معصوم باشند، چون اطاعت مطلق جز از معصوم(ع) صحیح نیست؛ ولى در نتیجه گیری آنرا به اجماع امت تفسیر نموده. ولی عده ای از مفسرین اهل سنت با بیان روایاتی آیه را بر امیرالمؤمنین(ع) تفسیرنموده اند. مفسران شیعه صادقین در آیه را برگروه خاصی حمل نموده و دو دلیل بر آن آورده اند: یكی معیت و همراهی با آنها و دیگری اطلاق در تبعیت از آنها؛ روایات بسیاری از شیعه واهل سنت مؤید این مطلب است. آیه دیگر آیه مباهله است. پیامبر(ص) در روز مباهله در حالى كه دست حسن(ع) و حسین(ع) را به دست داشت و على(ع) و فاطمه(س) همراهش بودند، براى مباهله با نصارى حاضر شد و مسیحیان نجران را به مباهله دعوت كرد. این اقدام پیامبر(ص) بر اساس روایات شیعه و اهل سنت بر برترى على(ع) اشاره دارد. در مقابل اكثریت اندیشمندان اهل سنت كه با نظریه شیعه در تطبیق آیه موافقند برخی از مفسرین اهل سنت در روایت و یا انطباق آنها تلاشهای بی فایده ای جهت تحریف آن نموده اند. علمای شیعه در ذیل این آیه شریفه به دو شیوه استدلال نموده اند؛ اول اینكه نفس پیامبر(ص) بودن به معناى‏ حقیقی غیر ممكن است، پس معناى‏ مجازی آن یعنی تساوی در تمامی شئونات است و مقصود مساوات در تمامی جهات جز نبوت است، مانند عصمت، أولى‏ بالمؤمنین من أنفسهم و… دلیل دیگر این است كه به وسیله اثبات افضلیت توسط این آیه صغرای استدلال عقلی فراهم می شود كه كبرای آن قبح تقدم مفضول بر افضل است. در آیه نجم دو تعبیر است كه باید معنی شود یكی علامات و دیگری نجم. برخى مقصود از «علامات» را كوه‏ها دانسته كه روزها وسیله راهنمایى هستند و مقصود از «نجم» جنس و همه ستارگان ثابت است عده معدودی از تفاسیر اهل سنت در ذیل این آیه شریفه به روایات شیعه پرداخته و آنها را نقل نموده و بر امیرالمؤمنین(ع) حمل نموده اند. مفسران شیعه نیز دو گونه تفسیر نموده اند عده ای آنرا به ظاهرش معنا نموده و عده ای به واسطه روایات به باطن آن كه اهل بیت(ع) باشند درروایات خویش آنرا تبیین نموده اند. فهرست مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….1 تعریف و محدوده مسأله…………………………………………………………………………………………………….2 پیشینه موضوع………………………………………………………………………………………………………………………….3 ضرورت………………………………………………………………………………………………………………………………….3 اهداف…………………………………………………………………………………………………………………………………….3 فرضیه……………………………………………………………………………………………………………………………………..3 سؤال اصلی………………………………………………………………………………………………………………………………3 سؤالات فرعی…………………………………………………………………………………………………………………………..4 بخش اول: آیه صادقین……………………………………………………………………………………………………..5 فصل اول: شأن نزول و مفردات آیه صادقین………………………………………………………………………..8 گفتار اول: شأن نزول……………………………………………………………………………………………….8 گفتار دوم: مفردات………………………………………………………………………………………………..11 الف) معنای لغوی صدق……………………………………………………………………………………….12 ب) استعمال قرآنی صدق……………………………………………………………………………………..12 ج) استعمال قرآنی صدیقین…………………………………………………………………………………..15 فصل دوم: دیدگاه مفسرین اهل سنت درباره آیه صادقین……………………………………………………….18 گفتار اول: تفاسیر اهل سنت…………………………………………………………………………………….18 الف) كسانی كه اعتقاد به عصمت و انطباق بر امیرالمؤمنین(ع) ندارند…………………………..18 1) طبری……………………………………………………………………………………………..18 2) احمد بن علی