1-1مقدمه. 2

فصل دوم  (کلیات فیزیکی آشکارسازها( 7

2-1                   مقدمه.. 8

2-2                   برهمکنش تابش با ماده 8

2-3                   برهمکنش ذرات باردار. 9

2-3-1برهمکنش‌های کولنی.. 9

2-3-2گسیل تابش الکترومغناطیسی (تابش ترمزی). 10

2-4                   برهمکنش فوتون با ماده 11

2-4-1اثر فوتوالکتریک… 12

2-4-2پراکندگی کامپتون. 13

2-4-3تولید زوج.. 15

2-5                   اصول پایه در آشکارسازی تابش…. 16

2-6                   آشکارسازهای سوسوزن. 17

2-7                   لامپ تکثیر کننده ی فوتونی.. 18

2-8                   پیش تقویت کننده 20

2-9                   تقویت کننده 21

2-10تحلیلگر چند کاناله. 21

فصل سوم ) اصول آشکارسازهای سوسوزن و آشنایی با روش مونت‌کارلو و کد (MCNPX.. 22

3-1                   مقدمه. . 23

3-2                   لومینسانس…. 24

3-3                   فلوئورسانس و فسفرسانس…. 24

3-4                   سوسوزن‌ها 24

3-5                   سوسوزن‌های غیرآلی.. 25

3-6                   فرآیند سوسوزنی در مواد غیر آلی.. 25

3-7                   آشکارساز CsI، به‌عنوان یک سوسوزن غیرآلی.. 27

3-8                   روش مونت کارلو و استفاده از کد MCNPX.. 28

3-8-1منشأ روش مونت کارلو. 28

3-9                   روش مونت کارلو. 29

1-1مقدمه. 2

فصل دوم  (کلیات فیزیکی آشکارسازها( 7

2-1                   مقدمه.. 8

2-2                   برهمکنش تابش با ماده 8

2-3                   برهمکنش ذرات باردار. 9

2-3-1برهمکنش‌های کولنی.. 9

2-3-2گسیل تابش الکترومغناطیسی (تابش ترمزی). 10

2-4                   برهمکنش فوتون با ماده 11

2-4-1اثر فوتوالکتریک… 12

2-4-2پراکندگی کامپتون. 13

2-4-3تولید زوج.. 15

2-5                   اصول پایه در آشکارسازی تابش…. 16

2-6                   آشکارسازهای سوسوزن. 17

2-7                   لامپ تکثیر کننده ی فوتونی.. 18

2-8                   پیش تقویت کننده 20

2-9                   تقویت کننده 21

2-10تحلیلگر چند کاناله. 21

فصل سوم ) اصول آشکارسازهای سوسوزن و آشنایی با روش مونت‌کارلو و کد (MCNPX.. 22

3-1                   مقدمه. . 23

3-2                   لومینسانس…. 24

3-3                   فلوئورسانس و فسفرسانس…. 24

3-4                   سوسوزن‌ها 24

3-5                   سوسوزن‌های غیرآلی.. 25

3-6                   فرآیند سوسوزنی در مواد غیر آلی.. 25

3-7                   آشکارساز CsI، به‌عنوان یک سوسوزن غیرآلی.. 27

3-8                   روش مونت کارلو و استفاده از کد MCNPX.. 28

3-8-1منشأ روش مونت کارلو. 28

3-9                   روش مونت کارلو. 29

3-10اساس روش محاسبه. 29

3-11 کد MCNPX   30

3-11-1  استفاده از کد. 30

3-11-2  کارت سلول. 33

3-11-3  کارت سطوح.. 34

3-11-4  کارت داده 35

3-11-5  کارت نوع مسأله (MODE) 35

3-11-6  کارت اهمیت (IMP) 36

3-11-7  چشمه. 36

3-12انواع خروجی استاندارد (تالی ها). 37

3-13 تالی F8    37

3-14 متغیر GEB.. 38

فصل چهارم  (طیف سنجی پرتوهای گاما به وسیله ی آشکارسازهای 2 و 3 اینچی (CsI(Tl) 40

4-1                   مقدمه. . 41

4-2                   اندازه گیری طیف چشمه های تک انرژی گاما 41

4-3                   کالیبراسیون. 42

4-4                   طیف مشخصه. 45

4-5                   FWHM (تمام پهنا در نیم ارتفاع). 47

4-6                   ضرایب GEB.. 49

4-7                   شبیه سازی طیف ها به وسیله ی کد MCNPX.. 52

4-7-1مقایسه ی طیف های شبیه سازی شده با طیف های تجربی.. 52

4-8                   تابع پاسخ در محدوده ی فوتوپیک… 57

4-8-1مقایسه ی توابع پاسخ تجربی و محاسباتی.. 57

4-9                   اندازه ی بلور سوسوزن. 60

4-9-1تأثیر ابعاد سوسوزن بر تابع پاسخ.. 60

4-9-2سهم قله ها در طیف ها 63

فصل پنجم ) بحث و نتیجه گیری(.. 64

5-1                   مقایسه ی طیف های تجربی و شبیه سازی شده در انرژی های پایین.. 65

5-2                   مقایسه ی طیف های تجربی و شبیه سازی شده در انرژی های بالا. 66

5-3                   مقایسه ی توابع پاسخ نظری و تجربی.. 66

5-4                   بررسی اثر ابعاد بلور سوسوزن بر تابع پاسخ.. 66

5-5                   مقایسه ی FWHM… 67

5-6                   سهم هر قله در کل طیف ( ). 67

منابع: 69

فهرست شکل‌ها

شکل ‏1‑1: طیف نوعی آشکارساز سوسوزن در (الف) انرژی بالا و (ب) انرژی پایین.. 4

شکل ‏2‑1: مسیر ذره سنگین و مسیر ذرات سبک درون ماده 10

شکل ‏2‑2: اثر فوتوالکتریک… 12

شکل ‏2‑3: تک قله با انرژی جنبشی کل متناظر با انرژی پرتوی گامای فرودی.. 13

شکل ‏2‑4: وابستگی سطح مقطع کامپتون به (الف) عدد اتمی ماده پراکننده و (ب) انرژی فوتون فرودی.. 14

شکل ‏2‑5: توزیع انرژی الکترون مربوط به پدید ه ی کامپتون 15

شکل ‏2‑6: وابستگی سطح مقطع تولید زوج به (الف) عدد اتمی ماده پراکننده و (ب) انرژی فوتون فرودی.. 16

شکل ‏2‑7: طرح‌واره آشکارساز سوسوزن و الکترونیک آن. 18

شکل ‏2‑8: طرحی از لوله تکثیر کننده ی فوتونی.. 19

شکل ‏3‑1: نمایش ترازهای انرژی مجاز در سوسوزن غیر آلی 26

شکل ‏3‑2: کارت سلول در شبیه سازی.. 34

شکل ‏3‑3: کارت سطوح در شبیه سازی یدور سزیم. 35

شکل ‏3‑4: مثالی از تعریف چشمه در MCNP. 37

شکل ‏3‑5: نمونه ای از فایل متنی برای شبیه سازی آشکارساز. 39

شکل ‏4‑1: خروجی MCA ( شمارش ها برحسب کانال). 43

شکل ‏4‑2: منحنی کالیبراسیون آشکارساز 2 اینچی.. 44

شکل ‏4‑3: منحنی کالیبراسیون آشکارساز 3 اینچی.. 44

شکل ‏4‑4: طیف زمینه ثبت شده بوسیله ی آشکارساز 3 اینچی.. 46

شکل ‏4‑5: طیف سدیم-22 بهمراه زمینه حاصل از آشکارساز 3 اینچی.. 46

شکل ‏4‑6: طیف مشخصه ی سدیم-22 حاصل از آشکارساز 3 اینچی.. 47

شکل ‏4‑7: فوتوپیک گاوسی به همراه زمینه. 48

شکل ‏4‑8: فوتوپیک گاوسی.. 49

شکل ‏4‑9: منحنی برازش FWHM برای آشکارساز 2 اینچی.. 50

شکل ‏4‑10: منحنی برازش FWHM برای آشکارساز 3 اینچی.. 50

شکل ‏4‑11: طیف کبالت-60 حاصل از شبیه سازی آشکارساز CsI. 51

شکل ‏4‑12:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 2 اینچی برای چشمه Co60. 53

شکل ‏4‑13:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز2 اینچی برای چشمه Cs137. 53

شکل ‏4‑14:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 2 اینچی برای چشمه Na22. 54

شکل ‏4‑15:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 2 اینچی برای چشمه Zn65. 54

شکل ‏4‑16:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 3 اینچی برای چشمه Co60. 55

شکل ‏4‑17:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 3 اینچی برای چشمه Cs137. 55

شکل ‏4‑18: مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 3 اینچی برای چشمه Na22. 56

شکل ‏4‑19: مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 3 اینچی برای چشمه Zn65. 56

شکل ‏4‑20: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 511 Zn-65. 57

شکل ‏4‑21: : مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 1115Zn-65 58

شکل ‏4‑22: : مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 1173 Co-60. 58

شکل ‏4‑23: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 1332 Co-60. 59

شکل ‏4‑24: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 1275 Na-22. 59

شکل ‏4‑25: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 662 Cs-137. 60

 

3-10اساس روش محاسبه. 29

3-11 کد MCNPX   30

3-11-1  استفاده از کد. 30

3-11-2  کارت سلول. 33

3-11-3  کارت سطوح.. 34

3-11-4  کارت داده 35

3-11-5  کارت نوع مسأله (MODE) 35

3-11-6  کارت اهمیت (IMP) 36

3-11-7  چشمه. 36

3-12انواع خروجی استاندارد (تالی ها). 37

3-13 تالی F8    37

3-14 متغیر GEB.. 38

فصل چهارم  (طیف سنجی پرتوهای گاما به وسیله ی آشکارسازهای 2 و 3 اینچی (CsI(Tl) 40

4-1                   مقدمه. . 41

4-2                   اندازه گیری طیف چشمه های تک انرژی گاما 41

4-3                   کالیبراسیون. 42

4-4                   طیف مشخصه. 45

4-5                   FWHM (تمام پهنا در نیم ارتفاع). 47

4-6                   ضرایب GEB.. 49

4-7                   شبیه سازی طیف ها به وسیله ی کد MCNPX.. 52

4-7-1مقایسه ی طیف های شبیه سازی شده با طیف های تجربی.. 52

4-8                   تابع پاسخ در محدوده ی فوتوپیک… 57

4-8-1مقایسه ی توابع پاسخ تجربی و محاسباتی.. 57

4-9                   اندازه ی بلور سوسوزن. 60

4-9-1تأثیر ابعاد سوسوزن بر تابع پاسخ.. 60

4-9-2سهم قله ها در طیف ها 63

فصل پنجم ) بحث و نتیجه گیری(.. 64

5-1                   مقایسه ی طیف های تجربی و شبیه سازی شده در انرژی های پایین.. 65

این مطلب را هم بخوانید :

5-2                   مقایسه ی طیف های تجربی و شبیه سازی شده در انرژی های بالا. 66

5-3                   مقایسه ی توابع پاسخ نظری و تجربی.. 66

5-4                   بررسی اثر ابعاد بلور سوسوزن بر تابع پاسخ.. 66

5-5                   مقایسه ی FWHM… 67

5-6                   سهم هر قله در کل طیف ( ). 67

منابع: 69

فهرست شکل‌ها

شکل ‏1‑1: طیف نوعی آشکارساز سوسوزن در (الف) انرژی بالا و (ب) انرژی پایین.. 4

شکل ‏2‑1: مسیر ذره سنگین و مسیر ذرات سبک درون ماده 10

شکل ‏2‑2: اثر فوتوالکتریک… 12

شکل ‏2‑3: تک قله با انرژی جنبشی کل متناظر با انرژی پرتوی گامای فرودی.. 13

شکل ‏2‑4: وابستگی سطح مقطع کامپتون به (الف) عدد اتمی ماده پراکننده و (ب) انرژی فوتون فرودی.. 14

شکل ‏2‑5: توزیع انرژی الکترون مربوط به پدید ه ی کامپتون 15

شکل ‏2‑6: وابستگی سطح مقطع تولید زوج به (الف) عدد اتمی ماده پراکننده و (ب) انرژی فوتون فرودی.. 16

شکل ‏2‑7: طرح‌واره آشکارساز سوسوزن و الکترونیک آن. 18

شکل ‏2‑8: طرحی از لوله تکثیر کننده ی فوتونی.. 19

شکل ‏3‑1: نمایش ترازهای انرژی مجاز در سوسوزن غیر آلی 26

شکل ‏3‑2: کارت سلول در شبیه سازی.. 34

شکل ‏3‑3: کارت سطوح در شبیه سازی یدور سزیم. 35

شکل ‏3‑4: مثالی از تعریف چشمه در MCNP. 37

شکل ‏3‑5: نمونه ای از فایل متنی برای شبیه سازی آشکارساز. 39

شکل ‏4‑1: خروجی MCA ( شمارش ها برحسب کانال). 43

شکل ‏4‑2: منحنی کالیبراسیون آشکارساز 2 اینچی.. 44

شکل ‏4‑3: منحنی کالیبراسیون آشکارساز 3 اینچی.. 44

شکل ‏4‑4: طیف زمینه ثبت شده بوسیله ی آشکارساز 3 اینچی.. 46

شکل ‏4‑5: طیف سدیم-22 بهمراه زمینه حاصل از آشکارساز 3 اینچی.. 46

شکل ‏4‑6: طیف مشخصه ی سدیم-22 حاصل از آشکارساز 3 اینچی.. 47

شکل ‏4‑7: فوتوپیک گاوسی به همراه زمینه. 48

شکل ‏4‑8: فوتوپیک گاوسی.. 49

شکل ‏4‑9: منحنی برازش FWHM برای آشکارساز 2 اینچی.. 50

شکل ‏4‑10: منحنی برازش FWHM برای آشکارساز 3 اینچی.. 50

شکل ‏4‑11: طیف کبالت-60 حاصل از شبیه سازی آشکارساز CsI. 51

شکل ‏4‑12:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 2 اینچی برای چشمه Co60. 53

شکل ‏4‑13:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز2 اینچی برای چشمه Cs137. 53

شکل ‏4‑14:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 2 اینچی برای چشمه Na22. 54

شکل ‏4‑15:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 2 اینچی برای چشمه Zn65. 54

شکل ‏4‑16:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 3 اینچی برای چشمه Co60. 55

شکل ‏4‑17:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 3 اینچی برای چشمه Cs137. 55

شکل ‏4‑18: مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 3 اینچی برای چشمه Na22. 56

شکل ‏4‑19: مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 3 اینچی برای چشمه Zn65. 56

شکل ‏4‑20: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 511 Zn-65. 57

شکل ‏4‑21: : مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 1115Zn-65 58

شکل ‏4‑22: : مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 1173 Co-60. 58

