1-6 پیشینه ی تحقیق………………………………………………………………………..8

فصل دوم: مبانی نظری ……………………………………………………………………11

2-1 ساختارگرایی………………………………………………………………………12

2-1-1 باستان شناسیِ ساختار از آغاز تا امروز………………………………….12

2-2 ظهور ساختارگرایی……………………………………………………………..13

• چشم انداز فلسفی ساختارگرایی……………………………………………….16

2-4 متفکران ساختارگرا………………………………………………………..18

2-4-1  فردینان دو سوسور……………………………………………18

2-4-2 کلود لوی استروس……………………………………………………20

2-4-3  رولان بارت………………………………………………………………..22

2-4-4  تزوتان تودوروف………………………………………………………………..24

2- 5 گذر از ساختارگرایی به سوی پسا ساختارگرایی ………………………………..25

فصل سوم:روایت ……………………………………………………………………………………….27

3-1 جهان بی روایت؛ ممکن یا ناممکن؟……………………………………………………..28

3-2 اَشکال اولیه روایت………………………………………………………………………………….33

3-3 روایت؛ چند تعریف………………………………………………………………….35

3-4 نظریه های روایت…………………………………………………………..36

3-5 ویژگی های روایت ……………………………………………………….48

3-6 عناصر روایت ………………………………………………………………………….49

3-7 روایت در گذر زمان …………………………………………………………………..51

3-7-1 جهان کلاسیک و روایت کلاسیک………………………………………………………51

3-7-2 جهان مدرن و روایت مدرن………………………………………………………52

3-7-3 جهان پست مدرن و روایت پست مدرن……………………………………………………53

3-8 رویدادهای روایی؛ گذشته و حال ………………………………………………………………..54

3-9 پیکر بندی ساختار روایت……………………………………………………………..52

3-10 زاویه دید/ نظرگاه……………………………………………………………………….57

3-11 کانونی سازی……………………………………………………………………………………60

فصل چهارم: بوطیقای جاناتان کالر ……………………………………………………………..59

 

4-1 بوطیقا و ارسطو………………………………………………………………………………60

4-2 بوطیقا؛ امروز ……………………………………………………………………………………..62

4-3 بوطیقای ساختار گرا ………………………………………………………………………66

4-5  بوطیقا؛ جاناتان کالر……………………………………………………………………….67

4-6 روایت از دیدگاه کالر……………………………………………………………………………………70

4-7 کالر؛ سطوح واقعی نمایی ………………………………………………………………………………….73

فصل پنجم: بررسی آثار نمایشی میرزا فتحعلی آخوندزاده از نگاه جاناتان کالر……………………………………78

5-1 میرزا فتحعلی آخوندزاده؛ شرح حال …………………………………………………………………..79

5-2 نمایشنامه ملا ابراهیم خلیل کیمیاگر…………………………………………………………..80

5-2-1 بررسی سطوح واقعی نمایی در نمایشنامه ملا ابراهیم خلیل کیمیاگر…………………………………..82

5-3 نمایشنامه موسی ژوردان………………………………………………………………..85

5-3-1  بررسی نمایشنامه موسی ژوردان………………………………………………………….86

5-4 نمایشنامه سرگذشت وزیر خان لنکران……………………………………………………………90

5-4–1 بررسی نمایش نامه سرگذشت وزیر خان لنکران ………………………………………..92

5-5 نمایشنامه خرس قولدور باسان …………………………………………………………………….97

5-5-1 بررسی نمایشنامه خرس قولدور باسان……………………………………………98

5-6 نمایشنامه مردِ خسیس………………………………………………………………………….99

5-6 -1  بررسی نمایشنامه مردِ خسیس……………………………………………………..101

5-7 نمایشنامه وکلای مرافعه………………………………………………………………………103

5-7-1 بررسی نمایشنامه وکلای مرافعه ……………………………………………………………105

نتیجه ی پژوهش………………………………………………………………………………………..108

فهرست منابع………………………………………………………………………………………….. 110

بخش عملی؛ نگارش نمایشنامه مالیخولیا…………………………………………………113

مقدمه

ساختار گرایی به اندیشه فرانسوی دهه ی شصت اطلاق می شود. ساختار گرایی با نام متفکرانی چون کلود لوی استروس(1)، رولان بارت(2)، میشل فوکو(3)، ژرار ژنت(4)، لویی آلتوسر(5)، ژاک لاکان(6) درآمیخته است. ساختار گرایی به منزله ی مرحله ای فراسوی انسانگرایی و پدیدار شناسی، به بررسی روابط درونی ای پدیده ها می پردازد که زبان و نیز تمامی نظام های نمادین یا گفتمانی را برمی سازد. روایت شناسی مجموعه ای از احکام کلی درباره ژانر های روایی، نظام های حاکم بر روایت (داستان گویی) و ساختار پی رنگ است. تاریخ روایت شناسی را می توان به سه دوره تقسیم کرد: دوره پیش ساختار گرا (تا1960)، دوره ساختار گرا(1960 تا 1980)، دوره ی پسا ساختارگرا. (که نه تنها تحولات بعدی ساختار گرایی از جمله واسازی را در بر می گیرد، بلکه تحولات اخیر روایت شناسی به سوی یک فعالیت میان رشته ای را نیز شامل می شود).

این مطلب را هم بخوانید :

جاناتان کالر(7) در بوطیقای ساختارگرا (1975) می کوشد تا با طرح و بسط بوطیقایی که شرایط تفسیر را تعیین می کند، نقد را از نقش تفسیری ای که در چهار چوب نقد نو دارد «برهاند».

کالر با استفاده از مدل زبان شناسی ساختاری، ادبیات را نظام نشانه ای «ثانوی» می انگارد که از زبان بهره می گیرد تا معنای ادبی را خلق کند و ناظر بر آن باشد. بنا براین نویسندگان، متون و خوانندگان، همگی در چهارچوب یک نظام دلالتی ادبی جای می گیرند.

میرزا فتحعلی آخوندزاده (8) از آغازگران نمایش نامه نویسی در ایران به شمار می آید و آثار او به دلیل پرداختن به مساله آدم ایرانی مبدع نوع جدید از ادبیات در ایران محسوب می شود. نمایشنامه های او که مضامینی انتقادی – اجتماعی دارد از طنزی دلچسب و همه پسند برخوردار است. غالبا متضمن نتایج تربیتی و مواعظ اخلاقی است. در این نمایشنامه ها حیات اجتماعی مردم ایران به تصویر کشیده شده است.

(1) Claude Levi – Strauss (27 Feb 1829 – 26 Sep 1902)

(2)  Roland Barthes (12 Nov 1915 – 26 Mar 1980)

(3)  Michel Foucault ( 15 Oct 1926 – 25 Jun 1984)

(4) Gerard Genette (1930 – )

(5) Louis Althusser (16 Oct 1918 – 22 Oct 1990)

(6)Jacques Lacan (13 Apr 1901 – 9 Sep 1981)

(7) Jonathan Culler (1944 – )

Mirza Fatali Akhundov (1812 – 1878)  (8)   

اولین جرقه برای تمرکز بر روی آثار آخوندزاده توسط استاد عزیز جناب آقای دکتر فرهاد مهندس پور زده شد، ایشان با بیان این که کار بر روی آثار آخوندزاده کمتر صورت گرفته، بنده را تشویق به بررسی در این زمینه کردند. در پی راهنمایی های استاد گرانقدر جناب آقای دکتر سعید اسدی تمایل به کار روی آثار آخوندزاده بیشتر شد و پس از صحبت های نهایی با جناب آقای دکتر فارِس باقری، نهایتا موضوع فوق انتخاب شد. لازم به ذکر است که مطالبی که در متن در داخل قلاب آورده شده، نظرات نگارنده است که در ارجاعات متنی لحاظ شده است.

در به اتمام رسانیدن این پژوهش استاد راهنمای عزیز جناب آقای دکتر فارِس باقری بیش از یک استاد راهنما یار و یاور من بودند و هیچ وقت سعه ی صدر و بزرگ منشی ایشان را از یاد نخواهم برد. مطالبی که از ایشان آموختم من را نسبت به کم دانشی خودم آگاه تر نمود.

