فهرست مطالب
عنوان——— صفحه
فصل اول : (کلیات تحقیق)
1-1- مقدمه………………………………………
1-2- بیان مساله…………………………………. ..4
1-3- اهمیت و ضرورت………………………………. ..5
1-5- اهداف تحقیق………………………………… ..6
1-6- فرضیه های تحقیق…………………………….. ..7
1-7- قلمرو تحقیق……………………………….. ..7
1-7-تعریف واژهها و اصطلاحات ………………………………………………………………………………………………………………………8
1-7-1-تعریف مفهومی …………………………………………………………………………………………………………………………………….8
1-7-2-تعریف عملیاتی مفاهیم و شاخصها……………………………………………………………………………………………………..9
1-8 محدودیتهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………12
فصل دوم : (ادبیات نظری تحقیق)
2-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………15
2-2-كارآفرینی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………16
2-3- سیر تاریخی مفهوم کارآفرینی ……………………………………………………………………………………………………………….18
2-4-دیدگاههای مختلف در مورد کارآفرینی …………………………………………………………………………………………………..20
2-4-1-كارآفرینی از دیدگاه اقتصاددانان ……………………………………………………………………………………………………….20
2-4-2- كارآفرینی از دیدگاه دانشمندان علوم رفتاری ………………………………………………………………………………….21
2-5- انواع کارآفرینی ……………………………………………………………………………………………………………………………………….22
2-6- کارآفرینی شرکتی ……………………………………………………………………………………………………………………………………26
2-7 – کارآفرینی و گرایش کار افرینانه …………………………………………………………………………………………………………….29
2-8 – گرایش کارآفرینانه …………………………………………………………………………………………………………………………………30
2-9- ابعاد گرایش کارآفرینانه …………………………………………………………………………………………………………………………32
2-9-1- نوآوری ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..33
2-9-2- استقلالگرایی …………………………………………………………………………………………………………………………………….38
2-9-3- ریسکپذیری ………………………………………………………………………………………………………………………………………41
2-9-4- پیشگامی …………………………………………………………………………………………………………………………………………..44
2-9-5- رقابت تهاجمی ……………………………………………………………………………………………………………………………………46
2-10- گرایش کارآفرینانه در کسب و کارهای کوچک و متوسط …………………………………………………………………..48
2-11- عملکرد ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….49
2-11-1- عملکرد کسب و کار ……………………………………………………………………………………………………………………………….49
2-11-2- ارزیابی عملکرد در تحقیقات کارافرینی………………………………………………………………………………………………….52
2-11-3-رقابت پذیری …………………………………………………………………………………………………………………………………………..53
2-12- گرایش کارآفرینانه و تاثیر آن بر عملکرد کسب و کارهای کوچک و متوسط …………………………………………59
2-13- صنایع کوچک و متوسط در ایران ………………………………………………………………………………………………………………56
2-14- تحقیقات انجام گرفته مرتبط با موضوع تحقیق در داخل کشور ……………………………………………………………….61
2-15- تحقیقات انجام گرفته مرتبط با موضوع تحقیق در خارج از کشور ………………………………………………………….62
فصل سوم : (روش شناسی تحقیق)
3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….63
3-2- فرایند تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..63
3-3- چارچوب مفهومی و فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..63
3-4- روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..65
3-5- جامعۀ آماری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..66
این مطلب را هم بخوانید :
3-6- تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری ………………………………………………………………………………………………………66
