کلیات پژوهش

 

 

 

1-1)مقدمه

قرن بیست و یکم به عصر اطلاعات شهرت یافته است(عبادی، 1384). در همین راستا پیشرفت های سخت افزاری و نرم افزاری شبکه های رایانه ای در امر اطلاع رسانی، بستری جدیدرا برای آموزش فراهم کرده است. نهضت فناوری اطلاعات[1] و ارتباطات[2]، مقارن با همگانی شدن بهره گیری از پست الکترونیکی[3]و به میان آمدن صفحات جهان گستر وب[4]، انقلاب عظیمی را در همه ارکان جامعه از جمله نظام آموزش و پروش سبب شده است. بحث جامعۀ اطلاعاتی[5] و رسالت آموزش وپرورش در تربیت افراد برای زندگی در این جامعه و اهمیت استفاده از این منابع در غنی سازی محتوا و شکل ارائه اطلاعات به دانش آموزان، توازن جدیدی میان اهداف آموزش جدید و قدیم را به کمک فناوری های جدید طلب می کند (پلگرام و لاو[6]، 2003). اضافه شدن وجه سومی به تعاملات معلم و دانش آموز نیاز به مفهوم سازی این تعاملات پیچیده را دو چندان می سازد. هیرومی[7] (2002) با ذکر سطوح تعاملات در سطح نظام آموزشی سنتی (شامل تعاملات دانش آموز-دانش آموز، دانش آموز-معلم و دانش آموز –محتوا) چارچوبی جدید از این تعاملات را در محیط یادگیری به کمک کامپیوتر ارائه می دهد. در آموزش جدید، هدف، بررسی محیط یادگیری به کمک کامپیوتر، با توجه به خصایص یادگیرنده در این محیط ها است. در محیط یادگیری سنتی، معلم قادر به بازبینی عملکرد دانش آموز و تغییر و تعدیل فنون یادگیری متناسب با موقعیت، توانمندی ها و دانش یادگیرنده است. اما در محیط های یادگیری جدید، بخشی از مهارت های معلم در تولید محتوای همخوان با خصایص دانش آموز و در یک بسته نرم افزاری خلاصه می شود، که انتظار می رود به پیشرفت تحصیلی بهتردانش آموز بینجامد.

 

گفته شده که هر دانش آموز موفق، خود گردان[8] نیز هست(کافمن[9]، 2004). تغییر چارچوب تعاملات در محیط یادگیری به کمک کامپیوتر و انتظاراتی که از یک دانش آموز موفق در این محیط می رود، اهمیت خود-تنظیمی را به منزلۀ مشخصه یک دانش آموز موفق دو چندان می سازد.

در پاسخ به تغییرات کنونی در محیط های آموزشی، پگی و شانک (1994) خاطر نشان می سازند که محیط های غنی از اطلاعات کنونی، منبع عظیمی از اطلاعات هستند که می توانند به دانش آموزان در جستجوی اطلاعات از منابع گوناگون، تفکر منتقدانه نسبت  به آن چه یافته اند و انتخاب دانش همخوان، کمک کنند. این ویژ گی هر یادگیرندۀ خود گردان است که افکار خود تولید شده را به طور منظم برای رسیدن به اهداف مورد نظر به کار گیرد. توجه و علاقه به راهبردهای یادگیری نتیجه طبیعی تغییر یا دگرگونی در جهت گیری از نظریه های «رفتار نگری » به نظریه های «شناختی» است. خود تنظیمی[10] را روان شناسان و پژو هشگران شناختی اجتماعی از جمله بندورا[11] از دهه1960 مطرح کردند(کدیور،1380 ). از ویژگی های مشترک دیدگاه های گوناگون در این زمینه همپوشی نسبتاً زیاد این دیدگاه ها با همدیگر است. زیمرمن[12](1986) یکی از نظریه پردازان نظریه شناختی، اجتماعی راهبردهای یادگیری خود تنظیمی را نوعی از یادگیری تعریف کرد که در آن یادگیرندگان به جای آن که برای کسب دانش و مهارت بر معلمان، والدین و یا دیگر متولیان آموزشی تکیه کنند، شخصاَ کوشش های خود را شروع و هدایت می کنند. به عبارت دیگر وی خود تنظیمی در یادگیری را به مشارکت فعال یادگیرنده از نظر رفتاری[13]، انگیزشی[14]، شناختی[15] و فراشناختی[16] در فرایند یادگیری برای بیشینه نمودن یادگیری اطلاق نمود.

