پایان نامه کاربرد سرمایه فکری بر مدل تنگدستی مالی با استفاده از شبکه عصبی

1-7- قلمرو پژوهش.. 17

1-7-1- قلمرو موضوعی: بررسی رابطه بین سرمایه فکری وتنگدستی مالی 17

1-7-2- قلمرو مکانی: شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران 17

1-7-3- قلمرو زمانی: از سال 1384 تا 1390.. 17

فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش

2-1- مقدمه.. 19

2-2-مبانی نظری پژوهش.. 19

2-2-1- تاریخچه پیدایش سرمایه فکری. 19

2-2-2- تعاریف و مفاهیم سرمایه فکری. 21

2-2-3- اجزای سرمایه فکری. 22

2-2-3-1- طبقه بندی ادوینسون و مالون. 22

2-2-3-2- طبقه بندی بروکینگ. 22

2-2-3-3-طبقه بندی روس و روس. 23

2-2-3-4- طبقه بندی استوارت. 23

2-2-3-5-طبقه بندی سولیوان. 23

2-2-3-6- طبقه بندی بونتیس. 24

2-2-3-7- طبقه بندی سویبی. 25

2-2-3-8- طبقه بندی ایوستیس و همکاران. 26

2-2-3-9- طبقه بندی چن و همکاران. 26

2-2-3-10- طبقه بندی هانس و لوندال. 27

2-2-3-11- طبقه بندی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی. 27

2-2-3-12- طبقه بندی لیم و دالیمور. 28

2-2-3-13- طبقه بندی کاپلان و نورتن. 28

2-2-4- تشریح عناصر اصلی سرمایه های فکری. 29

2-2-4-1- سرمایه های انسانی. 29

2-2-4-2- سرمایه های رابطهای. 30

2-2-4-3- سرمایه های ساختاری. 31

2-2-5- اندازه گیری سرمایه های فکری. 32

2-2-5-1- روش های پولی. 33

2-2-5-2- ارزش افزوده اقتصادی. 34

2-2-5-3- مدل سنجش عملکرد اثربخش(کیو توبین). 35

2-2-5-4- روش تکنولوژی بروکر. 36

2-2-5-5- روش های غیرپولی. 36

2-2-5-6- مدل اسکاندیا نویگیتور. 37

2-2-6- چارچوب ناظر دارایی های نامشهود 37

2-2-6-1- ضریب ارزش افزوده فکری(روش پالیک). 38

2-2-7- تنگدستی مالی. 40

2-2-8- شبکه عصبی. 43

2-2-8-1- اجزای تحلیلی شبکه عصبی. 45

2-2-8-2- سبک های معماری شبکه های عصبی. 47

2-2-8-3-قابلیت ها و ویژگی های خاص شبکه عصبی. 48

2-2-9-حقوق صاحبان سهام 49

2-2-10- بازده دارایی. 49

2-2-11-بهره وری. 50

2-2-12- ارزش دفتری و بازاری سهام 50

2-3- پیشینه و سوابق پژوهش.. 51

2-3-1- پژوهش های انجام شده در داخل کشور. 51

2-3-2-پژوهش های انجام شده در خارج کشور. 54

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

3-1-مقدمه.. 61

3-2-روش پژوهش.. 62

3-3- فرایند اجرای پژوهش.. 62

3-4- روش گردآوری داده های پژوهش.. 64

3-5- قلمرو پژوهش.. 65

قلمرو موضوعی: بررسی رابطه بین سرمایه فکری وتنگدستی مالی 65

قلمرو مکانی: شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران 65

این مطلب را هم بخوانید :

