ب  :  سوال های تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3

ج : مرور ادبیات و سوابق …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….3

د : فرضیه های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………4

ه : شرح کامل روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………4

و : تقسیم مطالب ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..4

فصل دوم : بازفروش در کنوانسیون بیع بین المللی کالا……………………………………………………………………………………………….5

مبحث اول : بازفروش اختیاری کالا…………………………………………………………………………………………………………………………………………..6

گفتار اول : موارد بازفروش اختیاری کالا…………………………………………………………………………………………………………………………………7

بند اول : حق بازفروش فروشنده ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….8

الف  :  تأخیر غیرمتعارف در قبض کالا …………………………………………………………………………………………………………………………………..8

ب  :  تأخیر غیرمتعارف در پرداخت قیمت کالا …………………………………………………………………………………………………………………..9

بند دوم : حق بازفروش خریدار………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 10

بند سوم : حق بازفروش مشترک………………………………………………………………………………………………………………………………………………11

گفتار دوم : شرایط بازفروش اختیاری کالا……………………………………………………………………………………………………………………………12

بند اول : تأخیر غیر متعارف……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….12

بند دوم : ارسال اخطار مبنی بر قصد بازفروش……………………………………………………………………………………………………………………13

بند سوم : فروش به طریق مقتضی……………………………………………………………………………………………………………………………………………16

مبحث دوم : بازفروش اجباری کالا…………………………………………………………………………………………………………………………………………18

گفتار اول : موارد بازفروش اجباری کالا………………………………………………………………………………………………………………………………..19

بند اول : بازفروش اضطراری کالای در معرض فساد سریع…………………………………………………………………………………………..20

بند دوم : بازفروش اضطراری کالایی که نگهداری اش مستلزم مخارج غیرمتعارف باشد …………………………………..21

گفتار دوم : شرایط بازفروش اجباری کالا……………………………………………………………………………………………………………………………..22

بند اول : ارسال اخطار مبنی بر قصد بازفروش……………………………………………………………………………………………………………………22

بند دوم : اقدامات متعارفی برای بازفروش کالا……………………………………………………………………………………………………………………23

مبحث سوم : آثار بازفروش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..24

گفتار اول : منظور نمودن هزینه نگهداری و فروش…………………………………………………………………………………………………………..25

گفتار دوم : پس دادن حساب باقی مانده حاصل از بازفروش به طرف دیگر ………………………………………………………….26

فصل سوم : بازفروش در نظام حقوقی کامن لا…………………………………………………………………………………………………………….  28

 

مبحث اول : بازفروش در حقوق انگلستان ………………………………………………………………………………………………………………………… 28

گفتار اول : اختیار بازفروش در حقوق انگلستان…………………………………………………………………………………………………………………29

بند اول : وقتی که فروشنده در هنگام بازفروش مالکیت کالا را داشته باشد……………………………………………………………..29

بند دوم : انتقال مالکیت و حفظ تصرف کالا برای فروشنده ………………………………………………………………………………………….30

بند سوم : انتقال مالکیت و اعمال حق حبس یا حق توقیف کالای در حمل و نقل توسط فروشنده………………..30

گفتار دوم : حق بازفروش در حقوق انگلستان…………………………………………………………………………………………………………………….32

بند اول : شرط صریح حق بازفروش در قرارداد…………………………………………………………………………………………………………………32

بند دوم : حق قانونی بازفروش………………………………………………………………………………………………………………………………………………….34

الف : بازفروش کالای فاسد شدنی………………………………………………………………………………………………………………………………………….36

ب : ارسال اخطار از سوی فروشنده مبنی بر قصد بازفروش………………………………………………………………………………………….37

بند سوم : امتناع خریدار و پیدایش حق فسخ برای فروشنده………………………………………………………………………………………….38

بند چهارم : نقض اساسی قرارداد توسط خریدار………………………………………………………………………………………………………………..39

بند پنجم : بازفروش مال کلی و آینده……………………………………………………………………………………………………………………………………..40

بند ششم : نمایندگی اضطراری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………41