جصاص…………………………………………………………………………….20 3) ماوردی………………………………………………………………………………………………….21 4) زمخشری ………………………………………………………………………………………………22 5) ابن عربی………………………………………………………………………………………………..22 6) بیضاوی………………………………………………………………………………………………….24 7) ابوحیان…………………………………………………………………………………………………..24 8) ابن كثیر دمشقی……………………………………………………………………………………….25 9) احمد بن محمد بن عجبیه………………………………………………………………………….25 10) ابن عاشور……………………………………………………………………………………………..26 11) مراغی……………………………………………………………………………………………………26 ب) كسانی كه عصمت را پذیرفته، انطباق بر امیرالمؤمنین(ع) را نپذیرفته اند…………………………27 ج) كسانی كه انطباق آیه بر امیرالمؤمنین(ع) را به عنوان یكی از احتمالات مطرح نموده اند…….29 1) ابن ابی حاتم……………………………………………………………………………………………..31 2) حاكم حسكانی…………………………………………………………………………………………..32 3) ثعلبی………………………………………………………………………………………………………..32 4) اسفراینی……………………………………………………………………………………………………32 5) سور آبادی…………………………………………………………………………………………………33 6) سیوطی………………………………………………………………………………………………………33 7) آلوسی………………………………………………………………………………………………………..34 8) مظهری……………………………………………………………………………………………………….34 گفتار دوم: روایات اهل سنت……………………………………………………………………………………………34 دسته اول: تصریح به صادق بودن پیامبر(ص) و امام علی(ع)………………………………………….34 دسته دوم: امیرالمؤمنین(ع) صدیق اكبر است………………………………………………………………..35 دسته سوم: امیرالمومنین(ع) اولین صدیقین است…………………………………………………………..36 دسته چهارم: امیرالمؤمنین(ع) افضل صدیقین است……………………………………………………….36 دسته پنجم: امیرالمؤمنین(ع) لسان صدق است……………………………………………………………..36 این مطلب را هم بخوانید : منابع پایان نامه با موضوع تاثیر ابعاد برند خدمات بر وفاداری برند در صنعت بیمه – مرجع مقالات دسته ششم: روز قیامت صدیق از اسامی امیرالمؤمنین(ع) است……………………………………….36 فصل سوم: دیدگاه مفسرین شیعه درباره صادقین……………………………………………………………..38 گفتار اول : ادله عقلی و قرائن موجود در آیه…………………………………………………………………….39 الف) بیان متقدمین…………………………………………………………………………………………………42 ب) بیان متأخرین و معاصرین…………………………………………………………………………………43 گفتار دوم: تبیین صادقین بوسیله دیگر آیات ……………………………………………………………………..47 گفتار سوم: روایات صادقین……………………………………………………………………………………………..49 فصل چهارم: پاسخ به شبهات آیه صادقین……………………………………………………………………….56 گفتار اول: شبهات فخر رازی………………………………………………………………………………………….56 گفتار دوم: شبهات ابن تیمیه…………………………………………………………………………………….58 گفتار سوم: شبهه فیصل نور …………………………………………………………………………………………..63 بخش دوم: آیه مباهله…………………………………………………………………………………………………….64 فصل اول: شأن نزول و مفردات آیه مباهله…………………………………………………………………….66 گفتار اول: شأن نزول………………………………………………………………………………………….66 گفتار دوم: مفردات……………………………………………………………………………………………………68 الف) ترجمه و توضیح ……………………………………………………………………………………..68 ب) معانی لغوی ……………………………………………………………………………………………70 ج) معنای اصطلاحی مباهله……………………………………………………………………………….70 د) تركیب آیه…………………………………………………………………………………………………..71 فصل دوم: دیدگاه مفسرین اهل سنت درباره آیه مباهله…………………………………………………………….72

