2-5سمیت نیترات و نیتریت…………………………………………………………………………………………………………..9

2-6حدمجاز نیترات در سبزیهای مختلف……………………………………………………………………………………… 10

2-7میزان مجاز نیتریت و نیترات……………………………………………………………………………………………..13

2-7 اسید آسکوربیک…………………………………………………………………………………………………………………..13

2-7-1مقدار اسید آسکوربیک در سبزیجات و میوه جات…………………………………………………………….13

2-8سبزیجات پژوهش حاضر……………………………………………………………………………………………………….14

2-8-1اسفناج ……………………………………………………………………………………………………………………….14

2-8-2کاهو……………………………………………………………………………………………………………………………14

2-8-3گوجه فرنگی………………………………………………………………………………………………………………..15

2-8-4بادمجان ………………………………………………………………………………………………………………………15

2-8-5کرفس…………………………………………………………………………………………………………………………16

2-8-6کدو سبز……………………………………………………………………………………………………………………..17

2-9مروری بر پژوهش های پیشین………………………………………………………………………………………………..17

فصل سوم  ………………………………………………………………………………………………………………………………. 20

مواد و روش ها…………………………………………………………………………………………………………………………..20

این مطلب را هم بخوانید :

3-1آماده سازی نمونه ها……………………………………………………………………………………………….21

3-2مواد و تجهیزات مورد نیاز……………………………………………………………………………………….21

3-3روش اندازه گیری اسید آسکوربیک روش DPINOT………………………………………………………………22

3-4اندازه گیری نیترات به روش کالریمتری بعد از احیا(روش دی آزو)……………………………………………..22

3-5اندازه گیری نیتریت به روش کالریمتری دی آزو………………………………………………………………………..24

3-6- روش تجزیه و تحلیل آماری………………………………………………………………………………………………..25

فصل چهارم:نـتـایـج……………………………………………………………………………………………………………………26

4-1- بررسی اثر زمان، نوع فرآیند و نوع سبزی بر میزان اسید آسکوربیک…………………………………………27

4-2- بررسی اثر زمان، نوع فرآیند و نوع سبزی بر نیترات……………………………………………………………….35

4-3- بررسی اثر زمان، نوع فرآیند و نوع سبزی بر نیتریت………………………………………………………………41

چکیده

برای انجام این تحقیق نمونه هایی از گونه های اسفناج(دامغان)،گوجه فرنگی (دزفول)،کاهو(ورامین)،کرفس (تهران) ،کدو سبز(گرگان)،بادمجان(قصرشیرین) درخرداد 1393 از بازار دامغان خریداری شد.غلظت نیترات،نیتریت و اسید آسکوربیک  در قسمتهای خوراكی هر یك از نمونه ها اندازه گیری شد. روی هر نمونه سه بار آزمایش تکرار شد. با توجه به این طرح آزمایش از روش تجزیه و تحلیل چند متغیره (Univariate Analysis) و سپس آزمون دانکن به کمک نرم افزار SPSS ورژن 21 استفاده گردید تا هم اثرات تکی متغیرهای مستقل و هم اثرات تقابلی آنها بر متغیرهای وابسته مورد بررسی قرار گیرد.  در کل میزان اسید اسکوربیک در طی زمان کاهش یافت ولی در نیترات ونیتریت روند خاصی مشاهده نگردید ولی از رگرسیون میان هر سه نمک نتیجه گیری گردید کاهش میزان اسید اسکوربیک با افزایش نیتریت همراه است.کمترن میزان اسید اسکوربیک مربوط به کرفس بود و بیشترین مقدار اسید اسکوربیک را کاهو داشت.  نیترات در اسفناج از دیگر سبزیجات بیشتر و افت ان نیز بیشتر بود کمترین میزان نیترات در گوجه فرنگی بود. بیشترین مقدار نیتریت در گوجه فرنگی و کمترین مقدار در بادمجان مشاهده گردید. بخار پز کردن مقدار اسید اسکوربیک را کاهش داد ولی در نیترات و نیتریت روند خاصی دیده نشد.

واژگان کلیدی: اسید آسکوربیک؛سبزیجات ؛نیترات و نیتریت

فصل اول

مـقـدمـه

1-1- پیش گفتار

امروزه به دلیل استفاده بیش از حد كودهای شیمیایی حاوی ازت برای تسریع رشد رویشی‏، بسیاری از سبزیها مخصوصاَ سبزیهای برگی دارای درصد بالایی نیترات هستند كه در بسیاری از موارد از استانداردهای تعیین شده بیشتر است. البته نیترات (NO3)  خودش یك ماده سمی برای انسان محسوب نمی شود ولی نیتریت (NO2) حاصل از احیاء آن می تواند با آمین ها تركیب شده و تشكیل نیتروزآمین را بدهد كه یك  ماده سرطانزا برای بدن محسوب می شود (طباطبائی، 1384).

عمده نیترات مصرفی انسان، از راه آب آشامیدنی، گوشت های فرآوری شده و سبزیجات وارد بدن انسان می گردد و در این بین، سبزی های مصرفی، عمده نیترات ورودی به بدن را تامین می كنند . (کراس و همکاران 1992). نیتریت سدیم افزودنی غذایی است که بعنوان یک نگهدارنده بکار می رود ( آژانس مواد سمی و اداره ثبت بیماریها،[1]2001؛سازمان سلامت جهانی[2]،2006 ) از طریق آب نوشیدنی آلوده وغذاهای حاوی نگهدارنده ها مخصوصاگوشت عمل آوری شده مانند هات داگ ها وگوشت های فوری دریافت می شود (آژانس مواد سمی و اداره ثبت بیماریها،2001؛رینیک وهمکاران[3]،2005  ).

برخی اوقات هنگام نگهداری سبزیجات در انبار و یا انجام عملیات بر روی آنها نیترات تبدیل به نیتریت شده و در افرادی كه با غذاهای حاوی نیتریت تغذیه می شوند خطر ابتلا به مت هموگلوبینا[4] وجود دارد