• کلید واژه : حمایت استقلال طلبانه والدین ، نیازهای اساسی روان شناختی ، عواطف مثبت و منفی ، سرزندگی ذهنی

  • فهرست مطالب




    عنوان صفحه
    *فصل اول ( طرح پژوهش )  
    1-1 مقدمه …………………………………………………………………………….. 2
    1-2 بیان مسأله ……………………………………………………………………………….. 3
    1-3 ضرورت و اهمیت پژوهش ………………………………………………… 7
    1-4 اهداف پژوهش………………………………………………………………………… 10
    1-4-1 هدف کلی …………………………………………………………………………….. 10
    1-4-2 اهداف اختصاصی ………………………………………………………………. 10
    1-5 فرضیه های پژوهش. ……………………………………………………………… 10
    1-5-1 فرضیه کلی ………………………………………………………………….. 10
    1-5-2 فرضیات جزئی …………………………………………………………………………………………………….. 11
    1-6 تعاریف واژه ها و اصطلاحات ………………………………………………….. 11
    1-6-1 تعاریف مفهومی …………………………………………………………………. 11
    1-6-2 تعاریف عملیاتی ………………………………………………………………. 12
    *فصل دوم : پیشینه ی پژوهش  
    2-1 مقدمه ……………………………………………………………….. 14
    2-2 بخش اول : مبانی نظری پژوهش ………………………………………………………………… 14
    2-2-1 استقلال ………………….. 14
    2-2-2 حمایت استقلال طلبانه ………………………………………. 15
    2-2-3- حمایت استقلال طلبانه والدین ………………………………………… 17
    2-2-4 نظریه خودمختاری …………. 18
    2-2-4-1 پیوستار خودمختاری ……………………………………………….. 18
    2-2-5 نظریه نیازهای پایه ای …………………………………………………………….. 20
    2-2-5-1 استقلال …………………………………………….. 20
    2-2-5-2 شایستگی ……………………………………………………………………………………… 22
    2-2-5-3 وابستگی 25
    2-2-6 بهزیستی روان شناختی…………………………………………………….. 27
    2-3 بخش دوم : پیشینه پژوهش .. 33
    2-3-1 پژوهش های انجام شده در داخل ………………………….. 33

    2-3-2 پژوهش های انجام شده در خارج …………………………………..

     

    *فصل سوم : روش پژوهش

    		 34
    3-1 روش پژوهش…………………………………………………………………………. 38

    فهرست مطالب

    • کلید واژه : حمایت استقلال طلبانه والدین ، نیازهای اساسی روان شناختی ، عواطف مثبت و منفی ، سرزندگی ذهنی

    • فهرست مطالب

      عنوان صفحه
      *فصل اول ( طرح پژوهش )  
      1-1 مقدمه …………………………………………………………………………….. 2
      1-2 بیان مسأله ……………………………………………………………………………….. 3
      1-3 ضرورت و اهمیت پژوهش ………………………………………………… 7
      1-4 اهداف پژوهش………………………………………………………………………… 10
      1-4-1 هدف کلی …………………………………………………………………………….. 10
      1-4-2 اهداف اختصاصی ………………………………………………………………. 10
      1-5 فرضیه های پژوهش. ……………………………………………………………… 10
      1-5-1 فرضیه کلی ………………………………………………………………….. 10
      1-5-2 فرضیات جزئی …………………………………………………………………………………………………….. 11
      1-6 تعاریف واژه ها و اصطلاحات ………………………………………………….. 11
      1-6-1 تعاریف مفهومی …………………………………………………………………. 11
      1-6-2 تعاریف عملیاتی ………………………………………………………………. 12
      *فصل دوم : پیشینه ی پژوهش  
      2-1 مقدمه ……………………………………………………………….. 14
      2-2 بخش اول : مبانی نظری پژوهش ………………………………………………………………… 14
      2-2-1 استقلال ………………….. 14
      2-2-2 حمایت استقلال طلبانه ………………………………………. 15
      2-2-3- حمایت استقلال طلبانه والدین ………………………………………… 17
      2-2-4 نظریه خودمختاری …………. 18
      2-2-4-1 پیوستار خودمختاری ……………………………………………….. 18
      2-2-5 نظریه نیازهای پایه ای …………………………………………………………….. 20
      2-2-5-1 استقلال …………………………………………….. 20
      2-2-5-2 شایستگی ……………………………………………………………………………………… 22
      2-2-5-3 وابستگی 25
      2-2-6 بهزیستی روان شناختی…………………………………………………….. 27
      2-3 بخش دوم : پیشینه پژوهش .. 33
      2-3-1 پژوهش های انجام شده در داخل ………………………….. 33

      2-3-2 پژوهش های انجام شده در خارج …………………………………..

