1-6- مدل تحقیق…………………………………………………………………………… 7

1-7- تعریف متغیرهای تحقیق……………………………………………………… 7

1-8- تعریف اصطلاحات و متغیرهای عملیاتی………………………………. 8

1-8-1- کارآفرینی……………………………………………………………………….. 8

1-8-2- ریسک پذیری……………………………………………………………………… 8

1-8-3- انگیزه پیشرفت……………………………………………………………….. 8

1-8-4- آموزش کارآفرینی……………………………………………………………. 8

1-8-5- اعتماد به نفس……………………………………………………………….. 9

1-8-6 خلاقیت و نوآوری. 9

1-8-7- فرهنگ کارآفرینی……………………………………………………………. 9

1-9- تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق………………………………………. 9

1-10- قلمرو تحقیق…………………………….. 11

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق. 12

2-1 مقدمه. 13

2-2 تعاریف. 13

 

2-2-1 تعریف کارآفرینی. 13

2-2-2 تعریف کارآفرین. 13

2-3 اهمیت کارآفرینی. 17

2-4  انواع کارآفرینی. 18

2-5 تفاوت های کارکردی کارآفرینی مستقل با کارآفرینی سازمانی  20

2-6  آموزش کارآفرینی. 21

2-7 دانشگاه کارآفرین. 23

2-8  وظایف دانشگاههای کارآفرین. 24

2-9- اهداف آموزش کارآفرینی در دانشگاه ها. 26

2-10- طرح توسعه کارآفرینی در دانشگاه های کشور. 27

2-11 مدل مفهومی تحقیق. 28

2-12 آموزش عالی و توسعه کارآفرینی. 33

 

2-13 پیشینه تحقیق. 35

2-13-1 تحقیقات انجام شده در خارج. 33

2-13-2 تحقیقات انجام شده در ایران. 35

فصل سوم: روش اجرای تحقیق. 37

3-1 مقدمه. 37

3-2- روش تحقیق. 38

3-3- روش گردآوری اطلاعات. 38

3-3-1- منابع داده ها:. 40

3-3-2- ابزار گردآوری داده. 40

3-4- روایی و پایایی پرسشنامه. 41

3-4-1- پایایی (قابلیت اعتماد) پرسشنامه. 41

3-4-2- تعیین اعتبار (روایی) پرسشنامه. 42

3-5- جامعه آماری. 43

3-6- نمونه آماری  و روشهای نمونه‌گیری. 43

3-7- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها. 46

3-7-1- آمار توصیفی. 47

3-7-2- آمار استنباطی. 47

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق. 49

4-1 مقدمه. 50

4-2-  تجزیه و تحلیل یافته ها(تحلیل جمعیت شناختی):. 50

4-3- تحلیل داده ها برای فرضیه های تحقیق. 52

4-3-1- آزمون  نرمال بودن (کولموگروف– اسمیرنوف). 53

4-3-2- آزمون تی استودنت تک نمونه ای. 60

4-3-3- آزمون فریدمن برای رتبه بندی عوامل. 68

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات. 70

5-1  مقدمه. 71

5-2 خلاصه تحقیق. 71

این مطلب را هم بخوانید :

5-3 نتیجه گیری. 72

5-3-1 نتایج تحقیق. 72

5-3-2 نتایج آزمون ها. 73

5-4 محدودیتهای تحقیق. 75

5-5 پیشنهادات. 76

5-5-1 پیشنهادات مبتنی بر تحقیق. 76

5-5-2 پیشنهادات برای تحقیقات آتی. 77

پیوستها و ضمائم. 79

منابع فارسی و انگلیسی. 89

 

چکیده:

امروزه دانشگاهها باید شرایطی را فراهم آورند تا خلاقیت دانشجویان بارور شده، روحیه کارآفرینی پیدا کرده و بتوانند به راحتی، مستمراً و به طور فردی یا گروهی فعالیتهای نوآورانه خود را به اجرا درآورند. جامعه آماری این تحقیق شامل دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق می باشند که بر اساس روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای نمونه آماری تعداد (108 نفر) انتخاب شدند و پرسشنامه ها در بین دانشجویان توزیع شد و پس از جمع آوری آن به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شد. به منظور آزمون فرضیه تحقیق، اطلاعات مربوط وارد نرم افزار SPSS شد و عوامل مؤثر بر اساس آزمونهای کلموگروف – اسمیرنوف،  تی– استودنت تک نمونه ای و فریدمن محاسبه گردید. سپس نتایج بصورت جداولی ارائه گردید. براساس نتایج بدست آمده از آزمون کولموگروف – اسمیرنوف، متغیرها نرمال می باشند. براساس نتایج بدست آمده از آزمون تی استودنت تک نمونه ای، در مجموع عوامل مؤثر(ریسک پذیری، انگیزه پیشرفت، آموزش کارآفرینی، تقویت اعتماد به نفس، پرورش خلاقیت و نوآوری، تقویت فرهنگ کارآفرینی) بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق تأثیر می گذارند یعنی فرض محقق (H1) مورد تأیید واقع شد و فرض (H0) رد شد.

   1-1 مقدمه

کارآفرینی به مثابه یک استراتژی پرورشی ایده و اندیشه، ابتکار و نوآوری، جهت دهی منابع و سرمایه ها، هدایت بازار و مصرف کننده در کشورهای در حال توسعه یافته مورد توجه قرار گرفته است(عزیزی، 1383). کارآفرینی، خلاقیت و کسب و کارهای مخاطره آمیزه و انرژی موتور اقتصاد مدرن را فراهم می کنند(مقیمی، 1384). یکی از راههای ترویج و توسعه کارآفرینی در کشور، نظام آموزش، بخصوص آموزش عالی می باشد. صاحبنظران حوزه کارآفرینی بر این اعتقادند که برای کارآفرینی باید نظام آموزشی به ویژه آموزش عالی به سمتی برود که نیروهای با شهامت و شجاع را در تصمیم گیری پرورش دهد زیرا دانش آموختگان ما اغلب شهامت خطر کردن و اعتماد به نفس لازم را ندارند و به دنبال فرصت شغلی مزدبگیری هستند(خدمتی توسل، 1379).

1-2- بیان مسأله تحقیق

مفهوم کارآفرینی در عرصه وسیعی از چشم اندازهای علمی در رشته های مختلفی از روانشناسی گرفته تا اقتصاد بطور عمیق مورد مطالعه قرار گرفته است(مقیمی، 1384). کاتسیکیس و وکیرجیدو از کارآفرینی به عنوان موتور توسعه اقتصادی یاد می کند(Katsikis & kyrgidou, 2008). همچنین آلسوس کارآفرینی را به صورت چگونگی کشف، ارزشیابی و بهره برداری از فرصتهایی که موجب خلق کالاها و خدمات جدید می شوند، تعریف می کند(Alsos, 2001). تجربه موفقیت آمیز اغلب کشورهای پیشرفته و نیز برخی از کشورهای در حال توسعه در عبور از  بحران های اقتصادی به واسطه توسعه کارآفرینی در آن کشورها، موجب گردیده تا سایر کشورها نیز برای کارآفرینی، کارآفرینان و شکل گیری کسب و کارهای نوآورانه اهمیت خاصی قائل گردند. با نگاهی به روند رو به رشد و توسعه جهانی در     می یابیم که با افزایش و گسترش فناوری های پیشرفته ، نقش و جایگاه کارآفرینان به طور فزاینده ای بیشتر می شود . به بیان دیگر ارتباط مستقیمی بین پیشرفت فناوری و ضرورت آموزش کارآفرینان وجود دارد(اکبری ، 1387).

ثوریک و همکاران معتقدند فعالیت های کارآفرینی دانشجویان نقش مثبت مؤثری در کاهش نرخ بیکاری آنها دارد(Thurik et al, 2008). به اعتقاد رون دانش و مهارت های کارآفرینی را می توان از طریق برنامه های درسی دانشگاهی و با تزریق مفاهیم و مباحث کارآفرینی در دوره به عنوان مثال در کشورهای اسکاندیناوی آموزش کارآفرینی در آموزش متوسطه فرا گرفت (Ron, 2006). بر اساس خط مشی های جدید اتحادیه اروپا کارآفرینی در نظام های آموزشی ملی کشورهای عضو این اتحادیه به عنوان یک واحد درسی و یا به عنوان مباحث مجزا از دبستان تا دانشگاه در نظر گرفته شده است(2006 Karanassios et al,).

در این تحقیق به بررسی عوامل مؤثر بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق پرداخته می شود، که به دلیل ضرورت کارآفرینی و توسعه آن(به ویژه آموزش کارآفرینی) بیش از پیش باید به آن پرداخته شود و این امر موجب افزایش تلاشها برای توسعه کارآفرینی و آموزش آن خواهد شد. پژوهش ها نشان می دهد که مهمترین عامل مؤثر در حرکت کارآفرینی و از قوه به فعل درآوردن آن، بروز نگرش کارآفرینی در افراد از طریق آموزش می باشد. بنابراین تحقیق حاضر بر آن است که عوامل تأثیرگذار بر نگرش کارآفرینی را بطور دقیق بررسی نموده تا از این طریق بتوان آموزش و پرورش کارآفرینی را در دانشگاهها نهادینه کرد زیرا پرورش کارآفرینی در افراد غیرکارآفرین از اهمیت    فوق العاده ای برخوردار است. از این رو فعالیتهای آموزشی برای تربیت کارآفرینان در دستور کار بسیاری از مراکز آموزش کارآفرینی قرار گرفته، چرا که لازمه توسعه کارآفرینی، آموزش آن است.

 

1-3- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش

لوک(1981) در زمینه اهمیت کارآفرینی می نویسد در دهه اخیر، تحقیقات کارآفرینی در آمریکا، اروپا و آسیای جنوب شرقی گسترش زیادی یافته است. در ایران نیز در چند سال اخیر، کارآفرینی هم به لحاظ ایجاد اشتغال و هم به لحاظ نقش آن در توسعه اقتصادی کشور و همچنین به خاطر بحث       خصوصی سازی و مدیریت بهینه منابع کشور، مورد توجه قرار گرفته است. امروزه همگان دریافته اند که جوامعی که بیشتر به فکر متکی بوده اند تا به منابع زیر زمینی در بلند مدت موفق تر و سرافراز تر بوده اند. عصر حاضر عصر دانایی و خلاقیت و عصر تلفیق اندیشه ها و ابتکارات می باشد و توجه به کارآفرینی در توسعه و پیشرفت کشورها بسیار اهمیت دارند(اکبری، 1387).

در سالهای اخیر با توجه به نقش کارآفرینان در رشد و شکوفایی صنعتی و اقتصادی کشورها و نیز با عنایت به مسایل و تنگناهایی که از نظر اقتصادی و توسعه صنعتی و بخصوص بیکاری وجود دارد، ضرورت ایجاب می کند تا به ترویج توسعه کارآفرینی و فرهنگ آن در بین افراد جامعه پرداخته شود(Ardichvili, 2003). توسعه فرهنگ کارآفرینی و حمایت از کارآفرینان برای پیشرفت و ایجاد اشتغال امری ضروری به نظرمی رسد(یعقوبی، 1384).

با توجه به اینکه دانشجویان جزء نیروهای بالقوه هر جامعه هستند که در مدت زمانی نسبتاً کوتاه به عنوان افراد شاغل به کار اشتغال خواهند یافت، نمونه ی مورد بررسی در این پژوهش نیز از این قاعده مستثنی نیست، و کم بیش در آینده ای نزدیک به جمع کارکنان جامعه خواهد پیوست. از سوی دیگر، اشتغال به کار فارغ التحصیلان در مشاغلی که علاوه بر خودشان بتوانند افراد دیگر را نیز به کار بگیرند و از منابع بکر برای رشد و توسعه ی اجتماعی و اقتصادی جامعه استفاده بکنند، به عنوان هدفی اساسی و اولویتی مهم برای مسئولین اجرایی کشور مطرح است. اهمیت اساسی این تحقیق ارائه ابزارها و آزمونهایی برای تشخیص و شناسایی عوامل مؤثر بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق و انطباق آنها با شرایط فرهنگی و اجتماعی دانشجویان است و به دلیل عدم انجام پژوهش در رابطه با موضوع مذکور در این دانشگاه، ضرورت و اهمیت این پژوهش دو چندان می شود.

1-4 اهداف تحقیق

1-4-1 هدف اصلی

• شناسایی و تعیین عوامل مؤثر بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق.

1-4-2 اهداف فرعی:

• شناسایی عامل ریسک پذیری در دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق.
• شناسایی عامل انگیزه پیشرفت در دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق.
• شناسایی عامل آموزش کارآفرینی در دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق.
• شناسایی عامل اعتماد به نفس در دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق.
• شناسایی عامل خلاقیت و نوآوری در دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق.
• شناسایی عامل فرهنگ کارآفرینی در دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق.

1-5  سوالات یا فرضیه های تحقیق

در صورتیکه با توجه به بررسی ادبیات موضوعی تحقیق نتوان جهت خاصی را برای توصیف، بیان رابطه و یا بیان تفاوت بین متغیرهای تحقیق پیش‏بینی کرد باید به بیان سؤال ویژه تحقیق پرداخت(بازرگان، 1377). بعبارت دیگر، در تحقیقاتی که بدنبال یافتن چیستی پدیده‏ای هستیم و یا نظر افراد را در مورد پدیده‏ای جستجو می‌نمائیم باید به طرح سؤال اقدام کنیم و در مواردی که می‌خواهیم درباره رابطه علت و معلولی و یا همبستگی بین دو یا چند پدیده مشخص تحقیق کنیم از فرضیه استفاده می‌نمائیم(ظهوری، 1378). در این قسمت با توجه به مدل مفهومی تحقیق، فرضیه های تحقیق، بدین شرح بیان می‌گردند:

1-5-1- فرضیه اصلی

عوامل مؤثر(ریسک پذیری، انگیزه پیشرفت، آموزش کارآفرینی، تقویت اعتماد به نفس، پرورش خلاقیت و نوآوری، تقویت فرهنگ کارآفرینی) بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق تأثیر می گذارند.

 

1-5-2- فرضیات فرعی

فرضیه 1: پرورش ویژگی ریسک پذیری، بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد تأثیر      می گذارد.

فرضیه 2: ایجاد انگیزه پیشرفت، بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد تأثیر می گذارد.

فرضیه 3: آموزش کارآفرینی، بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد تأثیر می گذارد.

فرضیه 4: تقویت اعتماد به نفس، بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد تأثیر می گذارد.

فرضیه5: پرورش خلاقیت و نوآوری، بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد تأثیر          می گذارد.

فرضیه6: تقویت فرهنگ کارآفرینی، بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد تأثیر         می گذارد.

1-6- مدل تحقیق

در تحقیق حاضر از بین عوامل مؤثر در ایجاد و استمرار کارآفرینی پس از غربالهای متعدد و با در نظر داشتن جامعه و محیط مورد بررسی؛ همچنین میزان اشتراک نظر محققین درباره انتخاب این عوامل در تحقیقات متعدد، عواملی را که به نظر می رسید بیشترین تأثیر را چه از نظر فردی و چه از نظر محیطی بر نگرش کارآفرینی دارند، انتخاب نموده و مدل مفهومی زیر تدوین گردید.

پس از تدوین مدل در ادامه به تعریف عملیاتی متغیرهای این تحقیق پرداخته می شود. این تعاریف به منظور کمک به سنجش این ویژگیها به صورت کاربردی، ارائه گردیده است.