سایت دانلود متن کامل پایان نامه ارشد -

3-6- جامعه آماری پژوهش.. 65

3-7- حجم نمونه و روش نمونه گیری. 65

3-8- متغیرهای پژوهش.. 67

3-9- روش های آماری مورد استفاده 67

3-10-روش آماری مورد استفاده در این پژوهش عبارت است از: 68

3-10-1-آمار استنباطی. 68

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1-مقدمه.. 71

4-2-آمار توصیفی. 72

4-2- شرکت ها، اطلاعات مالی، بازه زمانی. 73

4-3- فرضیه های پژوهش.. 75

4-4- ارائه مدل شبکه عصبی برای پیش بینی پریشانی مالی شرکت ها 86

4-5-روند ورشکستگی اقتصادی شرکت های بازار بورس در دوره 1393-1384 88

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه.. 90

5-2- خلاصه پژوهش.. 90

5-3- نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها.. 92

5-4- مقایسه نتایج با پژوهش های مشابه و پیشینه پژوهش 94

5-5- پیشنهادهای پژوهش.. 95

5-5-1- پیشنهادهای کاربردی حاصل از نتایج پژوهش.. 95

5-5-2-پیشنهادهایی به پژوهشگران برای پژوهش آتی. 96

منابع و مأخذ.. 97

منابع فارسی. 97

منابع لاتین.. 98

ضمائم.. 102

چکیده

امروزه سرمایه های فکری مانند دانش،مهارت و روابط بیش از پیش به منبعی حیاتی برای رقابت میان سازمانها تبدیل شده است. در اقتصاد دانش محور امروز ، شرکت ها فقط محصول یا خدمت تولید نمی کنند بلکه برای باقی ماندن در اقتصاد جدید باید ارزش افزوده خلق نمایند. بنابراین با توجه به تاثیر بسزای سرمایه های فکری بر عملکرد بهتر و همچنین تاکید بر خلق ارزش افزوده به عنوان لازمه ی بقا درعصرحاضرو نیز ارتباط مستقیم بین ارزش افزوده و مفهوم پریشانی مالی بررسی رابطه بین سرمایه های فکری و متغیرهای مالی موثر اهمیت بسزایی برخوردارمی باشد. هدف این پژوهش در برجسته سازی نقش سرمایه فکری درجلوگیری از پریشانی مالی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران می باشد تا بدینوسیله بتوانند ازسرمایه فکری خود بیشترین بهره برداری را داشته باشند. در این پژوهش از مدل ضریب ارزش افزوده فکری پالیک برای اندازه گیری سرمایه فکری استفاده شده است . باتوجه به ماهیت پژوهش حاضرکه دوبعد( مقطع و زمان) را توامان در نظر دارد ، از الگوی پانل بهره گرفته شده است وسپس با استفاده از برآوردگر حداقل مربعات تعمیم یافته به بررسی ارتباط بین سازه های سرمایه فکری (کارایی سرمایه انسانی ، کارایی سرمایه ساختاری و کارایی سرمایه بکار گرفته شده) با متغیرهای پژوهش پرداخته شده است. برای بکارگیری مدل مفهومی پژوهش، جامعه آماری کلیه شرکت های می باشد که در بورس اوراق بهادار تهران فعالیت می کنند نمونه گیری بر اساس غربال صورت پذیرفت و 55 شرکتی که حاض شرایط بودند انتخاب شد که اطلاعات در بازه زمانی 1390-1384 مورد بررسی قرار گرفته شد. نتایج پژوهش نشان می دهد سرمایه فکری با بازده حقوق صاحبان سهام، بازده دارایی‌ها ، بهره‌وری کارکنان، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری هرسهم و سود هرسهم رابطه دارد. درمجموع نتایج این مطالعه علاوه برتاکید بر اهمیت سرمایه فکری در پریشانی مالی صنایع و شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار، مبنای مناسبی برای تعیین چگونگی جهت گیری سیاست های این حوزه فراهم می آورد.

