• تعریف مسئله ……………………………………………………………………………………………………………………………3
• سابقه و ضرورت انجام تحقیق ………………………………………………………………………………………………….4
• اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………..6
• سوالات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………7
• چارچوب نظری تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………8
• فرآیند تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………….10
• قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………..11

1-8-1-  قلمرو موضوعی …………………………………………………………………………………………………………………….11

1-8-2- قلمرو مکانی…………………………………………………………………………………………………………………………….11

1-8-3- قلمرو زمانی…………………………………………………………………………………………………………………………….11

• روش گردآوری داده ها……………………………………………………………………………………………………………11
• ابزار گردآوری داده ها……………………………………………………………………………………………………………..12

تعریف واژگان کلیدی ……………………………………………………………………………………………………………………………13

فهرست مطالب

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

خلاصه فصل اول……………………………………………………………………………………………………………………………………13

فصل دوم : ادبیات پژوهش…………………………………………………………………………………………..14

2-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 15

2-2- مفهوم خصوصی سازی ……………………………………………………………………………………………………………….15

2-3- هدف از خصوصی سازی………………………………………………………………………………………………………………20

2-4- روشهای خصوصی سازی ……………………………………………………………………………………………………………21

2-5- اصول و اولویتهای اجرای خصوصی سازی  ………………………………………………………………………………..22

2-6- خصوصی سازی در کشور منتخب ……………………………………………………………………………………………..23

2-7- خصوصی سازی در آلمان …………………………………………………………………………………………………………..24

2-8- خصوصی سازی در انگلستان ……………………………………………………………………………………………………..24

2-9- خصوصی سازی در ترکیه …………………………………………………………………………………………………………..26

2-10- خصوصی سازی در روسیه ……………………………………………………………………………………………………….27

2-11- خصوصی سازی در ایران …………………………………………………………………………………………………………29

2-12-  موانع خصوصی سازی در ایران ………………………………………………………………………………………………31

فهرست مطالب

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

2-13- خصوصی سازی به عنوان بخشی از برنامه های افزایش کارایی ………………………………………………..33

 

2-14- وضع قوانین و مقررات مناسب و بازنگری در قوانین موجود …………………………………………………….34

2-15- اعمال اصول حاکم بر مدیریت خصوصی قبل از واگذاری …………………………………………………………34

2-16- فراهم سازی مقدمات چشمگیر برای فروش شرکت های بزرگ ………………………………………………35

2-17- رعایت اصل شفاف سازی در امر واگذاری………………………………………………………………………………….35

2-18- اولویت بندی موسسات و بخشهای اقتصادی در واگذاری امور …………………………………………………35

2-19- جلوگیری از ایجاد انحصار در بخش خصوصی و اعمال نظارت های پس از واگذاری شرکت ……36

2-20- چارچوبهای تحلیل عوامل مؤثر بر فرآیند خصوصی سازی ……………………………………………………36

2-21- چارچوب زیرساخت سیاسی خصوصی سازی ………………………………………………………………………….38

2-22- شفافیت و عادلانه بودن فرایند خصوصی سازی ……………………………………………………………………..40

2-23- استراتژی خصوصی سازی ……………………………………………………………………………………………………….40

2-24- انتخاب شیوه خصوصی سازی مناسب …………………………………………………………………………………….41

2-25- یک معامله مدیریت شده به طرز حرفه ای ……………………………………………………………………………..41

2-26- ابعاد و مؤلفه های خصوصی سازی ………………………………………………………………………………………….42

فهرست مطالب

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

2-26-1-  بعد اقتصادی ………………………………………………………………………………………………………………………42

2-26-2-  ابعاد سیاسی ………………………………………………………………………………………………………………………43

2-26-3-  ابعاد قانونی و حقوقی ………………………………………………………………………………………………………..44

2-26-4-   ابعاد نهادی و سازمانی (تجدید ساختار) …………………………………………………………………………46

2-26-5-  ابعاد اجتماعی و فرهنگی …………………………………………………………………………………………………..47

2-26-6-  ابعاد مدیریتی و اجرایی ……………………………………………………………………………………………………..48

2-26-7-  ابعاد جهانی و بین المللی (جذب سرمایه گذاران خارجی) ……………………………………………..49

2-26-8-  ابعاد مجازی ……………………………………………………………………………………………………………………….49

2-26-9-  ابعاد روشی خصوصی سازی ………………………………………………………………………………………………50

2-27- پیشینه مطالعات انجام شده در مورد خصوصی سازی ……………………………………………………………51

2-28- تعریف بهره وری ………………………………………………………………………………………………………………………56

2-28-1- کارایی ………………………………………………………………………………………………………………………………….56

2-28-2- راههای افزایش کارایی ………………………………………………………………………………………………………..57

این مطلب را هم بخوانید :

2-28-3- اثر بخشی …………………………………………………………………………………………………………………………….57

2-28-4- در واقع ………………………………………………………………………………………………………………………………..58

فهرست مطالب

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

2-28-5- عوامل موثر بر اثر بخشی …………………………………………………………………………………………………….58

2-29- خلاصه فصل دوم …………………………………………………………………………………………………………………….58

فصل سوم : روش تحقیق…………………………………………………………………………………………….59

3-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………60

3-2- روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………….60

3-3- متغیرهای تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………….. 61

3-3-1- متغیر مستقل ………………………………………………………………………………………………………………………. 61

3-3-2- متغیر وابسته ………………………………………………………………………………………………………………………… 61

3-4- روش و ابزار گردآوری اطلاعات ………………………………………………………………………………………………….62

3-5- روایی و پایایی پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………………..62

3-6- مقیاس اندازه گیری تحقیق ……………………………………………………………………………………………………….63

3-7- جامعه آماری و تعداد نمونه ………………………………………………………………………………………………………..65

3-8- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات …………………………………………………………………………………………………..66

3-9-روش اجرای پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………………………..66

3-10-روش تجزیه وتحلیل ………………………………………………………………………………………………………………….66

فهرست مطالب

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

3-11- خلاصه فصل سوم …………………………………………………………………………………………………………………….67

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده های تحقیق……………………………………………………………68

4-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………69

4-2- ویژگیهای جامعه آماری مورد مطالعه بر حسب متغیرهای جمعیت شناختی ………………………… 70

4- 3- 1-  آزمون سوال اصلی اول …………………………………………………………………………………………………….. 71

4- 3- 1-1- آزمون سوال فرعی (1) ………………………………………………………………………………………………… 71

4- 3- 1-2- آزمون سوال فرعی (2) ………………………………………………………………………………………………… 72

4- 3- 2- آزمون سوال اصلی دوم …………………………………………………………………………………………………….. 73

4- 3-3- آزمون سوال اصلی سوم ……………………………………………………………………………………………………… 76

4-3-4- سوال اصلی چهارم ………………………………………………………………………………………………………………. 77

4-3-4-1- سوال فرعی (1) ………………………………………………………………………………………………………………. 78

4-3-4-2- سوال فرعی(2) ………………………………………………………………………………………………………………… 79

4-3-4-3- سوال فرعی(3) ………………………………………………………………………………………………………………… 80

4-4- خلاصه فصل چهار ……………………………………………………………………………………………………………………..81

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات……………………………………………………………………….82

فهرست مطالب

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

5- 1-  مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………83

5- 2- خلاصه یافته های پژوهش ………………………………………………………………………………………………………..83

5- 3-  نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………………………..84

5-3-1- نتایج سوال اصلی اول ……………………………………………………………………………………………………………84

5-3-2- نتایج سوال اصلی دوم ……………………………………………………………………………………………………………84

5-3-3- نتایج سوال اصلی سوم …………………………………………………………………………………………………………..84

5-3-4- نتایج سوال اصلی چهارم ……………………………………………………………………………………………………….85

5-4- نتیجه گیری از سوالات تحقیق ………………………………………………………………………………………………….85

5- 5-  پیشنهادهایی برای محققان آینده …………………………………………………………………………………………..87

5-7- خلاصه فصل پنجم …………………………………………………………………………………………………………………… 88

منابع و مآخذ …………………………………………………………………………………………………………… 89

منابع و مآخد فارسی ………………………………………………………………………………………………………………………….. 89

منابع و مآخد انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………………….. 91

فرم پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………………………………………………95

فهرست جداول

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

جدول شماره 3-1 :  متغیرهای تحقیق ……………………………………………………………………………………………….61

جدول شماره 3-2: شاخص های کارایی و اثر بخشی به همراه شماره سوالات مربوط در پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………………………………………….64

جدول 3-3 : جدول تحلیل آماری…………………………………………………………………………………………………………67

جدول 4- 1:  نتایج حاصل از بررسی انتظارات و ادراکات پاسخ دهندگان در مورد سوال فرعی(1)…………………………………………………………………………………………………………………………………………………72