علیرغم تنوع و تعدد الگوهای مفهومی«خود نظم دهی»صاحب نظران در حیطه اتفاق نظر دارند که یادگیری فرایندی فعال و سازنده است. و فراگیران ، بالقوه قادر به مهار و تنظیم فرایند یادگیری هستند(ولترز، پینتریچ و کارابنیک،  2003). آنان می توانند بر جنبه های متفاوت شناخت، انگیزش و رفتار و نیز محیط پیرامون خود، نظارت، نظم دهی و مهار را اعمال نمایند(ولترز،1999). تأکید الگوهای خود نظم دهی بر این مفروضه، بدان معنا نیست که اشخاص، همواره و در هر بافت و موقعیتی، شناخت، انگیزش یارفتار خود را مورد نظارت، تنظیم و مهار قرار می دهند، بلکه تأکید بر امکان چنین نظارت، تنظیم ومهارتهایی است و فراگیران بالقوه، توانایی آن را دارند. به همین دلیل تمامی الگوهای خود نظم دهی، تفاوت های زیست شناختی، رشدی، بافتی و فردی را مورد توجه قرار می دهند و تأکید می ورزند که هریک از این عوامل می تواندفرایند خود نظم دهی را تسهیل و تسریع نماید یا آن را با موانع مواجه سازد(ولترز و همکاران،2003). پژوهش های متعدد نشان از آن داشته است که فراگیران با مهارت های بیشتر در خود نظم دهی، تجارب یادگیری خود را فعالانه و از راههایی بسیار متنوع هدایت می نمایند(شانک و زیمرمن،1994).آنان از راهبردهای نظارتی مناسبی سود می جویند و در هر زمان که ضرورت داشته باشد، راهبردهای یادگیری مورد استفاده را در پاسخ به ملزومات خود، ویژگی های تکلیف و شرایط محیط تغییر می دهند (بالتر و واین، 1995؛ زیمرمن،1989 ). تحقیقاتی که در سال های اخیر انجام شده اند بیانگر اهمیت راهبردهای یادگیری در تسهیل فرایند یادگیری، یادسپاری و یادآوری است و نقش تحول شناختی در استفاده از راهبردهای یادگیری را نشان می دهد (انصاری،1376 ). اگر چه استفاده از راهبردهای یادگیری خود تنظیم ویژگی است که می تواند در کلیۀ موقعیت یادگیری به یادگیرنده کمک کند تا بهتر و بیشتر بیاموزد؛ ولی به نظر می رسد که آموزش الکترونیکی این ویژگی را بیشتر می طلبد. این موضوع مبتنی بر این حقیقت است که یادگیری الکترونیکی بیش از آموزش سنتی مبتنی بر کلاس درس نیازمند کنترل یادگیرنده بر فراید یادگیری و خود جهت دهی او در این فرایند است و به عبارتی قدرت انتخاب بیشتری به یادگیرنده داده می شود(شانک و زیمرمن،1994 ). مطالعۀ حاضر نیز با هدف بررسی راهبردهای یادگیری خود تنظیم آموزش الکترونیکی بر پیشرفت درس علوم پایه سوم ابتدایی طرح ریزی شده است.

 

1-2)بیان مسئله:

مطالعه عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی، طی سه دهه اخیر، بیش از بیش مورد توجه ی متخصصان تعلیم و تربیت قرار گرفته است. حساسیت تعلیم و تربیت از یک

 سو، پیچیدگی جهان امروز از سوی دیگر مدیران معلمان آگاه تری را طلب می کند تا زمینه رشد جمعی را فراهم نمایند. امروزه تمرکز آموزش بجای ارائه برنامه های آموزشی یا مدیریت رفتار کلاسی به پرورش دانش آموزان با انگیزه و راهبردی تغییر کرده است(پاریس ووینوگراد[17]،2001).

پیشرفت تحصیلی از این جهت اهمیت دارد که پیشرفت آموزشگاهی در یادگیری اثر داشته و یادگیری آموزشگاهی پیشرفت تحصیلی را تحت تاثیر قرار می دهد و معلم برای افزایش سطح انگیزش دانش آموزان نسبت به یادگیری موضوع های مختلف درسی باید سعی کند تا شرایط یادگیری را بهبود بخشد و کیفیت روش آموزش را افزایش دهد تا از این طریق دانش آموزان به موفقیت دست یابند و نسبت به توانایی خود در یادگیری اعتماد به نفس کسب کنند(بلوم،1982به نقل از سیف،1379).

طی دو دهه اخیر متخصصان تعلیم و تربیت به مطالعه عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی به ویژه ((شناخت )) و ((انگیزش)) بیش از بیش توجه کرده اند. یکی از نظریه هایی که این پژوهشگران در قالب آن مطالعه می کردند نظریه خودتنظیمی است. چهارچوب اصلی این نظریه براین اساس استوار است که دانش آموزان چگونه از نظر باورهای فراشناختی ، انگیزشی و رفتاری یادگیری خود را سازماندهی می کنند(لنینبرک و پنتریچ:2002).

نظریه شناخت اجتماعی بندروا(1986) برای رشد مدل یادگیری خود تنظیمی چهارچوب نظری مناسبی فراهم کرد بر اساس آن در هر فرد عامل های بافتی و رفتارها فرصت لازم را برای کنترل یادگیری دانش آموزان فراهم می کند(نیکوس و جرج:2005).