شکل ‏4‑23: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 1332 Co-60. 59

شکل ‏4‑24: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 1275 Na-22. 59

شکل ‏4‑25: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 662 Cs-137. 60

فصل دوم

2-1-1ویژگی های جغرافیایی : …………………… 8

2-1-2 ویژگی های اقلیمی استان گیلان: ……………. 9

2-1-3 رودها و منابع آبی مهم:………………….. 11

2-1-4 تاریخچه: ……………………………… 12

2-1-5 گیلان در دوره صفویه و کیاییان: …………… 13

2-1-6 میرزا کوچک خان جنگلی و دکتر حشمت ………… 15

2-1-7 انسان شناسی :………………………….. 16

2-1-7-1 گروههای قومی گیلان:……………………. 16

2-1-7-2 نژاد: ………………………………. 17

2-1-7-3 زبان: ………………………………. 17

2-1-7-4 مذهب: ………………………………. 18

2-1-8 اقتصاد: ………………………………. 19

2-1-8-1 قابلیتهای كشاورزی ومنابع طبیعی استان گیلان . 19

2-1-8-2 قابلیتهای صنعتی ومعدنی استان گیلان ……… 20

2-2-1 تفاوت معماری بومی با معماری سنتی:………… 22

2-2-2 معماری بومی روستایی و شهری استان گیلان ……. 22

2-2-3 معماری روستایی گیلان ……………………. 23

2-2-3-1 تلمبار : ……………………………. 23

2-2-3-2 کتام: ………………………………. 25

2-2-3-3 کندوج……………………………….. 26

2-2-4 انواع بناها در گیلان…………………….. 28

2-2-4-1 گالی پوش خانه  ………………………. 28

2-2-4-2 لته سر………………………………. 29

2-2-4-3 سفالی خانه ………………………….. 30

2-2-4-4 سیمکاخانه  ………………………….. 31

2-2-5 معماری شهری گیلان ………………………. 31

2-2-5-1 جهت بنا …………………………….. 33

فصل دوم

2-1-1ویژگی های جغرافیایی : …………………… 8

2-1-2 ویژگی های اقلیمی استان گیلان: ……………. 9

2-1-3 رودها و منابع آبی مهم:………………….. 11

2-1-4 تاریخچه: ……………………………… 12

2-1-5 گیلان در دوره صفویه و کیاییان: …………… 13

2-1-6 میرزا کوچک خان جنگلی و دکتر حشمت ………… 15

2-1-7 انسان شناسی :………………………….. 16

2-1-7-1 گروههای قومی گیلان:……………………. 16

2-1-7-2 نژاد: ………………………………. 17

2-1-7-3 زبان: ………………………………. 17

2-1-7-4 مذهب: ………………………………. 18

2-1-8 اقتصاد: ………………………………. 19

2-1-8-1 قابلیتهای كشاورزی ومنابع طبیعی استان گیلان . 19

2-1-8-2 قابلیتهای صنعتی ومعدنی استان گیلان ……… 20

2-2-1 تفاوت معماری بومی با معماری سنتی:………… 22

2-2-2 معماری بومی روستایی و شهری استان گیلان ……. 22

2-2-3 معماری روستایی گیلان ……………………. 23

2-2-3-1 تلمبار : ……………………………. 23

2-2-3-2 کتام: ………………………………. 25

2-2-3-3 کندوج……………………………….. 26

2-2-4 انواع بناها در گیلان…………………….. 28

2-2-4-1 گالی پوش خانه  ………………………. 28

2-2-4-2 لته سر………………………………. 29

2-2-4-3 سفالی خانه ………………………….. 30

2-2-4-4 سیمکاخانه  ………………………….. 31

2-2-5 معماری شهری گیلان ………………………. 31

2-2-5-1 جهت بنا …………………………….. 33

2-2-5-2 شکل ساختمان …………………………. 34

2-2-5-3 فرم بنا …………………………….. 34

2-2-5-4 ارتباط با طبیعت ……………………… 35

2-2-5-5 سیرکولاسیون…………………………… 36

2-2-6 نتیجه گیری ……………………………. 36

فصل سوم

3-1-تاریخچه چوب …………………………….. 39

3-2 جنگل …………………………………… 39

3-3 اهمیت جنگل ……………………………… 41

3-4 نقش زیست محیطی جنگل ……………………… 42

3-5 گونه ها، تیپ ها و جوامع جنگلی گیلان ………… 42

3-6 جوامع جنگلی گیلان…………………………. 44

3-6-1 جامعه اوری، کچفوتوس ……………………. 45

3-6-2 جامعه راش  ……………………………. 46

3-6-3 جامعه بلوط، ممرز  ……………………… 47

3-6-4 جامعه آزاد ……………………………. 48

3-6-5 جامعه انجیلی  …………………………. 49

3-6-6 جامعه لرگ، توسکا و سفیدپلت  …………….. 50

3-6-7 جامعه شمشاد …………………………… 51

3-6-8 جامعه زربین …………………………… 52

3-7 بهره برداری از جنگل های گیلان ……………… 53

3-8 نتیجه گیری ……………………………… 55

فصل چهارم

4-1-1آثار چوبی در دوران تاریخی ……………….. 56

4-1-2 تاریخچه چوب در ایران …………………… 57

4-1-3 خواص چوب ……………………………… 59

4-1-4 انواع ساختارهای چوبی در معماری ………….. 60

4-1-4-1 ارسی ……………………………….. 60

4-1-4-2 پله ………………………………… 61

4-1-4-3 تخت ………………………………… 62

4-1-4-4 تیرهای چوبی …………………………. 62

4-1-4-5 در …………………………………. 63

4-1-4-6 زیارتنامه ها و کتیبه های چوبی  ………… 64

4-1-4-7 ستون های چوبی ……………………….. 65

4-1-4-8 شیرسر ………………………………. 65

4-1-4-9 صندوق قبر …………………………… 65

4-1-4-10 ضریح ………………………………. 66

4-1-4-11 قاب  ………………………………. 66

4-1-4-12 گره چینی و کاربرد آینه ………………. 67

4-1-4-13 گلدسته …………………………….. 67

4-1-4-14 منبر ……………………………….. 68

4-1-4-15 نرده ………………………………. 68

4-1-4-16 نورگیرهای چوبی یا دارافزین  ………….. 69

4-2 عناصر سازه ای گیلان ………………………. 70

4-2-1 پی …………………………………… 70

4-2-1-1 پی شیکیلی  ………………………….. 70

4-2-1-2 پی سگت چاه ………………………….. 72

4-2-1-3 پی پاکونه …………………………… 73

4-2-2 ستون  ………………………………… 77

4-2-3 انواع دیوار …………………………… 78

4-2-3-1 دیوار زگالی …………………………. 78

4-2-3-2 دیوار زگمه ای ( دارورچین)……………… 81

4-2-3-3 دیوار خشتی آجاری …………………….. 83

4-2-4 انواع سقف …………………………….. 86

4-2-4-1 گالی پوش ……………………………. 86

4-2-4-2 لت پوش ……………………………… 88

4-2-5 عناصر معماری ………………………….. 94

4-2-5-1 کف سازی …………………………….. 94

4-2-5-2 پله ………………………………… 95

4-2-5-3 نرده ……………………………….. 96

4-2-5-4 در و پنجره های چوبی  …………………. 98

4-2-5-5 دستک منازل  …………………………. 99

4-2-5-6 پوشش بامی چوبی ………………………. 100

4-2-6 اتصالات  ………………………………. 105

4-2-6-1 اتصال کام و زبانه  …………………… 105

4-2-6-2 اتصال نیم به نیم  ……………………. 105

4-2-6-3 اتصال گوه بندی……………………….. 106

4-2-6-4 انواع اتصالات استفاده شده در بناهای گیلان…. 106

4-2-7 نتیجه گیری ……………………………. 108

فصل پنجم

5-1-نگاهی به پژوهش پیش رو:……………………. 110

5-2-روند انجام پژوهش: ……………………….. 111

5-3-نتایج:………………………………….. 112

5-4-فرضیه…………………………………… 114

5-5-پیشنهاد ها برای پژوهش های آینده: ………….. 115

منابع:……………………………………… 116

فصل اول- کلیات

1-1-بیان مساله :

ایران به لحاظ تنوع اقلیمی یک نمونه خاص در میان سایر کشورهای دنیا به حساب می آید و شاید کمتر کشوری را بتوان یافت که تا این حد برخوردار از اقلیم های مختلف باشد. در ایران هوای گرم و خشک، سرد و کوهستانی، معتدل و مرطوب و گرم و مرطوب را می توان در نواحی مختلف کشور مشاهده کرد.

این تنوع آب و هوایی تاثیر مستقیمی بر سبک زندگی مردم و همچنین معماری و شهر سازی آنان گذاشته است به طوری که بناها و نحوه ی شهرسازی و مصالحی که در هر ناحیه استفاده شده است در هر منطقه بستگی به اقلیم آنجا دارد. در هر مکانی با توجه به آب و هوای آن ناحیه و  نیاز انسان ها به سرما یا گرمای بیشتر و رسیدن به شرایط آسایش معماری متفاوتی را می توان دید و همچنین مصالحی که برای ساخت بناها استفاده می شده از مصالح بوم آورد آن منطقه بوده است.

در گذشته به دلیل حمل ونقل سخت مصالح سعی می شده که از مصالح در دسترس همان مناطق برای ساخت بناها استفاده شود. در این میان حاشیه ی شمالی رشته کوه البرز که در جنوب دریای مازندران قرار دارد واجد کیفیت اقلیمی خاص و متفاوت نسبت به سایر مناطق ایران است و مهمترین ویژگی و وجه تمایز آن با سایر مناطق ایران برخورداری از بارش های فراوان و رطوبت هوا است.

همچنین به لحاظ محیطی نزدیکی به دریا و بدنه های پهناور و بزرگ جنگلی، این منطقه از ایران را نسبت به سایر پهنه های اقلیمی متفاوت می کند. استان گیلان به عنوان غربی ترین و مرطوبترین بخش این خطه دارای نوع خاصی از معماری بومی است که به صورت سازگار با آب و هوای این منطقه در طول سالیان دراز شکل گرفته است.

در این استان چه در معماری شهری و چه در معماری روستایی نوع خاصی از معماری را می توان مشاهده کرد که در راستای غنی بودن جنگل ها و وجود چوب در این منطقه می باشد. همان طور که گفته شد در گذشته از مصالح بوم آورد برای ساختن بناها استفاده می شده است. در این استان به دلیل وجود جنگل های پهناور و همچنین خاک حاصلخیز از چوب درختان برای ساخت بناها استفاده می کردند، به طوری که در همه ی ساختمان ها هم در شهر و هم روستاها از چوب استفاده شده است.

اغلب بناهای این استان از پی تا سقف آن ها از چوب ساخته شده است و به دلیل این که از چوب های مقاوم استفاده می کردند این ساختمان ها عمر طولانی داشته اند و زود از بین نمی رفتند. برای ساخت این ساختمان ها از روشهای گوناگونی استفاده می شده است. در این استان شاهد تنوع زیادی از ساختمان ها که هر کدام در نوع خود جذابیت ویژه ای دارند را هستیم. در آن زمان در این استان بیشتر از آن که بناها در ساخت ساختمان ها نقش اساسی داشته باشند نجارها نقش مهمی را ایفا می کردند. نحوه کار با چوب ، نحوه اتصال آن ها، ابزارهایی که برای ساخت آن ها استفاده می شده و این که از چه نوع چوبی در کجا استفاده شود در تبحر نجارها بوده است.

به دلیل رطوبت بالای این منطقه چوب بهترین گزینه برای ساخت بناها بوده چون هر مصالح دیگری در مقابل رطوبت زیاد مانند چوب مقاومت نداشته و زود از بین می رفتند.انتخاب چوبهایی که در نقاط مختلف یک بنا استفاده می شده از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. نکته دیگر این است که چوبها علاوه بر این که مزایای زیادی دارند معایبی هم نیز دارند. شناسایی چوبها و این که هر چوبی با توجه به مزایایی که دارد بهترین کاربرد را در کدام قسمت ساختمان دارد نیازمند تجربه و شناخت بسیاری از درختان داردکه در آن دوره نجارها و بناها به مقدار کافی این شناخت را داشتند.

چوب در ساختن ساختمان های استان گیلان، هم نقش سازه ای بسیار قوی و هم نقش معماری قوی داشته است. در دیگر نقاط کشور از چوب اگر استفاده می کردند برای عناصر معماری نظیر درب و پنجره بوده ولی در شمال ایران و به خصوص در استان گیلان چوب نقش همه متریال هایی که در بقیه نقاط کشور استفاده می کردند را ایفا می کرده است. در این استان نیز برای ساخت اسکلت بنا هم از چوب استفاده می شده است ولی برای ساخت پی به روش های مختلف تا سقف ها و ستون ها و دیوارها و همچنین برای ساخت تمام عناصر سازه ای از چوب به روشهای مختلف بهره می بردند. برای ساخت همه عناصرمعماری نظیر درب، پنجره، پله، نرده و… نیز فقط از این عنصر بهره برده و همچنین در ساخت وسایل منزل نیز از چوب استفاده می شده است.

این تحقیق به دنبال بررسی و تحلیل حضور عنصر چوب در معماری بومی این منطقه است و در پی آن است که با مطالعات میدانی و کتابخانه ای و حضور بر سر بناهای بومی این استان، به دسته بندی و تحقیق پیرامون حضور عناصر چوبی در معماری و ساختار بناهای این منطقه بپردازد. پرداختن به موضوعاتی نظیر شناخت انواع چوب های مورد استفاده، جایگاه حضور این چوب ها در بناها، روش های عمل آوری و آماده سازی چوب، استفاده از چوب به عنوان عنصر تزئینی، حضور چوب به عنوان عنصر سازه ای در بنا و موضوعات مشابه، بخش های اصلی این تحقیق را تشکیل می دهد.

1-2-سوابق تحقیق :

نگاهی گذرا به تاریخ ما را به وضوح به این نکته می رساند که چوب در عرصه های مختلف زندگی بشر ماده و مصالحی پر حضور بوده است. بنابراین چندان عجیب نخواهد بود چنان چه انتظار داشته باشیم که افراد بسیاری در ادوار تاریخی گذشته و حوزه های متفاوت جغرافیایی قدم در راه پژوهشی مرتبط با چوب گذاشته باشند. حال چه این پژوهش ها مستقیما با حوزه ی ساختمان و معماری مرتبط بوده باشد و چه از زوایایی دیگر به موضوع چوب نظری افکنده باشد.

از آن جا که محوریت پژوهش پیش رو مربوط به حضور چوب در معماری و ساختمان است.طبیعی است که ما نیز در معرفی سوابق تحقیق به سراغ آن دسته از منابعی برویم که ارتباط بیشتری با این مسأله داشته باشد در یک دسته بندی کلی این موارد را می توان در حوزه های زیر معرفی کرد:

الف- کتاب ها

ب- مقالات علمی

ج- پژوهش های دانشگاهی

د- سایر پژوهش ها

نکته ای که پیش از بیان پیشینه ی تحقیق باید به آن توجه کرد این است که با توجه به ظرفیت های موجود در پژوهش پیش رو در این جا ناچاریم تنها از مواردی محدود نام ببریم و طبیعتا به سراغ آن دسته از منابع خواهیم رفت که در مسیر این پژوهش ما را یاری می رساند.

