دانلود پایان نامه ارشد : تاثیر غلظتهای هورمونی و ریزنمونه بر کالزایی، باززایی و کشت سوسپانسیون رازیانه

1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………… 12

1 -2- جایگاه اقتصادی گیاهان دارویی در جهان و ایران ………………………………………………………… 13

1-3- ضرورت توجه به پرورش گیاهان دارویی……………………………………………………………………. 14

1-4-گیاه شناسی رازیانه …………………………………………………………………………………………. 14

1-5- اندام دارویی …… ……… …… ……………………………………16

1-6- نیازهای اکولوژیکی ……………………………………… …16

1-7- پراکنش جغرافیایی ……… …… …………………………………… 16

1-8- آفات و بیماریها … …… … … … ……… ………………………..18

1-9- مهمترین خاصیت درمانی و داروهای ساخته شده ………………..……………………….18

1-10- پیاز رازیانه ………………………………………… . 19

1-11- دانه رازیانه ……… ……………………………………………… 20

1-12- نقش کشت بافت در تکثیر گیاهان … …………………………………………….21

1-13- تاریخچه کشت بافت………………………………………………………………………………………. 23

1-14- مراحل تکنیک کشت بافت…………………………………………………………………………………. 24

1-15- انواع ترکیبات محیط کشت…………………………………………………………………………………. 26

1-16- ویتامین ها…………………………………………………………………………………………………. 26

1-17- اسیدهای آمینه……………………………………………………………………………………………… 27

1-18- تنظیم کننده های رشد…………………………………………………………………………………….. 27

1-19- سایتوکنین…………………………………………………………………………………………………. 28

1-20- اسید جیبرلیک……………………………………………………………………………………………… 28

1-21- آگار و دیگر مواد تولیدکننده ژل…………………………………………………………………………… 28

1-22- ترکیبات مورد استفاده در ضدعفونی مواد گیاهی………………………………………………………….. 29

1-23- استفاده از آنتی بیوتیک ها در رفع آلودگی های درون بافتی………………………………………………. 29

1-24- ضدعفونی محیط کشت…………………………………………………………………………………….. 30

1-25- قهوه ای شدن بافت های گیاهی…………………………………………………………………………… 30

1-26- روش های ریزازدیادی………………………………………………………………………………………. 32

1-27- جنین زایی غیر جنسی…………………………………………………………………………………….. 32

1-28- کشت مرسیتم……………………………………………………………………………………………… 33

1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………… 12

1 -2- جایگاه اقتصادی گیاهان دارویی در جهان و ایران ………………………………………………………… 13

1-3- ضرورت توجه به پرورش گیاهان دارویی……………………………………………………………………. 14

1-4-گیاه شناسی رازیانه …………………………………………………………………………………………. 14

1-5- اندام دارویی …… ……… …… ……………………………………16

1-6- نیازهای اکولوژیکی ……………………………………… …16

1-7- پراکنش جغرافیایی ……… …… …………………………………… 16

1-8- آفات و بیماریها … …… … … … ……… ………………………..18

1-9- مهمترین خاصیت درمانی و داروهای ساخته شده ………………..……………………….18

1-10- پیاز رازیانه ………………………………………… . 19

1-11- دانه رازیانه ……… ……………………………………………… 20

1-12- نقش کشت بافت در تکثیر گیاهان … …………………………………………….21

1-13- تاریخچه کشت بافت………………………………………………………………………………………. 23

1-14- مراحل تکنیک کشت بافت…………………………………………………………………………………. 24

1-15- انواع ترکیبات محیط کشت…………………………………………………………………………………. 26

1-16- ویتامین ها…………………………………………………………………………………………………. 26

1-17- اسیدهای آمینه……………………………………………………………………………………………… 27

1-18- تنظیم کننده های رشد…………………………………………………………………………………….. 27

1-19- سایتوکنین…………………………………………………………………………………………………. 28

1-20- اسید جیبرلیک……………………………………………………………………………………………… 28

1-21- آگار و دیگر مواد تولیدکننده ژل…………………………………………………………………………… 28

1-22- ترکیبات مورد استفاده در ضدعفونی مواد گیاهی………………………………………………………….. 29

1-23- استفاده از آنتی بیوتیک ها در رفع آلودگی های درون بافتی………………………………………………. 29

1-24- ضدعفونی محیط کشت…………………………………………………………………………………….. 30

1-25- قهوه ای شدن بافت های گیاهی…………………………………………………………………………… 30

1-26- روش های ریزازدیادی………………………………………………………………………………………. 32

1-27- جنین زایی غیر جنسی…………………………………………………………………………………….. 32

1-28- کشت مرسیتم……………………………………………………………………………………………… 33

1-29- باززایی………………………………………………………………………………………………………. 34

1-30- باززایی گیاهان کشت شده…………………………………………………………………………………. 34

1-31- مراحل ریزازدیادی از طریق کشت درون شیشه ای ……………………………………………………….. 35

1-32- استقرار در محیط کشت…………………………………………………………………………………….. 35

1-33- ایجاد شاخساره و پرآوری و تکثیر انبوه از طریق کشت های متوالی………………………………………. 35

1-34- ریشه زایی گیاهچه های تولیدشده…………………………………………………………………………. 35

1-35- تولید متابولیت های ثانویه در گیاهان در شرایط درون شیشه ای…………………………………………. 36

