عنوان :

تاثیر رسانه ای شدن پرونده های کیفری بر رسیدگی قضایی

 

استاد راهنما :

دکتر محمد فرجیها

استاد مشاور :

دکتر علیرضا جمشیدی

 

تابستان 1391

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

فهرست مطالب

عنوان……………………………………. صفحه

مقدمه:. 1

1) بیان مساله :.. 1

2) اهداف تحقیق:.. 6

3)انگیزه انتخاب تحقیق:.. 7

4) سؤالات تحقیق.. 7

5) فرضیات تحقیق :.. 7

6) پیشینه تحقیق:.. 8

7) نو آوری تحقیق:……………………………………………………………………………………………………………….                                               10

8) روش تحقیق:.. 11

9) مشکلات تحقیق :.. 12

10) ساختار تحقیق:.. 12

بخش اول : بازنمایی رسانه ای جرم ، ویژگی ها و پیامدها ……………………………………………………………15

فصل اول :  چهارچوب مفهومی،‌ویژگی های رسانه ای شدن جرم. 18

مبحث نخست : چهارچوب مفهومی……………………………………………………………………………………….19

گفتار اول: سیر تحول رسانه :. 20

گفتار دوم : بازنمایی رسانه ای ………………………………………………………………………………………………23

گفتار سوم: رسانه ای شدن جرم:.. 24

گفتار چهارم : ارزش خبری:.. 25

گفتار پنجم: ترس از جرم:.. 26

گفتار ششم : افکار عمومی:.. 27

گفتار هفتم : عوام گرایی کیفری :.. 29

مبحث دوم: ویژگی های بازنمایی رسانه ای جرم. 32

گفتار  نخست: گزینشی بودن اخبار جنایی. 33

بند اول : میزان خطر. 34

بند دوم : آسیب پذیری بزه دیده. 35

بند سوم : محیط جغرافیایی. 37

بند چهارم : قابلیت پیش بینی. 38

بند پنجم : وجود فیلم یا تصویر از صحنه وقوع جرم. 39

گفتار  دوم: تحلیل محتوی بازنمایی رسانه ای جرم. 40

بند اول : بزرگنمایی جرائم خشونت آمیز. 40

بند دوم : توصیفی بودن گزارشات. 42

بند سوم : رویکرد های انتقادی. 45

1‌: انتقاد از نهاد های دولتی.. 46

2 : انتقاد از بی تفاوتی افراد نسبت به نقض هنجار ها.. 48

فصل دوم: پیامدهای بازنمایی رسانه ای جرم. 49

مبحث نخست :‌ افزایش ترس از جرم. 51

گفتار اول: افزایش ترس از جرم ناشی از بازنمایی رسانه ای جرم   51

گفتار دوم:افزایش ترس از جرم ناشی از تكنیك های خبرنگاری……………………………………………………………………………………………52