کلید واژه : سرمایه فکری ، بازده حقوق صاحبان سهم، ورشکستگی(تنگدستی مالی)، بازده دارایی ، بهره وری

1-1- مقدمه

امروزه دانش به عنوان مهم‌ترین سرمایه، جایگزین سرمایه‌های مادی به ویژه در محیط رقابتی و فناوری ‌‌شده ‌است. لذا مفهوم سرمایه فکری کاربردی مهم و گسترده یافته ‌است. مسئله اصلی این پژوهش بررسی نقش و اهمیت سرمایه فکری در ارزش واقعی شرکت‌ها و کارکرد مالی آنهاست مسئله‌ای که اهمیت و جایگاه تعیین‌کننده‌ای در موفقیت یا شکست شرکت‌ها دارد.این پژوهش به بررسی میزان تاثیر سرمایه فکری در عملکرد شرکت‌های ورشکسته پذیرفته‌‌ شده در بورس اوراق بهادار پرداخته و با بهره برداری از شبکه عصبی به عنوان یک سیستم هوشمند امکان اداره حجم انبوه اطلاعات و استفاده موثر از آنها در بهبود تصمیم گیری را فراهم آورده است. به این منظور ابتدا پنج شاخص کلیدی عملکرد شرکت‌ها و شاخص کارایی سرمایه فکری با استفاده ‌از مدل “پالیک[1]” در جامعه آماری شرکت‌های پذیرفته‌‌شده در بورس اوراق بهادار طی سال‌های 1384 تا 1388، اندازه‌گیری ‌‌شده،و سپس از الگوی پانل بهره گرفته شده و با استفاده از برآوردگر حداقل مربعات تعمیم یافته به بررسی ارتباط بین سازه های سرمایه فکری (کارایی سرمایه انسانی ، کارایی سرمایه ساختاری و کارایی سرمایه بکار گرفته شده) با متغیرهای پژوهش پرداخته شده است.

1-2-بیان مسأله اساسی پژوهش

بسیاری از سیستم‌های حسابداری فعلی از نقش و اهمیت فزاینده حق مالکیت معنوی و دانش در سازمان‌‌های عصر نوین غافل بوده و از توان سنجش ارزش واقعی دارایی‌ها در محاسباتشان ناتوانند. به عبارت دیگر، صورت‌های مالی در تشریح ارزش واقعی شرکت‌ها از محدودیت‌های بسیاری برخوردار هستند. در جوامع دانش‌محور کنونی، بازده سرمایه فکری بکار گرفته ‌‌شده بسیار بیشتر از بازده سرمایه‌های مالی به کار گرفته ‌‌شده، ‌اهمیت یافته است (بونیتس [2]1999) . این به آن معناست که در آینده در مقایسه با سرمایه‌های فکری، نقش و اهمیت سرمایه‌های مالی در تعیین قابلیت سودآوری پایدار، کاهش چشم‌گیری خواهد یافت. این موضوع موجب ایجاد فاصله بین ارزش واقعی شرکت‌ها و سازمان‌ها با آنچه که در محاسبات حسابداری سنتی اعمال می‌گردد، ‌‌شده ‌است.

در این راستا و با توجه به تاریخچه موجود در زمینه سرمایه های فکری، می توان شیوه های اندازه گیری سرمایه فکری را در چهار مقوله اصلی زیر قرار داد:

1- مستقیم (DIC)

2- شیوه های کارت امتیازدهی (SCM)

3- سرمایه گذاری بازار (MCM)

4- نرخ بازگشت دارایی ها (ROA)

این شیوه ها با یکدیگر در اندازه گیری پولی و یا غیرپولی سرمایه های فکری و نیز مورد استفاده آنها در سطح کلان یا خرد سازمانی تفاوت دارند.

شیوه های مستقیم ارزش پولی دارایی های نامشهود را از طریق تعریف سازه های خرد هر یک از دارایی ها مشخص می کنند. زمانی که این اجزاء معرفی می گردند می توان ارزش آنها را به صورت انفرادی و یا به شکل گروهی همراه با اجزای دیگر محاسبه کرد.

