6-پیشینه تحقیق. 4

7-روش تحقیق. 5

8-ساماندهی تحقیق. 5

فصل اول-مفهوم شناسی.. 6

مبحث اول:مفهوم مسوولیت کیفری.. 6

گفتار اول: در لغت.. 6

بند اول : در حقوق ایران. 7

بند دوم : درحقوق فرانسه. 10

بند سوم : در فقه امامیه. 11

گفتار دوم: دراصطلاح. 12

بند اول : درحقوق ایران. 17

بند دوم : درحقوق فرانسه. 19

بند سوم :در فقه امامیه. 19

مبحث دوم:مفهوم اطفال. 20

بند اول : درحقوق ایران. 21

بنددوم : درحقوق فرانسه. 22

بند سوم : در فقه امامیه. 22

گفتار دوم: در اصطلاح. 23

بنداول : در حقوق ایران. 23

بند دوم : در حقوق فرانسه. 24

بند سوم : در فقه امامیه. 34

مبحث سوم:مفهوم مسولیت کیفری طفل. 36

مبحث چهارم:پیشینه مسوولیت کیفری اطفال. 37

گفتار اول:تا قرن هیجدهم. 37

گفتار دوم:مسوولیت کیفری اطفال از دیدگاه مکاتب حقوق جزا(مسؤولیت کیفری در دوران معاصر. 40

بند اول- مسؤولیت کیفری اطفال از دیدگاه مکتب کلاسیک… 42

بند دوم- مسؤولیت کیفری اطفال از دیدگاه مکتب نئوکلاسیک… 43

بند سوم-مسؤولیت کیفری اطفال از دیدگاه مکتب اثباتی( تحققی ) 44

 

بند چهارم- مسؤولیت کیفری اطفال از دیدگاه مکاتب دفاع اجتماعی.. 46

بند پنجم- مکتب دفاع اجتماعی افراطی.. 47

بند ششم- مکتب دفاع اجتماعی اعتدالی.. 48

گفتار سوم-مسؤولیت کیفری اطفال در ایران. 49

الف مسؤولیت کیفری اطفال در ایران قبل از انقلاب اسلامی.. 49

ب-مسؤولیت کیفری اطفال در قوانین بعد از انقلاب اسلامی.. 55

فصل دوم-شناسایی مبانی مسوولیت کیفری اطفال. 60

مبحث اول:مسولیت کیفری اطفال در آورده های فقه شرعی.. 60

گفتار اول: در قران. 60

گفتار دوم: در سنت.. 62

گفتار سوم: در روایات.. 64

گفتار چهارم-نظر فقهای شیعه در مورد مسوولیت اطفال. 72

مبحث دوم:مسوولیت کیفری اطفال در آموزه های حقوقی.. 79

گفتار اول-حقوق ایران. 79

بند اول:قبل از انقلاب اسلامی.. 81

بند دوم:بعد از انقلاب اسلامی.. 83

گفتار دوم-حقوق فرانسه. 84

بند اول : قبل از انقلاب کبیر فرانسه. 84

بند دوم : بعد از انقلاب کبیر فرانسه. 85

مبحث سوم- جرایم مرتبط با وضعیت شخصی کودک.. 85

گفتار اول- خشونتهای جنسی.. 85

گفتار دوم- دیگر شیوههای خشونت.. 90

مبحث سوم- جرایم مرتبط با وضعیت خانوادگی و اجتماعی کودک.. 100

گفتار اول- حمایت از وضعیت خانوادگی کودک.. 100

گفتار دوم- حمایت از وضعیت اجتماعی کودک.. 105

فصل سوم- جلوه های مسوولیت کیفری اطفال و پاسخ های فرا روی آن. 121

مبحث اول:مسوولیت کیفری اطفال در حقوق کیفری ایران. 121

گفتار اول:ارکان مسوولیت کیفری اطفال در پرتو قانون مجازات اسلامی.. 131

این مطلب را هم بخوانید :

الف:سن ۹تا۱۲سال. 131

ب:سن ۱۲تا۱۵سال. 132

ج:گروه سن ۱۵تا ۱۸. 133

گفتار دوم-واکنش‌های اتخاذی در قبالِ اطفال و نوجوانانِ معارضِ قانون در مراحل مختلف سنِّی.. 138