بند اول : عنوان سازی پدیده های مجرمانه.. 53

بند دوم :  وسیع نشان دادن دامنه وقوع جرم.. 54

بند سوم :  گفتمان شبیه سازی.. 55

مبحث دوم : افزایش نرخ جرایم. 54

گفتار اول: آموزش شیوه های ارتکاب جرم. 55

گفتار دوم :  قبح شکنی. 56

مبحث سوم : ترویج سطحی نگری در جامعه. 57

گفتار اول : محدودیت زمانی. 57

گفتار دوم :‌ فقدان تخصص. 58

مبحث چهارم :  سیاسی شدن بازنمایی رسانه ای جرم. 60

مبحث پنجم : عوام گرایی کیفری. 63

بخش دوم : تاثیر رسانه ای شدن جرم بر رسیدگی کیفری.. 69

فصل اول : تاثیر رسانه ای شدن جرم بر استقلال دادگاه و مرحله تحقیقات. 72

مبحث نخست :‌ استقلال دادگاه. 73

گفتار اول : استقلال نهادی و فردی. 73

گفتار دوم : نقض استقلال نهادی و فردی. 74

مبحث دوم : بی طرفی دادگاه. 78

گفتار اول : بی طرفی قاضی. 79

گفتار دوم : بی طرفی هیئت منصفه. 82

مبحث سوم : افشای تحقیقات دادسرا. 84

مبحث چهارم : تاثیر گذاری برشهود. 86

گفتار اول: تاثیر پذیری ناخودآگاه‌ 86

گفتار دوم : دروغ خود آگاه. 87

فصل دوم : تاثیر رسانه ای شدن جرم بر حقوق دفاعی متهم. 88

مبحث نخست: نقض اصل برائت :. 89

گفتار اول : ارائه مشخصات متهم. 91

گفتار دوم : انتشار تصاویر متهم. 93

مبحث دوم : تسریع رسیدگی. 96

گفتار اول : احراز تسریع رسیدگی. 97

بند اول : اظهارات مسئولان قضایی.. 98

بند دوم :  اطلاعات میدانی در خصوص پرونده های مشابه.. 99

گفتار دوم : پیامد های تسریع رسیدگی. 102

بند اول : محدود کردن حق دفاع توسط وکیل.. 102

بند دوم : نقض تساوی طرفین.. 105

فصل سوم : نقض حریم خصوصی طرفین. 108

مبحث نخست : حق کنترل بر اطلاعات شخصی. 110

این مطلب را هم بخوانید :

مبحث دوم : حق محرمانه و پنهان ساختن برخی امور از دیگران   112

مبحث سوم : رعایت حق خلوت افراد. 114

بخش سوم: تاثیر رسانه ای شدن جرم بر قرارهای تامین کیفری و تعیین مجازات………………………….117.

فصل اول : تاثیر رسانه ای شدن جرم بر قرارهای تامین کیفری   120

مبحث نخست : اهمیت جرم و وضعیت مرحله تحقیقات. 121

گفتار اول: اهمیت جرم ………………………………………………………………………………………………………….121

گفتار دوم : وضعیت تحقیقات پرونده. 123

مبحث سوم : پاسخ به افکار عمومی. 125

فصل دوم : تاثیر رسانه ای شدن جرم بر تعیین مجازات. 127

مبحث نخست : تاثیر رسانه ای شدن جرم بر میزان مجازات. 128

گفتار اول: افزایش میزان مجازات در دستگاه قانونگذاری. 129

گفتار دوم: عدالت استحقاقی. 133

گفتار سوم: افزایش میزان مجازات در دستگاه قضایی. 135

مبحث دوم : تاثیر رسانه ای شدن جرم بر تعیین نوع مجازات. 141

گفتار اول : بازتاب مجازات در رسانه ها. 142

گفتار دوم : انتخاب مجازات های تنبیهی در دستگاه قضایی. 144

مبحث سوم : تاثیر رسانه ای شدن جرم  بر اجرای مجازات. 147

گفتار اول: تاثیر بر اعمال مجازات های جایگزین. 147

گفتار دوم: تاثیر بر شیوه ی اجرای مجازات. 150

 

نتیجه گیری و پیشنهاد ها. 155

فهرست منابع. 163

کتب فارسی.. 163

کتب عربی.. 165

کتب لاتین.. 165

مقالات فارسی.. 166

مقالات لاتین.. 168

پایان نامه و جزوه های درسی.. 169

سایت های اینترنتی.. 169

قوانین………………………………………………………………………………………………………………………………….170

 

فهرست علایم اختصاری

 

آ. ا .ق. ا. د.ک ………………………………………………………………….. آیین نامه اجرایی قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1373 رییس قوه قضاییه با اصلاحات بعدی

ر . ک ……………………………………………………………………………. رجوع کنید به

ق. ا ………………………………………………………………………………. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

ق .ا.د.ک……………………………………………………………………….. قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب 1378

.ق. ت. و .و. ا. ر. ق. ق…………………………………………………. قانون تعیین وظایف و اختیارات رییس قوه قضاییه                                                                      مصوب 1378

ق.م …………………………………………………………………………….. قانون مدنی – جلد اول -مصوب 1307

ق.م.ا …………………………………………………………………………….. قانون مجازات اسلامی مصوب 1375

ق.م.ا.د.ن.ا.ك…………………………………………………………………..قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی كشور     مصوب 1369