شیوه های کارت امتیازی نیز همانند روش های مستقیم عمل می کنند با این تفاوت که در این شیوه ها ارزش پولی سرمایه فکری مشخص نخواهد شد. در این روش از شاخص هایی برای گزارش دهی عملکرد در قالب نمودارها یا جداول استفاده می شود.

دو شیوه سرمایه گذاری بازار و نرخ بازگشت دارایی ها منجر به اندازه گیری تجمیعی برای کل سازمان در سطح کلان می شود. شیوه های سرمایه گذاری بازار، مقادیر پولی برای سرمایه فکری را از طریق کسر بین مجموع سرمایه گذاری شرکت در بازار از مقدار ارزش دفتری سهام سهامدارانش در ترازنامه محاسبه می کنند.

شیوه نرخ بازگشت دارایی ها از متوسط درآمدهای قبل از مالیات استفاده کرده و آن را به متوسط دارایی های مشهود تقسیم می کند تا ROA شرکت بدست آید. سپس تفاوت بین ROA صنعت و ROA شرکت در متوسط دارایی های مشهود شرکت ضرب گردیده و از این طریق متوسط درآمدهای حاصل از نامشهودها بدست می آید. در نهایت با تقسیم متوسط درآمدهای نامشهود بر متوسط هزینه سرمایه های شرکت، نرخ بهره، برآوردی از میزان سرمایه فکری شرکت بدست می آید(پتی، 2000).

بهره برداری از سیستم های هوشمند به منظور بهینه سازی و پیش بینی در حال حاضر به عنوان یکی از ابزارهای پیشرفته امروز در حوزه های مختلف علوم کاربرد فرآوانی دارد. این دستاوردهای تکاملی در تکنولوژی اطلاعات توانایی پردازش انبوهی از اطلاعات را به صورت موازی امکان پذیر ساخته است (شباهنگ، 1379).

چگونگی اداره حجم انبوه اطلاعات و استفاده موثر از آنها در بهبود تصمیم گیری از موضوعاتی بحث برانگیز در عصر حاضر است یکی ازمسائل مهم تحقیقاتی در زمینه علوم کامپیوتر، پیاده سازی مدلی شبیه به سیستم داخلی مغز انسان برای تجزیه تحلیل سیستم های مختلف بر اساس تجربه است در این راستا شبکه عصبی یکی از پویاترین حوزه های پژوهش در دوران معاصر هستند که افراد متعددی از رشته های گوناگون علمی را به خود جلب کرده است استفاده از شبکه عصبی و الگوریتم ژنتیک در حل مسائل پیچیده کاربردی این روزها بیش از بیش رواج یافته است.( جعفریه و همکاران، 1389).

ما در این پژوهش در پی این سئوال هستیم که آیا سرمایه فکری درجلوگیری از پریشانی مالی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران تاثیر بسزای دارد؟ هدف این پژوهش، یافتن رابطه سرمایه فکری و عملکرد شرکت ها است تا برای سازمان هایی که می خواهند از ارزش عملکردشان به خوبی آگاهی داشته باشند رهنمود لازم را ارائه نماید. در واقع با ارائه این پژوهش کمک بسزای در عمق بخشیدن به بازار سرمایه ایران و ایجاد کارآیی در این بازار خواهیم کرد زیرا که نقش اطلاعات در تصیم گیری های مالی از اهمیت بسزای برخوردار است و همچنین جستجو برای یافتن روش های نوین و پویای تجزیه وتحلیل اطلاعات و پردازش صحیح آنها برای رسیدن به تصمیم گیری مطلوب می تواند از دیگر مزایای دیگر این پژوهش بشمار آید. که به کلیه کسانی که می خواهند در بورس اوراق بهادار تهران سرمایه گذاری کنند و همچنین به تمامی کارگزاران و سهامداران بورس اورق بهادار ایران در تجزیه وتحلیل اطلاعات کمک رسانی کرده و آنها را در تصیم گیری مطلوب راهنمایی خواهد کرد.