1-6-1.اهداف اصلی ………………………………………………………………………………………………………………..9

1-6-2. اهداف فرعی …………………………………………………………………………………………………………….10

1-7. سوالات تحقیق. ……………………………………………………………………………………………………………..10

1-8. فرضیه های تحقیق …………………………………………………………………………………………………………10

1-9. قلمرو تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………11

1-10 مدل مفهومی تحقیق  …………………………………………………………………………………………………….11

1-11 روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………..12

1-12 پیشینه تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………….13

1-12-1. تحقیقات انجام شده در داخل کشور …………………………………………………………………………..14

1-12-2 تحقیقات انجام شده در خارج از کشور ……………………………………………………………………….16

1-13. تعریف واژه های کلیدی ……………………………………………………………………………………………….18

1-13-1. کیفیت خدمات ………………………………………………………………………………………………………..18

1-13-2 رضایت مشتری ………………………………………………………………………………………………………..18

1-13-3 وفاداری مشتری ……………………………………………………………………………………………………….18

1-13-4 تصویر ذهنی …………………………………………………………………………………………………………….19

1-13-5 تکمیل فرش …………………………………………………………………………………………………………….19

1-13-6 سرعت انجام خدمات ……………………………………………………………………………………………….19

1-13-7 امانت داری ……………………………………………………………………………………………………………..19

فصل دوم : ادبیات تحقیق

بخش اول: مبانی نظری مشتری و وفاداری

2-1-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………..20

2-1-2 فلسفه مشتری گرایی . …………………………………………………………………………………………………22

2-1-3 مشتری کیست ……………………………………………………………………………………………………………24

2-1-4 ارزش مشتری …………………………………………………………………………………………………………….25

2-1-5 وفاداری مشتری ………………………………………………………………………………………………………….27

2-1-6 رویکرد وفاداری …………………………………………………………………………………………………………29

2-1-7 تمرکز بر مشتریان اصلی و کلیدی …………………………………………………………………………………31

2-1-8 رضایت مندی مشتری …………………………………………………………………………………………………31

 

2-1-9 راه های جلب رضایت مشتریان وفادار …………………………………………………………………………..32

2-1-10 پیامدهای رضایت مشتری ………………………………………………………………………………………….32

2-1-11 رضایت مشتری و رابطه آن با وفاداری ………………………………………………………………………..33

2-1-12 کیفیت خدمات …………………………………………………………………………………………………………34

2-1-13 ضرورت توجه به کیفیت خدمات ……………………………………………………………………………….37

2-1-14  تصویر ذهنی …………………………………………………………………………………………………………..38

2-1-15 عوامل موثر بر درک و برداشت مشتریان ………………………………………………………………………39

2-1-15-1 صافی های علمی (فیزیکی) ……………………………………………………………………………………39

2-1-15-2 صافی های روان شناختی ………………………………………………………………………………………40

2-1-15-3 تصویر …………………………………………………………………………………………………………………40

2-1-16 امانت داری ……………………………………………………………………………………………………………..40

2-1-17 سرعت انجام خدمات ……………………………………………………………………………………………….43

2-1-17-1 سرعت در تصمیم گیری ………………………………………………………………………………………..44

2-1-17-2 سرعت در طراحی ………………………………………………………………………………………………..44

2-1-17-3 سرعت در برنامه ریزی ………………………………………………………………………………………….44

2-1-17-4 سرعت در تولید …………………………………………………………………………………………………..45

2-1-17-5 سرعت در بازاریابی ………………………………………………………………………………………………45

2-1-17-6 سرعت در تحویل کالا……………………………………………………………………………………………45

2-1-17-7 سرعت مناسب در توزیع کالا …………………………………………………………………………………45

2-1-17-8 سرعت در ارائه خدمات پس از فروش ……………………………………………………………………46

2-1-17-9 سرعت در تغییر ……………………………………………………………………………………………………46

2-1-17-10 سرعت در فناوری تولید و اطلاعات ……………………………………………………………………..47

بخش دوم: چشم اندازی به تکمیل فرش

2-2-1 تعریف تکیل فرش ……………………………………………………………………………………………………..48

2-2-2 اهمیت تکمیل فرش ……………………………………………………………………………………………………48

2-2-3 مراحل تکمیل فرش ……………………………………………………………………………………………………48

2-2-3-1 تقسیم بندی بافت ها ……………………………………………………………………………………………….49

2-2-4 عملیات پشت پاک کنی ……………………………………………………………………………………………….50

این مطلب را هم بخوانید :

2-2-4-1 سرطاقه دوزی ………………………………………………………………………………………………………..50

2-2-4-2 دستگاه پشت پاک کنی …………………………………………………………………………………………….51

2-2-5 دستگاه تمیز کن رایینگ ………………………………………………………………………………………………52

2-2-6 شیرینگ …………………………………………………………………………………………………………………….52

2-2-7 آهار فرش ماشینی ………………………………………………………………………………………………………55

2-2-7-1 قسمت آهار زنی …………………………………………………………………………………………………….56

2-2-8 ریشه و زیگزاگ …………………………………………………………………………………………………………59

2-2-8-1 عملیات زیگزاگ دوزی و حاشیه دوزی …………………………………………………………………….59

2-2-8-2 عملیات ریشه دوزی ……………………………………………………………………………………………….59

2-2-9 کنترل نهایی فرش ……………………………………………………………………………………………………….60

فصل سوم : روش تحقیق

3-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………62

3-2روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………63

3-3 متغیرهای تحقیق …………………………………………………………………………………………………………….63

3-4 جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………………………….64

3-5 روش نمونه گیری …………………………………………………………………………………………………………..64

3-6 حجم نمونه ……………………………………………………………………………………………………………………65

3-7 روش گردآوری داده ……………………………………………………………………………………………………….66

3-7-1 روش کتابخانه ای ……………………………………………………………………………………………………….66

3-7-2 روش میدانی ………………………………………………………………………………………………………………66

3-7-3 روش پرسش نامه ……………………………………………………………………………………………………… 66

3-8 ابزار گردآوری داده ها ……………………………………………………………………………………………………..66

3-8-1 پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………………………..67

3-9 مقیاس و طیف اندازه گیری ……………………………………………………………………………………………..68

3-10 روایی و پایایی ابزار سنجش …………………………………………………………………………………………..68

3-10-1 ابزار روایی ………………………………………………………………………………………………………………68

3-10-2 پایایی ……………………………………………………………………………………………………………………..69

3-11 روش تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………………………………70

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

4-1 مقدمه  …………………………………………………………………………………………………………………………..71

بخش اول: تحلیل توصیفی داده ها

4-2 بررسی و توصیف اطلاعات مربوط به ویژگی عمومی پاسخ دهندگان……………………………………72

4-2-1 سن …………………………………………………………………………………………………………………………..72

4-2-2 میزان تحصیلات …………………………………………………………………………………………………………73

4-2-3 رشته تحصیلی ……………………………………………………………………………………………………………73

4-2-4 سابقه کار افراد ……………………………………………………………………………………………………………74

4-2-5 مدت فعالیت شرکت …………………………………………………………………………………………………..74

4-2-6 سمت و مسئولیت پاسخ دهندگان …………………………………………………………………………………75

4-2-7 نوع بافت فرش شرکت ها ……………………………………………………………………………………………75

4-2-8 سابقه کار با تکمیل ……………………………………………………………………………………………………..76

4-2-9 استاندارد ……………………………………………………………………………………………………………………76

4-3 بررسی سئوالات پرسش نامه بر اساس پاسخ مشتریان ………………………………………………………….77

4-3-1 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص تصویر ذهنی 1 …………………………………………………..77

4-3-2  بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص تصویر ذهنی 2 …………………………………………………77

4-3-3 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص تصویر ذهنی 3 …………………………………………………..78

4-3-4 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص تصویر ذهنی 4 …………………………………………………..78

4-3-5 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص تصویر ذهنی 5 …………………………………………………..79

4-3-6 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص تصویر ذهنی 6 …………………………………………………..79

4-3-7 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص کیفیت 1 ……………………………………………………………81

4-3-8 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص کیفیت 2 ……………………………………………………………81

4-3-9 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص کیفیت 3 ……………………………………………………………82

4-3-10 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص کیفیت 4 …………………………………………………………82

4-3-11 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص کیفیت5 …………………………………………………………..83

4-3-12 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص کیفیت 6 …………………………………………………………83

4-3-13 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص کیفیت 7 …………………………………………………………84

4-3-14 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص کیفیت 8 …………………………………………………………84

4-3-15 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص کیفیت 9 …………………………………………………………85

4-3-16 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص کیفیت 10 ……………………………………………………….85

4-3-17 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص کیفیت 11 ……………………………………………………….86

4-3-18 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص کیفیت 12 ……………………………………………………….86

4-3-19 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص کیفیت 13 ……………………………………………………….87

4-3-20 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص کیفیت 14 ……………………………………………………….87

4-3-21 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص کیفیت 15 ……………………………………………………….88

4-3-22 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص کیفیت 16 ……………………………………………………….88

4-3-23 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص کیفیت 17 ……………………………………………………….89

4-3-24 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص سرعت 1 ………………………………………………………..91

4-3-25 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص سرعت 2 ………………………………………………………..91

4-3-26 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص امانتداری 1 ……………………………………………………..92

4-3-27 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص امانتداری 2 ……………………………………………………..93

4-3-28 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص امانتداری 3 ……………………………………………………..93

4-3-29 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص امانتداری 4 ……………………………………………………..94

4-3-30 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص امانتداری 5 ……………………………………………………..94

4-3-31 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص قیمت 1 ………………………………………………………….96

4-3-32  بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص قیمت 2 …………………………………………………………96

4-3-33 بررسی پاسخ گویی مشتریان به شاخص قیمت 3 ………………………………………………………….97

ب) تحلیل استنباطی داده ها

4-4 نتایج آزمون  t مستقل ……………………………………………………………………………………………………100

4-4-1 نتایج آزمون t مستقل در مورد تصویر ذهنی …………………………………………………………………100

4-4-2 نتایج آزمون t مستقل در مورد کیفیت ………………………………………………………………………….100

4-4-3 نتایج آزمون t مستقل در مورد سرعت …………………………………………………………………………101

4-4-4 نتایج آزمون t مستقل در مورد امانتداری……………………………………………………………………….101

4-4-5 نتایج آزمون t مستقل در مورد قیمت…………………………………………………………………………….102

4-5 خلاصه نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن …………………………………………………102

4-5-1 نتایج ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن در مورد تصویر ذهنی …………………………………..102

4-5-2 نتایج ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن در مورد کیفیت ……………………………………………103

4-5-3 نتایج ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن در مورد سرعت …………………………………………..103

4-5-4 نتایج ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن در مورد امانتداری ………………………………………..104

4-5-5 نتایج ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن در مورد قیمت …………………………………………….104

4-6 نتایج آزمون فریدمن در مورد اولویت ترتیب عوامل موثر بر وفاداری مشتری ………………………..105

4-7 بررسی تاثیر عوامل دموگرافیک بر عوامل تحقیق با استفاده از آزمون کروسکال والیس …………..106

4-7-1 تاثیر سن…………………………………………………………………………………………………………………..106

4-7-2 تاثیر سابقه کار ………………………………………………………………………………………………………….107

4-7-3 تاثیر سابقه فعالیت شرکت…………………………………………………………………………………………..107

4-7-4 تاثیر سابقه کار شرکت فرش با شرکت تکمیل ………………………………………………………………108

4-7-5 تاثیر عامل سمت……………………………………………………………………………………………………….108

4-7-6 تاثیر رشته تحصیلی …………………………………………………………………………………………………..109

4-7-7 تاثیر تحصیلات ………………………………………………………………………………………………………..109

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………….110

5-2 فرایند تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………..111

5-3 خلاصه بحث و نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………..112

5-3-1 نتایج حاصل از تحلیلهای آمار توصیفی ………………………………………………………………………..112

5-3-2 نتایج حاصل از تحلیل آمار استنباطی …………………………………………………………………………..113

5-3-2-1 نتیجه گیری از فرضیه اول ……………………………………………………………………………………..113

5-3-2-2 نتیجه گیری از فرضیه دوم ……………………………………………………………………………………..113

5-3-2-3 نتیجه گیری از فرضیه سوم …………………………………………………………………………………….114

5-3-2-4 نتیجه گیری از فرضیه چهارم ………………………………………………………………………………….115

5-3-2-5 نتیجه گیری از فرضیه پنجم ……………………………………………………………………………………115

5-4 یافته های جانبی تحقیق …………………………………………………………………………………………………115

5-5 پیشنهادهای اجرایی ……………………………………………………………………………………………………….117

5-6 پیشنهادهای پژوهشی …………………………………………………………………………………………………….117

5-7 پیشنهاداتی برای شرکت های تکمیل فرش ماشینی …………………………………………………………….118

5-8  محدودیت های پژوهش ……………………………………………………………………………………………….119

پیوست ها……………………………………………………………………………………………………………………………121

فهرست منابع فارسی …………………………………………………………………………………………………………….153

فهرست منابع غیر فارسی ………………………………………………………………………………………………………155

چکیده انگلیسی …………………………………………………………………………………………………………………..159

چکیده :

 

موضوع حفظ و تقویت وفاداری مشتریان و عوامل موثر بر آن برای شرکت­هایی که دغدغه حفظ و توسعه جایگاه رقابتی خویش را در بازار دارند به عنوان یک چالش استراتژیک مطرح بوده و هزینه های بسیاری را نیز برای درک و شناخت این مهم و دستیابی به راهکارهای کاربردی برای تقویت آن،صرف می کنند.چراکه با شدت گرفتن رقابت و نزدیک شدن به سطح کیفی و کمی محصولات یا خدماتی که بتواند مورد توجه مشتریان قرار بگیرد و همچنین آنها را مشتری دائمی محصولات سازمان نماید، امری حیاتی و ضروری تلقی می گردد.هدف کلی از این تحقیق بررسیمیزان وفاداری مشتریان در صنایع تکمیل فرش شهرستان کاشان و رتبه بندی عوامل موثر بر وفاداری بر حسب اهمیت هر یک از آنها از دیدگاه مشتریان می باشد. در نهایت هدف محقق ارائه راهکارها و تدابیر مناسب برای مدیران و مسئولان شرکت های تکمیل فرش و رعایت نیازها و خواسته های مشتریان بالفعل و بالقوه جهت ایجاد تعهد و وفاداری در آنها می باشد.

عوامل موثر بر وفاداری در این تحقیق: تصویر ذهنی،کیفیت،سرعت،امانت داری و قیمت در نظر گرفته شده است. سوال اصلی تحقیق عبارت است از اینکه آیا رابطه معناداری بین عوامل فوق و وفاداری مشتریان وجود دارد؟ضمن اینکه کدامیک از متغیرهای ذکر شده به ترتیب از اولویت برخوردار است؟برای رسیدن به پاسخ سوالهای فوق بعد از تعیین جامعه آماری شامل کلیه شرکت­های فرش کاشان یک نمونه 82 نفری انتخاب شد و پرسشنامه تحقیق برروی آنها اجرا گردید.یافته­های توصیفی مربوط به متغیرهای تحقیق،وجود ارتباط معنادار بین متغیرهای مستقل یعنی (تصویر ذهنی،کیفیت،سرعت، امانت­داری،قیمت) و متغیر وابسته یعنی وفاداری را ثابت کرد و آمار استنباطی وجود این ارتباط را بیش از حد متوسط دانست.نتایج آزمون فریدمن نیز نشان داد که ترتیب اولویت عوامل به شکل زیر می باشد:

1.کیفیت 2. سرعت  3. قیمت  4. امانت داری    5. تصویر ذهنی

آزمون کروسکال والیس نیز اثرات سن ،تحصیلات و … برروی پاسخ افراد را سنجید.

واژگان کلیدی:وفاداری،رضایت­مشتری،تکمیلفرش،کیفیت خدمات،تصویر ذهنی،سرعت،امانت داری

 

  1-1مقدمه

افزایش رقابت منطقه­­ای­و­جهانی در­بازارها، سازمان­ها را وا­می­دارد تا برای­موفقیت بیشتر به راه­های نوین رقابت دربلندمدت روی آورند.تنها تکیه برتکنولوژی پیشرفته وکیفیت بالا برای حفظ مشتریان کافی ­نمی­باشد­زیرا­رقبانیز­به سرعت در­حال تغییرو پیشرفت می­باشندوبه زودی به همان سطح خواهند­رسید. مشتریان نیز بطور مداوم از طریق کانال­های ارتباطی متنوع اطلاعات مورد نیاز خود را کسب می­کنند وبه این طریق دانش آنهاافزایش می­یابدواین­افزایش­دانش موجب می­شودتامشتری گزینه­های جدیدی را کسب نموده و در نتیجه وفاداری او به سازمانی خاص کاهش یابد. لذا چنین محیط پویایی،علاوه بر اینکه سازمانها را بر آن می دارد تا ساختارهای خود را در جهت افزایش شانس برای بقا تغییردهند،موجب ایجاد ­رویکردهای ­جدید ­در ­تحقیقات­ بازاریابی­ نیز ­می­شود(حسینی،غلامیان،ملکی،172،1390).

امروزه هدف از بازاریابی، مدیریت تقاضا از طریق رشد دادن مشتری در نردبان وفاداری به سازمان­ها است.این روزها دیگر رضایت مندی مشتریان کافی نبوده و­سازمان­ها نباید به رضایت مندی مشتریانشان دلخوش باشند،آنها باید مطمئن شوند که مشتریان رضایتمندشان، وفادار هم هستند.در این پارادایم، هدف برقراری روابط بلند مدت و متقابل با گروههای ذینفع ومهمتر از همه مشتری به طوری است که مشتریان بیشتری را حفظ و مشتریان کمتری را از دست دهند و به این ترتیب در بلند مدت منافعی حاصل می شود که در نتیجه، سهم بازار و سود آوری شرکت ها افزایش می یابد(سلیمانی،4،1384).

نگهداری و تقویت وفاداری مشتری در راستای محصولات یا خدمات یک شرکت،عموما نکته اصلی و مرکزی فعالیت های بازاریابی شده است.(Dick and Basu,1994,99)

وفاداری مشتری،می تواند منجر به هزینه های بازاریابی پایین­تر شود،مشتریان بیشتری را جذب کند،و روی معامله موثر باشد.(Aaker,1997,347)

به علاوه مشتریان وفادار،دنیای دهان به دهان را به سرعت رواج داده،با استراتژی های رقیبان مقابله می کنند و فواید بیشتری را ایجاد می کنند.(Dick and Basu,1994,100)

با توجه به پیدایش شرکت های فراوان فرش و تعدد شرکت های ارائه دهنده خدمات،شرکت های فعال در این صنعت شاهد افزایش رقابت شدید جهت کسب جایگاه بالاتر از سهم بازار کشور هستند.از طرفی با توجه به تعداد زیاد شرکت های فرش،مشتریان دارای انتخاب های متعدد برای خرید می باشند.در چنین شرایطی، رقابتی گسترده میان شرکت ها در راستای جذب مشتریان جدید،حفظ مشتریان فعلیو وفادار نمودن مشتریان شکل گرفته استکه موفقیت در چنین بازار رقابتی مستلزم افزایش کیفیت خدمات،ارتقای سطح رضایت مندی مشتریان جذب و حفظ مشتریان می باشد.