ق.مطبوعات…………………………………………………………………… قانون مطبوعات مصوب 1364 با اصلاحات بعدی

م.ب.ح.م.و.س………………………………………………………………. میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب 1354

 

مقدمه:

1) بیان مساله :

رسانه های خبری به عنوان یکی از مهمترین نهاد های جامعه از ابتدای پیدایش خود در ارتباط مستقیم با مردم قرار داشته اند. این ارتباط با گذشت زمان با تحولاتی که در جامعه رخ داده ، هماهنگ شده و همزمان بر جامعه نیز تاثیر گذار بوده است. یکی از مهمترین تاثیراتی که رسانه از جامعه پذیرفته ، متنوع کردن کارکرد ها و محتوای خود در جهت بر آوردن نیاز های افراد جامعه بوده است. در ابتدا رسانه ها فقط کارکرد خبری داشتند و وقایع رخ داده در جامعه را بازتاب می دادند اما تحولات صنعتی و گسترش شهرنشینی دو تاثیر عمده بر رسانه ها گذاشت که سرآغاز شروع دوره ای جدید برای رسانه ها بود.

اول اینکه با صنعتی شدن جوامع و بالا رفتن هزینه های انتشار رسانه های ابتدایی جمع آوری منابع مالی به عنوان مهمترین اهداف رسانه ها در دستور کار آن ها قرار گرفت و بازار جذب آگهی تبلیغاتی به عنوان اصلی ترین منبع جذب درآمد مورد توجه مدیران رسانه ها قرار گرفت. دوم اینکه با گسترش شهرنشینی و افزایش ساعات کاری از ارتباط مستقیم افراد با جامعه کاسته شد و نیازهای آموزشی ، سرگرمی و تجاری نیز از طریق رسانه ها به عنوان واسطه بین افراد و جامعه تامین شد در نتیجه مدت کمتری به بازتاب اخبار مربوط به رخداد های جامعه اختصاص داده شد. پدیده های مجرمانه علاوه بر ظرفیت بالا در تامین جذابیت برنامه های رسانه ها در جذب مخاطب بیشتر در رقابت با سایر رسانه ها نیز موثر بودند . به همین دلیل اخبار مربوط به پدیده های مجرمانه در دستور کار رسانه ها قرار گرفتند. با توجه به فراوانی زیاد اخبار جنایی ‌و ظرفیت محدود رسانه ها در بازنمایی این اخبار ، انتخاب اخبار جنایی بر اساس معیار هایی که موجب جذب مخاطب می شود انجام می گیرد که به آن ارزش خبری گفته می شود . این امر باعث شده  روند بازنمایی اخبار جنایی کاملا گزینشی بوده و فقط رخداد هایی که دارای ارزش خبری بالایی هستند برای بازنمایی انتخاب شوند.