جدول 4- 2 :  نتایج حاصل از بررسی انتظارات و ادراکات پاسخ دهندگان در مورد سوال فرعی(2)…………………………………………………………………………………………………………………………………………………73

جدول4-3: شاخص های برازندگی مربوط به تحلیل عاملی عامل های منتخب جهت ارزیابی خصوصی سازی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………76

جدول 4- 4: نتایج حاصل از رتبه بندی عامل های انتخاب شده جهت ارزیابی خصوصی سازی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..77

جدول شماره 4-5 : آزمون T مستقل با توجه به شاخص جنسیت …………………………………………………….78

جدول شماره 4-6 : آزمون  ANOVA با توجه به شاخص سابقه شغلی ……………………………………………79

جدول شماره 4-7 : آزمون  ANOVA با توجه به شاخص تحصیلات…………………………………………………80

فهرست نمودار

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

نمودار(4-2-1-1) : توزیع فراروانی پاسخ دهندگان بر حسب جنسیت ……………………………………………70

نمودار(4-2-1-3) : توزیع فراروانی پاسخ دهندگان بر حسب میزان تحصیلات………………………………70

نمودار(4-2-1-4): توزیع فراروانی پاسخ دهندگان بر حسب سطح شغلی یا رتبه سازمانی…………….71

نمودار (4- 1): نمودار معادلات ساختاری (Estimate) یا تحلیل عاملی  عامل های منتخب جهت ارزیابی خصوصی سازی………………………………………………………………………………………………………………………….74

نمودار (4-2): نمودار ضرایب معنی داری (T-value) عامل های منتخب جهت ارزیابی خصوصی سازی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..75

فهرست اشکال

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

شکل شماره 1-1 : مدل مفهومی تحقیق ……………………………………………………………………………………………….9

شکل شماره 1-2 : فرآیند تحقیق ( اقتباس از کیوی و کامپنهود؛ 1376؛ 34) …………………………………10

شکل 4-1– شکل آزمون سوال اصلی دوم ………………………………………………………………………………………….74

 

 

 

 

 

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

• مقدمه :

خصوصی سازی[1] در مفهوم گسترده آن به شیوه های کاهش نقش دولت و واگذاری آن به بخش خصوصی و پیروی از منطق بازار در تمام تصمیمات اقتصادی اطلاق می شود. از این نقطه نظر ، فاصله از سیاست حفظ برخی از فعالیتهای مشخص در دست دولت برای توسعه بیشتر توسط بخش دولتی (انحصار زدایی)، به کاهش جایگاه نسبی بخش دولتی و واگذاری نقش بیشتر به بخش خصوصی اشاره دارد. خان و رین هارت  (1990)

ورود بنگاههای جدید بخش خصوصی می تواند در وضعیتی که بخش دولتی از انحصار بر خوردار بوده است، رقابت را برانگیزد. بنگاههای دولتی موجود مجبور خواهند شد حالت تجاری بگیرند و به ضوابط و نیروهای بازار واکنش نشان دهند. فرآیند انحصار زدایی گاهی در چارچوب امر خصوصی سازی به عنوان فعالیتی موازی و مکمل توصیف شده است . علاوه بر این، خصوصی سازی نیز هنگامی نمود پیدا می کند که دولت ها تصمیم به کاهش تعهدات خود در زمینه تنظیم و هدایت رفتار بازیگران خصوصی در اقتصاد بگیرند. هدف از پیگیری سیاستهای حذف مقررات زاید این است که سیستم تنظیمی محدود کننده اهمیت کمتری بیابد.

در کشور ایران حجم بالای دولت در اقتصاد، حضور شرکتهای دولتی در فعالیتهای غیر ضروری اقتصادی، رقابت پذیری پایین اقتصاد در سطح ملی و بین المللی، عدم توسعه بخش خصوصی فعال در حوزه های سرمایه گذاری، ضعف بازار سرمایه برای توسعه بخش خصوصی، عدم توزیع مناسب منابع و فرصتها بین بخش دولتی و غیر دولتی،مشهود است. خصوصی سازی عملاً بعد از پایان جنگ تحمیلی و اجرای اولین برنامه پنج ساله توسعه ؛ از سال 1368 بطور جدی مطرح شد و دولت در صدد واگذاری بخشی از فعالیتهای اقتصادی شرکتهای دولتی به بخشهای غیردولتی بر آمد . اما خصوصی سازی به صورت سازماندهی شده و بر اساس قوانین و مقررات مشخص و شفاف با محوریت متمرکز سازمان خصوصی سازی به عنوان سازمان اجرایی مورد نظر عملاً از سال 1380 با اجرایی شدن فصل سوم قانون برنامه سوم توسعه آغاز شد و در قانون برنامه چهارم توسعه نیز به عنوان مکملی مناسب برای قانون مذکور دنبال شد.

• تعریف مسئله :

در مفهوم عام و گسترده، خصوصی سازی در صنایع دولتی عبارت است از کاهش بخشی از فعالیتهای اقتصادی دولت. در مفهوم خاص و محدود، خصوصی سازی به معنی واگذاری مالکیت بخشی از صنایع دولتی به بخش خصوصی است. خان و کومر (1997)

عموما دو دلیل و یا دو هدف برای واگذاری صنایع دولتی به بخش خصوصی ارائه می شود: اول، کاهش مسؤولیت های دولت و خارج سازی صنایع غیر استراتژیک[2] و غیر دولتی از حیطه مدیریت دولت. دوم، کاهش بار مالی صنایع بر بودجه کشور. تجدید ساختار و خصوصی سازی در صنعت برق پدیده ای است که در بسیاری از کشورها ضرورت آن درک و گرایش به سمت آن آغاز شده است. آیا خصوصی سازی باعث افزایش کیفیت خدمات رسانی به مشترکین می شود ؟

از طرفی رشد فزاینده مصرف انرژی الکتریکی در کشور و نیاز به سرمایه گذاری متناسب با مصرف فوق، لزوم پیروی از حرکت های نوین اقتصاد جهانی، وجود تنگناهایی از قبیل محدودیت های اعتباری ناشی از انحصار دولتی صنعت برق، عدم توان دولت برای تأمین منابع مالی لازم جهت سرمایه گذاری های روزافزون مورد نیاز، استراتژی یارانه ای تعرفه های برق و بحث کیفیت برق در ارایه خدمات، از عمده عواملی هستند که نشان می دهند ساختار سنتی فعلی پاسخگو نبوده، تجدید ساختار را در این صنعت زیربنایی الزامی می نمایند. آیا خصوصی سازی هزینه ها را کاهش می دهد ؟

اصلاحات ساختاری دقیق و با پیش بینی های لازم می تواند تصور اشتباه منشأ پولی و اعتباری وجود نارسایی ها در بخش توزیع را به تفکر استفاده بهینه از امکانات و سرمایه های موجود تبدیل نماید. از آنجا که برای اصلاحات ساختاری بخش توزیع در سند برنامه سوم توسعه کشور تکالیفی قانونی مشخص شده، اما هنوز بعد از گذشت بیش از سه سال از تصویب برنامه، چشم انداز روشنی از چگونگی و نحوه انجام تکالیف فوق ترسیم نگردیده است. لذا ضروری است که با دیدگاه جهانی و در قالب ملی، ترسیم مناسبی از نحوه اداره بخش توزیع به صورت منطق هائی با توجه به تکالیف فوق ارایه گردد. آیا خصوصی سازی قیمت تمام شده نهایی را کاهش می دهد ؟

پس از بررسی و تبیین اهداف و روش های خصوصی سازی در وزارت نیرو، نقاط قوت، ضعف، تنگناها و روش های اجرائی و اصلاحات ساختاری دربخش توزیع می پردازیم آنگاه در یک مطالعه موردی خصوصی سازی به روش برو نسپاری و نتایج آن را در شرکت توزیع نیروی برق سیستان و بلوچستان  ( مطالعه ی موردی شهرستان نیک شهر) مورد بحث قرار می دهیم و با توجه به آن راهکارهایی برای دستیابی هر چه بهتر به روند مناسب و صحیح خصوصی سازی را استنتاج نمائیم.

اکنون مساله اینست که طبق اصل 44 قانون اساسی خصوصی سازی در بسیاری از شرکتهای دولتی انجام شده است به تبع ازآن در شرکت برق سیستان و بلوچستان و شهرستان نیکشهر انجام شده است اما معلوم نیست این خصوصی سازی باعث افزایش کیفیت[3] -رضایت مندی مشترکین[4]- بهره وری[5] -کارائی[6] و اثر بخشی[7] شده است. در پژوهش کوشیده می شود با توجه به سوال مساله به این موارد پرداخته شود.