       

      *فصل سوم : روش پژوهش

      		 34
      3-1 روش پژوهش…………………………………………………………………………. 38

      فهرست مطالب

       

      عنوان

       

       

      صفحه
      3-2 جامعه آماری ، نمونه و روش نمونه گیری ……………………………………………………. 38

      3-3 ابزارهای پژوهش

       

      3-3-1مقیاس ادراکات از حمایت استقلالی والدین………………………………………

      3-3-2ابزار گاوردیا،دسی و ریان…………………………………………………………………………..

      3-3-3مقیاس سرزندگی و عواطف…………………………………………………

      38

       

      39

      39

      39
      3-4 نحوه جمع آوری اطلاعات ………………………………………………… 39

      3-5 متغیرهای پژوهش …………………………………………………………………..

       

      3-5-1متغیر پیش بین………………………………………………………….

      3-5-2 متغیر ملاک……………………………………………………………………….

      40

       

      40

      40
      3-6 روش تجزیه و تحلیل آماری ………………………………………………………………………….. 40

      *فصل چهارم : یافته های پژوهش

       

      4-1 مقدمه……………………………………………………………………………….

      4-2 آمار توصیفی…………………………………………………….

      4-3آمار استنباطی………………………………………….

       

       

      42

      42

      44
      *فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری 49
      5-1 بحث و نتیجه گیری ………………………………………………….. 48
      5-2 محدودیت های پژوهش ………………………………………………………… 51

      5-3 پیشنهادات …………………………………………

       

      5-3-1پیشنهادات پژوهشی………………………………………………………………..

      5-3-2 پیشنهادات کاربردی………………………………………………………..

      52

       

      53

      53
      *منابع و مأخذ  
      منابع فارسی ………………………………………….. 55
      منابع غیر فارسی …… 55
      *پیوست ها  
      پبوست 1…………………………………………….. 60
      پیوست 2 …………………………………………………. 61
      پیوست 3………………………………………… 62
      پیوست 4………………………………………………………………….. 63

    مقدمه

    مفهوم بهزیستی[1] و عوامل مرتبط به آن از دیرباز مورد توجه مطالعات انسانی بوده است و
    دیدگاه ها و نظریات گوناگونی در این زمینه وجود داشته است. علاقه مندی پژوهشی بی­شماری درباره توصیف وضعیت بهزیستی روان شناختی دانشجویان در کشورهای مختلف وجود دارد. در گذشته مطالعات روان شناختی بیشتر بر روی بیماری های روانی تمرکز داشته است و هم چنین بیشتر به درمان توجه كرده است.

    به عبارتی  دیگر تعریف سلامت مترادف با فقدان بیماری روانی و علائم مرتبط با آن تلقی می­شده است (سازمان جهانی بهداشت[2]، 1984). از دهه 1980 به بعد در تعریف سلامت تغییر زیادی به وجود آمد. روان شناسی سلامت تنها به جنبه های منفی و رفع آنها توجه ندارد؛ بلكه همان طور که در تعریف سازمان جهانی بهداشت وجود دارد؛ به جنبه های مثبت سلامت و تقویت آن ها نیز توجه دارد؛ بنابراین فردی واجد شرایط سلامت است که از جنبه های اجتماعی، روانی و زیستی در شرایط مطلوبی قرار داشته باشد (بوم[3] و همکاران، 2001). ویژگی مهم روانی كه فرد واجد سلامت، می­بایست از آن برخوردار باشد؛ احساس بهزیستی است (مایرز و دینر[4]، 1995).

    بهزیستی روان شناختی[5] به طور گسترده ای مورد بررسی و به روشهای مختلفی مفهوم سازی شده است.آن ها هم چنین بهزیستی را احساس مثبت و احساس رضایت مندی عمومی از زندگی
    می دانند كه شامل خود و دیگران در حوزه های مختلف خانواده و شغل است.  بهزیستی روان شناختی را برخی از محققان از نظر مؤلفه ها یا فرآیندهای ویژه ای نظیر فرآیندهای عاطفی مفهوم سازی می كنند (روتمن[6] و همكاران، 2003). عده­ای نیز بر فرآیندهای جسمانی تأكید كرده و خاطر نشان می­سازند كه بین سلامت جسمانی بالا و كیفیت بالای زندگی، رابطه وجود دارد (اپستین[7]، 1992). ریف[8] (1989)، بهزیستی را بر مبنای زندگی آرمانی و به معنای شكوفا­سازی توانمندی­های انسانی مفهوم­سازی كرده و به هر آنچه كه برای فرد با ارزش است و مطابق با خود واقعی وی می­باشد، مربوط می شود.