به دلیل اهمیت مقوله مدیریت ارتباط با مشتری در جذب و حفظ مشتریان و همچنین با عنایت به شرایط رقابتی صنعت فرش این پژوهش در صدد است تا عوامل موثر بر وفاداری مشتری در شرکت های فرش را شناسایی کند تا بدین وسیله بستری برای افزایش رضایت مندی و وفاداری مشتریان از طریق ایجاد ارتباطات موثرتر،جذب و حفظ مشتریان ایجاد شود و بدین ترتیب ذینفعان شرکت ها شاهد افزایش سهم بازار و سودآوری بیشتر خود در مقایسه با رقبا باشند.

1-2 موضوع تحقیق

بررسی میزان وفاداری مشتریان در صنعت تکمیل فرش(مطالعه موردی در کلیه شرکت های فرش شهرستان کاشان در طی سال91)

1-3  بیان مساله:

امروزه سازمان­ها در دوران اقتصاد مشتری مدار فعالیت می کنند که در این دوران،مشتری حاکم واقعی بازار است.بنابراین سازمانها باید بیاموزند که چگونه از تمرکز بر محصول یا خدمات به سمت تمرکز بر مشتریان حرکت کنند.آنها باید مشتریان را به عنوان یک دارایی در نظر بگیرند که نیاز به مدیریت و رساندن به بالاترین میزان بازدهی دارد(رنجبریان،1378، 15).

ایجاد­وفاداری­در­مشتری­مفهومی­است­که­در­کسب­و­کارهای­امروزی­به­لحاظ­اینکه مشتریان وفادار به صورت مولفه اصلی موفقیت سازمانی در آمده اند،مورد توجه بیش از پیش قرار گرفته است.مشتریان وفادار بیشتر خرید­کرده­و معمولا ابزار مناسبی برای تبلیغات محسوب می شوند.در نتیجه،سازمان های امروزی درصدد شناسایی­و­مدیریت روش­ها­و­الگوهای موثر­ایجاد وفاداری­می­باشند.­از­طرفی،به لحاظ این­واقعیت­که انتظارات مشتریان دائما در حال افزایش است،سازمانها ملزم هستند تا با تامین انتظارات مشتریان ،فراتر از ارضای نیاز اولیه آنها رفته و کانون توجه خود را به ایجاد وفاداری از طریق ایجاد ارتباطی بلند مدت ،دو جانبه و سودآور برای هر دو طرف معطوف نماید

.(Dick and Basu,1994,110)

با توجه به اینکه سازمانها تشخیص داده اند که مشتریان مهم ترین دارایی آنها محسوب می شوند،بنابراین به روابط با مشتریان به عنوان تعاملاتی سودمند می­نگرند که نیازمند مدیریت صحیح میباشند(Plakoyiannaki,2005,364) به طوریکه دنیای رقابتی امروز سازمانها را بر آن داشته است تا به مشتریان اهمیت بیشتری دهند و به جای توجه به تولید انبوه به مشتری و رضایت وی توجه کنند(خانلری،6،1385).

در بازاریابی تعاملی شرکت­ها و مشتریان در جنبه های مختلف طراحی،تولید و ارائه محصول و خدمات نقش دارند و این مساله موجب می شود که روابط مستحکمی بین شرکت و مشتری ایجاد شود و وفاداری مشتریان بیشتر گردد(Sin,Tse & Yim,2005,38-39).

به دلیل اهمیت وفاداری مشتریان و محیط رقابتی در شرکت های صنعتی از جمله شرکت های فرش،بر مدیران و بازاریابان لازم است بر مفاهیم الگوهای وفاداری و فنون مشتری مداری آگاهی و شناخت کافی بدست آورند و با استفاده از تکنولوژی به روز، خواسته و نیاز مشتری را فراتر از رقیبان خود برآورده نمایند تا ازصحنه رقابت خارج نگردند.زیرا مشتری در راس هرم سازمانی میباشد و صدای او همواره در گوش سازمان زمزمه می شود.بنابراین در فرهنگ سازمانی این موضوع باید نهادینه شود.

صنعت تکمیل فرش به عنوان یکی از بخش­های مهم در امر صادرات فرش در ایران از این امر مستثنی نیست و برای دستیابی به موفقیت و پیشی گرفتن از رقبا، نیازمند توجه به رضایت و وفاداری مشتریان خود می باشد. در سالهای اخیر با افزایش صادرات فرش ماشینی و شدت گرفتن رقابت در بین این شرکت ها توجه به رضایت و وفاداری مشتریان اهمیت ویژه ای یافته است. بنابراین در تحقیق حاضر موضوع بررسی میزان وفاداری مشتریان مورد بحث قرار گرفته است و رابطه بین مولفه های کیفیت خدمات، سرعت،امانت داری، تصویر ذهنی،قیمت و وفاداری سنجیده شده است.

این تحقیق بر اساس سوالات پیش آمده محقق در اتحادیه صنف تکمیل داران کاشان اجرا شد.محقق در طی کار در مورد مشتریان شرکت های تکمیل که همانا کارخانه های تولید فرش ماشینی بودند با مشکلاتی مواجه گردید که امید است یافتن پاسخ آنها بتواند باعث اخذ راهکارهایی مناسب در ارائه خدمات بهتر به مشتریان و جذب و نگهداری آنها گردد.

1-4 اهمیت و ضرورت تحقیق

وفاداری مشتری یکی از اهداف متعالی مدیریت بازاریابی است که با توجه به متغیرهای فراوان محیط کسب و کار و امکان تصمیم گیری متنوع توسط مشتری،دسترسی به آن در عصر کنونی بسیار مشکل گردیده است،ایجاد و نگهداری مشتریان وفاداربرای سازمان های کسب و کار در بازاریابی صنعتی به دلیل خاص و محدود بودن مشتریان و منابع فراوان ایجاد اینگونه مشتریان برای سازمان، در کنار نقش آن در سودآوری،اینگونه سازمانها را به دستیابی به مشتریان وفادار ترغیب می نماید.از اینرو ایجاد روابط طولانی مدت و عمیق با مشتریان در بازارهای صنعتی و حفظ رضایت ایشان تا رسیدن به وفاداری مشتری و فراتر رفتن از خواسته های او،می تواند جزء استراتژی های اصلی و کلان یک شرکت در بازار کسب و کار صنعتی باشد)بامنی مقدم،حیدرزاده،مهرزادی،1390، 24).

شناخت و پیش بینی نیاز­های مشتریان برای بنگاه اقتصادی ازاهمیت خاصی برخوردار است.مشتری به عنوان عامل کلیدی و محوری در بقای آنها ایفای نقش می کند و جهت گیری کلیه اهداف، استراتژی ها ومنابع حول محورجذب ونگهداری مشتری می باشد.حفظ و تقویت وفاداری مشتریان برای شرکت هایی که دغدغه حفظ و توسعه جایگاه رقابتی خویش را در بازار دارند،چالش استراتژیک تلقی می­شود.

بررسی و شناخت شاخص­های وفاداری مشتری بدین لحاظ حائزاهمیت است که وفاداری یاعدم وفاداری­مشتری،تعیین کننده موفقیت یاشکست شرکت های صنعتی است.با در نظر گرفتن اینکه مشتریان وفادار به دلیل دو خصلت اصلی«قابل اعتماد بودن»و «درک وضعیت»وهمچنین به دلیل کم هزینه بودن از معرفی مشتریان جدید به شرکت و خرج کردن پول بیشتر باعث کارایی بالاتر سازمان شده و تاثیر مثبتی بر سودآوری بلندمدت گذارده و منجر به وفاداری مشتریان شرکت های صنعتی می گردند،شناسایی عواملی که منجر به وفاداری مشتریان شرکت های صنعتی می گردند،در دست تحقیق قرار گرفته است.

با توجه به اثرات مثبت وفاداری برای سازمانها و شرکت ها لازم است مدیران و مسئولین به این مقوله توجه کنند و پیش از آنکه فقدان وفاداری یا وفاداری کم خریداران احساس شود،عوامل موثر بر وفاداری مشتریان را شناسایی کنند و با تقویت این عوامل از اثر منفی آنها بکاهند.مدیران این شرکت ها باید در استراتژیها و سیاستهای بازاریابی خود،برای وفاداری مشتریان جایگاه و اهمیت خاصی قائل شوند و تلاش خود را در جهت حفظ و وفاداری مشتریان بکار گیرند.زیرا کوتاهی در این امر منجر به نارضایتی مشتریان می گردد و مشتری ناراضی،در نهایت از خرید محصول شرکت صرفنظر می کند،موضوع نارضایتی خود را به مشتریان دیگر منتقل می کند و سازمان با کاهش سهم بازار روبرو می شود.از آنجا که هزینه جذب یک مشتری جدید بالاست، با افزایش ضریب مشتری گریزی،هزینه های سازمان افزایش می یابد؛این موارد منجر به به کاهش سودآوری می گرددو در نهایت بقاء سازمان مورد تهدید قرار می گیرد (حمیدی زاده و غمخواری،1387 ،64-62).

در ایران فرهنگ حفظ مشتری توسعه لازم را پیدا نکرده و شرکت های خدماتی آنچنان کارآمد نبوده­اند بنابراین جهت تامین رضایت مشتریان هر چه قدر بتوان خدمات ارائه شده به افراد را ملموس­تر نمود، اثر تبلیغی آن بسیار کارسازتر خواهد بود.بهترین تبلیغ برای شرکت های تکمیل کیفیت بالاتر خدمات، وجود ماشین آلات و تکنولوژی پیشرفته می باشد که باعث تحول و دگرگونی خواهد شد.برای ایجاد چنین تحولی باید ساختاری طراحی نمود که از درجه انعطاف لازم برخوردار و اختیارات بیشتری به رده های پایین سازمان واگذار، نوآوری و خلاقیت را تشویق و جسارت کارکنان را افزایش داد تا زمینه مشارکت کارکنان و حتی مشتریان فراهم آید.

ساختار شرکت­های تکمیل طوری طراحی شده که حساسیت لازم در قبال نیازهای مشتریان را ندارد و در واحد­سازمانی آنها،واحدخاصی به منظور­تحقق نیازهای مشتریان طراحی نشده است.لذا بایداین شرکت ها در ساختار خود تجدیدنظر نمایند تا بتوانند ساختاری که در آن مشتری در اولویت باشد را ایجاد نمایند.

1-5 هدف از انتخاب موضوع

با افزایش شدید­رقابت تجاری­و­روند قدرتمند جهانی شدن، نقش مشتری از یک مصرف کننده صرف به یک عنصر چند وجهی با نقش مصرف کننده، کمک تولیدکننده، کمک ایجاد کننده ارزش، کمک توسعه دهنده دانش و رقابت ها تبدیل شده که نشان دهنده موقعیت خیلی مهم برای مشتری است(Ndubisi et al,2007,830).خدمت به مشتری، قدیمی­ترین و­در­عین حال تازه ترین مساله برای هرموسسه­ای است. موفق­ترین بازرگانان اولیه،هم­چنان که رقابت پدیدمی­آمد، می­بایستی راه های مختلفی راجستجو می­کردند تا آن چه را فراهم می آوردند از دیدگاه مشتریان، متمایزوویژه باشد.امروزه هیچ موسسه ای نمی تواند ادامه­ی حیات دهد مگر اینکه بتواند به طور روزافزون مشتریان بصیر و نکته­سنج را جذب و نگهداری کند. موفقیت در دنیای رقابتی از آن موسسه هایی خواهد بود که تشخیص دهند مشتری بزرگترین سرمایه ی هر موسسه ای است، مشتری همه حقوق، دستمزد و مزایای ما را می پردازد و در هر کسب و کاری شما باید نخستین انتخاب مشتری باشید با عنایت بر اینکه مشتری به جایی می رود که به بهترین وجه به خواسته اش توجه شود(هاپسون و دیگران،1381،153).

امروزه، کیفیت کار شرکت های تکمیل توسط مشتریان از ابعاد مختلف محسوس مانند قیمت و کیفیت خدمات و غیر محسوس مانند سرعت عمل، برخورد کارکنان، دانش، مهارت و توانایی آنها در جذب و حفظ مشتری مورد توجه قرار می گیرد.

رسالت شرکت های تکمیل باید در جهت خواسته و انتظارات مشتریان(شرکت های فرش) تدوین شده و به نظر آنان ارج نهاده شود و حتی الامکان خدمات با نیازها و انتظارات منطبق باشد و با سنجش نظر خواهی دوره­ای از مشتریان برای ایجاد راهکارهای بهتر اقدام نمود.بنابراین در این تحقیق سعی می شود با مطالعه بازاریابی خدمات و شناسایی انتظارات مشتریان، عوامل موثر بر ماندگاری وفاداری مشتریان شناسایی شده و این عوامل در شرکت های مختلف فرش مورد بررسی قرار گیرد و بنابراین نتایج به دست آمده اقدامات پیشگیرانه در جهت جلوگیری از فرار مشتری در یک شرکت تکمیل صورت گیرد.در نهایت امر، نتایج در اختیار مدیران ارشد این صنعت قرار گیرد تا درجهت مشتری مداری و رقابت سالم در حیطه تکمیل فرش اقدام نمایند.

 

1-6 اهداف تحقیق

1-6-1 اهداف اصلی:

1.بررسی عوامل موثر بر وفاداری مشتریان در شرکت های تکمیل فرش.

2.ارائه پیشنهادهای لازم بر اساس نتایج تحقیق

 

1-6-1-  قلمرو موضوعی پژوهش. 11

1-6-2-  قلمرو مکانی پژوهش. 11

1-6-3- قلمرو زمانی پژوهش. 12

1-7- تعاریف عملیاتی و مفهومی‌واژه‌ها. 12

1- 8- خلاصه. 13

فصل دوم :ادبیات پژوهش

مقدمه. 16

2-1- بخش اول: مفاهیم مشتری، بازاریابی و وفاداری مشتری  17

2-1-1- مشتری. 17

2-1-1-1 مشتری مداری. 17

2-1-1-2- انتظارات مشتری. 18

2-1-2- خدمات. 19

2-1-2-1- تفاوت‌های خدمات با کالا. 20

2-1-3-بازاریابی. 21

الف: نیازها و خواسته‌ها. 22

ب: مبـادلـه. 22

2-1-4- بازاریابی داخلی. 23

2-1-4-1- بازاریابی داخلی در بیمه. 24

2-1-4-2-گامهای بازاریابی داخلی. 25

2-1-5- پیدایش آمیخته بازاریابی. 26

2-1-5-1-  آمیخته بازاریابی p4. 26

الف) محصول. 27

ج) مکان. 27

د) ترفیع. 28

2-1-6- الگوی c4 بازاریابی. 28

2-1-7-  اﻟﮕﻮی ﻣﺪیریت ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺧﺪﻣﺎت. 31

2-1-7-1- اﺟﺰای ﻣﺤﺼﻮل. 31

2-1-7-2- ﻣﻜﺎن و زﻣﺎن. 32

 

2-1-7-3- ﻓﺮآﻳﻨﺪ. 32

2-1-7-4- ﻧﻴﺮوی اﻧﺴﺎﻧﻲ. 32

2-1-7-5- ارﺗﻘﺎ و آﻣﻮزش ﻣﺸﺘﺮی. 33

2-1-7-6- ﺷﻮاﻫﺪ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ. 33

2-1-7-7- ﻗﻴﻤﺖ و ﺳﺎﻳﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎی ﺧﺪﻣﺎت. 34

2-1-7-8- ﺑﻬﺮه وری و ﻛﻴﻔﻴﺖ. 34

2-1-8-1 وفاداری دربیمه. 37

2-1-8-2- توالی عوامل وفاداری مشتری. 40

2-2- بخش دوم: چارچوب نظری تحقیق. 41

2-2-1- عدالت در خدمات. 41

2-2-2- کیفیت خدمات. 42

2-2-2-1- اهمیت و نقش کیفیت خدمات. 45

2-2-2-2- ابعاد کیفیت خدمات. 46

2-2-3 دوستی تجاری و تأثیر آن بر اعتماد و رضایت مشتریان. 48

2-2-4- اعتماد. 49

2-2-4-1- تعاریف اعتماد. 49

2-2-4-2- شیوه‌های اعتماد سازی. 53

2-2-4-3-  رابطه اعتماد با رضایت. 54

2-2-5-2- تأثیر رضایت مندی بر وفاداری خدمات. 58

2-2-6- قیمت‌های رقابتی. 59

2-3- بخش سوم: تحقیقات و تاریخچه موضوع پژوهش  61

2-3-1-تحقیقات داخلی. 61

2-3-2- تحقیقات خارجی. 63

2-4-2- خلاصه فصل. 65

فصل سوم : روش پژوهش

مقدمه. 67

3-1 مدل مفهومی‌پژوهش. 68

3-2 متغیرهای پژوهش. 69

این مطلب را هم بخوانید :

3-3 نوع و روش پژوهش. 69

3-4 جامعه آماری. 70

3-5 شیوه نمونه گیری و حجم نمونه. 70

3-6 روش‌ها و ابزار گردآوری داده‌ها. 70

3-7 روایی و پایایی پرسشنامه. 72

3-7-1 روایی. 72

3-7-2 پایایی. 72

3-8 روشهای آماری و روش تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش  73

3-8-1 آمار توصیفی. 73

4-8-2 آمار استنباطی. 73

خلاصه. 74

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده‌ها

مقدمه. 76

4-1 تجزیه و تحلیل توصیفی ویژگی‌های جمعیت شناختی. ………….