3-7- ابزار جمعآوری دادهها……………………………………………………………………………………………………………………………………68
3-8- روایی و پایایی ابزار سنجش ……………………………………………………………………………………………………………………….70
3-8-1-تعیین روایی تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………70
3-8-2-پایایی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..71
3-9- روشهای تجزیه و تحلیل دادههای تحقیق …………………………………………………………………………………………………..72
3-9-1- مدل یابی معادلات ساختاری(SEM) و معادلات ساختار یافته خطی (لیزرل) ……………………………………73
3-9-2-مدل اندازه گیری (تحلیل عاملی تائیدی)……………………………………………………………………………………………………73
3-9-3-مدل ساختاری (تحلیل مسیر) ……………………………………………………………………………………………………………………74
فصل چهارم: (تجزیه و تحلیل داده های آماری)
4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………78
4-2- ویژگیهای جمعیت شناختی پاسخدهندگان…………………………………………………………………………………………………79
4-3- تحلیل استنباطی دادهها ………………………………………………………………………………………………………………………………..81
4-3-1- نرمال بودن توزیع متغیرها………………………………………………………………………………………………………………………….81
4-3-2- مدلهای اندازهگیری…………………………………………………………………………………………………………………………………..82
4-3-3- بررسی همبستگی بین متغیرهای مستقل و وابسته…………………………………………………………………………………..85
4-3-4- تائید مدل مفهومی تحقیق با استفاده از مدل معادلات ساختاری……………………………………………………………..88
4-3-5- آزمون فرضیه های تحقیق با استفاده از مدل نهایی روابط ساختاریافته خطی…………………………………………90
4-4- مدل تأیید شده تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………93
فصل پنجم: (نتیجه گیری و پیشنهادت)
5-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..95
5-2- مروری مختصر بر هدف، مسئله و چگونگی كار……………………………………………………………………………………………….96
5-3- نتایج آزمونها ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….96
5-3-3 تائید یا عدم تائید فرضیه ها با استفاده از مدل معادلات ساختاریافته خطی………………………………………………..96
5-4- نتیجهگیری و پیشنهادات کاربردی………………………………………………………… …………………………………………………….100
5-5 پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده…………………………………………………………. …………………………………………………………106
فهرست منایع
منابع فارسی…………………………………….. ……….108
منابع لاتین……………………………………… ……….109
ضمیمه………………………………………….. ……….115
فهرست جداول:
عنوان |
صفحه |
سجدول 2-1 ابعاد گرایش کارآفرینانه |
32 |
جدول 2-3 مروری بر تحقیقاتی كه از داده های ذهنی مدیران برای ارزیابی عملكرد استفاده كرده اند |
51 |
جدول شماره(3-1): سوالات مربوط به متغیرهای تحقیق |
69 |
جدول (3-2): نتیجه محاسبه ضریب آلفا |
72 |
جدول شماره(3-3): شاخص های ارزیابی مدل معادلات ساختاری |
74 |
جدول (3-4) آزمونهای مورد استفاده |
76 |
جدول (4-1): مشخصات نمونه مورد مطالعه از نظر متغیر جنسیت |
79 |
جدول (4-2): مشخصات نمونه مورد مطالعه از نظر متغیر سن |
79 |
جدول (4-3): مشخصات نمونه مورد مطالعه از نظر متغیر تحصیلات |
79 |
جدول (4-4): مشخصات نمونه مورد مطالعه از نظر متغیر تجربه شغلی |
80 |
جدول (4-5): مشخصات نمونه مورد مطالعه از نظر متغیر نوع صنعت |
80 |
جدول (4-6): مشخصات نمونه مورد مطالعه از نظر متغیر تعداد کارکنان |
80 |
جدول (4-7): مشخصات نمونه مورد مطالعه از نظر متغیر مدت زمان فعالیت شرکت |
80 |
جدول (4-8):آزمون کولموگروف-اسمیرنوف برای متغیرهای گرایش کارافرینانه |
81 |
جدول (4-9):آزمون کولموگروف-اسمیرنوف برای متغیر عملکرد |
82 |
جدول(4-10): شاخص های برازندگی مدل اندازهگیری |
