پایان نامه بررسی عوامل مؤثر بر انحراف از اشتغال پیشبینی شده در بنگاههای زودبازده |
1-3- ضرورت انجام تحقیق 4
1-4- اهداف اساسی تحقیق 4
1-5- فرضیههای تحقیق 5
1-6- نتایج مورد استفاده پس از انجام تحقیق 6
1-7- استفادهکنندگان از نتیجه تحقیق 6
1-8- جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق 6
1-9- روش تحقیق 7
1-10- روش و ابزار گردآوری اطلاعات 7
1-11- جامعه و نمونه آماری 8
1-12- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 8
1-13- پالایش دادهها 9
1-14- خلاصه و جمعبندی 10
فصل دوم- ادبیات تحقیق
2-1- مقدمه 12
2-2- مروری بر مطالعات خارجی 12
2-3- مروری بر مطالعات داخلی 17
فصل سوم- مبانی نظری و تصریح مدل
3-1- مقدمه 21
3-2- تعاریف و ویژگیها 21
3-2-1- تعریف بنگاههای کوچک و متوسط 22
3-2-2- ویژگیهای بنگاههای کوچک و متوسط 25
3-2-3- دلایل اهمیت بنگاههای کوچک و متوسط 25
3-2-4- پارهای از مشکلات اساسی بنگاههای کوچک زودبازده 26
3-2-5- مهمترین چالشهای پرداخت تسهیلات مالی بنگاههای زودبازده در ایران 26
3-2-6- اثرات منفی طرح بنگاههای کوچک زودبازده بر اقتصاد کشور 28
3-3- شرح اصطلاحهای بهکار برده شده در تحقیق 30
3-4- ارائه مدل 32
فصل چهارم- تخمین مدل و تحلیل نتایج
4-1- مقدمه 39
4-2- آمار توصیفی 39
4-2-1- آمار توصیفی طرحهای دریافتکننده تسهیلات طی سالهای 1385 تا 1389 39
4-2-2- آمار توصیفی طرحهای به بهرهبرداری رسیده طی سالهای 1385 تا 1389 45
4-2-3- آمار توصیفی طرحها به تفکیک سالهای مختلف 51
4-3- ارائه مدل 55
4-3-1- بررسی عوامل مؤثر بر انحراف از اشتغال پیشبینیشده طرحهای دریافتکننده تسهیلات در سال 1385 57
4-3-2- بررسی عوامل مؤثر بر انحراف از اشتغال پیشبینیشده طرحهای دریافتکننده تسهیلات در سال 1386 61
4-3-3- بررسی عوامل مؤثر بر انحراف از اشتغال پیشبینیشده طرحهای دریافتکننده تسهیلات در سال 1387 66
4-3-4- بررسی عوامل مؤثر بر انحراف از اشتغال پیشبینیشده طرحهای دریافتکننده تسهیلات در سال 1388 70
4-3-5- بررسی عوامل مؤثر بر انحراف از اشتغال پیشبینیشده طرحهای دریافتکننده تسهیلات در سال 1389 74
4-3-6- بررسی عوامل مؤثر بر انحراف از اشتغال پیشبینیشده طرحهای دریافتکننده تسهیلات طی دوره 1389- 1385 77
4-3-7- بررسی عوامل مؤثر بر انحراف از اشتغال پیشبینیشده طرحهای به بهرهبرداری رسیده طی دوره 1389- 1385 82
4-4- مشکلهای طرحهای کوچک و متوسط زودبازده 86
فصل پنجم- نتیجهگیری و پیشنهادات
5-1- مقدمه 89
5-2- نتیجهگیری 89
5-2-1- نتایج آمار توصیفی 89
5-2-2- فرضیههای تحقیق 89
5-3- راهکارهای پیشنهادی 90
5-4- پیشنهادهایی برای مطالعههای آتی 91
مقدمه