4-2 تجزیه و تحلیل مدل اندازه گیری متغیرهای پژوهش  79

4-2-1 آزمون کولموگروف- اسمیرنوف (K-S) و همبستگی پیرسون. 79

4-2-2 بررسی همبستگی میان متغیرهای پژوهش. 80

4-2-3 تحلیل مسیر قسمت‌های مختلف مدل پژوهش. 81

الف- مدل تحلیل مسیر برای وفاداری رفتار. 81

ب- مدل تحلیل مسیر برای وفاداری نیت. 82

ج- مدل تحلیل مسیر برای وفاداری شناختی. 83

چ- مدل تحلیل مسیر برای قیمت‌های رقابتی. 84

ح- مدل تحلیل مسیر برای رضایتمندی . 85

ت- مدل تحلیل مسیر برای اعتماد. 86

ث- مدل تحلیل مسیر برای کیفیت خدمات. 87

پ- مدل تحلیل مسیر برای دوستی تجاری. 88

4-2-4 آزمون فرضیه‌های مدل. 88

فرضیه فرعی 1-1. 89

فرضیه فرعی 1-2. 89

کیفیت خدمات بر رضایتمندی مشتریان تأثیر دارد.. 89

فرضیه فرعی 1-3. 89

عدالت خدمات بر اعتماد مشتریان تأثیر دارد.. 89

فرضیه فرعی 1-4. 90

فرضیه فرعی 1-5. 90

عدالت خدمات بر دوستی تجاری ایجاد شده ما بین مشتریان و کارکنان تأثیر دارد.. 90

فرضیه فرعی 1-6. 90

دوستی تجاری بر رضایتمندی مشتریان تأثیر دارد.. 90

فرضیه اصلی1. 90

عدالت خدمات بر رضایتمندی مشتری تأثیر دارد.. 90

فرضیه اصلی2. 92

رضایتمندی مشتری بر وفاداری شناختی آنان تأثیر دارد.. 92

فرضیه اصلی3. 93

قیمت‌های رقابتی مشتریان بر وفاداری شناختی آنان تأثیر دارد.  93

فرضیه اصلی4. 93

وفاداری شناختی مشتریان بر وفاداری نیت آنان تأثیر دارد.. 93

فرضیه اصلی5. 94

وفاداری نیت مشتریان بر وفاداری رفتار آنان تأثیر دارد.. 94

مدل کلی پژوهش. 94

4-3 یافته‌های جانبی پژوهش. 95

4-3-1 تعیین سطح متغیرهای پژوهش. 95

4-3-2 بررسی ارتباط ویژگی‌های جمعیت‌شناختی با متغیرهای پژوهش  96

الف) بررسی رابطه متغیرهای پژوهش با جنسیت مشتریان. 97

ج) بررسی رابطه متغیرهای پژوهش با سطح تحصیلات مشتریان. 99

خلاصه فصل. 100

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

نتیجه گیری و پیشنهادها. 101

مقدمه. 102

5-1 خلاصه پژوهش. 102

5-2 نتیجه گیری و بحث. 103

5-2-1 نتیجه گیری بر اساس فرضیه‌های پژوهش. 103

فرضیه فرعی 1-1. 103

فرضیه فرعی 1-2. 104

فرضیه فرعی 1-3. 105

فرضیه فرعی 1-4. 105

فرضیه فرعی 1-5. 106

فرضیه فرعی 1-6. 106

فرضیه اصلی1. 107

فرضیه اصلی2. 108

فرضیه اصلی3. 109

فرضیه اصلی4. 109

فرضیه اصلی5. 110

5-2-2 نتیجه گیری بر اساس یافته‌های جانبی پژوهش. 110

5-3 محدودیت‌های پژوهش. 111

5-4 پیشنهادات پژوهش. 112

5-4-1 پیشنهادات کاربردی. 112

5-4-2 پیشنهادهایی به موازات پژوهش. 114

5-4-3 پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی. 114

خلاصه. 115

پیوست‌ها. 116

الف- مدل تحلیل مسیر برای وفاداری رفتار. 117

ب- مدل تحلیل مسیر برای وفاداری نیت. 118

ج- مدل تحلیل مسیر برای وفاداری شناختی. 119

چ- مدل تحلیل مسیر برای قیمت‌های رقابتی. 120

چ- مدل تحلیل مسیر برای قیمت‌های رقابتی. 121

ح- مدل تحلیل مسیر برای رضایتمندی. 121

ث- مدل تحلیل مسیر برای کیفیت خدمات. 122

ح- مدل تحلیل مسیر برای اعتماد. 123

پ- مدل تحلیل مسیر برای دوستی تجاری. 123

ح- آزمون جانبی t-test 124

ح- آزمون جانبی جنسیت tتک نمونه ای. 125

چ)آزمون جانبی سن و تحصیلات ANOVA.. 126

پرسشنامه …………………………………….

منابع فارسی. 129

منابع لاتین.

چکیده

تحقیق حاضر برای رسیدن به هدف نهایی خود یعنی بررسی عوامل مؤثر بر وفاداری و رضایتمندی مشتریان نمایندگی‌های بیمه پاسارگاد در شهرستان اصفهان را مورد بررسی قرار داده است. جامعه آماری این  تحقیق را کلیه مشتریان این بیمه در بازه زمانی ابتدای بهار1391 تا پایان پائیز 1391 تشکیل‌می‌دهند. شیوه نمونه گیری استفاده شده در این تحقیق،روش نمونه گیری تصادفی ساده بوده که حجم نمونه هم پس از بدست آوردن انحراف نمونه و با استفاده از فرمول کوکران 202 نفر بدست آمده است.برای جمع آوری داده‌های مورد نظر(وفاداری،رضایتمندی، عدالت در خدمات،دوستی تجاری، کیفیت خدمات، قیمت‌های رقابتی،وفاداری شناختی،وفاداری نیت و رفتار) از پرسشنامه محقق ساخته ای که بر اساس مولفه‌های پرسشنامه استاندارد سایون‌هان، روبرت ورتنگ و چانچیائو وانگ طراحی شده بود، استفاده شده است. روایی این پرسشنامه به صورت صوری و محتوایی توسط اساتید محترم گروه مدیریت دانشگاه اصفهان و دانشگاه آزاد اسلامی‌واحد نراق تایید شده است .همچنین  برای سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده  شده است. که برابر با 942/0 بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج حاصل نشان داد: عدالت خدمات، کیفیت خدمات و دوستی تجاری به صورت غیرمستقیم بر رضایتمندی مشتریان و وفاداری رفتاری تأثیر مثبت داشته است، همچنین اعتماد مشتریان بر رضایتمندی آنها به صورت مستقیم تأثیر مثبت داشته است و رضایتمندی مشتریان بر وفاداری نیت به طور مستقیم و وفاداری رفتاری بصورت غیرمستقیم تأثیر مثبت گذاشته است.

کلید واژه‌ها: وفاداری،رضایتمندی، عدالت در خدمات،کیفیت خدمات،اعتماد

مقدمه

برای سازمانهای ارائه دهنده خدمات وفاداری مشتری از اهمیت ویژه ای برخوردار است .یکی از بنگاهها  و سازمانهایی که در زمینه ارائه خدمات فعالیت نموده ونقش و اهمیت آن در اقتصاد و توسعه کشور و امنیت افراد بر هیچ کس پوشیده نیست صنعت بیمه می‌باشد . باتوجه به افزایش قدرت انتخاب مشتریان  به دلیل وجود تعداد زیاد شرکتهای فعال در صنعت بیمه اعم از دولتی و خصوصی، شناسائی عوامل مؤثر بر وفادار ی مشتریان توسط این شرکتها امری ضروری، مهم و اجتناب ناپذیر است.

در این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر وفاداری و رضایت مندی مشتریان نمایندگی‌های شرکت بیمه پاسارگاد در شهرستان اصفهان پرداخته تا با توجه به نتایج تحقیق، این عوامل شناسایی و مورد استفاده قرار گیرند. برای تحقق این امر، در فصل اول کلیات پژوهش شامل: شرح و بیان مسئله پژوهش، اهمیت و ضرورت پژوهش، در فصل دوم به بیان ادبیات موضوع و تحقیقات پژوهش پرداخته می‌شود .در ادامه و در فصل سوم به روش پژوهش پرداخته می‌شود . در فصل چهارم اطلاعات جمع آوری شده از طریق پرسشنامه تجزیه و تحلیل می‌شود . در فصل پنجم که فصل پایانی این رساله است، نتایج، پیشنهادات و محدودیت‌های پژوهش حاضر تشریح می‌شود.

 فصل اول

 کلیات پژوهش

مقدمه

در عصر جدید ﻫﺪف از ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ، ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻘﺎﺿـﺎ از ﻃﺮﻳـﻖ رﺷـﺪ و سوق دادن ﻣـﺸﺘﺮی ﺗـﺎ ﺣـﺪ ﺑﻠـﻮغ در ﻧﺮدﺑـﺎن  وﻓـﺎداری ﺑـﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎﺳـﺖ. در عصر رقابتی  دﻳﮕـﺮ رﺿﺎﻳﺘﻤﻨﺪی ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮده و ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ رﺿـﺎﻳﺘﻤﻨﺪی ﻣﺸﺘﺮﻳﺎﻧـﺸﺎن اکتفا کنند، آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﻤـﺌﻦ ﺷـﻮﻧﺪ ﻛـﻪ ﻣـﺸﺘﺮﻳﺎن راضی، وﻓـﺎدار ﻫـﻢ ﻫـﺴﺘﻨﺪ.

کیفیت خدمات برای بقا و سودآوری سازمان، امری حیاتی به شمار می‌رود. تمایل به کیفیت خدمات، نقش مهمی‌در صنایع خدماتی نظیر خدمات بیمه ای، بانکی و … ایفا می‌نماید. در حقیقت رضایت مشتری و کیفیت خدمات، به عنوان مسائل حیاتی در اغلب صنایع خدماتی به شمار می‌رود. به عبارت دیگر در سازمان­های خدماتی، کیفیت خدمات از جمله مهمترین عوامل مؤثر در افزایش سطح رضایتمندی مشتریان و در نتیجه وفاداری مشتریان می‌باشد.

هدف از این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر وفاداری و رضایت مندی مشتریان نمایندگی‌های شرکت بیمه پاسارگاد در شهرستان اصفهان می‌باشد. برای تحقق این امر، در این فصل کلیات پژوهش شامل: شرح و بیان مسئله پژوهش، اهمیت و ضرورت پژوهش، اهداف و فرضیه‌های پژوهش، کاربرد نتایج پژوهش،قلمروی پژوهش، تعاریف نظری و عملیاتی واژه‌های کلیدی در ادامه در فصل دوم به بیان ادبیات موضوع و تحقیقات پژوهش پرداخته می‌شود و در فصل سوم به روش پژوهش پرداخته می‌شود. در فصل چهارم اطلاعات جمع آوری شده از طریق پرسشنامه تجزیه  وتحلیل می‌شود . در فصل پنجم که فصل پایانی این رساله است، نتایج، پیشنهادات و محدودیت‌های پژوهش حاضر بیان می‌شود.

 

1-1- شرح بیان مسأله پژوهشی

در شرایط رقابتی کنونی شرکت‌هایی  با عملکرد برتر در صنایع مختلف در حال حرکت به سمت حفظ مشتریان و جلب وفاداری آنها می‌باشند، زیرا اغلب بازارها در مرحله بلوغ خود قرار دارند، رقابت در حال افزایش و هزینه‌های جذب مشتریان جدید نیز به شدت افزایش یافته‌ است (کاتلر و آرمسترانگ، 1999)[1].حفظ مشتری و جلب وفاداری آن، برای ادامه کسب‌وکار امری حیاتی تلقی‌ می‌شود. در این میان صنعت بیمه  نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابر این بیمه‌ها نیز می‌بایست برای بهبود وفاداری مشتریان خود بدنبال استراتژی‌های گوناگون مدیریتی‌ باشند(اهیجی،2006)[2]. برای‌ مشتریان  هنگام خرید کالا و محصولات عدالت در خرید و کیفیت خدمات حائز اهمیت می‌باشد،ادراکات مشتری از عدالت در خدمات بیان کننده ی قضاوت وی در ارزیابی ورودی و خروجی مبادله است (اولیور، 1997)[3].

رشد و توسعه بیمه به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه یافتگی جوامع به شدت تحت تأثیر میزان رضایت مشتریان (بیمه گذاران )، قرار دارد و حفظ و بقای شرکت‌های بیمه در گرو رضایت بیمه گذاران آن شرکت‌هاست . کیفیت خدمات و کسب رضایت مشتری و وفاداری برای بقای بیمه گر اساسی است، بویژه کیفیت خدمات پس از فروش که می‌تواند نتایج بسیار مثبتی در زمینه وفاداری مشتری و فروش‌های مجدد داشته باشد . کیفیت خدمات دریافت شده یک نیاز رقابتی است و بسیاری از شرکت‌ها امروزه به سوی کیفیت بر مبنای مشتری،به عنوان یک اسلحه استراتژیکی قوی تغییر جهت داده اند .آنها رضایت و ارزش مشتری را به وسیله ارتباط سازگار بین نیازهای مشتری و مزیتها و خدماتی که در محصول یافت می‌شود،ایجاد کرده اند (تسوکاتوس و گراهام 2006)[4]مدیران صنعت بیمه­ برای جلوگیری از گرایش‌یافتن مشتری به سمت رقبا بیش از هر زمانی می‌بایست در پی درک خواسته و نیازهای مشتریان باشند، تا بهتر بتوانند نیازهای آنها را برآورده کنند و روابط بلندمدت تجاری با آنها برقرار نمایند. انتظار می­رودکه عدالت بر کیفیت خدمات تأثیر بگذارد، زیرا ابعاد عدالت توزیعی، رویه ای و مبادله ای- یا فاکتورهایی که تعیین کننده ی عدالت خدمات هستند، به هم مربوط می‌شوند (بردی و کرنن، 2001 ).شوماخر و لویس (۱۹۹۹)[5]، بیان می­کنند:“وفاداری زمانی اتفاق می‌افتد که مشتریان احساس کنند سازمان مورد نظر به بهترین وجه ممکن می‌تواند نیازهای مربوطه آنها را برطرف کند به طوری که رقبای سازمان از مجموعه ملاحظات مشتریان خارج شده و به خرید از سازمان به صورت انحصاری اقدام نمایند.” (الهی و حیدری، ۱۳۸۴، ۱۵۵)

بیمه پاسارگارد با دارا بودن شبکه گسترده فروش در سراسر کشور در قالب 40 شعبه و 120 نمایندگی فعال و به منظور عرضه خدمات بیمه ای در استانداردهای جهانی، کسب سود متوازن و همسو با مصالح و منافع ملی و با توجه به افزایش تنوع شرکت‌های ارائه کننده خدمات بیمه ای در ایران و افزایش رقابت در این حوزه خدماتی،حفظ مشتریان و افزایش وفاداری آنها روز به روز مشکل تر می‌شود و این شرکت  ناگزیر به جلب هر چه بیشتر رضایت مشتریان خود می‌باشد تا قادر به ادامه رشد و بقا در محیط رقابتی امروز باشد. از آنجا که یکی از راه‌های افزایش رضایت مشتریان بهبود کیفیت در خدمات می‌باشد این شرکت در صدد افزایش کیفیت خدمات بیمه ای خود جهت جلب رضایت و وفاداری آنهاست.

پژوهشگران تعاریف متنوعی از وفاداری خدمات انجام داده اند که در 3  مدل a ,b ,c   دسته بندی شده اند : کرونن، بردی، هولت[6] (2000). در مدل a،مدل‌های QVS (کیفیت، ارزش، رضایتمندی ) تأثیر عوامل واسطه ای کیفیت خدمات و ارزش ادراک شده بر وفاداری مورد بررسی قرار می‌گیرد. در مدل b (مدل‌های کیفیت ارتباطات[7])  به عوامل اعتماد و  تعهد توجه شده و تایید شده که میان عوامل رابطه ای و وفاداری رابطه منطقی وجود دارد و تأثیر آن بر وفاداری مورد بررسی قرار می‌گیرد.فولرتون[8] (2003)؛ مورگان، هونت[9] (1994)؛ در مدل c ( مزایای رابطه ای[10]) تایید شد که مزایای بین شخصی که مشتریان از تأمین خدمات بدست می‌آید و تأثیرات اجتماعی با وفاداری مشتری مرتبط هستند. هنینگ دیرو، گوینر و گریملر[11] (2002)،اولیور[12] (1997) پدرسن و نیسدین[13] (2007)نیز وفاداری را در 4 سطح قرار می‌دهند: وفاداری شناختی[14]، وفاداری عاطفی ، وفاداری ارادی[15] (نیت) و وفاداری رفتار[16].

با توجه وجود عوامل مؤثر بر وفاداری مشتریان در پژوهش‌های انجام شده در این زمینه، پژوهشگر بر آن است با استفاده از مدل سایون‌هان و دیگران[17] (2008)که مدلی جامع(شکل 1-1) می‌باشد، عوامل مؤثر بر وفاداری مشتریان در صنعت بیمه و فعالیت­های لازم جهت جلب وفاداری مشتریان را شناسایی نماید.