در پایان لازم می دانم از جناب آقای فرزاد معافی که در راه انجام این پژوهش، بزرگوارانه از هیچ کمکی دریغ نکردند تشکر ویژه ای داشته باشم.

تصور پشت سر گذاشتن این راه پر نشیب و فراز بدون همراهی خانواده ام و علی الخصوص همسرم، محال بود.

 

1-2  بیان مساله

میرزا فتحعلی آخوندزاده به عنوان اولین نمایشنامه نویس ایرانی(که البته نمایشنامه هایش به ترکی نگاشته شده است) به عنوان یکی از آغازگران تجدد و نوخواهی در ایران مطرح می شود که البته با وجود اینکه وفات وی بیست و هشت سال قبل از پیروزی انقلاب مشروطه اتفاق می افتد، برای وی نقش بی بدیلی را در تاریخ تف-جحکر معاصر ایرانی در نظر گرفت.

با ظهور آخوندزاده شکل بسیار جدیدی از ادبیات –  یعنی نمایشنامه نویسی- وارد زبان و ادب فارسی شد. این شکل از ادبیات با توجه به وجه کاربردی اش به سرعت مشتاقان زیادی را به دور خود جمع کرد. مشتاقانی که پس از مدتی به منابع دست اولی از این نوع دست پیدا کردند. با ترجمه نمایشنامه های مولیر(1)، پوشکین(2)، گوگول(3) و … این قبیل آثار به مثابه مراجع قابل استنادی در دسترس نمایشنامه نویسان قرار گرفت و از این به بعد بود که ادبیات نمایشی در شکل جدید خود، رشد و نمو پیدا کرد.

بررسی روایت در آثار نمایشی آخوندزاده از چند حیث اهمیت پیدا می کند. اول به دلیل اینکه او اولین کسی است که بر طبق متد نمایشنامه نویسی غربی دست به این کار می زند. در واقع پیشگام بودن وی به عنوان کسی که جرات پیدا می کند تا گونه ای از ادبیات را – هر چند نه چندان پخته و کامل – را اشاعه و ترویج کند اهمیت بیش از پیش پیدا می کند.

دلیل دوم این است که او انسان ایرانی را برای اولین بار در قالب همین گونه ی جدید معرفی می کند و رابطه ای که انسان ایرانی با همنوع خودش  و در سطحی کلان با جامعه اش دارد را به شکلی بازنمایی می کند و ارائه می دهد.

1-4 – سوالات و فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………………..3

1-5 – چهارچوب نظری تحقیق………………………………………………………………………………………………..4

1-6 – روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………5

1-7 – پیشینه پژوهش…………………………………………………………………………………………………..5

1- 8 -روش گرد آوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………..6

1-9 – روش تجزیه و تحلیل اطلاعات………………………………………………………………………………………6

1-10- منابع پژوهش……………………………………………………………………………………………6

1-11- واژگان کلیدی…………………………………………………………………………………………6

فصل دوم: پیشینه

2-1- مقدمه ای بر هنر صخره ای………………………………………………………………………7

2-2- پیشینه پژوهش در سنگ نگاره های غاری و صخره ای در جهان………………………………..14

2-3- پژوهش در سطح غار های آفریقا و استرالیا………………………………………………………………..16

2-4- پژوهش در سطح غارهای اروپا……………………………………………………………..19

2-5 – پیشینه سنگ نگاره های مناطق مختلف آسیای میانه (مرکزی)……………………………………25

2-6- پیشینه پژوهش و پراکندگی سنگ نگاره ها در ایران…………………………………………………….31

فصل سوم: معرفی مناطق و شرح نقوش

3-1- موقعیت استان لرستان…………………………………………………………………………..39

3-2- شرح، موضوع، اندازه و رنگ نقوش……………………………………………………………………………41

3-2-1- دوشه………………………………………………………………………………………….41

3-2-2- شرح نقاشی ها و اندازه نقوش در غار دوشه…………………………………………………………42

3-2-3- همیان………………………………………………………………………………………………53

3-2-4 – شرح نقاشی های همیان در کوه «کیزه»………………………………………………………………..54

3-2-5- نقاشی های جنوب تنگه «چالگه شله»……………………………………………………………………..57

3-2-6 – میرملاس …………………………………………………………………………………….58

3-2-7 – شرح نقاشی های غار جنوبی دره میرملاس…………………………………………………………..59

3-2-8 – نقاشی های قسمت شمالی تنگه میرملاس…………………………………………………………63

3-3 – معرفی منطقه تیمره…………………………………………………………………………..66

3-3-1- معرفی محل نگاره ها…………………………………………………………………………….67

 

3-3-2- شرح نقوش سنگ نگاره های تیمره…………………………………………………………………………70

3-4- ملاک انتخاب منطقه برای نگارگری……………………………………………………………………………83

3-5- مقایسه غار های لرستان با غارهای اروپا…………………………………………………………………..84

3-6- مقایسه سنگ نگاره تیمره با سنگ نگاره های دیگر نقاط دنیا……………………………………….87

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل نقوش

4-1- موضوع نگاره های منطقه ی لرستان………………………………………………………………………….92

4-1-1- نقوش جانوران…………………………………………………………………………………..92

4-1-2- ابزارها ………………………………………………………………………………………93

4-1-3- نقوش گیاهی……………………………………………………………………………….95

4-1-4- تصاویر ناشناخته…………………………………………………………………………………95

4-2- موضوع نگاره های تیمره…………………………………………………………………….95

4-2-1- نقوش جانوران…………………………………………………………………………………….95

4-2-2 پستانداران وحشی………………………………………………………………………95

4-2-3- پرندگان…………………………………………………………………………………………97

4-2-4 -جانوران اهلی……………………………………………………………………………………98

4-2-5- ابزارها……………………………………………………………………………………………..100

4-2-6 چند صحنه کمیاب………………………………………………………………………………….101

4-2-7 نمادها………………………………………………………………………………………104

فصل پنجم: هویت نقوش

5-1-  هویت نگارگران……………………………………………………………………………………………………….116

5-2- هدف نگارگران…………………………………………………………………………………………………………116

5-3- تاریخگذاری نسبی سنگ نگاره ها……………………………………………………………………………..121

فصل ششم: مفهوم نقوش

6-1- نماد…………………………………………………………………………………………………127

 

6-2- نماد و اسطوره………………………………………………………………………………….. 130

6-3- جایگاه حیوانات در اساطیر……………………………………………………………………………………….132

6-3-1- بز و بز کوهی……………………………………………………………………………….134

این مطلب را هم بخوانید :

6-3-2- قوچ……………………………………………………………………………………………….138

6-3-3- اسب…………………………………………………………………………………………139

6-3-4- شتر……………………………………………………………………………………………..141

6-3-5- گاو نر…………………………………………………………………………………………………………………..143

6-3-6- سگ……………………………………………………………………………………………………………………..143

6-3-7- خرگوش………………………………………………………………………………………………………………144

6-3-8- پرنده……………………………………………………………………………………………………………………146

6-3-9- مار ……………………………………………………………………………………………………………………..147

6-3-10- آهو……………………………………………………………………………………………………………………150

6-3-11- شیر………………………………………………………………………………………………………………….150

6-3-12- گراز………………………………………………………………………………………………………………….153

6-3-13- شغال………………………………………………………………………………………………………………..154

6-3-14- گوزن……………………………………………………………………………………………………………….155

6-3-15- روباه…………………………………………………………………………………………………………………156

6-3-16- گرگ………………………………………………………………………………………………………………….156

6-3-17- پلنگ………………………………………………………………………………………………………………….157

6-3-18- ببر……………………………………………………………………………………………………………………158

6-4- مفهوم دیگر نقوش موجود در صخر نگاری ها…………………………………………………………159

6-4-1- شا خه درخت…………………………………………………………………………………………………….159

6-4-2- زن………………………………………………………………………………………………………………………160

6-4-3- دایره…………………………………………………………………………………………………………………..160

6-4-4- مثلث……………………………………………………………………………………………………………………162

6-4-5- مربع……………………………………………………………………………………………………………………164

فصل هفتم: تجزیه و تحلیل ساختاری نقوش به منظوراستفاده گرافیکی

7-1- طبقه بندی و تجزیه و تحلیل ساختاری نقوش انسانی……………………………………………. 170

7-2- طبقه بندی وتجزیه و تحلیل ساختاری نقوش جانوری……………………………………………..175

7-3- طبقه بندی و گونه شناسی نقوش هندسی و نمادین………………………………………………..189

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………194

منابع ومأخذ فارسی………………………………………………………………………………………………..