• سابقه و ضرورت انجام تحقیق :

طی دو دهه اخیر مکانیزمهای خصوصی سازی در بسیاری از کشورها طراحی و به مرحله اجرا در آمده است و از آن به عنوان راه حلی در جهت منطقی نمودن ساختار اقتصادی جامعه،کاهش بار مالی دستگاهها بر بودجه دولت،افزایش کارائی،افزایش بهره وری،گسترش فعالیتها و تجهیز منابع مالی دولت ،استفاده کارآمد از تخصص های موجود،افزایش نیروهای تخصصی و ایجاد انگیزه برای نیروهای تخصصی بهره گیری شده است.

در سالهای اخیر پژوهشهای زیادی در ارتباط با خصوصی سازی در داخل و خارج از کشور انجام شده است. در اینجا به تعدادی از تحقیقات در ارتباط با خصوصی سازی اشاره می کنیم:

ولش و فرموند (2002) در پژوهش خود تحت عنوان “معرفی یک مدل جهت انجام خصوصی سازی “با هدف بهینه بودن فرایند انجان آن پرداخته است.

پژوهش دیگر حیدری در رساله دکترای مدیریت استراتژیک  طرح تحقیقی با عنوان “مدل خصوصی سازی برای کشور را از طریق مرور ادبیات و استفاده از نظرات خبرگان و صاحبنظران انجام داده است .

همچنین تحقیقها و مقالات زیادی تحت عنوان بررسی اثرات خصوصی سازی در شرکتهای توزیع نیروی برق مشهد و تهران و اصفهان و همچنین کیفیت بهره وری در خصوصی سازی شرکتهای توزیع نیروی برق در ایران انجام گرفته است.

یکی از مهمترین شروع یک کار تحقیقاتی این است که طرح تحقیقاتی به صورت یک پرسش آغازین عنوان شود؛ در این پرسش محقق سعی می کند آنچه را که می خواهد بداند آشکار کند؛ بهتر بفهمد و به

1-2    بیان مسئله.. 3

1-3    اهمیت و ضرورت تحقیق.. 4

1-4    هدف‌های تحقیق.. 6

1-5    سؤال‌های تحقیق.. 6

1-6    روش‌شناسی تحقیق.. 7

1-7    جامعه آماری.. 7

1-8    ابزارهای گردآوری (داده‌ها) اطلاعات.. 7

1-9    قلمرو تحقیق.. 7

1-10                                               تعریف عملیاتی واژگان کلیدی تحقیق.. 8

1-11 جمع بندی.. 11

1-12 چهارچوب کلی پژوهش.. 12

فصل دوم مروری بر ادبیات تحقیق:.. 13

2-1 مقدمه.. 14

2-2 ارزیابی عملکرد.. 14

2-2-1 تعریف ارزیابی عملکرد.. 14

2-2-2 تاریخچه ارزیابی.. 16

2-2-3 اهمیت و ضرورت ارزیابی عملکرد.. 17

2-2-4 دیدگاه‌های سنتی و نوین در ارزیابی عملکرد.. 19

2-2-5 فرآیند ارزیابی عملکرد.. 21

2-2-6 مدلها و الگوهای سیستم ارزیابی عملکرد.. 24

2-3 لیزینگ.. 31

2-3-1 تشریح مختصر عملیات لیزینگ در ایران.. 31

2-3-2 تاریخچه لیزینگ در ایران.. 33

2-3-3 انواع روش‌های لیزینگ.. 34

2-3-4 مزایای تأمین مالی از شرکت‌های لیزینگ در مقایسه با بانکها.. 39

2-3-5 مزایای لیزینگ.. 40

2-3-6 نقش لیزینگ در توسعه اقتصادی کشورها.. 41

2-3-7 انواع شرکت‌های لیزینگ از نظر نوع مالکیت.. 42

 

2-3-8 منابع مالی شرکت‌های لیزینگ.. 43

2-3-9 شیوه محاسباتی اقساط ماهیانه در شرکت‌های لیزینگ.. 44

2-3-10 محدودیت‌های معاملاتی و محاسباتی شرکت‌های لیزینگ.. 45

2-4 تحلیل پوششی داده‌ها (DEA).. 46

2-4-1 دو مشخصه اساسی برای الگوی (DEA) 47

2-4-2 مزایای روش DEA.. 48

2-4-3  محدودیت های الگوی (DEA) در مقایسه با سایر الگوها.. 49

2-4-4 رابطه تعداد ورودیها و خروجیها  با تعداد DMUها.. 49

2-5 رویکرد AHP/DEA برای رتبه‌بندی واحدهای تصمیم گیرنده.. 50

2-6. روش AHP/DEA تقاطعی برای رتبه بندی واحدهای تصمیم گیرنده.. 53

2-7 پیشینه تحقیق.. 55

2-8 جمع بندی.. 72

فصل سوم روش تحقیق:.. 73

3-1 مقدمه.. 74

3-2 روش‌شناسی تحقیق.. 75

3-3 مدل مفهومی تحقیق.. 76

3-4 جمعیت آماری و نمونه پژوهش.. 78

3-4-1 جامعه آماری.. 78

3-5 انتخاب متخصصین.. 79

3-6 جمع‌آوری داده‌های شرکت‌های لیزینگ.. 79

3-7 روش گردآوری اطلاعات : 79

3-8 قلمرو تحقیق.. 80

3-9 چگونگی انتخاب متغیرها.. 80

3-10 تعریف مفهومی و نحوه محاسبه شاخص‌ها.. 81

3-11 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها.. 83

3-12 معرفی شرکت‌های لیزینگ مورد بررسی.. 83

3-13 جمع بندی.. 98

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها:.. 99

 

این مطلب را هم بخوانید :

4-1 مقدمه:.. 100

4-2 نحوه انتخاب شاخص‌ها و اولویت‌بندی آنها.. 100

4-3 ارزیابی عملکرد شرکت‌های فعال در صنعت لیزینگ در سال 1387.. 102

4-3-1 محاسبه کارایی شرکت‌ها با استفاده از مدل DEA.. 104

4-3-2 رتبه‌بندی شرکت‌های کارا با مدل AHP/DEA سینوانی استرن و همکاران.. 105

4-3-3 رتبه‌بندی شرکت‌های کارا با مدل AHP/DEA تقاطعی.. 109

4-3-3-2 گام دوم: محاسبه وزن‌های واحدها توسط AHP. 111

4-4 ارزیابی عملکرد شرکت‌های فعال در صنعت لیزینگ در سال 1388.. 115

4-5 ارزیابی عملکرد شرکت‌های فعال در صنعت لیزینگ در سال 1389.. 120

4-6 ارزیابی عملکرد شرکت‌های فعال در صنعت لیزینگ در سال 1390.. 126

4-7 ارزیابی عملکرد شرکت‌های فعال در صنعت لیزینگ در سال 1391.. 132

4-8 ارزیابی عملکرد شرکت‌های فعال در صنعت لیزینگ در بازه زمانی 1387 تا 1391.. 138

4-9 جمع بندی.. 143

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات:.. 144

5-1 مقدمه.. 145

5-2 چگونگی انتخاب متغیرها.. 145

5-3 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها.. 145

5-4 بحث و نتیجه گیری.. 146

5-5 پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی.. 149

5-6  محدودیتهای تحقیق.. 150

منابع……….. 151

پیوست ها.. 160

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                صفحه

جدول (2-1): ارزیابی دستگاهها و کارکنان بر اساس نگرش نوین در مقایسه با نگرش سنتی (اسنپ و همکاران، 41:1994) 20

جدول (2-2). ماتریس تقاطعی.. 54

جدول (2-3):بررسی مطالعات انجام شده در حوزه ارزیابی عملکرد و مطالعات انجام شده در صنعت لیزینگ… 66

جدول (4-1): رتبه‌بندی حاصل از آزمون فریدمن برای کل شاخص‌ها 100

جدول (4-2) : رتبه‌بندی شاخص‌ها بر حسب وزنشان (به صورت نزولی) 101

جدول (4-3) مقادیر شاخص‌ها برای هر شرکت در سال 1387. 103

جدول (4-4): کارایی به دست آمده برای شرکت‌ها با استفاده از مدل DEA برای سال 1387. 104

جدول (4-5) ماتریس مقایسات زوجی حاصل از مرحله اول در سال 1387. 108

جدول (4-6): ماتریس تقاطعی برای واحدهای کارا در سال 1387. 110

جدول (4-7): ماتریس مقایسه زوجی مربوط به سال 1387. 111

جدول (4-8): وزن‌های به دست آمده از مدل AHP/DEA تقاطعی برای شرکت‌های کارا در سال 1387. 111