شکل 1-1:  مدل سایون‌هان و دیگران، 2008

لازم به ذکر است افراد به هنگام خرید بیمه نامه مزایا و پوشش‌های بیمه نامه را مورد بررسی قرار می‌دهند و بیمه نامه ای را برای خرید انتخاب می‌کنند که بتوانند در زمان خسارت بیشترین پوشش و منافع را برای آنها حاصل کنند.  از آنجاکه خرید بیمه نامه یک محصول منطقی می‌باشد و پوشش‌های بیمه نامه برای مشتریان در زمان خسارت حائز اهمیت می‌باشد،در این پژوهش دو فاکتور تعهد عاطفی و وفاداری عاطفی با توجه به نظر اساتید و کارشناسان محترم از مدل حذف شد همچنین فاکتور قیمت‌های رقابتی را جایگزین فاکتور تعهد مبتنی بر محاسبه قرار گرفت،  تا پژوهش از پایایی بالاتری برخوردار باشد. بنابراین مدل مفهومی‌پژوهش برگرفته از مدل جامع سایون‌هان و دیگران در شکل 1-2 ارائه شده است.

شکل 1-2 : مدل مفهومی‌پژوهش بر گرفته از مدل جامع سایون‌هان و دیگران (محقق ساخته )

1-2- اهمیت و ارزش پژوهش

در جامعه نوین و در محیط بسیار پویای اقتصادی، سازمان‌ها بدون داشتن پوشش‌های بیمه ای کافی و مناسب هم چون گام زدن با چشم‌های بسته در محیطی پرتلاطم و تاریک است. اهمیت این موضوع برای موسسات اقتصادی به مراتب بیشتر و غیر قابل اغماض است. یک موسسه اقتصادی بدون داشتن بیمه نامه‌های مناسب، سخت افزار و ابزار تولید گردآوری و راه اندازی کند، نیروی کار استخدام کند، تولید کند، بازاریابی کند، فروش نماید و هم چنین بتوانند دست به صادرات بزند. در یک کلام موسسه بدون بیمه نمی‌تواند امید کافی به ماندگاری در بازار اقتصادی داشته باشد و در گرداب‌های حتی نه چندان بزرگ از صحنه رقابت حذف خواهد گردید. شرکت بیـمه پاسارگاد (سهامی‌عام) یکی از نخستین شرکت‌های بیمه خصوصی در راستای اعطای آرامـش و حذف تشویش و نگرانی به پشتوانه دانش و تجربه سالیان متمادی مدیران ارشد بیمه ای خود و سـرمایه گذاری موسـسات معـتبر کشور با شعار (آرامش شما، هدف ما) به منظور عرضه خدمات بیمه ای در سطح استانداردهای جهانی، کسب سود متوازن و همسو با مصالح ملی، و فعالیت در زمینه بیمه‌های (زندگی و غیرزندگی(به طور مستقیم و قبولی اتکایی توسط گروه مالی پاسارگاد تاسیس شد .

بیمه مرکزی هر سال شرکت‌های بیمه را بر اساس شاخص‌های مختلف مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار می‌دهد و شرکت‌های برتر را انتخاب می‌کند.در رتبه بندی سال 89 بیمه مرکزی، شرکت بیمه پاسارگاد از شرکت‌های زیرمجموعه گروه مالی پاسارگاد موفق شد عنوان بیمه برتر را از آن خود کند.بر این اساس، بیمه مرکزی در سال 89 شرکت‌های بیمه را از لحاظ 30 شاخص مورد ارزیابی قرار داده است که شرکت بیمه پاسارگاد در 12 شاخص صاحب عنوان‌های اول تا سوم شده است.بیمه پاسارگاد در 8 شاخص رتبه نخست، در دو شاخص رتبه دوم و دو شاخص هم رتبه سوم را کسب کرده و با کسب بالاترین امتیاز نام خود را به عنوان بیمه برتر کشور مطرح کرده است.

پژوهش حاضر به دنبال بررسی عوامل مؤثر بر وفاداری و رضایتمندی مشتری می‌باشد بنابراین ذکر این نکته خالی از لطف نیست که رضایتمندی و یا عدم رضایت مشتری تنها حاصل و نتیجه ارزیابـی وی از خرید و مصرف گذشتـه اش است. بنابراین، رضایتمندی صرف نمی‌تواند عاملی برای حفظ و نگهداری مشتری و در نتیجه سودآوری سازمان تلقی شود. هنر بازاریابی آن است که مشتریان یک سازمان در داخل همکار و در خارج از سازمان حامی‌و طرفدار سازمان باشد امروزه متعهدکردن مشتری جایگاه ویژه ای پیدا کرده است

به دلیل اهمیت وفاداری مشتری برای رشد سازمانهای بیمه، برای مدیران و بازاریابان بسیار مهم است که مفاهیم الگوهای وفاداری را به خوبی شناخته و درک نمایند، بودن چنین شناختی، ممکن است موسسات خدماتی شاخص‌های نادرستی را برای اندازه گیری وفاداری مشتری انتخاب نمایند، قادر به ارتباط دادن وفاداری مشتری به شاخص‌های عملکرد نباشد و در طراحی برنامه‌های وفاداری و شناخت و رفتارهای درست مشتریان دچار اشتباه شوند .درک مفهوم وفاداری مشتری به مدیران این اجازه را می‌دهد که بر عوامل مهم تأثیرگذار که حفظ مشتریان را در بر دارد تمرکز کنند.

این پژوهش از آن جهت اهمیت دارد که می‌توان با شناخت عوامل تأثیر گذار بر وفاداری مشتریان  نمایندگی‌های بیمه پاسارگاد و کنترل بهتر آنان، فعالیت‌های لازم  جهت جلب وفاداری مشتریان را شناسایی و کسب سود‌های بلند مدت که جزء عوامل تأثیر گذار بر بقای درازمدت خدمات بیمه می‌باشد را بهبود بخشید و آنان را در موفقیت‌های دراز مدت یاری نمود. به نظر می‌رسد که عدالت در خدمات، کیفیت خدمات، اعتماد،رضایتمندی،دوستی تجاری می‌تواند از عوامل مؤثر بر افزایش وفاداری مشتریان به حساب آید.

1-3- کاربرد نتایج پژوهش

نتایج این پژوهش بر مبنای مطالعه صورت گرفته در شرکت بیمه پاسارگاد با هدف تعیین عوامل مؤثر بر وفاداری  و رضایتمندی مشتریان استخراج شده است. به طور کلی نتایج این پژوهش می‌تواند در برنامه ریزی و فعالیت بخش‌های مختلف بیمه پاسارگاد اعم از بخش برنامه ریزی، مدیریت شعبه‌ها، تحقیق و توسعه و حتی در قسمت فروش در نمایندگی‌های بیمه پاسارگاد مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این برخی از کاربردهای خاص این پژوهش عبارتند از:

1. پیش بینی واکنش‌های مشتریان در برابر تغییر وضعیت قیمت‌های رقابتی و یا کیفیت خدمات
2. دستیابی به راهکارهای مناسب برای افزایش رضایتمندی و وفاداری در مشتریان.
3. بهره‌مندی از مدیریت هزینه‌های مادی و غیر مادی با توجه به عوامل تأثیرگذار بر رضایتمندی بیمه گذاران.
4. افزایش احساس دوستی و تعهد در میان بیمه گذاران بیمه پاسارگاد.
5. ایجاد برنامه منسجم و هماهنگ در میان شعبات و نمایندگی‌ها در جهت افزایش رضایتمندی مشتریان.
6. دستیابی به مشتریان وفادار و در پی آن دستیابی به بهره‌وری و سود بلند مدت.
7. ارتقاء کیفیت خدمات بیمه پاسارگاد با افزایش توجه به عوامل تأثیر گذار بر رفتار بیمه گذاران.

1-4- اهداف پژوهش

1-  تعیین تأثیر عدالت خدمات بر رضایتمندی مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان

1-1 تعیین تأثیر عدالت خدمات بر کیفیت خدمات مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان.

1-2-  تعیین تأثیر کیفیت خدمات بر رضایتمندی مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان.

1-3-  تعیین تأثیر عدالت خدمات بر اعتماد مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان.

1-4- تعیین تأثیر اعتماد بر رضایتمندی مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان.

1-5-  تعیین تأثیر عدالت خدمات بر دوستی تجاری ایجاد شده ما بین مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان و کارکنان.

1-6-  تعیین تأثیر دوستی تجاری بر رضایتمندی مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان.

2-  تعیین تأثیر رضایتمندی مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان بر وفاداری شناختی آنان.

3- تعیین تأثیر قیمت‌های رقابتی بر وفاداری شناختی مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان.

4- تعیین تأثیر وفاداری شناختی مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان بر وفاداری نیت آنان.

5-  تعیین تأثیر وفاداری نیت مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان بر وفاداری رفتار آنان

1-5- فرضیه‌ها ی پژوهش

• عدالت خدمات بر رضایتمندی مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان تأثیر دارد.

1-1- عدالت خدمات بر کیفیت خدمات مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان تأثیر دارد.

1-2- کیفیت خدمات بر رضایتمندی مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان تأثیر دارد.

1-3- عدالت خدمات بر اعتماد مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان تأثیر دارد .

1-4- اعتماد بر رضایتمندی مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان تأثیر دارد.

1-5- عدالت خدمات بر دوستی تجاری ایجاد شده ما بین مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان و کارکنان تأثیر دارد.

1-6- دوستی تجاری بر رضایتمندی مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان تأثیر دارد.

2- رضایتمندی مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان بر وفاداری شناختی آنان تأثیر دارد.

3- قیمت‌های رقابتی بر وفاداری شناختی مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان تأثیر دارد.

4- وفاداری شناختی مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان بر وفاداری نیت آنان تأثیر دارد

5- وفاداری نیت مشتریان بیمه پاسارگارد شهرستان اصفهان بر وفاداری رفتار آنان تأثیر دارد.

1-6- قلمرو پژوهش

1-6-1-  قلمرو موضوعی پژوهش

قلمرو این پژوهش از نظر موضوعی، در محدوده ارزیابی عوامل مؤثر بر وفاداری مشتریان نمایندگی‌های شرکت بیمه پاسارگاد شهرستان اصفهان می‌باشد.

1-6-2-  قلمرو مکانی پژوهش

قلمرو مکانی این پژوهش نمایندگی‌های شرکت بیمه پاسارگاد شهرستان اصفهان می‌باشد.

1-6-3- قلمرو زمانی پژوهش

قلمرو زمانی بازه اردیبهشت ماه تا آذر ماه 1391 بوده است .

1-7- تعاریف عملیاتی و مفهومی‌واژه‌ها

وفاداری مشتری

تعریف نظری: ایجاد تعهد در مشتری برای انجام معامله با سازمان خاص و خرید کالاها و خدمات به طور مکرر(سوزان و لارسون 2004،ص 297)

تعریف عملیاتی: در این پژوهش وفاداری زمانی حاصل میگرددکه مشتری برای همیشه جهت خرید انواع بیمه نامه به نمایندگی‌های بیمه پاسارگاد مراجعه کرده و به جز آن دیگران را تشویق به خرید از این شرکت می‌نماید.

رضایتمندی مشتریان

تعریف نظری: احساس روانشناختی نهایی که از انتظارات ناهماهنگ مشتری در ارتباط با انتظارات اولیه اش نشات میگیرد(اولیور 1999)

1-5-1 قلمرو زمانی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..7

1-5-2 قلمرو مکانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….7

1-5-3 قلمرو موضوعی………………………………………………………………………………………………………………………………………………..7

1-6 سؤالات  و فرضیات پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………….7
1-7 تعاریف، مفاهیم و اصطلاحات………………………………………………………………………………………………………………………………..8

فصل دوم : ادبیات و پیشینه­­ی پژوهش

 

2-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..12

2-2 مبانی نظری پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………12

2-2-1 بانک و مراحل شکل گیری آن …………………………………………………………………………………………………………………………12

2-2-2سیرتحول بانکداری درایران……………………………………………………………………………………………………………………………….14                                                                            2-2-2-1 فعالیت سرمایه گذاران خارجی……………………………………………………………………………………………………………………..14

2-2-3 منابع مالی بانکها……. ……………… ……………………………………………………………………………………………………………………..15
2-2-4  تجهیز منابع مالی……………………………………………………………………………………………………………………………………………15
2-2-4-1 روش­های تجهیز منابع ……………………………………………………………………………………………………………………………….15
2-2-4-1-1 تجهیز منابع در بانک­داری سنتی……………………………………………………………………………………………………………….16
2-2-4-1-2 تجهیز منابع در بانک­داری اسلامی……………………………………………………………………………………………………………16
2-2-4-2 تجهیز منابع پولی در نظام بانکی ایران……………………………………………………………………………………………………………18
2-2-4-3 تجهیز منابع پولی در بانکداری نوین…………………………………………………………………………………………………………..18
2-2-4-3-1 تجهیز منابع مالی از طریق بانک­داری بین­المللی و چند ملیتی………………………………………………………………………..18
2-2-4-3-2 تجهیز منابع مالی از طریق فعالیت­های مالی ترکیبی یا متنوع(مجتمع­های مالی)………………………………………………..19
2-2-4-3-3 تجهیز منابع مالی از طریق خدمات مالی غیر بانکی………………………………………………………………………………………19
2-2-4-3-4 تجهیز منابع مالی از طریق ارائه خدمات خرد و کلان به­وسیله بانک­ها…………………………………………………………….20
2-2-4-3-5 تجهیز منابع مالی از طریق بانک­داری جامع…………………………………………………………………………………………………20
2-2-4-3-6 تجهیز منابع مالی از طریق ابزارهای مالی خارج از ترازنامه و تبدیل ابزارهای مالی به اوراق بهادار……………………..21
2-2-5  عوامل کلیدی موفقیت(csf) بانک­ در جذب منابع مالی……………………………………………………………………………………….21
2-2-5-1 نقش عوامل مدیریتی در جذب منابع……………………………………………………………………………………………………………..22
2-2-5-1-1 نقش عوامل مدیریت منابع انسانی در جذب منابع……………………………………………………………………………………….22
2-2-5-1-2 تبلیغات………………………………………………………………………………………………………………………………………………….23
2-2-5-1-2-1 استفاده از تبلیغات برای کمک به فروش خدمات بانک…………………………………………………………………………….25
2-2-5-1-3 تعداد شعب و تأثیر آن در جذب منابع……………………………………………………………………………………………………….26
2-2-5-1-4 تأثیر عامل استقرار مکانی شعب مؤسسات مالی و بانک­ها در جذب منابع مالی………………………………………………26
2-2-5-1-5 نقش عامل محیط داخلی شعب در جذب منابع مالی……………………………………………………………………………………27
2-2-5-1-5-1 شرایط یک محیط مناسب برای جذب منابع مالی…………………………………………………………………………………….28
2-2-5-1-5-1-1 شاخص­های محیط مناسب از نظر فیزیکی………………………………………………………………………………………….29
2-2-5-2 نقش مهارت کارکنان در جذب منابع …………………………………………………………………………………………………………….30
2-2-5-2-1 مهارت­های انسانی…………………………………………………………………………………………………………………………………..31
2-2-5-2-2 مهارت­های ادراکی………………………………………………………………………………………………………………………………….32
2-2-5-2-3 مهارت­های فنی………………………………………………………………………………………………………………………………………33
2-2-5-3 نقش عامل رضایت مشتریان از کارکنان در جذب منابع مالی…………………………………………………………………………….33
2-2-5-3-1 نقش تنوع خدمات در جذب منابع مالی…………………………………………………………………………………………………….35
2-2-5-3-1-1 تنوع فعالیت­های بانکی در بانک­داری نوین…………………………………………………………………………………………….36
2-2-5-3-1-2 تنوع خدمات ارائه شده در نظام بانکی ایران……………………………………………………………………………………………37
2-2-5-3-2 نقش کیفیت خدمات در جذب منابع………………………………………………………………………………………………………….39
2-2-5-3-3 روابط عمومی…………………………………………………………………………………………………………………………………………40
2-2-5-3-3-1 جایگاه روابط عمومی در بانک و نقش ان در رضایت مشتریان………………………………………………………………….40

 

2-2-5-3-4 نقش سیستم رسیدگی به شکایات و پیشنهادات در جذب منابع مالی……………………………………………………………..42
2-2-5-3-5 بازاریابی در بانک و مؤسسات پولی و مالی و نقش آن در جذب منابع مالی…………………………………………………….42
2-2-5-3-5-1 استراتژی­های رشد در بانک………………………………………………………………………………………………………………….43
2-2-5-4 نقش فن­آوری در جذب منابع……………………………………………………………………………………………………………………….46
2-2-5-4-1 بانکداری الکترونیکی و تأثیر آن بر جذب منابع مالی……………………………………………………………………………………47
2-2-5-4-1-1 بانک­داری سنتی………………………………………………………………………………………………………………………………….48
2-2-5-4-1-2 بانک­داری دو گانه……………………………………………………………………………………………………………………………….49
2-2-5-4-2 زیرساخت­های فرهنگی……………………………………………………………………………………………………………………………50
2-2-5-4-3 دستگاه­های خودپرداز………………………………………………………………………………………………………………………………51
2-2-5-4-4 دستگاه پوز…………………………………………………………………………………………………………………………………………….52
2-2-5-4-5 تلفن همراه  بانک……………………………………………………………………………………………………………………………………52
2-2-5-4-6 اینترنت بانک …………………………………………………………………………………………………………………………………………53
2-2-5-4-7 تلفن­بانک……………………………………………………………………………………………………………………………………………….54
2-2-6 عوامل کلیدی موفقیت(csf) صنعت بانک­­داری……………………………………………………………………………………………………54
2-2-6-1 رویکرد فاکتورهای حیاتی موفقیت………………………………………………………………………………………………………………..55
2-2-7 جمع بندی مبانی نظری پژوهش: ………………………………………………………………………………………………………………………57
2- 3 پیشینه پژوهش: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………57
2-3-1  پیشینه پژوهش در خارج از کشور …………………………………………………………………………………………………………………..57
2-3-2 پیشینه پژوهش در داخل کشور: ……………………………………………………………………………………………………………………….61
2-4 مدل مفهومی پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………..65