1-3- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش

افزایش شکاف بین ارزش واقعی و دفتری شرکت‌ها، توجه پژوهشگران را برای توضیح ارزش نامرئی که در این بین از صورت‌های مالی حذف‌‌ شده، جلب کرده ‌است. ارزشی که ما از آن تحت عنوان سرمایه فکری نام می‌بریم و در تمامی ابعاد سازمان همچون یک پیکره دانش حضور دارد، اما نادیده گرفته می‌شود. بر اساس پژوهش های صورت‌گرفته بین 500 شرکت تایوانی، نسبت ارزش بازار (واقعی) شرکت‌ها به ارزش دفتری آنها به تدریج از 1 تا بیش از 5 برابر بین سال‌های 1997 تا 2001 افزایش یافته است. پژوهش ها نشان داده‌اند که در حدود 80 درصد ارزش بازار شرکت‌ها در گزارش‌های مالی آنها منعکس نشده ‌است (مدهوشی و همکاران 1388). اهمیت و ضرورت پژوهش حاضر ناشی از اهمیت فزاینده‌ای است که این سرمایه کمتر شناخته ‌‌شده (سرمایه فکری) در ارزش واقعی شرکت‌ها و عملکرد مالی آنها و به تبع آن موفقیت و شکست آنها در محیط رقابتی و پیچیده ‌امروزی دارد با توجه به کارهای که پژوهشگران مختلف،انجام داده اند به نظر می رسد که سرمایه فکری ارزش های مخفی باشد، که صورت های مالی را مخدوش می کند و چیزی است که سازمان ها را در دستیابی به مزیت های رقابتی سوق می دهد. به علاوه اعتقاد برآن است که محدودیت های صورت های مالی توضیح دقیق ارزش شرکت را با مشکل مواجه می سازد.و این واقعیت را آشکار می کند که این روزها ،منابع ارزش اقتصادی، محصول سرمایه فکری است نه تولیدات کالاهای مادی(چن :2005). همچنین یکی از مهمترین ویژگی های این پژوهش استفاده از شبکه عصبی (برای پیش بینی قیمت) است که همبستگی ناشناخته بین ویژگیهای مطلوب و ارزش متغییرهای مسائل تصمیم گیری (جای که راه حل مسئله ناشناخته است )،مسائلی که دارای راه حل الگوریتم نیستند، و جای که داده های ناقص وجود دارد از کاربرد های این شبکه محسوب می شود و مزیت اصلی این شبکه قابلیت فوق العاده آنها در یادگیری و نیز پایداری شان در مقابل اغتشاشات ناچیز ورودی است (فاوست 1994) .که با بهره گیری از شبکه عصبی در این پژوهش میتوان با ضریب اطمینان بیشتری در خصوص آینده سهام یک شرکت تصمیم گیری کرد.

1-4- اهداف مشخص پژوهش (شامل اهداف کلی، ویژه و کاربردی)

هدف کلی: کاربرد سرمایه فکری بر مدل تنگدستی مالی با استفاده از شبکه عصبی

اهدف ویژه

تعیین میزان تاثیر سرمایه فکری با بازده حقوق صاحبان سهام در شرکت‌های ورشکسته بورس اوراق بهادار
تعیین میزان تاثیر سرمایه فکری بر بازده دارایی‌های در شرکت‌های ورشکسته بورس اوراق بهادار
تعیین میزان تاثیر سرمایه فکری بر بهره‌وری کارکنان در شرکت‌های ورشکسته بورس اوراق بهادار
تعیین میزان تاثیر سرمایه بر نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری هر سهم در شرکت‌های ورشکسته بورس اوراق بهادار
تعیین میزان تاثیر ضریب ارزش افزوده فکری بر سود هر سهم در شرکت‌های ورشکسته بورس اوراق بهادار

