تا کنون نظریات گوناگونی در غرب در خصوص تبیین فراشد نظام سرمایه داری و نقد بنیادی و کارکردی آن مطرح شده است؛ امادر این میان ریچارد بی فریمن – اقتصاددان مرکز تحقیقات اقتصادی لندن- نظریه نوین و متفاوتی را در سال 2012 مطرح کرد.
نظریه وی بر این انگاره استوار است که نظام سرمایه داری در فرآیند “باز فئودالی شدن” قرار دارد و در حال بازگشت به مرحله “پیشا سرمایه داری” یعنی نظام فئودالی می باشد.
نظریه بی فریمن مبتنی بر سه مفهوم کلیدی است که باز فئودالی را تشریح می کند. این سه مفهوم در عرصه های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تبیین شده است که عبارتند از:
- نابرابری اجتماعی
- معاملات قماری
- نظارت و کنترل سیاسی معکوس.
نظریه “باز فئودالی شدن” با تبیینِ صورت گرفته، در واقع “نوآوری پژوهش” حاضر می باشد و این اولین باری است که این مفهوم در محافل آکادمیک ایران مطرح می شود. برای تولید این پایان نامه از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….1
فصل اول: کلیات تحقیق……………………………………………………………………………………………….3
1-1-طرح مساله ………………………………………………………………………………………………………………….4
1-2- اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………….8
1-3- اهمیت تحقیق …………………………………………………………………………………………………………….8
1-4- سئوالات تحقیق ………………………………………………………………………………………………………….9
1-5- فرضیه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………. 10
1-6- چارچوب نظری تحقیق ……………………………………………………………………………………………..10
1-7- متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………. 12
1-8- تعریف مفاهیم کلیدی تحقیق………………………………………………………………………………………12
1-9- مروری بر ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق ………………………………………………………………… 13
1-10- روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………….18
1-11- موانع، مشکلات و محدودیت های تحقیق ………………………………………………………………….18
1-12- سازماندهی تحقیق ………………………………………………………………………………………………… 19
فصل دوم: بررسی مبانی نظری نقد نظام سرمایه داری و بحران های ناشی از آن………………….20
2-1- دیدگاه های کارل مارکس درباره نظام سرمایه داری و نقد آن ………………………………………….21
2-1-1- تعریف مارکس از سرمایه داری ………………………………………………………………………………22
2-1-2- مفاهیم کلیدی در تشریح نظام سرمایه داری و نقد آن از دیدگاه مارکس………………………..22
2-1-2-1- نظریه ارزش …………………………………………………………………………………………………….22
2-1-2-2- ارزش اضافی…………………………………………………………………………………………………….23
2-1-2-3- سرمایه …………………………………………………………………………………………………………….24
این مطلب را هم بخوانید :
2-1-2-4- جریان کالا ……………………………………………………………………………………………………….24
2-1-2-5- کاهش نرخ سود ……………………………………………………………………………………………….24
2-1-2-6- نیروی کار ……………………………………………………………………………………………………… 24
2-1-2-7- زیربنا و روبنای جامعه ………………………………………………………………………………………25
2-1-2-8- شیوه های تولید ………………………………………………………………………………………………..26
2-1-2-9- طبقه،آگاهی طبقاتی، نبرد طبقاتی ………………………………………………………………………. 26
2-1-2-10- کار بیگانه شده ……………………………………………………………………………………………… 28
2-1-3- نقد سرمایه داری در دیدگاه مارکس ………………………………………………………………………. 30
2-1-3-1- بحران زایی …………………………………………………………………………………………. …………30
2-1-3-2- بهره کشی و تشدید شکاف طبقاتی ……………………………………………………………………..31
2-1-3-3- پول سالاری …………………………………………………………………………………………………….34
2-1-3-4- از خود بیگانگی ……………………………………………………………………………………………….35
2-2- نظرات نئوماركسیستها (مكتب فرانكفورت) در نقد نظام سرمایه داری …………………………..38
2-2-1- صنعت فرهنگ؛عامل تحمیق توده ها ……………………………………………………………………….39
2-2-2- ارتباطات نوین،عامل فریب فرد در جامعه سرمایه داری ……………………………………………..40
2-2-3- نابودی خلاقیت های ذهنی و تولید نیازهای کاذب ……………………………………………………42
2-2-4- انقلاب روشنفکران و دانشجویان در مقابل سرمایه داری …………………………………………….43
2-2-5- تولید نیازهای کاذب توسط دستگاه های ایدئولوژیک نظام سرمایه داری ………………………43
2-2-6- لزوم انقلاب در برابر سرمایه داری ………………………………………………………………………….45
2-2-7- گرایش به بحران در جوامع پیشرفته ………………………………………………………………………..47
2-2-8- پول و قدرت عامل مستعمره شدن زیست جهان در نظام سرمایه داری …………………………49
2-2-9- مستعمره شدن حوزه عمومی (افکار عمومی از سوی سرمایه داران) …………………………….50