84 |
جدول شماره(4-11): آزمون همبستگی بین نوآوری و عملکرد سازمانی |
85 |
جدول شماره(4-12): آزمون همبستگی بین استقلالگرایی و عملکرد سازمانی |
86 |
جدول شماره(4- 13): آزمون همبستگی بین ریسکپذیری و عملکرد سازمانی |
86 |
جدول شماره(4- 14): آزمون همبستگی بین پیشگامی و عملکرد سازمانی |
87 |
جدول شماره(4- 15): آزمون همبستگی بین رقابت تهاجمی و عملکرد سازمانی |
87 |
جدول شماره(4- 16): آزمون همبستگی بین گرایش کارافرینانه و عملکرد سازمانی |
88 |
جدول شماره(4-17): شاخصهای برازندگی مدل نهائی تحقیق |
89 |
فهرست اشکال :
عنوان |
صفحه |
شگل 2-1 چارچوب مفهومی تحقیق |
61 |
شگل 3-1 چارچوب مفهومی تحقیق |
64 |
شکل(4-1): مدل اندازهگیری در حالت تخمین استاندارد |
83 |
شکل(4-2)، ضرایب معنیداری(t-values) مدل اندازهگیری |
84 |
شکل(4-3)، مدل نهائی روابط ساختار یافته خطی در حالت استاندارد |
88 |
شکل(4-4)، مقادیر معناداریT-value)) ضرایب در مدل نهایی روابط ساختار یافته خطی |
89 |
شکل(4-5)، مقادیر معناداریT-value)) مدل اصلی |
92 |
شکل(4-6): تخمین استاندارد مدل اصلی |
92 |
شکل(4-7): مدل تأیید شده تحقیق |
93 |
1-1- مقدمه
در دنیای شدیداً رقابتی امروزی، افزایش وابستگیهای متقابل، توسعه سریع تکنولوژی، محیط ناپایدار و بی ثبات و بسیاری عوامل دیگر باعث شده است تا سازمانها جهت موفقیت خود، کارآفرین شوند(دس، لامپکین و مک گی[1]، 1999). به طور همزمان، برای دستیابی به موفقیت بازاری و مزیت رقابتی پایدار، شرکتها نیاز دارند تا فرصتهای جدید را به کار گرفته و محصولات و خدمات جدید را به بازار عرضه کنند(تاجدینی[2]،2010). به همین دلیل کارآفرینی به عنوان یک ضرورت در عصر جدید مطرح شده است. علاوه بر این، کارآفرینی به طور قابل توجهی جهت رشد و بقاء اقتصاد کشورها مهم میباشد. برای مثال امروزه کارآفرینی مهمترین سلاح پیشرفت اقتصادی کشور ایالات متحده میباشد. به همین دلیل است که رشد و توسعه شرکتهای کارآفرین در این کشور زیاد است(زالی، 1385). کارآفرینی به طورکلی به عنوان شناسایی و به کارگیری فرصتها تعریف میشود. شومپیتر[3](1934) بر این حقیقت تاکید میکند که کارآفرینی باید با ایجاد فرایندها و محصولات جدید و ترکیب منابع به شیوههای جدید مرتبط گردد(کروگر[4]، 2007). مفهوم کارآفرینی در سطوح متفاوتی از افراد گرفته تا گروهها و سازمانها به کار برده شده است. کارآفرینی درابتدا تصور میشود که توسط افراد به کار گرفته شود، زیرا با معرفی و تکامل محصول یا خدمت ارتباط دارد. همچنین بسیاری از نظریه پردازان میگویند که کارآفرینی توسط کسب و کارهای کوچک به کار گرفته شود زیرا آنها مسئول رشد اقتصادی و ایجاد شغلها در بازار هستند. اخیراً مفهوم کارآفرینی بیشتر در سطح شرکت به کار برده شده است(گروز و پانسکو[5]، 2008). محققان کارآفرینی مطالعات بسیاری را برای توصیف نگرشهای مختلف کارآفرینی انجام داده اند و تفاوتهایی را در کارآفرینی با در نظر گرفتن سطوح متفاوت تجزیه و تحلیل آن نشان دادهاند. میلر[6](1983) یک شرکت کارآفرین را اینگونه تعریف میکند: “شرکتی که دارای نوآوری محصول- بازار میباشد، سرمایهگذاریهای همراه با ریسک را انجام میدهد، و اولین کسی است که با نوآوریهای پیشتازانه حرکت میکند و رقبا را تا سرحد شکست تحت فشار قرار میدهد”. بر خلاف آن یک شرکت غیرکارآفرین” شرکتی است که نوآوری کمی دارد، ریسک پذیر نیست و به جای اینکه رهبر باشد، اجازه حرکت پیشتازانه را به رقبا میدهد”(میلر، 1983). بنابراین میلر از سه بعد برای مشخص کردن کارآفرینی استفاده کرد: نوآوری، ریسکپذیری و پیشگامی.