منابع و مأخذ لاتین………………………………………………………………………………………….

چکیده 

لرستان و تیمره از جمله مناطق بسیار غنی هنر صخره نگاری در ایران هستند که مجموعه های فراوانی از آنها شناسایی شده است. تاکنون هیچ گونه تجزیه و تحلیلی از نظر گرافیکی و مفهومی روی این نقوش انجام نشده است.

از جمله مهمترین مواردی که ذهن پژوهنده را درگیر کرده است: انگیزه برای ثبت نقوش، هویت نگارگران، قدمت نگاره ها، مفهوم نقوش، و قابلیت استفاده از این نگاره ها در هنر امروز به خصوص ارتباط تصویری، می باشند.

بنابراین در جستجوی یافتن سوالات و فرضیه های مطرح شده، با مراجعه به کتابخانه و منابع موجود جهت بررسی نقوش، تحقیق میدانی را آغاز نموده و با سفر به برخی از مناطق مورد مطالعه، تهیه عکس، طراحی نقوش و گفتگو با اساتید صاحب نظر به بررسی و تجزیه و تحلیل ساختاری و محتوایی نقوش پرداختم.جداولی به منظور تفکیک نگاره ها از جهات مختلف ارائه شده است.

 

واژگان کلیدی: دوشه، همیان، میرملاس، تیمره، صخره نگاری_ ارتباط تصویری

 

مقدمه

هنر صخره ای(Rock art) دارای ابعاد جغرافیایی وسیعی می باشد و در بسیاری از نقاط دنیا بدست آمده است. این هنر از نظر زمانی ، از دوران پیش از تاریخ (پارینه سنگی ، نوسنگی ، برنز )، تاریخی تا سده های جدید را در بر می گیرد و از بدوی ترین هنرهای انسانی محسوب می گردد. هنر صخره ای یک مفهوم عام بوده و کار بر روی سنگ به عنوان بستر و  وسیله ای برای انتقال مفاهیم و پیام ها و … را در بر می گیرد. یکی از جنبه های مختلف خاص این هنر، سنگ  نگاره است. در واقع سنگ نگاره از عمومی ترین و در عین حال پیچیده ترین جلوه های هنر صخره ای  است که تاکنون شناسایی شده اند. سنگ نگاره ها  به دو روش کنده (Petroglyph) و نقاشی(Pictograph) ایجاد شده اند که در ایران نیز نمونه هایی از هر دو شیوه بدست آمده است. اما تعداد نقوش کنده بسیار بیشتر از نقاشی ها گزارش شده است.

انسان در هر زمان فارغ از تاریخ فرهنگ و تمدن خویش نخواهد زیست و برای درک عمیق تر آنچه شرایط امروزین او ساخته است، الزاماً به مطالعه سیر تحول زندگی نیاکان خویش پرداخته و افکار، آراء، اسطوره ها، هنر ، معماری و ابزارهای مورد استفاده پیشینیان را بررسی کرده و به تعبیری فرهنگ مادی و معنوی گذشته را در مدار توجه قرار داده است.

از آنجا که هنر در آغاز جز لاینفک زندگی انسان بوده است هیچگاه نمی توان جریان ابتدایی آن را مستقل از شئون مختلف زندگی بررسی کرد. انسان گرسنه و سرگردان ابتدایی چرا در گیر و دار زندگی پر تلاطم پیش از تاریخ به آفرینش هنر ی می پرداخته است بی گمان انسان ابتدایی به موازات تلاشی جانکاه که برای بقای خود در گیر و دار طبیعت می کرد آثاری هنری نیز می آفرید و از این کار سود و لذت می برد.

دیواره کوهستانی زاگرس در دروازه طبیعی تاریخ ایران زمین و از گذرگاه های پند آموز تاریخ جهان است که از شمال غربی تا جنوب شرقی ایران دامن گسترده است. در زاگرس میانی بقایائی از آثار هنری  انسان ابتدایی بر دیواره صخره ها و لابه لای سنگ ها باقی مانده است، این آثار در مناطق لرستان کنونی که بخشی از لرستان تاریخی و فرهنگی است و منطقه تیمره باقی مانده است. شناخت سیر تحول بشر ابتدایی در این مناطق بجز از روی آثاری به جای نهاده ممکن نیست، به عنوان مثال هنرمند لرستانی، زمانی نقش بر دیواره کوه ثبت نموده و زمانی با ساختن اشیاء مفرغی موجودیت خود را برای معاصرین اثبات کرده است.

نگاره های این صخره ها که بستر نقوش پیشا تاریخی می باشند، عمدتاً ساده و اشکال انسانی و حیوانی است و موضوعات  آن شکار و جنگ می باشد. از نظر تکنیک به روش کنده کاری و نقاشی ایجاد شده اند و همه نقوش در فضای باز قرار دارند. اصولاً گاه نگاری دقیق بر روی این نقوش صورت نگرفته است و از نظر گرافیکی و مفهومی هیچگونه تحلیلی روی تصاویر انجام نشده است.

و اما به منظور شمایل شناختی باید با دید جامع و در عین حال ریز بینانه دست به تفسیر این نقوش زد. سنگ نگاره ها می توانند از چند جنبه مورد بررسی و تحلیل قرار گیرند. مانند دیدگاه هایی که به نکات مردم شناسی، انسان شناسی توجه می کنند، اما دیدگاه هایی که قائل به تفسیر های هنری باشند هدف نهایی این تحقیق است.

در جستجوی یافتن سوالات مطرح شده، تحقیق خود را آغاز نموده، ابتدا دریافتم که پژوهش در این مورد با شناخت فرهنگ مردم آن دوره ممکن می شود و تنها منبع آن زمان همان تصاویر و اشیائ به جای مانده است. 

1-1 بیان مسئله تحقیق

در سراسر تاریخ بشر، انسان در جهت بالا بردن توان خویش برای دریافت و جذب اطلاعات و برقراری ارتباط با محیط پیرامون خود و انسانهای دیگر، تلاش و کوششی پی گیر نموده اند. افزایش سرعت، وضوح و تنوع در انتقال اطلاعات نیز از عوامل مورد نظر انسان بوده و هست. به طور کلی انسانها بر قراری ارتباط را با استفاده از اشارات سر ودست و علائم صوتی آغاز کردند و برای بیان انتقال پیام های خود به توسعه و تکمیل ابزارهای خاص همچون موسیقی، رقص، آتش های نشانه و نقاشی پرداختند. سابقه استفاده از تصویر برای انتقال پیام، اخبار و برقراری ارتباط به دوران ما قبل تاریخ بشر و نقاشی هایی که بر روی غارها ترسیم شده بر می گردد.

غارها نخستین سکونت گاه های انسان و آغازگر تاریخ مدون بشری هستند، چرا که نقاشی های روی صخره ها، کهن ترین آثاری است که انسان اولیه تا کنون از خود به جا گذاشته است. اهمیت نقوش مذکور از این جهت است که آنها نخستین تجلیات ذوق هنری، فرهنگی مردمان غارنشین مناطق مورد مطالعه به شمار می روند. این هنر به تدریج تکامل یافته و به نسل های بعدی منتقل می شود تا اینکه در هزاره نخست پیش از میلاد تجلی این هنر قدیمی، مهارت و تکامل ویژه ای روی اشیاء برنزی لرستان ظاهر می شود و تاجائیکه به لحاظ تکنیک و صنعت به عنوان شاخه ای از هنر فلز کاری و به نام برنز (مفرغ) لرستان معروفیت جهانی پیدا می کند. همین توجه موجب شناسایی سنگ نگاره های منقوش و نقر شده بر دیواره های بعضی از غارها و صخره های این سرزمین کوهستانی شد. غارهای دوشه و میر ملاس و همیان و چالگه شله در لرستان گلپایگان و محلات و دلیجان و … در تیمره مناطقی هستند که سنگ نگاره هایی در آنها شناسایی و معرفی شده است. این سکونتگاه های باستانی در حقیقت به عنوان آیینه ای از زندگی انسانهای اولیه و خلق و خوی آنهاست، نقوش صخره ای از جمله آثار بی نظیر موجود در کشور است که نشان از دیرینگی و قدمت چندین هزارساله این دیار دارد.