مشکل بیکاری از دیرباز مسأله پیشروی جوامع بوده و دولتها سعی نمودهاند با سیاستگذاریهای مختلف آنرا کاهش دهند. جهت رفع این مشکل تدابیر مختلفی اندیشیده شده که یکی از آنها راهاندازی سیاست بنگاههای کوچک و متوسط بوده است. در اکثر کشورها اعم از توسعهیافته و در حال توسعه، جایگاه بنگاههای کوچک و متوسط در اقتصاد مورد توجه سیاستگذاران اقتصادی قرار گرفته است. از جمله مهمترین برنامههای اجرایی این بنگاهها بر اساس نظر کارشناسان اقتصادی، ایجاد اشتغال، دستیابی به توزیع عادلانه درآمد و ثروت، افزایش بهرهوری و رشد اقتصادی میباشد. این بنگاهها میتوانند با فراهم کردن بستر مناسب برای کارآفرینی و نوآوری، عامل جذب و هدایت سرمایهها در مسیر توسعه اقتصادی کشورها به حساب آیند. مطالعات متعددی نشان دادهاند که میزان نوآوری در بنگاههای کوچک و متوسط نسبت به بنگاههای بزرگ بیشتر است. این نیز به این دلیل است که در بنگاههای بزرگ امکان تغییر کمتر و همراه با ریسک میباشد و بنابراین تغییرات برای بنگاههای بزرگ تبعات زیادی در پی خواهد داشت. نگاهی به فعالیت بنگاههای کوچک و متوسط در کشورهای توسعهیافته یا در حال توسعه، نشاندهنده نوعی رابطه تنگاتنگ میان پیشرفت اقتصادی- اجتماعی این کشورها با توسعه این بنگاهها میباشد. (آژیر 1387). اگرچه تا مدتها قبل قاعده «هرچه سازمان بزرگتر و تولید انبوهتر، بهتر» بر دنیای کسب و کار حکومت میکرد؛ اما در دهههای پایانی سده بیستم، نقشآفرینی شرکتهای کوچک، ساختار انعطافپذیرشان و تولیدات مشتریمحور (با تنوع بیشترو تعداد محدودتر) این قائده را برهم زدند. در این زمان و در حالیکه بنگاههای بزرگ درگیر مشکلات ناشی از ساختار بروکراتیک بودند؛ چالشهای مدیریتی و پرسنلی و سایر محدودیتهای آنها، اجازه تطابق با نیازهای جدید بازار را نمیداد و کارآفرینان و سرمایهگذاران
این مطلب را هم بخوانید :
ارتباط آلکسی تایمیا و ابرازگری هیجان کوچک باعث رونق اقتصاد شدند. شعار کوچک زیباست فراگیر شد و بر پایه گسترش بنگاههای کوچک در جهان، فرصتهای شغلی نوینی فراهم شد، تولید افزایش یافت، درآمدها در جامعه و میان افراد بسیاری که صاحبان بنگاههای کوچک و متوسط بودند، توزیع شد و مناطق محروم سهم بیشتری در اقتصادهای ملی یافتند. (آلابراهیم و کنعانی، 1385). بر این اساس، اگرچه در ایران بنگاههای کوچک و متوسط از دوره قبل از انقلاب مورد توجه بودهاند؛ اما واژه بنگاه زودبازده در دولت نهم ظهور یافت. تصویب طرحهای زودبازده بهعنوان یکی از راهحلهای اساسی دولت نهم در کاهش نرخ بیکاری تلقی میشود و بخش قابلتوجهی از تسهیلات بانکها را به حمایت از طرحهای کوچک و متوسط زودبازده اختصاص داده است.