    ریف (1989) و ریف و کیز [9](1995)، بر این عقیده اند که بهزیستی فردی می تواند ناشی از ارتقاء احساس استقلال فرد در مراحل اولیه باشد. هم چنین اورنلاس[10] و همکاران (2007) اشاره به نقش والدین در درجه اول و پس از آن محیط و سپس جمع های دوستان کرده و نشان دادند که این گروه ها به ترتیب نقش مهمی می توانند در استقلال افراد داشته باشند. معانی، شاپوریان و حجت، (1379) نیز بر نقش محیط خانوادگی در بهزیستی افراد تأکید کرده و به این مهم اشاره کرده اند، که بهزیستی فردی در مرحله اول ناشی از محیط خانواده می باشد.

    به هر حال، عوامل زیادی در بهزیستی افراد می تواند تأثیرگذار ­باشد، که بر این اساس بسیاری از محققان از راهکارهایی جهت ارتقاء بهزیستی افراد استفاده کرده­اند (به طور مثال: شلدون و فیلاک[11] (2008) دستکاری[12] سه نیاز روان­شناختی برای استقلال، شایستگی و و ابستگی در بهزیستی؛ بهزادنیا و محمد زاده[13] (2012)، به شرایط خانواده و هم چنین شرایط فرهنگی- اجتماعی، شغلی و محیطی و هم چنین نقش تأثیر­گذاری که محیط می­تواند بر روی آن ها داشته باشد، اشاره دارند. از این رو امید است که در این فصل بتوان توصیفی از بهزیستی و شرایطی که می­تواند بهزیستی دانشجویان را تحت تأثیر قرار دهد، را نشان داد.

    1-2 بیان مسأله

    در طول دهه­های اخیر تمركز مطالعات و تحقیقات در زمینه درك و مفهوم سازی جنبه­های
    روان­شناسی مثبت­نگر[14] از جمله بهزیستی و هم چنین یافتن شیوهای دستیابی به آن ها، دلایل ایجاد و نیز تداوم این ویژگی­ها، به­طور فزاینده­ای رو به رشد است (لینلی و جوزف[15]، 2004 و سلیگمن[16]، 2006). در همین راستا دیدگاه­ها و نظریات گوناگونی در رابطه با عوامل مرتبط بهزیستی وجود داشته است. از دیدگاه رایان و دسی[17] (2002) دو رویکرد اصلی در تعریف بهزیستی وجود دارد: لذت­گرایی[18] و فضیلت­گرایی[19]. تعدادی از محققان بهزیستی را با خوشی لذت گرایانه[20] یا شادكامی[21] برابر می­دانند. برابر دانستن بهزیستی با خوشی لذت­گرایانه یا شادكامی پیشینه­ای طولانی دارد. در دیدگاه لذت­گرایی ارسطو، فرض بر آن است كه زندگی آرمانی به معنای زندگی همراه با شادی و لذت با اجتناب از افسردگی و ناراحتی
    می­باشد. در این رویكرد هدف زندگی كسب حداكثر لذت می باشد. این رویكرد، بهزیستی لذت­گرا[22] نامیده می­شود.

    شاخص های بهزیستی لذت­گرا بیشتر بر روی افزایش شادكامی از طریق وجود عواطف مثبت و حذف عاطفه منفی تمركز كرده است.در مقابل تعدادی از روان شناسان از جمله ریف (1989)، با وجود ماهیت جذاب بهزیستی لذت­گرا،مخالف این نوع بهزیستی بوده و بر روی بهزیستی فضیلت­گرا[23] تأكید دارند. دیدگاه فضیلت گرایی حاكی از آن است كه زندگی آرمانی به معنای شكوفا­سازی توانمندی­های انسانی است. به عبارتی در این دیدگاه، هر آنچه برای فرد با ارزش است و مطابق با خود واقعی وی می­باشد، مهم است. تعداد زیادی از روان­شناسان در ازای برابر دانستن بهزیستی با شادكامی و لذت، آن را با فضیلت[24] برابر می­گیرند. نظریات مبتنی بر ارضاء امیال، به رغم ایجاد لذت، همواره بهزیستی را در پی ندارد و در نتیجه، بهزیستی نمی­تواند صرفاً به معنای تجربه لذت باشد (راین و دسی، 2001).