این کوه ها رمز و راز فراوان در خود دارند و شاهد غم و شادی های مردم چند هزارساله این دیار هستند. دراین سرزمین مردمانی زندگی می کرده اند که آثار سر پنجه های هنرمندانه آنها بر سنگ های سخت بعد از گذشتن هزاران سال هنوز جلوه گر و بیان کننده اندیشه های آنها در هزاران سال پیش است.

عمده این سنگ نگاره های موجود در مناطق لرستان و تیمره به صورت استلیزه شده و از بازنمایی عین به عین دور هستند. موضوع سنگ نگاره های نقوش حیوانات، انسانها و در بعضی موارد ابزارها و علائم می باشند. موضوع صحنه ها غالباً درباره ی شکار و جنگ می باشد. اصولاً گاه نگاری به طور نسبی و نه چندان دقیق برای این آثار ارائه شده است.

1-2 اهمیت موضوع  تحقیق و دلایل انتخاب آن

جدا از اهمیت هنری این نقوش می توان به دلایلی چون: شناخت فرهنگ و تفکرات یک سرزمین، آشنایی نسل جدید با تفکر و فرهنگ گذشته سرزمین خود، انتقال این ارزش ها و فرهنگ در سطح جهانی به لحاظ کمک به فرهنگ دهکده جهانی .

طبقه بندی موضوعی، پژوهشی و زیبایی شناختی در مورد تمامی سنگ نگاره هایی که تا کنون در مناطق مربوط به لرستان و تیمره شناسایی شده، همچنین تجزیه و تحلیل علمی (سیستماتیک) آن سنگ نگاره ها برای استفاده از این نقوش در هنر معاصر (گرافیک) و استفاده آنها در متون علمی و تاریخ هنر ایران به نظر ضروری و مفید می رسید..

1-3 اهداف تحقیق

با توجه به سوالات مطرح شده و به منظور آزمایش فرضیات مطرح شده، اهدافی پی ریزی شد تا بتوان به نتیجه مفید نهایی دست یافت از جمله این اهداف؛

جمع آوری داده های اولیه تحقیق، تاریخگذاری نسبی این سنگ نگاره ها، مطالعه انفرادی و جمعی این سنگ نگاره ها از نظر شیوه و سبک ایجاد، انگیزه رسم نقوش، نوع نقش و صحنه های هر یک از آنها، پی بردن به رابطه بین نقوش با فرهنگ های موجود در منطقه و همچنین محیط جغرافیایی ، مقایسه این سنگ نگاره ها با سنگ نگاره های شناسایی شده در دیگر نقاط ایران و همچنین با نمونه های خارج از ایران، به خصوص مناطقی از آسیای مرکزی، به منظور تشخیص نوع ارتباط و مشابهت های زندگی ساکنان این منطقه با دیگر مناطق همجوار خود  در دوران های گذشته، می باشد.

تلاش در جهت تجزیه وتحلیل تصویری و مفهومی نقوش و مطالعات زیبایی شناختی و جامعه شناختی سنگ نگاره ها برای استفاده از این نقوش در گرافیک معاصر  هدف نهایی این تحقیق است، تا بتوان آثاری با حفظ ارزش های فرهنگی با استفاده از نمادهای قومی خلق کرد و اهمیت این نقوش و تصاویر تاثیر گذار آن در برقراری و گسترش ارتباط میان افراد، گروه ها، جوامع و تمدنها را آشکار ساخت.

1-4 سوالات و فرضیه های تحقیق

سوالات:

• نقوش توسط چه گروهی از مردمان آن روزگار به وجود آمده اند؟
• ارتباط بین نقوش و زندگی انسان آن روزگار چه بوده است؟
• انگیزه برای ایجاد نقوش چه بوده است ؟
• آیا این نقوش را می توان جزء هنر بدوی به حساب آورد و شیوه اجرایی نقوش چه بوده است؟
• آیا وجه اشتراک بین نقوش صخره ای مناطق مورد مطالعه وسنگ نگاره های دیگر نقاط ایران وجود دارد؟
• هرچه ملموس تر بودن اطلاعاتی در زمینه روابط انسان و حیوان می تواند در جهت بهبود ارائه اثر هنری کمکی کند ؟
• آیا نقوش مذکور را می توان در گرافیک امروز به کار برد و برای مخاطب امروز قابل فهم ساخت؟
• آیا دانستن مفاهیم نمادین این نقوش به ارتباط تصویری امروز و یا آینده کمک می کند و چه اطلاعاتی در مورد این نقوش در این زمینه کارساز می باشد؟

فرضیه ها:

• نقاشی غارها در زمان های گوناگون به وجود آمده اند.
• حیوانات در این نقوش جایگاه خاص و مهمی را در زندگی مردمان داشته اند و انسانها در پیوندی بسیار نزدیک با طبیعت می زیسته اند.
• نقوش مورد مطالعه تحت تاثیر یک زبان بصری منحصر به فرد ایجاد گردیده و مفهومی برای هر یک از این نقوش وجود داشته است یا منحصراً جنبه تقلید از طبیعت را داشته اند.
• نقوش مذکور دارای ویژگی های یک پیام تصویری می باشد و می توان آنها را در شاخه های مختلف گرافیک امروز به کار برد..

1-5  چهارچوب نظری تحقیق

صخره نگاری چیست؟

آیا مفاهیمی در آن سوی این تصاویر نهفته است ؟

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                         صفحه

فهرست مطالب                                                                                          هشت

چکیده

مقدمه

فصل اول : سینما ، رسانه موثر دنیای معاصر

1-1- نگاهی اجمالی به شکل گیری صنعت سینما

1-1-1- پیش از سینما                                                                                                                          2

1-1-2- تولد سینما                                                                                                                              2

1-1-3- دوران صامت                                                                                                                           3

1-2 –  نگاهی گذرا به مکاتب تأثیر گذار سینما

1-2-1- اکسپرسیونیسم آلمان                                                                                                                 4

1-2-2- جنبش سینمای ناب ژاپن                                                                                                            4

1-2-3- دوگما 95                                                                                                                                5

1-2-4- رئالیسم شاعرانه                                                                                                                         5

1-2-5- سینما نوو                                                                                                                                6

1-2-6- سینما نگاه                                                                                                                                6

1-2-7- سینمای بازنوگرا                                                                                                                        6

1-2-8- سینمای زیر زمینی                                                                                                                     7

1-2-9- سینمای سوم                                                                                                                            7

1-2-10- سینمای نوین آلمان                                                                                                                  7

1-2-11- فوتوریسم ایتالیا                                                                                                                       8

1-2-12- موج نوی فرانسه                                                                                                                       8

1-2-13- موج نوی ژاپن                                                                                                                         9

1-2-14- نئورئالیسم                                                                                                                            10

1-2-15- هالیوود نو                                                                                                                            10

1-2-16- کالیگرافیسم                                                                                                                         11

1-2-17- کامراشپیل                                                                                                                           11

 

1-3- رویکرد عامه پسند و رویکرد هنری

1-3-1- رویکرد عامه پسند                                                                                                                 11

1-3-2- رویکرد هنری                                                                                                                       13

1-4- تاریخ سینمای ایران در یک نگاه

1-4-1- دهه ی چهل و پنجاه                                                                                                              15

1-4-2- سینمای پس از انقلاب                                                                                                            16

1-4-3- موج نوی سینمای ایران                                                                                                           16