طرح بنگاههای کوچک زودبازده و کارآفرین در پاییز سال 1384 در هیئت وزیران به تصویب رسید و در زمستان همان سال به اجرا درآمد. منظور از بنگاههای زودبازده طبق آییننامه اجرایی گسترش بنگاههای کوچک زودبازده و کارآفرین، واحدهای تولیدی (کالا و خدمات) میباشدکه میزان اشتغال آنها کمتر از 50 نفر و مدت زمان اجرای طرحها کمتر یا برابر 24 ماه بوده و مدت زمان بازپرداخت آن متناسب با جداول مالی طرح، حداکثر 5 سال باشد. هدف از این طرح بر اساس ماده یک آییننامه مذکور، اشتغالزایی و افزایش فرصتهای شغلی جدید، توزیع عادلانه منابع در مناطق مختلف و بین اقشار مختلف مردم، افزایش تولید و صادرات غیرنفتی، تقویت تحرک اقتصادی، افزایش کارایی تسهیلات بانکی و تقویت کارآفرینی میباشد. آنچه که این پژوهش سعی برانجام آن دارد، شناسایی انحراف احتمالی اشتغال در بنگاههای زودبازده و در صورت وجود عوامل مؤثر بر آن میباشد. بر این اساس این مطالعه به پنج بخش تقسیم شده است که پس از مقدمه و کلیات تحقیق، بخش دوم بر ادبیات این موضوع اشاره داشته و بخش سوم به مبانی نظری و تصریح مدل اختصاص دارد. بخش چهارم به تخمین مدل و تحلیل نتایج میپردازد و در نهایت در بخش پنجم، نتیجهگیری و پیشنهادات ارائه میشود.
1-2- سؤالهای اساسی تحقیق
1- چه درصدی از اشتغال پیشبینیشده در بنگاههای زودبازده محقق شده است؟
2- آیا نوع طرح اجرایی بر تمایز بین اشتغال پیشبینیشده و اشتغال ایجادشده مؤثر میباشد؟
3- آیا بخشی که یک طرح در آن فعالیت میکند که شامل بخش خدمات، کشاورزی و صنعتی میباشد، بر تمایز بین اشتغال پیشبینیشده و اشتغال ایجادشده مؤثر میباشد؟
4- آیا مکان اجرای طرح بر تمایز بین اشتغال پیشبینیشده و اشتغال ایجادشده مؤثر میباشد؟
5- آیا نوع دستگاه اجرایی طرح بر تمایز بین اشتغال پیشبینیشده و اشتغال ایجادشده مؤثر میباشد؟
6- آیا نوع بانکی که تسهیلات به طرحهای کوچک و متوسط زودبازده اعطا میکند، بر تمایز بین اشتغال پیشبینیشده و اشتغال ایجادشده مؤثر میباشد؟
7- آیا نوع مجری بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده (حقیقی یا حقوقی) بر تمایز بین اشتغال پیشبینیشده و اشتغال ایجادشده مؤثر میباشد؟
8- آیا میزان انحراف از تسهیلات پیشبینیشده بر تمایز بین اشتغال پیشبینیشده و اشتغال ایجادشده مؤثر میباشد؟
9- آیا سهم تسهیلات تحقق یافته به بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده بر تمایز بین اشتغال پیشبینیشده و اشتغال ایجادشده مؤثر میباشد؟
1-3- ضرورت انجام تحقیق
این تحقیق از این نظر ضرورت دارد که اگر پیشبینی شود که به میزان معینی اشتغال در طی یک دوره خاصی ایجاد شود ولی طبق پیشبینیهای صورت گرفته این میزان اشتغال صورت نگیرد، میتواند باعث مشکلاتی چون بیکاری برای جوامع شود. بر این اساس، این پژوهش در پی آن است که میزان اشتغال ایجاد شده در مقایسه با اشتغال پیشبینیشده را در سطح استان کرمان مورد بررسی قرار دهد. بنابراین بررسی دلایل تمایز بین اشتغال پیشبینیشده و اشتغال ایجاد شده از این لحاظ مهم میباشد که عواملی که بر عدم ایجاد اشتغال طبق پیشبینیهای صورت گرفته اثر میگذارند را شناخته و در جهت رفع آن کوشید و از تکرار این عوامل برای اجرای سیاستگذاریهای دیگر اشتغال جلوگیری نمود.
