در پیش گفتار مرور کوتاهی بر تاریخچه منطق فازی و علت استفاده از محاسبات فازی داشتیم، در این قسمت سعی داریم تا برای درک بهتر تفاوت­های مجموعه­های فازی[1] و مجموعه­های غیرفازی[2] به مرور برخی تعاریف مقدماتی بپردازیم. اغلب تعاریف فصل از منابع  [1] و [17] استخراج شده است.

1-1- مجموعه­های غیر فازی

تعریف 1-1-1- (مجموعه قطعی[3]یا غیرفازی) یک مجموعه گردآیه­ای از اشیای کاملاً معین و متمایز می باشد که اشیای تشکیل دهنده آن را اعضای مجموعه یا عناصر مجموعه می نامیم.

این مطلب را هم بخوانید :

 

مقدمه…………………………………………………………. 11

2-2- تعاریف و مفاهیم……………………………………….. 13

2-1- پیشینه پژوهش………………………………………… 16

2-1-1- تحقیقات داخلی…………………………………….. 16

2-1-2- تحقیقات خارجی…………………………………… 18

2-2- مبانی نظری پژوهش ……………………………….. 20

2-2-1- نظریه سرمایه اجتماعی……………………………26

2-2-3- تاثیر سرمایه اجتماعی بر کیفیت زندگی……….. 32

2-2-4- نظریه ویژگیهای پایگاهی (منزلت نقشی)………. 37

2-2-5- نظریه احساس محرومیت نسبی…………………39

2-3- الگوی تحلیلی………………………………………… 40

2-4- مدل نظری تحقیق……………………………………. 41

2-5- فرضیه‌های پژوهش…………………………………….41

فصل سوم: روش شناسی

3-1- روش پژوهش………………………………………….. 45

3-2- جامعه آماری…………………………………………… 45

3-3- حجم نمونه……………………………………………..46

3-4- واحد نمونه…………………………………………….. 46

واحد نمونه گیری سرپرست خانوار……………………….. 46

3-5- روش نمونه گیری ……………………………………. 46

3-6- تعریف نظری مفاهیم………………………………….47

3-7- تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق……..47

3-7-1- متغیر‌های مستقل………………………………… 48

 

3-7-1-1- متغیر‌های جمعیتی…………………………….. 48

3-7-1-2- متغیر‌های پایگاه اقتصادی – اجتماعی………… 48

3-7-1-3- سرمایه اجتماعی………………………………. 50

3-7-1-4- شکل‌های ساختاری سرمایه اجتماعی………. 51

3-7-1-5- شکل‌های شناختی سرمایه اجتماعی……….. 52

3-7-1-6- متغیر احساس محرومیت نسبی……………… 55

3-7-2- متغیر وابسته……………………………………….. 56

3-7-2-1- کیفیت زندگی…………………………………….. 56

3-8- اعتبار و پایایی…………………………………………. 58

این مطلب را هم بخوانید :

