4-2- بررسی و شناخت بستر طرح………………………………………………………. 70

4-2-1- آشنایی با خلیج فارس…………………………………………………………. 70

عنوان                                                                                         صفحه

 4-2-2- مشخصات جغرافیایی جزیره قشم…………………………………………….. 71

4-2-3- مشخصات جغرافیای سیاسی جزیره………………………………………….. 72

4-2-4- مشخصات جغرافیای دریایی جزیره………………………………………….. 72

4-2-4-1- سواحل………………………………………………………………….. 72

4-2-4-2- آکواریوم طبیعى قشم……………………………………………………. 74

4-2-4-3- مرجان ها……………………………………………………………….. 74

4-2-4-4- کرکوسه ها……………………………………………………………… 75

4-2-4-5- دولفین ها……………………………………………………………….. 75

4-2-4-6- لاک پشت ها……………………………………………………………. 75

4-2-4-7- ماهی های زینتى آب هاى اطراف قشم…………………………………. 76

4-2-5- مشخصات جغرافیای طبیعی جزیره………………………………………….. 77

4-2-5-1- آب وهوا و چشمه های جزیره………………………………………….. 77

4-2-5-2- دماى متوسط سالیانه……………………………………………………. 77

4-2-5-3- درجه حرارت آب دریا………………………………………………….. 78

4-2-5-4- میزان شورى آب دریا………………………………………………….. 78

4-2-5-5- میزان بارندگی………………………………………………………….. 78

4-2-5-6- میزان عمق آبهای اطراف جزیره………………………………………. 79

4-2-5-7- بادهای قشم……………………………………………………………… 79

4-2-5-8- چشمه‌هاى جزیره قشم…………………………………………………… 82

4-2-5-9- حیات جانوری جزیره…………………………………………………… 82

4-2-5-10- پرندگان قشم…………………………………………………………… 83

4-2-5-11- پوشش گیاهی قشم…………………………………………………….. 83

4-2-6- مشخصات جغرافیای زمینی…………………………………………………. 84

4-2-6-1- زمین شناسی جزیره قشم………………………………………………… 84

4-2-6-2- پستى و بلندى‌ها…………………………………………………………. 84

4-2-6-3- ژئوپارک جزیره قشم……………………………………………………. 84

4-2-7- مشخصات جغرافیای انسانی…………………………………………………. 88

4-2-8- مشخصات جغرافیای تاریخی………………………………………………… 88

4-2-8-1- وجه تسمیه قشم…………………………………………………………. 88

4-2-8-2- تاریخ قشم……………………………………………………………….. 88

عنوان                                                                            صفحه

 4-2-8-3- آثار تاریخی قشم………………………………………………………… 89

4-2-8-4- معماری سنتی قشم……………………………………………………… 92

4-2-9- قشم و جزایر پیرامونی……………………………………………………….. 94

4-2-9-1- جزیره هنگام……………………………………………………………. 94

4-2-9-2- جزیره لارک……………………………………………………………. 94

4-2-9-3- جزیره هرمز……………………………………………………………. 94

4-2-9-4- جزیره ناز………………………………………………………………. 95

4-3- مکان یابی و تحلیل سایت انتخابی…………………………………… 95

4-3-1- عوامل اثرگذار در مکان یابی پروژه…………………………………………. 95

4-3-2- مراحل مکان یابی و انتخاب سایت پروژه……………………………………. 96

4-3-3- تحلیل از طریق روش (AHP)………………………………………………. 99

4-3-4- تحلیل نهایی محدوده مورد نظر………………………………………………. 100

4-3-5- موقعیت سایت مورد نظر در محدوده ژئوپارک……………………………… 101

4-4- نتیجه گیری………………………………………………………………………… 102

فصل پنجم: تحلیل سایت موردنظر و ارائه آلترناتیو

5-1-مقدمه……………………………………………………………………………….. 104

5-2- برنامه فیزیکی پردیس دریایی…………………………………………………….. 104

5-2-1- زون اکولوژی……………………………………………………………….. 105

5-2-2- زون بیولوژی………………………………………………………………… 106

5-2-3-زون ژئولوژی………………………………………………………………… 106

5-3- اصول کلی پروژه پردیس دریایی………………………………………………….. 107

5-3-1- بخش دریایی…………………………………………………………………. 107

این مطلب را هم بخوانید :

5-3-2- بخش خشکی…………………………………………………………………. 107

5-4- معیارهای مورد نظر در طراحی پردیس دریایی………………………………….. 107

5-4-1- استفاده از پتانسیل سیالیت آب در طرح کلی بنای پردیس…………………… 108

5-4-2- دسترسی مناسب به بخش ساحلی……………………………………………. 109

5-4-3- هندسه پلانی مجموعه……………………………………………………….. 109

5-4-4- حیطه بندی فضاها…………………………………………………………… 109

5-4-5- سلسله مراتب فضاها و وجود سیالیت فضایی……………………………….. 109

عنوان                                                                                     صفحه