الف- کتابها

از مهمترین کتاب هایی که در این جا قابل ذکر است می توان موارد زیر را برشمرد:

1 – برومبرژه،کریستیان،1370،مسکن و معماری در جامعه ی روستایی گیلان،علاءالدین گوشه گیر،تهران، چاپ اول

زمرشیدی،حسین،1389،معماری ایران اجرای ساختمان با مصالح سنتی،تهران، چاپ یازدهم 2 –

3 – معماریان، غلامحسین،1391، معماری مسکونی ایرانی گوده شناسی برونگرا،تهران، چاپ ششم

4 – رحمانیان، جمشید 1387، طراحی سازه های چوبی، انتشارات دانشگاه علم وصنعت، تهران

5-Holan, Jerri,1990, Norwegian Wood: A Tradition of Building, Rizzoli First edition

6-Makoto, Suzuki,1979, Wooden Houses, Harry N Abrams; 1st Am. ed. Edition

7-A. J. Bicknell & Co,2006, Victorian Wooden and Brick Houses with Details, Dover Publications

 

ب- مقالات علمی :

درباره ی مقالات، اشاره به این نکته ضروری است که متاسفانه مقالات چندانی در مجلات معتبر علمی داخلی در ارتباط با محورهای چوب و معماری وجود ندارد و تعداد انگشت شماری در این زمینه قابل اشاره است اما اگر خارج از این محور به موضوع چوب نگاه بیندازیم می توانیم به مجلات و به تبع آن مقالات بسیاری دسترسی داشته باشیم. برای مثال می توان به مقالات قابل توجهی که به صورت تخصصی به چوب شناسی و جنگل شناسی مربوط اند اشاره کرد اما در میان مقالات مرتبط با چوب و معماری نمونه های زیر قابل ذکر هستند:

1 – یوسفی،1385،واچینی و دوباره چینی خانه های روستایی جلگه ی شرق استان گیلان، مجله کندوج، شماره 2

خاکپور،1384،ساخت خانه های شیکیلی در گیلان،نشریه هنرهای زیبا،شماره 25 2 –

3 – موسوی،1386، خانه ی میرسیار،مجله کندوج،شماره 4

4- Stephen, Tobriner,1999, Wooden Architecture and Earthquakes in Turkey

5-YAMATO, Satoshi,2005, The Tradition of Wooden Architecture in Japan

6-Adem Dogangun, Iskender Tuluk,2008, Traditional wooden buildings and their damages during earthquakes in Turkey

ج- پژوهش های دانشگاهی

این پژوهش ها عمدتا در دو دسته پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری و همچنین طرح های پژوهش دانشگاهی قابل بررسی هستند. متاسفانه در این زمینه نیز دست ما چندان پر نیست و تنها به برخی موارد محدود یافت شده اکتفا می کنیم.

1 – کریمی، محمد صادق ،1390، چوب در گذشته معماری ایران و نقش آن در معماری پایدار، دانشگاه علوم تحقیقات واحد تهران

2 – علایی ،علی، 1388، کاربرد چوب در ساختمان، دانشگاه علم و صنعت

3 – حسینی، سپیده، 1391، انواع چوب و کاربرد آن ها، دانشگاه علوم تحقیقات واحد تهران

د- سایر پژوهش ها:

منظور از سایر طرح های پژوهشی آن دسته از پژوهش ها است که بیرون از موارد 3 گانه فوق یافت می شوند. مثلا پژوهش هایی توسط سازمان ها و نهاد ها و حتی شرکت های خصوصی به انجام می رسند مثلا بنیاد مسکن- میراث فرهنگی یا وزارت راه و شهرسازی. مواردی از این پژوهش ها قابل ذکراند:

1 – چرختاب مقدم،نعمتی مژده،حسینی،1391،بررسی معماری چوبی کرانه جنوبی دریای خزر، سازمان مسکن استان گیلان

2 – عظیمی- جمشیدیان،1384،بررسی اثرات کالبدی اجرای طرح هادی روستایی غرب گیلان، بنیاد مسکن استان گیلان

1-3-پرسش های تحقیق :

 

2-2-5-2 شکل ساختمان …………………………. 34

2-2-5-3 فرم بنا …………………………….. 34

2-2-5-4 ارتباط با طبیعت ……………………… 35

2-2-5-5 سیرکولاسیون…………………………… 36

2-2-6 نتیجه گیری ……………………………. 36

فصل سوم

3-1-تاریخچه چوب …………………………….. 39

3-2 جنگل …………………………………… 39

3-3 اهمیت جنگل ……………………………… 41

3-4 نقش زیست محیطی جنگل ……………………… 42

3-5 گونه ها، تیپ ها و جوامع جنگلی گیلان ………… 42

3-6 جوامع جنگلی گیلان…………………………. 44

3-6-1 جامعه اوری، کچفوتوس ……………………. 45

3-6-2 جامعه راش  ……………………………. 46

3-6-3 جامعه بلوط، ممرز  ……………………… 47

3-6-4 جامعه آزاد ……………………………. 48

3-6-5 جامعه انجیلی  …………………………. 49

3-6-6 جامعه لرگ، توسکا و سفیدپلت  …………….. 50

3-6-7 جامعه شمشاد …………………………… 51

3-6-8 جامعه زربین …………………………… 52

3-7 بهره برداری از جنگل های گیلان ……………… 53

3-8 نتیجه گیری ……………………………… 55

فصل چهارم

4-1-1آثار چوبی در دوران تاریخی ……………….. 56

4-1-2 تاریخچه چوب در ایران …………………… 57

4-1-3 خواص چوب ……………………………… 59

4-1-4 انواع ساختارهای چوبی در معماری ………….. 60

4-1-4-1 ارسی ……………………………….. 60

این مطلب را هم بخوانید :

4-1-4-2 پله ………………………………… 61

4-1-4-3 تخت ………………………………… 62

4-1-4-4 تیرهای چوبی …………………………. 62

4-1-4-5 در …………………………………. 63

4-1-4-6 زیارتنامه ها و کتیبه های چوبی  ………… 64

4-1-4-7 ستون های چوبی ……………………….. 65

4-1-4-8 شیرسر ………………………………. 65

4-1-4-9 صندوق قبر …………………………… 65

4-1-4-10 ضریح ………………………………. 66

4-1-4-11 قاب  ………………………………. 66

4-1-4-12 گره چینی و کاربرد آینه ………………. 67

4-1-4-13 گلدسته …………………………….. 67

4-1-4-14 منبر ……………………………….. 68

4-1-4-15 نرده ………………………………. 68

4-1-4-16 نورگیرهای چوبی یا دارافزین  ………….. 69

4-2 عناصر سازه ای گیلان ………………………. 70

4-2-1 پی …………………………………… 70

4-2-1-1 پی شیکیلی  ………………………….. 70

4-2-1-2 پی سگت چاه ………………………….. 72

4-2-1-3 پی پاکونه …………………………… 73

4-2-2 ستون  ………………………………… 77

4-2-3 انواع دیوار …………………………… 78

4-2-3-1 دیوار زگالی …………………………. 78

4-2-3-2 دیوار زگمه ای ( دارورچین)……………… 81

4-2-3-3 دیوار خشتی آجاری …………………….. 83

4-2-4 انواع سقف …………………………….. 86

4-2-4-1 گالی پوش ……………………………. 86

4-2-4-2 لت پوش ……………………………… 88

4-2-5 عناصر معماری ………………………….. 94

4-2-5-1 کف سازی …………………………….. 94

4-2-5-2 پله ………………………………… 95

4-2-5-3 نرده ……………………………….. 96

4-2-5-4 در و پنجره های چوبی  …………………. 98

4-2-5-5 دستک منازل  …………………………. 99

4-2-5-6 پوشش بامی چوبی ………………………. 100

4-2-6 اتصالات  ………………………………. 105

4-2-6-1 اتصال کام و زبانه  …………………… 105

4-2-6-2 اتصال نیم به نیم  ……………………. 105

4-2-6-3 اتصال گوه بندی……………………….. 106

4-2-6-4 انواع اتصالات استفاده شده در بناهای گیلان…. 106

4-2-7 نتیجه گیری ……………………………. 108

فصل پنجم

5-1-نگاهی به پژوهش پیش رو:……………………. 110

5-2-روند انجام پژوهش: ……………………….. 111

5-3-نتایج:………………………………….. 112

5-4-فرضیه…………………………………… 114

5-5-پیشنهاد ها برای پژوهش های آینده: ………….. 115

منابع:……………………………………… 116

فصل اول- کلیات

1-1-بیان مساله :

ایران به لحاظ تنوع اقلیمی یک نمونه خاص در میان سایر کشورهای دنیا به حساب می آید و شاید کمتر کشوری را بتوان یافت که تا این حد برخوردار از اقلیم های مختلف باشد. در ایران هوای گرم و خشک، سرد و کوهستانی، معتدل و مرطوب و گرم و مرطوب را می توان در نواحی مختلف کشور مشاهده کرد.

این تنوع آب و هوایی تاثیر مستقیمی بر سبک زندگی مردم و همچنین معماری و شهر سازی آنان گذاشته است به طوری که بناها و نحوه ی شهرسازی و مصالحی که در هر ناحیه استفاده شده است در هر منطقه بستگی به اقلیم آنجا دارد. در هر مکانی با توجه به آب و هوای آن ناحیه و  نیاز انسان ها به سرما یا گرمای بیشتر و رسیدن به شرایط آسایش معماری متفاوتی را می توان دید و همچنین مصالحی که برای ساخت بناها استفاده می شده از مصالح بوم آورد آن منطقه بوده است.

در گذشته به دلیل حمل ونقل سخت مصالح سعی می شده که از مصالح در دسترس همان مناطق برای ساخت بناها استفاده شود. در این میان حاشیه ی شمالی رشته کوه البرز که در جنوب دریای مازندران قرار دارد واجد کیفیت اقلیمی خاص و متفاوت نسبت به سایر مناطق ایران است و مهمترین ویژگی و وجه تمایز آن با سایر مناطق ایران برخورداری از بارش های فراوان و رطوبت هوا است.

همچنین به لحاظ محیطی نزدیکی به دریا و بدنه های پهناور و بزرگ جنگلی، این منطقه از ایران را نسبت به سایر پهنه های اقلیمی متفاوت می کند. استان گیلان به عنوان غربی ترین و مرطوبترین بخش این خطه دارای نوع خاصی از معماری بومی است که به صورت سازگار با آب و هوای این منطقه در طول سالیان دراز شکل گرفته است.

در این استان چه در معماری شهری و چه در معماری روستایی نوع خاصی از معماری را می توان مشاهده کرد که در راستای غنی بودن جنگل ها و وجود چوب در این منطقه می باشد. همان طور که گفته شد در گذشته از مصالح بوم آورد برای ساختن بناها استفاده می شده است. در این استان به دلیل وجود جنگل های پهناور و همچنین خاک حاصلخیز از چوب درختان برای ساخت بناها استفاده می کردند، به طوری که در همه ی ساختمان ها هم در شهر و هم روستاها از چوب استفاده شده است.

اغلب بناهای این استان از پی تا سقف آن ها از چوب ساخته شده است و به دلیل این که از چوب های مقاوم استفاده می کردند این ساختمان ها عمر طولانی داشته اند و زود از بین نمی رفتند. برای ساخت این ساختمان ها از روشهای گوناگونی استفاده می شده است. در این استان شاهد تنوع زیادی از ساختمان ها که هر کدام در نوع خود جذابیت ویژه ای دارند را هستیم. در آن زمان در این استان بیشتر از آن که بناها در ساخت ساختمان ها نقش اساسی داشته باشند نجارها نقش مهمی را ایفا می کردند. نحوه کار با چوب ، نحوه اتصال آن ها، ابزارهایی که برای ساخت آن ها استفاده می شده و این که از چه نوع چوبی در کجا استفاده شود در تبحر نجارها بوده است.

به دلیل رطوبت بالای این منطقه چوب بهترین گزینه برای ساخت بناها بوده چون هر مصالح دیگری در مقابل رطوبت زیاد مانند چوب مقاومت نداشته و زود از بین می رفتند.انتخاب چوبهایی که در نقاط مختلف یک بنا استفاده می شده از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. نکته دیگر این است که چوبها علاوه بر این که مزایای زیادی دارند معایبی هم نیز دارند. شناسایی چوبها و این که هر چوبی با توجه به مزایایی که دارد بهترین کاربرد را در کدام قسمت ساختمان دارد نیازمند تجربه و شناخت بسیاری از درختان داردکه در آن دوره نجارها و بناها به مقدار کافی این شناخت را داشتند.

چوب در ساختن ساختمان های استان گیلان، هم نقش سازه ای بسیار قوی و هم نقش معماری قوی داشته است. در دیگر نقاط کشور از چوب اگر استفاده می کردند برای عناصر معماری نظیر درب و پنجره بوده ولی در شمال ایران و به خصوص در استان گیلان چوب نقش همه متریال هایی که در بقیه نقاط کشور استفاده می کردند را ایفا می کرده است. در این استان نیز برای ساخت اسکلت بنا هم از چوب استفاده می شده است ولی برای ساخت پی به روش های مختلف تا سقف ها و ستون ها و دیوارها و همچنین برای ساخت تمام عناصر سازه ای از چوب به روشهای مختلف بهره می بردند. برای ساخت همه عناصرمعماری نظیر درب، پنجره، پله، نرده و… نیز فقط از این عنصر بهره برده و همچنین در ساخت وسایل منزل نیز از چوب استفاده می شده است.

این تحقیق به دنبال بررسی و تحلیل حضور عنصر چوب در معماری بومی این منطقه است و در پی آن است که با مطالعات میدانی و کتابخانه ای و حضور بر سر بناهای بومی این استان، به دسته بندی و تحقیق پیرامون حضور عناصر چوبی در معماری و ساختار بناهای این منطقه بپردازد. پرداختن به موضوعاتی نظیر شناخت انواع چوب های مورد استفاده، جایگاه حضور این چوب ها در بناها، روش های عمل آوری و آماده سازی چوب، استفاده از چوب به عنوان عنصر تزئینی، حضور چوب به عنوان عنصر سازه ای در بنا و موضوعات مشابه، بخش های اصلی این تحقیق را تشکیل می دهد.

1-2-سوابق تحقیق :

نگاهی گذرا به تاریخ ما را به وضوح به این نکته می رساند که چوب در عرصه های مختلف زندگی بشر ماده و مصالحی پر حضور بوده است. بنابراین چندان عجیب نخواهد بود چنان چه انتظار داشته باشیم که افراد بسیاری در ادوار تاریخی گذشته و حوزه های متفاوت جغرافیایی قدم در راه پژوهشی مرتبط با چوب گذاشته باشند. حال چه این پژوهش ها مستقیما با حوزه ی ساختمان و معماری مرتبط بوده باشد و چه از زوایایی دیگر به موضوع چوب نظری افکنده باشد.

از آن جا که محوریت پژوهش پیش رو مربوط به حضور چوب در معماری و ساختمان است.طبیعی است که ما نیز در معرفی سوابق تحقیق به سراغ آن دسته از منابعی برویم که ارتباط بیشتری با این مسأله داشته باشد در یک دسته بندی کلی این موارد را می توان در حوزه های زیر معرفی کرد:

الف- کتاب ها

ب- مقالات علمی

ج- پژوهش های دانشگاهی

د- سایر پژوهش ها

نکته ای که پیش از بیان پیشینه ی تحقیق باید به آن توجه کرد این است که با توجه به ظرفیت های موجود در پژوهش پیش رو در این جا ناچاریم تنها از مواردی محدود نام ببریم و طبیعتا به سراغ آن دسته از منابع خواهیم رفت که در مسیر این پژوهش ما را یاری می رساند.