3-9- ابزار گردآوری داده ها …………………………………..58

فصل چهارم: یافته‌ها

4-1) توصیف…………………………………………………… 63

4-1-1) مشخصات جمعیتی جامعه ی مورد بررسی……..63

4-1-2) مشخصات اقتصادی- اجتماعی پاسخگویان……… 65

4-1-3) تحلیل وضعیت کیفیت زندگی و ابعاد آن………….. 68

4-1-4) تحلیل وضعیت محرومیت نسبی…………………… 69

4-1-5) تحلیل وضعیت سرمایه اجتماعی و ابعاد آن………. 70

4-1-6- تحلیل وضعیت امکانات خانوار……………………… 73

4-2) آمار استنباطی………………………………………… 74

4-2-1) رابطه کیفیت زندگی ذهنی و عینی………………. 74

2-4-2) بیان کیفیت تفاوت بین میانگین نمره کیفیت زندگی در بین روستاها….75

4-2-3) تأثیر متغیرهای مستقل بر کیفیت زندگی……….. 76

4-2-4) فرضیه اول……………………………………………. 78

4-2-5) فرضیه دوم…………………………………………… 79

4-2-6) فرضیه سوم…………………………………………… 79

4-2-7) فرضیه چهارم…………………………………………… 81

4-2-8) فرضیه پنجم……………………………………………. 82

4-2-9) فرضیه ششم…………………………………………. 82

تحلیل عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی…………………………… 83

4-2-10) حالات چهارگانه کیفیت زندگی……………………… 86

فصل پنجم: نتیجه گیری

5-1- بحث و نتیجه گیری……………………………………….. 97

5-2- پیشنهادات………………………………………………… 99

چکیده ادبیات را آیینه ی بازتاب موضوعات اجتماعی می­دانند و برای بررسی تحولات و دگرگونی­های یک سرزمین در ادوار مختلف، آثار ادبی آن ملت را یکی از منابع مهم به شمار می آورند؛ زیرا یکی از ابعاد شخصیتی شاعران و نویسندگان را می­توان هنرمندان مورخ دانست و بخش­هایی از آثارشان را هنر تاریخی یا تاریخ به زبان هنر به شمار آورد که علاوه بر بازتاب وضعیت سیاسی- اجتماعی به طرح انتقادات نیز روی می­آورند. انتقاد سازنده، مبارزه با پلیدی­ها و کج روی­ها و هدف آن اصلاح معایب و کاستی­هاست. قیصر امین­پور از شاعران معاصر است که مضامین اغلب اشعارش را به موضوعات اجتماعی اختصاص داده است. در ادوار آغازین شاعری او، محتوای شعرش آرمان­گرایانه بوده که به تدریج به سوی واقع گرایی، انسان مداری و جزیی نگری معطوف شده و از شعارگرایی در اشعارش کاسته و با واقعیت­های پیرامون خود همراه گردیده است. امین­پور با مشاهده­ی ناهنجاری­ها، کج روی­ها، و تضاد در ارزش­های اجتماعی به انتقاد بر می خیزد و درون مایه ی انتقادات او را می توان در موضوعات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، دینی- عرفانی مورد برسی قرار داد. در بُعد اجتماعی به انتقاد از آسیب­های اجتماعی، ظلم و بی عدالتی، نبود ارزش­های فردی و اجتماعی می پردازد و آن را در سه دوره­ی انقلاب، دفاع مقدس و پس از دفاع مقدس مورد توجه قرار می دهد. در انتقادات سیاسی به نقد از دو موضوع عمده روی می آورد: یکی عدم آزادی و دیگری، جناح بندی­های سیاسی. در بعد فرهنگی، اصول اخلاقی و فرهنگی شاعران و فراموشی آرمان­گرایی را به انتقاد می گیرد. در محور دینی- عرفانی به نقد عدم خودشناسی، وابستگی و دلبستگی های دنیوی، عدم توجه به مرگ و آخرت اندیشی، سطحی نگری در دین، تظاهر و ریاکاری می پردازد. روش انتقاد او در پاره ای از موارد طنزآمیز است و او احساس می کند با طرح موضوعات جدی به صورت شوخی در اصلاح ناهنجاری های اجتماعی بیشتر می تواند مؤثر واقع شود. عوامل ناهنجاری های اجتماعی، مروّجان بی عدالتی و پارتی بازی، دینداران ریاکار و سیاستمداران بد کردار و بی کردار، مهم ترین آماج­های انتقادات قیصر امین پور به شمار می آیند. کلید واژه: قیصر امین­پور، اشعار، انتقاد، اصلاح، جامعه، سیاست.   فهرست
فصل اول: طرح پژوهش…………………………………………………………………………………………………	1
1-1. بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………………….	2
1-2. سوأل پژوهش……………………………………………………………………………………………………….	3
1-3. پیشینه­ی پژوهش……………………………………………………………………………………………………	3
1-4. حدود پژوهش……………………………………………………………………………………………………….	5
1-5. اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………..	5
1-6. فصل­های پایان­نامه…………………………………………………………………………………………………	5
1-7. روش شناسی پژوهش…………………………………………………………………………………………….	6
فصل دوم: چارچوب مفهومی…………………………………………………………………………………………..	7
2-1. ادبیات اجتماعی…………………………………………………………………………………………………….	8
2-1-1. جامعه………………………………………………………………………………………………………………	11
2-1-2. اخلاق………………………………………………………………………………………………………………	13
2-2. نقد و انتقاد……………………………………………………………………………………………………………	15
2-2-1. ادبیات انتقادی…………………………………………………………………………………………………..	18
2-2-1-1. ادبیات انتقادی قبل از مشروطه………………………………………………………………………..	18
2-2-1-2. ادبیات انتقادی بعد از مشروطه…………………………………………………………………………	21
