1-2-2-گفتگو ………………………………………………………………………………………………………11

1-2-3- فرهنگ ………………………………………………………………………………………………….14

1-2-4- هویت …………………………………………………………………………………………………….22

1-2-5- محیط ……………………………………………………………………………………………………23

1-2-6- فضا ……………………………………………………………………………………………………….25

1-2-7- فرم ……………………………………………………………………………………………………….27

1-2-8- زمان ………………………………………………………………………………………………………30

1-2-9- معماری ایران ………………………………………………………………………………………….31

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………33

مبانی نظری

2-1- مبانی فرهنگ ایران و تاثیر آن بر معماری……………………………………………………..35

2-1-1- مفهوم سیر از ظاهر به باطن در معماری ایران…………………………………………….37

2-2- نحوه ابراز افکار و اندیشه ها با هندسه…………………………………………………………38

2-2-1- هندسه …………………………………………………………………………………………..38

2-2-2- هندسه مقدس: استعاره نظم جهانی………………………………………………………40

2-2-3- هندسه در معماری ایرانی …………………………………………………………………..40

2-2-4- تناسب زرّین (طلایی) …………………………………………………………………………42

2-2-5- رشد فراگستر و آفرینش مارپیچها ……………………………………………………..45

2-3- امر قدسی و تجلی آن در تقدس بخشی به فضای معماری …………………………….49

2-3-1- مفهوم امر قدسی ……………………………………………………………………………..50

2-3-2- الوهیت ………………………………………………………………………………………….51

2-3-3- شیوه های تجلی امر قدسی در هنر معماری …………………………………………52

2-4- کاربرد رنگ ، اعداد و اسطوره ها در معماری ………………………………………………..53

2-4-1- رنگ در معماری ……………………………………………………………………………….53

2-4-2- اسطوره و صورتهای سمبولیک …………………………………………………………..54

2-4-3- متافیزیک صورت های سمبولیک ……………………………………………………….55

2-4-4- رنگ و نور ………………………………………………………………………………………55

2-5- زمان و رابطه آن با پویایی در فضای معماری …………………………………………………56

 

2-5-1- حرکت از نگاه فلسفه ………………………………………………………………………..56

2-5-2- حرکت از دیدگاه معماری …………………………………………………………………..56

2-5-3- عناصر القا کننده حرکت در معماری ……………………………………………………57

2-6- گفتگوی میان فرهنگها ……………………………………………………………………………….59

2-6-1- شاخصهای ارتباطات میان فرهنگی ……………………………………………………..59

2-6-2- ویژگیهای عمومی لازم جهت گفتگو مداری ………………………………………………60

2-7- محیط و تاثیر مولفه های آن بر معماری…………………………………………………………60

2-7-1- ویژگیهای عمومی پاسخ دهی محیط جمعی ………………………………………………61

2-7-2- استنتاج نتایج پاسخ دهی محیط بر حسب ویژگیهای گفتگومداری…………….62

تحلیل نمونه ها

3-1- پیشینه مراکز فرهنگی در برخی از کشورهای جهان ……………………………………..64

3-2- پیشینه ی مراکز فرهنگی در ایران ……………………………………………………………. 67

3-3- بررسی نمونه های موردی فرهنگسرا( ایرانی ) ……………………………………………..68

3-3-1- فرهنگسرای نیاوران …………………………………………………………………………68

3-3-2- مركز بین المللی فرهنگی اصفهان ………………………………………………………75

3-3-3- مرکز فرهنگی دزفول ………………………………………………………………………..76

3-4- بررسی نمونه فرهنگسرای خارجی ………………………………………………………………77

3-4-1- مرکز فرهنگی تی جی بائو …………………………………………………………………..77

3-5- نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………81

مطالعات جغرافیایی، جمعیتی، اقلیمی شهر قم

4-1- حدود طبیعی استان …………………………………………………………………………………..83

4-2- جغرافیای طبیعی استان …………………………………………………………………………….83

4-3- اقلیم استان و تاثیر آن بر ساختمان ……………………………………………………………84

4-3-1- بارش ………………………………………………………………………………………………..84

4-3-2- دما …………………………………………………………………………………………………..85

4-3-3- باد …………………………………………………………………………………………………..87

4-3-4 – انتخاب جهت مناسب ساختمانها ……………………………………………………….87

4-4- نتایج و پیشنهادات کلی …………………………………………………………………………….88

این مطلب را هم بخوانید :