الف- کتابها

از مهمترین کتاب هایی که در این جا قابل ذکر است می توان موارد زیر را برشمرد:

1 – برومبرژه،کریستیان،1370،مسکن و معماری در جامعه ی روستایی گیلان،علاءالدین گوشه گیر،تهران، چاپ اول

زمرشیدی،حسین،1389،معماری ایران اجرای ساختمان با مصالح سنتی،تهران، چاپ یازدهم 2 –

3 – معماریان، غلامحسین،1391، معماری مسکونی ایرانی گوده شناسی برونگرا،تهران، چاپ ششم

4 – رحمانیان، جمشید 1387، طراحی سازه های چوبی، انتشارات دانشگاه علم وصنعت، تهران

5-Holan, Jerri,1990, Norwegian Wood: A Tradition of Building, Rizzoli First edition

6-Makoto, Suzuki,1979, Wooden Houses, Harry N Abrams; 1st Am. ed. Edition

7-A. J. Bicknell & Co,2006, Victorian Wooden and Brick Houses with Details, Dover Publications

 

ب- مقالات علمی :

درباره ی مقالات، اشاره به این نکته ضروری است که متاسفانه مقالات چندانی در مجلات معتبر علمی داخلی در ارتباط با محورهای چوب و معماری وجود ندارد و تعداد انگشت شماری در این زمینه قابل اشاره است اما اگر خارج از این محور به موضوع چوب نگاه بیندازیم می توانیم به مجلات و به تبع آن مقالات بسیاری دسترسی داشته باشیم. برای مثال می توان به مقالات قابل توجهی که به صورت تخصصی به چوب شناسی و جنگل شناسی مربوط اند اشاره کرد اما در میان مقالات مرتبط با چوب و معماری نمونه های زیر قابل ذکر هستند:

1 – یوسفی،1385،واچینی و دوباره چینی خانه های روستایی جلگه ی شرق استان گیلان، مجله کندوج، شماره 2

خاکپور،1384،ساخت خانه های شیکیلی در گیلان،نشریه هنرهای زیبا،شماره 25 2 –

3 – موسوی،1386، خانه ی میرسیار،مجله کندوج،شماره 4

4- Stephen, Tobriner,1999, Wooden Architecture and Earthquakes in Turkey

5-YAMATO, Satoshi,2005, The Tradition of Wooden Architecture in Japan

6-Adem Dogangun, Iskender Tuluk,2008, Traditional wooden buildings and their damages during earthquakes in Turkey

ج- پژوهش های دانشگاهی

این پژوهش ها عمدتا در دو دسته پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری و همچنین طرح های پژوهش دانشگاهی قابل بررسی هستند. متاسفانه در این زمینه نیز دست ما چندان پر نیست و تنها به برخی موارد محدود یافت شده اکتفا می کنیم.

1 – کریمی، محمد صادق ،1390، چوب در گذشته معماری ایران و نقش آن در معماری پایدار، دانشگاه علوم تحقیقات واحد تهران

2 – علایی ،علی، 1388، کاربرد چوب در ساختمان، دانشگاه علم و صنعت

3 – حسینی، سپیده، 1391، انواع چوب و کاربرد آن ها، دانشگاه علوم تحقیقات واحد تهران

د- سایر پژوهش ها:

منظور از سایر طرح های پژوهشی آن دسته از پژوهش ها است که بیرون از موارد 3 گانه فوق یافت می شوند. مثلا پژوهش هایی توسط سازمان ها و نهاد ها و حتی شرکت های خصوصی به انجام می رسند مثلا بنیاد مسکن- میراث فرهنگی یا وزارت راه و شهرسازی. مواردی از این پژوهش ها قابل ذکراند:

1 – چرختاب مقدم،نعمتی مژده،حسینی،1391،بررسی معماری چوبی کرانه جنوبی دریای خزر، سازمان مسکن استان گیلان

2 – عظیمی- جمشیدیان،1384،بررسی اثرات کالبدی اجرای طرح هادی روستایی غرب گیلان، بنیاد مسکن استان گیلان

1-3-پرسش های تحقیق :

1-5 – ضروریت مدیریت نماتد سیست سیب زمینی                                              11

1-6 –اهداف پژوهش                                                                                11

1-2 -1- فرضیه های تحقیق                                                                         12

فصل دوم: بررسی و مرور منابع

2-1-نماتدهای پارازیت گیاهی                                                                       14

2-2-اهمیت نماتدهای گیاهی                                                                        16

2-3نماتدسیست طلایی سیب زمینی                                                                 18

2 -3-1-تاریخچه ی پیدایش و پراکنش جغرافیایی نماتد سیست سیب زمینی                            18

2 -3-2-جایگاه Globodera در طبقه بندی نماتدها                                            18

2-4-خصوصیات نماتد و بیماریزایی Globodera rostochiensis                          22

2 -4-1-خصوصیات مرفولوژیکی و مورفومتریکی                                                 22

2 -4-2-بیولوژی و بافت شناسی بیماری                                                           24

2 -5-آستانه ی خسارت اقتصادی نماتدها                                                                   26

2 -5-1- خسارت اقتصادی نماتدطلایی Globodera rostochiensis                           28

2-6-راهکارهای کنترل نماتد                                                                         30

2 -6-1-اقدامات زراعی                                                                              30

2 -6-2-اقدامات بهداشتی                                                                            30

2 -6-3-کنترل بیولوژیکی                                                                             31

2 -6-4-کنترل شیمیایی                                                                               31

2-6-5-مدیریت تلفیقی                                                                               32

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1 – جمع آوری خاک آلوده                                                                      34

3-2 –استخراج سیست ها به روش فنویک                                                         34

3-3 – نحوه ی تهیه Cone top  و شناسایی سیست ها                                         35

3-3-1- تهیه گلیسرین ژل                                                                           36

3-4 – تعیین جمعیت تخم و لارو نماتد در خاک                                                 36

3-5 – تهیه خاک استریل                                                                                      37

3-6 – تهیه بذر و آماده سازی برای کاشت                                                         38

1-5 – ضروریت مدیریت نماتد سیست سیب زمینی                                              11

1-6 –اهداف پژوهش                                                                                11

1-2 -1- فرضیه های تحقیق                                                                         12

فصل دوم: بررسی و مرور منابع

2-1-نماتدهای پارازیت گیاهی                                                                       14

2-2-اهمیت نماتدهای گیاهی                                                                        16

2-3نماتدسیست طلایی سیب زمینی                                                                 18

2 -3-1-تاریخچه ی پیدایش و پراکنش جغرافیایی نماتد سیست سیب زمینی                            18

2 -3-2-جایگاه Globodera در طبقه بندی نماتدها                                            18

2-4-خصوصیات نماتد و بیماریزایی Globodera rostochiensis                          22

2 -4-1-خصوصیات مرفولوژیکی و مورفومتریکی                                                 22

2 -4-2-بیولوژی و بافت شناسی بیماری                                                           24

2 -5-آستانه ی خسارت اقتصادی نماتدها                                                                   26

2 -5-1- خسارت اقتصادی نماتدطلایی Globodera rostochiensis                           28

2-6-راهکارهای کنترل نماتد                                                                         30

2 -6-1-اقدامات زراعی                                                                              30

2 -6-2-اقدامات بهداشتی                                                                            30

2 -6-3-کنترل بیولوژیکی                                                                             31

2 -6-4-کنترل شیمیایی                                                                               31

2-6-5-مدیریت تلفیقی                                                                               32

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1 – جمع آوری خاک آلوده                                                                      34

3-2 –استخراج سیست ها به روش فنویک                                                         34

3-3 – نحوه ی تهیه Cone top  و شناسایی سیست ها                                         35

3-3-1- تهیه گلیسرین ژل                                                                           36

3-4 – تعیین جمعیت تخم و لارو نماتد در خاک                                                 36

3-5 – تهیه خاک استریل                                                                                      37

3-6 – تهیه بذر و آماده سازی برای کاشت                                                         38

3-7 – تلقیح تخم و لارو                                                                                      39

3-8 – بررسی تیمارها                                                                                40

فصل چهارم : نتیجه و بحث

4-1– تشخیص نماتدسیست طلایی سیب زمینی                                                  40

4-2– ارزیابی تغییرات فاکتورهای رشدی و نماتدی روی ارقام سیب زمینی مارفونا و سانته  41

4-2-1-بررسی جدول مقایسه ی میانگین ها ترکیب های تیماری                                44

4-2– 2-جدول مقایسه ی میانگین تیمارها                                                         51

فصل پنجم: نتیجه گیری

5-1– نتیجه گیری                                                                                     71

5-2– پیشنهادات                                                                                      74

منابع                                                                                                    75

پیوست                                                                                                 83

چکیده انگلیسی                                                                                        96

 

فهرست جدول ها

جدول 4-1 مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری                                                         47

جدول 4-2- مقایسه ی میانگین تیمارها در وزن تر ریشه                                         52

جدول 4-3 مقایسه ی میانگین تیمارها در وزن تر غده                                            53

جدول 4-4- مقایسه ی میانگین تیمارها در وزن تر اندام هوایی                                  55

جدول 4-5- مقایسه ی میانگین تیمارها در تعداد سیست های روی ریشه                      56

جدول 4-6- مقایسه ی میانگین تیمارها در تعداد لاروهای تری                                 58

جدول 4-7- مقایسه ی میانگین تیمارها در سیست های فنویک                                 59

جدول 4-8- مقایسه ی میانگین تیمارها در تخم و لارو در هر سیست                          61

جدول 4-9- مقایسه ی میانگین تیمارها                                                             61

جدول 4-10- تجزیه واریانس وزن تر ریشه                                                       63

جدول 4-11- تجزیه واریانس وزن تر غده                                                         64

جدول 4-12- تجزیه واریانس وزن تر اندام هوایی                                                          65

جدول 4-13- تجزیه واریانس تعداد سیست های روی ریشه                                    66

جدول 4-14- تجزیه واریانس تعدادلاروها در تری                                                         67

جدول 4-15- تجزیه واریانس تعداد سیست های موجود در فنویک                                      68

جدول 4-16- تجزیه واریانس تعداد تخم و لارو موجود در سیست ها                         6

 

فهرست نمودارها

نمودار 4-1 مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری         فاکتور وزن تر ریشه                         48

نمودار 4-2- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور وزن تر غده                        48

نمودار 4-3- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور وزن تر اندام هوایی               49

نمودار 4-4- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتورسیست های روی ریشه           49

نمودار 4-5- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور لاروهای تری                      50

نمودار 4-6- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتورسیست های فنویک                50

نمودار 4-7- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور تخم و لارو در هر سیست       51

نمودار 4-8- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور وزن تر ریشه                                                 52

نمودار 4-9- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور وزن تر غده                                         54

نمودار 4-10- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور وزن تر اندام هوایی                              55

نمودار 4-11- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور سیست های روی ریشه                         57

نمودار 4-12- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور لاروهای تری                                     58

نمودار 4-13- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور سیستهای فنویک                                 60

نمودار 4-14- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور تخم و لارو در هر سیست                      61

 

فهرست شکل ها

شکل 3-1 استخراج سیست به روش فنویک                                                       34

شکل 3-2- سیست                                                                                   35

شکل 3-3-Cone top                                                                                        36

شکل 3-4- سیست خرد کن                                                                         35

شکل 3-5- سوسپانسیون تخم ولارو                                                                        37

شکل 3-6- دستگاه استریل خاک                                                                              38

شکل 3-7- کاشت                                                                                            39

شکل 3-8- تلقیح تخم و لارو به ریشه                                                             40

شکل 3-9- وضعیت گلدان ها دو ماه پس از تلقیح                                                              41

شکل 3-10- تری صد گرم از خاک گلدن ها                                                      41

شکل 3-11- نمونه های فنویک شده                                                                     42

شکل 3-12-لارو سن دو Globodera rostochiensis                                         42

شکل 4-1- نقوش انتهای بدن نماتد ماده بالغ Globodera rostochiensis                              44

 

چکیده

نماتد Globodera rostochiensis  تا قبل از سال 1387 از ایران گزارش نشده بود .آلودگی بالای نماتد در مزارع کشت سیب زمینی استان همدان تهدیدی جدی برای تولید سیب زمینی که محصول اقتصادی ، این منطقه می باشد محسوب می گردد.

با توجه به جدی بودن خسارت Globodera rostochiensis  برای ایران ،تا کنون اطلاعات چندانی درباره ی تعیین آستانه ی خسارت اقتصادی نماتد در ارقام مورد کشت در استان همدان جمع آوری نشده

 

3-7 – تلقیح تخم و لارو                                                                                      39

3-8 – بررسی تیمارها                                                                                40

فصل چهارم : نتیجه و بحث

4-1– تشخیص نماتدسیست طلایی سیب زمینی                                                  40

4-2– ارزیابی تغییرات فاکتورهای رشدی و نماتدی روی ارقام سیب زمینی مارفونا و سانته  41

4-2-1-بررسی جدول مقایسه ی میانگین ها ترکیب های تیماری                                44

4-2– 2-جدول مقایسه ی میانگین تیمارها                                                         51

فصل پنجم: نتیجه گیری

5-1– نتیجه گیری                                                                                     71

5-2– پیشنهادات                                                                                      74

منابع                                                                                                    75

پیوست                                                                                                 83

چکیده انگلیسی                                                                                        96

 

فهرست جدول ها

جدول 4-1 مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری                                                         47

جدول 4-2- مقایسه ی میانگین تیمارها در وزن تر ریشه                                         52

جدول 4-3 مقایسه ی میانگین تیمارها در وزن تر غده                                            53

جدول 4-4- مقایسه ی میانگین تیمارها در وزن تر اندام هوایی                                  55

جدول 4-5- مقایسه ی میانگین تیمارها در تعداد سیست های روی ریشه                      56

جدول 4-6- مقایسه ی میانگین تیمارها در تعداد لاروهای تری                                 58

جدول 4-7- مقایسه ی میانگین تیمارها در سیست های فنویک                                 59

جدول 4-8- مقایسه ی میانگین تیمارها در تخم و لارو در هر سیست                          61

جدول 4-9- مقایسه ی میانگین تیمارها                                                             61

جدول 4-10- تجزیه واریانس وزن تر ریشه                                                       63

جدول 4-11- تجزیه واریانس وزن تر غده                                                         64

جدول 4-12- تجزیه واریانس وزن تر اندام هوایی                                                          65

جدول 4-13- تجزیه واریانس تعداد سیست های روی ریشه                                    66

این مطلب را هم بخوانید :

جدول 4-14- تجزیه واریانس تعدادلاروها در تری                                                         67

جدول 4-15- تجزیه واریانس تعداد سیست های موجود در فنویک                                      68

جدول 4-16- تجزیه واریانس تعداد تخم و لارو موجود در سیست ها                         6

 

فهرست نمودارها

نمودار 4-1 مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری         فاکتور وزن تر ریشه                         48

نمودار 4-2- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور وزن تر غده                        48

نمودار 4-3- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور وزن تر اندام هوایی               49

نمودار 4-4- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتورسیست های روی ریشه           49

نمودار 4-5- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور لاروهای تری                      50

نمودار 4-6- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتورسیست های فنویک                50

نمودار 4-7- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور تخم و لارو در هر سیست       51

نمودار 4-8- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور وزن تر ریشه                                                 52

نمودار 4-9- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور وزن تر غده                                         54

نمودار 4-10- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور وزن تر اندام هوایی                              55

نمودار 4-11- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور سیست های روی ریشه                         57

نمودار 4-12- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور لاروهای تری                                     58

نمودار 4-13- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور سیستهای فنویک                                 60

نمودار 4-14- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور تخم و لارو در هر سیست                      61

 

فهرست شکل ها

شکل 3-1 استخراج سیست به روش فنویک                                                       34

شکل 3-2- سیست                                                                                   35

شکل 3-3-Cone top                                                                                        36

شکل 3-4- سیست خرد کن                                                                         35

شکل 3-5- سوسپانسیون تخم ولارو                                                                        37

شکل 3-6- دستگاه استریل خاک                                                                              38

شکل 3-7- کاشت                                                                                            39

شکل 3-8- تلقیح تخم و لارو به ریشه                                                             40

شکل 3-9- وضعیت گلدان ها دو ماه پس از تلقیح                                                              41

شکل 3-10- تری صد گرم از خاک گلدن ها                                                      41

شکل 3-11- نمونه های فنویک شده                                                                     42

شکل 3-12-لارو سن دو Globodera rostochiensis                                         42

شکل 4-1- نقوش انتهای بدن نماتد ماده بالغ Globodera rostochiensis                              44

 

چکیده

نماتد Globodera rostochiensis  تا قبل از سال 1387 از ایران گزارش نشده بود .آلودگی بالای نماتد در مزارع کشت سیب زمینی استان همدان تهدیدی جدی برای تولید سیب زمینی که محصول اقتصادی ، این منطقه می باشد محسوب می گردد.