2-2-3. شیوه­های انتقاد………………………………………………………………………………………………….	26
2-2-3-1. هجو…………………………………………………………………………………………………………….	26
2-2-3-2. هزل…………………………………………………………………………………………………………….	27
2-2-3-3. طنز………………………………………………………………………………………………………………	28
2-2-4. شگردهای طنزپردازی…………………………………………………………………………………………	29
2-2-5. درون مایه­های انتقاد…………………………………………………………………………………………..	30
یادداشت­های فصل دوم…………………………………………………………………………………………………..	این مطلب را هم بخوانید : تحقیق رایگان درباره قصد مجرمانه	31
فصل سوم: قیصر امین­پور………………………………………………………………………………………………..	32
3-1. قیصر امین­پور………………………………………………………………………………………………………..	33
3-2. آثار قیصر امین­پور………………………………………………………………………………………………….	34
3-3. اندیشه­ی امین­پور…………………………………………………………………………………………………..	34
3-3-1. دوران انقلاب و دفاع مقدس……………………………………………………………………………….	36
3-3-2. بعد از دفاع مقدس……………………………………………………………………………………………..	37
فصل چهارم: بررسی دیدگاه­های انتقادی در اشعار قیصر امین­پور……………………………………	38
4. انتقادات قیصر امین­پور……………………………………………………………………………………………….	39
بخش اول: انتقادات اجتماعی…………………………………………………………………………………………..	40
4-1. انتقادات اجتماعی…………………………………………………………………………………………………..	41
4-1-1. انقلاب……………………………………………………………………………………………………………..	42
4-1-1-1. نظام پادشاهی………………………………………………………………………………………………..	42
4-1-2. دفاع مقدس………………………………………………………………………………………………………	44
4-1-2-1. تجاوز دشمن به کشور……………………………………………………………………………………	44
4-1-2-2. آسیب جنگ بر کودکان…………………………………………………………………………………..	45
4-1-2-3. جنگ طلبی…………………………………………………………………………………………………..	47
4-1-2-4. مدعیان…………………………………………………………………………………………………………	49
4-1-2-5. عدم درک شهادت………………………………………………………………………………………….	50
4-1-3. پس از دفاع مقدس…………………………………………………………………………………………….	51
4-1-3-1. انتقاد از عصر جدید……………………………………………………………………………………….	52
4-1-3-1-1. تقابل بین زندگی روستایی و شهری……………………………………………………………..	52
4-1-3-1-2. بی تفاوتی در عصر امروز……………………………………………………………………………	62
4-1-3-2. انتقاد از بی عدالتی­های اجتماعی………………………………………………………………………	63
4-1-3-2-1. انتقاد به رابطه و پارتی………………………………………………………………………………..	63
4-1-3-3. انتقاد از بزرگ­سالی و عقل­گرایی……………………………………………………………………..	64
بخش دوم: انتقادات سیاسی…………………………………………………………………………………………….	69
4-2. انتقادات سیاسی……………………………………………………………………………………………………..	70
4-2-1. انتقاد از عدم آزادی…………………………………………………………………………………………….	70
4-2-1-1. عدم آزادی بیان……………………………………………………………………………………………..	71
4-2-1-2. عدم آزادی عمل…………………………………………………………………………………………….	75
4-2-2. انتقاد از جناح­های سیاسی…………………………………………………………………………………..	82
بخش سوم: انتقادات فرهنگی…………………………………………………………………………………………..	83
4-3. انتقادات فرهنگی……………………………………………………………………………………………………	84
4-3-1. انتقاد از شاعران…………………………………………………………………………………………………	85
4-3-2. انتقاد از فراموشی آرمان­گرایی………………………………………………………………………………	88
بخش چهارم: انتقادات دینی- عرفانی………………………………………………………………………………..	90
4-4. انتقادات دینی- عرفانی……………………………………………………………………………………………	91
4-4-1. عدم خودشناسی………………………………………………………………………………………………..	92
4-4-2. وابستگی­ها و دلبستگی­های دنیوی………………………………………………………………………..	94
4-4-3. عدم توجه به مرگ و آخرت اندیشی…………………………………………………………………….	96
4-4-4. سطحی نگری در دین. ………………………………………………………………………………………	97
4-4-5. انتقاد به تظاهر و ریاکاری……………………………………………………………………………………	99
بخش پنجم: انتقادات طنزآمیز…………………………………………………………………………………………..	101
4-5. انتقادات طنزآمیز…………………………………………………………………………………………………….	102
4-5-1. موضوعات سیاسی- اجتماعی……………………………………………………………………………..	104
4-5-1-1. عدم آزادی……………………………………………………………………………………………………	104
4-5-1-2. نابه سامانی­های اجتماعی………………………………………………………………………………..	106
4-5-2. موضوعات دینی………………………………………………………………………………………………..	109
4-5-3. موضوعات شخصی و فردی (حدیث نفس) …………………………………………………………	110
فصل پنجم: نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………….	113
5. نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………….	114
نمودار……………………………………………………………………………………………………………………………	118
فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………..	119

