چکیده

موضوع جامعه شناسی شخصیت زن در آثار سیمین دانشور (سووشون و جزیره سرگردانی) است . جامعه شناسی یکی از رشته های علوم اجتماعی است که پدیده های اجتماعی که در جامعه تحول یافته با روش علمی مورد مطالعه و بررسی قرار می دهد . و مفهوم شخصیت همانند مفهوم انسان در ادبیات به صورت گوناگون مفهوم سازی می شود . الگوی مفهومی ما از شخصیت مبتنی بر دیدگاه جامعه شناختی است . در این تحقیق با استفاده از الگوی جامعه شناسی شخصیت به تحلیل و بررسی شخصیت های زن در سووشون و جزیره سرگردانی پرداخته ایم. زیرا با استفاده از این الگو به راحتی می توانستیم اعمال و شخصیت های زن در این دو رمان

 را مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم .در این پژوهش رمان سووشون و جزیره سرگردانی مسأله سیاست ، آزادی ، استعمار و تبعیض و سرگردانی انسان مدرن ، توسعه ، سنت و … و روایت های این دو رمان در مرکز توجه قرار گرفته است . ضرورت انجام این تحقیق،  بررسی و تحلیل شخصیت های زن در سووشون و جزیره سرگردانی و همچنین جامعه شناسی شخصیت های زن در این دو رمان است و چنین نتیجه گیری می شود که زنان توانسته اند شایستگی ها و قابلیت های خود را در عرصه های اجتماعی با زبان و بیان آشکار کنند و پا به پای مردان در تمام عرصه ها و صحنه ها حضور فعال و دخالت خود را نشان بدهند .

واژگان کلیدی : جامعه شناسی‌،  زن‌، سیمین دانشور‌، سووشون‌، جزیره سرگردانی

– مقدمه

در رمان های سیمین دانشور ( از سووشون تا جزیره سرگردانی ) نمودهایی از سنت، فرهنگ، هویت، اخلاق مَرد مَداری و مذهب بازتاب یافته است كه مطابق با سرشت این مرز و بوم است و می توان از این ویژگی به جهان بینی نویسنده یاد كرد. وی در رمان هایش با رهیافت ویژة خود، بین سنت و تجدد آشتی برقرار كرده و هرگونه پیشرفت، تجدد، توسعه، فناوری و آگاهی اجتماعی را در صورتی میپذیرد كه در تعامل با سنت، مذهب، آیین و فرهنگ ایرانی و اسلامی باشد. نوع نگاه سیمین دانشور به تحولات سیاسی و اجتماعی و توجه او به انسان معاصر ، زمینه ساز تحقیقاتی گسترده دربارة آثارش شده است . سووشون و جزیرة سرگردانی  نیز از رمانهای معروف دانشور هستند كه تحقیقاتی – چه به صورت مستقل و چه در كتاب های مربوط به ادبیات داستانی معاصر ایران – پیرامون آنها انجام شده است. از نقدهایی كه دربارة این رمان ها نوشته شده است و تا حدودی به بافت موقعیت در آن اشاره داشته اند.

در این مجموعه، رمان های دانشور اغلب از نظر عناصر داستان و درونمایه بررسی شده اند انگیزة اصلی این پژوهش، جامعه شناسی شخصیت زن در رمان سووشون و جزیرة سرگردانی ، با توجه به نقش زنان در جامعه  و انتخاب شخصیت ها وموقعیت آنها در داستان است كه غالباً در پژوهشهای پیشین نادیده گرفته شده است. و بر مبنای راهبردهای كارآمد ، به  بررسی و تحلیل رمان سووشون و جزیرة سرگردانی پرداخته می شود . از آنجا كه این پژوهش به مهم ترین بن مایه های رمان نظر خواهد داشت، ابتدا به تحولات سیاسی، اجتماعی و تاریخی ای كه رمان در تعامل با آنها شكل گرفته است میپردازد.  در بررسیِ تحلیل رمان سووشون و پیوند آن با رمان  جزیره سرگردانی ، كوشش میشود نگاه محقق دربار ة موقعیت های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و نیزعواملی كه در تولید این رمان  مؤثر بوده اند، كشف گردد .

1 – 2 –  بیان مساله

واژه ی جامعه شناسی طبق تعریف آگوست کنت، جامعه شناسی علم قوانین کلی پدیده های اجتماعی می باشد که خود حاصل عمل تاریخی و واقعیات اجتماعی پیچیده ای است که به صورت کلی اخذ شده و به صورت یک سیستم کلی از قوانین درآمده است . و در این تحقیق سعی بر آن است که شخصیت‌های زن موجود در سووشون وجزیره سرگردانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند.

1 – 3 – پیشینه تحقیق

در  این پژوهش، با توجه به نگرش و جهان بینی سیاسی و اجتماعی سیمین دانشور در رمان سووشون و پیوند آن با  جزیره سرگردانی ، و توجه به كاربرد آن در بافت متن و انتخاب واژگان خاص متناسب با

این مطلب را هم بخوانید :