منابع فارسی : 88

منابع انگلیسی : 90

 

فهرست جداول

جدول 4-1 : فراوانی و درصد آزمودنی ها به تفکیک جنسی……………………………………………. 65

جدول 4-2 : فراوانی و درصد آزمودنی ها به تفکیک تحصیلات………………………………………………….. 66

جدول 4-3 : فراوانی و درصد آزمودنی ها برحسب سن………………………………………………………………. 66

جدول 4-4 : شاخص های توصیفی نمره های افراد بیمار در آزمون های کمال گرایی…………………………. 67

جدول 4-5 : شاخص های توصیفی نمره های افراد سالم در آزمون های کمال گرایی…………………………. 68

جدول 4-6: خلاصه نتایج آزمون U مان- ویتنی ( فرضیه اول )……………………………………………………… 69

جدول 4-7: خلاصه نتایج آزمون U مان- ویتنی ( فرضیه دوم )…………………………………………………….. 70

جدول 4-8: عوامل بین آزمودنی ها………………………………………………………………………………………. 70

جدول 4-9 : خلاصه آزمون برابری ماتریس كوواریانس باكس…………………………………………………….. 71

جدول 4-10 : جدول طبقه بندی………………………………………………………………………………………….. 71

جدول 4-11 : خلاصه مدل………………………………………………………………………………………………… 71

جدول 4-12 : خلاصه نتایج آزمون هاسمر و لمیشاو………………………………………………………………….. 72

جدول 4-13 : جدول طبقه بندی………………………………………………………………………………………….. 72

جدول 4-14 : متغیرهای وارد شده در معادله……………………………………………………………………………. 73

جدول 4-15: عوامل بین آزمودنی ها…………………………………………………………………………………….. 74

جدول 4-16 : خلاصه آزمون برابری ماتریس كوواریانس باكس…………………………………………………… 74

جدول 4-17 : جدول طبقه بندی………………………………………………………………………………………….. 74

جدول 4-18: خلاصه مدل…………………………………………………………………………………………………. 75

جدول 4-19 : خلاصه نتایج آزمون هاسمر و لمیشاو………………………………………………………………….. 75

جدول 4-20 : جدول طبقه بندی………………………………………………………………………………………….. 75

جدول 4-21 : متغیرهای وارد شده در معادله……………………………………………………………………………. 76

 

فهرست اشکال

 

شکل 2-1 ارتباط های درون داد – برون داد BIS …………………………………………………….. 44

شکل 2-2 ،ارتباط های درون داد-برون داد FFFS……………………………………………………. 46

شکل 2-3 سیستم فعال ساز رفتاری BAS……………………………………………………………… 47

 

چکیده :

هدف از پژوهش حاضر مقایسه ابعاد کمال گرایی ، سیستم مغزی / رفتاری و تاب آوری در بیماران عروق کرونر و افراد عادی است .برای این منظور 150 نفر افراد کرونری قلب و 150 نفر افراد سالم با میانگین سنی 44 سال به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند .از بین بیمارستان های تهران 3 بیمارستان به تصادف انتخاب شد و از افراد حایز شرایط پرسشنامه های کمال گرایی فراست ، BIS/BAS کارور وایت و تاب آوری کانر دیویدسون گرفته شد .به منظور آزمون فرضیه های تحقیق با توجه به مفروضه های آزمون حسب مورد ارزشهای آماری تحلیل رگرسیون لوجستیک دوجمله ای و یومان ویتنی استفاده شد .نتایج نشان داد که ابعاد کمال گرایی و سیستم فعال سازی /بازداری رفتاری در بیماران کرونر قلب با افراد عادی تفاوت دارد .ولی تاب آوری در این دو گروه تفاوت نشان نداد..همچنین در ابعاد کمال گرایی متغیرهای تردید نسبت به اعمال ، انتظارات والدین و نظم و ترتیب با کرونر قلب رابطه مثبت و معنادار دارد .در سیستم مغزی / رفتاری ، بازداری رفتاری و تفریح طلبی فعال سازی  با متغیر ملاک رابطه منفی و معنادار دارد و جنگ و گریزبا متغیر ملاک رابطه مثبت و معنادار دارد .با توجه به یافته های پژوهش کمال گرایی و سیستم مغزی / رفتاری در بیماران کرونر قلب با افراد عادی تفاوت دارد.

کلید واژه ها :  بیماری عروق کرونر ؛ ابعاد کمال گرایی ؛ سیستم بازداری رفتاری ؛ سیستم فعال سازی رفتاری ؛ تاب آوری ؛

 

1-1 مقدمه

مدل زیستی – روانی – اجتماعی در دو دیدگاه زیستی – طبی و روانی – اجتماعی را برای تبیین بیماری و سلامتی ادغام کرده است .بر طبق این مدل عوامل زیست شناختی می توانند آمادگی ژنتیکی ، سبک غذایی و عدم تعادل بیوشیمیایی باشند و عوامل روان شناختی هم رفتارها ، شخصیت افراد و بالاخره عوامل اجتماعی شامل اعضای خانواده ، محیط خانه و وقایع باشند

.بنابراین می توان پذیرفت که این بیماری از لحاظ علت شناسی و درمان چند عاملی است .دلایل و عوامل موثر در بروز بیماری قلبی – عروقی در پژوهش های متعدد پزشکی و حتی روان شناسی بررسی شده اند .