کوین و اسلوین[7](1989) وضعیت استراتژیک کارآفرینانه را به عنوان ” وضعیتی که به وسیله نوآوری محصول وتکنولوژیکی گسترده، گرایش به رقابت تهاجمی داشتن و گرایش قوی ریسکپذیری به وسیله مدیریت” تعریف میکنند. آنها از همین سه بعد برای ارزیابی کارآفرینی استفاده کردند. لامپکین و دس[8](1996) اهمیت تفاوت بین مفهوم کارآفرینی و گرایش به کارآفرینی را روشن کردهاند. بر اساس مفهوم لامپکین و دس(1996) فعالیت اساسی کارآفرینی وارد شدن به بازار جدید با محصول جدید یا موجود میباشد. گرایش کارآفرینانه در مرکز کارآفرینی شرکتی قرار دارد(باسو و دیگران[9]، 2008). گرایش کارآفرینانه به فرآیندها، فعالیتها و رویههای تصمیمگیری اشاره دارد که به شرکت کمک میکند تا نسبت به فرصتهای بازار و نسبت به رقبا واکنش نشان داده،که این امر منجر به ورودی جدید میگردد. ساختار گرایش کارآفرینانه که از طریق ابعادی همانند نوآوری، ریسکپذیری، پیشگامی، استقلال و تهاجم رقابتی ارزیابی شدهاند(میلر، 1983؛ کوین و اسلوین[10]، 1989؛ لامپکین و دس[11]،1996) به عنوان ابزار مفیدی برای ارزیابی رفتار کارآفرینانه در سطح شرکت و تأثیر آن بر روی عملکرد شرکت پدیدار شدهاند(باسو و دیگران، 2008). گرایش کارآفرینانه تأثیر معنی داری بر روی رشد و عملکرد شرکتها دارد(لامپکین و دس، 1996؛ فریرا و آزویدو[12]، 2007). در این تحقیق گرایش کارآفرینانه بر روی فرایندهای سازمانی تاکید دارد که منجر به بهبود عملکرد شرکت میشود. به همین دلیل هدف پژوهش حاضر بررسی گرایش کارآفرینانه بر روی عملکرد کسب و کارهای کوچک و متوسط در شهرکهای صنعتی در شرق استان مازندران است. به ویژه بررسی میشود که چگونه ابعاد گرایش کارآفرینانه به طور مجزا بر روی عملکرد آنها میگذارند. بر اساس تئوری و تحقیقات قبلی مدل مفهومی گرایش کارآفرینانه در این تحقیق بر اساس کار لامپکین و دس(1996) میباشد و شامل ابعاد نوآوری، ریسکپذیری، استقلال، رقابت تهاجمی و پیشتازی میباشد. در این فصل بعد از بیان مقدمه، بیان مساله و ضرورت و اهمیت موضوع به بیان اهداف، فرضیات و قلمرو تحقیق خواهیم پرداخت. سپس به تعریف متغیرهای مفهومی و عملیاتی خواهیم پرداخت و در نهایت نیز محدودیتهای تحقیق آورده میشود.
1-2- بیان مسأله
کارآفرینی به عنوان یکی از موضوعات مورد علاقه در تحقیقات مدیریتی شده است. کارآفرینی پاسخ به فرصتهای کسب و کار شناسایی شده و ایجاد کسب و کارهای جدید اشاره دارد(موسی[13]، 2004). محققان کارآفرینی به طورکلی بر اهمیت فعالیتهای کارآفرینانه تاکید داشتهاند و اغلب رابطه مثبتی را بین کارآفرینی و نتایج عملکردی فرض کردهاند(لامپکین و دس، 2001). یک از شاخههای جدید کارآفرینی که بسیار موردتوجه قرار گرفته است گرایش کارآفرینانه است. گرایش کارآفرینانه که اغلب به عنوان وضعیت کارآفرینانه نامیده میشود(کوین و اسلوین، 1989)، به فرآیندها، فعالیتها و رویههای تصمیمگیری