جدول(4-9): رتبه‌بندی کامل شرکت‌ها در سال 1387. 112

جدول (4-10) مقادیر شاخص‌ها برای هر شرکت در سال 1388. 115

جدول (4-11): کارایی به دست برای شرکتها با استفاده از مدل DEA برای سال 1388. 116

جدول (4-12): وزن‌های به دست آمده از مدل AHP/DEA تقاطعی برای شرکت‌های کارا در سال 1388. 117

جدول(4-13): رتبه‌بندی کامل شرکت‌ها در سال 1388. 117

جدول (4-14): مقادیر شاخص‌ها برای هر شرکت در سال 1389. 121

جدول (4-15): کارایی به دست آمده برای شرکت‌ها با استفاده از مدل DEA برای سال 1389. 122

جدول (4-16): وزن‌های به دست آمده از مدل AHP/DEA تقاطعی برای شرکت‌های کارا در سال 1389. 123

جدول(4-17): رتبه‌بندی کامل شرکت‌ها در سال 1389. 123

جدول (4-18) مقادیر شاخص‌ها برای هر شرکت در سال 1390. 127

جدول (4-19): کارایی به دست آمده برای شرکت‌ها با استفاده از مدل DEA برای سال 1390. 128

جدول (4-20): وزن‌های به دست آمده از مدل AHP/DEA تقاطعی برای شرکت‌های کارا در سال 1390. 129

جدول(4-21): رتبه‌بندی کامل شرکت‌ها در سال 1390. 129

جدول (4-22): مقادیر شاخص‌ها برای هر شرکت در سال 1391. 132

جدول (4-23): کارایی به دست آمده برای شرکتها با استفاده از مدل DEA در سال 1391. 133

جدول (4-24): وزن‌های به دست آمده از مدل AHP/DEA تقاطعی برای شرکت‌های کارا در سال 1391. 134

جدول(4-25): رتبه‌بندی کامل شرکت‌ها در سال 1391. 135

جدول (4-26): نمره کارایی و رتبه هر شرکت در سال‌های 1387 تا 1391. 138

 

 

 

 

شکل ها

عنوان شکل                                                                                               صفحه

شکل (2-1): چرخه ارزیابی عملکرد برای سازمان  (الهی،52:1378)……………………………………………………….19

شکل (2-2): فرایند ارزیابی عملکرد در سازمان (تولایی، 19:1386)……………………………………………………….24

شکل (2-3): مدل چارچوب مدوری و استیپل (مدوری و استیپل، 24:2000)…………………………………………..28

 

نمودارها

عنوان نمودار                                                                                               صفحه

نمودار (2-1): تشریح عملیات لیزینگ در ایران (میری، 130:1389)……………………………………………………….31

نمودار (3-1): مدل مفهومی و مراحل انجام تحقیق………………………………………………………………………………77

نمودار (4-1): کارایی به دست آمده برای شرکت‌ها با استفاده از مدل DEA برای سال1387……………………113

نمودار (4-2): کارایی به دست برای شرکت­ها با استفاده از مدل DEA برای سال 1388………………………….118

نمودار (4-3): کارایی به دست برای شرکت­ها با استفاده از مدل DEA برای سال 1389………………………….124

نمودار (4-4): کارایی به دست برای شرکت­ها با استفاده از مدل DEA برای سال 1390………………………….130

نمودار (4-5): کارایی به دست برای شرکت­ها با استفاده از مدل DEA برای سال 1391………………………….136

 

فصل اول:

کلیات تحقیق

• مقدمه

امروزه گسترش و توسعه صنعت لیزینگ[1] به عنوان یک ضرورت عمومی در سراسر جهان بر کسی پوشیده نیست. نقش عملیات لیزینگ در چرخه اقتصادی کشور­ها و اثرات مثبت و اجتناب‌ناپذیری که در ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا و سرانجام توازن منطقی در موازنه پرداخت­های جوامع صنعتی و رو به رشد به جای گذاشته، موجب گردیده است، این شیوه اعتباری امروزه با تکیه بر تخصص و ویژگی‌های نوین اجرایی بتواند موقعیت خود را به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع تأمین اعتبار در سطح اقتصاد داخلی و بین‌المللی تصویب نماید. بر این اساس، بخش عظیمی از عملیات مالی سرمایه‌گذاری و تأمین اعتبار در جهان با استفاده از روش‌های نوین لیزینگ انجام می‌پذیرد، به طوری که بر اساس بررسی‌های مؤسسات مطالعاتی اقتصادی معتبر جهان، روش تأمین اعتبارات از طریق لیزینگ، در بین مکانیزم­های گوناگون اعتباری، بعد از وام­های مستقیم بانکی در مرتبه دوم قرار گرفته است.

در کشور ما نیز با توجه به وجود نیاز مبرم به چنین شیوه تأمین مالی، شرکت‌های مختلفی پا به صنعت لیزینگ نهادند.

به نظر پیتر دراکر هنگامی که در یک سازمان تحول ایجاد نمی‌شود نظام سنجش عملکرد آن باید مورد بازنگری قرار گیرد. بنابراین بررسی روش‌های فعلی ارزیابی عملکرد شرکت­ها برای استفاده بهره‌ور از منابع و کسب مزیت رقابتی بسیار مهم جلوه می­کند. شاخص­های موجود نمی‌توانند تصویری یکپارچه و کامل از عملکرد شرکت­ها ارائه کنند در این میان استفاده از مدل تحلیل پوششی داده‌ها (DEA)[2] جهت ارزیابی مستمر عملکرد و رتبه‌بندی شرکت‌ها می‌تواند راهگشا باشد. به همین دلیل هدف اصلی از انجام این پژوهش ارزیابی عملکرد شرکت‌های فعال در صنعت لیزینگ با استفاده از کاراترین روش ارزیابی، می‌باشد.

• بیان مسئله

نقش عملیات لیزینگ در چرخه اقتصادی کشورها و اثرات مثبت و اجتناب‌ناپذیری که در ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا و سرانجام توازن منطقی در موازنه پرداخت‌های جوامع صنعتی و رو به توسعه به جای گذاشته، موجب گردیده است که این شیوه اعتباری، امروز با تکیه بر تخصص‌ها و ویژگی‌های نوین اجرایی بتواند موقعیت خود را به عنوان یکی از مهم‌ترین روش‌های تأمین اعتبار در سطح اقتصاد داخلی و بین‌المللی تثبیت نماید.  بر این اساس، تحقیقاً بخش عظیمی از عملیات مالی، تسهیلاتی و سرمایه‌گذاری و تأمین اعتبار در جهان با استفاده از روش‌های نوین لیزینگ انجام می‌پذیرد. به طوری که بر اساس بررسی‌های مؤسسات مطالعاتی اقتصادی معتبر جهان روش تأمین اعتبارات از طریق لیزینگ، در بین مکانیزم­های گوناگون اعتباری، بعد از وام­های مستقیم بانکی در مرتبه دوم قرار گرفته است (آملی دیوا، 1386 :88).

رقابت روزافزون در محیط­های اقتصادی، شرکت­ها را بر آن داشته که پیرامون عملکرد خود هوشیارتر عمل کنند. همان‌گونه که هر سال میلیاردها دلار صرف مخارج سرمایه­ای می­گردد، مؤثرترین راه­ها برای تحصیل تجهیزات هر روز بیش از پیش مورد توجه قرار می‌گیرد. شرکتی که از مؤثرترین روش‌های کسب درآمد استفاده می‌کند، از این رقابت فایده خواهد برد. بنابراین لیزینگ در برابر خرید به عنوان جزء لاینفک تصمیم‌گیری جهت تحصیل تجهیزات سرمایه‌ای مورد توجه قرار می­گیرد (دیلن، 23:1385).

در کشور ما نیز با توجه به وجود نیاز مبرم به چنین شیوه تأمین مالی، شرکت‌های مختلفی پا به صنعت لیزینگ نهادند. به طوری که بسیاری از شرکت‌های دولتی و غیردولتی در حال حاضر در کشور مشغول به فعالیت در این زمینه می‌باشند. بنابراین شناخت عملکرد شرکت‌های لیزینگ می­تواند در جهت شروع فعالیت‌های جدید و همچنین حفظ فعالیت‌های موجود به این شرکت­ها یاری رساند. لذا مسئله‌ای که ما در این تحقیق با آن روبرو هستیم این است که عملکرد شرکت‌های فعال در صنعت لیزینگ در ایران چگونه است؟

• اهمیت و ضرورت تحقیق

1-3-1. اهمیت و ضرورت تحقیق از لحاظ نظری

امروزه به دلیل تحولات وسیعی که طی نیم قرن اخیر در عرصه اقتصادی جهان، رخ داده است و همچنین تغییر و تحولات گسترده در زمینه عرضه و تقاضا، موجب شده است تا دست اندرکاران سیاست­های اقتصادی در کشورها، برنامه‌های لازم برای تأسیس شرکت‌هایی جدید، که می‌توانند ابزارهای اعتباری در جهت رشد صنایع و اقتصاد آن‌ها محسوب شوند را در دستور کار خود قرار دهند.