فصل دوم : پوستر رسانه ی موثر برای معرفی فیلم

2-1- مختصری درباره پوستر

2-2-  نگاهی اجمالی به ویژگی پوستر فیلم در جهان

2-3- نمونه های موفق پوستر فیلم در جهان

2-3-1- پوستر لهستان                                                                                                                   25

2-3-2- صد سال پوستر سینمای لهستان                                                                                            28

2-3-3- پوستر فرانسه                                                                                                                    31

2-3-4- پوستر کوبا                                                                                                                       35

2-3-5- مکتب پوش پین                                                                                                                 36

2-4- مختصری درباره تاریخچه ی پوستر در ایران

2-5- پوستر فیلم در ایران

فصل سوم :

نتیجه گیری: ویژگی های بصری پوسترهای سینمایی سه دهه اخیر ایران

3-1- دهه ی 1360 – 1390                                                                                                        46

شرح کار عملی                                                                                          55

پروژه ی عملی

مقدمه

با توجه به حضور حدود 100 ساله ی سینما در ایران و به تبع آن تولید پوستر برای فیلم ها در طی این سال ها و همین طور هم زمانی این دو شاخه ی ارتباط بصری که معاصرترین هنرهایی هستند که به طور جدی و مداوم در زندگی مردم عصر حاضر حضور دارند به نظر می رسد هنر پوستر سازی برای فیلم در سینمای ایران باید مراحل رشد و تکامل خود را گذرانده باشد و اکنون دیگر در دوره ی بالندگی به سر ببرد.

سینمای ایران در دهه های اخیر حضوری چشمگیر در مجامع بین المللی داشته و جوائز و افتخارات متعددی را کسب کرده است، بنابراین جا دارد نگاهی نیز به همراه همیشگی این هنر – پوسترسازی -  انداخت برای روشن شدن این موضوع که آیا حرکت رو به رشد و تکمیلی سینما در هنر پوستر سازی نیز اتفاق افتاده یا خیر و

این مطلب را هم بخوانید :

 چرا؟

از سوی دیگر با تأمل در این که اساتید نسل گذشته طراحی گرافیک ایران و همین طور نقاشان چیره دستی که سعی در ارتقاء هنر پوسترسازی برای فیلم های ایرانی انجام دادند جا دارد بررسی شود که آیا آن همه نیروها که صرف شد در جهت ایجاد مسیری روشن و صحیح برای ارتقاء سطح سلیقه ی سفارش دهنده ها و فیلم سازان و سینماداران و همچنین مخاطبین سینمای ایران آیا به نتیجه رسید یا مسیر ادامه یافت؟ ذکر این نکته خالی از لطف نیست که هنرمندان بزرگی همچون مرتضی ممیز، قباد شیوا ، عباس کیارستمی و… با تمام توان خود سعی کردند آثاری ارزشمند و متفاوت ارائه دهند و سینمای ایران را صاحب رسانه ی بصری و سلیقه گرافیکی سالم و درخور قدمت و غنای بصری ایران بکنند.

تا کنون فعالیت چشمگیری در خصوص بررسی کیفیت بصری و ارزش های هنری پوسترهای سینمای ایران انجام نشده است و اگر هم کارهایی صورت پذیرفته چندان وسیع و تأثیرگذار نبوده است. شاید تنها تلاش جدی را در این حوزه آقای مسعود محرابی انجام داده اند برای کتاب 100 سال اعلان و پوستر سینمای ایران که بسیار ارزشمند است و جا دارد که از زحمت های ایشان تشکر و قدردانی شود چرا که امکان جمع آوری چنین مجموعه ای مستلزم مشقت های فراوانی ست، لیکن این کتاب به نوعی سعی در گردآوری آثار نموده و بیشتر در بردارنده ی  ارزش تاریخی و کمی ست. چرا که همانطور که خود پژوهشگر نیز در مقدمه متذکر شده اند تمامی آثار در این کتاب بدون ارزیابی کیفی جمع آوری شده اند.

اما در پژوهش حاضر با قدردانی از زحمات کسانی که پیش ترها در منابع مختلف و نشریات تخصصی و مجامع و نشست ها و… چنین نگاهی را آغاز کرده اند سعی دارد بیشتر بر مسیر کیفی تولید آثار پوسترهای سینمایی بپردازد و آنها را نه از نظر کمی که بر مبنای ارزش های زیبایی شناسی و کیفیت سنجی مورد بررسی قرار دهد. البته در این پژوهش پوسترهای سینمایی سه دهه ی اخیر ایران مورد نقد و بررسی و ارزیابی قرار خواهد گرفت.

تحقیق حاضر برای پی بردن به ارزش ها و کاستی های پوسترهای سینمایی سه دهه ی اخیر از مسیرهای مختلفی عبور کرده است و از روش های گوناگونی در جهت گردآوری منابع و مطالب بهره برده است. بخش اول و دوم این پژوهش بیشتر براساس تحقیق کتابخانه ای انجام گرفته برای پرداختن به صورت خیلی مختصر و اجمالی به تاریخ سینمای جهان و ایران و سپس تاریخچه ای خلاصه از پوسترهای موفق سینمای جهان و مکاتب تأثیر گذار و همین طور تاریخچه ای مختصر از پوستر و پوستر سینما در ایران و البته برای جمع آوری منابع بصری و بخشی از پوسترها و … از تحقیق میدانی نیز بهره برداری کرده است و در مواردی نیز برای حل عده ای ازسئوال ها – در مواردی که امکان بوده – از روش مصاحبه نیز استفاده شده است.

در ادامه با طرح عده ای سئوال بر پایه ی آنالیز آثار و نگاهی جزئی تر پوسترهای سه دهه ی اخیر سینمای ایران مورد بررسی کیفی قرار گرفت و نتایجی به دست آمد که در بخش نتیجه گیری به طور مفصل با ترسیم نمودارها و جداولی نتایج مشخص شده است.

 

فصل اول

سینما ، رسانه موثر دنیای معاصر

1-1- نگاهی اجمالی به شکل گیری صنعت سینما

1-1-1- پیش از سینما

1-1-2-تولد سینما

1-1-3-دوران صامت

1-2 –  نگاهی گذرا به مکاتب تأثیر گذار سینما

1-2-1-اکسپرسیونیسم آلمان

1-2-2-جنبش سینمای ناب ژاپن

1-2-3-دوگما 95

1-2-4-رئالیسم شاعرانه

1-2-5-سینما نوو

1-2-6-سینما نگاه

1-2-7-سینمای بازنوگرا

1-2-8-سینمای زیر زمینی

1-2-9-سینمای سوم

1-2-10-سینمای نوین آلمان

1-2-11-فوتوریسم ایتالیا

1-2-12-موج نوی فرانسه

1-2-13- موج نوی ژاپن

1-2-14- نئورئالیسم

1-2-15-هالیوود نو

1-2-16-کالیگرافیسم

1-2-17- کامراشپیل

1-3- رویکرد عامه پسند و رویکرد هنری

1-3-1- رویکرد عامه پسند

1-3-2- رویکرد هنری

1-3 سؤالات تحقیق 3

1-3 سؤالات تحقیق 3

1-4 فرضیّات تحقیق 3

1-5 اهداف اصلی و فرعی 4

1-6 روش جمع آوری اطّلاعات 4

1-7 کاربرد تحقیق 4

1-8 پیشینه تحقیق 5

1-9چگونگی انجام پروژه عملی 6

1-10روش تحقیق 6

فصل دوم : نور و رنگ

2-1 تعریف نور 9

2-2 تعریف رنگ 10

2-3 پیشینه رنگ 11

2-4 رابطه نور و رنگ 13

2-5 تأثیرات نور 14

2-7 رنگ‌های هماهنگ 152-6 ارزش رنگی 15

2- 8 دمای رنگ 16

2-9 بافت 16

2-10 كُمپوزیسیون رنگ 17

2-11 زمینه و رنگ‌های روی زمینه 17

2-12 رابطه رنگ و فرم (شكل) 18

2-13 وسایل تأكید فرم (مزاج رنگ) 18

2-14 رنگ‌های تأثیرگذار و رنگ‌های تأثیرپذیر 19

2-15 اثر فضای رنگ­ها 20

2-16 جلوه‌های فضای رنگ‌ها 20

2-17 رنگ كاهشی، افزایشی 21

2-18 ریتم رنگ 21

2-19  روان‌شناسی رنگ 22

 