ویژگیهایی که این تحقیق مورد استفاده قرار میدهد شامل ویژگیهای فردی، ویژگیهای مخارج، ویژگیهای فعالیت اقتصادی، ویژگیهای مکانی و ویژگیهای بنگاه میباشد که با استفاده از این ویژگیها و دادههای جمعآوری شده میتوان به بیان این موضوع که آیا اجرای طرح بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده توانسته مثمر ثمر برای ایجاد اشتغال جدید و رفع معضل بیکاری واقع شده باشد یا خیر؛ پرداخته شود.
ویژگیهای فردی شامل: جنسیت، سطح تحصیلات، سن، مهارت و غیره، مربوط به متقاضی میباشد که در این پژوهش بررسی میشود که آیا عامل جنسیت در میزان اشتغال ایجاد شده مؤثر میباشد یا خیر و اینکه کدام یک از گروه زنان یا مردان میتوانند در ایجاد شغل جدید مؤثرتر باشند.
ویژگیهای فعالیت که در برگیرنده فعالیتهای بخش خدمات، صنعت، کشاورزی و زیر بخشهای آنها است.
ویژگیهای مخارج در بردارندهی میزان تسهیلات ثابت پیشبینی شده، میزان تسهیلات در گردش پیشبینی شده، سهم انجام شده و تعهد شده متقاضی و در نهایت تسهیلات پرداخت شده و سهم آورده متقاضی است. که این تسهیلات از طریق بانکها به افراد یا بنگاهها در راستای اجرای این طرح پرداخت میشود.
ویژگی دیگری که بدان پرداخته میشود، ویژگی مکانی است که در این پژوهش، استان کرمان به عنوان این ویژگی در نظر گرفته شده است.
ویژگی بنگاه شامل نوع طرحی است که مورد استفاده قرار میگیرد که شامل طرح خوداشتغالی، طرح توسعهای، طرح جدید، طرح نیمه تمام و طرح سرمایه در گردش میباشد.
از دیگر ویژگیهای بنگاه میتوان به نوع مجری که حقیقی یا حقوقی باشد، اشاره کرد.
نوع بانک عامل و دستگاه اجرایی جزء سایر ویژگیها دستهبندی میشوند.
با استفاده از ویژگیهای بیان شده بررسی میشود که میزان اشتغال پیشبینیشده در زمان تصمیمگیری برای راهاندازی بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده چقدر بوده است و در نهایت چه میزان اشتغال ایجاد شده است.
1-4- اهداف اساسی تحقیق
این تحقیق از نظر هدف، کاربردی است چراکه هدف از انجام آن، استفاده از نتایج یافتهها برای حل مسائل و مشکلات موجود در زمینه ایجاد اشتغال است.
مطالعه حاضر سه هدف عمده را برای بررسی میزان اشتغال ایجادشده در مقایسه با اشتغال پیشبینیشده بیان مینماید:
1- درصد تحقق میزان اشتغال ایجاد شده در مقایسه با اشتغال پیشبینی شده در بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده در استان کرمان طی دوره 1389- 1385.
2- عوامل مؤثر بر عدم تحقق اشتغال پیشبینی شده در بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده.
3- بررسی تأثیر انحراف از تسهیلات پیشبینیشده بر انحراف از اشتغال پیشبینیشده در بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده.
1-5- فرضیههای تحقیق
فرضیههای این پژوهش بر اساس عوامل مؤثر بر میزان انحراف از اشتغال پیشبینیشده تقسیمبندی میشوند. بر این اساس فرضیات این تحقیق عبارتند از:
1- بین مکان احداث بنگاه و تمایز بین اشتغال ایجادشده و اشتغال پیشبینیشده در بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده در استان کرمان طی دوره 1389- 1385 رابطه معناداری وجود دارد.
