3-5- ابزار گرد آوری اطلاعات …………………………………………………………………………………………85

3-6- روش ها وابزار تجزیه وتحلیل داده ها ……………………………………………………………………….86

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه   ………………………………………………………………………………………………………………… 88

4-2-اطلاعات جمعیت شناختی ………………………………………………………………………………………… 89

4-3- آمار استنباطی…………………………………………………………………………………………………………….98

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادهای تحقیق

5-1-مقدمه   …………………………………………………………………………………………………………………..106

5-2- یافته های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………..106

5-3- نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………….109

5-4- محدودیت های تحقیق …………………………………………………………………………………………….111

5-5-1-  پیشنهادات پژوهشی ……………………………………………………………………………………………111

5-5-2-پیشنهادات کاربردی ……………………………………………………………………………………………..111

5-6- خلاصه فصل ………………………………………………………………………………………………………….112

منابع ومآخذ

الف: منابع فارسی …………………………………………………………………………………………………………….114

ب: منابع غیر فارسی …………………………………………………………………………………………………………116

پیوست ها

پیوست (الف): پرسشنامه شیوه های فرزند پروری بامریند ……………………………………………………….118

پیوست (ب): پرسشنامه سلامت عمومی GH-Q28 ……………………………………………………………………………..121

پیوست (ج) : پرسشنامه اختلالات رفتاری راتر  …………………………………………………………………………………..124

چکیده انگلیسی …………………………………………………………………………………………………………………………………

فهرست جداول

عنوان                                                                                                            صفحه

جدول 4-1- سن آزمودنی های شرکت کننده در مطالعه حاضر  ……………………………………………………… 89

جدول 4-2- تحصیلات مادر آزمودنی های شرکت کننده در مطالعه حاضر  ……………………………………….90

جدول 4-3- شغل مادر آزمودنی های شرکت کننده در مطالعه حاضر  ………………………………………………91

جدول4-4- شاخص های آماری میانگین وواریانس مربوط به امتیاز حاصل از پرسشنامه اختلال رفتاری ومولفه های آن ها درکل آزمودنی

این مطلب را هم بخوانید :

منابع پایان نامه با موضوع تاثیر ابعاد برند خدمات بر وفاداری برند در صنعت بیمه – مرجع مقالات …………………………………………………………………………………………………………. 92

جدول 4-5- شاخص های آماری میانگین وواریانس مربوط به امتیاز حاصل از پرسشنامه شیوه های فرزند پروری ومولفه های آن ها درکل آزمودنی ……………………………………………………………………………………. 93

جدول 4-6 – شاخص های آماری میانگین وواریانس مربوط به امتیاز حاصل از پرسشنامه سلامت روان در کل آزمودنی ……………………………………………………………………………………………………………………………. 93

جدول 4-7- شاخص های آماری میانگین وواریانس مربوط به امتیاز حاصل از پرسشنامه اختلال رفتاری ومولفه های آن ها درکل آزمودنی ………………………………………………………………………………………………. 94

جدول 4-8- شاخص های آماری میانگین وواریانس مربوط به امتیاز حاصل از پرسشنامه شیوه های فرزند پروری ومولفه های آن ها درکل آزمودنی …………………………………………………………………………………….. 95

جدول 4-9- شاخص های آماری میانگین وواریانس مربوط به امتیاز حاصل از پرسشنامه سلامت رواندر آزمونی های عادی ……………………………………………………………………………………………………………………. 95

جدول 4-10 – شاخص های آماری میانگین وواریانس مربوط به امتیاز حاصل از پرسشنامه اختلال رفتاری ومولفه های آن ها درآزمودنی های دارای اختلالات رفتاری  ………………………………………………………….. 96

جدول 4-11- – شاخص های آماری میانگین وواریانس مربوط به امتیاز حاصل از پرسشنامه شیوه های فرزند پروری ومولفه های آن ها درآزمودنی های دارای اختلالات رفتاری  ……………………………………………….. 97

جدول 4-12- – شاخص های آماری میانگین وواریانس مربوط به امتیاز حاصل از پرسشنامه سلامت روان درآزمودنی های دارای اختلالات رفتاری  …………………………………………………………………………………….. 97

جدول 4-13- آزمون T متغیر مستقل مربوط به سلامت روان مادران کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری ومادران کودکان بهنجار…………………………………………………………………………………………………………………………….98

جدول 4-14- آزمون T متغیر مستقل مربوط به مقیاس آزاد گذاری مادران کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری ومادران کودکان بهنجار………………………………………………………………………………………………………………..99

جدول 4-15- آزمون T متغیر مستقل مربوط به مقیاس آمرانه مادران کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری ومادران کودکان بهنجار………………………………………………………………………………………………………………………….100

جدول 4-16- آزمون T متغیر مستقل مربوط به مقیاس اقتدار منطقی مادران کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری ومادران کودکان بهنجار………………………………………………………………………………………………………………101

جدول 4-17- آزمون T متغیر مستقل مربوط به شیوه های فرزند پروری وسلامت روان مادران کودکان مبتلا به اختلال پرخاشگری ومادران کودکان بهنجار…………………………………………………………………………………..102