4-4-1- جدول نتیجه گیری ……………………………………………………………………………89

4-4-2- راهکارهای طراحی اقلیمی استفاده شده در طرح …………………………………..90

نتایج حاصل از پژوهش

5-1- راهکارهای طراحی ……………………………………………………………………………………..92

5-1-1- معیارهای طراحی …………………………………………………………………………………….92

5-2- نظام طراحی ………………………………………………………………………………………………92

5-3-معنای معمارانه مفاهیم گفتگوی فرهنگی در قالب طراحی مرکز همایش و گفتگوی فرهنگی ……………………………………………………………………………………………………………..93

5-4- فضاهای مورد نیاز ………………………………………………………………………………………94

5-4-1- گفتگو …………………………………………………………………………………………….95

5-4-2- فضای اداری ………………………………………………………………………………………….96

5-4-3- فضاهای تاسیساتی ………………………………………………………………………………..96

5-4-4- فضای عرضه محصولات فرهنگی …………………………………………………………….96

5-4-5- فضای آموزشی ………………………………………………………………………………………96

5-4-6- فضای خدمات عمومی …………………………………………………………………………….96

5-5- طراحی فضاها

5-5-1- فضای گفتگو ………………………………………………………………………………………….96

5-5-2- فضای اداری ………………………………………………………………………………………….101

5-5-3- فضاهای تاسیساتی ……………………………………………………………………………….102

5-5-4- فضای عرضه محصولات فرهنگی ……………………………………………………………102

5-5-5- فضای آموزشی ……………………………………………………………………………………..102

5-5-6- فضای خدمات عمومی …………………………………………………………………………..102

تحلیل سایت

6-1- مطالعات میدانی …………………………………………………………………………………………104

6-1-1- موقعیت کلی سایت در شهر …………………………………………………………………….104

6-1-2- کاربری اراضی ……………………………………………………………………………………….105

6-1-3- دید و منظر سایت …………………………………………………………………………………105

6-1-4- همسایگی سایت ……………………………………………………………………………………106

6-1-5- وضعیت ترافیک و خیابانهای اطراف ………………………………………………………..106

6-1-6- دسترسیها به و از سایت …………………………………………………………………………107

6-2- تحلیل اقلیم سایت ……………………………………………………………………………………108

6-3-  مکانیابی طرح ………………………………………………………………………………………….108

روند طراحی و توجیه طرح

7-1- روند طراحی ………………………………………………………………………………………………110

7-1-1-آلترناتیوها ………………………………………………………………………………………………110

7-1-2- حجم اولیه ……………………………………………………………………………………………..110

7-1-3- رسیدن به هندسه کار …………………………………………………………………………….111

7-2- مبانی نظری ………………………………………………………………………………………………112

7-3- معرفی طرح ……………………………………………………………………………………………..114

7-3-1- سازه …………………………………………………………………………………………………….114

7-3-2- تاسیسات …………………………………………………………………………………………….115

7-3-3- تمهیدات زلزله …………………………………………………………………………………….115

7-3-4- تمهیدات ویژه سالمندان و معلولین ……………………………………………………….115

7-3-5- تمهیدات آکوستیکی …………………………………………………………………………….116

7-3-6-تمهیدات اقلیمی ……………………………………………………………………………………117

منابع و ماخذ

 

