1-3) بیان اهداف تحقیق :.. 7

1-4- چهار چوب نظری تحقیق.. 7

1-5- مدل تحلیلی تحقیق.. 9

1-6- فرضیات تحقیق.. 9

1-7- جامعه آماری مورد مطالعه.. 10

1-8- بر آورد حجم نمونه و روش نمونه گیری ( در صورت نمونه گیری).. 10

1-9- قلمرو تحقیق.. 10

1-10- روش تحقیق ( اعم از میدانی ، پیمایش ، کتابخانه ای و …).. 10

1-11-ابزار گرد آوری داده ها ( پرسشنامه ، مشاهده ، مصاحبه و…)   11

1-12- تعاریف عملیاتی واژه ها.. 11

تعاریف مؤلفه های رفتارشهروندی سازمانی:.. 12

1 . نوع دوستی و فداکاری.. 12

2 . روحیه جوانمردی.. 12

3 . احترام و تکریم.. 13

4 . اطاعت و وجدان کاری.. 13

5 . مشارکت.. 13

فصل دوم.. 14

ادبیات تحقیق.. 14

بخش اول مبانی نظری تحقیق: سبک های رهبری.. 15

مقدمه.. 15

2-1-1- پیشینه رهبری و اهمیت آن:.. 16

2-1-2- تعاریف رهبری :.. 17

2-1-3- ابعاد رهبری :.. 18

2-1-3-1- بعد عقلایی یا شناختی رهبری.. 18

2-1-3-2- بعد عاطفی رهبری:.. 19

2 -1-3-3- بعد روحانی رهبری:.. 19

2-1-3-4- بعد رفتاری رهبری :.. 20

2-1-4- وظایف رهبری :.. 20

 

2-1-5- عوامل مؤثر در موقعیت رهبری :.. 20

2-1-6- تفاوت رهبری و مدیریت :.. 21

2-1-7- نظریه های رهبری :.. 23

2-1-7-1. نظریه های خصوصیات شخصی رهبری :.. 23

2-1-7-2. نظریه های رفتاری رهبری :.. 24

2-1-7-2-1. مطالعات دانشگاه میشیگان :.. 25

2-1-7-2-2. مطالعات رهبری ایالت اوهایو :.. 25

2-1-7-2-3. شبکه مدیریت :.. 26

2-1-7-2-4. نظریه سبک های رهبری لیکرت :.. 28

2-1-7-3. نظریه های اقتضایی :.. 30

2-1-7-3-1. نظریه اقتضایی فیدلر :.. 30

2-1-7-3-2. تئوری مسیر-هدف :.. 32

2-1-7-3-3. تئوری رهبری وضعیتی:.. 33

2-1-7-3-4- تئوری سه بعدی اثربخشی رهبری :.. 34

2-1-7-4. نظریه های نوین رهبری :.. 35

2-1-7-4-1- نظریه رهبری تحول آفرین :.. 36

2-1-7-4-2- نظریه رهبری فرهمند.. 37

2-1-7-4-3-نظریه اسنادی رهبری.. 38

بخش دوم مبانی نظری: رفتار شهروندی سازمانی.. 39

مقدمه.. 39

2-2-1- تاریخچه و تعاریف.. 39

2-2-2- انواع رفتار شهروندی سازمانی:.. 46

2-2-2-1- اطاعت سازمانی:.. 46

2-2-2-2-وفاداری سازمانی:.. 47

2-2-2-3-مشارکت سازمانی:.. 47

2-2-3-ویژگی های رفتار شهروندی سازمانی:.. 48

2-2-4-ابعاد رفتار شهروندی سازمانی :.. 49

2-2-5- عوامل تأثیر گذار بر بروز رفتار شهروندی سازمانی :.. 54

این مطلب را هم بخوانید :