با توجه به جدی بودن خسارت Globodera rostochiensis  برای ایران ،تا کنون اطلاعات چندانی درباره ی تعیین آستانه ی خسارت اقتصادی نماتد در ارقام مورد کشت در استان همدان جمع آوری نشده

چشمه‏های استانداردCo 60،Na  22، Cs 137 و Zn 65 توسط آشکارسازهای سوسوزن 2 اینچی و 3 اینچی CsI(Tl) انجام شده است. نتایج حاصل از واپیچش با طیف این چشمه‏ها مطابقت خوبی دارد. در نهایت واپیچش بر روی طیف گامای زمینه بدست آمده با هر دو آشکارساز نیز انجام شده و چشمه‏های انرژی گامای موجود در طیف زمینه مشخص شده‏اند.

واژه های کلیدی: آشکاساز CsI، ماتریس پاسخ، کد MCNPX، طیف نگاری گاما، واپیچش طیف گاما.

فهرست مطالب

فصل اول :مقدمه……………..………………………….……………………….1

1-1تاریخچه آشکارسازهای سوسوزن. 2

1-2بیان مسأله. 4

1-3سازماندهی مطالب… 5

فصل دوم:اصول آشکارسازهای سوسوزن…………..……………..…….…………….7

2-1 مقدمه. 8

2-2انواع سوسوزن‏ها…………………………………………………………………………..10

2-2-1 سوسوزن‏های آلی.. 11

2-2-1-1 انواع سوسوزن‏های آلی……………………………………………………………….11

2-2-2سوسوزن‏های غیرآلی(سوسوزن‏های بلوری). 12

2-2-3ویژگی‏های مهم بعضی سوسوزن‏های غیر آلی.. 13

2-3مکانیزم فرایند سوسوزنی.. 15

2-3-1وابستگی گسیل فوتون به زمان. 19

2-4آشکارسازهای سوسوزن. 20

2-4-1لامپ تکثیرکننده‏ی فوتون. 21

2-4-1-1 تکثیر الکترون در تکثیرکننده‏ی فوتون. 24

2-4-2پیش تقویت کننده 24

2-4-3تقویت کننده 25

2-4-4 تحلیلگر چند کاناله. 26

2-5 مشکلات استفاده از آشکارسازهای سوسوزن. 26

2-5-1 چشمه‏های زمینه در آشکارسازهای سوسوزن. 26

2-5-2زمان مرگ شمارنده‏های سوسوزن……………………………………………………….27

2-5-3چیدمان آزمایش…. 28

چشمه‏های استانداردCo 60،Na  22، Cs 137 و Zn 65 توسط آشکارسازهای سوسوزن 2 اینچی و 3 اینچی CsI(Tl) انجام شده است. نتایج حاصل از واپیچش با طیف این چشمه‏ها مطابقت خوبی دارد. در نهایت واپیچش بر روی طیف گامای زمینه بدست آمده با هر دو آشکارساز نیز انجام شده و چشمه‏های انرژی گامای موجود در طیف زمینه مشخص شده‏اند.

واژه های کلیدی: آشکاساز CsI، ماتریس پاسخ، کد MCNPX، طیف نگاری گاما، واپیچش طیف گاما.

فهرست مطالب

فصل اول :مقدمه……………..………………………….……………………….1

1-1تاریخچه آشکارسازهای سوسوزن. 2

1-2بیان مسأله. 4

1-3سازماندهی مطالب… 5

فصل دوم:اصول آشکارسازهای سوسوزن…………..……………..…….…………….7

2-1 مقدمه. 8

2-2انواع سوسوزن‏ها…………………………………………………………………………..10

2-2-1 سوسوزن‏های آلی.. 11

2-2-1-1 انواع سوسوزن‏های آلی……………………………………………………………….11

2-2-2سوسوزن‏های غیرآلی(سوسوزن‏های بلوری). 12

2-2-3ویژگی‏های مهم بعضی سوسوزن‏های غیر آلی.. 13

2-3مکانیزم فرایند سوسوزنی.. 15

2-3-1وابستگی گسیل فوتون به زمان. 19

2-4آشکارسازهای سوسوزن. 20

2-4-1لامپ تکثیرکننده‏ی فوتون. 21

2-4-1-1 تکثیر الکترون در تکثیرکننده‏ی فوتون. 24

2-4-2پیش تقویت کننده 24

2-4-3تقویت کننده 25

2-4-4 تحلیلگر چند کاناله. 26

2-5 مشکلات استفاده از آشکارسازهای سوسوزن. 26

2-5-1 چشمه‏های زمینه در آشکارسازهای سوسوزن. 26

2-5-2زمان مرگ شمارنده‏های سوسوزن……………………………………………………….27

2-5-3چیدمان آزمایش…. 28

فصل سوم:طیف نگاری اشعه ی گاما………….……..……………………………..30

3-1مقدمه. 31

3-2بر هم‏کنش تابش گاما با ماده 31

3-2-1 اثر فوتو الکتریک… 32

3-2-2 پراکندگی کامپتون. 32

3-2-3 تولید زوج.. 35

3-3 طیف نگاری پرتو‏های X و گاما 37

3-3-1 رابطه‏ی بین توزیع ارتفاع تپ و طیف انرژی.. 38

3-3-2 قدرت تفکیک انرژی.. 39

3-3-3 تعیین رابطه‏ی کانال-انرژی.. 40

3- 4مدهای ذخیره‏ی انرژی درآشکارساز. 41

3-4-1 ذخیره‏ی انرژی توسط فوتون‏های با MeV 022/1 > E.. 42

3-4-2 ذخیره ی انرژی توسط فوتون‏های با انرژی بزرگ تر از  MeV 022/1.. 43

3-5 تابع پاسخ و ماتریس پاسخ آشکار ساز. 47

50……………… فصل چهارم:محاسبه ی ماتریس پاسخ آشکارسازهای 2 اینچی و 3 اینچی یدور سزیم

4-1مقدمه 51

4-2اندازه‏گیری طیف چشمه‏های تک انرژی گاما 51

4-2-1تعیین رابطه‏ی بین شماره‏ی کانال-انرژی.. 52

4-2-2طیف‏های آزمایشگاهی.. 54

4-2-3محاسبه‏ی  پهنا در نیم بیشینه (FWHM). 57

4-2-4محاسبه‏ی ضرایب GEB.. 59

4-3شبیه سازی با کدmcnpx. 61

4-3-1ساختار فایل ورودی.. 62

4-3-2اجرای برنامه. 63

4-3-3خروجی برنامه. 64

4-3-4مقایسه‏ی طیف‏های شبیه سازی شده با طیف‏های تجربی.. 64

4-3-4-1مقایسه‏ی طیف‏های شبیه سازی شده با طیف‏های تجربی در آشکارساز2 اینچی………….64

4-3-4-2مقایسه‏ی طیف‏های شبیه سازی شده با طیف‏های تجربی در آشکارساز 3 اینچی.. 67

4-4محاسبه‏ی تابع پاسخ آشکارساز2 اینچی یدور سزیم. 69

4-4-1محاسبه‏ی ماتریس پاسخ و ماتریس معکوس… 73

4-4-2واپیچش طیف‏های آزمایشگاهی.. 76

4-4-2-1واپیچش طیف‏های آزمایشگاهی در آشکارساز 2 اینچی یدور سزیم. 76

4-4-2-2واپیچش طیف‏های آزمایشگاهی در آشکارساز 3 اینچی یدور سزیم. 81

4-4-3واپیچش طیف زمینه. 91

4-5جمع بندی مطالب و نتیجه‏گیری.. 87

منابع وماخذ………………………………………………………………………………..89

فهرست شکل‏ها

شکل ‏2‑1: فرآیندهای اساسی در یک آشکارسازی سوسوزن. 10

شکل ‏2‑2: طیف‏های گسیلی از CsI(Na)، CsI(Tl)، NaI(Tl) وآنتراسین. 15

شکل ‏2‑3 :نوارهای مجاز و ممنوع انرژی یک بلور. 16

شکل‏2‑4: وابستگی نور خروجی NaI(Tl)، CsI(Tl) و CsI(Na) به دما . 18

شکل ‏2‑5: (الف)تپ ولتاژ از جریان نمایی به دست می‏آید.(ب) شکل تپ برای RC>>T 20

شکل ‏2‑6: سیستم آشکارساز سوسوزن و الکترونیک به کار رفته در آن. 21

شکل ‏2‑7 : نمودار طرز کار تکثیر کننده‏ی فوتونی. . 22

شکل ‏2‑8: آشکارساز 2 اینچی……………………………………………………………..28

شکل ‏2‑9: سیستم آشکارسازی استفاده شده در آزمایشگاه 29

شکل ‏3‑1: وابستگی سطح مقطع فوتوالکتریک به (الف) انرژی فوتون و (ب) عدد اتمی ماده . 32

شکل ‏3‑2: اثر کامپتون. 33

شکل ‏3‑3: وابستگی سطح مقطع کامپتون به (الف) انرژی فوتون و (ب) عدد اتمی ماده. 34

شکل ‏3‑4 : تولید زوج.. 36

شکل ‏3‑5: وابستگی سطح مقطع تولید زوج به (الف) انرژی فوتون و (ب) عدد اتمی ماده 37

شکل ‏3‑6 اهمیت نسبی سه برهم‏کنش عمده‏ی گاما 37

شکل‏3‑7:  طیف انرژی یک چشمه‏ی تک انرژی گاما 39

شکل‏3‑8 : قدرت تفکیک انرژی آشکارساز با Г  بیان می‏شود. 41

شکل ‏3‑9: فرایندهایی که در آشکاسازی پرتو گاما رخ می‏دهند. 45

شکل‏3‑10: نمونه پاسخ یک آشکارساز به پرتوهای گامای تک انرژی.. 46

شکل‏3‑11: طیف ارتفاع تپ اندازه گرفته شده‏ی حاصل از طیف چشمه‏ی تک انرژی 46

شکل‏4‑1: نمودار انرژی برحسب کانال اشکار سازin 2  in 2 یدور سزیم. 54

شکل ‏4‑2: طیف ازمایشگاهی Cs137. 55

شکل‏4‑3: طیف آزمایشگاهی Co60. 55

شکل‏4‑4: طیف آزمایشگاهی Na22. 56

شکل‏4‑5: طیف آزمایشگاهی Zn65. 56

شکل ‏4‑6:  طیف آزمایشگاهی زمینه. 57

شکل ‏4‑7: فوتوپیک شامل تابع گوسی و پس زمینه. 58

شکل ‏4‑8: فوتوپیک گوسی شکل. 58

شکل ‏4‑9: نمودار برازش داده‏های تجربیFWHM  با رابطه (3-18) در آشکارساز 2 اینچی.. 60

شکل ‏4‑10: نمودار برازش داده‏های تجربی FWHM  با رابطه (3-18) در آشکارساز 3 اینچی.. 61

شکل‏4‑11: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده  CS137 و طیف تجربی.. 65

شکل‏4‑12: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شدهNa22با طیف تجربی.. 65

شکل ‏4‑13: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Co60 با طیف تجربی……………………………..66

شکل ‏4‑14:  مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Zn65با طیف تجربی.. 66

شکل ‏4‑15:مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Co60 با طیف تجربی.. 67

شکل ‏4‑16: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی CS137 با طیف تجربی.. 67

شکل ‏4‑17: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Na22 با طیف تجربی.. 68

شکل ‏4‑18: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Zn65 با طیف تجربی.. 68

شکل ‏4‑19: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز 2اینچی برای انرژی keV511.. 70

شکل ‏4‑20: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژیkeV1115.. 70

شکل ‏4‑21: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز 2اینچی برای انرژیkeV 1173.. 71

شکل ‏4‑22: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2اینچی برای انرژی  keV 1275.. 71

شکل‏4‑23: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2اینچی برای انرژی keV 1332.. 72

شکل ‏4‑24: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 662.. 72

شکل ‏4‑25: طیف حاصل از ضرب ماتریس پاسخ در ماتریس چشمه تک انرژی سزیم. 74

شکل ‏4‑26: طیف حاصل از ضرب ماتریس پاسخ در ماتریس چشمه دو انرژی سدیم. 75

شکل ‏4‑27: واپیچش طیف حاصل از ضرب ماتریس پاسخ در ماتریس چشمه تک انرژی سزیم. 75

شکل ‏4‑28: واپیچش طیف حاصل از ضرب ماتریس پاسخ در ماتریس چشمه دوانرژی سدیم. 76

شکل ‏4‑29 الف:طیف آزمایشگاهیCs137 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی ب:  واپیچش طیف Cs137. 77

شکل ‏4‑30 الف: طیف آزمایشگاهیCo60 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی ب:  واپیچش طیفCo60. 78

شکل ‏4‑31 الف: طیف آزمایشگاهیNa22 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی  ب:  واپیچش طیفNa22. 79

شکل ‏4‑32 الف: طیف آزمایشگاهی Zn65با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی ب:  واپیچش طیفZn65. 80

شکل ‏4‑33 الف: طیف آزمایشگاهیCo60 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی  ب:  واپیچش طیفCo60. 81

شکل ‏4‑34 الف:طیف آزمایشگاهیCs137 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی ب:  واپیچش طیف Cs137. 82

شکل ‏4‑35  الف: طیف آزمایشگاهیNa22 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی  ب:  واپیچش طیفNa22. 83