2-19-1 تعریف روان‌شناسی 22

2-20رنگ از دیدگاه روان شناسی 22

2-20-1 معانی رنگ‌ها 22

2-20-2 سمبولیسم رنگ 27

2-21 احساس نور از نظر روان­شنا­سی فیزیولوژیك 28

2-22 احساس و ادراک 28

2-23 آمادگی ذهنی 30

2-24تلقین 30

2-25خطای بینایی، حركتی، خطا­­ های بصری، توهم­ها 30

فصل سوم : مخاطب شناسی

3-1 مخاطب شناسی 33

3-2-1 دلایل مختلف مخاطب بودن 333- 2 تعریف مخاطب 33

3-3دسته بندی مخاطب 34

3-3-1 دسته بندی مخاطبین بر مبنای ویژگی­های جمعیت شناسی 34

3-3-2 دسته بندی مخاطبان برحسب باورها 34

3-3-3 دسته بندی مخاطب بر اساس نگرش­ها 34

3-3-4 دسته بندی مخاطب بر اساس دسترسی 34

3-3-5 دسته بندی مخاطبین بر اساس رفتار 35

3-3-6 دسته بندی مخاطبین بر اساس توصیف و استفاده از رسانه­ها 35

3-4 عوامل مربوط به مخاطب 35

3-4-1مسایل و مشكلات اجتماعی مخاطبین 36

3-4-2 تفاوت های فردی 36

3-4-3 شخصیّت 36

3-4-4 جنس 37

3-4-5 گروه سنّی 37

3-4-6 شیوه زندگی 37

3-4-7 قومیّت 38

3-4-8 تحصیلات 38

این مطلب را هم بخوانید :

3-4-9 سلیقه 38

3-4-10 اهمیّت شناخت مخاطبان 38

3-5 دلایل انتخاب رنگ از نظر مخاطب در علم روانشناسی 39

3-5-1 خاكستری 39

3-5-2 آبی 39

3-5- 3 سبز 39

3-5-4 قرمز 39

3-5-5 زرد 39

3-5-6 بنفش 40

3-5-8 سیاه 403-5-7 قهوه ای 40

3- 6 تأثیرات روانی رنگ بر خصوصیّات شخصی و روحی افراد 41

3-6-1 اثر روانی رنگ در سالمندان 42

3-6-2 اثر روانی رنگ در كودكان 42

3-7 جلب مخاطب از طریق رنگ 43

فصل چهارم: عنوان بندی

4-1 تعریف عنوان­بندی (تیتراژ) 45

4-2 تعریف عنوان­بندی از نظر اساتید 45

4-3 لزوم طراحی عنوان­بندی برای فیلم 47

4-4 تاریخچه عنوان‌بندی در جهان 48

4-5 انواع عنوان‌بندی 49

4-5-1 عنوان‌بندی آغازین 50

4-5-2 عنوان‌بندی پایانی 51

4-5-3 عنوان‌های اعتباری 51

4-5-4 تفاوت های عنوان‌بندی آغازین و پایانی 52

4- 6 دسته بندی عنوان‌بندی 53

4-7 نكاتی كه از نظر مرتضی ممیز برای ساخت عنوان­بندی خوب لازم است: 54

4-8 انواع تكنیك‌ های ساخت عنوان بندی 54

4-9 کمپوزیسیون مطلوب 56

4-10 ژانر 57

4-10-1 تعریف ژانر‏ 57

4-10-2 انواع ژانر 57

4- 11 كاربرد ژانر در بحث تولید فیلم 60

4-11-1 تحولات ژانرها 61

4-11-2 پیدایش‏ژانرها 62

4-12  ویژگی های یک عنوان‌بندی خوب 654-11-3 كاركرد ژانرها در تحلیل فیلم 63

4- 12-1 عنوان­بندی خوب و مناسب 65

4-12- 2خلاقیّت 67

4-12-3 فضاسازی 67

4-12-4 اتّصال عنوان‌بندی به فیلم 67

4-12-5 تناسب نوع حروف با فضای فیلم 68

4-12-6 هماهنگی عنوان‌بندی آغازین و پایانی 68

4-12-7 زمان بندی عنوان‌بندی 69

4- 13 افراد مشهور در زمینه‌ی عنوان بندی 70

4-13-1 سائول باس 70

4-13-2 سبک کاری 72

4-13-3 فهرست فیلم هایی که سائول باس برای آنها عنوان‌بندی طراحی کرد 73

4پ13-4 تحلیل عنوان‌بندی فیلم “سرگیجه” اثر سائول باس 76

4-14 ویژگی آثار سائول باس 79

4-15 تاریخچه‌ی عنوان بندی در ایران 80

4-16 افراد مشهور در ساخت عنوان­بندی دهه­های 40-60 82

4-16-1 طراحان عنوان بندی در ایران 83

4-18آمار 101

نمونه پرسشنامه 102

نتیجه گیری آخر 114

منابع و مآخذ 122

شرح کار عملی 122

 

 

تحصیلی پاسخگویان 106

 

تعریف مسئله

در ­این تحقیق تلاش بر ­این بوده­ است که عنوان­بندی را­­­ مورد بررّسی قرار دهیم و تأثیرات متقابل روانشناسی رنگ در ساخت عنوان­بندی و تأثیر بصری آن بر مخاطب را مورد سنجش قرار دهیم.

1-2 ضرورت و اهمیّت تحقیق

با توجّه به­ اینکه صنعت سینما روز به روز در حال توسعه و تکامل است، روزانه هزاران مخاطب با    ویژگی­های منحصر به­ فرد را جذب خود می­کند. سینما صنعتی پر مخاطب و پول ساز است. عامل مهّمی برای انتقال پیام، ارتباطات بین المللی و تبادلات فرهنگی است. عنوان­بندی دریچه­ای است که مخاطب برای ورود به متن اصلی فیلم باید از آن عبورکند تا بتواند به محتوای اصلی آن دست پیدا کند.      عنوان­بندی فیلم آینه­ی تمام نمای ژانر فیلم است، پس ­باید به درستی ساخته شود تا ذهن بیننده را برای رسیدن به هدف اصلی ساخت فیلم هدایت کند. از آنجا که رنگ یکی از مهّم­ترین و پرکاربرد ­ترین عوامل بصری است می­توان با مدد گرفتن از آن به یک عنوان­بندی موفّق و مؤثّر دست یافت. علم و آگاهی ما از معانی رنگ­ها و روانشناسی رنگ به ما کمک می­کند تا به وسیله­ی آن منظور فیلم را راحت­تر به بیننده القاکنیم.

1-3 سؤالات تحقیق

1-  عنوان­بندی چیست؟

2- عوامل تشکیل دهنده­یِ عنوان­بندی کدام اند؟

3- مشخّصاتِ یک عنوان­بندی خوب چیست؟

4- زمانِ مناسب برای عنوان­بندی چه مقدار است؟

5- آیا رنگ بر عنوان­بندی تأثیر دارد؟

6- رنگ از نظر مخاطبین چه معانی دارد؟

7- بیشترین رنگ­های استفاده شده در عنوان­بندی فیلم­های ایرانی کدامند؟

8- در ایران چه تکنیک­هایی برای ساخت عنوان­بندی مورد استفاده قرار می­گیرد؟

1-4 فرضیّات تحقیق

1-  عنوان­بندی یکی از عوامل مهمّ در معرفی فیلم است.

2- عنوان­بندی خوب باعث موفّقیّت فیلم می شود.

3- عنوان­بندی خوب در ذهن بیننده ماندگار است.

4- عنوان­بندی براساس ژانر­های مختلف هنری متفاوت ساخته می­شود.

5- بیشترین ژانر مورد استفاده در ساخت فیلم در ایران ژانر اجتماعی می­باشد.