خود تنظیمی عبارت است از « مجموعه ای از افکار، احساسات و اعمال خود تولیدی ، که به وسیلۀ فرد طراحی شده و به طور مداوم و به منظور رسیدن به اهداف مورد نظر تعدیل می شود»(زیمرمن و شانک، 1994)؛ به نقل از مک ماهان و الیور[18]،2001، ص 1300). ویپ و چارلی [19](2004)در مطالعه موردی خود تنظیمی در محیط یادگیری الکترونیکی به شناسایی تغییر و سازگاری هایی اقدام کردند که دانش آموزان در راهبردهای خودتنظیمی در این محیط ها به کار می گرفتند. دو پژوهشگر در مطالعه خود به این نتیجه رسیدند که دانش آموزان از راهبردهای خودتنظیمی متناسب با محیط بهره می گیرند در راهبردهای خود تنظیمی مورد استفاده در محیط سنتی مانند خود- بازبینی یا خود مشاهده گری، تغییراتی می دهند. به عنوان مثال، فرد به جای یادداشت برداری، تعیین سر فصل ها یا خط کشیدن زیر نکات مهم( به منظور سازماندهی و انتقال مواد درسی)از چاپ مواد درسی و خلاصه بحثها، نگارش آفلاین و تنظیم سر فصل ها استفاده می کند یا به منظور دریافت کمک، به جای ارتباط های چهره به چهره، از پست الکترونیکی یا کمک گرهای مبتنی بر وب یاری می طلبد. یانگ[20] (1993) گزارش می دهد که سطح مهارت های خودتنظیمی در یادگیری الکترونیکی، عامل تأثبر گذار مهمی در میزان تعامل فرد با محیط یادگیری است. همچنین یادگیری و سپردن آموخته به ذهن از جمله مسائلی است که پیوسته برای دانش پژوهان و دانش آموزان مطرح بوده و تا کنون روشها و راههای مختلفی برای بهتر یادگرفتن و خوب آموختن از سوی صاحبنظران بیان شده است تجربه نشان داده است که بسیاری از دانش آموزان ساعتها مطالعه می کنند اما نتیجه ای که می گیرند رضایت بخش نیست و درصد آموخته های پایین است این افراد بعلت بی خبری از روشهای درست یادگیری و مطالعه کوشش زیادی را برای یادگیری انجام می دهند ووقت و انرژی زیادی را تلف می کنند ولی به نتیجه مطلوب دست نمی یابند در صورتی که آنان می توانستند با استفاده از راهبردهای صحیح یادگیری و مطالعه مطالب را بهتر و راحت تر یادبگیرند و در امتحانات موفق باشند (کرمی،1381).

اگر چه استفاده از راهبردهای یادگیری خودتنظیم ویژگی است که می تواند در کلیه موقعیت یادگیری به یادگیرنده کمک کند تا بهتر و بیشتر بیاموزد؛ ولی به نظر می رسد که آموزش الکترونیکی این ویژگی را بیشتر می طلبد. این موضوع مبتنی بر این حقیقت است که یادگیری الکترونیکی بیش از آموزش سنتی مبتنی بر کلاس درس، نیازمند کنترل یادگیرنده بر فرایند یادگیری و خود جهت دهی او در این فرایند است.

وینستاین و مه یر [21] (1986) معتقدند که راهبردهای یادگیری مناسب برای یک نوع موقعیت یادگیری ممکن است مناسب موقعیت دیگر نباشد. بنابراین، توسعه تحقیقات در مورد یادگیری خود تنظیم به حوزه یادگیری الکترونیکی، از آنجا که در این محیط قدرت انتخاب بیشتری به یادگیرنده داده می شود، بسیار مناسب است(شانک و زیمرمن، 1994).

لذا با توجه به ابعاد گسترده آموزش الکترونیکی و تأثیرات فراوان آن بر فرایند یادگیری و اهمیت و گسترش هر جه بیشتر آن در مدارس این مسأله روشن است که

این مطلب را هم بخوانید :

 در کشور عزیزمان استفاده از این نوع آموزش و توأم کردن آن با راهبردهای خودتنظیمی به ندرت صورت می گیرد و برای گسترش آن باید اقدامات و پژوهشهای بیشتری صورت گیرد با توجه به مطالب گفته شده ما در این  پژوهش  به دنبال پاسخگویی به این سؤال هستیم که آیا راهبردهای یادگیری خودتنظیم آموزش الکترونیکی بر پیشرفت درسی دانش آموزان پایه سوم ابتدایی تأثیر دارد؟

 

1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق:

با پیشرفت روزافزون دانش و فناوری و جریان گسترده اطلاعات، امروزه جامعه نیازمند آموزش مهارت‌هایی است که با کمک آن بتواند همگام با توسعه علم و فناوری به پیش برود. هدف باید پرورش انسان‌هایی باشد که بتوانند با مغزی خلاق با مشکلات روبرو شده و به حل آن‌ها بپردازند. به گونه‏ای که انسان‌ها بتوانند به خوبی با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و با بهره گیری از دانش جمعی و تولید افکار نو مشکلات را از میان بردارند. امروزه مردم ما نیازمند آموزش خلاقیت هستند که با خلق افکار نو به سوی یک جامعه سعادتمند قدم بردارند (بابایی اربوسرا و همکاران، 1390، ص 27).