1-1- بیان مسأله…………………………………………………………………………………………………………………… 6

1-2- پیشینه تحقیق———— ………………………………………………………………………………………………………………. 8

1-3- هدف و ضرورت تحقیق——— …………………………………………………………………………………………….. 11

1-4- پرسش­های تحقیق……………………………………………………………………………………………………….12

1-5- فرضیه­های تحقیق………………………………………………………………………………………………………..12

1-6- روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….. 13

فصل دوم: اعتراض و رویکرد آن در شعر فارسی

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….15

2-1- اعتراض………………………………………………………………………………………………………………………..16

2-2- ادبیات اعتراض———— ……………………………………………………………………………………………………………..17

2-3- شعر اعتراض…………………………………………………………………………………………………………………24

 

عنوان                                                                                                                 صفحه

2-4- شیوه­­های بیان اعتراض در شعر فارسی……………………………………………………………………………..31

2-4-1- بیان اعتراض به شیوه­ی مستقیم……………………………………………………………………………………32

2-4-1-1- هجو………………………………………………………………………………………………………………….. 34

2-4-2- بیان اعتراض به شیوه­ی غیر مستقیم—– ……………………………………………………………………………..34

2-4-2-1- گفتگو یا پدیده­های فرا زمینی………………………………………………………………………………….35

2-4-2-2- نوستالژی………………………………………………………………………………………………………………37

2-4-2-3- داستان­های تمثیلی……………………………………………………………………………………………….. 38

2-4-2-4- طنز …………………………………………………………………………………………………………………… 40

2-4-2-5- نماد و سمبل…………………………………………………………………………………………………………43

2-4-2-6- شعر انتظار………………………………………………………………………………………………………….. 46

 

2-5- ابعاد اعتراض در شعر فارسی…………………………………………………………………………………………..47

2-5-1- اعتراضات شخصی…………………………………………………………………………………………………… 47

2-5-1-1- اعتراض به خویشتن…………………………………………………………………………………………….. 47

2-5-1-2- اعتراضات عاشقانه——— ……………………………………………………………………………………………….. 48

2-5-1-3- اعتراض به مرگ یا دوری از عزیزان— ……………………………………………………………………….. 52

2-5-1-4- اعتراض به پیری———- ………………………………………………………………………………………………….. 53

2-5-1-5- اعتراض به تنهایی——— ………………………………………………………………………………………………… 54

2-5-1-6- اعتراض به فقدان آدمیّت——- ………………………………………………………………………………………. 55

2-5-2- اعتراضات سیاسی———– ……………………………………………………………………………………………………. 57

این مطلب را هم بخوانید :

 

عنوان                                                                                                                 صفحه