    تعدادی از روان­شناسان در تعریف بهزیستی این موضع­گیری، بهزیستی فضیلت­گرا را برگزیده­اند و در حال اجرای پژوهش­هایی در حوزه بهزیستی بر اساس آموزه های سنت فضیلت­گرایی هستند. این دیدگاه شامل

     

     

    عنوان

     

     

    صفحه
    3-2 جامعه آماری ، نمونه و روش نمونه گیری ……………………………………………………. 38

    3-3 ابزارهای پژوهش

     

    3-3-1مقیاس ادراکات از حمایت استقلالی والدین………………………………………

    3-3-2ابزار گاوردیا،دسی و ریان…………………………………………………………………………..

    3-3-3مقیاس سرزندگی و عواطف…………………………………………………

    38

     

    39

    39

    39
    3-4 نحوه جمع آوری اطلاعات ………………………………………………… 39

    3-5 متغیرهای پژوهش …………………………………………………………………..

     

    3-5-1متغیر پیش بین………………………………………………………….

    3-5-2 متغیر ملاک……………………………………………………………………….

    40

     

    40

    40
    3-6 روش تجزیه و تحلیل آماری ………………………………………………………………………….. 40

    *فصل چهارم : یافته های پژوهش

     

    4-1 مقدمه……………………………………………………………………………….

    4-2 آمار توصیفی…………………………………………………….

    4-3آمار استنباطی………………………………………….

     

     

    42

    42

    44
    *فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری 49
    5-1 بحث و نتیجه گیری ………………………………………………….. 48
    5-2 محدودیت های پژوهش ………………………………………………………… 51

    5-3 پیشنهادات …………………………………………

     

    5-3-1پیشنهادات پژوهشی………………………………………………………………..

    5-3-2 پیشنهادات کاربردی………………………………………………………..

    52

     

    53

    53
    *منابع و مأخذ  
    منابع فارسی ………………………………………….. 55
    منابع غیر فارسی …… 55
    *پیوست ها  
    پبوست 1…………………………………………….. 60
    پیوست 2 …………………………………………………. این مطلب را هم بخوانید : این مطلب را هم بخوانید : 61
    پیوست 3………………………………………… 62
    پیوست 4………………………………………………………………….. 63


مقدمه

مفهوم بهزیستی[1] و عوامل مرتبط به آن از دیرباز مورد توجه مطالعات انسانی بوده است و
دیدگاه ها و نظریات گوناگونی در این زمینه وجود داشته است. علاقه مندی پژوهشی بی­شماری درباره توصیف وضعیت بهزیستی روان شناختی دانشجویان در کشورهای مختلف وجود دارد. در گذشته مطالعات روان شناختی بیشتر بر روی بیماری های روانی تمرکز داشته است و هم چنین بیشتر به درمان توجه كرده است.

به عبارتی  دیگر تعریف سلامت مترادف با فقدان بیماری روانی و علائم مرتبط با آن تلقی می­شده است (سازمان جهانی بهداشت[2]، 1984). از دهه 1980 به بعد در تعریف سلامت تغییر زیادی به وجود آمد. روان شناسی سلامت تنها به جنبه های منفی و رفع آنها توجه ندارد؛ بلكه همان طور که در تعریف سازمان جهانی بهداشت وجود دارد؛ به جنبه های مثبت سلامت و تقویت آن ها نیز توجه دارد؛ بنابراین فردی واجد شرایط سلامت است که از جنبه های اجتماعی، روانی و زیستی در شرایط مطلوبی قرار داشته باشد (بوم[3] و همکاران، 2001). ویژگی مهم روانی كه فرد واجد سلامت، می­بایست از آن برخوردار باشد؛ احساس بهزیستی است (مایرز و دینر[4]، 1995).

بهزیستی روان شناختی[5] به طور گسترده ای مورد بررسی و به روشهای مختلفی مفهوم سازی شده است.آن ها هم چنین بهزیستی را احساس مثبت و احساس رضایت مندی عمومی از زندگی
می دانند كه شامل خود و دیگران در حوزه های مختلف خانواده و شغل است.  بهزیستی روان شناختی را برخی از محققان از نظر مؤلفه ها یا فرآیندهای ویژه ای نظیر فرآیندهای عاطفی مفهوم سازی می كنند (روتمن[6] و همكاران، 2003). عده­ای نیز بر فرآیندهای جسمانی تأكید كرده و خاطر نشان می­سازند كه بین سلامت جسمانی بالا و كیفیت بالای زندگی، رابطه وجود دارد (اپستین[7]، 1992). ریف[8] (1989)، بهزیستی را بر مبنای زندگی آرمانی و به معنای شكوفا­سازی توانمندی­های انسانی مفهوم­سازی كرده و به هر آنچه كه برای فرد با ارزش است و مطابق با خود واقعی وی می­باشد، مربوط می شود.