روبرو شدن با دنیایی که هر راه حلی، کوتاه مدت است خردمندترین  پاسخی را که در ما ایجاد می کند این است که بر فرایندی مسلط شویم که به ما اجازه دهد به طور مداوم راه حل های حدیدی را خلق کنیم،

نسبت به انسان نشان می‌دهد كه به كار بردن صفت حیوانی در مورد این گونه رفتارها در واقع توهین به حیوانات است.» در حقیقت هم هیچ حیوانی نسبت به هم نوع خود تا این اندازه بی رحم و تا این اندازه خشن نیست (كریمی، 1377).

در طی بیست سال گذشته، برنامه‌های كنترل خشم افزایش یافته است (دل و كیروالیری، 2003). هدف كنترل خشم كاهش احساسات پرخاشگرانه و برانگیختگی فیزیكی است كه خشم آن را بوجود می‌آورد. روشهای متعددی برای كنترل خشم مطرح شده است كه از میان آنها می‌توان رفتار درمانی شناختی، شناخت درمانی، جرات آموزی، آرامش آموزی، آموزش مهارتهای حل مساله، درمان دارویی و درمانهای مركب را نام برد. پژوهشهای متعددی در مورد كنترل خشم صورت گرفته، شور[6]  و اسپیواك[7] (1980) در پژوهشهای خود نشان دادند كه ارائه مداخلات زود هنگام به دانش آموزان باعث كاهش پرخاشگری آنها می‌شود. (رافعی 1383)

 

بیان مسئله

در بین نهادهای مختلف اجتماع، كانون مقدس خانواده به عنوان بهترین تجلی گاه فرهنگ حاكم بر سایر نهادها، محل ارضاء نیازهای مختلف جسمانی و عقلانی و عاطفی شناخته شده است.

كانون خانواده پناهگاه و كانون ویژه‌ای برای نیازهای عاطفی، حل مشكل، روابط سالم و فرآیند نقشهای خانوادگی می‌باشد، خانواده چه از دیدگاه خویشاوندی، پیوندهای عاطفی و یا وابستگی ساختار آن با جامعه، مورد توجه قرار می‌گیرد، هر جا كه امكانپذیر یا سودمند تشخیص داده شود، در مجموع رده بندی اجتماعی جایگاهی به آن اختصاص داده می‌شود. البته این رده بندی نه در قالب طبقات بلكه به شكل قلمروهای فرهنگی است و همچنین همه مذاهب به گونه‌های متفاوت اهمیت خانواده و چگونگی تشكیل این كانون، رفتار و وظایف هر یك از اعضاء آن را مشخص كرده‌اند (بخاریان، 1374)

خانواده نقش بسیار مهمی در رشد و پیشرفت توانائیها و استعدادهای اعضای خود دارد، و به عبارت دیگر نقش و وظایفی كه هر یك از اعضاء خانواده بر عهده می‌گیرند در تقابل نزدیك با یكدیگر بوده و ایفای نقش هر یك از اعضاء می‌تواند موجبات رشد و تعالی خانواده را فراهم كند.

مسئله اساسی در پژوهش حاضر بررسی عملكرد خانواده و رابطه آن با كنترل خشم نوجوانان می‌باشد و منظور از عملكرد خانواده كیفیت روابط خانوادگی و روابط عاطفی پدر و مادر كه در بروز انحرافات و بیماریهای روانی نقش دارد می‌باشد. در خانواده‌هایی كه والدین با یكدیگر توافق ندارند، زمینة مناسب برای اختلال در

 خانواده ایجاد می‌شود. اختلال در كاركرد خانواده، مشكلاتی را در منظومة خانواده ایجاد می‌كند و در صورت تشدید مشكلات، خانواده را به سمت فروپاشی سوق می‌دهد و بطور كلی افزایش ناراحتی‌های فكری، جسمی، عاطفی و عدم سلامت در جامعه ناشی از كاركرد مختل خانواده در درون خانواده می‌باشد.

داویدیان (1371) در این رابطه می‌نویسد : وجود بیمار روانی در خانواده می‌تواند به كاركرد عادی و اقتصاد خانواده لطمه شدیدی وارد كند، از نظر روابط انسانی سایر افراد خانواده را در وضع نگران كننده‌ای قرار دهد و صرف نظر از مخارج هنگفت و صرف وقت، خانواده فشار روانی شدیدی را تحمل می‌كند.

سعادتمند (1376) در تحقیقی تحت عنوان بررسی رابطه بین كارائی خانواده و سلامت عمومی فرزندان به این نتیجه دست یافت كه بین كارائی خانواده و فرزندان به علائم جسمانی، اضطراب و اختلال خواب، اختلال در كاركرد اجتماعی و افسردگی رابطه معنی دار وجود دارد.

این مطلب را هم بخوانید :

نوروزی (1377) پژوهشی با عنوان تأثیر كارائی خانواده در ابتلا به اختلال روانی نوجوانان گروه سنی 15 الی 18 ساله شهر تهران روی 120 نوجوان اجرا نمود، وی به این نتیجه رسید كه كارائی خانواده بر ابتدا نوجوانان به اختلالات روانی تأثیر مستقیم دارد.