جدول 4-18- آزمون T متغیر مستقل مربوط به شیوه های فرزند پروری وسلامت روان مادران کودکان مبتلا به اختلال افسردگی ومادران کودکان بهنجار……………………………………………………………………………………..103

جدول 4-19- – آزمون T متغیر مستقل مربوط به شیوه های فرزند پروری وسلامت روان مادران کودکان مبتلا به اختلال ناسازگاری اجتماعی  ومادران کودکان بهنجار…………………………………………………………………104

فهرست نمودار

عنوان                                                                                                         صفحه

نمودار 4-1- توزیع درصدی مربوط به سن آزمودنی های شرکت کننده در مطالعه حاضر …………………………….. 89

نمودار 4-2- – توزیع درصدی مربوط به تحصیلات مادران آزمودنی های شرکت کننده در مطالعه حاضر ………. 90

نمودار 4-3- توزیع درصدی مربوط به شغل مادران آزمودنی های های شرکت کننده در مطالعه حاضر ………….. 91

چکیده

هدف :  از پژوهش حاضر مقایسه شیوه‌های فرزندپروری وسلامت روان مادران کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری و مادران کودکان بهنجار5تا 12 ساله شهرستان بندر لنگه وبندرکنگ بود. روش: این پژوهش به روش توصیفی – علی مقایسه ای طراحی و اجرا شد. نمونه شامل 80 نفر ( تعداد 40 نفر مادران کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری شهرستان بندر لنگه وبندرکنگ و40 نفر مابقی از میان مادران کودکان عادی )نمونه‌ای به صورت در دسترس انتخاب گردید. پرسشنامه های شیوه‌های فرزندپروری بامریند، آزمون سلامت روانی GHQ-28 واختلالات رفتاری راتر توسط مادران اعضای نمونه تکمیل شد.داده ها با استفاده از شاخص‌های مركزی و پراكندگی آمار توصیفی مانند میانگین و انحراف استاندارد برای خلاصه نمودن و توصیف اطلاعات استفاده و برای آزمودن فرضیه‌های تحقیق از آزمون مقایسه دو میانگین مستقل استفاده شد. یافته ها: آزمون T متغیر مستقل نشان داد بین سلامت روان مادران کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری و مادران کودکان بهنجار شهرستان بندر لنگه وبندرکنگ تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین آزمون T متغیر مستقل نشان داد بین مقیاس آزاد گذاری مادران کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری و مادران کودکان بهنجار شهرستان بندر لنگه وبندرکنگ تفاوت معنادار وجود ندارد. آزمون T  متغیر مستقل نشان داد بین مقیاس آمرانه مادران کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری و مادران کودکان بهنجار شهرستان بندر لنگه وبندرکنگ تفاوت معنادار وجود ندارد و آزمون T متغیر مستقل نشان داد بین مقیاس اقتدار منطقی مادران کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری و مادران کودکان بهنجار شهرستان بندر لنگه وبندرکنگ تفاوت معنادار وجود دارد. نتیجه گیری: مادران کودکان بهنجار در مقایسه با مادران کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری در برخورد با فرزندان خود از شیوه منطقی تری استفاده می کنند اما در عین حال میزانی از آزاد گذاری و سختگیری نیز اعمال می کنند که به نظر می رسد لازمه شیوه اقتدار منطقی است. در مقابل مادران کودکان دارای اختلالات رفتاری به استفاده از شیوه های فرزند پروری سهل گیر و مستبدانه گرایش بیشتری دارند.

کلید واژه : شیوه‌های فرزندپروری ، سلامت روان ، اختلالات رفتاری

فصل اول

کلیات

1-1 مقدمه

ارتباط والدین و فرزندان از جمله موارد مهمی است که سالها نظر صاحب نظران و متخصصان تعلیم و تربیت را به خود جلب کرده است. خانواده نخستین پایگاهی است که پیوند بین کودک و محیط اطراف او را به وجود می آورد. کودک در خانواده پندارهای اولیه را در مورد جهان فرا می گیرد; از لحاظ جسمی و ذهنی رشد می یابد; شیوه های سخن گفتن را می آموزد; هنجارهای اساسی رفتار را یاد می گیرد; و سرانجام نگرش ها، اخلاق و روحیاتش شکل می گیرد و به عبارتی اجتماعی می شود . هر خانواده ای شیوه های خاصی را در تربیت فردی – اجتماعی فرزندان خویش بکار می گیرد. این شیوه ها که شیوه های فرزندپروری نامیده می شود متاثر از عوامل مختلف از جمله عوامل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی می باشد(حسینی نسب و همکاران ،1385).

شیوه های پرورشی کودک در گذر سده ها دگرگون شده است. در جامعه گذشته که دارای قواعد خشک و مستبدانه بود – یعنی همان جامعه ای که والدین امروز در آن پرورش یافته اند – روابط مردم در قالب مافوق و زیردست برقرار بود، پدر خانه قدرت برتر به حساب می آمد و مادر مطیع او و فرزندان مطیع هر دو بودند. جامعه خوب و سازمان یافته بود و هر کس به نقش خود در جامعه واقف بود. اگر جامعه همان ساختار را حفظ می کرد بسیاری از مشکلات عمده ی امروزی به وجود نیامده بود. اما جامعه ایستا نیست و تغییرات وسیع آن منجر به طرح سوالات اساسی در زمینه پایه ساختار جامعه شده است (لعلی فاز و همکار،1387).