2- بین بخش فعالیت طرح و تمایز بین اشتغال ایجادشده و اشتغال پیشبینیشده در بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده در استان کرمان طی دوره 1389- 1385 رابطه معناداری وجود دارد.
3- بین نوع طرح و تمایز بین اشتغال ایجادشده و اشتغال پیشبینیشده در بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده در استان کرمان طی دوره 1389- 1385 رابطه معناداری وجود دارد.
4- بین نوع دستگاه اجرایی و تمایز بین اشتغال ایجادشده و اشتغال پیشبینیشده در بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده در استان کرمان طی دوره 1389- 1385 رابطه معناداری وجود دارد.
5- بین نوع بانک ارائهدهنده تسهیلات و تمایز بین اشتغال ایجادشده و اشتغال پیشبینیشده در بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده در استان کرمان طی دوره 1389- 1385 رابطه معناداری وجود دارد.
6- بین نوع مجری طرح و تمایز بین اشتغال ایجادشده و اشتغال پیشبینیشده در بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده در استان کرمان طی دوره 1389- 1385 رابطه معناداری وجود دارد.
7- بین سهم تسهیلات پرداختشده از کل تسهیلات پیشبینیشده و انحراف از اشتغال پیشبینیشده در بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده در استان کرمان طی سالهای 1385 تا 1389 رابطه معناداری وجود دارد.
8- بین انحراف از تسهیلات پیشبینیشده و انحراف از اشتغال پیشبینیشده در بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده در استان کرمان طی دوره 1389- 1385 رابطه معناداری وجود دارد.
1-6- نتایج مورد استفاده پس از انجام تحقیق
این تحقیق براساس اهداف بیان شده آن، برآن است که عوامل احتمالی مؤثر بر عدم تحقق اشتغال پیشبینیشده در بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده را شناخته و در جهت رفع آن اقدام نماید. همچنین درصد تحقق میزان اشتغال پیشبینیشده را مشخص و نیز سهم تسهیلات در ایجاد اشتغال جدید در بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده و میزان انحراف از تسهیلات را که بر میزان انحراف از اشتغال تأثیر میگذارد، بررسی نموده و اهمیت آنرا مشخص نماید.
1-7- استفادهکنندگان از نتیجه تحقیق
سازمان صنعت، معدن و تجارت؛ اداره تعاون، کار و امور اجتماعی؛ بانکها؛ سازمان صنایع کوچک؛ شرکتهای شهرکهای صنعتی و نیز دانشجویانی که علاقمند به پژوهش در راستای ایجاد اشتغال هستند، میتوانند از نتایج این تحقیق بهرهمند گردند.
1-8- جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق
با توجه به اینکه از ابتدای اجرای طرحهای کوچک و متوسط زودبازده تاکنون، پژوهشها به صورت آکادمیک انجام نگرفته است و توجه و کنترل خاصی بر اجرای طرحهای بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده در استان کرمان صورت نگرفته است، این تحقیق میکوشد که عملکرد اجرای بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده را از زمان شروع آن مورد ارزیابی قرار داده و در جهت رفع موانع آن برآید. از اینرو این پژوهش در نوع خود، تحقیقی جدید تلقی میشود.
1-9- روش تحقیق
از نظر روش تحقیق، این مطالعه در زمره تحقیقات توصیفی قرار میگیرد. از این نظر تحقیق توصیفی است که آنچه را که هست، توصیف و تفسیر میکند.
منشأ عدم تحقق اشتغال پیشبینی شده در طرحهای ایجادی (منظور از طرحهای ایجادی و یا تأسیسی، طرحهایی است که در ابتدا فاقد هرگونه پیشینه بوده و اجرای آن منتج به تولید کالای جدید و اشتغال جدید خواهد شد) را میتوان نشأت گرفته از دو منبع دانست:
نخست، بنگاههایی که قرار بوده به بهرهبرداری برسند و بنا به هر دلیلی به بهرهبرداری نرسیدهاند.