حیدری (1384) در تحقیقی تحت عنوان بررسی رابطه عملكرد خانواده و مؤلفه‌های خود گردانی در دانش آموزان پسر پایه دوم متوسط نظری شهر ایلام اجرا نمود، وی به این نتیجه دست یافت كه بین 12 بعد

پسماندهای تولید شده در مجموع  واحدهای صنعتی صنایع فلزی و شیمیایی  به صورت 51.5 % تلنبار شده  ، 29 %در ظروف فلزی بدون درب و 19.5% در کیسه  ،  گونی و ظروف فلزی درب دار انجام می شود . همچنین مدیریت پسماندهای صنعتی تولید شده در صنایع فلزی این شهرک به صورت 74  % فروش (برای بازیافت یا استفاده مجدد ) ، 5 . 20 % بازیافت در محل و 5.5 %به صورت دفن انجام می گیرد .

کلمات کلیدی :پسماند صنعتی  ، شهرک صنعتی منتظریه  ، پسماند خطرناک  ، بررسی پرسشنامه ای  ، مدیریت پسماندها

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

• ضرورت انجام تحقیق

هیچ  شکی نیست که با افزایش  سلطه ء بشر بر قوانین طبیعی ، انتظارات ما از زندگی افزایش یافته و زندگی به کیفیتی بالاتر برای مردم فراهم شده است . اما همواره با آن احتمال مخاطرات جهانی و آسیب رسی به سلامتی بشر نیز افزایش یافته است. اکنون ،جهان به مرحله ای از بحران محیط زیست رسیده که ابعاد وشدت آن به سرعت در حال افزایش است.در این خصوص می توان به باران های اسیدی،حفره پدید آمده در لایهء ازن، گرم شدن تدریجی زمین(اثرگلخانه ای) و افزایش مقدارو تنوع مواد زائد اشاره نمود. بحران محیط زیست محصول انفجارجمعیت و افزایش شدید مصرف است. به طوریکه با افزایش جمعیت و گسترش دائمی شهرها ،نیاز انسان به مواد مصرفی روز به روزبیشتر می شود. این نیاز در مسیرتوسعهء ، صنعتی شدن روزافزون جوامع را به دنبال دارد تامواد متنوع مورد احتیاج بشر را برای او فراهم آورند  (چوپانوگلاس و همکاران،1371).

فرآیندهای صنعتی به صورتی بلاتغییر موجب تبدیل مواد خام ومنابع به محصولات نهایی یا نیمه نهایی می شود. از آنجایی که عمل تبدیل هیچگاه نمی تواند به طورکامل صورت گیرد،لذا ضایعاتی به صورت انرژی و ماده شکل گیرد که اگر از این ضایعاتی استفاده نشود، به مواد زائد تبدیل گشته و در صورتی که در محیط زیست تخلیه گردد ممکن است به مواد آلاینده تبدیل شود (نوری ونشاط ،1373).

بنابراین بحران آلودگی محیط زیست بزرگترین مشکل مرتبط با صنعتی شدن و رشد شهرنشینی می باشد.در این میان آلودگی و پسماندهای جامد ناشی از فعالیت واحدهای تولیدی و صنعتی سهم بزرگی از کل آلودگی محیط زیست را تشکیل می دهد و نقش بسیار با اهمیتی در ایجاد بحران های زیست محیطی ایفا می کند (فردوسی وصدوق،1372). سالانه مقدار زیادی پسماند جامد در سرتاسرجهان تولید و در محیط تخلیه می گردد. پسماندهای جامد و آلودگی ناشی از آن ،خصوصا پسماندهای صنعتی یک مشکل جهانی است.واژهء پسماندهای صنعتی به همهء پسماندهایی اشاره دارد که از طریق عملیات صنعتی یا در اثر فرآیندهای ساخت تولید می گردد (عبدلی،1996 ). بنابراین می توان گفت توسعهء صنعتی ، پسماندهای پیچیده ای را تولید کرده است که این پیچیدگی نه تنها به علت کمیت مواد زائد است، بلکه دلیل دیگر آن نوع و ترکیبات مواد زائد می باشد(کاسارزوهمکارام ، 2005)[1]

نگرانی های بشر درباره محیط زیست در ابعاد ملی ،منطقه ای و جهانی ،هنگامی مشهود گردید که با توسعهء صنعت و تکنولوژی ،استفاده از منابع محدود تجدید پذیر و غیر قابل تجدید کرهء زمین روبه فزونی نهاد. توسعه ازیکسو با صنعت و تکنولوژی و از سوی دیگر با تخریب و آلودگی ارتباط تنگاتنگ دارد. امروزه نمی توان متوقع بود که همراه با توسعهء صنعتی که از ملزومات پیشرفت علمی و اقتصادی بشر است ، محیط زیست دست نخورده باقی بماند. لیکن تقلیل  آلودگی ها و کاهش اثرات تخریبی آن در قالب مدیریت صحیح و مناسب، تصویب قوانین لازم جهت پیشگیری و کاربرد وسایل مورد لزوم و نظارت و پایش به موقع و صحیح در حدی معقول در روند توسعه ای پایدار،همواره برای حفظ و تاءمین سلامت ، رشد و بقای حال و آیندهء موجودات کرهء زمین ، مدنظر بوده است( سبزعلی پور وهمکاران،1386).