اهداف کاربردی

هدف کاربردی این پژوهش شناسایی رفتار غیر خطی سهام در واکنش به متغییر های مختلف است تا با طراحی مدل های مناسب توانایی و قدرت پیش بینی مدل افزایش و ارتقاء می یابد. هدف دیگر از ارائه این پژوهش کمک به عمق بخشیدن به بازار سرمایه ایران و ایجاد کارآیی در این بازار است زیرا که نقش اطلاعات در تصیم گیری های مالی از اهمیت بسزای برخوردار است .هدف سوم جستجو برای یافتن روش های نوین و پویای تجزیه وتحلیل اطلاعات و پردازش صحیح آنها برای رسیدن به تصمیم گیری مطلوب خواهد بود .

بهره وران و ذینفعان : تمامی کسانی که اقدام به سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران می کنند و همچنین تمامی کارگزاران و سهامداران بورس اورق بهادار ایران و کلیه افراد ذینفع و ذی علاقه .

1-5- فرضیه‏ های پژوهش

به دو دسته فرضیه اصلی و فرعی تقسیم می شود:

فرضیه اصلی:

سرمایه فکری با بازده حقوق صاحبان سهام در شرکت‌های ورشکسته بورس اوراق بهادار رابطه معنی دار دارد.

فرضیه فرعی

کارایی سرمایه ساختاری با بازده حقوق صاحبان سهام رابطه معنی داری دارد.
کارایی سرمایه انسانی با بازده حقوق صاحبان سهام رابطه معنی داری دارد.
کارایی سرمایه به کارگرفته شده با بازده حقوق صاحبان سهام رابطه معنی داری دارد.

فرضیه اصلی

سرمایه فکری با بازده دارایی‌های در شرکت‌های ورشکسته بورس اوراق بهادار رابطه معنی دار دارد.

فرضیه فرعی

کارایی سرمایه ساختاری با بازده دارایی ها رابطه معنی داری دارد.
کارایی سرمایه انسانی با بازده دارایی ها رابطه معنی داری دارد.
کارایی سرمایه به کارگرفته شده با بازده دارایی ها رابطه معنی داری دارد.

فرضیه اصلی

سرمایه فکری با بهره‌وری کارکنان در شرکت‌های ورشکسته بورس اوراق بهادار رابطه معنی دار دارد.

فرضیه فرعی

کارایی سرمایه ساختاری با بهرهوری کارکنان رابطه معنی داری دارد.
کارایی سرمایه انسانی با بهرهوری کارکنان رابطه معنی داری دارد.
کارایی سرمایه به کارگرفته شده با بهرهوری کارکنان رابطه معنی داری دارد.

فرضیه اصلی

سرمایه با نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری هر سهم در شرکت‌های ورشکسته بورس اوراق بهادار رابطه معنی دار دارد.

فرضیه فرعی

کارایی سرمایه ساختاری با نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری هر سهم رابطه معنی داری دارد.
کارایی سرمایه انسانی با نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری هر سهم رابطه معنی داری دارد.
کارایی سرمایه بکارگرفته شده با نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری هر سهم رابطه معنی داری دارد.

فرضیه اصلی

ضریب ارزش افزوده فکری با سود هر سهم در شرکت‌های ورشکسته بورس اوراق بهادار رابطه معنی داری دارد.

فرضیه فرعی

کارایی سرمایه ساختاری با سود هر سهم رابطه معنی داری دارد.
کارایی سرمایه انسانی با سود هر سهم رابطه معنی داری دارد.
کارایی سرمایه بکارگرفته شده با سود هر سهم رابطه معنی داری دارد.