شرکت‌های لیزینگ از جمله واحدهایی هستند که با تدوین مناسب آئین نامه‌ها و مقررات فعالیت آن‌ها، می‌توانند سهم بسزایی در رشد و توسعه اقتصادی کشورها داشته باشند. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته امروزه بیش از 20 درصد از کل سرمایه‌گذاری روی تجهیزات در دنیا، از طریق لیزینگ انجام می‌شود (البته این میزان فقط شامل دارایی‌های منقول می‌باشد). مطالعات نشان می‌دهد که روش تأمین مالی از طریق لیزینگ، در بین مکانیز­م­های گوناگون اعتباری، بعد از وام‌های مستقیم بانکی در مرتبه دوم قرار گرفته است و بیش از یک سوم اعتبارات از این طریق تأمین می‌شود.

حال با توجه به آنچه که در خصوص ضرورت و اهمیت صنعت لیزینگ گفته شد، این سؤال اساسی مطرح است که نحوه عملکرد شرکت‌ها در صنعت لیزینگ چگونه است؟

غالباً گفته می‌شود که بدون ارزیابی عملکرد فعلی، هیچ بهبودی حاصل نمی‌شود. ارزیابی‌ها بر پایه نتایج اندازه‌گیری فعالیت‌ها و عملکرد صورت می‌گیرد. معمولاً کارایی و بهره­وری سازمانی با اندازه‌گیری نتایج عملکرد مورد ارزیابی قرار می‌گیرد، بنابراین هر سازمانی نیازمند طراحی سیستمی برای اندازه‌گیری عملکرد می‌باشد که در خصوص کارایی و اثربخشی فعالیت‌های بخش‌های مختلف سازمان اطلاعات مربوط، دقیق و به موقع برای تصمیم گیران ارائه نماید (چن، 2009).

به طور کلی چنانچه سیستم مالی یک کشور که مؤسسات لیزینگ جزیی از آن هستند کارایی داشته باشند، منابع مالی به صورت بهینه به بخش­های کارای اقتصاد تخصیص می­یابد و موجب افزایش تولید، سطح اشتغال و رشد اقتصادی خواهد شد در حالیکه تأمین مالی از طریق لیزینگ یکی از بخش‌های حیاتی تأمین مالی مدرن می‌باشد بنابراین سنجش عملکرد و محاسبه کارایی شرکت‌های لیزینگ از اهمیت بسزایی برخوردار است.

 

1-3-2. اهمیت و ضرورت تحقیق از لحاظ کاربردی

از آنجا که هر بنگاه اقتصادی برای ادامه حیات خود در جریان رقابت با سایر بنگاه‌های موجود در یک صنعت با توجه به رشد فزاینده تکنولوژی و موج گسترده اطلاع‌رسانی و توسعه خدمات متنوع، همواره باید از پویایی لازم برخوردار باشد، لذا کنترل و ارزیابی مستمر فعالیت آن بنگاه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر می‌نماید، بنابراین شرکت‌های لیزینگ نیز به عنوان عضو فعال این سیستم از این قاعده مستثنی نبوده و

1-1. مقدمه. 2

1-2. بیان مسئله. 2

1-3. اهمیت و ضرروت تحقیق. 4

1-4. فرضیات (یا سئوالات پژوهشی) 6

1-5. اهداف پژوهش… 6

1-6. شرح واژه ها و اصطلاحات بکار رفته در تحقیق. 6

1-6-1. صنایع دستی. 6

1-6-2. تجارت الکترونیک.. 7

1-6-3. آمیخته بازاریابی. 7

1-6-4. نقش دولت.. 8

فصل دوم. 9

2-1. مقدمه. 10

2-2. اصول بازاریابی. 10

2-2-1. مفاهیم اساسی بازاریابی. 10

2-2-2.آمیخته بازاریابی. 11

2-2-2-1.محصول. 11

2-2-2-1-1.تنوع کالا. 11

2-2-2-1-2. کیفیت کالا. 12

2-2-2-1-2-1. مهر اصالت یونسکو 12

2-2-2-1-2-2. اهداف مهر اصالت.. 13

2-2-2-1-3. طرح کالا. 15

2-2-2-1-4. ویژگیهای کالا. 15

2-2-1-5. نام ونشان تجاری کالا. 15

2-2-2-1-6. بسته‌بندی کالا. 15

2-2-2-1-6-1. ضرورت‌ های بسته بندی در صنایع دستی. 16

2-2-2-1-6-2. دلایل عدم وجود بسته بندی در صنایع دستی. 16

 

2-2-2-1-6-3. الزامات طراحی و تولید بسته بندی صنایع دستی. 17

2-2-2-1-6-4. وظایف بسته بندی در محصولات صنایع دستی. 20

2-2-2-1-7.خدمات کالا. 21

2-2-2-1-8. ضمانت کالا. 22

2-2-2-2. قیمت.. 22

2-2-2-3. توزیع. 22

2-2-2-4. ترفیعات. 22

2-3. کسب و کار الکترونیکی. 23

2-3-1. تجارت الکترونیک.. 23

2-3-1-1. مزایا و معایب تجارت الکترونیکی. 24

2-3-2. بازاریابی اینترنتی. 25

2-3-2-1. مزایای بازاریابی اینترنتی. 26

2-3-3. نمایشگاه مجازی.. 26

2-3-3-1. مزایای نمایشگاه مجازی. 27

2-4. نقش دولت.. 27

2-5. صنایع دستی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………. 30

2-5-1. تعریف صنایع دستی. 30

2-5-2. صنایع دستی استان تهران. 30

2-5-3. هنر قلم زنی. 32

2-5-3-1. تعاریفی از قلم‌زنی. 32

2-5-3-2. سیر تطور هنر قلم زنی در ادوار تاریخی. 34

2-6. پیشینه تحقیقات داخلی و خارجی. 36

2-6-1. تحقیقات و مطالعات انجام گرفته در ایران. 36

2-6-2.تحقیقات و مطالعات انجام گرفته در خارج. 39

2-7. چارچوب نظری.. 40

این مطلب را هم بخوانید :

فصل سوم. 46

3-1. مقدمه. 47

3-2. روش تحقیق. 47

3-3. جامعه آماری.. 47

3-4. روش نمونه‌گیری و حجم نمونه. 47

3-5. روش گردآوری داده‌ها 48

3-6. ابزار اندازه‌گیری (ویژگی‌های پرسشنامه) 48

3-7. مقیاس اندازه گیری.. 49

3-8. روایی و پایایی ابزار اندازه گیری.. 50

3-9. روش های آماری تحقیق. 51

فصل چهارم. 54

4-1. مقدمه. 55

4-2. تحلیل توصیفی داده‌ها 55

4-2-1. جنسیت.. 55

4-2-2. میزان تحصیلات.. 56

4-2-3. سمت پاسخ دهندگان در فروشگاه‌های صنایع دستی. 57

4-2-4. سن پاسخ دهندگان در فروشگاه‌های صنایع دستی. 58

4-2-5. فروشگاه‌های صنایع دستی دارای پایگاه تجارت الکترونیک.. 59

4-3. آماراستنباطی. 60

4-3-1. آزمون کولموگروف – اسمیرنوف.. 60

4-4.آزمون سوال‌های تحقیق. 61

4-5.آزمون فریدمن. 63

فصل پنجم. 65

5-1. مقدمه. 66

5-2. نتایج حاصل از آزمون فرضیات.. 66

5-2-1. نتیجه گیری از آزمون فریدمن. 67

5-3. بحث درباره تحقیق. 67

5-4. پیشنهادات برخاسته از نتایج تحقیق. 69

5-5. پیشنهادات برای تحقیقات آتی. 71

5-6. مشکلات و تنگناهای پژوهش… 71

فهرست منابع و مأخذ. 72

ضمایم. 77

پرسشنامه. 77

فهرست جداول

عنوان                                                                                                       صفحه