2-5-3- اعتراضات اجتماعی………………………………………………………………………………………………….. 59

2-5-4- اعتراضات دینی———– ……………………………………………………………………………………………………….. 63

2-5-5- اعتراضات فلسفی———- …………………………………………………………………………………………………….. 68

2-6- سیر تاریخی اعتراض در شعر فارسی—– ………………………………………………………………………………..69

2-6-1- اعتراض در ادبیات کلاسیک …………………………………………………………………………………….. 69

2-6-2- اعتراض در شعر مشروطه……………………………………………………………………………………………77

2-6-3- اعتراض در شعر شاعرانِ پس از کودتای 28 مرداد 1332………………………………………………. 81

2-6-3-1- جریان رمانتیک فردگرا——– …………………………………………………………………………………………. 81

2-6-3-2- جریان رمانتیک جامعه­گرا……………………………………………………………………………………… 85

2-6-3-3- جریان سمبولیسم اجتماعی……………………………………………………………………………………. 88

2-6-3-4- جریان شعر مقاومت چریکی—— …………………………………………………………………………………. 92

2-7- سیر اعتراض در شعر شاعران زن معاصر…………………………………………………………………………. 96

فصل سوم: سال­شمار و عوامل تأثیرگذار در اشعار اعتراض­آمیز فروغ

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………..103

3-1- سال شمار زندگی فروغ­فرخ­زاد…………………………………………………………………………………… 103

3-2- عوامل سیاسی، اجتماعی و ادبی——- ………………………………………………………………………………….. 109

3-2-1- اشغال ایران توسط متفقین——– ……………………………………………………………………………………… 112

3-2-2- کودتای 28 مرداد 1332——- ………………………………………………………………………………………… 116

3-2-3- قیام 15 خرداد 1342…………………………………………………………………………………………….. 121

عنوان                                                                                                                 صفحه

3-3- حوادث تولد تا مرگ———- …………………………………………………………………………………………………. 125

3-4- زنانه بودن زبان شعری———- …………………………………………………………………………………………………141

3-5- تابو شکنی……………………………………………………………………………………………………………….. 147

3-5-1- تابوشکنی فروغ در ادبیات غنایی…………………………………………………………………………….. 148

3-5-2- تابوشکنی اخلاقی فروغ………………………………………………………………………………………….. 151

3-5-3- تابوشکنی و ممنوعیّت­های دینی و فلسفی………………………………………………………………… 154

فصل چهارم: بررسی مجموعه آثار فروغ از دیدگاه اعتراضی  مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….158

4-1- دوره­ی اول شعر فروغ………………………………………………………………………………………………..159

4-1-1- مجموعه­ی اسیر…………………………………………………………………………………………………… 160

4-1-2- مجموعه دیوار…………………………………………………………………………………………………….. 162

4-1-3- مجموعه عصیان…………………………………………………………………………………………………….164

4-2- دوره­ی دوم شعری فروغ…………………………………………………………………………………………….169

4-2-1- تولدی دیگر………………………………………………………………………………………………………….169

4-2-2- ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد—– …………………………………………………………………………….. 173

4-3- بسامد واژه­ها در آثار اعتراضی فروغ—– …………………………………………………………………………… 176

4-3-1- بسامد واژه­ها در سه مجموعه اول—– ………………………………………………………………………….. 178

4-3-2- بسامد واژه­ها در دو مجموعه پایانی……………………………………………………………………….. 179

 

 

عنوان                                                                                                                 صفحه