مبحث دوم : بازفروش در حقوق آمریکا ……………………………………………………………………………………………………………………………. 41

گفتار اول : حق بازفروش ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 41

بند اول : موارد اعمال حق بازفروش ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 42

بند دوم : شرایط اعمال حق بازفروش …………………………………………………………………………………………………………………………………. 42

الف : شرایط اعمال حق بازفروش در فروش عمومی ……………………………………………………………………………………………………. 43

ب : شرایط اعمال حق بازفروش در فروش خصوصی …………………………………………………………………………………………………. 44

بند سوم : آثار اعمال حق بازفروش ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 44

گفتار دوم : تکلیف بازفروش ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 45

فصل چهارم : بازفروش در حقوق ایران…………………………………………………………………………………………………………………………….46

مبحث اول : بازفروش اختیاری در حقوق ایران………………………………………………………………………………………………………………….47

گفتار اول : قاعده تقاص………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………49

بند اول : تعریف ، ماهیت شرایط و آثار قاعده تقاص ……………………………………………………………………………………………………..49

الف : تعریف قاعده تقاص ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 49

ب : ماهیت قاعده تقاص  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 49

این مطلب را هم بخوانید :

ج : شرایط اعمال قاعده تقاص ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 50

1 : شرایط مربوط به تمتع از حق ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 50

2 : شرایط مربوط به استیفا از حق ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 51

د : آثار اعمال حق تقاص ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 51

بند دوم : مقایسه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 52

گفتار دوم : حق العمل کاری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………55

بند اول : حق فروش مال التجاره به وسیله حق العمل کار………………………………………………………………………………………………56

الف  : موارد حق فروش کالا توسط حق العمل کار …………………………………………………………………………………………………………57

1  : موردی که فروش مال ممکن نشده باشد………………………………………………………………………………………………………………………57

2  : آمر از اجازه فروش خود منصرف شده باشد……………………………………………………………………………………………………………….57

ب  : شرایط حق فروش کالا توسط حق العمل کار ………………………………………………………………………………………………………….58

1  : کالا بیش از حد متعارف نزد حق العمل کار باقی مانده است………………………………………………………………………………..58

2  : اخطاریه رسمی از قصد فروش…………………………………………………………………………………………………………………………………………59

3  : نظارت مدعی العموم یا نماینده او…………………………………………………………………………………………………………………………………..60

4  : حضور آمر یا نماینده او………………………………………………………………………………………………………………………………………………………60

5  : فروش به طریق مزایده…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………61

ج  : آثار حق فروش کالا توسط حق العمل کار …………………………………………………………………………………………………………………61

بند دوم : مقایسه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….62

گفتار سوم : قرارداد حمل و نقل……………………………………………………………………………………………………………………………………………….64

بند اول : حق فروش کالا توسط متصدی حمل و نقل……………………………………………………………………………………………………..65

الف  : موارد حق فروش کالا توسط متصدی حمل و نقل ……………………………………………………………………………………………..66

1  : عدم پرداخت مطالبات متصدی حمل و نقل………………………………………………………………………………………………………………..66

2  : خودداری گیرنده از تحویل کالا……………………………………………………………………………………………………………………………………….67

3  : عدم دسترسی به گیرنده برای تحویل کالا…………………………………………………………………………………………………………………….67

ب  : شرایط حق فروش کالا توسط متصدی حمل ونقل ……………………………………………………………………………………………….68

1  : اطلاع به فرستنده……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………68

2  : معین نشدن وضعیت کالا در مدت مناسب…………………………………………………………………………………………………………………..70

3  : اطلاع به مدعی العموم محل یا نماینده او……………………………………………………………………………………………………………………..70

4  : طریقه فروش…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..71

ج  : آثار حق فروش کالا توسط متصدی حمل و نقل ……………………………………………………………………………………………………..72

بند دوم  : مقایسه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………72

گفتار چهارم : اصل آزادی قراردادها………………………………………………………………………………………………………………………………………..74

بند اول : اصل آزادی قراردادها در بازفروش اختیاری…………………………………………………………………………………………………….. 75