جدول 3-1 . تعداد سوالات پرسشنامه. 49

جدول3-2 . تعداد سوالات پرسشنامه. 49

جدول3-3 . ضرایب پایایی. 51

جدول 3 ـ 4. خلاصه روش اجرای پژوهش… 53

جدول 4 ـ 1. مشاهدات مربوط به میزان تحصیلات.. 55

جدول 4 ـ 2. مشاهدات مربوط به میزان تحصیلات.. 56

جدول 4 ـ 3. مشاهدات مربوط به سمت پاسخ دهندگان. 57

جدول 4 ـ 4. مشاهدات مربوط به سن. 58

جدول 4 ـ 5. آزمون کولموگروف – اسمیرنوف.. 61

جدول 4-6 . آزمون تی سوال اول تحقیق. 61

جدول 4-7 . آزمون تی سوال دوم تحقیق. 62

جدول 4-8 . آزمون تی سوال سوم تحقیق. 62

جدول 4-9. رتبه بندی آزمون فریدمن. 63

جدول 4-10. رتبه بندی آزمون فریدمن. 63

فهرست شکل ها

عنوان                                                                                                       صفحه

شکل 2ـ 1 : مدل مفهومی تحقیق. 45

شکل 4 ـ 1. مشاهدات مربوط به جنسیت پاسخ‌دهندگان. 56

شکل 4 ـ 2. مشاهدات مربوط به تحصیلات پاسخ‌دهندگان. 57

شکل 4 ـ 3. مشاهدات مربوط به سمت پاسخ‌دهندگان. 58

شکل 4 ـ 4. مشاهدات مربوط به سن پاسخ دهندگان. 59

شکل 4 ـ 5. مشاهدات مربوط به دارندگان تجارت الکترونیک.. 59

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1. مقدمه

صنایع دستی و هنری یکی از ویژگی‌های هر فرهنگ و کشوری است که می‌تواند ارزش‌های آن جامعه را به دیگران منتقل سازد. تنوع و غنای صنایع دستی و هنری هر کشوری نشان دهنده تنوع و غنای فرهنگی آن است. ایران نیز به دلیل تاریخ طولانی و پر فراز و نشیب خود یکی از کشورهایی است که صنایع دستی آن از ویژگی های خاص و ممتازی برخودار است.صنایع دستی از معدود صنایعی است که چهار محور اشتغال، تولید، صادرات و هویت ملی را توامان با خود دارد و از این نظر بسیار منحصر به فرد و حائز اهمیت است.از گذشته‌های دور بدین سو مردمان ایران زمین با عرضه صنایع دستی خود فرصتی ارزشمند برای مبادلات فرهنگی و هنری ایجاد می‌کردند، از سویی دیگر رشد و تعالی آن منجر به پیشرفت‌های عمیق فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خواهد شد، اما امروزه به دلیل وجود رقابت با کالاهای خارجی و به طور اخص چینی، نبود شناخت درست نسبت به سلیقه مخاطبین (به عبارتی دیگر نبود بازاریابی اصولی) این بازار نیاز به آسیب شناسی دقیق و ارائه راهکارهایی برای پیشرفت و توسعه دارد.

در این تحقیق محقق به دنبال بررسی مولفه‌های موثر بر توسعه بازار صنایع دستی می‌باشد.
در این فصل شرح مبسوطی از بیان مسئله تحقیق، اهمیت و ضرورت تحقیق، سوالات تحقیق مطرح خواهد شد، در آخر نیز شرحی از لغات و اصطلاحات تخصصی ارائه خواهد گردید.

1-2. بیان مسئله

اقتصاد ایران متکی به درآمدهای نفتی است واین جریان مشکلات زیادی را برای کشور به وجود آورده، چون اقتصادکشورهایی که متکی به یک درآمد می‌باشند با کمترین نوسان قیمتی دربازارهای بین‌المللی تحریم اقتصادی از طرف کشورهای قدرتمند دنیا، سریع تحت تأثیر قرارمی‌گیرد لذا متنوع کردن زمینه‌های درآمدی کشور و تکیه بر صادرات غیر نفتی از راهکارهای برون رفت ازاین مسأله می‌باشد که یکی از راهکارها، برنامه‌ریزی جهت استفاده مطلوب از این همه جاذبه، توسعه گردشگری درکشوراست. از اینرو صنایع دستی به عنوان محصول تولیدی فرهنگی،بخش مهمی ازدرآمدارزی مورد نظرکشور راتأمین کرده وهمواره دررأس کالاهای صادراتی غیرنفتی ایران قراردارد. صنایع دستی یکی ازشاخصه‌های تولیدی ایران محسوب می‌شود صنایع دستی ایران دارای بارفرهنگی بسیاربالایی  است. (امینی و حاجی بیک لو،1382، ص274)

جهان سوم نه تنها گرفتارکمبود اشتغال وسرمایه‌گذاری وعمومیت بیکاری است، بلکه باکمبود تکنولوژی، پایین نبودن سطح آموزش ومهارت، افزایش بی‌رویه جمعیت ومهاجرت روستاییان به شهرها نیز دست به گریبان است وهیچ یک ازاین مسائل نوید دورنمایی مثبت وخوش‌بینانه‌ای برای ورود به عصر فراصنعتی نمی‌دهند.(گل محمدی، 1389، ص 75)

امروز یکی ازدلایل عمدهی ترک روستا به ویژه از جانب جوانانی که پدرانشان سال‌های سال در روستا کوشیده‌اند. عدم وجود امکاناتی درجهت کسب اطلاع از رویدادها و تقاضاهای جهانی ونبود شرایط ارتباط باجهان پیرامون می‌باشد. شاید برخی از روستاهای ما امروز دربرقراری ارتباط با شهرهای داخلی هم مشکل داشته باشند و جوان ایرانی با وجود دیدن این خلاء رو به سوی شهرهای بزرگ، روستا را ترک می‌کند. بی شک امروزه اگر قابلیت‌های روستا را مورد توجه قراردهیم، بسیاری از مشکلات روستا و در مقابل بسیاری ازمشکلات کلان مملکتی درعرصهتجارت جهانی قابل حل شده و ارائه محصولات پرکیفیت درصادرات وکسب سهم بیشتری از بازارهای جهانی دورازدسترس نخواهد بود .صنایع دستی ایران به عنوان یکی از بارزه‌های تولیدی و محصولات داخلی و پرطرفدار در عرصه بین الملل چه از نقطه نظر هنری و چه ازدید مسائل بازرگانی برای کشورما یک افتخار ویک هویت است. (امینی و جاجی بیک لو، 1382، ص 274) از طرفی دیگر افراد زیادی نیز در رشته‌ای از صنایع دستی مهارت دارند اما به علت عدم حمایت یا به صرفه نبودن اشتغال دراین حرفه به اموری دیگر روی آورده‌اند. (معموری و آزادزاده، 1388) همچنین صنایع دستی یکی از سازوکارهایی بشمار می‌آید که برای تولیدآن از منابع کاملاً داخلی استفاده می­شود. بر اساس تحقیقات انجام شده تولیدات دستی تأثیر مستقیمی بر درآمد ناخالص ملی دارد و هرگونه افزایش در میزان تولید و بهبودکیفیت صنایع دستی درافزایش درآمد ملی تأثیر می‌گذارد. (امینی و حاجی بیک لو، 1382، ص 4).

صنایع دستی و هنرهای سنتی در هر منطقه، در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی و غیره ایفا می­کند. در واقع، هویت مردم بستگی به این هنر- صنعت دارد. امروزه استفاده از ابزار آلات فرهنگی به عنوان منبع خلاقیت نقش مهمی در توسعه­ی جوامع سنتی داشته و پیشبرد توسعه پایدار را در پی دارد. بی­شک نمی­توان از نقش اقتصادی آن به­عنوان در آمد اصلی و جذب توریسم غافل ماند. متاسفانه در سال­های اخیر به دلیل ناکارآمدی و بی توجهی دستگاه­های متولی، کشورهای دیگر آثاری را به تقلید از هنرهای اصیل ایرانی تولید و با قیمت پایین و ترکیبات نامرغوب وارد بازارهای بین­المللی و ایران می­کنند، بی­آنکه حقوق تولیدکنندگان ایرانی را در نظر بگیرند. همین عامل باعث لطمات اقتصادی و فرهنگی به کشور شده است. (صادقی مقدم و کمیلی اصفهانی، 1391، ص 76)

به طور کلی، در تحقیقات پیشین نتایج نشان داد، واردات بی رویه صنایع دستی سایرکشورها، وجود واسطه‌ها و ناتوانایی فروش مستقیم آثارصنایع دستی، تبلیغات ناکافی ومسائل فرهنگی اقتصادی مانند تغییر سلایق بازار مهمترین علل رکود بازار صنایع دستی به شمار می‌آیند .(کرباسی و یعقوبی، 1390، ص 21)

بنابراین مسئله تحقیق برآن است که عوامل تاثیر گذار بر توسعه بازار صنایع دستی را شناسایی کنیم.