چنانچه همزمان با صنعتی شدن یک جامعه به مسائل دیگری چون محیط زیست توجه نشود ،نه تنها توسعهء اقتصادی حاصل نخواهد شد،بلکه گرفتاری های زیادی به بار می آید که گاهی منافع حاصله از یک صنعت برای یک کشور را در درازمدت کلا” در راه جبران خسارت وارده از آن صرف خواهد شد ; در حالیکه در بسیاری از موارد با کاربرد مدیریت مناسب ‚هم محیط زیست محافظت می گردد و هم با استفاده از منافع حاصله از پسماندهای یک صنعت به صورت منابع اولیه مورد لزوم برای صنعتی دیگر،نه تنها از به هدر رفتن انرژی منابع انسانی تا حدود زیادی جلوگیری می شود بلکه با حفظ منابع تجدید ناپذیریک کشور به همراه حفاظت محیط زیست ،به بودجهءاقتصادی آن نیز کمک شایانی خواهد شد،همچنین برای دفع آن ها نیاز به مکان دفن کاهش می یابد (ادیبی،1378).

زیرا زمین منبعی است محدود، و در صورتی که نتوانیم از آن به صورت به صورت بهینه استفاده کنیم ، باید درآینده خسارات جبران ناپذیری را متحمل شویم ، و نیز

 در صورتی که نتوانیم تکنولوژی و برنامه های بهتری را برای دفع این گونه مواد به کار ببریم ،درآینده ای نزدیک این کرهء خاکی به زباله دانی بزرگ تبدیل خواهد شد ،لذا در این راستا روش های مختلف مدیریت مواد زائد از اهمیت ویژه گی برخوردار است( محدث  وهمکاران ، 1381).

وجود میایون ها تن زباله و دهها هزار نوع مواد سمی و خطرناک در آنها که حاصل فعالیت روزمرهء انسان است ،سبب آلودگی های گستردهای در محیط شده است که 60 تا 90 درصد از انواع سرطان ها را به طور مستقیم یا غیر مستقیم به خود اختصاص داده است   (عمرانی ،1377 ).

کشور ما نیز از این قائده مستثنی نبوده و لازم است کنترل آلودگی همگام با توسعهء صنایع به پیش رود.در حال حاظر اکثر صنایع در کشور ما فاقد یک سیستم مدیریت مناسب جهت دفع مواد زائد صنعتی خود می باشند و این امر می تواند در آینده مشکلاتی را برای محیط زیست به بار آورد.با توجه بهخطرات مستقیم و غیر مستقیم حاصل از دفع نامناسب این مواد نیاز به یک سیستم مدیریت مناسب برای حمل،تصفیه و دفه نهایی مواد زائد صنعتی در کشور احساس می شود . در همین راستا نیز،در سال 1383 قانونی تحت عنوان “مدیریت پسماند” به تصویب مجلس رسیده و بستر قانونی لازم برای این منظور در کشور به وجود آمد; به طوری که طبق این قانون کلیهء شرکت ها و موءسسات، موظف به مدیریت صحیح پسماندهای خود گردیدند (منصوری،1381  ) .پسماندهای جامد ، محیط و چشم اندازهای زیبای ما را به کام خود می برندو نابود می کنند.پسماندهای جامد محصول فرعی رشد هستند .با افزایش و گسترش دامنه تولید محصولات صنعتی منابع مواد خام تجدید ناپذیر روزبه روز کاهش می یابند. پسماندها در شهرک های صنعتی (به عنوان یکی از منابع نقطه ای تولید آلودگی) قابل کنترل و مدیریت می باشد و بدون شک تعین میزان تولید پسماندها و شناخت روند افزایش و کاهش آن در ابعاد زمانی و مکانی یکی از مهمترین ابزارهای مدیریتی می باشد و آگاهی از نوع، میزان ،اجزاء و مواد تشکیل دهندهء پسماندها برای ارزیابی و انتخاب برنامه های مختلف لازم می باشد(امین،1385 ).

استان اصفهان یکی از قطب های مهم صنعتی و کشاورزی کشور است که حدود 7 درصد جمعیت کشور را در خود جای داده و حدود بیش از 39 شهرک صنعتی فعال و 10000 واحد صنعتی در این استان استقرار یافته اند( باقری،1388). شهرک صنعتی منتظریه  از جملهء این شهرک هاست که  در غرب استان اصفهان واقع شده است . طبق طبقه بندی سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران ، گروههای صنعتی و خدماتی به 8 گروه صنایع فلزی  ، غذایی  ، شیمیایی  ، کانی های غیرفلزی  ، برق و الکترونیک  ، چوب و سلولزی  ، نساجی و خدماتی طبقه بندی شده اند. با بررسی آمار موجود  ،   در حال حاظر 208 واحد صنعتی در شهرک صنعتی منتظریه وجود دارند . در بین واحدهای موجود 174 واحد فعال و 34 واحد غیر فعال هستند. واحدهای غیر فعال نیز در مراحل مختلف تخصیص زمین  ، دیوارکشی و نصب سوله هستند. در بین صنایع شهرک صنعتی منتظریه  ، صنایع فلزی با حدود 56 واحد صنعتی فراوان ترین و گروه چوب و سلولزی با 6 واحد کمترین تعداد واحدها را به خود اختصاص داده اند. با توجه به این موضوع که اکثر واحدهای صنعتی مستقر در این شهرک را صنایع فلزی و شیمیایی تشکیل می دهند ،از مناطق بسیار مورد توجه از نظر زیست محیطی محسوب می گردد. از طرف دیگر در حال حاظر هیچ گونه برنامهء مدیریتی جهت دفع صحیح و بهداشتی پسماندهای تولیدی در این شهرک به صورت یک برنامهء جامع و منسجم انجام نمی گیرد و دفع نامناسب پسماندهای صنعتی در این شهرک مشکلاتی بوجود آورده است .

