فهرست مطالب

فصل اول:کلیات

1-1.تبیین موضوع تحقیق و اهمیت آن………………………………………………………………………………………………..4

1-2.بیان سؤالات اصلی و فرعی تحقیق……………………………………………………………………………………………….6

1-2-1.سؤالات اصلی……………………………………………………………………………………………………………………..6

1-2-2.سؤالات فرعی……………………………………………………………………………………………………………………..6

1-3.فرضیات…………………………………………………………………………………………………………………………………6

1-4.پیشینه و تاریخچه موضوع تحقیق………………………………………………………………………………………………..7

1- 5 .روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………….7

1-6. محدودیت های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..8

1-7 . واژه ها و اصطلاحات مهم و کاربردی………………………………………………………………………………………….8

1-7-1.هنجار……………………………………………………………………………………………………………………………….8

1-7-2.تعریف جامعه………………………………………………………………………………………………………………………9

1-7-3.فرهنگ…………………………………………………………………………………………………………………………….10

1-7-4.هنجارهای اجتماعی……………………………………………………………………………………………………………12

1-7-5.هنجارهای دینی………………………………………………………………………………………………………………….13

 

1-7-6.مفهوم هنجار از دیدگاه نهج البلاغه………………………………………………………………………………………..13

1-7-6-1.سنت……………………………………………………………………………………………………………………………13

1-7-6-2.آداب…………………………………………………………………………………………………………………………..16

1-7-6-3.عرف……………………………………………………………………………………………………………………………16

1-7-6-4.خیر……………………………………………………………………………………………………………………………..17

1-7-7. نابهنجاری، کجرو و کجروی……………………………………………………………………………………………….17

1-7-8.مفهوم هنجارگریزی از دیدگاه قرآن وامیرالمؤمنین علیه السلام…………………………………………………..19

فصل دوم:رابطه ی جامعه، فرهنگ وهنجارها

2-1.ضرورت زندگی اجتماعی………………………………………………………………………………………………………..22

این مطلب را هم بخوانید :

2-2.فرهنگ زیر بنای جامعه……………………………………………………………………………………………………………25

2-3.تأثیر عوامل فرهنگی بر دگرگونی اجتماعی…………………………………………………………………………………27

2-4.دین عامل تغییرات فرهنگی اجتماعی………………………………………………………………………………………….28

2-5.ارتباط هنجار با فرهنگ……………………………………………………………………………………………………………29

2-6.غنی سازی فرهنگ وجامعه……………………………………………………………………………………………………..31

2-6-1.تشکیل حکومت دینی…………………………………………………………………………………………………………31

2-6-1-1. اعتقادات………………………………………………………………………………………………………………………33

2-6-1-2.رفتار به عدالت……………………………………………………………………………………………………………….34

2-6-1-2-1.درک زمان و نیازهای متغیر انسان………………………………………………………………………………….35

2-6-1-2-2. شناخت انسان…………………………………………………………………………………………………………..36

2-6-1-2-3 .اجرای عدالت زمینه ساز ارتباط انسان با خدا……………………………………………………………………38

2-6-1-3. ایجادامنیت …………………………………………………………………………………………………………………..38

2-6-1-3-1.رابطه ی امنیت و عدالت اجتماعی………………………………………………………………………………….40

2-6-2.معیار و سنجش هنجارها………………………………………………………………………………………………………41

2-6-3.شناخت منشأ هنجارها…………………………………………………………………………………………………………41

2-6-3-1. رابطه بین ارزشها و هنجارها……………………………………………………………………………………………..42

2-6-3-2.جایگاه ارزشها……………………………………………………………………………………………………………….42

الف)ارزشهای فطری……………………………………………………………………………………………………………………..43

ب) ارزشهای غیرفطری و اجتماعی…………………………………………………………………………………………………..44

2-6-4.شیوه های شناخت هنجارهای مطلوب اجتماعی و ارزیابی آنها…………………………………………………….44