1-3. اهمیت و ضرروت تحقیق

صنایع دستی اصلی ترین سند هویت تاریخی ملت­هاست چرا که بخشی از میراث فرهنگی ماست. این هنر-صنعت با ارزش افزوده بسیار بالا و هزینه بسیار پایین و وجود نیروی انسانی ماهر در داخل کشور که عمدتاً روستایی هستند با توجه بیشتر مسئولین، بویژه در شرایط کنونی که سیستم‌های نوین اطلاع رسانی و ارتباطی درحال شکل­گیری در ایران می­باشند، علاوه بر ارتقاء سطح زندگی مردم روستاهای ما، می تواند ارزآوری بسیار بالایی برای ایران داشته باشد، در این راستا نباید از پیشرفت‌ها و تجربیات رقبای سرسخت صنایع دستی درعرصه بین الملل نیز غافل شد (امینی و حاجی بیک لو،1382، ص273)، از طرفی دیگر محیط روستایی به خاطر تأمین بخشی ازمواد اولیه و نیروی کار، زمین‌های لازم جهت رشد فعالیت­های صنایع دستی و سنتی را دارا می‌باشد.(مرادی و لنگرودی، 1384، ص4)

در شرایط فعلی که مسئله بیکاری و ایجاد اشتغال مولد همراه با افزایش تولید داخلی و توسعه صادرات غیرنفتی و فراهم نمودن زمینه مشارکت آن در فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی مهمترین دغدغه مسئولین و رئوس برنامه‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور را تشکیل می‌دهد، توجه به صنایع دستی و اهمیت آن بدلیل ویژگی‌های منحصر به فرد آن بیش از بیش مهم گردیده زیرا صنایع دستی علاوه بر جاذبه‌های هنری و فرهنگی و سهولت آموزش و فراگیری آن از کمترین هزینه سرانه آموزش و ایجاد فرصت شغلی در میان بحث‌های مختلف فعالیت‌های صنعتی برخوردار است. از طرفی صنایع دستی درایران جایگاهی ویژه دارد زیرا که جمعیت قابل توجهی درکشور به رشته‌های مختلف این صنعت اشتغال دارند. با توجه به اینکه تولید صنایع دستی سهم قابل توجهی از تولیدات کشور را به خوداختصاص داده، این عرصه در صورت توجه می‌تواند سهم عمده‌ای در توسعه کشور داشته باشد. از سویی صنایع دستی می‌تواند در اقتصاد کشور منشا اثر باشد، این قابلیت و سرمایه گذاری مادی و معنوی در این حوزه، در نجات کشور از تک محصولی و اتکا به نفت موثر خواهد بود. همچنین صنایع دستی به روستاها پایداری داده و موجب افزایش درآمد محلی و کاهش مهاجرت به شهرها می‌شود (صرامی،1384،ص 1). ایران کشوری است با قومیت‌های گوناگون و هر قوم فرهنگی مخصوص به خود دارد که در توالی سال‌ها به گونه‌ای خاص شکل گرفته است در هر محصول صنایع دستی ذوق هنری و خلاقیت فکری صنعتگر سازنده به نحوی تجلی یافته و همین علل وجه تمایز اصلی این گونه محصولات از مصنوعات مشابه ماشین و کارخانه است ایجاد اشتغال و کسب درآمد، جاذبه گردشگری، حفظ و بقای آداب و رسوم قومی، کسب درآمد ارزی و غیره می‌تواند از پیامدهای رونق صنایع دستی در کشور باشد بسیاری از کسانی که به این حرف مشغول بودند شغل خود را به دلیل نبود تقاضا در بازار کالا از دست دادند و متأسفانه افزایش روند مهاجرت از روستاها به شهر شاخه‌هایی از صنایع دستی ناب و بی‌همتای ایران را در معرض انقراض قرار داده است و نسل تازه‌ای که باید چنین میراث با ارزشی را حفظ کند، بیشتر راهی

سیستم مدیریت منابع سازمان، سیستم استنتاج فازی، پیاده سازی، ارزیابی، موفقیت

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

سپاس گزاری

 

 

 

 

از تمامی اساتیدی که از نقطه نظرات و راهنمایی هایشان بهره بردم ، سپاس گزاری می نمایم.

 

 

 

و بر خود لازم می دانم تا از تمامی افرادی که در مراحل مختلف انجام این پژوهش من را

یاری کرده و حمایت نمودند، قدردانی کنم.

 

 

 

 

در نهایت، زحمات بی دریغ پدر و مادر عزیزم را که در کلیه مراحل تحصیلی پشتیبان من بوده‌اند، ارج می‌نهم. بی شک هر آن چه تا کنون به دست آورده ام، ثمره دلسوزی و پشتیبانی آنان بوده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

 

فصل اول: کلیات تحقیق

• مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………..   1
• مساله اصلی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………….   1
• تشریح و بیان موضوع ………………………………………………………………………………………………………………….   2
• نتایج حاصل از حل مساله ………………………………………………………………………………………………………………..   3
• ضرورت انجام تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………..   3
• این مطلب را هم بخوانید :
• پرتال کارآموزی پویا اندیشان سبز -
• اهداف اساسی از انجام تحقیق …………………………………………………………………………………………………………..   4
• سوالات تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………   5
• روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………….   5
• روش های گرد آوری اطلاعات ………………………………………………………………………………………………………..   6
• قلمرو تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………   6
• جامعه آماری …………………………………………………………………………………………………………………………………   7
• نمونه آماری ………………………………………………………………………………………………………………………………….   7
• روش های نمونه گیری ……………………………………………………………………………………………………………………   7
• روش های مورد نظر برای تجزیه و تحلیل اطلاعات ………………………………………………………………………………   7
• محدودیت های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………   8
• تعریف واژه ها و اصطلاحات تخصصی تحقیق …………………………………………………………………………………….   8
• ساختار پایان نامه …………………………………………………………………………………………………………………………….   9

 

فصل دوم: ادبیات تحقیق

• مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………..   11
• مفاهیم مقدماتی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان ………………………………………………………………………………..   12
• تاریخچه و سیر تکامل سیستم برنامه ریزی منابع سازمان ………………………………………………………………………..  13
• تعاریف سیستم برنامه ریزی منابع سازمان ……………………………………………………………………………………………  17
• کارکردهای سیستم برنامه ریزی منابع سازمان ……………………………………………………………………………………..  21
• آمارها در خصوص سیستم برنامه ریزی منابع سازمان …………………………………………………………………………..   24
• منافع حاصل از سیستم برنامه ریزی منابع سازمان …………………………………………………………………………………   26
• موانع پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان ………………………………………………………………………………   31
• ضرورت استقرار سیستم برنامه ریزی منابع سازمان ………………………………………………………………………………   33
• عوامل اثر گذار بر موفقیت استقرار سیستم برنامه ریزی منابع سازمان ……………………………………………………….  34
• خلاصه ادبیات به دست آمده از تحقیقات مشابه …………………………………………………………………………………   59
• جمع بندی عوامل تاثیر گذار بر موفقیت استقرار سیستم برنامه ریزی منابع سازمان ……………………………………..   59
• استفاده از منطق فازی در ارزیابی موفقیت استقرار سیستم برنامه ریزی منابع سازمان …………………………………….  77
• مفاهیم فازی ………………………………………………………………………………………………………………………………..   77
• پیشینه منطق فازی …………………………………………………………………………………………………………………………   77
• نارسایی های منطق ریاضی در مدل سازی متغیرهای کلامی ………………………………………………………………….   78
• منطق فازی ………………………………………………………………………………………………………………………………….   79
• اصول منطق فازی …………………………………………………………………………………………………………………………   80
• اعداد فازی و متغیر های زبانی …………………………………………………………………………………………………………   81
• مجموعه های فازی ……………………………………………………………………………………………………………………….   82
• استنتاج فازی ……………………………………………………………………………………………………………………………….   83
• سیستم استنتاج فازی ……………………………………………………………………………………………………………………..   85
• خلاصه فصل ……………………………………………………………………………………………………………………………….   88

 

فصل سوم: روش تحقیق

• مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………….   90
• روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………..   90
• متغیرهای تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………..   91
• سوالات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………….   91
• فرضیه های تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………..   92
• جامعه آماری و حجم نمونه مورد تحقیق …………………………………………………………………………………………..   92
• روش نمونه گیری   ……………………………………………………………………………………………………………………….   93
• نمونه آماری ………………………………………………………………………………………………………………………………..   93
• معرفی ابزار های گردآوری اطلاعات ……………………………………………………………………………………………….   94
• روایی و پایانی   ……………………………………………………………………………………………………………………………..  96
• فرایند تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………..  98