شکل ‏4‑36 الف: طیف آزمایشگاهی Zn65با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی ب:  واپیچش طیفZn65. 84

شکل ‏4‑37 الف: طیف آزمایشگاهی زمینه با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی ب:  واپیچش طیف زمینه. 85

شکل ‏4‑38   الف: طیف آزمایشگاهی زمینه با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی ب:  واپیچش طیف زمینه. 86

 

فصل سوم:طیف نگاری اشعه ی گاما………….……..……………………………..30

3-1مقدمه. 31

3-2بر هم‏کنش تابش گاما با ماده 31

3-2-1 اثر فوتو الکتریک… 32

3-2-2 پراکندگی کامپتون. 32

3-2-3 تولید زوج.. 35

3-3 طیف نگاری پرتو‏های X و گاما 37

3-3-1 رابطه‏ی بین توزیع ارتفاع تپ و طیف انرژی.. 38

3-3-2 قدرت تفکیک انرژی.. 39

3-3-3 تعیین رابطه‏ی کانال-انرژی.. 40

3- 4مدهای ذخیره‏ی انرژی درآشکارساز. 41

3-4-1 ذخیره‏ی انرژی توسط فوتون‏های با MeV 022/1 > E.. 42

3-4-2 ذخیره ی انرژی توسط فوتون‏های با انرژی بزرگ تر از  MeV 022/1.. 43

3-5 تابع پاسخ و ماتریس پاسخ آشکار ساز. 47

50……………… فصل چهارم:محاسبه ی ماتریس پاسخ آشکارسازهای 2 اینچی و 3 اینچی یدور سزیم

4-1مقدمه 51

4-2اندازه‏گیری طیف چشمه‏های تک انرژی گاما 51

4-2-1تعیین رابطه‏ی بین شماره‏ی کانال-انرژی.. 52

4-2-2طیف‏های آزمایشگاهی.. 54

4-2-3محاسبه‏ی  پهنا در نیم بیشینه (FWHM). 57

4-2-4محاسبه‏ی ضرایب GEB.. 59

4-3شبیه سازی با کدmcnpx. 61

4-3-1ساختار فایل ورودی.. 62

4-3-2اجرای برنامه. 63

4-3-3خروجی برنامه. 64

4-3-4مقایسه‏ی طیف‏های شبیه سازی شده با طیف‏های تجربی.. 64

4-3-4-1مقایسه‏ی طیف‏های شبیه سازی شده با طیف‏های تجربی در آشکارساز2 اینچی………….64

4-3-4-2مقایسه‏ی طیف‏های شبیه سازی شده با طیف‏های تجربی در آشکارساز 3 اینچی.. 67

این مطلب را هم بخوانید :

4-4محاسبه‏ی تابع پاسخ آشکارساز2 اینچی یدور سزیم. 69

4-4-1محاسبه‏ی ماتریس پاسخ و ماتریس معکوس… 73

4-4-2واپیچش طیف‏های آزمایشگاهی.. 76

4-4-2-1واپیچش طیف‏های آزمایشگاهی در آشکارساز 2 اینچی یدور سزیم. 76

4-4-2-2واپیچش طیف‏های آزمایشگاهی در آشکارساز 3 اینچی یدور سزیم. 81

4-4-3واپیچش طیف زمینه. 91

4-5جمع بندی مطالب و نتیجه‏گیری.. 87

منابع وماخذ………………………………………………………………………………..89

فهرست شکل‏ها

شکل ‏2‑1: فرآیندهای اساسی در یک آشکارسازی سوسوزن. 10

شکل ‏2‑2: طیف‏های گسیلی از CsI(Na)، CsI(Tl)، NaI(Tl) وآنتراسین. 15

شکل ‏2‑3 :نوارهای مجاز و ممنوع انرژی یک بلور. 16

شکل‏2‑4: وابستگی نور خروجی NaI(Tl)، CsI(Tl) و CsI(Na) به دما . 18

شکل ‏2‑5: (الف)تپ ولتاژ از جریان نمایی به دست می‏آید.(ب) شکل تپ برای RC>>T 20

شکل ‏2‑6: سیستم آشکارساز سوسوزن و الکترونیک به کار رفته در آن. 21

شکل ‏2‑7 : نمودار طرز کار تکثیر کننده‏ی فوتونی. . 22

شکل ‏2‑8: آشکارساز 2 اینچی……………………………………………………………..28

شکل ‏2‑9: سیستم آشکارسازی استفاده شده در آزمایشگاه 29

شکل ‏3‑1: وابستگی سطح مقطع فوتوالکتریک به (الف) انرژی فوتون و (ب) عدد اتمی ماده . 32

شکل ‏3‑2: اثر کامپتون. 33

شکل ‏3‑3: وابستگی سطح مقطع کامپتون به (الف) انرژی فوتون و (ب) عدد اتمی ماده. 34

شکل ‏3‑4 : تولید زوج.. 36

شکل ‏3‑5: وابستگی سطح مقطع تولید زوج به (الف) انرژی فوتون و (ب) عدد اتمی ماده 37

شکل ‏3‑6 اهمیت نسبی سه برهم‏کنش عمده‏ی گاما 37

شکل‏3‑7:  طیف انرژی یک چشمه‏ی تک انرژی گاما 39

شکل‏3‑8 : قدرت تفکیک انرژی آشکارساز با Г  بیان می‏شود. 41

شکل ‏3‑9: فرایندهایی که در آشکاسازی پرتو گاما رخ می‏دهند. 45

شکل‏3‑10: نمونه پاسخ یک آشکارساز به پرتوهای گامای تک انرژی.. 46

شکل‏3‑11: طیف ارتفاع تپ اندازه گرفته شده‏ی حاصل از طیف چشمه‏ی تک انرژی 46

شکل‏4‑1: نمودار انرژی برحسب کانال اشکار سازin 2  in 2 یدور سزیم. 54

شکل ‏4‑2: طیف ازمایشگاهی Cs137. 55

شکل‏4‑3: طیف آزمایشگاهی Co60. 55

شکل‏4‑4: طیف آزمایشگاهی Na22. 56

شکل‏4‑5: طیف آزمایشگاهی Zn65. 56

شکل ‏4‑6:  طیف آزمایشگاهی زمینه. 57

شکل ‏4‑7: فوتوپیک شامل تابع گوسی و پس زمینه. 58

شکل ‏4‑8: فوتوپیک گوسی شکل. 58

شکل ‏4‑9: نمودار برازش داده‏های تجربیFWHM  با رابطه (3-18) در آشکارساز 2 اینچی.. 60

شکل ‏4‑10: نمودار برازش داده‏های تجربی FWHM  با رابطه (3-18) در آشکارساز 3 اینچی.. 61

شکل‏4‑11: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده  CS137 و طیف تجربی.. 65

شکل‏4‑12: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شدهNa22با طیف تجربی.. 65

شکل ‏4‑13: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Co60 با طیف تجربی……………………………..66

شکل ‏4‑14:  مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Zn65با طیف تجربی.. 66

شکل ‏4‑15:مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Co60 با طیف تجربی.. 67

شکل ‏4‑16: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی CS137 با طیف تجربی.. 67

شکل ‏4‑17: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Na22 با طیف تجربی.. 68

شکل ‏4‑18: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Zn65 با طیف تجربی.. 68

شکل ‏4‑19: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز 2اینچی برای انرژی keV511.. 70

شکل ‏4‑20: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژیkeV1115.. 70

شکل ‏4‑21: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز 2اینچی برای انرژیkeV 1173.. 71

شکل ‏4‑22: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2اینچی برای انرژی  keV 1275.. 71

شکل‏4‑23: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2اینچی برای انرژی keV 1332.. 72

شکل ‏4‑24: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 662.. 72

شکل ‏4‑25: طیف حاصل از ضرب ماتریس پاسخ در ماتریس چشمه تک انرژی سزیم. 74

شکل ‏4‑26: طیف حاصل از ضرب ماتریس پاسخ در ماتریس چشمه دو انرژی سدیم. 75

شکل ‏4‑27: واپیچش طیف حاصل از ضرب ماتریس پاسخ در ماتریس چشمه تک انرژی سزیم. 75

شکل ‏4‑28: واپیچش طیف حاصل از ضرب ماتریس پاسخ در ماتریس چشمه دوانرژی سدیم. 76

شکل ‏4‑29 الف:طیف آزمایشگاهیCs137 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی ب:  واپیچش طیف Cs137. 77

شکل ‏4‑30 الف: طیف آزمایشگاهیCo60 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی ب:  واپیچش طیفCo60. 78

شکل ‏4‑31 الف: طیف آزمایشگاهیNa22 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی  ب:  واپیچش طیفNa22. 79

شکل ‏4‑32 الف: طیف آزمایشگاهی Zn65با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی ب:  واپیچش طیفZn65. 80

شکل ‏4‑33 الف: طیف آزمایشگاهیCo60 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی  ب:  واپیچش طیفCo60. 81

شکل ‏4‑34 الف:طیف آزمایشگاهیCs137 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی ب:  واپیچش طیف Cs137. 82

شکل ‏4‑35  الف: طیف آزمایشگاهیNa22 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی  ب:  واپیچش طیفNa22. 83

شکل ‏4‑36 الف: طیف آزمایشگاهی Zn65با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی ب:  واپیچش طیفZn65. 84

شکل ‏4‑37 الف: طیف آزمایشگاهی زمینه با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی ب:  واپیچش طیف زمینه. 85

شکل ‏4‑38   الف: طیف آزمایشگاهی زمینه با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی ب:  واپیچش طیف زمینه. 86

1-6-1- فرضیه / فرضیه های اصلی پژوهش……………………….6

1-6-2- فرضیه فرعی پژوهش…………………………………………..6

1-7-   متغیرهای پژوهش ………………………………………………6

1-8-  روش تحقیق………………………………………………………………7

1-8-1-  روش گردآوری اطلاعات……………………………………………..7

1-8-2- تجزیه و تحلیل داده و اطلاعات………………………………………….8

1-9- قلمرو تحقیق(زمان، مکان، موضوع)………………………….8

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

1-10- محدودیت ها و مشکلات تحقیق…………………………………………………….8

1-11- نوآوری پژوهش……………………………………………………………………9

1-12 دستاوردهای پژوهش………………………………………………………….9

1-13-  خلاصه تحقیق………………………………………………………………….11

فصل دوم :  ادبیات و مبانی نظری……………………………………………..12

2-1- مقدمه…………………………………………………………………………13

2-2- مبانی نظری……………………………………………………………………..14

2-2-1-   شهر……………………………………………………………………………..14

2-2-2-   برنامه……………………………………………………………………………14

2-2-3-   برنامه ریزی……………………………………………………………….15

2-2-4-   برنامه ریزی شهری……………………………………………………………..15

2-2-5- کالبد شهر……………………………………………………………………..15

2-2-6-   تقسیمات کالبدی شهر……………………………………………….16

2-2-7- کاربری اراضی شهری…………………………………………………..18

2-2-8-  برنامه ریزی کاربری اراضی شهری………………………………….18

2-2-9- فضا………………………………………………………………………..19

2-2-10- فضای سبز شهری……………………………………………….19

2-2-11-   انواع فضای سبز…………………………………………………………20

2-2-12-   نقش و اهمیت فضای سبز در شهرها……………………………………..22

1-6-1- فرضیه / فرضیه های اصلی پژوهش……………………….6

1-6-2- فرضیه فرعی پژوهش…………………………………………..6

1-7-   متغیرهای پژوهش ………………………………………………6

1-8-  روش تحقیق………………………………………………………………7

1-8-1-  روش گردآوری اطلاعات……………………………………………..7

1-8-2- تجزیه و تحلیل داده و اطلاعات………………………………………….8

1-9- قلمرو تحقیق(زمان، مکان، موضوع)………………………….8

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

1-10- محدودیت ها و مشکلات تحقیق…………………………………………………….8

1-11- نوآوری پژوهش……………………………………………………………………9

1-12 دستاوردهای پژوهش………………………………………………………….9

1-13-  خلاصه تحقیق………………………………………………………………….11

فصل دوم :  ادبیات و مبانی نظری……………………………………………..12

2-1- مقدمه…………………………………………………………………………13

2-2- مبانی نظری……………………………………………………………………..14

2-2-1-   شهر……………………………………………………………………………..14

2-2-2-   برنامه……………………………………………………………………………14

2-2-3-   برنامه ریزی……………………………………………………………….15

2-2-4-   برنامه ریزی شهری……………………………………………………………..15

2-2-5- کالبد شهر……………………………………………………………………..15

2-2-6-   تقسیمات کالبدی شهر……………………………………………….16

2-2-7- کاربری اراضی شهری…………………………………………………..18

2-2-8-  برنامه ریزی کاربری اراضی شهری………………………………….18

2-2-9- فضا………………………………………………………………………..19

2-2-10- فضای سبز شهری……………………………………………….19

2-2-11-   انواع فضای سبز…………………………………………………………20

2-2-12-   نقش و اهمیت فضای سبز در شهرها……………………………………..22

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

2-2-13-   اصول مدیریت فضای سبز شهری………………………………………….26

2-2-14-  پارک……………………………………………………………………………..29

2-2-15- اهمیت پارک های شهری………………………………………………….29

2-2-16-   سلسله مراتب پارکهای شهری……………………….30

2-2-17-   همجواری های سازگار و ناسازگار با کاربری فضای سبز شهری و پارک ها……………….31

2-2-18-  تجهیزات و تاسیسات فضای سبز و پاركها……………….33

2-2-19-  تعریف و هدف توسعه………………………………………………34

2-2-20-   توسعه پایدار و اهداف آن……………………………………..34

2-2-21-  سیاستهای اصولی توسعه پایدار……………………………………35

2-2-22-  توسعه پایدار شهری……………………………………………….36

2-2-23- شاخص های توسعه پایدار شهری……………………………………..39

2-2-24-   ارتباط کاربری فضای سبز در توسعه پایدار شهری…………………………………40

2-2-25 – استراتژی توسعه شهر (CDS )…………………………………………….45

2-2-26- اهداف اصلی استراتژی توسعه شهر…………………………………..46

2-2-27- ارتباط کاربری فضای سبز با استراتژی توسعه شهر………………….47

2-2-28- آشنایی با تاریخچه فضای سبز شهری……………………..48

2-2-28-1- تاریخچه فضای سبز در جهان…………………………………….48

2-2-28-2-  تاریخچه فضای سبز در ایران………………………………………….49

2-2-29- شهر و باغ از دیدگاه اسلام………………………………………….53

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

2-2-30-  نظریه ها……………………………………………………………………54

2-2-31-  سابقه پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته داخلی………………………….58