بند اول- گونه‌‌های واکنش‌های مبتنی بر اقداماتِ تأمینی و تربیتی و ترمیمی.. 154

بند دوم-گونه‌های واکنش‌های مبتنی بر سزادهی و مجازات.. 161

گفتار سوم-سن مسوولیت کیفری در قوانین موضوعه. 163

بند اول :در قوانین موضوعه. 163

بند دوم : در اصول و منابع فقهی.. 165

گفتار چهارم- پذیرشِ سنِّ مسئولیّت کیفریِ تدریجی و تعدیلِ نظام پاسخ‌دهی در قبالِ بزهکاری اطفال و نوجوانان در قانون مجازات اسلامی کیفری.. 166

مبحث دوم:مسوولیت کیفری در حقوق کیفری فرانسه. 173

گفتاراول:آثار مسوولیت کیفری اطفال در فرانسه. 173

گفتار دوم:شناسایی ومسوولیت کیفری اطفال. 175

گفتارسوم-واکنش‌های اتخاذی در قبالِ اطفال و نوجوانانِ معارضِ قانون در مراحل مختلف سنِّی.. 180

نتیجه گیری و پیشنهادات.. 180

فهرست منابع. 190

الف – منابع فارسی.. 190

1- کتاب‌ها 190

2- مقالات.. 191

3 – پایان‌نامه‌ها 194

ب – منابع لاتین.. 194

Abstract: 195

 

چکیده

تاریخ پیدایش انسان نشان می دهد که این موجود خاکی و با استعداد ، از بدو خلقت ، در معرض لغزش و انحراف و جنایت قرار داشته است . تعیین کیفرهای الهی و بشری نیز در جهت پیشگیری از این گونه لغزش هاست .داستان لغزش اولین انسان ( آدم علیه السلام ) و همسرش در تناول میوة ممنوعه و مجازات آنها و داستان ارتکاب اولین جنایت بشری ، قتل هابیل توسط قابیل .اما در این زمینه ، جامعه بشری همیشه شاهد افراط و تفریط هایی بوده است . به طوری که اصول حاکم بر جرائم و مجازات ها که امروزه به عنوان اصول بدیهی و غیرقابل انکار پذیرفته شده ، درجوامع مختلف رعایت نمی شود چنان که جامعه بشری ، شاهد مجازات کودکان و مجانین بوده است . قوانین کیفری اطفال در ایران از جهات متعدد، مبهم، ناقص، نارسا، متضاد با مقررات داخلی، معارض با نیازهای روز جامعه و در تناقض با مقررات بین المللی از جمله کنوانسیون حقوق کودک است که ایران به آن ملحق شده و حسب ماده ۹ قانون مدنی ملزم به اجرای مفاد آن است. مهم ترین چالش های مترتب بر قوانین کیفری اطفال در کشور ما را می توان چنین دسته بندی کرد.

 

کلید واژه :مسوولیت کیفری،طفل،جرم،مجازات،حقوق فرانسه،حقوق ایران.

 