2-2-5-1-ویژگی های فردی کارکنان:.. 54

2-2-5-2-عوامل سازمانی:.. 55

2-2-5-3- عوامل شغلی:.. 56

2-2-5-4-رفتارهای رهبری:.. 57

2-2-6-اشکال رفتارهای کارکنان :.. 58

2-2-6-1- رفتارهای درون نقش:.. 58

2-2-6-2- رفتارهای برون نقش:.. 59

2-2-6-2-1-رفتارهای ضد شهروندی:.. 59

2-2-6-2-2- رفتار شهروندی و انصاف در زمینه های خدمات مشتری:.. 59

2-2-7- سیاست های تشویق رفتار شهروندی سازمـانی :.. 61

2-2-7-1- گزینش واستخدام :.. 61

2-2-7-2-آموزش و توسعه :.. 61

2-2-7-3-ارزیابی عملکرد و جبران خدمات :.. 62

2-2-7-4- سیستم های غیر رسمی :.. 62

2-3-بخش سوم: پیشینه تحقیق.. 64

1-تحقیقات داخلی :.. 64

2-تحقیقات خارجی :.. 65

2-4-بخش چهارم : معرفی سازمان (سازمان امور مالیاتی شهرستان خوی)   68

2-4-1- تاریخچه مالیات و دارایی در ایران :.. 68

2-4-2- نقش مالیات در جامعه :.. 70

2-4-3- تاریخچه سازمان امور مالیاتی کشور :.. 70

2-4-4- مدیریت امور مالیاتی شهرستان خوی :.. 79

مقدمه.. 83

3-1- روش تحقیق.. 83

3-2- ابزار گرد آوری اطلاعات.. 84

3-3-اعتبار و پایایی  ابزار سنجش.. 85

3-3-1- روایی تحقیق (اعتبار) :.. 85

3-3-2- پایایی ابزار سنجش.. 86

3-4-  تجزیه  و تحلیل روشهای آماری.. 87

3-5- قلمرو تحقیق.. 88

3-6- متغیرهای تحقیق :.. 89

3-7- جامعه آماری.. 89

3 -8- روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه.. 89

تجزیه و تحلیل داده ها.. 90

4-1)آمار توصیفی.. 91

4-2- آمار استنباطی.. 97

74.. 99

مقدمه.. 110

5-1- نتایج.. 110

1- نتیجه گیری بر مبنای  آزمون فرض فرعی اول.. 110

2- نتیجه گیری بر مبنای آزمون فرض فرعی دوم.. 111

3- نتیجه گیری بر مبنای آزمون فرض فرعی سوم.. 111

4- نتیجه گیری بر مبنای آزمون فرض فرعی چهارم.. 111

تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق.. 111

5-2-پیشنهادات.. 112

5-2-1- پیشنهادات مبتنی بر یافته های تحقیق.. 112

5-2-2- سایر پیشنهادهای پژوهش.. 115

5-2-3- پیشنهادهایی برای تحقیقات بعدی.. 115

محدودیت های تحقیق.. 116

ضمائم تحقیق.. 117

منابع و مأخذ فارسی :.. 144

منابع و مأخذ انگلیسی :.. 146

 