1-6- تعریف مفهومی و عملیاتی متغییر های پژوهش

1-6-1- تعاریف مفهومی

سرمایه فکری

استوارت اعتقاد دارد سرمایه فکری مجموعه از دانش ، اطلاعات ، داراییهای فکری تجربه رقابت و یادگیری سازمان است که می تواند برای ایجاد ثروت به کار گرفته شود در واقع سرمایه فکری تمامی کارکنان ، دانش سازمانی و توانایی های آن را برای ایجاد ارزش افزوده در بر می گیرد و باعث منافع رقابتی مستمر می شود (قلیچ لی و مشبکی،1385). بنتیس سرمایه فکری را به عنوان مجموعه ای از دارایی های نا مشهود (منابع، توانایی ها ،رقابت) تعریف می کند که از عملکرد سازمانی و ایجاد ارزش به دست می آیند(بنتیس،1998). ادینسون ومالون سرمایه فکری را اطلاعات و دانش به کار برده شده برای کار کردن، جهت ایجاد ارزش تعریف می کنند(واسیلی 2008). بنتیس و هالند در مقاله خود در سال 2002 سرمایه فکری را این طور تعریف می کنند: سرمایه فکری ذخیره ای از دانش را که در نقطه خاصی از زمان که در یک سازمان وجود دارد نشان می دهد در این تعریف ارتباط بین سرمایه فکری و یادگیری سازمانی مورد توجه قرار گرفته است (واسیلی 2008).

ضریب ارزش افزوده فکری

به گفته پالیک(2004) سرمایه فکری نمی تواند به تنهایی ایجاد ارزش کند و لاز م است که سرمایه فیزیکی شرکت برای بررسی ارزش افزوده ایجاد شده توسط منابع شرکت به حساب گرفته شود. در نتیجه با توجه به نقش سرمایه فکری در ایجاد ارزش، پالیک(1998) یک روش جدید برای اندازه گیری سرمایه فکری شرکت ها ایجاد کرد که ضریب ارزش افزوده فکری نام دارد. این روش از این جهت اهمیت دارد که سهم هر منبع (انسانی، ساختاری و فیزیکی) را درایجاد ارزش افزوده برای شرکت را انداز ه گیری می کند.

در این پژوهش بر اساس روش پالیک ، از ضریب ارزش افزوده فکری (VAIC) برای اندازه گیری سرمایه فکری شرکت ها استفاده می شود. محاسبه ضریب ارزش افزوده فکری مراحل مختلفی دارد. اولین مرحله محاسبه قدرت شرکت برای ایجاد ارزش افزوده است. بر اساس تئوری ذینفعان، ارزش افزوده (VA) را می توان با اضافه کردن هزینه های حقوق و هزینه های بهره به سود قبل از مالیات محاسبه کرد (ریاحی- بلکویی،2003).

کارایی سرمایه بکارگرفته شده

این ضریب نشان دهنده ارزش افزوده ایجاد شده ناشی از بکارگیری دارایی های فیزیکی مشهود است. یعنی به ازای یک ریال دارایی فیزیکی مشهود چند ریال ارزش افزوده حاصل می شود(عباسی ، 1389).

کارایی سرمایه انسانی

این ضریب نشان دهنده ارزش افزوده ایجاد شده توسط کارکنان است و به آن معنی است که به ازاء یک ریال هزینه حقوق و دستمزد پرداختی چند ریال ارزش افزوده حاصل شده است. (عباسی ، 1389).

کارایی سرمایه ساختاری

این ضریب نشان دهنده ارزش افزوده ایجاد شده ناشی از فرآیندها و ساختارهای موجود در شرکت است.این به آن معنی است که چند درصد ازارزش افزوده شرکت ناشی ازسرمایه ساختاری است(عباسی ، 1389).

حقوق صاحبان سهام

حقوق صاحبان سهام معرف علایق صاحبان اصلی موسسه نسبت به خالص دارائی های موسسه است. حقوق صاحبان سهام باقیمانده منافع صاحبان اصلی موسسه را از دارائی های موسسه که پس از کسر بدهی های ان موسسه بدست آمده است نشان می دهد. در یک موسسه تجاری حقوق صاحبان سهام دراصل منافع صاحبان اصلی موسسه را نشان می دهد. درحسابداری حقوق صاحبان سهام اهداف اصلی زیر دنبال می شود(ایستوود و همکاران، 2008) .