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..69

3-2 روش پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….69

3-3 جامعه و نمونه آماری، حجم نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………..70

3-4 روش و ابزار جمع آوری داده ها…………………………………………………………………………………………………………………………..72

3-4-1چارچوب نظری تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………….74
3-5 روایی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..77
3-6 اعتبار (پایایی)……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..77
3-7 روش های تجزیه و تحلیل آماری………………………………………………………………………………………………………………………….79
3-8 متغیرهای مورد بررسی در مدل……………………………………………………………………………………………………………………………..82

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..84

4-2آمار توصیفی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..84

4-3 آمار استباطی. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….88

4-3 -1 آزمون فرضیه­های تحقیق بر اساس داده­های حاصل از پرسشنامه…………………………………………………………………………..88
4-3-1-1تجزیه و تحلیل سؤالات و آزمون فرضیه­های تحقیق………………………………………………………………………………………….88
4-3-1-1-1  فرضیه اول…………………………………………………………………………………………………………………………………………….88
4-3-1-1-2  فرضیه دوم……………………………………………………………………………………………………………………………………………90
4-3-1-1-3  فرضیه سوم ………………………………………………………………………………………………………………………………………….91
4-3-1-1-4  فرضیه چهارم………………………………………………………………………………………………………………………………………..92
4-3-2  بررسی نرمال بودن متغیرهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………………94
4-3-2-1 آزمون کلمگروف – اسمیرونف…………………………………………………………………………………………………………………….94
4-3-2-2 آزمون Q-QPLOT………………………………………………………………………………………………………………………………….95
4-4 بررسی و تجزیه و تحلیل فرضیات………………………………………………………………………………………………………………………..98
4-4-1 فرضیه اول……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..98
4-4-2 فرضیه دوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….101

این مطلب را هم بخوانید :

http://dreamrise.ir/forum/members/asaadv/#vmessage60495

4-4-3 فرضیه سوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..104
4-4-4  فرضیه چهارم………………………………………………………………………………………………………………………………………………107
4-4-5 آزمون ANOVA………………………………………………………………………………………………………………………………………..110
4-5 تحلیل مسیر و استخراج مدل بر اساس داده های آماری…………………………………………………………………………………………111
4- 5-1 بیان متغیرهای مورد بررسی در قالب یک مدل مفهومی……………………………………………………………………………………..112
4-6 جمع­بندی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………118

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………122

5-2 نتایج پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………122

5-2- 1 تجزیه و تحلیل……………………………………………………………………………………………………………………………………………122
5-3 پیشنهادهای برگرفته از تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………..126
5-4 پبیشنهاد به محققین آینده:…………………………………………………………………………………………………………………………………..129
5-5 محدودیت های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………….129

پیوست ها

پیوست ها ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………131

پرسشنامه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..146

 

منابع

منابع فارسی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………149

منابع لاتین ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..155

فهرست جدول ها

 

جدول (2-1 ) : ماتریس استراتژی­های مختلف رشد در یک بانک…………………………………………………………………………………….44

جدول شماره (2-2):  شاخص­های زیرمجوعه چهار فاکتور ساختاری……………………………………………………………………………….56
جدول شماره (3-1): تعیین حجم و تعداد نمونه برای هر کدام از بانک­های دولتی………………………………………………………………71
جدول شماره (3-2): عوامل حیاتی موفقیت بانک­ها در جذب منابع ارزان قیمت………………………………………………………………..72
جدول شماره (3-3): تناظر هر یک از عوامل تحقیق با سؤالات پرسشنامه………………………………………………………………………….74
جدول شماره (3-4): مؤلفه­های تشکیل دهنده فاکتورهای ساختاری………………………………………………………………………………….75
جدول شماره (3-5 ): نتایج بررسی ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه برای هر یک از مؤلفه ها……………………………………………..78
جدول شماره (3-6): ویژگی متغیرهای مورد بررسی……………………………………………………………………………………………………….82
جدول(4-1): تعداد پاسخ­دهندگان به سئوالات پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………84
جدول (4-2): توزیع فراوانی و درصد پاسخ به سؤالات پرسشنامه……………………………………………………………………………………85
جدول (4-3): آمار توصیفی کل سؤالات……………………………………………………………………………………………………………………….87
جدول (4-4): میانگین و انحراف معیار پاسخ سؤال­های مربوط به فرضیه اول…………………………………………………………………….88
جدول (4-5): آزمون t تک نمونه­ای مربوط به فرضیه اول……………………………………………………………………………………………….89
جدول (4-6): میانگین و انحراف معیار پاسخ سؤال­های مربوط به فرضیه دوم…………………………………………………………………….90
جدول (4-7): آزمون t تک نمونه­ای مربوط به فرضیه دوم………………………………………………………………………………………………90
جدول (4-8): میانگین و انحراف معیار پاسخ سؤال­های مربوط به فرضیه سوم…………………………………………………………………..91
جدول (4-9): آزمون t تک نمونه­ای مربوط به فرضیه سوم……………………………………………………………………………………………..92
جدول (4-10): میانگین و انحراف معیار پاسخ سؤال­های مربوط به فرضیه چهارم………………………………………………………………93
جدول (4-11): آزمون t تک نمونه­ای مربوط به فرضیه چهارم………………………………………………………………………………………..93
جدول شماره(4-12): نتایج کلی آزمون کلمگروف – اسمیرونف برای بررسی نرمال بودن متغیرها………………………………………..94
جدول شماره(4-13): محاسبه­ی ضریب همبستگی اسپیرمن برای فرضیه اول……………………………………………………………………..99
جدول شماره(4-14): محاسبه­ی آماره F برای فرضیه اول………………………………………………………………………………………………100
جدول شماره(4-15): محاسبه­ی ضرایب رگرسیونی فرضیه اول………………………………………………………………………………………100
جدول شماره(4-16): محاسبه­ی ضریب همبستگی اسپیرمن برای فرضیه اول……………………………………………………………………102
جدول شماره(4-17): محاسبه­ی آماره F برای فرضیه دوم……………………………………………………………………………………………..103
جدول شماره(4-18): محاسبه­ی ضرایب رگرسیونی فرضیه دوم……………………………………………………………………………………..103
جدول شماره(4-19): محاسبه­ی ضریب همبستگی اسپیرمن برای فرضیه دوم…………………………………………………………………..105
جدول شماره(4-20): محاسبه­ی آماره F برای فرضیه سوم…………………………………………………………………………………………….106
جدول شماره(4-21): محاسبه­ی ضرایب رگرسیونی فرضیه سوم…………………………………………………………………………………….106
جدول شماره(4-22): محاسبه­ی ضریب همبستگی اسپیرمن برای فرضیه سوم………………………………………………………………….108
جدول شماره(4-23): محاسبه­ی آماره F برای فرضیه چهارم………………………………………………………………………………………….109
جدول شماره(4-24): محاسبه­ی ضرایب رگرسیونی فرضیه چهارم………………………………………………………………………………….109
جدول شماره(4-25): محاسبه­ی ضریب همبستگی اسپیرمن برای فرضیه چهارم……………………………………………………………….111
جدول شماره(4-26): همبستگی های موجود بین متغیر ها…………………………………………………………………………………………….112
جدول شماره (4-27): ضریب رگرسیونی مدل نهایی آماری…………………………………………………………………………………………..115
جدول شماره (4-28): خروجی های مربوط به مناسب بودن مدل آماری نهایی………………………………………………………………..116
جدول شماره (4-29): ضرایب رگرسیونی خطی محاسبه شده……………………………………………………………………………………… 117
جدول شماره (4-30): ضرایب رگرسیونی مؤلفه های مدل…………………………………………………………………………………………….117
جدول شماره  (4-31) نتایج تجزیه و تحلیل فاکتور و نرخ اهمیت آن بر اساس میانگین……………………………………………………119

 

چکیده

هدف از این تحقیق بررسی عوامل مؤثر(مدیریتی، نیروی انسانی، رضایت مشتریان و فن­آوری رایانه­ای) بر جذب منابع ارزان­قیمت بانک­های دولتی است. جذب منابع مالی آنقدر برای بانک ها مهم و حیاتی می باشد که رقابت بسیار شدیدی در این زمینه بین آنها ایجاد نموده است. در این راستا و طی چند دهه اخیر زمینه های جدیدی جهت جذب بیشتر منابع بانکی به وجود آمده است. بنابراین ضرورت دارد با بررسی ابعاد و عوامل مؤثر بر جذب منابع ارزان قیمت بانکی هر چه بهتر و بیشتر و کاراتر از این منابع، استفاده بهینه شود. جمع­آوری داده­های مورد نیاز از طریق پرسشنامه صورت پذیرفت. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مدیران شعب بانک­های دولتی(ملی، سپه، مسکن، کشاورزی، توسعه و تعاون، توسعه صادرات، صنعت و معدن) شهر کرمانشاه است. تعداد پاسخ­دهندگان به پرسشنامه 127 نفر و اعتبار آن با محاسبه­ی ضریب آلفای کرونباخ 877/0 می­باشد. نمونه آماری شامل 136 نفر است که با استفاده از روش سرشماری تعیین گردیه است. تجزیه و تحلیل و مقایسه عوامل مؤثر در جذب منابع مالی ارزان­قیمت نشان داد که میزان استفاده از عوامل مدیریتی، نیروی انسانی، رضایت مشتریان و فن­آوری رایانه­ای ) بر جذب منابع مؤثر بوده و همبستگی معناداری بین این متغیرها وجود دارد. در بین این عوامل، عوامل مدیریتی بیشترین تآثیر بر روی جذب منابع مالی دارد.

کلمات کلیدی: بانک­های دولتی، عوامل مدیریتی، عوامل نیروی انسانی، عوامل رضایت مشتریان و عوامل فن­آوری رایانه­ای، کرمانشاه

 1-1 مقدمه:

تجهیز منابع همواره اصلی ترین وظیفه سیستم بانکی بوده است. بانک­ها وجوه مازاد را جمع­آوری و با دادن وام به متقاضیان، وظیفه سنتی خود یعنی واسطه­گری را میان سپرده­گذاران و وام­گیرندگان ایفا می­نمایند.  معمولاً در فعالیت­های یک بانک، جذب منابع مالی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در بانک­داری نوین عوامل متعددی وجود دارند که بر روند منابع مالی بانک­ها و موسسات مالی تأثیر می­گذارند. شناسایی و تعیین میزان تأثیر این عوامل خود مقوله­ای مهم است، چون گاهی شرایط و موقعیت­های مالی با یکدیگر یکسان نیستند. و ممکن است مؤلفه‌های تأثیرگذار برتجهیز منابع پولی حتی برای هر یک از شعب یک گروه بانکی متفاوت باشد. در بانک­داری نوین برای شناسایی عوامل مؤثر بر جذب منابع مالی از بازاریابی بانکی استفاده می­شود. بانک­داری امروز شیوه­های نوآورانه، مشتری­مداری مؤثر، ارائه تکنولوژی­های کارآمد، سرویس­دهی و خدمات مورد نظر مشتری را طلب می­کند که هر بانکی در این امور موفق­تر عمل کند در بازار رقابتی نیز موفق به جذب منابع بیشتر و در نتیجه دوام، بقای دائمی و بهره­وری بالاتر خواهد شد.

قضاوت مشتری در امور بانکی بر اساس میزان توان­مندی بانک در حل کمک به معضلات و توسعه و تجارت او استوار است. امنیت، سرعت تراکنش، دوستی با مصرف­کننده و راحتی، سهولت استفاده، اعتماد و مسائل مربوط به حریم خصوصی، از مهم­ترین عوامل در انتخاب بانک از طرف مشتری می­باشند.

بدیهی است که امروزه بیشتر بانک­ها با محیطی کاملاً پویا روبه رو هستند و همه بانک­ها چه بزرگ و چه کوچک با توجه به تغییرات برق­آسا در موقعیت­های رقابتی و شرایط حاکم بر بازار، جذب و حفظ مشتریان را سرلوحه­ی برنامه­های خود قرار داده­اند. برای موفقیت در شرایط جدید به ساختارها، شیوه­های مدیریتی و رویه­ها و از همه مهم­تر نگرش­ها و فرهنگ جدید نیاز است. هر مؤسسه­ای که سریع­تر، واقع­بینانه­تر و اثربخش­تر عمل کند، در بازار رقابتی موفق­تر خواهد بود.

 1-2 بیان مسأله:

موضوع این پژوهش عبارت است از : « بررسی عومل موفقیت بانک­ها در جذب منابع ارزان قیمت ». تجهیز منابع پولی از همان ابتدا که بشر به زندگی اجتماعی روی آورد و داد و ستد و مبادله کالارا شروع کرد آغاز شد و همواره یکی از اصلی­ترین وظیفه­های سیستم بانکی بوده است. در عصرحاضر مؤسسات مالی و بانک­ها برای تجهیز منابع مالی نیاز به تغییرات اساسی در محصولات و خدمات خود دارند و با خدمات ساده و ساختار سنتی بانکداری واسطه­گری نمی­توانند درعرصه­های جهانی به تجهیز منابع بپردازند. در بانک­داری نوین، بانک­ها در زمینه­های مالی، غیر بانکی خدمات متعددی به مشتریان ارائه می­دهند و ارائه خدمات نوین مانند بانک­داری سرمایه­گذاری، باعث شده منابع جدیدی به بانک­ها سرازیر شود و در واقع دربانک­داری نوین، بخش عمده ای از منابع ازطریق فعالیتهای غیربانکی به دست می­آید(زریباف، 1382).

درنظام بانکی ایران تجهیز منابع با توجه قوانین بانکداری اسلامی از دو طریق انجام می­شود:

• ازطریق جذب سپرده­های قرض­الحسنه جاری و پس انداز، که منابع مالکانه نامیده می­شوند.
• از طریق جذب سپرده­های مدت­دار، که منابع وکالتی نامیده می­شوند.

بانک­ها زمانی قادر به فعالیت خواهند بود که سهم خود را از سبد پولی حفظ نموده، در صدد افزایش آن برآیند. شناسایی عوامل موثر بر افزایش منابع مالی برای بانک­ها امری ضروری است. با توجه به اهمیت این موضوع اولین و محکم­ترین پله دستیابی به سود، افزایش منابع، مخصوصا منابع ارزان قیمت است(هدایتی، 1383).

جذب منابع مالی آنقدر برای بانک­ها مهم و حیاتی می باشد که رقابت بسیار شدیدی در این زمینه بین آنها ایجاد نموده است. یکی از شواهد عمده ارائه خدمات نوین، جلب اطمینان و توجه و تشویق بیشتر مردم برای سپرده­گذاری در بانک­ها می­باشد. در این راستا و طی چند دهه اخیر زمینه­های جدیدی جهت جذب بیشتر منابع بانکی و ارائه خدمات بهتر و سریع­تر به مشتریان به وجود آمده است. بنابراین ضرورت دارد با بررسی ابعاد و عوامل مؤثر بر جذب منابع ارزان­قیمت بانکی هر چه بهتر و بیشتر و کاراتر از این منابع، استفاده بهینه شود. با شناخت تأثیر هر کدام از عوامل در افزایش منابع و جذب مشتریان و با در نظر گرفتن هزینه هر کدام از راهکارهای موثر در رسیدن به این هدف، می­توان با صرفه­ترین روش ممکن را که می­تواند بیشترین تأثیر در جذب بیشتر منابع داشته باشد، انتخاب کرد. همچنین نتایج آن می­تواند برای مدیران بانک­ها و دیگر موسسات پولی و اعتباری کشور در زمینه شناسایی راه­های دستیابی به افزایش منابع و رشد دلخواه مفید و ارزشمند باشد.

شرایط رقابتی کنونی صنعت بانکداری و افق پیش رو نشان می­دهد که بانک­ها برای  تجهیز منابع پایدار و ارزان­قیمت  با چالش های جدی مواجه می­باشند و باید به دنبال روش­های نوینی در جذب این منابع باشند.

از دو جهت این پژوهش جدید می­باشد اول اینکه در پژوهش­هایی که در زمینه تجهیز منابع صورت گرفته بیشتر بر روی منابع کلی بانک متمرکز بوده و بر روی منابعی که کمترین هزینه را برای بانک داشته باشد و به اصطلاح ارزان قیمت تحقیقی صورت نگرفته. دوم اینکه در پژوهش­های قبلی هر کدام فقط به یک جنبه و ارتباط یک یا دو متغیر را با جذب منابع بررسی نموده­اند. در این تحقیق به ارتباط چهار متغیر اصلی، مدیریتی، نیروی انسانی، مشتریان، فناوری(چن[1]،1999، لافور[2]2005، سرکا[3]،2005)، در میزان جذب منابع ارزان­قیمت پرداخته شد.