1-36- روش کشت کالوس………………………………………………………………………………………… 36

1-37- روش کشت سوسپانسیون سلولی…………………………………………………………………………… 37

1-38- اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………….. 38

فصل دوم: مروری بر منابع………………………………………………………………….. 39

2-1- سوابق استفاده از رازیانه در کشت بافت…………………………………………………………………….. 40

2-2- تحقیقات کشت بافت بر روی گیاهان دیگر………………………………………………………………….. 43

فصل سوم: محل انجام آزمایش…………………………………………………………… 46

3-1- مواد شیمیایی………………………………………………………………………………………………… 47

3-2- تهیه بذر……………………………………………………………………………………………………….. 47

3-3- محیط کشت، ترکیبات و چگونگی آماده سازی آن ……………………………………………….. . . 47

3-4- تهیه محلول مادری MS(غلظت x10) ……… …………… …………………… 47

3-5- مراحل سترون سازی………………………………………………………………………………………….. 51

3-5-1- سترون سازی بذرها………………………………………………………………………………………… 51

3-5-2- سترون سازی محیط و وسایل کار………………………………………………………………………… 52

3-5-3- تولید گیاهان سترون جهت تیمارهای مختلف ………………………………………………………….. 52

3-6- کشت گیاه در محیط های تیماری به منظور کال زایی…………………………………………………….. 54

3-7- باززایی…………………………………………………………………………………………………………. 57

3-8- کشت سوسپانسیون سلولی در محیط کشت MS مایع……………………………………………………… 58

3-9- جداسازی ترکیبات فرار………………………………………………………………………………………. 58

3-10- آنالیز آماری………………………………………………………………………………………………… 59

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1- نتایج کالوس سازی ریزنمونه های گیاه رازیانه در محیط کشت حاوی ترکیبات هورمونی مختلف…………. 61

4-2- نتایج باززایی ریزنمونه های گیاه رازیانه در محیط کشت حاوی ترکیبات هورمونی مختلف………………….. 65

4-3- نتایج حاصل از اثر غلظت های مختلف هورمون BAP بر اندازه ساقه و ریشه و تعداد برگ در گیاه رازیانه.. 70

4-4- بررسی ترکیبات شیمیایی گیاه رازیانه تحت تاثیر تیمارهای مختلف هورمونی از طریق

کشت سوسپانسیون سلولی 74………………………………………………………………………….

4-5- مقایسه درصد سطوح ترکیبات شیمیایی مشترک حاصل از کشت سوسپانسیونی گیاه رازیانه در تیمارهای مختلف هورمونی

………………………………………………………………………………………………………………………. 75

4-6- اشکال طیف گاز کروماتورگراف در اسانس گیاه رازیانه تیمارشده با ترکیبات هورمونی مختلف…………………….77

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری کلی

………………………………………………………………………………………………………… 81

بحث…………………………………………………………………………………………………………… 82

پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………….. 86

منابع ………………………………………………………………………………………………. 87

چکیده انگلیسی 98……………………………………………………………… ………………….

مقدمه

گل ها و گیاهان، خاموش ترین موجودات و در عین حال گویاترین مظهر قدرت و عظمت آفرینش هستد. هر برگی از این موجودات زیبا، كتاب بزرگی در وصف توحید است. گلها و گیاهان نه تنها با الوان و اشكال بدیع و بیبدیل خود سفرهی طبیعت را زینت میبخشند بلكه آن را چنان سرشاری از نیروی حیاتی میسازند كه هیچ بساطی را یارای رقابت با آن نیست (امیدبیگی، 1377 .( با آن كه امروزه درمان بیماریها بیشتر از طریق مصرف داروهایی صورت میگیرد كه منشأ صنعتی دارند و اختصاصاً در آزمایشگاهها تهیه میشوند ولی مصرف بعضی از آنها زیانهایی به بدن میرساند و عوارض جانبی بسیاری از آنها ثابت شده است. در اوایل قرن حاضر پیشرفت علم شیمی و كشف سیستمهای پیچیدهی سنتز ارگانیك منجر به توسعهی صنعت داروسازی و جایگزینی شیمی درمانی شد. بدین طریق پزشكی مدرن توانست بسیاری از بیماریها غیرقابل علاج و غالباً مرگآور را درمان كند. با وجود این گیاهان دارویی و داروهایی كه از آنها تهیه میشدند هرگز به طور كامل كنار گذاشته نشدند. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی امروزه بیش از 80 درصد مردم جهان (نزدیك به 5 میلیارد نفر)، برای درمان بیماریها هنوز از داروهای گیاهی استفاده میكنند. تقریبا یك چهارم داروهای تهیه شدهی دنیا منشأ گیاهی داشته كه یا مستقیماً از گیاهان عصارهگیری شده و یا براساس تركیب گیاهی، سنتز شدهاند. واژه گیاهان دارویی تنها به تسكین دهنده آلام اطلاق نمیشود بلكه این گیاهان در زیر گروه غذا به عنوان طعم دهندهها، نوشیدنیها، شیرین كنندهها، رنگ طبیعی بوده همچنین به عنوان ماده اولیه محصولات آرایشی و بهداشتی نیز مورد استفاده قرار می گیرند (امیدبیگی، 1376).

درواقع گیاهانی كه حداقل دارای صفات زیر باشند،گیاه دارویی نامیده میشوند:

1- در پیكر این گیاهان مواد ویژه ای به عنوان مواد مؤثر یا متابولیتهای ثانویه ساخته و ذخیره میشوند كه برای مداوای برخی از بیماریها مورد استفاده قرار میگیرند. مواد مذكور طی فرآیندهای ویژه و پیچیده بیوشیمیایی و به مقدار بسیار كم (به طور معمول كمتر از یك درصد وزن خشك گیاه)، ساخته میشوند.

2- اغلب ممكن است اندام ویژهای چون ریشه، برگها، ساقه، گل، میوه و غیره بیشترین مواد مؤثر را داشته باشند، بنابراین همیشه نمیتوان كل اندام گیاه را منبع ماده دارویی ویژهای دانست.