فصل پنجم: اعتراضات در شعر فروغ­فرخ­زاد

مقدمه———– ……………………………………………………………………………………………………………………………… 182

5-1- اعتراضات شخصی———- …………………………………………………………………………………………………… 183

5-1-1- اعتراض به ازدواجی زودهنگام—— ………………………………………………………………………………. 183

5-1-2- اعتراضات پیرامون فرزندش کامیار…………………………………………………………………………. 186

5-1-3- اعتراضات ناشی از درد غربت……………………………………………………………………………………187

5-1-4- اعتراض به خویشتن………………………………………………………………………………………………. 188

5-1-5- اعتراض پیرامون شعر و شاعری خویش……………………………………………………………………. 189

5-1-6- اعتراضات عاشقانه…………………………………………………………………………………………………. 194

بهبود شرایط زندگی وافزایش طول عمروامید به زندگی پدیده سالمندی را دراکثر جوامع بدنبال داشته است وسازمان ملل متحد برنامه«سالمندی فعال»را برای سالمندان مطرح کرده است، سالمندی  فعال یعنی به حداکثررساندن سطح سلامت، مشارکت و امنیت افراد سالمند به منظورتقویت کیفیت زندگی آنها، که هر کدام از اینها تمهیدات اجتماعی، بهداشتی، فرهنگی و اقتصادی خاص خود را می‌طلبد و باتوجه به اینکه جمعیت جهان به سوی سالمندی پیش می رود وبه همراه خود مسائل جدیدی را بوجودآورد.از این رو بررسی عوامل اجتماعی،جمعیتی و اقتصادی مؤثر بر سلامت  جسمی و روانی سالمندان و مسائل مربوط به سالمندان دارای اهمیت ویژه ای است. بر پایه آخرین پژوهش های سازمان ملل میزان مرگ ومیر درکشورهای روبه رشدکاهش چشم گیری یافته وبا افزایش میزان متوسط عمرتعداد افرادسالخورده نیزفزونی یافته است درکشورهای پیشرفته نسبت افراد بالای65 سال به کل جمعیت به 16درصدرسیده است که این نسبت برای کشورهای درحال رشد حدوداً 5/3 درصدمیباشد.

طبق گزارش مرکز آمار ایران در سرشماری1385 تعداد سالمندان بالای 60 سال در ایران حدود 1/5 میلیون نفرکه این میزان در حدود 3/7 درصد جمعیت کشورو در استان لرستان 7/6 درصد و شهرستان خرم آباد2/6 درصدجمعیت می باشد. در سرشماری سال1390 سالمندان کشور2/8درصد کل جمعیت معادل 2/6 میلیون راسالمندان بالای 60 سال تشکیل می دهدو کشور هم اکنون وارد مرحله‌ نخست سالمندی یعنی جمعیت بالای 60 سال بین 7 تا 14 درصد شده است، پیش‌بینی می‌شود که تا 30 سال آینده وارد مرحله فوق سالمندی، یعنی بیش از 21 درصد جمعیت سالمند شود. اگر این سیرادامه پیداکند، ازاین پس در ایران شاهد جمعیتی خواهیم بودکه ازآن بعنوان جمعیت سالمند یاد می شود)مرکزآمارایران 1385 ،1390).از جمله دلایلی که جمعیت شناسان را به بررسی مسئله سالمندی تشویق میکردپیش بینی کاهش باروری ومرگ و میر در کشورهای درحال توسعه ورسیدن به مرحله سالمندی از یک طرف و نیز نگرانی سیاستگزاران دولتی در آن کشور برای برنامه ریزی صحیح برای آمادگی با مسئله سالخوردگی جمعیت و نیز تأکید سازمان ملل متحد در سال 1982 در اجلاس وین بر مسئله سالمندی بود( کینسلا[1]  به نقل از مارتین و پرستون[2] 1994).

درمجموع امروزه مسائل ومشکلات سالمندان که باافزایش تعدادونسبت آن مرتبط است آنقدر از دیدگاه ملل جهان اهمیت پیداکرده است که سال 1999،سال بین المللی سالمندان نامیده شده است(مرکز آمار ایران،1385).هرچند چالش اصلی بهداشت عمومی در قرن بیستم، افزایش امید به زندگی بود، در قرن بیست و یک ” زندگی با کیفیت بهتر ” مهمترین دغدغه ها در این حوزه است. بدیهی است چون هدف از زندگی سالمندان فقط داشتن عمر طولانی و زنده بودن نیست، بلکه نوع و کیفیت زندگی آنها نیز مهم می باشد. از این رو ارتقای کیفیت زندگی سالمندان در مرحله اول نیازمند داشتن اطلاعات جامع در مورد کیفیت زندگی آنها است. همچنین افزایش شمار افرادسالمند دچار ناتوانی و اختلال عملکرد و نبود نظام حمایتی درخانواده بعلت کوچکتر شدن خانواده ها، شاغل شدن زنان وپراکنده شدن اعضای خانواده موجب افزایش تقاضابرای مراقبتهای دراز مدت از سالمندان در دهه های آینده خواهد شد   ( ساجدی و همکاران2004 : 36، 105،108).