بسمه تعالی

چکیده

فرهنگ‌ هر ملت‌، شناسنامه‌ی‌ آن ملت‌ و تمدن‌ هر عصر هویتنامه‌ی‌ آن‌ عصر به‌ شمار می‌رود و دلیل اصلی ضرورت‌ هم‌ زیستی‌ فرهنگ‌ها، لزوم‌ زیست‌ اجتماعی‌ آحاد بشری‌ است‌ و گفتگو راهیست برای ترک مخاصمه و رسیدن به مفاهمه و همدلی. مضرات عدم این گفتگو و تعامل نیز تمامیت‌ خواهی‌، برتری‌جویی‌ و توسعه‌طلبی‌ برخی‌ تمدن‌ها و فرهنگ‌ها که بزرگ‌ترین‌ مانع‌ زیست‌ صلح‌آمیز جوامع‌ بشری است‌، میباشد. مسائل امروز جهان، جنگهای موجود و حتی مسائل داخلی کشور خودمان ایران ناشی از همین عدم تعامل و گفتگو و همدلی بین ادیان، مذاهب، فرهنگها و تمدنهای مختلف است.

از دیگر سو، شهر قم شهریست مهاجر پذیر از اقوام مختلف ایرانی و همچنین دارای دانشجویان خارجی از سراسر دنیا با تفاوت های عمیق فکری-فرهنگی زیاد. این خصوصیت شهر نیاز فراوانی به گفتگو و رسیدن به همدلی یا حداقل نزدیکی نظرات دارد که تخلیه شدن افکار در حین گفتگو سبب تلطیف روحیه شهر، آرامش روانی بیشتر در شهر، ایجاد روحیه انعطاف پذیری و انتقاد پذیری بیشتر میشود.

در این رساله راهکار “گفتگو” جهت بهبود عملکرد مراکز گردهمایی فرهنگی، تحلیل میشود و با استفاده از تعریف مفاهیم گردهمایی و گفتگو و تعامل و فرهنگ، به درک روشنی از تاثیر این مقولات بر هم و بر معماری میرسیم و سپس با بررسی روابط بین انسان با محیط مصنوع به این پرسش پاسخ میدهد که فرهنگ و عناصر محیطی چگونه میتوانند در شکل گیری تعاملات اجتماعی و اشاعه فرهنگ موثر باشند. سپس معنای معمارانه تاثیر این عناصر بر ساخت فضایی منطبق بر ویژگیهای عمومی گفتگو را از این پژوهش استنباط کرده به آن تجسد می بخشیم. آنچه در این روند بیش از همه مورد توجه قرار گرفت، مبانی معماری ایرانی و شیوه های انتقال معانی از طریق تجسد بخشی به مفاهیم عالیه بصورت غیر مستقیم خصوصا از طریق هندسه مقدس بوده است که در طرح نیز پیاده شد. بنابراین روش تحقیق عبارتست از مطالعه اسنادی، توصیفی و میدانی.

فصل اول:

شناخت

شامل:

الف: مسئله

• بیان مسئله
• سوالات تحقیق
• اهداف و فرضیه های تحقیق
• ضرورت طرح
• مروری بر تحقیقات انجام شده
• روند تحقیق

ب: تعاریف، ریشه ها، سوابق

• گردهم آیی
• گفتگو
• فرهنگ
• هویت
• محیط
• فضا
• فرم
• زمان
• معماری ایران

ج: نتیجه گیری

مسئله

• • بیان مسئله

جامعه‌ از تلاقی‌ متلاطم‌ آحاد انسان‌ها پدید می‌آید و زادگاه‌ فرهنگ‌ها نیز نقطه‌ی‌ تماس‌ و تلاقی‌ آدمیان‌ است‌. در همان‌ اوان‌ خلقت‌ آدمی‌، به‌ محض‌ آنكه‌ برای‌ نخستین‌ بار انسانی‌ با انسانی‌ دیگر به‌ گفت‌وگو پرداخت‌، «فرهنگ‌» نیز زاده‌ شد.