6- ارتباط درست بین ژانر فیلم و عنوان­بندی بسیار مهّم و حائز اهمیّت است.

7- رنگ عامل مؤثّری در ساخت عنوان­بندی مناسب است.

8- رنگ­ها باید بر اساس ژانر و محتوای فیلم انتخاب و مورد استفاده قرار­گیرد.

9- رنگ القاءکننده­ی حال و هوای محتوای فیلم است.

1-5 اهداف اصلی و فرعی

هدف اصلی از این تحقیق رسیدن به نقش رنگ در عنوان­بندی فیلم است. آیا این مقوله در ایران از ارزش کافی برخوردار است؟ تا چه حد به عنوان­بندی اهمیّت داده و هنگام ساخت آن به هماهنگی رنگ­­ها با ژانر فیلم توجّه می­شود. آیا عنوان­بندی­ها­­یی که در ایران ساخته می­شود با محتوای اصلی فیلم هم راستا هستند و رنگ در عنوان­بندی فیلم­های ایرانی به چه صورت و به چه میزان مورد استفاده قرار می­­گیرد.

1-6 روش جمع آوری اطّلاعات

شیوه جمع­آوری اطّلاعات به صورت کتابخانه­ای، اینترنت، همچنین جمع­آوری اطّلاعات به روش میدانی، مصاحبه و تهیّه پرسشنامه و آنالیز و بررسی 150 عدد عنوان­بندی فیلم از بین 300 عنوان­بندی فیلم بوده است.

1-7 کاربرد تحقیق

از نتایج این تحقیق می­توان در بررسی و سنجش کیفیّت عنوان­بندی فیلم­ها استفاده کرد. همینطور به بررسی عوامل مختلفی­که به موفّقیّت یک عنوان­بندی و ماندگاری آن کمک می­کند دست یافت، زیرا تأثیر­    عنوان­بندی بر­ مخاطب بسیار حائز اهمّیت است. در این تحقیق  ژانرهای مختلف معرفی شده که با آگاهی از آن می­توان به تحلیل و محتوای فیلم راحت­تر دست پیدا­ کرد و همینطور رنگ­های مختلف از لحاظ مبانی و علم روانشناسی مورد بررسی قرار داده شده است تا به بهترین و مناسب­ترین رنگ برای ساخت عنوان­بندی هماهنگ با ژانر فیلم رسید.                                                     

1-8 پیشینه تحقیق

در باب این موضوع تنها یک جلد کتاب با عنوان گرافیک در عنوان بندی فیلم( نگارش و ترجمه فرشته سعیدی پور)که نگاهی اجمالی به مبحث سینما و به تعریف عنوان بندی و کارکرد آن پرداخته به چاپ   رسیده است. در خصوص مبحث رنگ در عنوان­بندی به صورت اختصاصی هیچ­گونه مقاله یا کتابی به چاپ نرسیده است.

 پایان نامه ها

1. « بررسی ادراك رنگ در تبلیغات فرهنگی و اجتماعی»/ خانم مرجان كورش‌نیا/ كارشناسی ارشد ارتباط تصویری/ تهران،1385

این موضوع پرد­­اخته شود. یکی از موارد قابل قبول و توجه در ساختار انیمیشمن در نظر گرفتن مخاطب است با توجه به توانایی های هنری کودکان در دوره های مختلف سنی، تحلیلی دقیق بر شناخت مخاطب کودک و رابطه ای که با شیوه های مختلف باز نمود انیمیشن ها برقرار می کند انجام شده است و در نهایت با اجرای یک آزمون که توسط محقق و در شرایط استاندارد انجام گردیده است، تأثیرات انیمیشن های مشوق نقاشی بر نقاشی های کودکان پیش دبستانی در ارتباط با شش متغیر وابسته رنگ، موضوع، کادر، محتوای آموزشی، بازنمایی شکل و تآکید کودک بر بازنمایی این موارد، به دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. روش گردآوری اطلاعات دراین پژوهش، کتابخانه ای، میدانی و تجزیه و تحلیل داده ها به روش کمی و کیفی و از طریق نمودارهای دستی و استدلال های منطقی و عقلانی و محاسبات دقیق آماری بوده است. نتایج به دست آمده، تأثیرپذیری نقاشی های کودکان پیش دبستانی از تماشای انیمیشن مشوق نقاشی، در چهار شاخص موضوع، رنگ، بازنمایی شکل و تأکید را مورد تأیید قرار داده و تأثیرپذیری نقاشی های این کودکان را در دو شاخص کادر و درک محتوای آموزشی رد می کند.

کلید واژگان

کودکان پیش دبستانی، تلویزیون، انیمیشن آموزشی، نقاشی کودک، انگیزش، آموزش هنر.

 

فهرست

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………….1

 

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1: اهمیت مسئله ……………………………………………………………………….3

1-2: اهداف تحقیق …………………………………………………………………………….8

1-3: سؤالات کلیدی تحقیق ……………………………………………………….9

1-4: روش تحقیق …………………………………………………….10

فصل دوم: انگیزش و یادگیری

2-1: انگیزش …………………………………………………………..12

2-1-1: هدف یا غایت ……………………………………………..13

2-1-2: سائق ……………………………………………………….13

2-2: یادگیری …………………………………………………………………………13

2-3: انگیزش و یادگیری ……………………………………………………………..14

2-4: الگوهای یادگیری ……………………………………………………………15

2-4-1: یادگیری به کمک مشاهده ……………………………………………..16

2-5: نظریه های یادگیری ………………………………………………………………17

2-5-1: نظریه شرطی (رفتارگرایی) ……………………………………………….18

2-5-2: نظریه شناختی …………………………………………………………..18

2-5-2-1: نظریه رشد ذهنی پیاژه ……………………………………………………19

2-5-2-2: مفاهیم اصلی نظریه پیاژه ……………………………………………………….20

 

2-5-2-3: استفاده عملی از نظریه پیاژه برای بهبود فرآیند آموزش – یادگیری ………………………………21

2-5-3: نظریه یادگیری اجتماعی ……………………………………………………..22

2-5-3-1: نظریه برونر …………………………………………………………………………..23

2-5-3-2: کاربرد نظریه برونر در تولید انیمیشن آموزشی ………………………………………………………………..25

فصل سوم:آموزش هنر به کودکان

3-1: آموزش هنر ……………………………………………………………………….27

3-2: آموزش هنر به کودکان …………………………………………………………………..27

3-3: نقش بزرگسالان در نقاشی کودک …………………………………………..28

3-4: نقش مدرسه در نقاشی کودک ……………………………………………….29

3-5: ابزار ……………………………………………………………………………………..31

3-6: غلط گیری ………………………………………………………………………32

3-7: نسخه برداری……………………………………………………………………………..32

3-8: نکات کلیدی در آموزش نقاشی به کودک …………………………………………………………………………………33

3-9: اهداف آموزش هنر به کودکان …………………………………………………………………………………………………..34

3-9-1: اهداف شیوه آموزشی های – اسکوپ ……………………………………………………………………………………36

3-10: آموزش هنر به کودکان پیش دبستانی ……………………………………………………………………………………37

3-10-1: مفاهیم بصری ……………………………………………………………………………………………………………………..37

3-10-2: مفاهیم ارتباطی …………………………………………………………………………………………………………………..38

3-10-3: مفاهیم ابزاری ……………………………………………………………………………………………………………………..38

3-11: کاربرد هنر در آموزش …………………………………………………………………………………………………………….38

3-11-1: رشد اجتماعی – عاطفی …………………………………………………………………………………………………….41

3-11-2: رشد شناختی ……………………………………………………………………………………………………………………..41

3-11-3: رشد اجتماعی – فرهنگی …………………………………………………………………………………………………..42

3-11-4: پیشرفت تحصیلی ……………………………………………………………………………………………………………….42

3-11-4-1: نوشتن …………………………………………………………………………………………………………………………….43

3-11-4-2: املاء ………………………………………………………………………………………………………………………………..43

3-11-4-3: انشاء ……………………………………………………………………………………………………………………………….44

3-11-4-4: آموزش فلسفه ………………………………………………………………………………………………………………..44

این مطلب را هم بخوانید :