هر چند در اغلب پژوهش های پزشکی ، تأکید بر جنبه های فیزیولوژیک از قبیل ویژگیهای شیمیایی خون ( مانند چربی خون )، افزایش فشارخون ، سابقه بیماریهای قبلی ( مانند دیابت و تیروئید، شاخص توده بدن و فربهی ، و رفتارهای سلامتی ( مصرف سیگار و الکل ، رژیم غذایی ، میزان ورزش و تحرک ) بوده است .

با این وصف روان شناسان در تلاش اند تا سهم مؤلفه های روان شناختی مانند تنیدگی ، رویدادهای تنش زا ، اضطراب ، افسردگی ، امید ، الگوی رفتاری نوع آ ،خصومت ، خشم و مانند آنها را برجسته سازند .

این در حالی است که امروزه در جوامع مختلف با روند صعودی بیماریهای قلبی – عروقی مواجه هستیم . با وجود آنکه سارافینو (2001) براساس پژوهش های همه گیر شناسی ،  بیماری عروق کرونر قلب را بیماری جوامع پیشرفته دانسته چرا که در این جوامع از یک طرف افراد سالمند بیشتر وجود دارند و از طرف دیگر عوامل مخاطره مانند فربهی ، کم تحرکی و تنیدگی بیشتری در آنها مشاهده می شوند .

اما چنین نتایجی را کم و بیش در کشور های در حال توسعه نیز می توان یافت ، به گونه ای که در ایران نیز بیماریهای قلبی – عروقی از جمله عمده ترین عوامل مرگ و میر جمعیت به شمار می رود .

نقوی (1382) اظهار داشته است که از میان عوامل عمده مرگ و میر مانند عوامل مادرزادی ، خشونت ، بیماریهای واگیر ، بیماری سرطان ، حوادث و خودکشی ، عامل بیماری قلبی – عروقی با 8/34 درصد ( در مردان 1/33 و در زنان 5/37 درصد ) عمده ترین عامل مرگ ومیر در ایران محسوب می شود و پس از آنکه ، با فاصله نسبتا زیادی ، حوادث با 12 درصد و سرطان با 7/10 درصد قرار دارد .

1-2 بیان مسأله و سوالات تحقیق

بیماری های قلب و عروق یکی از اختلالات روان تنی محسوب می شود این بیماری عامل یک سوم مرگ ها بوده و سالانه 15 میلیون نفر از 50 میلیون مرگ در دنیا به علت این بیماری اتفاق می افتد مطالعات نشان داده اند در راستای ارتباط بین تنش و بیماری قلبی ، پژوهش های مختلفی نشان داده اند که تنش رفتاری باعث افزایش فشارخون شریانی و کاهش گردش خون کلیوی می شودحتی یک تحریک خفیف یا عصبانیت و ترس ناگهانی ، بطور ثابت و موقت می تواند برای اعمال سیستم قلبی – عروقی تاثیر بگذارد ( ولمن ، 1375)

شریان های کرونری قلب که شاخه هایی از شریان اصلی آئورت هستند باعث رساندن خون غنی از اکسیژن به عضلات قلب می شونددر بیماری عروق کرونر یک یا چند تا از شریان های کرونری تنگ و باریک میشوند.(میل،مامولوت،ترجمه نوحی1374)

فریدمن و روزنمن در مورد تاثیر شخصیت در بیماریهای قلبی تلاش های گسترده ای را آغاز کردند .که در نهایت به کشف تیپ شخصیتی آ منجر شد .

این دو بر این اعتقاد بودند که عامل مهم ابتلا به بیماری قلبی تیپ شخصیتی آ است .این تیپ ویژگیهایی از قبیل رقابت جویی ، اضطرار وقت ، تقلا برای پیشرفت و مشغله فکری با هدف شتابزدگی اضطراب دارد .

طبق نظر آنها اینگونه رفتار به تدریج منجر به  ابتلا این افراد به بیماری قلبی می گردد. بیماری قلبی با سطوح بالای این واکنش ها و خصومت مزمن همبستگی دارد .

یکی از موضوعات و مفاهیم روان شناختی که کارکرد فرد در قلمرو اجتماعی ، روانشناختی و جسمانی یا فیزیولوژیک را دچار اختلال می کند استرس است .

استرس معمولا برای توصیف واکنش ها و احساسات منفی که با موقعیت های چالش انگیز یا تهدید کننده همراه می شوند به کار می روند .گاه نیز همان موقعیت های تهدید کتتده را

 استرس می نامند .

از دیدگاه سلیه «استرس حالتی است بیانگر یک نشانگان معین که با همه تغییرات نامعینی که بریک نظام زیست شناختی اثر می کنند ، مطابقت دارد .»