فرهنگ را میتوان مجموعه ای پیچیده از دانشها ، باورها، هنر و آداب و رسوم یک جامعه دانست[1] که مبتنی بر ارزشهایی ست که گروهی بر ان پایبندی دارند و در ساختار اجتماعی از آن پیروی می کنند.[2]

بطور خلاصه فرهنگ‌ هر ملت‌، شناسنامه‌ی‌ آن‌ ملت‌ و تمدن‌ هر عصر هویتنامه‌ی‌ آن‌ عصر به‌ شمار می‌رود و دلیل اصلی ضرورت‌ هم‌ زیستی‌ فرهنگ‌ها، لزوم‌ زیست‌ اجتماعی‌ آحاد بشری‌ است‌[3] و گفتگو راهیست برای ترک مخاصمه و رسیدن به مفاهمه و همدلی. مضرات عدم این گفتگو و تعامل نیز تمامیت‌ خواهی‌، برتری‌جویی‌ و توسعه‌طلبی‌ برخی‌ تمدن‌ها و فرهنگ‌ها که بزرگ‌ترین‌ مانع‌ زیست‌ صلح‌آمیز جوامع‌ بشری است‌، انحصارگرایی‌، خود را حقّ مطلق‌ انگاشتن‌ و دیگران‌ را باطل‌ محض‌ پنداشتن‌، فقدان‌ شناخت‌ اصحاب‌ فرهنگ‌ها و تمدن‌ها از یكدیگر و سوءتفاهم‌های‌ ویرانگری‌ كه‌ مایه‌ی‌ تیرگی‌ فضای‌ تفاهم‌ بین‌ ادیان‌ و فرهنگ‌ها شده‌ و فرصت‌ نگاه‌ شفاف‌ را از واحدهای‌ انسانی‌ سلب‌ كرده‌ است و در نهایت برخورد تمدنها که از نظریان آقای هانگتینتون است همه و همه نشان میدهد که عدم تعامل و تساهل تا چه حد خطرناک و ویران کننده است. مسائل امروز جهان، جنگهای موجود و حتی مسائل داخلی کشور خودمان ایران ناشی از همین عدم تعامل و گفتگو و همدلی بین ادیان، مذاهب، فرهنگها و تمدنهای مختلف است.

شهر قم شهریست مهاجر پذیر از اقوام مختلف ایرانی و همچنین دارای دانشجویان خارجی از سراسر دنیا با تفاوت های عمیق فکری-فرهنگی و دینی زیاد. این خصوصیت شهر نیاز فراوانی به گفتگو و رسیدن به همدلی یا حداقل نزدیکی نظرات دارد که تخلیه شدن افکار در حین گفتگو سبب تلطیف روحیه شهر، آرامش روانی بیشتر در شهر، ایجاد روحیه انعطاف پذیری و انتقاد پذیری بیشتر میشود.

در دنیای امروز یکی از مکانهای شکل گیری فرهنگ، مراکز گردهمایی و تجمع شهر هستند اما با توجه به وضعیت کنونی جامعه متوجه میشویم که این مراکز درصورت تک صدایی و متکلم وحده بودن، نمیتوانند نقش خود را به خوبی ایفا کنند. با سخنرانی و وعظ و خطابه به فرهنگسازی نمیتوان رسید بلکه فرهنگ باید ذره ذره در جان مردم رسوخ کند و در زندگی آنان جریان یابد. یکی از راهکارهای اشاعه فرهنگ، پرهیز از تک صدایی و گفتگو و تعامل مابین فرهنگها ست. مراکز گردهمایی فرهنگی تا هنگامی که محلهایی برای مباحثه و دیالوگ فرهنگی نشوند راه به جایی نخواهند برد و تنها با سخنرانی و مجالس وعظ و خطابه و یک سویه صحبت کردن نمیتوان فرهنگ را بارور کرد و نشر و گسترش داد.