بند دوم : اصل آزادی قراردادها در بازفروش اجباری……………………………………………………………………………………………………… 76

مبحث دوم : بازفروش اجباری در حقوق ایران…………………………………………………………………………………………………………………..77

گفتار اول : اداره مال غیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..78

بند اول : اختیاری بودن اداره مال غیر……………………………………………………………………………………………………………………………………. 78

الف  : دخالت فضولی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………79

ب  : قصد احسان یا اداره برای دیگری ………………………………………………………………………………………………………………………………..79

ج  : ناتوانی مالک از اداره ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….79

د  : ضرورت اداره …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………80

بند دوم : اجباری بودن اداره مال غیر…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 80

بندسوم : مقایسه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….81

گفتار دوم : فروش اضطراری کالا توسط متصدی حمل و نقل……………………………………………………………………………………..84

بند اول : موارد فروش اضطراری کالا توسط متصدی حمل و نقل………………………………………………………………………………84

الف  : کالایی که در معرض فساد سریع است ……………………………………………………………………………………………………………………84

ب  : قیمتی که می توان برای کالا فرض کرد با مخارجی که برای آن شده تکافو ننماید ……………………………………86

بند دوم : شرایط فروش اضطراری کالا توسط متصدی حمل و نقل……………………………………………………………………………87

الف  : حتی المقدور ارسال کننده و مرسل الیه را از قصد فروش خود مطلع سازد ………………………………………………88

ب  : قصد فروش خود را فوراً به اطلاع مدعی العموم یا نماینده او برساند ……………………………………………………………89

ج  : با نظارت مدعی العموم یا نماینده او اقدام به فروش نماید……………………………………………………………………………………89

د  : نحوه فروش اضطراری توسط متصدی حمل و نقل………………………………………………………………………………………………….90

بند سوم : آثار فروش اضطراری کالا توسط متصدی حمل و نقل………………………………………………………………………………..91

بند چهارم : مقایسه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..91

گفتار سوم : فروش اضطراری کالا توسط حق العمل کار………………………………………………………………………………………………..94

بند اول : موارد فروش اضطراری کالا توسط حق العمل کار………………………………………………………………………………………….94

بند دوم : شرایط فروش اضطراری کالا توسط حق العمل کار………………………………………………………………………………………..95

الف  : منافع آمر فروش اضطراری کالا را ایجاب نماید ………………………………………………………………………………………………….96

ب  : فروش با اطلاع مدعی العموم یا نماینده او صورت گیرد……………………………………………………………………………………..96

ج  : ارسال اخطار مبنی بر قصد فروش به آمر…………………………………………………………………………………………………………………….96

د  : طریقه فروش اضطراری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….97

بند سوم : آثار فروش اضطراری کالا توسط حق العمل کار…………………………………………………………………………………………….97

بند چهارم : مقایسه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..97

گفتار چهارم : حبس مال…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 100

بند اول : فروش اضطراری مال در حبس……………………………………………………………………………………………………………………………100

بند دوم : مقایسه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………101

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادها……………………………………………………………………………………………………………………………….103

الف : نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………103

ب  : پیشنهادها …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….105

فهرست منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..107

چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 113

 

فهرست جدول ها

 

جدول شماره 1 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..54

جدول شماره 2 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..63

جدول شماره 3 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..73

جدول شماره 4 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..83

جدول شماره 5 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..93

جدول شماره 6 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..99

جدول شماره 7 …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..102

 

چکیده

بازفروش کالا به معنی فروش قانونی مجدد کالا یک طرف توسط طرفین دیگر قرارداد بیع می باشد ، که به دو صورت اختیاری و اجباری صورت می گیرد . بازفروش اختیاری حقی است که به یک طرف قرارداد بیع داده می شود تا با به فروش رساندن کالای دیگری از خود دفع ضرر نماید ؛ اما بازفروش اضطراری تکلیف به فروش کالا است که بر یک طرف قرارداد که کالای دیگری را در اختیار دارد در صورت به وجود آمدن وضعیت فوق العاده تحمیل می شود .