ریف (1989) و ریف و کیز [9](1995)، بر این عقیده اند که بهزیستی فردی می تواند ناشی از ارتقاء احساس استقلال فرد در مراحل اولیه باشد. هم چنین اورنلاس[10] و همکاران (2007) اشاره به نقش والدین در درجه اول و پس از آن محیط و سپس جمع های دوستان کرده و نشان دادند که این گروه ها به ترتیب نقش مهمی می توانند در استقلال افراد داشته باشند. معانی، شاپوریان و حجت، (1379) نیز بر نقش محیط خانوادگی در بهزیستی افراد تأکید کرده و به این مهم اشاره کرده اند، که بهزیستی فردی در مرحله اول ناشی از محیط خانواده می باشد.

به هر حال، عوامل زیادی در بهزیستی افراد می تواند تأثیرگذار ­باشد، که بر این اساس بسیاری از محققان از راهکارهایی جهت ارتقاء بهزیستی افراد استفاده کرده­اند (به طور مثال: شلدون و فیلاک[11] (2008) دستکاری[12] سه نیاز روان­شناختی برای استقلال، شایستگی و و ابستگی در بهزیستی؛ بهزادنیا و محمد زاده[13] (2012)، به شرایط خانواده و هم چنین شرایط فرهنگی- اجتماعی، شغلی و محیطی و هم چنین نقش تأثیر­گذاری که محیط می­تواند بر روی آن ها داشته باشد، اشاره دارند. از این رو امید است که در این فصل بتوان توصیفی از بهزیستی و شرایطی که می­تواند بهزیستی دانشجویان را تحت تأثیر قرار دهد، را نشان داد.

1-2 بیان مسأله

در طول دهه­های اخیر تمركز مطالعات و تحقیقات در زمینه درك و مفهوم سازی جنبه­های
روان­شناسی مثبت­نگر[14] از جمله بهزیستی و هم چنین یافتن شیوهای دستیابی به آن ها، دلایل ایجاد و نیز تداوم این ویژگی­ها، به­طور فزاینده­ای رو به رشد است (لینلی و جوزف[15]، 2004 و سلیگمن[16]، 2006). در همین راستا دیدگاه­ها و نظریات گوناگونی در رابطه با عوامل مرتبط بهزیستی وجود داشته است. از دیدگاه رایان و دسی[17] (2002) دو رویکرد اصلی در تعریف بهزیستی وجود دارد: لذت­گرایی[18] و فضیلت­گرایی[19]. تعدادی از محققان بهزیستی را با خوشی لذت گرایانه[20] یا شادكامی[21] برابر می­دانند. برابر دانستن بهزیستی با خوشی لذت­گرایانه یا شادكامی پیشینه­ای طولانی دارد. در دیدگاه لذت­گرایی ارسطو، فرض بر آن است كه زندگی آرمانی به معنای زندگی همراه با شادی و لذت با اجتناب از افسردگی و ناراحتی
می­باشد. در این رویكرد هدف زندگی كسب حداكثر لذت می باشد. این رویكرد، بهزیستی لذت­گرا[22] نامیده می­شود.

شاخص های بهزیستی لذت­گرا بیشتر بر روی افزایش شادكامی از طریق وجود عواطف مثبت و حذف عاطفه منفی تمركز كرده است.در مقابل تعدادی از روان شناسان از جمله ریف (1989)، با وجود ماهیت جذاب بهزیستی لذت­گرا،مخالف این نوع بهزیستی بوده و بر روی بهزیستی فضیلت­گرا[23] تأكید دارند. دیدگاه فضیلت گرایی حاكی از آن است كه زندگی آرمانی به معنای شكوفا­سازی توانمندی­های انسانی است. به عبارتی در این دیدگاه، هر آنچه برای فرد با ارزش است و مطابق با خود واقعی وی می­باشد، مهم است. تعداد زیادی از روان­شناسان در ازای برابر دانستن بهزیستی با شادكامی و لذت، آن را با فضیلت[24] برابر می­گیرند. نظریات مبتنی بر ارضاء امیال، به رغم ایجاد لذت، همواره بهزیستی را در پی ندارد و در نتیجه، بهزیستی نمی­تواند صرفاً به معنای تجربه لذت باشد (راین و دسی، 2001).

تعدادی از روان­شناسان در تعریف بهزیستی این موضع­گیری، بهزیستی فضیلت­گرا را برگزیده­اند و در حال اجرای پژوهش­هایی در حوزه بهزیستی بر اساس آموزه های سنت فضیلت­گرایی هستند. این دیدگاه شامل

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...