بیان مسأله. 1

اهمیت و ضرورت تحقیق.. 1

اهداف پژوهش… 2

سؤالات پژوهش… 2

فرضیه‌ها 2

ساختار تحقیق.. 3

روش تحقیق.. 4

پیشینه‌ی تحقیق.. 4

فصل اول: فقه و اجتهاد جواهری

مقدمه. 6

1-1. تاریخچه‌ی فقه امامیه. 7

1-1-1. عصر تشریع و قانون گذاری.. 7

1–12. عصر پایه ریزی فقه شیعه توسط امامان معصوم(ع) 8

1-1-3. عصر اجتهاد در زمان غیبت کبری.. 9

1-1-4. عصر بالندگی و استقرار فقه حکومتی‌ 11

1-2. مفاهیم. 12

1-2-1. فقه. 12

1-2-1-1. فقه در لغت… 12

1-2-1-2. فقه در اصطلاح.. 13

 

1-2-1-3.  فقه سنّتی و فقه پویا 14

1-3. شناخت فقه جواهری.. 17

1-3-1. آشنایی با شخصیت صاحب جواهر. 17

1-3-2. ویژگیهای فقه جواهری.. 21

این مطلب را هم بخوانید :

1-3-2-1. استفاده کامل از ادلّه استنباط.. 22

1-3-2-2. یک دوره‌ی کامل فقهی.. 23

1-3-2-3. اختصار در عبارات… 23

1-3-2-4. یکنواختی مباحث همه‌ی ابواب… 24

1-3-2-5. نگرش جامع به ادلّه برای استنباط.. 24

1-3-2-6. توجه به دنیای معاصر. 24

1-3-3. شیوه‌های استنباط در جواهر الکلام. 26

هدف اصلی این رساله، بررسی ارتباط آیات سوره مباركه «نساء» است تا روشن شود، اگرچه آیاتی كه در این سوره هستند، به ظاهر در بعضی مقاطع گسسته به نظر می رسند ولی به اقتضای نزول آنها از سوی خداوند حكیم، نظمی حكیمانه و كاملا منطقی بر آیات آن حكمفرماست. درگام اول موضوعات سوره جستجو شده و اصلی ترین خطوط ارتباطی، در نه خط ارتباطی مهم دسته بندی شده است كه عبارتند از؛ توحید، نبوت، مخالفان حق (کفار، مشرکان، منافقان)، قوانین تكوینی، قیامت، احکام، اهل كتاب، مومنان و جهاد. در گام دوم هریك از خطوط مذكور به صورت مستقل و با زیر مجموعه های خاص خود بررسی شده و در آخرین قدم از طریق بررسی این خطوط و با توجه به احتمال خط ارتباطی پنهان كه در پاره ای از سوره های قرآن قابل استنباط است، شبكه ارتباطی سوره «نساء» جستجو گردیده و در موارد ضروری به بیان، نقد و بررسی آراء مفسران نیز اقدام شده است.

کلید واژه ها: قرآن، سوره نساء، ارتباط آیات،تناسب آیات، خط ارتباطی، شبکه ارتباطی، هدف یا اهداف سوره نساء، سیاق آیات، غرض سوره، پیوستگی آیات، چینش آیات، رابطه حكیمانه، نظم ایات.

 

فهرست مطالب

1-كلیات …………..1

1-1- طرح مسئله و هدف تحقیق… 2

1-2- ضرورت و اهمیت…. 2

1-3- پیشینه. 2

1-4- فرضیه ها 6

1-5- روش….. 6

1-6- اصطلاحات… 6

1-6-1- خط ارتباطی… 6

1-6-2- شبکه ارتباطی… 6

1-6-3- نقاط تلاقی… 7

1-6-4- لفافه ها 7

جدول 1- بخش 2-1-1- تقسیم بندی دسته های اصلی و فرعی خط ارتباطی« توحید و سایر ویژگیهای خداوند». 12

جدول 2- بخش2-1-1- تقسیم بندی دسته های اصلی و فرعی خط ارتباطی« توحیدوسایر ویژگیهای خداوند». 14

نمودار بخش 2-1-1- نقاط تلاقی خطوط فرعی… 16

2-1-1- بررسی خط ارتباطی اول« توحید و سایر ویژگیهای خداوند». 17

2-1-1-1- اعتقاد توحیدی… 17

 