در حقوق ایران قانونگذار اشاره ای به بازفروش کالا چه اختیاری و چه اجباری نکرده است ؛ در این پژوهش برای اثبات نهاد بازفروش ، در خصوص بازفروش اختیاری قاعده تقاص و حق فروش کالا توسط متصدی حمل و نقل و حق فروش کالا توسط حق العمل کار و اصل آزادی قرارداد ها و در بازفروش اجباری نهاد های اداره مال غیر و فروش اضطراری کالا توسط متصدی حمل و نقل و فروش اضطراری کالا توسط حق العمل کار و فروش اضطراری کالای در حبس مورد بررسی قرار می گیرد .

به عقیده نگارنده با توجه به زمینه های حقوقی و فقهی موجود در حقوق ایران ، نهاد بازفروش اختیاری و بازفروش اجباری تعارضی با نهاد های حقوقی ایران نداشته و قابلیت شناسایی و بکارگیری در حقوق ایران را دارد .

کلید واژه : بازفروش اختیاری ، بازفروش اجباری ، فروش خودیاری ، فروش اضطراری ، فروش مال غیر .

 

فصل اول : کلیات

 

مقدمه:

در این فصل به کلیاتی در خصوص نهاد بازفروش و سابقه تحقیق این نهاد در حقوق ایران و همچنین فرضیه ها و نظریه ها و روش تحقیق در پژوهش حاضر پرداخته می شود .

الف : بیان مسئله

بازفروش اختیاری كالا ،ضمانت اجرایی است كه براساس قانون یا قرارداد به صورت اجباری یا اختیاری به یكی از طرفین قرارداد این توانایی را می دهد كه در صورت وجود شرایطی ( كه اصولاً نقض تعهد از سوی یك طرف قرارداد می باشد ) كالا را دوباره به فروش برساند .

این نهاد در واقع نوعی ضمانت اجرای غیر قضایی است ، كه در جهت تحكیم قرارداد ها و جبران زیان طرف زیان دیده در مقابل نقض تعهدات از سوی طرف دیگر بكار می رود .

بازفروش اضطراری نهادی است که طرفی که کالا فروخته شده دیگری در اختیارش است را مکلف می کند تا در صورت به وجود آمدن شرایطی ( شرایط فوق العاده ) کالا مزبور را به فروش رساند [1] .

این نهاد با شرایط و صورت های مختلفی در سیستم های حقوقی دیگر كشورها جایگاه خاصی پیدا كرده است ، اما در حقوق ایران ، با توجه به این كه حقوق مدنی ایران مبتنی و متأثر از فقه امامیه می باشد ، و این نهاد در فقه نیز پیش بینی نشده ، هنوز جایگاه خاصی در حقوق كشورمان پیدا نكرده است .

در حقوق ایران در صورتی كه یكی از طرفین عقد بیع مبیع را قبل از فسخ قرارداد بازفروش كند ، این قرارداد مشمول بیع فضولی بوده و عنوان تصرف در مال غیر را پیدا می كند نه بازفروش كالا .

منظوراز این پژوهش شناساندن كامل و بررسی جامع این نهاد از جهات مختلف و همچنین نشان دادن جایگاه آن در حقوق ایران و نظام حقوقی كامن لا و كنوانسیون بیع بین المللی كالا ( 1980 ) است .

ب _ سوال های تحقیق

با توجه به مطالب گفته شده در بالا در این پژوهش سعی می شود تا به سوالات زیر پاسخ داده شود :

–  ماهیت حقوقی نهاد بازفروش كالا چیست ؟

–  صورت های ایجاد نهاد بازفروش كالا چگونه است ؟

–  آیا نهاد بازفروش كالا در حقوق ایران قابلیت اجرا دارد ؟

– آیا نهاد بازفروش قابلیت اعمال در عقود دیگر را دارد ؟

ج : مرور ادبیات و سوابق

– اصغری آقمشهدی و زارعی می نویسند : « یكی از ضمانت اجرا های غیرقضایی كه در برخی سیستم های حقوقی در جهت حفظ حقوق فروشنده در مقابل نقض تعهدات از سوی خریدار پیش بینی گردیده