2-6-4-1.عقل سلیم……………………………………………………………………………………………………………………..45

2-6-4-1-1.به حکم عقل، ترجیح حکم الهی بر حکم جاهلیت…………………………………………………………….45

٢-6-4-2.تجربه و عبرت پذیری……………………………………………………………………………………………………..46

2-6-4-3.الگوهای صحیح دینی……………………………………………………………………………………………………..46

2-6-4 -4.مطابق با فطرتِ حیات بخش…………………………………………………………………………………………….48

2-6-5.معیار گزینش برای متصدیان فرهنگ وهنجار آفرینان………………………………………………………………..53

2-6-6.پیامد و آثار هنجارگریزی……………………………………………………………………………………………………55

2-6-6-1.باز شدن راه گناه و فساد در جامعه………………………………………………………………………………………56

2-6-2-2.بی محتوا شدن دین و رشد و تربیت ناکارآمد……………………………………………………………………….58

2-6-2-3.سلب اعتماد عمومی………………………………………………………………………………………………………..59

2-6-2-4.کاهش انسجام اجتماعی و گسیخته شدن قواعد و رسوم اجتماعی……………………………………………60

2-6-2-5.پدید آمدن فتنه………………………………………………………………………………………………………………61

2-6-2-6.تحریف و تخریب فرهنگ……………………………………………………………………………………………….63

2-6-2-7.عذاب الهی وهلاکت جامعه……………………………………………………………………………………………..64

نتیجه…………………………………………………………………………………………………………………………………………..65

فصل سوم:ریشه ها وعوامل هنجارگریزی

3-1.محرومیت از سلامت جسم وجان.……………………………………………………………………………………………..67

3-1-1.تفاوتهای فردی وتأثیر متقابل جسم وروح……………………………………………………………………………….68

3-1-1-1. تفاوتهای جسمانی وارتباط آن باوراثت………………………………………………………………………………69

3-1-1-2.بیماریهای جسمی و روحی………………………………………………………………………………………………71

3-1-1-2-1.غذاهای  غیرطیب……………………………………………………………………………………………………….72

3-1-1-2-2. برآورده نشدن نیازهای روانی  واختلالات شخصیتی…………………………………………………………73

الف) نبود احترام و توجه کافی…………………………………………………………………………………………………………74

ب) تمسخر گرفتن افراد…………………………………………………………………………………………………………………74

ج) نسبتهای ناروا دادن……………………………………………………………………………………………………………………75

د)عدم توجه به  تفاوتهای زیستی و روانی زن ومرد……………………………………………………………………………….76

3-1-1-3.به ظهور رسیدن استعداد های منفی…………………………………………………………………………………….77

3-1-1-3-1.رذائل اخلاقی و خصلت های ناپسند………………………………………………………………………………78

الف) هواپرستی…………………………………………………………………………………………………………………………….78

ب) عجب و خودپسندی…………………………………………………………………………………………………………………79

ج) لجاجت…………………………………………………………………………………………………………………………………..80

د)حسد……………………………………………………………………………………………………………………………………….81

ه)دروغگویی………………………………………………………………………………………………………………………………..82

و) خشم و غضب…………………………………………………………………………………………………………………………..82

ز)حرص و طمع……………………………………………………………………………………………………………………………82

3-2.محرومیت از سلامت خرد وبصیرت.………………………………………………………………………………………….83

3-2-1.عدم تفکرصحیح……………………………………………………………………………………………………………….84

3-2-2.  شتابزدگی……………………………………………………………………………………………………………………….85

3-2-3. اکتفا به شنیده ها………………………………………………………………………………………………………………..85

3-2-4.معیار قرار دادن خویش……………………………………………………………………………………………………….86

3-2-5.عادت به خرافه گرایی و عقاید بی اساس…………………………………………………………………………………87

3-2-6.شک وگمان……………………………………………………………………………………………………………………..87

3-2-7.حب وبغض………………………………………………………………………………………………………………………88

3-2-8 . دلیل تراشی و نپذیرفتن واقعیات…………………………………………………………………………………………..88

3-2-9.عدم شناخت کافی از دین…………………………………………………………………………………………………….89

3-2-9-1.رابطه میان عقل ودین………………………………………………………………………………………………………89

3-2-9-2.اختلاف وبرداشتهای ناصحیح از دین………………………………………………………………………………….90

3-2-9-2-1.نبود معرفت توحیدی………………………………………………………………………………………………….91

3-2-9-2-2.گمراهی و لغزش خواص……………………………………………………………………………………………93

3-2-9-2-3. برداشت اشتباه عموم مردم ازمتدینین……………………………………………………………………………..94

3-2-10.عدم شناخت کافی از دنیا…………………………………………………………………………………………………..95

3-2-10-1.دنیا صحنه ی تضاد………………………………………………………………………………………………………..97

3-2-10-2 تشابه امور دنیوی………………………………………………………………………………………………………….97

3-2-10-3 .دنیا میدان امتحان و آزمایش…………………………………………………………………………………………..98

3-2-10-4.دنیا میدان گول زدن و گول خوردن………………………………………………………………………………….99

3-3 . اجتماع آلوده و بی بهره از مناسبات حکیمانه.……………………………………………………………………………...99

3-3-1.رفتارهای تضاد آمیز در جامعه…………………………………………………………………………………………….101

3-3-1-1.تضاد خواسته های  مردم ورهبری…………………………………………………………………………………….102

3-3-1-2.تضاد در رفتارها در قالب های مختلف نفاق………………………………………………………………………..103

3-3-2. بی تفاوتی………………………………………………………………………………………………………………………104

3-3-2-1.عوامل بی تفاوتی………………………………………………………………………………………………………….105

الف) بی برنامگی و اندازه نداشتن……………………………………………………………………………………………………105

ب) یأس و ناامیدی از اصلاح…………………………………………………………………………………………………………105

ج)عادت پذیری و خو گرفتن به رفتارها…………………………………………………………………………………………..106

……………………………………………………………………………………………………………………………….107 د ) بی دینی

ه ) بی حیایی و بی شرمی……………………………………………………………………………………………………………….108

و)سستی و مسامحه در امر به معروف ونهی از منكر……………………………………………………………………………108

ز)ذلت پذیری…………………………………………………………………………………………………………………………….109

ح) نبود نظام پاداش وجزا و تساوی نیکوکار و بدکار ………………………………………………………………………….109

3-3-3.روش حکومتداری……………………………………………………………………………………………………………110