2-1-1-2- ارائه دلایل و براهین توحیدی… 17

2-1-1-2-1- رب و خالق… 17

2-1-1-2-2- مالكیت مطلق الهی… 18

2-1-1-3- سایر ویژگیهای خداوند.. 19

جدول 1- بخش 2-1-2-تقسیم بندی دسته های اصلی و فرعی خط ارتباطی« احكام». 22

جدول  2- بخش  2-1-1-تقسیم بندی دسته های اصلی و فرعی خط ارتباطی «احكام». 24

نمودار بخش 2-1-1- نقاط تلاقی خطوط فرعی… 26

2-1-2- بررسی خط ارتباطی دوم «احکام». 27

2-1-2-1- احكام شرعی… 27

این مطلب را هم بخوانید :

2- حدود زنا 27

3- ارث… 27

4- كفالت ایتام. 27

5- نماز. 27

6- طهارت(تیمم) 27

7- كفاره قتل خطا 27

8- جهاد. 27

9- معاملات و مبادلات… 28

10- شهادت و گواهی… 28

11- نحوه رابطه با كافران.. 28

12- حفظ جان مردم. 28

2-1-2-1-1- احکام نکاح.. 28

2-1-2-1-1-1- ازدواج.. 28

2-1-2-1-1-2- مهریه. 33

2-1-2-1-1-3- سرپرستی در نظام خانواده. 35

2-1-2-1-1-4-  نشوز زنان.. 36

2-1-2-1-1-5- نشوز مردان.. 37

2-1-2-1-1-6- طلاق.. 37

2-1-2-1-2- حدود زنا 38

2-1-2-1-2-1- حد زنای محصنه. 38

2-1-2-1-2-2- حد زنای غیرمحصنه. 39

2-1-2-1-2-3- حد زنای كنیزان.. 39

2-1-2-1-3- ارث… 39

2-1-2-1-3-1- تشریع قانون ارث و تاكید بر آن.. 40

2-1-2-1-3-2- اجرای حكم ارث بعد ازانجام وصیت وادای دین میت…. 40

2-1-2-1-3-3- حكم ارث فرزندان.. 41

2-1-2-1-3-4- حكم ارث پدر و مادر. 41

2-1-2-1-3-5- ارث بردن زن و شوهر از یكدیگر. 42

2-1-2-1-3-6- ارث برادران و خوهران.. 43

2-1-2-1-3-7- ارث بردن برادران و خوهران مادری… 43

2-1-2-1-3-8- ارث برادران و خوهران پدری یا پدری و مادری… 44

2-1-2-1-4- كفالت ایتام. 44

2-1-2-1-5- نماز. 46

2-1-2-1-6- تیمم.. 48

2-1-2-1-7-كفاره قتل خطا 49

2-1-2-1-8- جهاد. 50

2-1-2-1-9- معاملات و مبادلات… 51

2-1-2-1-10- شهادت و گواهی… 51

2-1-2-1-11- نحوه رابطه با كافران.. 51

2-1-2-1-12- حفظ جان مردم. 53

2-1-2-2- احكام اخلاقی… 53

جدول   1     بخش 2-1-3 ؛   تقسیم بندی دسته های اصلی و فرعی خط ارتباطی  مخالفان حق… 62

جدول    2    بخش 2-1-5 ؛  تقسیم بندی دسته های اصلی و فرعی خط ارتباطی  مخالفان حق… 63