تعیین منابع سرمایه موسسه
تعیین سرمایه قانونی و ثبت شده
تعیین سود سهامی که می تواند بین صاحبان سهام توزیع شود.

ورشکستگی

در این پژوهش منظور از ورشکستگی همان تنگدستسی مالی می باشد لذا توضیحات پیرامون این مبحث در بر گیرنده این واژه می باشد.در متون‌ علمی، از ورشکستگی‌ تعاریف‌ مختلفی‌ شده‌ است. در ادامه‌ به‌ چند تعریف‌ از دیدگاه های‌ تجاری‌ و حقوقی‌ اشاره‌ خواهد شد.

ورشکستگی، اقدامی‌ قانونی‌ که‌ به‌ موجب‌ آن‌ بطور کلی‌ یک‌ بدهکار عاجز از پرداخت‌ بدهی‌ خود به‌ سود طلبکاران‌ ضبط‌ می‌شود (منوچهر فرهنگ، ۱۳۷۴ .(‌ورشکستگی‌ هنگامی‌ رخ‌ می‌دهد که‌ بدهی های‌ یک‌ شرکت‌ از ارزش‌ دارائی های‌ موجود در شرکت‌ تجاوز کند(جیت من، 1996). از نظر حقوقی، ورشکستگی‌ عبارت‌ است‌ از این‌ که‌ بدهکار از کل‌ دارایی‌ خود به‌ نفع‌ طلبکار صرف‌نظر کند. ولی‌ هرگاه‌ از ورشکستگی‌ برائت‌ حاصل‌ کند. می‌تواند مجدداً‌ کار خود را آغاز کند ( قائم ‌مقام‌ فراهانی، ۱۳۶۸.(

در بورس‌ اوراق‌ بهادار تهران، ملاک‌ ورشکستگی‌ و خروج‌ شرکت ها از بورس، ماده‌ ۱۴۱ قانون‌ تجارت‌ اصلاحی‌ است. در این‌ ماده‌ آمده‌ است: اگر بر اثر زیان های‌ وارده، حداقل‌ نصف‌ سرمایه‌ شرکت‌ از میان‌ برود، هیات‌ مدیره‌ مکلف‌ است‌ بلافاصله‌ مجمع‌ عمومی‌ فوق‌العاده‌ صاحبان‌ سهام‌ را دعوت‌ کند تا موضوع‌ انحلال‌ یا بقاء شرکت، مورد شور و راءی‌ واقع‌ شود. هرگاه‌ مجمع‌ مزبور راءی‌ به‌ انحلال‌ شرکت‌ ندهد، باید درهمان‌ جلسه‌ و با رعایت‌ مقررات‌ ماده‌ ۶ این‌ قانون، سرمایه‌ شرکت‌ را به‌ مبلغ‌ سرمایه‌ موجود کاهش‌ دهد (منصور، ۱۳۷۷).

بازده دارایی

بازده دارایی ها یک شاخص از چگونگی سودآوری شرکت وابسته به کل دارایی های آن شرکت می باشد .

بازده دارایی یک ایده درباره مدیریت کارآمد در رابطه با استفاده از دارایی ها در جهت تولید سود (دارایی های مولد) به ما می دهد، که از طریق تقسیم سود سالیانه به کل دارایی شرکت محاسبه می شود.

بازده دارایی به شما می گوید چه مقدار سود از دارایی های سرمایه گذاری شده بدست آمده است . بازده دارایی به شدت وابسته به صنعت می باشد و به این دلیل هنگامی که از بازده دارایی به عنوان مقیاسی برای مقایسه استفاده می شود بهتر است در برابر مقدار بازده دارایی های گذشته شرکت یا بازده دارایی شرکت مشابه، مقایسه ای صورت پذیرد(شارما و همکاران، 2007).

بهره وری

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

فرم در حال بارگذاری ...

فید نظر برای این مطلب