2-2-32- خلاصه فصل………………………………………………………..61

فصل سوم :  بررسی  ویژگی های جغرافیا یی محدوده  تحقیق………………………………….62

3-1- مقدمه…………………………………………………………………..63

3-2- بخش اول: ویژگی های جغرافیای طبیعی محدوده تحقیق……………………..64

3-2-1- موقعیت جغرافیایی استان مازندران…………………………………..64

3-2-2- موقعیت جغرافیایی شهرستان عباس آباد……………………68

3-2-3- موقعیت جغرافیایی سلمانشهر………………………………………………66

3-2-4-  ژئومورفولوژی…………………………………………………………..70

3-2-5-  توپوگرافی………………………………………………………………73

3-2-6- بررسی مسائل اقلیمی……………………….73

3-2-6-1-  دما………………………………………………………..74

3-2-6-2-  بارندگی………………………………………….74

3-2-6-3-  رطوبت نسبی……………………………..74

3-2-6-4- باد……………………………………………………………….75

3-2-7-  منابع آب………………………………………………………..76

3-2-8- پوشش گیاهی……………………………………………....77

3-3- بخش دوم: ویژگی های جغرافیای انسانی محدوده تحقیق……………78

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

3-3-1- استان مازندران……………………………………………..78

3-3-2-  شهرستان عباس آباد…………………………………………….81

3-3-3- وجه تسمیه سلمانشهر…………………………………………………………………82

3-3-4-  تاریخچه و ایجاد  شهرسلمانشهر……………………………………………84

3-3-5-  جمعیت و تحولات آن……………………………………………………….85

3-3-6-  زمان دو برابر شدن جمعیت…………………………………………………88

3-3-7-  پیش بینی جمعیت و آینده نگری…………………………………………………….89

3-3-8- ویژگی های کالبدی سلمانشهر……………………………………………………90

3-3-9-  فضای سبز سلمانشهر…………………………………………………………95

3-3-9-1- فضاهای سبز عمومی سلمانشهر……………………………………………95

3-3-9-2- فضاهای سبز نیمه عمومی سلمانشهر……………………………………….98

3-3-9-3- فضاهای سبز خیابانی سلمانشهر…………………………………….98

3-3-10- ارزیابی پارک های سلمانشهر………………………………………………….99

3-3-10-1- پارک طلارود……………………………………………………………….99

3-3-10-1-1- موقعیت………………………………………………………………99

3-3-10-1-2-پوشش گیاهی………………………………….100

3-3-10-1-3- تجهیزات……………………………………………………..100

3-3-10-1-4- تاسیسات……………………………………………………….101

3-3-10-1-5- عناصر تزئینی…………………………………………………….101

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

3-3-10-1-6- دسترسی به پارک………………………………………………………….101

3-3-10-1-7- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک………………………………..101

3-3-10-2- پارک فجر…………………………………………………………103

3-3-10-2-1- موقعیت ………………………………………………..103

3-3-10-2-2- پوشش گیاهی………………………………………………103

3-3-10-2-3- تجهیزات………………………………………………….103

3-3-10-2-4- تاسیسات……………………………………………..104

3-3-10-2-5- عناصر تزئینی……………………………………………………….104

3-3-10-2-6- دسترسی به پارک……………………………………….104

3-3-10-2-7- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک………………………….105

3-3-10-3- پارک گلستان………………………………………………….107

3-3-10-3-1- موقعیت…………………………………………………………107

3-3-10-3-2- پوشش گیاهی…………………………………………….107

3-3-10-3-3- تجهیزات………………………………………107

3-3-10-3-4- تاسیسات……………………………………………….108

3-3-10-3-5- عناصر تزئینی…………………………………………………108

3-3-10-3-6- دسترسی به پارک………………………………………….108

3-3-10-3-7- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک…………………………..108

3-3-10-4-  پارک شمشادی………………………………………………109

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

3-3-10-4-1- موقعیت……………………………………………………..109

3-3-10-4-2- پوشش گیاهی………………………………………..110

3-3-10-4-3-تجهیزات…………………………………………..110

3-3-10-4-4- تاسیسات……………………………………………………111

3-3-10-4-5- دسترسی به پارک………………………………..111

3-3-10-4-6- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک…………………………….111

3-3-10-5- پارک ساحلی جمشیدآباد……………………..113

3-3-10-5-1- موقعیت……………………………………………..113

3-3-10-5-2- پوشش گیاهی………………………………………113

3-3-10-5-3- تجهیزات…………………………………………………………….114

3-3-10-5-4- تاسیسات………………………………………………………115

3-3-10-5-5- دسترسی به پارک…………………………………………………………115

3-3-10-5-6- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک……………………………….115

3-3-10-6- پارک یاسمن………………………………………………………………………..116

3-3-10-6-1- موقعیت………………………………………………….116

3-3-10-6-2- پوشش گیاهی……………………………………………116

3-3-10-6-3- تجهیزات……………………………………………………..117

3-3-10-6-4- تاسیسات و عناصر تزئینی………………………………………….117

3-3-10-6-5- دسترسی به پارک………………………………………………..118

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

3-3-10-6-6- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک………………………………….118

3-3-10-7- پارک کوثر…………………………………………………………………….119

3-3-10-7-1- موقعیت و دلایل انتخاب پارك كوثر به عنوان نمونه بررسی……………………119

3-3-10-7-2- پرسشنامه ……………………………………120

3-3-10-7-3- پوشش گیاهی…………………………………121

3-3-10-7-4-تجهیزات………………………………………………………………121

3-3-10-7-5- تاسیسات…………………………………..123

3-3-10-7-6- عناصر تزئینی…………………………………………………………….123

3-3-10-7-7- دسترسی به پارک…………………………………….124

3-3-10-7-8- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک……………………….124

3-3-11- خلاصه فصل…………………………………………………………………….127

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق……………………………130

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………….131

4-2- وضعیت فضای سبز در شهرهای کشور……………………….132

 4-3- سرانه فضای سبز سلمان شهر …………………………………………………..132

4-3-1- پیش بینی سرانه ، سطح پیشنهادی موردنیاز فضاهای سبز سلمان شهر…………………………134

4-4- روند توسعه کاربری فضای سبز سلمان شهر………………………………………….136

4-5- بررسی سابقه قوانین مرتبط با کاربری فضای سبز شهری……………………………..138

4-5-1- تحلیل مسائل قانونی و حقوقی فضای سبز شهری………………….140

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                               صفحه

4-6- معیار های مکانی فضای سبز شهری……………………………………141

4-6-1- مرکزیت…………………………………………………141

4-6-2- سلسله مراتب…………………………………………141

4-6-3- دسترسی……………………………………………………..142

4-6-4- سازگاری با کاربری های مجاور……………………….142

4-6-5- مطلوبیت………………………………………………………………..142

4-7- ملاحظات پدافند غیرعامل در طراحی فضاهای سبز شهری………………143

4-8- ویژگی های محدوده مورد مطالعه……………………………..145

4-8-1- محدوده سلمان شهر و توسعه آتی آن…………………………..145

4-8-2- محلات سلمان شهر…………………………………………149

4-8-3- سلسله مراتب شبکه دسترسی سلمان شهر……………………………………..152

4-8-4- نتایج بررسی پرسشنامه پارک کوثر…………………………………………155

4-9- بررسی و تحلیل محلات سلمان شهر ، جمعیت و مساحت فضای سبز پیشنهادی………..163

4-10- بررسی وضعیت کاربری فضای سبز سلمان شهر با توسعه پایدار شهری……………..168

4-11- تنگناها و مشکلات برنامه ریزی کاربری فضای سبز سلمان شهر…………………………173

4-12- فرصتها و تهدیدهای آتی برنامه ریزی کاربری فضای سبز سلمان شهر…………….174

4-13- خلاصه فصل…………………………………………….177

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات……………………….180

5-1- مقدمه……………………………………………………..181

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

5-2- اثبات فرضیه ها…………………………………………………….182

5-2-1- فرضیه اول…………………………………………………………..182

5-2-2- فرضیه دوم………………………………………….182

5-3-  نتیجه گیری…………………………………………………184

5-4- پیشنهادات…………………………………………………..187

منابع و ماخذ………………………………….193

پیوستها……………………………………………………………………………..199

چکیده به زبان انگلیسی……………………………………..201

چکیده

شهر یك سیستم اكولوژی پیچیده است كه دارای سه بخش طبیعی، اجتماعی و اقتصادی و حتی در بعضی مواقع سیاسی است به خصوص در ایام انتخابات. فضای سبز شهری، زیربنای بخش طبیعی شهر و همچنین بخش اصلی تولید طبیعی در ساختار شهر است. قرار گرفتن در فضای مدرن و افزایش جمعیت و رشد شهرنشینی، شهرها را به کانون تجمع های زیستی و فعالیت های مختلف و متنوع تبدیل کرده و ضرورت ایجاد کاربری‌های جدید شهری، برای پاسخگویی به نیازهای روزافزون شهرنشینان به تدریج باعث کاهش سهم پارک ها و فضای سبز شهری گردیده است که ماحصل آن آلودگیهای زیست محیطی موجود می‌باشد. پارکها و فضاهای سبز شهری از اهمیت استراتژیکی زیادی برای بهبود شرایط زیستی جوامع شهری امروزی برخوردارند و می توانند در توسعه رشد فرهنگی شهروندان تاثیرگذار باشند چرا که مبنای توسعه حقیقی و پایدار توسعه فرهنگی بوده و به مثابه ریشه ای است که درخت را تغذیه می کند.

 روش انجام این پژوهش توصیفی- تحلیلی و کاربردی است .داده ها و آمارهای موجود با استفاده از           نرم افزارهای Excel , Auto cad, Arc Gis ترسیم شده است و به بررسی و تحلیل کاربری فضای سبز(پارک محله ای) با تاکید بر توسعه پایدار شهری پرداخته شده است. شهر سلمانشهر به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است. به منظور دستیابی به توسعه پایدار شهری سلمانشهر، نیاز به شناسایی و تقویت شاخص های پایداری در شهر می باشیم،از آن جمله کمیت و کیفیت پارک ها و فضاهای سبز شهری،دسترسی عادلانه به کاربری های شهری و استفاده بهینه از آن. نتایج حاصله از آن حاكی است كه سرانه اختصاص یافته به کاربری فضای سبز سلمان شهر برابر با 27/11 مترمربع است كه با استانداردهای ارائه شده از سوی وزارت راه و شهرسازی كه 12- 7 مترمربع تعیین شده است،مطابقت دارد اما هیچ همخوانی بین جمعیت و پارکها وفضای سبز سلمان شهر وجود ندارد و این کاربری بدون سلسله مراتب شهری و به صورت غیرعلمی مکان یابی و بدون برنامه ریزی دقیق مدیران جانمایی شده است و پیشنهاداتی نظیر علمی و مکانیزه نمودن مدیریت از حالت سنتی به علم روز، ضرورت استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، استفاده از ابزار قانونی و تامین اعتبارات لازم، مشارکت شهروندان و تشکیل انجمن های محلی(NGO)، طرح راهبردی فضای سبز، مکان یابی و احداث پارکهای جدید براساس سلسله مراتب که در آن اصول برنامه ریزی و استانداردهای مکان یابی آن و غیره در نظر گرفته شده است.

كلیدواژه ها: فضای سبز ، استراتژی توسعه شهری(CDS)، توسعه پایدار شهری ، سلمانشهر

1-1-  مقدمه

امروزه از شهر به عنوان موتور محرکه توسعه کشورها یاد می کنند، به طوری که شهر مرکز تبدیل فن آوری است و هر روز فنون جدید خلق و ابداع و در شهرها به کار گرفته می شود. اثرات شهرنشینی، توسعه شهری سبب دور شدن شهروندان از طبیعت می شود.  فضای سبز شهری بخش جاندار ساخت كالبدی شهر است و امروزه به عنوان یكی از عناصر بافت شهر در جهت كاهش آسیب پذیری شهر و افزایش كارایی بافت شهری در برابر مخاطرات طبیعی نظیر سیل ، زلزله مورد توجه است. پارکها و فضای سبز شهری، محیط زیست انسان را قابل سکونت کرده، با آثار سوء گسترش صنعت و کاربرد نادرست تکنولوژی مقابله می کند یعنی تعادل بخشی به متابولیسم شهر از یک سو و بالا بردن سطح زیبایی از سوی دیگر، سبب افزایش کیفیت زیستی در شهرها می شود چرا که به نحو موثری می تواند در کاهش گردوغبار ، آلودگی های شیمیایی ، آلودگی هوا ، تعدیل درجه حرارت ، افزایش نسبی رطوبت و تلطیف هوا ایفای وظیفه کند. بحثی که می بایست در این پژوهش به آن پرداخته شود با عنوان بررسی و تحلیل کاربری فضای سبز( پارک محله ای) با تاکید بر توسعه پایدار شهری و نمونه موردی آن شهر سلمان شهر می باشد. در این فصل که به کلیات تحقیق اختصاص داده شده است ابتدا به طرح بیان مسئله و اهداف موضوع تحقیق می پردازیم، سپس اهمیت موضوع، سوالات، فرضیات، اهداف ، متغیرها بیان می شوند و در ادامه روش تحقیق ، روش گردآوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل داده ها، قلمرو تحقیق و همچنین مشکلاتی که فرا روی این تحقیق بوده است، پرداخته می شود.

1-2-  بیان مسئله

 

امروزه کاربری های عمومی به عنوان یکی از نیازهای اساسی جامعه شهری می باشد که به دلایلی               چون تراکم بالای جمعیت و عدم توجه به شعاع دسترسی و آستانه های جمعیتی در ارتباط با مکان یابی نامناسب کاربری ها قادر به ارائه کارکردهای مطلوب به شهروندان نمی باشد. شهر نشینی ، توسعه شهری و بدنبال آن مشکلات اجتماعی- اقتصادی و کالبدی در شهرها باعث تعارض میان شهرها و محیط زیست طبیعی،کاهش فضای سبز و بیگانگی شهروندان از یکدیگر می شود . فضای سبز شهری نوعی از سطوح کاربری زمین شهری است که با پوشش گیاهی انسان ساخت و واجد بازدهی اجتماعی- اکولوژی می باشد و اهمیت آن امروزه به عنوان یکی از عناصر اصلی سیمای شهری در جهت نیل به شاخص های                 توسعه یافتگی جوامع شهری محسوب شده و بازسازی و دست یابی به فضاهای زیستی در قالب رویکرد توسعه پایدار، اندیشه توسعه پایدار شهری را شکل می دهد که در سالهای اخیر فضای سبز شهری بخصوص پارکهای محله ای به عنوان بازگشت به طبیعت و یکی از مهمترین

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

2-2-13-   اصول مدیریت فضای سبز شهری………………………………………….26

2-2-14-  پارک……………………………………………………………………………..29

2-2-15- اهمیت پارک های شهری………………………………………………….29

2-2-16-   سلسله مراتب پارکهای شهری……………………….30

2-2-17-   همجواری های سازگار و ناسازگار با کاربری فضای سبز شهری و پارک ها……………….31

2-2-18-  تجهیزات و تاسیسات فضای سبز و پاركها……………….33

2-2-19-  تعریف و هدف توسعه………………………………………………34

2-2-20-   توسعه پایدار و اهداف آن……………………………………..34

2-2-21-  سیاستهای اصولی توسعه پایدار……………………………………35

2-2-22-  توسعه پایدار شهری……………………………………………….36

2-2-23- شاخص های توسعه پایدار شهری……………………………………..39

2-2-24-   ارتباط کاربری فضای سبز در توسعه پایدار شهری…………………………………40

2-2-25 – استراتژی توسعه شهر (CDS )…………………………………………….45

2-2-26- اهداف اصلی استراتژی توسعه شهر…………………………………..46

2-2-27- ارتباط کاربری فضای سبز با استراتژی توسعه شهر………………….47

2-2-28- آشنایی با تاریخچه فضای سبز شهری……………………..48

2-2-28-1- تاریخچه فضای سبز در جهان…………………………………….48

2-2-28-2-  تاریخچه فضای سبز در ایران………………………………………….49

2-2-29- شهر و باغ از دیدگاه اسلام………………………………………….53

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

2-2-30-  نظریه ها……………………………………………………………………54

2-2-31-  سابقه پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته داخلی………………………….58