اختلال های روان شناختی كه خود را به صورت انواعی از الگوهای رفتاری غیرانطباقی، كم و بیش متفاوت از زمانی به زمان دیگر و از فرهنگی به فرهنگ دیگر نشان می دهند، تا جایی كه تاریخ بشر نشان داده است، مردان، زنان و كودكان زیادی را مبتلا كرده است( پورافكاری، 1373).

همچنین متخصصان و روان شناسان کودک علت بسیاری از ناهنجاری کودکان را روابط خانوادگی و روش های فرزند پروری والدین می دانند و تاثیر وقایع و رویدادهای دوران کودکی در شکل گیری شخصیت افراد و زندگی آنها تاکید می کند. با توجه به اینکه بی شک شرایط روانی کودکان بدون تغییر در کارکرد خانواده ها ، قادر به تغییر نخواهند بود و در اصلاح رفتار کودکان باید رابطه متقابل و پیچیده میان مشکلات رفتاری کودکان و متغیر خانواده مورد توجه قرار گیرند.(سید موسوی و همکاران،1387).

لذا این پژوهش با هدف مقایسه ی شیوه‌های فرزندپروری وسلامت روان مادران کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری و مادران کودکان بهنجار5تا 12 ساله شهرستان بندر لنگه وبندرکنگ انجام پذیرفته است.

1-2بیان مسئله :

ارتباط والدین و فرزندان از جمله موارد مهمی است كه سال‌ها نظر روان شناسان و متخصصان تعلیم و تربیت را به خود جلب كرده است. خانواده نخستین پایگاهی است كه پیوند بین كودك و محیط اطراف او را به وجود می‌آورد. كودك در خانواده پندارهای اولیه را درباره‌ی جهان فرا می‌گیرد، از لحاظ جسمی و ذهنی رشد می‌یابد، شیوه‌های سخن گفتن را می‌آموزد، هنجارهای اساسی رفتار را یاد می‌گیرد و سرانجام نگرش‌ها، اخلاق و روحیاتش شكل می‌گیرد و به عبارتی اجتماعی می‌شود. هر خانواده‌ای شیوه‌های خاصی را در تربیت فردی و اجتماعی فرزندان خویش به كار می‌گیردكه شیوه‌های فرزندپروری نامیده می‌شوند.شیوه‌های فرزندپروری به عنوان مجموعه یا منظومه‌ای از رفتارها كه تعاملات والد ـ كودك را در طول دامنه‌ی گسترده‌ای از موقعیت‌ها توصیف می‌كند در نظر گرفته می‌شود (آندر [1]و گولای[2]،2009).

شیوه های فرزندپروری والدین ‌یکی از سازه های جهانی است که بیانگر روابط عاطفی و نحوه ارتباط کلی والدین با فرزندان است و عاملی مهم برای رشد و ‌یادگیری کودکان به شمار می‌آید (زی[3]، 2004؛ پرات[4]، 2003). شیوه فرزندپروری به لحاظ مفهومی ‌تحت تاثیر دو چارچوب نظری قرار دارد: اول، نظریه دلبستگی که بر کارهای اولیه جان بالبی (بالبی[5]، 1969) و متعاقب آن کارهای ماری آینسوورث[6] و همکاران او (1978) استوار است. مطابق با این نظریه ماهیت روابط کودکان با افراد مهم زندگی (نظیر والدین ‌یا هردو فرد مراقبت کننده دیگر) در سال های اولیه زندگی بسیاری از جنبه های رشد اجتماعی عاطفی و شناختی کودکان را شکل می‌دهد. دوم پژوهش های مربوط به ارتباط والدین با کودک که نگرش ها و اعمال والدین را در فرایند فرزندپروری مورد بررسی قرار داده اند (یوسفی،1386).

بر اساس تعریف دارلینگ[7] و استینبرگ[8] (1993؛ گلاسگو[9] وهمکاران، 1997) می‌توان شیوه‌های فرزندپروری را اینگونه تعریف کرد: « شیوه‌های فرزندپروری مجموعه‌ای از گرایش‌ها، اعمال و جلوه‌های غیر کلامی ‌است که ماهیت تعامل کودک و والدین را در تمامی ‌موقعیت‌های گوناگون مشخص می‌کند». شیوه‌های فرزندپروری بیانگر تنوع‌های بهنجار در تلاش‌های والدین برای کنترل و اجتماعی کردن فرزندان است. بنابراین این شیوه‌ها ابزاری برای توصیف تفاوت‌های بهنجار والدینی بوده و با موضوع کنترل، ارتباط تنگاتنگ دارند، به گونه‌ای که اکثر پژوهشگران معتقدند که نقش اصلی والدین آموزش و کنترل فرزند است (جان بزرگی و همکاران،1387).