فهرست جداول

جدول2-1- مقایسه مدیریت و رهبری ،کاتر،1990.. 22

جدول2-2-مشخصه های فردی رهبری،افجه،1386.. 24

جدول2-3- اشکال رفتارهای کارکنان،فیلیپ و مک کینزی،1997، 147.. 60

جدول2-4- پیشینه تحقیقات گذشته.. 67

جدول 3-1- ابعاد پرسشنامه سبک رهبری.. 85

جدول3-3- مقادیر آلفای کرونباخ پرسشنامه های تحقیق.. 86

4-1-1- جدول بررسی افراد گروه نمونه بر اساس جنس :.. 92

4-1-2جدول بررسی افراد گروه نمونه بر اساس تحصیلات :.. 93

4-1-3- جدول بررسی افراد گروه نمونه بر اساس رسته شغلی :.. 94

4-1-4- جدول بررسی افراد گروه نمونه بر اساس پست ثابت سازمانی :.. 95

4-1-5- جدول بررسی افراد گروه نمونه بر اساس پست سابقه خدمت :.. 96

جدول 4– 2-1 : جدول مقایسه ای سبک استبدادی-استثماری و رفتار شهروندی سازمانی.. 98

جدول4-2-2- جدول مقایسه ای بین سبک رهبری خیرخواهانه و رفتار شهروندی سازمانی.. 99

جدول 4–2-3 : جدول مقایسه ای بین  سبک مشاوره ای و رفتار شهروندی سازمانی   100

جدول 4–2-4 : جدول مقایسه ای بین  سبک مشارکتی و رفتار شهروندی سازمانی   101

4-2-5: جدول مقایسه ای بین سبک رهبری مدیران و رفتار شهروندی کارکنان   102

4-2-7-جدول ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه اصلی.. 103

جدول4-2-12- آزمون فریدمن.. 108

4-2-8- ضریب رگرسیون و مجذور رگرسیون.. 105

4-2-9- تجزیه تحلیل واریانس.. 105

4-2-10- ضرایب استاندارد و غیر استاندارد مقدار بتا.. 106

4-2-11- مولفه هایی كه وارد معادله نشدند… 107

فهرست نمودار ها

4-1-1:نمودار دایره ای افراد گروه نمونه بر اساس جنس:.. 92

4-1-2- نمودار دایره ای افراد گروه نمونه بر اساس تحصیلات:.. 93

4-1-3-  نمودار دایره ای افراد گروه نمونه بر اساس رسته شغلی:.. 94

4-1-4- نمودار دایره ای افراد گروه نمونه بر اساس پست ثابت سازمانی:   95

4-1-5- نمودار دایره ای افراد گروه نمونه بر اساس پست سابقه خدمت   97

4-2-6- آمار توصیفی برای فرضیه اصلی.. 102

4-2-1- نمودار پراکنش سبک های رهبری و رفتار شهروندی سازمانی.. 104

فهرست اشکال

شکل 1-1- مدل اجرایی تحقیق.. 8

شکل 1-2- مدل تحلیلی تحقیق.. 9

شکل2-1- مطالعات اوهایو، گوردن،1987، 397.. 26

شکل 2-2. شبکه مدیریت بلیک و موتون ( منبع : بلیک و موتون ، 1964 ، 136)   27

شکل 2-3. دستاوردهای الگوی فیدلر (منبع:رابینز،1380، 228).. 31

شکل 2-4. اجزای  متشکله تئوری مسیر-هدف در رهبری (منبع: رابرت هاوس،1971، 321).. 33

شکل 2-5-شیوه های چهار گانه مدل رهبری وضعیتی ؛بلانچارد و زیگارمی،1985   34

شکل 2-6-الگوی سه بعدی رهبری، ردین ،1967، 17.. 35

شکل2-7 – ابعاد رفتار شهروندی سازمانی،  ارگان، 1988.. 53

شکل 2-8- عوامل ایجاد کننده رفتار شهروندی ،اسلامی،1387.. 58

 

 

فصل اول

 

کلیات تحقیق

 

مقدمه

در عصر حاضر تنها به مدد فعالیت اثربخش و کارآی مدیریت است که  مـأموریت و اهداف  سازمانی  تحقق می یابد . امروزه مدیریت باید در همه بخش ها در جستجوی تدابیر و راه حلهایی باشد که تحقق اهداف را به بهترین وجه ممکن سازد .یکی از راهکارهایی که این مهم را عملی می سازد تغییر سبک و نگرش مدیر و شاخص های رفتاری آن است که به کمک آن می توان با بهره جویی از نظرات کارکنان و با اتخاذ یک روش غیر دستوری و انگیزاننده، بازدهی را فزونی بخشید،به رضایت آنان افزود و سازمانی اثربخش و کار آمد به وجود آورد.