2-2-32- خلاصه فصل………………………………………………………..61

فصل سوم :  بررسی  ویژگی های جغرافیا یی محدوده  تحقیق………………………………….62

3-1- مقدمه…………………………………………………………………..63

 

این مطلب را هم بخوانید :

3-2- بخش اول: ویژگی های جغرافیای طبیعی محدوده تحقیق……………………..64

3-2-1- موقعیت جغرافیایی استان مازندران…………………………………..64

3-2-2- موقعیت جغرافیایی شهرستان عباس آباد……………………68

3-2-3- موقعیت جغرافیایی سلمانشهر………………………………………………66

3-2-4-  ژئومورفولوژی…………………………………………………………..70

3-2-5-  توپوگرافی………………………………………………………………73

3-2-6- بررسی مسائل اقلیمی……………………….73

3-2-6-1-  دما………………………………………………………..74

3-2-6-2-  بارندگی………………………………………….74

3-2-6-3-  رطوبت نسبی……………………………..74

3-2-6-4- باد……………………………………………………………….75

3-2-7-  منابع آب………………………………………………………..76

3-2-8- پوشش گیاهی……………………………………………....77

3-3- بخش دوم: ویژگی های جغرافیای انسانی محدوده تحقیق……………78

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

3-3-1- استان مازندران……………………………………………..78

3-3-2-  شهرستان عباس آباد…………………………………………….81

3-3-3- وجه تسمیه سلمانشهر…………………………………………………………………82

3-3-4-  تاریخچه و ایجاد  شهرسلمانشهر……………………………………………84

3-3-5-  جمعیت و تحولات آن……………………………………………………….85

3-3-6-  زمان دو برابر شدن جمعیت…………………………………………………88

3-3-7-  پیش بینی جمعیت و آینده نگری…………………………………………………….89

3-3-8- ویژگی های کالبدی سلمانشهر……………………………………………………90

3-3-9-  فضای سبز سلمانشهر…………………………………………………………95

3-3-9-1- فضاهای سبز عمومی سلمانشهر……………………………………………95

3-3-9-2- فضاهای سبز نیمه عمومی سلمانشهر……………………………………….98

3-3-9-3- فضاهای سبز خیابانی سلمانشهر…………………………………….98

3-3-10- ارزیابی پارک های سلمانشهر………………………………………………….99

3-3-10-1- پارک طلارود……………………………………………………………….99

3-3-10-1-1- موقعیت………………………………………………………………99

3-3-10-1-2-پوشش گیاهی………………………………….100

3-3-10-1-3- تجهیزات……………………………………………………..100

3-3-10-1-4- تاسیسات……………………………………………………….101

3-3-10-1-5- عناصر تزئینی…………………………………………………….101

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

3-3-10-1-6- دسترسی به پارک………………………………………………………….101

3-3-10-1-7- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک………………………………..101

3-3-10-2- پارک فجر…………………………………………………………103

3-3-10-2-1- موقعیت ………………………………………………..103

3-3-10-2-2- پوشش گیاهی………………………………………………103

3-3-10-2-3- تجهیزات………………………………………………….103

3-3-10-2-4- تاسیسات……………………………………………..104

3-3-10-2-5- عناصر تزئینی……………………………………………………….104

3-3-10-2-6- دسترسی به پارک……………………………………….104

3-3-10-2-7- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک………………………….105

3-3-10-3- پارک گلستان………………………………………………….107

3-3-10-3-1- موقعیت…………………………………………………………107

3-3-10-3-2- پوشش گیاهی…………………………………………….107

3-3-10-3-3- تجهیزات………………………………………107

3-3-10-3-4- تاسیسات……………………………………………….108

3-3-10-3-5- عناصر تزئینی…………………………………………………108

3-3-10-3-6- دسترسی به پارک………………………………………….108

3-3-10-3-7- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک…………………………..108

3-3-10-4-  پارک شمشادی………………………………………………109

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

3-3-10-4-1- موقعیت……………………………………………………..109

3-3-10-4-2- پوشش گیاهی………………………………………..110

3-3-10-4-3-تجهیزات…………………………………………..110

3-3-10-4-4- تاسیسات……………………………………………………111

3-3-10-4-5- دسترسی به پارک………………………………..111

3-3-10-4-6- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک…………………………….111

3-3-10-5- پارک ساحلی جمشیدآباد……………………..113

3-3-10-5-1- موقعیت……………………………………………..113

3-3-10-5-2- پوشش گیاهی………………………………………113

3-3-10-5-3- تجهیزات…………………………………………………………….114

3-3-10-5-4- تاسیسات………………………………………………………115

3-3-10-5-5- دسترسی به پارک…………………………………………………………115

3-3-10-5-6- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک……………………………….115

3-3-10-6- پارک یاسمن………………………………………………………………………..116

3-3-10-6-1- موقعیت………………………………………………….116

3-3-10-6-2- پوشش گیاهی……………………………………………116

3-3-10-6-3- تجهیزات……………………………………………………..117

3-3-10-6-4- تاسیسات و عناصر تزئینی………………………………………….117

3-3-10-6-5- دسترسی به پارک………………………………………………..118

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

3-3-10-6-6- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک………………………………….118

3-3-10-7- پارک کوثر…………………………………………………………………….119

3-3-10-7-1- موقعیت و دلایل انتخاب پارك كوثر به عنوان نمونه بررسی……………………119

3-3-10-7-2- پرسشنامه ……………………………………120

3-3-10-7-3- پوشش گیاهی…………………………………121

3-3-10-7-4-تجهیزات………………………………………………………………121

3-3-10-7-5- تاسیسات…………………………………..123

3-3-10-7-6- عناصر تزئینی…………………………………………………………….123

3-3-10-7-7- دسترسی به پارک…………………………………….124

3-3-10-7-8- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک……………………….124

3-3-11- خلاصه فصل…………………………………………………………………….127

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق……………………………130

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………….131

4-2- وضعیت فضای سبز در شهرهای کشور……………………….132

 4-3- سرانه فضای سبز سلمان شهر …………………………………………………..132

4-3-1- پیش بینی سرانه ، سطح پیشنهادی موردنیاز فضاهای سبز سلمان شهر…………………………134

4-4- روند توسعه کاربری فضای سبز سلمان شهر………………………………………….136

4-5- بررسی سابقه قوانین مرتبط با کاربری فضای سبز شهری……………………………..138

4-5-1- تحلیل مسائل قانونی و حقوقی فضای سبز شهری………………….140

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                               صفحه

4-6- معیار های مکانی فضای سبز شهری……………………………………141

4-6-1- مرکزیت…………………………………………………141

4-6-2- سلسله مراتب…………………………………………141

4-6-3- دسترسی……………………………………………………..142

4-6-4- سازگاری با کاربری های مجاور……………………….142

4-6-5- مطلوبیت………………………………………………………………..142

4-7- ملاحظات پدافند غیرعامل در طراحی فضاهای سبز شهری………………143

4-8- ویژگی های محدوده مورد مطالعه……………………………..145

4-8-1- محدوده سلمان شهر و توسعه آتی آن…………………………..145

4-8-2- محلات سلمان شهر…………………………………………149

4-8-3- سلسله مراتب شبکه دسترسی سلمان شهر……………………………………..152

4-8-4- نتایج بررسی پرسشنامه پارک کوثر…………………………………………155

4-9- بررسی و تحلیل محلات سلمان شهر ، جمعیت و مساحت فضای سبز پیشنهادی………..163

4-10- بررسی وضعیت کاربری فضای سبز سلمان شهر با توسعه پایدار شهری……………..168

4-11- تنگناها و مشکلات برنامه ریزی کاربری فضای سبز سلمان شهر…………………………173

4-12- فرصتها و تهدیدهای آتی برنامه ریزی کاربری فضای سبز سلمان شهر…………….174

4-13- خلاصه فصل…………………………………………….177

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات……………………….180

5-1- مقدمه……………………………………………………..181

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

5-2- اثبات فرضیه ها…………………………………………………….182

5-2-1- فرضیه اول…………………………………………………………..182

5-2-2- فرضیه دوم………………………………………….182

5-3-  نتیجه گیری…………………………………………………184

5-4- پیشنهادات…………………………………………………..187

منابع و ماخذ………………………………….193

پیوستها……………………………………………………………………………..199

چکیده به زبان انگلیسی……………………………………..201

چکیده

شهر یك سیستم اكولوژی پیچیده است كه دارای سه بخش طبیعی، اجتماعی و اقتصادی و حتی در بعضی مواقع سیاسی است به خصوص در ایام انتخابات. فضای سبز شهری، زیربنای بخش طبیعی شهر و همچنین بخش اصلی تولید طبیعی در ساختار شهر است. قرار گرفتن در فضای مدرن و افزایش جمعیت و رشد شهرنشینی، شهرها را به کانون تجمع های زیستی و فعالیت های مختلف و متنوع تبدیل کرده و ضرورت ایجاد کاربری‌های جدید شهری، برای پاسخگویی به نیازهای روزافزون شهرنشینان به تدریج باعث کاهش سهم پارک ها و فضای سبز شهری گردیده است که ماحصل آن آلودگیهای زیست محیطی موجود می‌باشد. پارکها و فضاهای سبز شهری از اهمیت استراتژیکی زیادی برای بهبود شرایط زیستی جوامع شهری امروزی برخوردارند و می توانند در توسعه رشد فرهنگی شهروندان تاثیرگذار باشند چرا که مبنای توسعه حقیقی و پایدار توسعه فرهنگی بوده و به مثابه ریشه ای است که درخت را تغذیه می کند.

 روش انجام این پژوهش توصیفی- تحلیلی و کاربردی است .داده ها و آمارهای موجود با استفاده از           نرم افزارهای Excel , Auto cad, Arc Gis ترسیم شده است و به بررسی و تحلیل کاربری فضای سبز(پارک محله ای) با تاکید بر توسعه پایدار شهری پرداخته شده است. شهر سلمانشهر به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است. به منظور دستیابی به توسعه پایدار شهری سلمانشهر، نیاز به شناسایی و تقویت شاخص های پایداری در شهر می باشیم،از آن جمله کمیت و کیفیت پارک ها و فضاهای سبز شهری،دسترسی عادلانه به کاربری های شهری و استفاده بهینه از آن. نتایج حاصله از آن حاكی است كه سرانه اختصاص یافته به کاربری فضای سبز سلمان شهر برابر با 27/11 مترمربع است كه با استانداردهای ارائه شده از سوی وزارت راه و شهرسازی كه 12- 7 مترمربع تعیین شده است،مطابقت دارد اما هیچ همخوانی بین جمعیت و پارکها وفضای سبز سلمان شهر وجود ندارد و این کاربری بدون سلسله مراتب شهری و به صورت غیرعلمی مکان یابی و بدون برنامه ریزی دقیق مدیران جانمایی شده است و پیشنهاداتی نظیر علمی و مکانیزه نمودن مدیریت از حالت سنتی به علم روز، ضرورت استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، استفاده از ابزار قانونی و تامین اعتبارات لازم، مشارکت شهروندان و تشکیل انجمن های محلی(NGO)، طرح راهبردی فضای سبز، مکان یابی و احداث پارکهای جدید براساس سلسله مراتب که در آن اصول برنامه ریزی و استانداردهای مکان یابی آن و غیره در نظر گرفته شده است.

كلیدواژه ها: فضای سبز ، استراتژی توسعه شهری(CDS)، توسعه پایدار شهری ، سلمانشهر

1-1-  مقدمه

امروزه از شهر به عنوان موتور محرکه توسعه کشورها یاد می کنند، به طوری که شهر مرکز تبدیل فن آوری است و هر روز فنون جدید خلق و ابداع و در شهرها به کار گرفته می شود. اثرات شهرنشینی، توسعه شهری سبب دور شدن شهروندان از طبیعت می شود.  فضای سبز شهری بخش جاندار ساخت كالبدی شهر است و امروزه به عنوان یكی از عناصر بافت شهر در جهت كاهش آسیب پذیری شهر و افزایش كارایی بافت شهری در برابر مخاطرات طبیعی نظیر سیل ، زلزله مورد توجه است. پارکها و فضای سبز شهری، محیط زیست انسان را قابل سکونت کرده، با آثار سوء گسترش صنعت و کاربرد نادرست تکنولوژی مقابله می کند یعنی تعادل بخشی به متابولیسم شهر از یک سو و بالا بردن سطح زیبایی از سوی دیگر، سبب افزایش کیفیت زیستی در شهرها می شود چرا که به نحو موثری می تواند در کاهش گردوغبار ، آلودگی های شیمیایی ، آلودگی هوا ، تعدیل درجه حرارت ، افزایش نسبی رطوبت و تلطیف هوا ایفای وظیفه کند. بحثی که می بایست در این پژوهش به آن پرداخته شود با عنوان بررسی و تحلیل کاربری فضای سبز( پارک محله ای) با تاکید بر توسعه پایدار شهری و نمونه موردی آن شهر سلمان شهر می باشد. در این فصل که به کلیات تحقیق اختصاص داده شده است ابتدا به طرح بیان مسئله و اهداف موضوع تحقیق می پردازیم، سپس اهمیت موضوع، سوالات، فرضیات، اهداف ، متغیرها بیان می شوند و در ادامه روش تحقیق ، روش گردآوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل داده ها، قلمرو تحقیق و همچنین مشکلاتی که فرا روی این تحقیق بوده است، پرداخته می شود.

1-2-  بیان مسئله

امروزه کاربری های عمومی به عنوان یکی از نیازهای اساسی جامعه شهری می باشد که به دلایلی               چون تراکم بالای جمعیت و عدم توجه به شعاع دسترسی و آستانه های جمعیتی در ارتباط با مکان یابی نامناسب کاربری ها قادر به ارائه کارکردهای مطلوب به شهروندان نمی باشد. شهر نشینی ، توسعه شهری و بدنبال آن مشکلات اجتماعی- اقتصادی و کالبدی در شهرها باعث تعارض میان شهرها و محیط زیست طبیعی،کاهش فضای سبز و بیگانگی شهروندان از یکدیگر می شود . فضای سبز شهری نوعی از سطوح کاربری زمین شهری است که با پوشش گیاهی انسان ساخت و واجد بازدهی اجتماعی- اکولوژی می باشد و اهمیت آن امروزه به عنوان یکی از عناصر اصلی سیمای شهری در جهت نیل به شاخص های                 توسعه یافتگی جوامع شهری محسوب شده و بازسازی و دست یابی به فضاهای زیستی در قالب رویکرد توسعه پایدار، اندیشه توسعه پایدار شهری را شکل می دهد که در سالهای اخیر فضای سبز شهری بخصوص پارکهای محله ای به عنوان بازگشت به طبیعت و یکی از مهمترین