خبرنگاران برای تامین جذابیت گزارش های خود به جذابیت ذاتی وقایع اکتفا نکرده و با استفاده از روش های مختلف سعی کردند تا از حداقل زمان بیشترین استفاده را ببرند. در این راستا محتوای بازنمای رسانه ای جرایم ویژگی های منحصر به فردی دارا شده است. خبرنگاران در گزارش های خود در تلاش هستند، حکایتی داستان گونه از رخدادهای جامعه را بازتاب دهند. به همین دلیل در اخبار رسانه ای ساده و روان بودن متن گزارش اهمیت ویژه ای دارد. ساده بودن متن گزارش درک مفهوم آن را برای مخاطب آسان تر می کند و با توجه به محدود بودن زمان افراد در ارتباط با رسانه ها مطلوبیت بیشتری نیز برای مخاطبان دارد. خبرنگاران برای افزایش جذابیت  پدیده های مجرمانه از روش هایی مانند انتخاب صفت های دلهره آور برای پرونده های خشونت آمیز بر میزان ارزش خبری آن می افزایند. عناوینی مانند (( خفاش شب )) ، ((عقرب سیاه)) ، ((شیاطین باغ وحشت)) و ((خفاش جنایتکار)) ،‌((کفتار شهر ))،‌((کرکس پیر)) و … در همین راستا در دهه های اخیز مورد استفاده ی خبرنگاران قرار گرفته است. اقدام دیگری که خبر نگاران در این جهت انجام می دهند عدم بازتاب کامل واقعه خبری است. در جهت رعایت سادگی متن گزارش خبرنگاران از آوردن هرگونه مطلب یا اصطلاح فنی از اصطلاحات حقوقی که جمله که موجب پیچیدگی متن گردد خود داری می کنند در نتیجه محتوای رسانه ها فاقد جنبه های علمی و کارشناسی هستند. این امر به دلیل این است که علاوه بر اینکه مخاطب با محدودیت زمانی رو به رو است ، مدیران رسانه ها نیز با پذیرفتی کارکرد های متنوع فرصت کمتری در بازتاب اخبار دارند و نمی توانند تمام جنبه های واقعه را پوشش دهند. ایدئولوژی حاکم بر رسانه ای عامل دیگری است که بر گزارش خبرنگار و تفسیر و نحوه بازتاب وقایع مجرمانه تاثیر گذار است .

وجود این ویژگی ها در بازنمایی رسانه ای جرایم پیامدهای متعددی به دنبال دارد. یکی از پیامدهای بازنمایی رسانه ای جرایم افزایش نتایج جرم به خصوص ترس از جرم در جامعه است. تاثیر بازنمایی رسانه ای در این امر زمانی بیشتر می شود که ، خبرنگاران با توجه به ارزش خبری بالای جرایم خشونت آمیز و جنسی سهم زیادی از اخبار رسانه ای را به این جرایم اختصاص می دهند. این نوع جرایم به دلیل اینکه خطر ناشی از آنان برای تمام افراد جامعه ملموس است تاثیر قابل توجهی در جامعه دارد. بازنمایی پدیده های مجرمانه در پوشش اخبار رسانه ای و برنامه های جاری موجب می شود که افراد مستعد ارتکاب جرم  شیوه های ارتکاب جرایم را فرا گرفته و با الگو برداری از محتوای مجرمانه رسانه ها اعمال مجرمانه خود را مرتکب شوند. علاوه بر این در جرایمی که ارتکاب آن دارای قبح اجتماعی بالایی است ، بازتاب این جرایم موجب از بین رفتن قبح اجتماعی عمل و از دست دادن پشتوانه اجتماعی در دراز مدت می گردد.

با وجود تمام این محدودیت ها در محتوای اخبار رسانه ای جرایم افراد جامعه اطلاعات خود در خصوص جرایم را از رسانه ها دریافت می کنند و در نتیجه افکار عمومی بر اساس بازنمایی رسانه ای جرایم و منطبق با الگوهای حاکم بر آن شکل می گیرد . انتخاب صفت های دلهره آور و ترسناک در اخبار موجب می شود که مردم جامعه متهم را به دید موجود غیر انسانی بنگرند و شدیدترین واکنش ها را علیه آن تقاضا کنند . از طرفی با توجه به نا کامل بودن گزارش های رسانه ها از جریان رسیدگی کیفری و فقدان جنبه علمی و کارشناسی در تحلیل این اخبار ، افراد جامعه درک کامل و کافی از واقعه مجرمانه ندارند و رسانه های خبری نیز در راستای نزدیکتر نشان دادن خود به مردم این دیدگاه ها را به عنوان افکار عمومی بازتاب داده و مسئولان عدالت کیفری را در اتخاذ تدابیر همسو با این خواسته ها تحت فشار قرار می دهند. اهمیت سیاسی پیدا کردن افکار عمومی موجب شده تا مقامات عدالت کیفری در مرجع قانون گذاری و دستگاه قضایی از این تمایلات پیروی کرده و سیاست هایی را در پیش بگیرند که با انتظارات مردم همخوانی بیشتری دارد و رضایت بیشتری را از عملکرد آن ها در بین مردم موجب می گردد که به این امر عوام گرایی کیفری گفته می شود.