نمودار بخش2-1 –   5  ؛  نقاط تلاقی خطوط فرعی… 65

2-1-3- بررسی خط ارتباطی سوم؛ مخالفان حق (كافران، منافقان، مشركان) 66

2-1-3-1- ویژگیهای مخالفان حق… 66

2-1-3-2- نحوه برخورد با مخالفان حق… 70

2-1-3-2-1- نحوه برخورد رسول (ص) با مخالفان حق… 70

2-1-3-2-2- نحوه برخورد مومنان با مخالفان حق… 70

2-1-3-3- پیامد اعمال.. 71

2-1-3-3-1- دنیوی… 71

2-1-3-3-2- اخروی… 71

جدول  1بخش 2-1-4-  تقسیم بندی دسته های اصلی و فرعی خط ارتباطی اهل كتاب… 73

جدول  2 بخش 2-1-4-  تقسیم بندی دسته های اصلی و فرعی خط ارتباطی اهل كتاب… 74

نمودار بخش 2-1-4- نقاط تلاقی خطوط فرعی… 76

2-1-4- بررسی خط ارتباطی چهارم« اهل کتاب». 77

2-1-4-1- ویژگیها و اعمال اهل كتاب… 77

2-1-4-1-1- ویژگیها و اعمال یهودیان.. 77

2-1-4-1-2- ویژگیها و اعمال مسیحیان.. 81

2-1-4-1-3- ویژگیها واعمال مومنان اهل كتاب… 84

2-1-4-2- پیامد اعمال اهل كتاب… 85

2-1-4-2- 1- دنیوی… 85

2-1-4-2- 2-اخروی… 85

جدول 1بخش 2-1-5؛  تقسیم بندی دسته های اصلی و فرعی خط ارتباطی   قوانین تکوینی… 88

جدول 2بخش2-1-5: تقسیم بندی دسته های اصلی و فرعی خط ارتباطی « قوانین تکوینی ». 90

نمودار بخش2-1-5؛  نقاط تلاقی خطوط فرعی… 92

2-1-5- بررسی خط ارتباطی پنجم «قوانین تکوینی». 93

2-1-5-1- پیامد اعمال.. 93

2-1-5-1-1- مومنان.. 93

2-1-5-1-2- مخالفان حق… 99

2-1-5-2- بودن خیر كثیر در بسیاری از امور ناخوشایند.. 105

2-1-5-3- ضابطه مندی مشیت الهی… 106

2-1-5-3-1- ضابطه مندی مشیت الهی در بخشش  گناهان.. 106

2-1-5-3-2- ضابطه مندی مشیت الهی در تزکیه انسانها 106

2-1-5-4- بی فایده بودن فرار از مرگ…. 106

2-1-5-5-كردار انسان ها علت بدیهایی كه به وی می رسد و رسیدن همه نیكیها از طرف خداوند.. 107

2-1-5-6- شریك بودن امر كننده به اعمال نیك یا بد، در عواقب عمل… 107

2-1-5-8- وجود داشتن همه عزت ها تنها در نزدخداوند.. 107

از اوست.

2- هدف و ضرورت تحقیق:

هدف از این پژوهش، بررسی ابعاد شخصیتی پیامبر (ص) از دیدگاه مولای متقیان امیر مؤمنان (ص) است.

نتایج این تحقیق می تواند پاسخگوی شبهاتی که درباره پیامبر اکرم (ص) از جانب مغرضین مطرح می شود، بوده و راهگشای جویندگان علم ومعرفت باشد.

این مطلب را هم بخوانید :

 

در گام دوم، هر یک از خطوط مذکور به صورت مستقل و با زیر مجموعه های خاص خود بررسی شده است و سرانجام در آخرین قدم، از طریق بررسی این خطوط، و با توجه به احتمال خط ارتباطی پنهان که در پاره ای از سوره های قرآن، قابل استنباط است، شبکه ارتباطی سوره انفال جستجو شده و در موارد ضروری از نقد و بررسی آراء مفسران نیز غفلت نشده است. لازم است گوشزد شود که موضوع این پایان نامه زیر مجموعه طرحی جامع است که به ارتباط آیات یکایک سوره ها می پردازد و هم اکنون در دست انجام است.

کلید واژه ها: سوره انفال، ارتباط آیات، تناسب آیات، خط ارتباطی، شبکه ارتباطی، هدف یا اهداف سوره انفال، سیاق، سیاق آیات، غرض سوره، انسجام آیات، پیوستگی آیات، انسجام سوره، مقاصد سوره، چینش آیات، توقیفی بودن آیات، رابطه حکیمانه، نظم آیات.