 

1-3  ضرورت و اهمیت پژوهش:

اگر وظیفه یک بانک را در دو کلمه تجهیز منابع و تخصیص منابع خلاصه کنیم، موضوع این پژوهش در ارتباط با وظیفه اول بانک، یعنی تجهیز منابع است. بانک­ها از یک طرف با روش­های مختلف اقدام به جمع­آوری منابع می­کنند، و از طرف دیگر منابع جمع­آوری شده را به بخش­های مختلف اقتصادی تخصیص می­دهند. هیچ بانکی بدون منابع مالی نمی­تواند  به حیات خویش ادامه دهد. در حقیقت زیر بنا و لازمه تشکیل و ادامه حیات هر بانکی به جذب منابع مربوط است.

بانک­ها زمانی قادر به فعالیت خواهند بود که سهم خود را از سبد پولی حفظ نموده، در صدد افزایش آن برآیند. شناسایی عوامل موثر بر افزایش منابع مالی برای بانک­ها امری ضروری است. با توجه به اهمیت این موضوع اولین و محکم­ترین پله دستیابی به سود، افزایش منابع، مخصوصا منابع ارزان­قیمت است (رمضانی،1385).

به علت اهمیت تجهیز منابع برای بانک­ها، رقابت شدیدی در این زمینه ایجاد شده است. یکی از عمده­ترین دلایل استفاده فناوری پیشرفته  و ارائه خدماتی نظیر تلفن­بانک، فاکس بانک، کارت­های هوشمند، برای جلب اطمینان بیشتر مردم به سپرده­گذاری در بانک­ها می­باشد. در این راستا و طی چند دهه اخیر زمینه­های جدیدی جهت جذب سپرده ارائه خدمات بهتر و سریع­تر به مشتریان به وجود آمده است، که برخی از آن­ها عبارتند از: بانک­داری از طریق تلفن همراه و استفاده گسترده از شبکه اینترنت، ارائه خدمات بانکی مانند چک و پول الکترونیکی و رواج روز افزون تجارت الکترونیکی و رواج روزافزون تجارت الکترونیکی در عرصه فعالیت­های اقتصادی.

سوال مطرح آن است که چه متغیرهایی در جذب منابع ارزان قیمت تأثیر گذار هستند؟ آیا عوامل مدیریتی، عوامل نیروی انسانی، رضایت مشتریان، عوامل فناوری(چن[4]،1999، لافور[5]2005، سرکا[6]،2005) بر میزان و موفقیت بانکها در جذب منابع ارزان قیمت تأثیرگذار هستند یا خیر؟ و اینکه در صورت تأثیرگذاری، تأثیر هر کدام از متغیرهای مذکور به چه میزان است. در این پژوهش پاسخ مناسبی به این سؤالات داده شد.

این تحقیق بر اساس طرح تحقیق از نوع توصیفی، پیمایشی و بر اساس هدف از نوع کاربردی می­باشد. با توجه به مدل ارائه شده تأثیر چهار متغیر: عوامل مدیریتی، عوامل نیروی انسانی، رضایت مشتریان، عوامل فناوری، به عنوان متغیرهای مستقل اصلی بر متغیر وابسته جذب منابع ارزان قیمت مورد بررسی و آزمون قرار گرفت. ابزار جمع­آوری اطلاعات شامل تحقیقات مستقل، منابع کتابخانه­ایی، اینترنتی و سایر بانک­های اطلاعاتی و همچنین پرسشنامه بود. برای تحلیل آماری داده ها از فنون آمار توصیفی)تنظیم جداول توصیفی، میانگین و انحراف معیار( و استنباط )آزمونt  استیودنت، فیشر، آزمون کلمگروف– اسمیرنوف، آزمون همبستگی، آزمون آنووا) استفاده شد تا مناسب بودن آن از دید جامعه­ی آماری ارزیابی و بیان شود. داده­های گردآوری شده از پرسشنامه­ها مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت و با بررسی فرضیات،  مناسب بودن مدل مشخص گردید.

متغیرهای پژوهش شامل:

• متغیر مستقل: عوامل مدیریتی، عوامل نیروی انسانی، رضایت مشتریان، عوامل فناوری.
• متغیر وابسته: جذب منابع ارزان قیمت.

 

1-4  اهداف پژوهش:

1-4-1 اهداف کلی پژوهش :

هدف از این پژوهش شناخت عوامل مؤثر بر جذب منابع ارزان قیمت بانکی مؤسسه مورد مطالعه که کمترین هزینه را برای بانک داشته باشد و همچنین درجه اولویت این عوامل از لحاظ میزان اثربخشی به منظور تقویت منابع بانک از لحاظ حجم ریالی است. عوامل مورد نظر در این تحقیق ، عوامل مدیریتی، عوامل نیروی انسانی, رضایت مشتریان، عوامل فناوری الکترونیکی می­با­شد.

1-4-2 اهداف ویژه پژوهش :

• شناسایی عوامل مدیریتی مؤثر بر جذب منابع مالی ارزان­قیمت بانک­های مورد مطالعه
• شناسایی عوامل نیروی انسانی مؤثر بر جذب منابع مالی ارزان­قیمت بانک­های مورد مطالعه
• شناسایی عوامل رضایت مشتریان مؤثر بر جذب منابع مالی ارزان­قیمت بانک­های مورد مطالعه
• شناسایی عوامل فن­آوری مؤثر بر جذب منابع مالی ارزان­قیمت بانک­های مورد مطالعه

1-4-3 اهداف کاربردی:

در فعالیت­های یک بانک، جذب منابع مالی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، زیرا موفقیت در این زمینه می تواند عاملی برای موفقیت در سایر زمینه­ها باشد، جذب منابع مالی ارزان قیمت برای هر بانک و سیستم بانکی هم به عوامل برون سازمانی و هم به عوامل درون سازمانی مربوط می­شود، لذا شناخت این عوامل و میزان تأثیرگذاری هر کدام از آن­ها برای موفقیت در این زمینه مهم و اساسی است. بر همین اساس نتایج به­دست آمده از این پژوهش می­تواند برای کلیه بانک­ها و موسسات مالی به صورتی کاربردی مورد استفاده قرار گیرد.

1-5 قلمرو پژوهش:

1-5-1 قلمرو زمانی: قلمرو زمانی این تحقیق نیمه دوم سال 1391 است.

1-5-2 قلمرو مکانی: قلمرو مکانی پژوهش، شعب بانک­های دولتی ( ملی، سپه، کشاورزی، مسکن، توسعه صادرات، توسعه تعاون، صنعت و معدن ) شهر کرمانشاه بوده است.

1-5-3 قلمرو موضوعی: این پژوهش رابطه بین عوامل کلیدی موفقیت بانک و جذب منابع مالی را مورد شناسایی قرار می­دهد.

 1-6 سؤالات و فرضیات پژوهش:

سؤال کلی این تحقیق عبارت است: «از متغیرهایی که در جذب منابع ارزان­قیمت موثرند کدامند؟».

سؤال ویژه این تحقیق عبارت است از: «تاچه اندازه جذب  منابع مالی ارزان قیمت در بانک ­ها تحت تاثیر متغیرهای مدیریتی، رضایت مشتریان ، نیروی انسانی، ، فناوری رایانه­ای قراردارد؟»

همچنین فرضیات پژوهش عبارتند از :

• عوامل مدیریتی بر موفقیت بانک­­های دولتی کرمانشاه در جذب منابع ارزان­قیمت تأثیر مثبت و معنی­داری دارد.
• عوامل نیروی انسانی بر موفقیت بانک­­های دولتی کرمانشاه در جذب منابع ارزان­قیمت تأثیر مثبت و معنی­داری دارد.
• رضایت مشتریان بر موفقیت بانک­­های دولتی کرمانشاه در جذب منابع ارزان­قیمت تأثیر مثبت و معنی­داری دارد.
• عوامل فناوری بر موفقیت بانک­­های دولتی کرمانشاه در جذب منابع ارزان­قیمت تأثیر مثبت و معنی­داری دارد.

 

• • 2-2-1 دامنه مشمولیت  25
  • 2-2-2 دوره های مالیاتی …………………………………. 25
  • 2-2-3 تاریخ تعلق مالیات …………………………………. 26
  • 2-2-4 نرخ های مالیات بر ارزش افزوده ………………………. 27
  • 2-2-5 وظایف و تکالیف مؤدیان …………………………… 27
  • 2-2-6 ماخذ محاسبه مالیات.. …………………………. 28
  • 2-2-7 استرداد یا تهاتر اضافه پرداختی مالیات……………….. 28
  • 2-2-8 اشخاص مشمول مالیات …………………………… .29

2-2-8-1.مشمولین مرحله اول ثبت نام …… .29

2-2-8-2 مشمولین مرحله دوم ثبت نام……. 30

2-2-8-3 مشمولین مرحله سوم ثبت نام……. 30

2-2-8-4 مشمولین مرحله چهارم ثبت نام….. 32

2-2-8-5مشمولین مرحله پنجم ثبت نام……. 32

• 2-3 ویژگی‌های اجرای مالیات بر ارزش افزوده ……. 32

2-3-1مزایای اجرای مالیات بر ارزش افزوده ….. 33

2-3-2ایرادات وارد بر مالیات بر ارزش افزوده .. 35

2-3-3جایگاه مالیات بر ارزش افزوده ………. 36

• 2-4 مرور ادبیات و سوابق مربوطه …………….. 38

2-4-1مروری برسوابق مطالعات خارجی پیرامون موضوع…………………………………………..38

2-4-2مروری برسوابق مطالعات داخلی پیرامون موضوع…………………………………………….48

• 2-5 مدل مفهومی تحقیق………………………. 75

فصل سوم: روش‌شناسی تحقیق

• روش تحقیق ……………………………. 78
• جامعه آماری ………………………….. 78
• روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه………… 79
• ابزار جمع‌آوری اطلاعات تحقیق …………….. 79
• پایایی و روایی پرسشنامه ……………….. .80
• روش‌ آماری تجزیه و تحلیل اطلاعات …………. 81

3-6-1 آمار توصیفی ………………………  81

3-6-2آمار استنباطی ……………………..  81

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

• مقدمه ……………………………….  84
• تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی فرضیه ها … 84
• مدل تحلیلی تحقیق………………………. 101

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات

• مقدمه ……………………………….. 103
• 

• نتیجه‌گیری ……………………………. 103

5-2-1. بررسی نتایج فرضیه اول…………….. 103

5-2-2. بررسی نتایج فرضیه دوم…………….. 109

• پیشنهادات ……………………………. 115
• محدودیتهای تحقیق ……………………… 124
• پیشنهاد برای تحقیقات آتی……………….. 124

منابع و مأخذ ………………………………  127

فهرست نمودار ها و شکل‌ها:

 پرسشنامه ………………………………….  131

جداول آماری ……………………………….  135

چکیده پایان نامه (شامل: خلاصه، اهداف، روشهای اجرا و نتایج بدست آمده)

مالیاتها پایدارترین منابع درآمدی دولتها محسوب می شوند، یکی از دلایل توسعه نیافتگی کشورهای کمتر توسعه یافته و در حال توسعه اتّکای این کشورها بر منابع درآمدی تک محصولی از جمله مواد خام بی ثبات مانند نفت، مواد معدنی، قهوه، شکر و کاکائو به جای اتکای بر مالیاتها می باشد، مالیات بر ارزش افزوده با انتقال پایه ی مالیاتی از درآمد به مصرف، پایه مالیاتی را گسترش میدهد، گستردگی پایه ی مالیاتی در مالیات بر ارزش افزوده این امکان را فراهم می آورد تا با اعمال نرخ های پایین، درآمدهای مالیاتی مورد نظر دولت محقق شود. آنچه در این پژوهش مورد ارزیابی قرار گرفته است با توجه به گذشت سه سال از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در ایران و اجرایی شدن پنج مرحله از آن و عدم استقرار کامل این نظام مالیاتی در کشور، بررسی موانع اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده است که بصورت نمونه حوزه موثر و شایان اهمیت استان تهران با قابلیت وصول 30 درصدی مالیاتهای مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده در کل کشور مد نظر قرار گرفته است.

بدین منظور دو دسته عوامل درونی و بیرونی مشتمل بر عواملی که از درون سازمان و متن قانون بر اجرای آن مؤثرند و عواملی که خارج از سازمان مجری و متن قانون بر اجرای آن مؤثرند به عنوان متغیرهای مستقل و اجرای قانون مالیات بر ارز ش افزوده به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است.

ابزار جمع آوری داده ها در این تحقیق پرسشنامه متشکل از 46 سؤال بسته است که روایی محتوای آن با نظر اساتید فن و پایایی آن مبتی بر روش آلفای کرونباخ ( با میزان882/0 برای کل سوالات، 851 /0 برای عوامل بیرونی و 857/0 برای عوامل درونی ) مورد تائید قرار گرفته است. با توجه به اینکه حجم جامعه مشتمل بر 500 نفر از کارکنان شاغل در واحدهای ستادی و اجرائی مالیات بر ارزش افزوده سطح شهر و استان تهران انتخاب شده اند که حجم نمونه بر مبنای  جدول مورگان بالغ بر 217 نفر می باشند،  لذا با بهره گیری از آزمونهای آماری ناپارامتری درون موردی فریدمن (Friedman Test Nonparametric )، آزمون کای دو (Chi-Square Test) و آزمون مقایسه میانگین های همبسته (Paired-Sample T-test ) مورد بررسی قرارگرفته اند، که در نهایت نتایج تحقیق بر آن شد که، عوامل درونی و بیرونی بر اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده موثرند و بر این مبنا تمامی فرضیات تحقیق تائید شد. و مشخص گردید عوامل درونی نسبت به عوامل بیرونی بیشتر مانع اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده می گردند، در نهایت نتایج تحقیق با پیشینه تحقیق و ادبیات موضوع مورد بررسی قرار گرفت و پیشنهاداتی در زمینه فرضیات تحقیق ارائه گردید.

   مقدمه:

دولتها برای ایفای نقش خود در اقتصاد، نیازمند برخورداری از منابع درآمدی هستند. مالیاتها مهمترین منبع درآمد دولتها می باشند. تعامل مردم و دولت از طریق مالیات، یکی از شاخصه های دموکراسی محسوب می شود و اندازه دولتها به عنوان عرضه کننده خدمات دولتی اعم از امنیت، بهداشت و غیره، به واسطه تقاضای مردم از طریق مراجعه به آراء عمومی و رفراندوم تعیین می شود، مالیاتها؛ قیمت یا بهای خدمات دولت است که مردم می پردازند. البته مالیاتها در مواجهه با پیامدهای خارجی، توزیع درآمد و سیاستهای تثبیتی دولت در نقش های دیگری نیز ظاهر می شوند که همه آنها ریشه در خواست و اراده مردم دارد(شهریاری راد و همکاران،1383، 6).

اتکاء بیمارگونه بعضی از دولتها به درآمدهای سهل الوصول نظیر درآمدهای نفتی، عوارض گمرکی و… باعث می شود دولتها روز به روز بزرگتر و غیر کاراتر شوند. بدیهی است در این شرایط مالیاتها کارکرد مناسب خود را از دست داده و خود را با پیکره بیمار اقتصاد هماهنگ می سازند، یکی از موارد اصلاحات ساختاری بسیار مهم در کشورهای در حال توسعه اصلاح ساختار مالیاتی است(ضیائی بیگدلی و طهماسبی، 1383، 26).

با شروع اصلاحات اقتصادی در کشورهای در حال توسعه نظام های مالیاتی نیز دستخوش تغییر و تحول شدند، کاهش تعداد نرخ ها و معافیتهای مالیاتی، بسط پایه مالیاتی و برقراری مالیاتهای جدید از جمله عوامل مورد توجه در اصلاحات مالیاتی کشورها بوده است. طی اصلاحات صورت گرفته، استفاده از مالیات بر ارزش افزوده به عنوان یک رشته نوین مالیاتی، مورد پذیرش اغلب کشورهای جهان قرار گرفته است (کمیجانی و آقایی، 1380، 137).

تاکید مراجع بین المللی مثل صندوق بین المللی پول(IMF) و بانک جهانی بر اصلاحات مالی و مالیاتی در کشورهای کمتر توسعه یافته در سالهای اخیر اهمیت ویژه ای یافته است. در کشور  ایران تدابیر و ساز و کارهای مورد نیاز اجرای مالیات بر ارزش افزوده[1] به عنوان یک منبع درآمد عمده دولت مورد توجه اساسی قرار گرفت.

اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در کشور ایران با توجه به وضعیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بالتبع با مسائل و مشکلاتی همراه است که این پژوهش به بررسی موانع اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در حوزه تاثیر گذار استان تهران می پردازد.

• بیان مساله

قانون مالیات بر ارزش افزوده در اردیبهشت ماه سال 1387 در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصویب گردید و با شرط اجرای پنج سال بصورت آزمایشی در  خرداد ماه سال 1387 به تائید شورای نگهبان رسید. پس از ابلاغ آن در تیرماه 1387 از طرف رئیس جمهور به وزارت امور اقتصادی و  دارائی قابلیت اجرا یافت.