2-3- سایر نظرات در نقد نظام سرمایه داری………………………………………………………………………….51
2-3-1- تسلط نخبگان قدرت بر جامعه سرمایه داری آمریکا ………………………………………………….51
2-3-2- رابطه ذاتی میان بحران و نظام سرمایه داری در آمریکا ……………………………………………….53
2-3-3- استثمار و انباشت رقابتی؛ معضل سرمایه داری…………………………………………………………..56
2-3-4- بحران مزمن سرمایه داری ………………………………………………………………………………………57
2-3-5- فروپاشی نظام سرمایه داری ………………………………………………………………………………….. 57
2-3-6- بحران سرمایه داری نئولیبرال ………………………………………………………………………………….58
2-3-7- دموکراسی نظام سرمایه داری؛ پیوندی صوری میان افراد انتزاعی………………………………….61
2-3-8- مناسبات دموکراتیک در تسلط سرمایه داری ……………………………………………………………..63
2-4- نظریه «باز فئودالی شدن» و نقد بنیادین نظام سرمایه داری ………………………………………………64
2-4-1- تبیین مختصات نظام فئودالی ………………………………………………………………………………….66
2-4-2- استثمار اکثریت؛اساس نظام فئوادالی ………………………………………………………………………..67
2-4-3- تبدیل شیوه فئودالی به شیوه تولید سرمایه داری و چرخش آن ……………………………………69
2-4-4- تبیین فرایند باز فئودالی شدن جامعه از دیدگاه یورگن هابرماس ………………………………….70
2-4-5- تبیین تئوریک فرایند باز فئودالی شدن نظام سرمایه داری از دیدگاه ریچارد بی فریمن…….72
2-4-5-1- نابرابری اجتماعی ……………………………………………………………………………………………..73
2-4-5-2- کنترل و نظارت سیاسی ……………………………………………………………………………………..76
2-4-5-3- معاملات قماری ……………………………………………………………………………………………… 78
فصل سوم: بررسی نظری جنبشهای اجتماعی با تاکید بر جنبش ضد وال استریت در آمریکا….81
3-1- تعریف جنبشهای اجتماعی ……………………………………………………………………………………….83
3-2- انواع جنبشهای اجتماعی…………………………………………………………………………………………..85
3-3- مراحل جنبشهای اجتماعی ……………………………………………………………………………………….86
3-4- کارکردهای جنبش های اجتماعی ………………………………………………………………………………..87
3-5- مهمترین جنبشهای اجتماعی در تاریخ آمریکا………………………………………………………………87
3-5-1- جنبش قدرت سیاهان……………………………………………………………………………………………..87
3-5-2- جنبش حقوق مدنی ………………………………………………………………………………………………87
3-5-3- جنبش حق رای زنان …………………………………………………………………………………………….88
3-5-4- جنبش ضدجنگ …………………………………………………………………………………………………..88
3-5-5- جنبش کارگری …………………………………………………………………………………………………….88
3-5-6- جنبش ضدجهانی شدن ………………………………………………………………………………………….88
3-5-7- جنبش اجتماعی پیشرو……………………………………………………………………………………………89
3-5-8- جنبش تی پارتی …………………………………………………………………………………………………..91
3-5-9- جنبش ضد وال استریت بر “ضد نظام سرمایه داری فئودالی شده” ………………………………93
3-5-9-1- استمرار بحران اقتصادی آمریکا …………………………………………………………………………..93
3-5-9-2- تشدید شکافهای اجتماعی و نابرابری طبقاتی …………………………………………………….95
3-5-9-3- نقش کارکردی وسایل نوین ارتباط جمعی در شکلگیری اعتراض……………………………96
3-5-9-4- اهداف و مطالبات تظاهر کنندگان جنبش ضد وال استریت …………………………………….96
3-5-9-5- حذف فئودال ها از حکومت و حاکمیت آمریکا؛خواست اصلی جنبش ضد وال استریت……………………………………………………………………………………………………………………………..97 3-5-10- مقایسه دو جنبش مهم آمریکا (جنبش ضد وال استریت و جنبش تی پارتی)………………..98
فصل چهارم: بررسی تحلیلی و آماری دلایل تبعیض و نابرابری در نظام سرمایه داری آمریکا (به سوی باز فئودالی شدن)……………………………………………………………………………………………103
4-1- بررسی فئودالیزم اقتصادی در نظام سرمایه داری آمریکا ……………………………………………….105
4-1-1- افزایش نابرابری در ” درآمد” ……………………………………………………………………………..107
4-1-2- تعمیق شکاف طبقاتی ………………………………………………………………………………………….112
4-1-3- توزیع نابرابر ثروت و افزایش فقر در ایالات متحده …………………………………………………120
4-1-4- بحران مسکن………………………………………………………………………………………………………123
4-1-5- کاهش تبعیض آمیز دستمزدها………………………………………………………………………………..124
4-1-6- افزایش شهریه دانشگاه ها……………………………………………………………………………………..128
4-1-7- پدیده باز فئودالیزم حاصل انباشت ثروت در طبقه بالا……………………………………………….128
4-1-8- معاملات قماری…………………………………………………………………………………………………..134
4-2- بررسی روند “نابرابری اجتماعی” در نظام سرمایه داری آمریکا……………………………………..135
4-2-1- کاهش امید به زندگی در آمریکا…………………………………………………………………………….136
4-2-2- وخامت امنیت غذایی در ایالات متحده…………………………………………………………………..137
[سه شنبه 1399-07-01] [ 08:17:00 ب.ظ ]
|