فهرست مطالب

1-کلیات.. 1

1-1- طرح مسئله و هدف.. 2

1-2- ضرورت.. 2

1-3- پیشینه. 2

1-4- فرضیه ها 6

1-5- روش.. 6

1-6- اصطلاحات.. 7

1-6-1- خط ارتباطی. 7

1-6-2- شبکه ارتباطی. 7

1-6-3-  نقاط تلاقی. 7

2-بررسی ارتباط آیات سوره انفال با تکیه بر خطوط ارتباطی هفتگانه. 8

2-1- بررسی خطوط ارتباطی سوره انفال به صورت مجزا 9

2-1-1- ویژگی های خداوند و امدادهای الهی. 10

2-1-1- بررسی خط ارتباطی اول: ویژگی های خداوند و امدادهای الهی. 16

2-1-1-1- ربوبیت.. 16

2-1-1-2- قدرت.. 17

2-1-1-2-1- عزیز. 18

2-1-1-2-2- قدیر. 19

 

2-1-1-2-3-  قوی.. 19

2-1-1-2-4- شدیدالعقاب.. 20

2-1-1-3- رحمت.. 21

2-1-1-3-1-  ذوالفضل. 21

2-1-1-3-2- غفور. 22

2-1-1-3-3- رحیم 22

2-1-1-4- حکمت.. 23

2-1-1-5- علم 25

2-1-1-5-1- علیم 25

این مطلب را هم بخوانید :

2-1-1-5-2- بصیر. 28

2-1-1-5-3- محیط. 29

2-1-1-6- سمع. 30

2-1-1-7- مکر. 31

2-1-1-8- همراهی و یاوری.. 31

2-1-1-9- عدل. 33

2-1-1-10- مولا. 34

2-1-1-11- اجابت کننده 34

2-1-1-12- الفت دهنده 34

2-1-1-2- امداد های الهی..35

2-1-2- بررسی خط ارتباطی دوم: قوانین تکوینی. 42

2-1-2-1- پیروزی حق بر باطل. 49

2-1-2-2- ابتلاء و امتحان. 51

2-1-2-3- دگرگونی و زوال مواهب الهی در گرو ناسپاسی. 53

2-1-2-4- عذاب الهی….53

2-1-2-4-1-عذابها تابع عملکردها 53

2-1-2-4-2- وقوع عذاب پس از درخواست آن از سوی مخالفان. 54

2-1-2-4-3- حضور پیامبر9، مانع عذاب مخالفان. 55

2-1-2-5- پیامد اعمال. 55

2-1-2-5-1- نسبت به مؤمنان. 55

2-1-2-5-1-1- دنیوی.. 55

2-1-2-5-1-2- اخروی.. 59

2-1-2-5-2- مخالفان. 60

2-1-2-5-2-1- دنیوی.. 60

2-1-2-5-2-2- اخروی.. 63

2-1-3- بررسی خط ارتباطی سوم: جهاد 66

2-1-3-1-  فلسفه جهاد 72

2-1-3-2- جنگ بدر به عنوان مصداق جهاد اسلامی. 74

2-1-3-2-1- عنایات خداوند در جنگ بدر. 74

2-1-3-2-2- حالات و روحیات مسلمین در جنگ بدر. 77

2-1-3-2-3- حالات و روحیات سپاه کفر در جنگ بدر. 82

2-1-3-3- دستورات و توصیه هایی در ارتباط با جهاد 84

2-1-3-3-1- نظام جهاد و میدان رزم 84

2-1-3-3-2- صلح. 90

2-1-3-3-3- اسرای جنگ… 91

2-1-3-3-4- غنایم جنگ… 92

2-1-4- بررسی خط ارتباطی چهارم: مخالفان حق. 94

2-1-4-1- ویژگیها 100

2-1-4-1-1- لجاجت و مخالفت.. 100

2-1-4-1-2- مکر. 104

2-1-4-1-3- عدم تعقل و پذیرش حقایق. 106

2-1-4-1-4- غرور. 107

2-1-4-1-5- باز داشتن مردم از مسیر الهی. 108

2-1-4-2- پیامدها 109

2-1-4-3- مصداق مخالف.. 109

2-1-5- بررسی خط ارتباطی پنجم: دستورات و توصیه های الهی. 111

2-1-5-1- دستورات و توصیه ها در زمینه خاص… 116

2-1-5-1-1- انفال. 116

2-1-5-1-2- هجرت.. 117

2-1-5-1-3- جهاد 119

2-1-5-2- دستورات و توصیه ها به شکل عام 119