همین طور تحقیقات نشان داده است که استرس حاد باعث افزایش فعالیت ایمنی و استرس مزمن باعث مهار فعالیت ایمنی بدن می شوند .

بطور کلی استرس چهار تاثیر منفی روی دستگاه ایمنی بدن دارد که همه این تاثیرات نتایج مهمی برای سلامت به دنبال دارند :

1) استرس باعث تضعیف تولید سایتوکاین و همچنین تضعیف عملکرد ایمنی بدن می شود .

2) استرس باعث تجدید فعالیت ویروس های پنهان می شود .

3) استرس باعث آسیب پذیری در برابر عفونت های ویروسی می شود .

4) استرس بر التیام زخم ها تاثیر منفی می گذارد و فرآیند التیام را طولانی تر می کند .

پاسخ ایمنی به استرس هم به نوع و هم به عوامل روان شناختی و فیزیولوژیک بستگی دارد .

این مطلب را هم بخوانید :

عوامل روانی – اجتماعی که بیشترین توجه را به خود جلب کرده است ، عبارتند از استرس و رفتارهای هیجانی مانند عصبانیت و خصومت .

شواهدی وجود دارد که یک سنخ شخصیتی روانی خاص مستعد بیماری قلبی و ابتلا به فشارخون است اما احتمالا افراد از لحاظ ژنتیک مستعد هستند که پاسخ های قلبی – عروقی فراوان تری داشته باشند .

محرک های مضر روانشناختی ، استرس ، اضطراب حاد ، تنفر و عصبانیت می تواند باعث افزایش ترشح سدیم در کلیه و در نتیجه بدکارکردی قلبی – عروقی بشوند .

استرس باعث افزایش ترشح کاته کولامین و کورتیکواسترویید از غدد درون ریز می شود و میزان بالای این هورمونها در دراز مدت ، ممکن است موجب آسیب دیدن شریان ها و قلب شریان ها و قلب شود . با این وجود ، علیرغم ، تعاریف متعدد ارائه شده ، بیشتر پژوهشگران معتقدند که کمال گرایی نشان دهنده متغیری شخصیتی همراه با ویژگی های شناختی ، رفتاری وشکلی از آسیب شناسی روانی  تعریف شده بوسیله معیارها ی شخصی بالا مثل خود انتقادی شدید است ( منصوری ، عدالت زاده ، بخشی پور رودسری ، 1388 )

کمال گرایی با اختلال های جسمانی و روانی زیادی رابطه دارد مثل ( عروق کرونر ، پر فشاری خون ، افسردگی ، اختلال های شخصیت ) (وو وکرتسی[1]، 2009 ).

تلاش های اخیر در پی شناسایی رابطه بین کمال گرایی و سایر عوامل شناختی همچون بازداری رفتاری رویکرد

سیستم ها ، روی یک الگوی عصب شناختی تنظیم هدف تاکید می کنندمتمرکز شده اند(رندل[2] و همکاران،2010) .

گری (2000) در نظریه خود سه سیستم مغزی – رفتاری را معرفی میکند این سیستم ها عبارتند از: سیستم بازداری رفتاری[3] ،سیستم فعال سازی رفتاری[4] ،سیستم جنگ و گریز[5].

از سویی غلبه هر یک از سیستم ها درفرد به حالت های هیجانی متفاوتی چون اضطراب ، و زود انگیختگی و ترس منجر می گردد و واکنش های متفاوتی را برمی انگیزد.

.گری[6] و مک ناتان[7] معتقدند حساسیت سیستم بازداری رفتاری پیشگویی کننده استرس های هیجانی منفی شخص در موقعیت های پر استرس بدون توجه به طبیعت استرس زاها باشد و بازداری رفتاری به نظر می رسد پیشگویی کننده شخص در کنار آمدن نافعال و ضعیف باشد .

مطالعات متعدد ارتباط این سیستم را با عواطف منفی نشان داده اند . نتایج مطالعات گری ، مک ناتان ، شارون و چوبدار ، فعالیت سیستم بازداری رفتاری را با بیماری قلبی مرتیط دانسته و این ارتباط را ناشی از تولید هیجانهای منفی و فعالیت سیستم سمپاتیکی می دانند.

فرا تحلیل انجام شده توسط Mathews در سال 1988 نشان داد که هیجان های منفی ، اضطراب و خصومت با افزایش بیماری های قلبی و عروقی مرتبط هست و می توان استنباط کرد که فعال شدن این سیستم می تواند عاملی در بروز بیماری های قلبی باشد .

متغیر مورد مطالعه تاب آوری (Resilienece )  به فرآیند پویای انطباق مثبت با تجربه های تلخ و ناگوار اطلاق می شود.

تاب اوری که  مقاومت در برابر استرس (  stress resistance) یا رشد پس ضربه ای نیز نامیده شده است ، در امتداد یک پیوستار با درجات متفاوت از مقاومت در برابر آسیب های روانشناختی قرار