 

• اهداف پایان نامه :‌
• این مطلب را هم بخوانید :

1-2-1- هدف کلی :

شناسایی وطبقه بندی مواد زائد جامد و مایع صنعتی در صنایع فلزی و شیمیایی به روش UNEP  و RCRA  (مطالعه موردی :شهرک صنعتی منتظریه اصفهان)

 

تعریف عملیاتی. 10

فصل دوم. 11

پیشینه پژوهش… 11

طبقه بندی مواداعتیاد آور براساسDSM-IV-TR.. 14

ملاک های تشخیصی برای سومصرف مواد DSM-IV-TR.. 14

همه گیرشناسی. 17

اعتیاد در ایران. 19

سبب شناسی. 20

سبب شناسی مصرف و وابستگی به مواد 21

نظریه های ژنتیک.. 22

نظریه های نورو و شیمیایی : 22

عوامل فردی. 26

قسمت اول پیشینه اعتیاد 29

راهبردهای پیشگیری از سو مصرف مواد ازنظر محتوایی،بوتوین وهمکاران. 30

تعریف مهارت های زندگی. 32

مبانی نظری مهارت های زندگی. 33

1) نظریه یادگیری اجتماعی. 34

2) نظریه نفوذ اجتماعی. 35

3) نظریه حل مسأله شناختی. 35

4) نظریه هوش چند بعدی: شامل هوش عاطفی. 36

5) نظریه خطر و جهندگی. 36

6) نظریه ساخت گرایی روان شناسی. 37

اهمیت یادگیری مهارت های زندگی. 37

الف) افزایش سلامت روانی و جسمانی. 38

اهداف آموزش مهارت های زندگی. 39

از جمله مهمترین اهداف برنامه آموزش مهارت های زندگی شامل: 39

اجزاء و ابعاد مهارت های زندگی. 40

1-مهارت خودآگاهی. 42

 

مؤلفه های اصلی خودآگاهی. 43

اهمیت خودآگاهی. 43

2-مهارت کنترل خشم. 43

شیوه های مدیریت خشم. 44

3-مهارت مدیریت استرس.. 44

مهارت های مقابله با استرس.. 45

4-مهارت  مدیریت زمان. 46

5-مهارت مقابله با خلق منفی. 46

مهارت های مقابله با افسردگی. 47

6-مهارت تصمیم گیری. 47

7-مهارت حل مسأله. 48

8-مهارت همدلی کردن. 49

9- مهارت رفتار جرأت مندانه. 49

انواع رفتار جرأت مندانه: 50

10-مهارت ارتباط بین فردی. 50

مهارت های برقراری ارتباط. 51

روش های آموزش مهارت های زندگی. 51

برنامه پیشگیری آموزش مهارتهای زندگی. 51

کشورهای پیشرفته چه کار کرده اند؟ 51

وضعیت برنامه آموزش مهارت های زندگی در ایران. 52

نگرش مثبت نسبت به اعتیاد 53

عوامل موثر بر اعتیاد در محیط های کارگری. 54

3-4-نمونه و روش نمونه گیری. 67

3-5-ابزار پژوهش… 67

3-6-روش اجرای پژوهش… 69

3-7- جلسات آموزشی مهارت های زندگی. 70

جلسات.. 70

جلسه اول. 70

این مطلب را هم بخوانید :