اجرای بلادرنگ قانون مالیات بر ارزش افزوده، بلافاصله پس از تصویب آن و عدم تامین زیرساختهای اجرایی قانون توسط سازمان مجری باعث بروز اعتراضاتی از

این مطلب را هم بخوانید :

کسب درآمد در خانه سوی برخی اصناف، اتحادیه ها، صادرکنندگان و فعالین اقتصادی گردید، که یکی از دلایل عمده این اعتراضات عدم آگاهی افراد جامعه خصوصا” فعالین اقتصادی از محتوای قانون بود، با توجه به ایجاد و بروز یک تورم کاذب در تمام سطح بازار در روزهای اولیه اجرا مسئولین و مجریان این قانون را مجبور به یک عقب نشینی تاکتیکی در اجرای قانون نمود، گرچه مطابق قانون وضع شده ضرورت اجرای همه جانبه قانون مدنظر قانونگذار بوده نه اجرای مرحله ای آن اما به دلیل بروز اعتراضات و تعصبات برخی صنفها و نهادها؛ می رفت که این قانون در مرحله آغازین اجرا به حال تعلیق درآید. بررسی ها و مذاکرات پیرامون اجرای قانون باعث شد سازمان امور مالیاتی کشور به عنوان مجری انجام این امر روند اجرای مرحله ای قانون را بر اساس برخی متغیرها و مطابق مفاد مواد 95 و96 قانون مالیاتهای مستقیم و بر اساس بندهای یاد شده به مرحله اجرا گذارد، اگرچه تا زمان نگارش این پژوهش پنج مرحله قانون به مرحله اجرا درآمده است اما کماکان مسائل و مشکلاتی پیرامون اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در تمام سطوح و مشمولیت کلیه اصناف، اتحادیه ها و خرده فروشان جامعه بروز می نماید که بایستی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.

اجرای مراحل اول تا پنجم نیز با مسائلی همراه بوده است، از جمله اعتراضات صنوف مختلف که در مرحله مشمولیت ثبت نام اعتراضاتی را در شیوه های مختلف بروز نمودند که از مهمترین اعتراضات مربوط به اعتصاب صنف طلا وجواهر، صنف آهن فروشان و اخیرا” با اجرایی شدن مرحله پنجم قانون صنف پارچه فروشان دست به اعتصاب گسترده در سطح کشور زده و ضمن تعطیلی بازار پارچه تهران سعی در اعتصاب سراسری به منظور عدم اجرای قانون را داشتند، حجم اعتراضات در اولین روزهای اجرای قانون به حدی بود که عملا” دولت سعی در تعویق اجرای قانون داشت که تغییر رویه اجرای سراسری قانون به رویه اجرای مرحله ای قانون مطابق مفاد بندهای الف و ب ماده 96 قانون مالیاتهای مستقیم مودیان مشمول بندهای یاد شده را شامل گردید،  به رغم اجرای پنج مرحله از قانون و تاکید سازمان امور مالیاتی کشور  به عنوان مجری این نظام مالیاتی مبنی بر اجرای موفق آن و همچنین به استناد مبالغ پیش بینی شده و وصولی در ارقام بودجه سالهای جاری، اما سازمان امور مالیاتی کشور همواره از اجرای مرحله نهائی قانون با توجه به گستره سراسری و مشمولیت حداکثری مودیان شامل تمامی صنوف، خرده فروشان و بازاریان کف با یک سردرگمی مواجه است کما اینکه اجرای این مرحله علی رقم گذشت دو سال از اجرای قانون با مشکلاتی مواجه می باشد؛ از جمله عدم وجود دانش عمومی و آگاهی های نسبی از متن قانون و نحوه عمل مودیان و مصرف کنندگان به عنوان آخرین حلقه اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده از طرفی تمکین یا عدم تمکین برخی فروشندگان از پرداخت مالیات و همچنین ردیابی تسویه و تعدیل وجوه دریافتی و پرداختی و واریز مبالغ تهاتر شده به حساب درآمد عمومی دولت، این موارد سازمان را با یک چالش جدی مواجه نموده است، از طرفی پیشنهاد استفاده از ماشینهای صندوق به منزله اطمینان از میزان خرید و فروش و ارائه فاکتور به مشتریان به عنوان تنها مدرک معتبر پرداخت مالیات توسط فروشندگان از جمله برنامه های این سازمان و نحوه برخورد با این مقوله می باشد که تهیه ماشینهای یاد شده و مطابق استانداردهای مورد نیاز سازمان امور مالیاتی برای فروشندگان با صرف هزینه های مضاعفی همراه است که به رغم پشتیبانی سیستم بانکی و نظام مالیاتی از انجام این کار چندان مورد قبول خرده فروشان واقع نشده است، بنابراین سازمان امور مالیاتی حتی در صورت ابلاغ بخشنامه مشمولین مراحل نهایی اجرای قانون و توسعه سراسری آن در موعد مقرر از اجرای قانون که 5 سال از زمان اجرا توسط قانونگذار مشخص شده است با مشکلاتی همراه است؛ این پژوهش بنا دارد با بررسی عوامل و رویکردهای ناشی از اجرای خط مشی عمومی به بررسی نحوه اجرای قانون یاد شده بپردازد. و ضمن بررسی عوامل درونی و بیرونی موثر بر اجرای قانون به دلیل اهمیت موضوع مالیات و رابطه تنگاتنگ آن با مباحثی از قبیل رشد و توسعه اقتصادی و عدالت اجتماعی و همچنین به منظور شناسایی موانع پیش روی استقرار موفقیت آمیز این نظام مالیاتی و کمک به رفع این معضلات پیشروی آن بپردازد.

• اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

تدوین موفقیت آمیز و تصویب اجماعی خط مشی، اجرای موفقیت آمیز آن را تضمین نمی کند. همیشه انجام دادن کار (اجرای خط مشی) از بیان آنچه باید انجام شود (شکل گیری خط مشی) مشکل تر است و دو مرحله مجزا از هم تعریف می شوند( دانش فرد، 1388، 231).

اجرای مالیات بر ارزش افزود، به دلیل پیچیدگی مقدمات اجرایی و نیاز به منابع انسانی و همچنین تاثیر آن بر جامعه، از مهمترین طرح های توسعه در هر کشور و مسلما” از دشوارترین طرح های مدیریتی تشکیلات مالیاتی است و لذا در صورت مدیریت نادرست می تواند عملکرد کلی تشکیلات مالیاتی را شدیدا” مختل کند(تیت، 1386، 47).

دلیل اصلی توجه به مالیات بر ارزش افزوده، توان بالقوه این مالیات در کاهش کسری بودجه دولت و ظرفیت درآمدی عظیم آن است، مالیات بر ارزش افزوده با انتقال پایه ی مالیاتی از درآمد به مصرف، پایه مالیاتی را گسترش میدهد، گستردگی پایه ی مالیاتی در مالیات بر ارزش افزوده این امکان را فراهم می آورد تا با اعمال نرخ های پایین، درآمدهای مالیاتی مورد نظر دولت محقق شود. بدین ترتیب درآمد مالیاتی بیشتری با حداقل از بین رفتن انگیزه تولید و سرمایه گذاری ایجاد میگردد. محققین در خصوص نحوه اجرای مالیات بر ارزش افزوده مباحثی را مطرح نموده که این مسائل بعضا” باعث بروز اختلاف نظرهایی در شکل و ماهیت اجرای قانون بوجود میآورد از جمله اینکه برخی از ایشان اعتقاد بر ایجاد و تعیین سطح آستانه مالیاتی دارند و گروهی دیگر بر مشمولیت کلیه فعالین اقتصادی اعم از سطح خرد و کلان دارند،از آنجا که تعداد تجار کوچک و صنعت گران جزء در کشورها زیاد هستند، اعمال مالیات بر ارزش افزوده برآنها مستلزم صرف هزینه های بالایی است. به این دلیل اکثر کشورهای عضو اتحادیه اروپا آستانه مشخصی را برای عواید سالانه این تجار معرفی کرده و آنهایی را که عواید سالانه پائین تر از آستانه فوق دارند، از لزوم ثبت نام، نگهداری اسناد و پرداخت مالیات معاف می کنند (همان،131).

همچنین نظر به اینکه اکثر تحقیقات انجام شده قبل از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده انجام شده و آنچه در نظر و عمل صورت یافته بعضا” دارای تناقضاتی است لذا پژوهش حاضر که تقریبا” سه سال پس از اجرای اولیه قانون مالیات بر ارزش افزوده و با تجربه سه ساله اخیر نگارش یافته علاوه بر بررسی مباحث نظری به ارزیابی برخی خلاءهای تحقیقاتی ناشی از نتایج عملی اجرای قانون نیز می پردازد.

علی رقم اجرای این مالیات در بیش از 140 کشور جهان اما بررسی اجرای مراحل پایانی قانون مالیات بر ارزش افزوده با توجه به وضعیت جغرافیایی، اوضاع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور نیازمند بررسی و تحقیق جامعی می باشد، که ضمن بررسی موانع اجرای قانون، با دستیابی به نظرات  کارشناسان امور مالیاتی مسیر اجرای قانون را به نحوی برای مجریان فراهم نماید تا منافع آتی ناشی از اجرای قانون نصیب کشور گردد.

• اهداف تحقیق

هدف اصلی: هدف اصلی از انجام این پژوهش این است که میزان اهمیت وصول مالیات را بر اقتصاد کشور مورد بررسی قرار دهد، با توجه به وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی که به نوعی متاثر از اقتصاد تک محصولی است، لذا تغییرات متعدد بازارهای جهانی و اتفاقات منطقه ای همیشه این منبع درآمدی را تهدید می نمایند، لذا مالیات به عنوان یک ابزار توسعه اقتصادی ضریب اطمینان بیشتری برای دولت در برابر این منبع تمام شدنی هست، هر چقدر ابزارهای مالی در جهت وصول عادلانه مالیات گسترش یابد اقتصاد کشور نیز از بعضی خطرات مثل انحصار، اقتصاد زیر زمینی، تورم لجام گسیخته، بیکاری و غیره نجات می یابد

اهداف کلی :با توجه به نقش ارزنده مالیات بر ارزش افزوده در وصول تامین منابع مالی مطمئن برای دولت و همچنین پیامدهای آن که شامل شفافیت اقتصادی، کنترل مصرف خانوار، رشد پس انداز ملی، کمک به امر صادرات، راهیابی کشور به پیمانهای منطقه ای و بین المللی و تجارب کشورهای مجری این تحقیق به بررس موانع اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده می پردازد.

با بررسی آزمون فرضیه ها و نتایج حاصل از تحقیق ضمن بررسی موانع اجرای قانون زمینه را برای افزایش درآمدهای عمومی دولت ناشی از افزایش درآمدهای مالیاتی از طریق گسترش تعداد مودیان و مشمولین و تکمیل زنجیره نهایی قانون مالیات بر ارزش افزوده فراهم می نماید.

اهداف کاربردی:

1. بررسی تاثیر عوامل بیرونی بر اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در استان تهران
2. بررسی تاثیر عوامل درونی بر اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در استان تهران

بهره برداران از این پژوهش: وزارت امور اقتصادی ودارایی- خزانه داری کل و سازمان امور مالیاتی کشور.

• سؤالات تحقیق:

سوال اصلی تحقیق این است که:

• موانع اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در استان تهران کدامند؟
• ترتیب اهمیت و اولویت این موانع به چه صورت می باشد؟
• فرضیه‏های تحقیق:

فرضیه های اصلی:

1. عوامل بیرونی، مانع اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در استان تهران هستند.
2. عوامل درونی، مانع اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در استان تهران هستند.

فرضیه های فرعی:

1. عوامل بیرونی

   • شرایط اجتماعی، سیاسی و عدم حمایت مردمی مانع از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در استان تهران است.
   • گوناگونی و تنوع مودیان مانع از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در استان تهران است.
   • انتظار تورم ناشی از اجرای قانون مانع از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در استان تهران است.
   • شفاف سازی محیط اقتصادی ناشی از اجرای قانون مانع از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در استان تهران است.
   • عدم اطمینان مودیان به استرداد وجوه اضافه پرداختی مانع از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در استان تهران است.
   • نامناسب بودن زمان اجرای قانون با توجه به شرایط اقتصادی کشور مانع از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در استان تهران است.

2. عوامل درونی

   • نرخ اجرایی قانون مانع از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در استان تهران است.
   • عدم تعیین آستانه مالیاتی مانع از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در استان تهران است.
   • ضعف اطلاع رسانی سازمان امور مالیاتی مانع از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در استان تهران است.
   • کمبود منابع انسانی متخصص مانع از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در استان تهران است.
   • پیچیدگی اجرا و نظام کنترلی موجود مانع از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در استان تهران است.
   • فقدان بانک اطلاعاتی جامع مودیان مانع از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در استان تهران است.
   • تعریف واژه‏ها و اصطلاحات فنی و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی):

• مالیات[2]: به مثابه یک نوع هزینه اجتماعی است که آحاد یک ملت در راستای بهره وری از امکانات و منابع یک کشور موظفند آنرا پرداخت نمایند تا توانائی‌های جایگزینی این امکانات و منابع فراهم شود. مالیات در واقع انتقال بخشی از درآمدهای جامعه به دولت و یا بخشی از سود فعالیت‌های اقتصادی است که نصیب دولت می‌گردد زیرا ابزار و امکانات دست یابی به درآمد و سودها را دولت فراهم ساخته ‌است.
• مالیات بر ارزش افزوده[3]: در طبقه بندی قانون مالیات ها، مالیات بر ارزش افزوده(VAT) در زمزه مالیات غیر مستقیم، [مالیات] بر مصرف و فروش داخلی کالاها و خدمات بشمار می آید. این نوع مالیات، مالیاتی چند مرحله ای است که در هر یک از مراحل واردات، تولید، توزیع تا مصرف نهایی بر حسب ارزش افزوده ایجاد شده در هر مرحله، به صورت درصدی از آن، در همان مرحله اخذ می شود .مالیات بر ارزش افزوده می تواند با یک یا چند نرخ اعمال شود. اما برخلاف مالیات های غیرمستقیم معمول در یک مرحله (مرحله مبادله کالا) اصابت نمی کند. مالیات بر ارزش افزوده، نوعی مالیات بر فروش چند مرحله ای است که خرید کالاها و خدمات واسطه ای را از پرداخت مالیات معاف می کند و بار قانونی مالیاتی آن بر دوش مصرف کننده نهایی است .این نوع مالیات از ارزش افزوده بنگاه ها یعنی مابه التفاوت بین عایدی ناشی از فروش کالاها و خدمات و کل هزینه های پرداختی بابت خرید نهاده های تولید (به استثنای نیروی انسانی).

• عوامل بیرونی[4]:

  • شرایط اجتماعی و سیاسی و عدم حمایت مردمی: شرایط اجتماعی وسیاسی و حمایت مردمی نیز در نحوه اجرای خط مشی های مالیاتی اثر مثبت دارد(طاهر پور کلانتری ومعمارزاده، 1387، 66).
  • گوناگونی و تنوع مودیان: تنوع مودیان مالیات بر ارزش افزوده و ضرورت شناخت کلیه مشاغل و صنوف در حوزه اقتصادی کشور فرآیند اجرای مالیات بر ارزش افزوده در مورد هریک از آنها با توجه به نوع و ماهیت کار آنها با موانعی مواجه می سازد(شهریاری راد و همکاران، 1383، 88).
  • انتظار تورم ناشی از اجرای قانون: به علت آنکه مالیات بر ارزش افزوده باعث افزایش خالص درآمد میشود، افزایش آن معمولا” به جای تورم زا بودن ضد تورمی است. فقط در صورتی مالیات بر ارزش افزوده باعث تورم می شود که با اقدامات تورم زایی چون افزایش حقوق و دستمزد و افزایش عرضه پول همراه شود، به عبارت دیگر مالیات بر ارزش افزوده ذاتا” تورم زا نیست اما سیاستهای دولتی همواره ممکن است باعث ایجاد تورم شوند( طیب نیا و رحمانی،1383، 4).
  • شفاف سازی محیط اقتصادی ناشی از اجرای کامل قانون: از آنجا که در مالیات بر ارزش افزوده تمام بخشهای تولیدی و خدماتی مورد توجه قرار می گیرد و جزئیات ارزش افزوده در تمام مراحل شکل گیری در این بخشها مد نظر است، می توان انتظار داشت که این مساله منجر به شفاف سازی حسابهای ملی( بخصوص محاسبه تولید ناخالص داخلی) می شود. در این نظام کلیه مبادلات بایستی با صدور فاکتور انجام شود و این امر به معین شدن دقیق حجم مبادلات و حجم واقعی فعالیت های اقتصادی هر واحد تولیدی و تجاری انجامد(نادران، 1383، 14).
  • عدم اطمینان مودیان به استرداد وجوه اضافه پرداختی: مدیریت استرداد در کشوهای در حال توسعه مشکلات خاصی دارد. در این کشورها، چارچوب قانونی و  اجرایی به گونه ای است که مقامات تمایل به استرداد ندارند و مؤدیان برای دریافت هرگونه استرداد باید مراحل پیچیده ای را طی کنند(تیت،1386، 92).
  • نامناسب بودن زمان اجرای قانون با توجه به شرایط اقتصادی کشور: در کشوری مانند فرانسه که قبل از استقرار مالیات بر ارزش افزوده نیز در زمینه مالیات، فرهنگی نهادینه شده داشت، حدود