را می‏توان به لحاظ نشانه شناسی مدیریت و محقق کرد. بررسی‏ها متشکل از سه بخش و رشته است: الف) یک بررسی توصیفی است که نشان دهنده فرهنگ واژگان بصری به شدت محدود و زیبایی شناسی بارز ناشی از طراحی دم هواپیما است. ب) بررسی تفسیری که استراتژی‏های ارتباطاتی و معنای احتمالاتی را مورد توجه قرار می‏دهد که ضمیمه منابع بصری مختلف هستند. ج) بررسی انتقادی ارتباط تصمیم‏گیری‏ها درباره طراحی‏ها و آرم گذاری با اقتصاد سیاسی و فرهنگی جهانی سازی و صنعت هواپیمایی.

اشرف موسوی (1373) در پایان نامه کارشناسی ارشد با عنوان “طراحی گرافیک بخش نشانه و علائم” که عمدتاً با روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه‏ای و میدانی انجام شده است، در فصل‏های مختلف به   انواع نشانه و علائم، عوامل مؤثر بر نشانه، طراحی نشانه، چگونگی تبدیل ایده به تصویر و کاربردهای مختلف آن اشاره کرده است و نتیجه این پژوهش  ایجاد نوعی هماهنگی و برنامه‏ریزی در صرف وقت، انرژی و استفاده از تجربه و خلاقیت در طراحی می‏باشد.

داریوش جعفری (1384) در پایان نامه کارشناسی با عنوان “بررسی نشانه مراکز فرهنگی هنری شهرداری تهران ” که عمدتأ به روش کتابخانه‏ای و میدانی انجام شد و شامل7 فصل می‏باشد، در فصول اول تا سوم به بررسی هنر گرافیک، آشنایی با انواع نشانه پرداخته است و در فصل چهارم، به بررسی طبقه بندی نشانه‏ها از جنبه‏های مختلف می‏پردازد. در 3 فصل آخر نشانه‏های مراکز شهرداری تهران تک تک توضیح مختصری داده شده‏اند و در نهایت، با توجه به نقوشی که بیشتر در این آرم‏ها استفاده شد، پیشنهادهایی را در زمینه طراحی ارائه داده است.

محسن عباسی سرچشمه (1388) در پایان نامه کارشناسی ارشد با عنوان “کاربرد رنگ در آرم” که با هدف بررسی قابلیت و مفاهیم رنگ و ترکیبات رنگی در آرم به روش کتابخانه‏ای و مشاهده‏ای انجام شده است، نقش رنگ را در طراحی آرم، علاوه بر فرم و فیگور بسیار مهم و دارای توانمندی‌ و قدرت نفوذ و بیانی خاص می‏داند که در بسیاری از موارد دارای معانی سمبلیک یا تداعی‌ کننده احساسی است و در حساسیت بخشیدن به جهت تقویت، تأثیرگذاری، تأییدکردن و بهره‌گیری مؤثر در آرم را تاکید می‏کند که می‌توان با مخاطب ارتباط بهتری  برقرار کرد و پیام مورد نظر را با سهولت بیشتری منتقل نمود.