-آشنایی اعضای کارگاه با یک دیگر ،پیش آزمون. 70

-آشنایی اعضای کارگاه با فضای کلاس مهارت های زندگی. 70

جلسه دوم. 70

-مهارت خودآگاهی. 70

-موضوعات خودآگاهی : 70

جسمانی – خود ارزیابی صحیح. 70

-اهمیت اطرافین نزدیک در خود آگاهی. 70

-فشار گروه با محیط کار(مهارت قاطعیت با تکیه بر اعتماد به نفس در کارگران) 70

-تکالیف عملی : جواب به این سوال که چرا افراد جرأتمندانه رفتار نمی کنند . 70

-من کیستم ؟ 70

جلسه سوم. 70

-مهارت کنترل خشم. 70

-آشنایی با خشم. 70

-علل ایجاد خشم. 70

-تکلیف عملی: وقتی خشمگین می شوی چه کاری انجام می دهی. 70

-(توضیح سبک های مختلف افراد در موقعیت خشم برانگیز 70

-ویژگی افراد ماهر در کنترل خشم در محیط کاری و همکاران. 70

جلسه چهارم. 71

قاطعیت : ویژگی رفتار قاطعانه ،چگونگی برخورد قاطعانه. 71

-مهارت مقابله با استرس.. 71

-آشنایی با موقعیت های استرس زا در محیط کار 71

– تفاوت های فردی مقابله با استرس.. 71

-تأثیر استرس بر بدن : آثار جسمانی ، روان شناختی. 71

– سبک های مقابله با استرس.. 71

جلسه پنجم. 71

مهارت حل مسأله و تصمیم گیری. 71

-آشنایی با مشکل. 71

ویژگی های افراد ضعیف در مهارت حل مساله و تصمیم گیری. 71

-آگاهی به احساس و هیجان در موقعیت های حل مساله و تصمیم گیری. 71

– تعریف دقیق مساله. 71

– بارش فکری – ارزیابی گزینه ها و انتخاب راه حل. 71

– اجرا و بازبینی راه حل. 71

جلسه ششم. 71

مهارت های ارتباطی. 71

-ضرورت تسلط بر مهارت های ارتباطی در محیط های کاری. 71

-سبک های برقراری ارتباط (منفعل ،پرخاشگر،ابزار وجود) 71

-افزایش کیفیت ارتباطی با دیگران. 71

-فیدبک جلسه ،بازی نقش… 71

جلسه هفتم. 71

تفکر خلاق. 71

-تعریف.. 72

-انواع تفکر واگرا و هم گرا 72

-موانع تفکر خلاق. 72

– اهمیت تفکر خلاق در نگرش منفی نسبت به مواد. 72

جلسه هشتم. 72

پس آزمون. 72

جمع بندی. 72

سلامت روان. 72

تشکر و قدردانی از کارگران و مسئولین برای حضور در کارگاه 72

3-8- روش تجزیه و تحلیل داده ها 72

فصل چهارم. 73

یافته های پژوهش… 73

الف) یافته های توصیفی. 74

جدول 1- وضعیت تحصیلات آزمودنی ها در گروه های کنترل و آزمایش… 74

عزت نفس از رویکردهای مختلف… 20

رویکرد اسلام نسبت به عزت نفس…. 20

رویکرد تحلیل روانی فروید. 21

مشاوره گروهی بارویکرد تحلیل رفتار متقابل.. 22

رویکرد شناختی اجتماعی.. 25

رویکرد اصالت وجود. 27

رویکرد انسان گرایی.. 32

اعتماد به نفس رمز موفقیت… 36

نقش کلاس درس در رشد  شخصیت دانش آموز. 38

عزت نفس از دیدگاه قرآن: 45

چگونه اعتماد به نفسمان را تقویت کنیم؟. 48

افرادیکه از اعتماد به نفس پایینی برخوردار می باشند. 54

خصوصیات افراد با اعتماد به نفس بالا. 58

خصوصات افراد با عزت نفس بالا از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه. 58

فصل سوم: روش پژوهش

3-1 روش پژوهش…. 78

3-2 متغیر های پژوهش…. 78

3-3 جامعه آماری.. 78

3-4 نمونه و روش نمونه گیری.. 78

3-5 ابزار اندازه گیری.. 79

3-6 پایایی و روایی پرسشنامه. 80

شیوه اجرای پژوهش…. 81

روش تجزیه و تحلیل داده ها 84

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‫ها

الف) توصیف داده ها 86

ب) تحلیل داده ها 88

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

پیشنهادات پژوهش…. 94

پیشنهادات علمی.. 94

پیشنهادات کاربردی.. 94

منابع. 96

 

چکیده

هدف این پژوهش بررسی اثر بخشی مشاوره ی گروهی مبتنی بر منابع تکوین خود در عزت نفس دختران مقطع دبیرستان رضوان شهر کرمانشاه است. جامعه آماری این پژوهش دانش‫آموزان دبیرستان رضوان شهر کرمانشاه بود. از بین این افراد 24 نفر که علاقمند به شرکت در پژوهش بودند و نمره‫ی عزت نفسشان متوسط و ضعیف بود، به طور تصادفی انتخاب و در دو گروه گواه و آزمایش (هر گروه 120 نفر) جایگزین شدند.  ابزار پژوهش پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت بود.  ابتدا از هر دو گروه آزمایش و کنترل آزمون عزت نفس اجرا شد و نمره هر فرد ثبت گردید، سپس گروه آزمایش به مدت یک ماه، تحت 6 جلسه مشاوره گروهی بر اساس

این مطلب را هم بخوانید :

 منابع تکوین خود قرار گرفت، سپس آزمون عزت نفس دوباره روی آنها اجرا گردید.  نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که بین میانگین‫های دو گروه آزمایش و کنترل در پس‫آزمون تفاوت معنادار وجود دارد (درسطح 01/0)،  یعنی روش فنون مشاوره‫ی گروهی مبتنی بر منابع تکوین خود در افزایش عزت نفس دانش‫آموزان موثر بوده است. بنابراین می توان گفت مشاوره گروهی بر اساس منابع تکوین خود، روش مناسبی جهت افزایش عزت نفس در نوجوانان است.

کلید واژه­ها: عزت نفس، مشاوره­ی گروهی، منابع تکوین خود