از آنجایی که مدیر به عنوان نماینده رسمی سازمان برای ایجاد هماهنگی و افزایش بهره وری در رأس سازمان قرار دارد می تواند با اعمال سبکهای رهبری مناسب  باعث بوجود آمدن روحیه و انگیزش قوی در کارکنان شود پس موفقیت سازمانها در تحقق اهداف در گرو چگونگی اعمال مدیریت و سبک های مؤثر رهبری مدیر است و ارائه خدمات اثربخش به جامعه تا حد زیادی به کار گروهی و رفتار کارکنان در سازمان و سبک رهبری مدیران این سازمان ها بستگی دارد.

موضوع رهبری مورد توجه بسیاری از پژوهشگران واقع شده است. نتایج این پژوهشها منجر به ارائه و توسعه تئوری های مختلفی در زمینه سبکهای رهبری مدیران شده است. بررسی این تئوریها طیف وسیعی از سبکهای رهبری از سبکهای آمرانه و استبدادی تا سبکهای مشارکتی و تحولگرا را نشان می دهد. از این رو یک مدیر می تواند در موقعیت های گوناگون سبک های متفاوت را برای رهبری کارکنان خود با توجه به فرهنگ حاکم بر سازمان و بلوغ سازمانی کارکنان برگزیند.

در حدود   20 سال پیش یعنی در سالهای    1992-1993روانشناسان صنعتی اراده گرایی و مشارکت داوطلبانه را در سازمانها مورد پژوهش و تفحص قرار دادند، و روانشناسان، زمینه را با محیط حیات سازمانی ، رفتار شهروندی سازمانی نامگذاری کردند.این گونه رفتار ها کاملاَ داوطلبانه و فردی هستند و این بدین معنی است که افراد برای اجرای این نوع رفتارها به طور رسمی پاداش دریافت نمی کنند،و نیز به علت عدم اجرای آنها مجازات و تنبیه نمی شوند.در واقع رفتار شهروندی افعال و اقدامات ایثارگرانه و تمایلات به از خود گذشتگی کارکنان را به منظورتأمین آسایش و رفاه دیگران تبیین می کند.بعلاوه محیطهای رقابتی کسب کار امروزی کارکنانی را می طلبد که شهروندان خوبی باشند،به شکلی که کارکنان تمایل به گسترش همیاری وکمک به همکاران،کارفرمایان و ارباب رجوع از  خود بروز دهند.(کیم و اسلات، 1990،1 )

امروزه علاوه بر  عوامل سنتی تولید، زمین و سرمایه ، ایجاد دانش جمعی به عنوان یک منبع کلیدی و یک وظیفه راهبردی برای موفقیت سازمانها تلقی می شود.تولید دانش منبعی است که در ذهن انسان نهفته است و خلق و نشر آن فعالیتی نا محسوس می باشد و با اجبار محقق نمی شود بلکه مستلزم همکاری داوطلبانه افراد و پذیرش مسئولیت های سازمانی ،تعهد و اعتماد متقابل و خرد جمعی افراد سازمانی می باشد و بدون آنها سازمان نمی تواند مدت زمان زیادی بقای مؤثر داشته باشد.

در این راستا ،سازمانها به منظور رقابت در صحنه پر چالش جهانی،ارضای نیازها و انتظارات مشتریان و سازگاری با ماهیت در حال تغییر شغل در تلاشند تا کارکنانی را بکار گیرند که فراتر از  وظایف و نقش رسمی و تعریف شده در شرح شغلشان عمل کنند. زیرا اعتقاد بر این است که این رفتارها می توانند عواملی مؤثر بر یادگیری شغلی ، تعهد سازمانی و عزت نفس باشند و مشارکت کارکنان را در برنامه ها تحت تأثیر قرار دهند.

1-1)بیان مسأله