3-11-4-5: ریاضی و حساب …………………………………………………………………………………………………………….45

3-12: نقش تربیتی هنر …………………………………………………………………………………………………………………….45

3-12-1: ایجاد آرامش ……………………………………………………………………………………………………………………….45

3-12-2: توانایی پالایش و شگفتی و هیجان …………………………………………………………………………………….46

3-12-3: داشتن نقش اصلاحی غیرمستقیم ……………………………………………………………………………………..46

3-12-4: شکوفایی ارزش های اصیل انسانی …………………………………………………………………………………….47

3-12-5: ایجاد خلاقیت و اعتماد به نفس …………………………………………………………………………………………47

3-13: تأثیر هنر بر ناتوانی های یادگیری ………………………………………………………………………………………….48

 

فصل چهارم: کودکان پیش دبستانی

4-1: کودکی ……………………………………………………………………………………..51

4-2: کودکی اول (نوزادی، شیرخوارگی) ……………………………………………………………………………………………52

4-3: کودکی دوم (کودکی میانه) ………………………………………………………………………………………………………52

4-3-1: نموّ بدنی ……………………………………………………………………………………..53

4-3-2: تحول شناختی………………………………………………………………………………………………………………………..53

4-3-3: تحول عاطفی…………………………………………………………………………………………………………………………..56

4-3-4: تحول اخلاقی …………………………………………………………………………………………………………………………57

4-3-5: اجتماعی شدن ……………………………………………………………………………………………………………………….58

4-3-6: تحول اجتماعی در ارتباط با همسالان …………………………………………………………………………………..59

4-3-7: تحول زبانی …………………………………………………………………………………………………………………………….61

4-4: کودک سوم (کودک پایانی) ……………………………………………………………………………………………………….61

 

فصل پنجم: نقاشی کودکان

5-1: تاریخچه ……………………………………………………………………………………………….64

5-2: اهمیت توجه به نقاشی کودکان …………………………………………………………………………………………………68

5-2-1: خلاقیت ………………………………………………………………………………………………….70

5-2-2: ارزش های بیانی نقاشی …………………………………………………………………………………………………………71

5-2-2-1:  نیاز طبیعی در خدمت تکامل انسان ………………………………………………………………………………..71

5-2-2-2: ارزیابی رشد ذهنی کودک و آزمون هوش ………………………………………………………………………..71

5-2-2-3: شناخت و تحلیل مسائل عاطفی و روانی ………………………………………………………………………….72

5-2-2-4: برون ریزی هیجانات …………………………………………………………………………………………………………72

5-2-3: هنر درمانی …………………………………………………………………………………………………………………………….73

5-3: مراحل تکامل  …………………………………………………………………………………………………………………………….78

5-4: نقاشی از دیدگاه کودک  ……………………………………………………………………………………………………………83

5-5: انگیزه کودک از کشیدن نقاشی  ………………………………………………………………………………………………..86

5-6: تفاوت های فردی  ……………………………………………………………………………………………………………………..90

5-7: نقاشی کودکان به مثابه هنر ………………………………………………………………………………………………………92

5-8: هنر کودکان در مقایسه با بزرگسالان  ………………………………………………………………………………………97

5-9: تقویت درک هنری کودک ………………………………………………………………………………………………………100

 

فصل ششم: کودک، رسانه و انیمیشن

6-1: رسانه …………………………………………………………………………………………………………….105

6-2: انواع رسانه ……………………………………………………………………………………………………105

6-3: تلویزیون ……………………………………………………………………………………………………….106

6-4: مخاطب کودک …………………………………………………………………………………………….108

6-5: تأثیر تلویزیون بر کودکان ………………………………………………………………………………………………………..109

6-6: نحوه برقراری ارتباط کودک با تلویزیون ………………………………………………………………………………….113

6-7: علاقه کودکان به تماشای برنامه های تلویزیون ………………………………………………………………………116

6-8: چگونگی و میزان تماشای تلویزیون در دوران کودکی ……………………………………………………………120

6-9: تأثیرات انیمیشن بر کودکان ……………………………………………………………………………………………………124

6-10: کودک و انیمیشن ………………………………………………………………………………………………………………….126

6-11: تاریخچه انیمشن های آموزشی …………………………………………………………………………………………….127

6-11-1: روند تولیدات انیمیشن در سیما ……………………………………………………………………………………….130

6-11-2: روند تولید انیمیشن های آموزشی در صبا ……………………………………………………………………….131

فصل هفتم: انیمیشن و دنیای کودک

7-1: انیمیشن ………………………………………………………………..135

7-2: تاریخچه انیمیشن …………………………………………………..135

7-3: تکامل انیمیشن در جهت سرگرمی کودکان……………………………………………………..136

7-4: جذابیت های انیمیشن برای کودکان…………………………………………..138

7-4-1: تکنیک نقاشی متحرک…………………………………………………………..138

7-4-2: تکنیک عروسکی…………………………………………………………………139

7-4-3: تکنیک مقوای بریده ……………………………………………………..139

7-4-4: تکنیک خمیری…………………………………………………………….139

7-4-5: تکنیک سه بعدی…………………………………………………………………………………139

7-5: ویژگی های مشترک انیمیشن با کودک……………………………………..140

7-6: فواید استفاده از انیمیشن آموزشی …………………………………………………143

 

فصل هشتم: نتایج یک آزمون

8-1: جامعه، نمونه، روش نمونه گیری ………………………………………………………….144

8-2: ابزار یا متغیر مستقل………………………………………………………………………….145

8-: متغیر وابسته …………………………………………………………………………..145

8-4: شاخص های پژوهش …………………………………………………………………….146

8-4-1: موضوع …………………………………………………………………………………….146

8-4-2: رنگ…………………………………………………………………………………147

8-4-2-1: نوع رنگ ……………………………………………………………………….147

8-4-2-2: اشباع ………………………………………………………………………………147

8-4-2-3: درخشندگی …………………………………………………………..147

8-4-3: شکل …………………………………………………………………………………..148

8-4-4: محتوای آموزشی ……………………………………………………………………149

8-4-5: تأکید ……………………………………………………………………….149

8-4-6: کادر ……………………………………………………………………………………..150

8-5: روش اجرا …………………………………………………………………………….150

8-6: یافته ها …………………………………………………………………………………………152

8-6-1: موضوع ………………………………………………….153

8-6-2: رنگ …………………………………………………………………………………..155

8-6-3: شکل ……………………………………………………………………………….157

8-6-4: محتوا ………………………………………………………………………………159

8-6-5: تأکید ……………………………………………………………………………………161

8-6-6: کادر ………………………………………………………………………………………..163

8-7: بررسی جزئیات ……………………………………………………………………………..165

صل نهم: بحث، تحلیل و نتیجه گیری …………………………………………………167

فصل دهم: گزارش پروژه عملی …………………………………………………….190

منابع

منابع فارسی ……………………………………………………………………………………194

پایان نامه ها …………………………………………………………………………………………….198

منابع انگلیسی ……………………………………………………………………………199

مقدمه

شرایط زندگی ماشینی امروز، کودکان را از برخی مواهب دوره های گذشته محروم ساخته و در مقابل، شرایط رفاهی و آموزشی بسیار بهتر از کودکان دیروز به آنها بخشیده است. یکی از وظایف رسانه تلویزیون این است که جای خالی بخشی از نداشته ها را تا حدودی برای کودکان پر نماید و نحوه استفاده از داشته های ارزشمند کودکان را به شکلی ظریف و تأثیر گذار به آنان آموزش دهد.           با توجه به تطابق قالب انیمیشن با ساختار ذهنی کودکان، تولید برنامه های انیمیشن در جهت دستیابی به اهداف فوق الذکر،  بسیار حیاتی است.

همانطور که به نظر می رسد، یکی از کارکردهای تلویزیون استفاده از آن در امر انگیزش و آموزش است. اما دریافت اینکه تلویزیون و انیمیشن ها چگونه می توانند محتوای آموزشی را به کودکان بیاموزند یا