1-بیان مساله

یکی از اساسی ترین مفاهیم علم حقوق به خصوص حقوق جزا مسألة مسؤولیت است، مسؤولیت پلی بین جرم و مجازات است در واقع لازمه اعمال مجازات مجرمین، وجود مسئولیت کیفری است و تا زمانی که فرد از جهت قانونی دارای مسئولیت کیفری نباشد به هیچ وجه نمی توان مجازاتی در باره وی تجویز نمود.مسئولیت در لغت به معنی ” پرسیده شده و خواسته شده ”  و غالبا به مفهوم” تکلیف و وظیفه و انچه که انسان عهده دار و مسئول آن باشد” است..به طور کلی باید گفت الزام شخص به پاسخگویی در قبال تعرض به دیگران ، خواه به جهت حمایت از حقوق فردی صورت گیرد و خواه به منظور دفاع از جامعه ، تحت عنوان مسئولیت کیفری یا مسئولیت جزایی مطرح می شود.امروزه وجود حدود ششصد میلیون کودک در کشورهای جهان که بیش از 40 درصد جمعیت آنها را تشکیل می دهند و لزوم توجه به این جمعیت عظیم ، باعث شده که موضوع اطفال و مسئولیت کیفری انها در این تحقیق مدنظر قرار گیرد و مطالب ارائه شده در این تحقیق در جهت شناخت هرچه بهتر وضعیت موجود و تحقق حقوق  اطفال و رفع کاستی های این حوزه با نگرشی به دین مبیین اسلام وتوجه ویژه شریعت به تعیین سن بلوغ و شرایط آن و همچنین با در نظر گرفتن حقوق فرانسه، علاوه بر رفع ابهامات و پاسخ به سوالات پیش رو ، موضوع مسئولیت کیفری اطفال را با رویکرد جدید و راهبردی جهت کشف روزنه های نوین قانون گذاری در مسیر تعیین ضوابط و شرایط مسئولیت کیفری اطفال گام مفیدی بردارد.

2-اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

سن مسئولیت كیفری از دیرباز جزو موضوعات مهم و پر چالش حقوق كیفری محسوب میشود. این از جمله چالش ها مسئلة تدریجی یا دفعی بودن مسئولیت كیفری است. تحول در دیدگاه های كیفری دستاوردهای مهمی در زمینه دادرسی اطفال، نوجوانان و حقوق كیفری به دنبال داشته است. توجه به ویژگیهای شخصیتی اطفال و نوجوانان، پدید آمدن سیاست جنایی افتراقی، اتخاذ واكنش مناسب در قبال جرایم آنها با هدف تربیت، بازاجتماعی و مسئولیت پذیر كردن از جمله مهمترین دستاوردها بوده كه شامل اصول و حقوق متعدد شكلی و ماهوی است. یكی از اصول مشترك بین المللی، تعیین حداقل سن مسـئولیت كیفری  برای نوجـوانان است. این امر در اسناد بین المللی و نظامهای حقوقی مختلف مورد تأكید قرار گرفته و كشورهای مختلف به تناسب محیط اجتماعی و شاخص های مختلف رشد، سنین متفاوتی را به عنوان حداقل سن مسئولیت كیفری تعیین نموده اند. اكثر قریب به اتفاق كشورها در كنار تعیین حداقل سن مسئولیت كیفری، سن مسئولیت مطلق كیفری یا سن بلـوغ كیفری افراد را نیز تعیین و برای محدودة زمانی بین این دو سن واكنـش های اجتمـاعی متـفاوتی در قبال اطفال و نوجوانان معارض قانون درنظر گرفته‌اند. این واكنش ها نسبت به مسئولیت و مجازات بزرگسالان جنبه تخفیف یافته و به اعتبار میزان رشد و تکامل کودک جنبة تدریجی  و تکاملی دارد.

 

3-اهداف تحقیق

1.بررسی و تبیین سن مسئولیت کیفری اطفال در حقوق موضوعه ایران وحقوق فرانسه .

2.تعیین سن ورود افراد به سیستم کیفری در حقوق موضوعه وحقوق فرانسه .

3. بررسی مفاهیم و تعاریف مربوط به مسئولیت اطفال در حقوق موضوعه وحقوق فرانسه .
4. ضرورت ارتقاء و یا کاهش سن مسئولیت کیفری اطفال در حد معقول و متناسب با وضعیت کودکان از منظر حقوق موضوعه و حقوق فرانسه .

 

4-سوالات تحقیق

• مبنای مسولیت کیفری تدریجی اطفال در حقوق کیفری ایران و فرانسه چیست ؟
• آیا در حقوق کیفری ایران و فرانسه می توان مبنا یا مبانی مشترکی برای مسولیت کیفری تدریجی اطفال یافت ؟
• آیامعیار سن بلوغ اطفال می تواند معیار مناسبی برای تعیین اهلیت کیفری اطفال می باشد؟
• آیا قانون مجازات اسلامی 1392 در زمینه مسوولیت کیفری کودکان نوآوری داشته است؟

5-فرضیات تحقیق