گسترش شهرنشینی و زندگی مکانیزه که لازمه آن قبول شیوه های نوین برای زندگی است، اثر معکوسی بر سلامت بخصوص سلامت انسان گذاشته و در ارتباط با مقوله سلامت ابعاد دیگری را مشخص نموده است.دو بعداین ابعاد سلامت روان وجسم افراد جامعه است. مقوله ای که اگرچه تازگی ندارد لیکن از نظر تخصصی دیرزمانی نیست که به آن توجه گردیده است. سازمان بهداشت جهانی نیزسلامتی رارفاه وآسودگی کامل از نظر جسمی و روانی و اجتماعی ونه فقدان بیماری جسمی تعریف نموده است. در این میان سالمندی تغییری است که با گذشت زمان صورت گرفته است، دارای جنبه های مثبت و منفی بوده و پویایی فرایندهای زیستی، ادراک، رشد و تکامل و بلوغ را در بر می گیرد.توجه به شیوع بیمارهای روانی در جامعه، اهمیت تلاش در جهت اعتلای سلامت روانی افراد بارزتر می گردد. مهمترین مسئله در این ارتباط پیشگیری ازمسائلی است که باعث می گردد سلامت جسم و روان افراد جامعه مختل گردد و بالطبع پیامدهای منفی در پی داشته باشد.پیشگیری از بروز این عوامل نیز جز با آشنایی وبررسی عوامل اجتماعی،جمعیتی و اقتصادی مؤثر بر سلامت جسمی و روانی سالمندان جامعه ای که قصد پیشگیری در آن را داریم ممکن نیست. چرا که آشنایی با وضع موجود ما را در جهت بکارگیری روشهای مناسب، برای از بین بردن عوامل تهدید کننده در سلامت جسمی و روانی و بکارگیری روش ها و ابزارهای مناسب در این جهت یاری می نماید. بحث سلامت جسمی و روان سالمندان به دلیل پرورش نسل از اهمیت ویژه ای برخوردار است و از نظر علمی نقش سلامت جسمی و روانی در سطح امید به زندگی سالمندان ارزشمند است.     این زمان که زندگی انسانها روز به روز بیشتر ماشینی می شود، نقش سالمندان را در زندگی خود نمی توان نادیده گرفت زیرا آنان سرشار از تجربه هستند. ترقی،پویایی واعتلای هر جامعه ای با داشتن عناصر و اعضایی سالم وکارآمد در آن اجتماع میسر می باشد، افرادیکه علاوه بر وضعیت جسمانی مناسب از لحاظ وضعیت روحی و روانی نیز در حد متعادل و مطلوبی باشند. بدون تردید نتیجه مطلوب ترکیب سلامت جسمانی و روانی، داشتن جامعه ای شکوفا و با آتیه روشن است. سلامت روانی مقوله ای بسیار حائز اهمیت است چرا که تأثیر روح و روان برعملکرد جسمانی بر هیچکس پوشیده نیست. پرداختن به این بحث به دلیل اهمیتش لازم و ضروری می باشد و نباید فراموش کرد که بسیاری از این سالمندان تا چند سال

 قبل افرادی سالم، مقتدر، خلاق خوش فکر، تحصیل کرده و مدبر بوده اند و هر یک دریک یا چند زمینه علمی، فرهنگی، هنری اقتصادی و…به جامعه خدمت کرده اند. پس لازم است جامعه نیز آنها را به عنوان سرمایه ملی تلقی کرده و برای حفظ و ارتقای سلامتی، آسایش و رفاه زندگی آنان قدمهای قابل قبولی بردارد. براین اساس تحقیق حاضربا هدف تعیین عوامل اجتماعی،جمعیتی و اقتصادی مؤثر برسلامت جسمی و روانی سالمندان درشهرستان خرم آباد انجام شده است و باشناخت وضعیت سلامت جسمی و روانی جامعه سالمند، به افرادی که قصد برنامه ریزی برای آینده آن جامعه را دارند در بر آوردهای معقولانه کمک خواهند کرد.