 5-4-6- استفاده از فرم غالب، منطبق با ایده طراحی………………………………… 110

5-5- اصول کلی طراحی بیونیک……………………………………………………….. 110

5-5-1- فرم و بیونیک……………………………………………………………….. 111

5-5-2- سازه و بیونیک………………………………………………………………. 112

5-5-3-بیونیک و مصالح…………………………………………………………….. 113

5-5-4- بیونیک و پوشش…………………………………………………………….. 114

5-6- رویکرد بیونیکی در طرح بنای پردیس…………………………………………… 115

5-6-1- سازه………………………………………………………………………….. 115

5-6-2- تأسیسات……………………………………………………………………… 116

5-6-3- مصالح و پوشش…………………………………………………………….. 116

5-7- نتیجه گیری………………………………………………………………………… 117

فهرست منابع…………………………………………………………………… 118

چکیده

پردیس دریایی در منطقه ژئوپارک قشم با تأکید بر معماری بیونیک

با نگاهی گذرا به معماری در طول تاریخ بشر، ارتباط تنگاتنگ طبیعت جاندار و بی جان را خواهیم دید. چرا که معماری با الهام از طبیعت سعی در پایدار نمودن خود داشته و به گونه های مختلف نمود خود را نشان داده است که از آن جمله می توان به تقلید فرمی موجودات زنده و یا استفاده از نحوه همزیستی موجودات با طبیعت اشاره نمود. از طرفی انسان با بررسی طبیعت، تصویری بهتر از حقایق هستی و راه حل هایی برای رفع نیازها و ادامه حیاتش بدست می آورد و به علاوه طبیعت به عنوان منبعی بسیار غنی برای الهام بخشی اوست زیرا که اشکال طبیعی ذاتأ کارآمدند و طرح های کارکردی در طبیعت از نظر زیبایی شناسی نیز خوشایند و مطلوبند.

قرار گرفتن طرح در طبیعت بکر و ارتباط دادن آن به اشکال و قوانین زنده طبیعی می تواند به طراح کمک کند تا طرح هایی خلاقانه و دارای کیفیت زیبایی شناسانه که آسیب کمتری به طبیعت می رساند، ایجاد نماید. با توجه به مطالب عنوان شده لزوم شناخت کلیه مباحث زیستی و بخصوص رویکرد بیونیکی پژوهش حاضرآشکار می شود.

روندی که در تدوین این رساله پیش گرفته شده است بدین ترتیب است:

در فصل اول، به مباحثی که زمینه های آشنایی بیشتر با نحوه برخورد با پردیس دریایی قشم و همچنین جنبه­ی تعیین کننده و گویای چگونگی عملکرد اینگونه معماری با در نظر داشتن اهداف پروژه، پرداخته شده است. در فصل دوم، به تعاریفی از زیرشاخه های بنیادی اکو، بیو، ژئو و چگونگی قرارگیری هر سه موضوع در کنار هم در مقیاس مناطق آزاد و با در نظر گرفتن اینکه بستر طراحی این پروژه ایران است اشاراتی شده است و به اصول بنیادی پایداری نیز گذری زده ایم. در فصل سوم، تاحد امکان به بررسی و تحلیل نمونه هایی از مراکز تحقیقاتی، تفریحی، آکواریوم و نمایشگاهی که در این زمینه حرفی برای گفتن دارند اشاراتی شده است. در فصل چهارم به بررسی گسترده ای در زمینه شرایط سایت و مکان یابی پروژه که در بخش ژئوپارک جزیره قشم واقع شده پرداخته ایم. نهایتآ در فصل پنجم با توجه به رویکرد بیونیکی موضوع پروژه مذکور و کلیه مواردی که در راستای برنامه های کاهش مصرف انرژی و حفظ منابع موثرند به فاکتورهای نهایی دست یافته ایم که پایه های طراحی اصولی را مهیا کرده است.

واژگان کلیدی: پردیس، آب، معماری بیونیک، پایداری، بیونیک

1-1- مقدمه

حرکت معماری در جهت هماهنگ با طبیعت، اندیشه تازه ای نیست. از دیرباز گرایشات انسان به طبیعت شناخته شده و غیرقابل انکار است. در واقع انسان خود را یکی از عوامل طبیعت می داند و جدایی هر چه بیشتر میان این دو، مضرات روز افزونی را برای انسان به دنبال خواهد داشت؛ چرا که طبیعت سرشار از منابع انرژی، زیبایی و طراوت است. با انتقال پتانسیل های خود به جسم و روح انسان، منبع