دوم، بنگاههایی که به بهرهبرداری رسیدهاند ولی طبق اشتغال پیشبینیشده نتوانستهاند اشتغال جدید ایجاد نمایند.
منشأ عدم تحقق اشتغال در طرحهای نیمهتمام (به طرحهایی اطلاق میشود که بخشهایی از مراحل اجرایی آنها انجام پذیرفته و بنا به دلایلی که از جمله مهمترین آنها عدم تأمین مالی و ناتوانی فنی و اجرایی متقاضی میباشد، طبق برنامه زمانبندی به مرحلهی بهرهبرداری نرسیده و تکمیل و بهرهبرداری از آنها نیاز به احراز توجیهپذیری طرح و تأمین مالی خواهد داشت) میتواند به دلایلی چون: عدم تسهیلات کافی برای ادامه فعالیت و ایجاد اشتغال جدید، عدم مدیریت کارا و خبره برای استفاده از تسهیلات در راستای ایجاد اشتغال جدید و یا به علت مناسب نبودن طرح برای ادامه فعالیت و غیره، باشد.
دیگر منشأ عدم تحقق اشتغال میتواند مربوط به طرحهای توسعهای باشد، یعنی طرحهایی که دارای پیشینه فعالیت اقتصادی و تولیدی بوده و اجرای آنها منتج به افزایش کمی یا کیفی تولید خواهد بود. برای توضیح بیشتر میتوان اینگونه بیان نمود که اگر بنگاهی طبق اشتغال پیشبینی شده اشتغال ایجاد کرده و هنوز این امکان را دارد که با اضافه کردن خط تولید جدید و افزایش کمی و کیفی تولید، اشتغال جدید ایجاد کند؛ اگر تسهیلات به این بنگاهها داده نشود، نمیتوانند اشتغال جدید ایجاد کنند.
حال بر اساس ویژگیهای بیان شده در قسمت ضرورت تحقیق، میتوان به بررسی اشتغال ایجاد شده در بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده استان کرمان طی دوره 1389- 1385 پرداخت و سپس میزان اشتغال ایجادشده در مقایسه با اشتغال پیشبینیشده در سطح استان کرمان را مقایسه نمود.
1-10- روش و ابزار گردآوری اطلاعات
این پژوهش به منظور جمعآوری اطلاعات از روش کتابخانهای استفاده نموده و دادهها از اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان کرمان حاصل شده است.
1-11- جامعه و نمونه آماری
در این پژوهش جامعه آماری کلیه بنگاههای اقتصادی است که از تسهیلات مربوط به طرح بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده در استان کرمان استفاده نمودهاند و نمونه آماری شامل طرحهای مربوط به سالهای 1385 تا 1389 میباشد.
1-12- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
پژوهش حاضر برای تحلیل اطلاعات از یک مدل آنالیز کواریانس[1] استفاده نموده و تجزیه و تحلیل دادهها به دلیل نوع دادههای موجود به صورت دادههای مقطع زمانی انجام میشود. در روش تجزیه و تحلیل دادههای مقطعی، ویژگیهای متغیرهای مربوط برای تمامی مقاطع در دورهی زمانی مورد نظر بررسی میشوند. برابری تعداد دادهها در هر مقطع لازم نیست و همچنین میتوان متغیرهایی داشت که در یک مقطع برای دورهی زمانی مورد بررسی ثابت باشند.
در ادامه به بیان ویژگیهای موجود در مدل این پژوهش پرداخته شده است.
Y= F (C, E, A, P, B, M, X, S) مدل شماره 1-1
C = ویژگی مکانی
E = ویژگی فردی
فرم در حال بارگذاری ...
[دوشنبه 1399-06-31] [ 02:54:00 ب.ظ ]
|