1-1- بیان مسئله

تعداد کل سالمندان جهان در سال 2006را 687 میلیون و 923 هزار  نفر برآ ورد شد واعلام  کردندکه این تعداد تا سال 2050 به رقم یک میلیارد و 968 میلیون و 153 نفر خواهد رسید در حالی که هم اکنون60درصد افراد سالمنددر کشورهای درحال توسعه زندگی می کنند(سازمان ملل متحد2006). در حال حاضر 2/8درصد از کل جمعیت ایران را افراد سالمند بالای 60سال تشکیل میدهندکه معادل 2/6میلیون نفر است. پیش بینی می شود این رقم تا سال 2050 به 26 میلیون و 393 هزار نفر معادل 26 در صد کل جمعیت کشور برسد. امید زندگی برای مردان و زنان ایرانی بعد از 60 سالگی طی سال های 2005 تا 2010 به ترتیب 17 و 18 سال بر آورد شده است. نرخ رشد سالانه جمعیت در فاصله سرشماری های 1375 تا 1385 در کشور ایران6/1 در صد بوده و این  در حالی است که نرخ رشد جمعیت سالمند3/7درصد معادل2/5 میلیون نفر و در فاصله سرشماری 1385 تا 1390 نرخ رشد 2/8 درصد معادل 2/6 میلیون نفراست. با توجه به ساختار کنونی جمعیت کشور انتظار میرود که در سالهای آینده این جمعیت بیش از گذشته نیز افزایش یابد و افزایش نسبت سالمندی در کشور ما از سال 1420 به بعد خود نمایی خواهد کرد(مرکز آمار ایران 1381،1385،1390 ).

جداول 1، 2و3 روند سالخوردگی جمعیت وتصویر های عینی از سالمندان را در کل کشور،استان لرستان وشهرستان خرم آباد را از سال 1335 تا 1385 نشان می دهد.

همانطور که در جداول1،2 و3 ملاحظه میگردد، نسبت جمعیت سالمند کل کشور از جمعیت سالمند شهرستان خرم آباد بیشتر است بنابراین با توجه به کاهش

این مطلب را هم بخوانید :

وسایل کمک آموزشی – سبز اندیشان امروز باروری، کاهش مرگ و میر و در نتیجه افزایش طول عمر که پیامد پیشرفت های پزشکی است،موجب افزایش نسبت سالمندان به کل جمعیت شده است.ایران از جمله شهرستان خرم آباد، ازاین قاعده مستثنی نیست. کاهش سطح زاد و ولد و باروری علاوه بر تأثیر قاطعی که بر میزان رشد جمعیت واز آن طریق تعدیل شتاب افزایش تعدادجمعیت داشته، برترکیب وساختار جمعیت نیز تأثیرخواهد گذاشت وکاهش مستمر زاد و ولد و انتقال از باروری طبیعی به باروری کنترل شده به تدریج ساختار سنی جمعیت را ازوضعیت جوانی خارج و به طرف سالمندی سوق می دهد به همین لحاظ، هرم سنی جمعیت ایران که به جرأت میتوان گفت در طول تاریخ همواره قاعده ای گسترده داشته وبه لحاظ تمرکز بیش از 40 درصد از کل جمعیت در سنین کمتر از 15 سال از ساختاری جوان برخوردار بوده، در دو دهه اخیر به سبب کاهش باروری تغییر شکل داده و نوعی فرورفتگی در قاعده هرم سنی ایجاد شده است به همین سبب تغییر شکل هرم سنی، نسبت جمعیت کمتر از 15 سال از رقمی بیش از 45 درصد در سال 1365 به رقمی کمتر از 30 درصد در حال حاضر کاهش و در واقع در فاصله 20 سال با روندی بی سابقه به کمتر از دو سوم تقلیل یافته است(میرزایی 1385: 57).

بنابراین علت اصلی سالخوردگی جمعیت، کاهش باروری طی 50 سال اخیر، باروری کل جهان از حدود5 بچه برای هر زن به حدود 7/2 کاهش یافت وبه نظر می رسد طی 50 سال آینده به حدود 1/2(سطح جانشینی)برسد.هرچند هم اکنون در اکثر کشورهای توسعه یافته،مقدارآن زیرسطح جایگزینی است. کاهش باروری در ایران در نیمه دوم دهه 1360 شروع شد و طی سه دهه اخیر کاهش سریعی داشته است( عباسی شوازی و دیگران 2009).