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

• مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………   100
• آمار توصیفی – پرسشنامه نخست …………………………………………………………………………………………………..   100
• آمار استنباطی – پرسشنامه اول ……………………………………………………………………………………………………….   104

4-3-1) روایی و پایایی پرسشنامه ها   …………………………………………………………………………………………………………….   104

4-3-2) آزمون کولموگروف-اسمیرنوف   …………………………………………………………………………………………………….   105

4-3-3) آزمون دوجمله ای   ………………………………………………………………………………………………………………………..   106

4-3-4) اولویت بندی شاخص ها   ………………………………………………………………………………………………………………..   109

4-3-5) گروه بندی شاخص ها  با توجه به نتایج تحلیل عاملی تاییدی …………………………………………………………………..  120

• طراحی سیستم استنتاج فازی به منظور سنجش میزان موفقیت استقرار سیستم برنامه ریزی منابع سازمان ………….. 124
• تعریف قواعد و قوانین سیستم استنتاج فازی …………………………………………………………………………………….   128

• آمار استنباطی – پرسشنامه دوم ………………………………………………………………………………………………………   134

  • نتیجه نهایی سیستم استنتاج فازی و سنجش میزان موفقیت پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان در سازمان های منتخب ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 134

 

فصل پنجم: نتیجه گیری، بحث و پیشنهادات

• مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………..   144
• بحث و نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………………..   145
• محدودیت های پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………   146
• ارائه پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………….   146

5-4-1) پیشنهادات به سازمان ها بر اساس نتایج حاصله از تحقیق   ………………………………………………………………………   146

5-4-2) پیشنهادات به سازمان منتخب بر اساس نتایج حاصله از تحقیق   ………………………………………………………………..   147

5-4-3) پیشنهادات سایر شاخص های تاثیرگذار بر موفقیت پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان   ………………….   147

5-4-4) پیشنهادات  برای تحقیقات آتی   ……………………………………………………………………………………………………….   148

 

 

فهرست منابع فارسی   …………………………………………………………………………………………………………………………………..   149

فهرست منابع انگلیسی   ………………………………………………………………………………………………………………………………..   151

پیوست ها

پیوست 1 – پرسشنامه ها

پیوست 2 – نتایج آزمون های آماری

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

جدول2-1)  شاخص های سنجش موفقیت پیاده سازی سیستم ERP به همراه منابع مرتبط با هر یک از آن ها   ……………….  60

جدول 3-1)  متغیرهای مستقل و وابسته پژوهش   …………………………………………………………………………………………………  91

جدول 3-2)  ارتباط سوالات پرسشنامه نخست با شاخص های سنجش موفقیت استقرار سیستم مدیریت منابع سازمان   ……..   95

جدول 3-3)  شرح  ساختار پرسشنامه های مورد استفاده در این پژوهش   ………………………………………………………………..   96

جدول 4-1) توزیع فراوانی مربوط به جنسیت پاسخ دهنده   …………………………………………………………………………………   100

جدول 4-2)  توزیع فراوانی مربوط به سطح تحصیلات پاسخ دهنده   …………………………………………………………………….   101

جدول 4-3) توزیع فراوانی مربوط به سن پاسخ دهندگان   ………………………………………………………………………………….   102

جدول 4-4) توزیع فراوانی مربوط به درآمد پاسخ دهندگان   ………………………………………………………………………………   102

جدول 4-5) توزیع فراوانی مربوط به سابقه کاری پاسخ دهندگان در زمینه سیستم های اطلاعاتی   ……………………………..   103

جدول 4-6) آزمون پایایی – پرسشنامه اول   ……………………………………………………………………………………………………..  104

جدول 4-7) آزمون پایایی اولیه – پرسشنامه دوم   ……………………………………………………………………………………………..   105

جدول 4-8) نتایج آزمون کولموگروف- اسمیرنوف برای شاخص اول   ……………………………………………………………….   105

جدول 4-9) آزمون دو جمله ای –  شاخص اول   ……………………………………………………………………………………………..   107

جدول 4-10) آزمون دو جمله ای –  شاخص چهل و هفت   ……………………………………………………………………………….   107

جدول 4-11) ارتباط سوالات پرسشنامه نخست با شاخص های اصلی پژوهش   ………………………………………………………   108

جدول 4-12) نتایج آزمون دو جمله ای برای شاخص های اصلی پژوهش   ……………………………………………………………   108

جدول 4-13) میانگین اولویت (رتبه) شاخص های عامل اول (مدیریت نیازمندی ها)   ……………………………………………..   109

جدول 4-14) معنی داری آزمون فریدمن برای شاخص های عامل اول (مدیریت نیازمندی ها)   …………………………………   110

جدول 4-15) میانگین اولویت (رتبه) شاخص های عامل دوم (مدیریت تغییر)   ………………………………………………………   110

جدول 4-16) معنی داری آزمون فریدمن برای شاخص های عامل دوم (مدیریت تغییر)   ………………………………………….   110

جدول 4-17) میانگین اولویت (رتبه) شاخص های عامل سوم (مدیریت پروژه)   …………………………………………………….   111

جدول 4-18) معنی داری آزمون فریدمن برای شاخص های عامل سوم (مدیریت پروژه)  …………………………………………   111

جدول 4-19) میانگین اولویت (رتبه) شاخص های عامل چهارم (کارکنان سازمان)   ……………………………………………….   111

جدول 4-20) معنی داری آزمون فریدمن برای شاخص های عامل چهارم (کارکنان سازمان)   …………………………………..   112

جدول 4-21) میانگین اولویت (رتبه) شاخص های عامل پنجم (سازمان)   ……………………………………………………………..   112

جدول 4-22) معنی داری آزمون فریدمن برای شاخص های عامل پنجم (سازمان)   …………………………………………………   112

جدول 4-23) میانگین اولویت (رتبه) شاخص های عامل ششم (فروشنده)   …………………………………………………………….   112

جدول 4-24) معنی داری آزمون فریدمن برای شاخص های عامل ششم (فروشنده)   ………………………………………………..  113

جدول 4-25) میانگین اولویت (رتبه) شاخص های عامل هفتم (محیط)   ………………………………………………………………..   113

جدول4-26) معنی داری آزمون فریدمن برای شاخص های عامل هفتم (محیط)   ……………………………………………………   113

جدول 4-27)  میانگین اولویت (رتبه) شاخص های عامل هشتم (پوشش دهی نیازمندی های کارکردی سیستم)   ………….   113

جدول 4-28) معنی داری آزمون فریدمن برای شاخص های عامل هشتم (پوشش دهی نیازمندی های کارکردی سیستم) ..   114

جدول 4-29)  میانگین اولویت (رتبه) شاخص های عامل نهم ( نیازمندی های کارکردی سیستم)   …………………………….   114

جدول 4-30)  معنی داری آزمون فریدمن برای شاخص های عامل نهم ( نیازمندی های غیر کارکردی سیستم)   …………..   115

جدول 4-31) میانگین اولویت وزنی (رتبه) شاخص های عامل اول (مدیریت نیازمندی ها)   ……………………………………..   115

جدول 4-32) میانگین اولویت وزنی (رتبه) شاخص های عامل دوم (مدیریت تغییر)   ……………………………………………….   116

جدول4-33) میانگین اولویت وزنی (رتبه) شاخص های عامل سوم (مدیریت پروژه)   ……………………………………………..   116

جدول 4-34) میانگین اولویت وزنی (رتبه) شاخص های عامل چهارم (کارکنان سازمان)   ………………………………………..   117

جدول 4-35) میانگین اولویت وزنی (رتبه) شاخص های عامل پنجم (سازمان)   ……………………………………………………..   117

جدول 4-36) میانگین اولویت وزنی (رتبه) شاخص های عامل ششم (فروشنده)   …………………………………………………….   117

جدول 4-37) میانگین اولویت وزنی (رتبه) شاخص های عامل هفتم (محیط)   ………………………………………………………..   118

جدول 4-38) میانگین اولویت وزنی (رتبه) شاخص های عامل هشتم (پوشش دهی نیازمندی های کارکردی سیستم)   …..   118

جدول4-39) میانگین اولویت وزنی (رتبه) شاخص های عامل نهم ( نیازمندی های غیر کارکردی سیستم)   …………………   118

جدول4-40) میانگین اولویت وزنی (رتبه) عامل های سنجش   ……………………………………………………………………………   119

جدول 4-41) نتایج حاصل از آزمون های پیش نیاز تحلیل  عاملی بخش اول   ……………………………………………………….    120

جدول4-42) ضریب آلفای کرونباخ به ازای شاخص های عامل” مدیریت نیازمندی ها”   ………………………………………..   120

جدول 4-43) ضریب آلفای کرونباخ به ازای شاخص های عامل “مدیریت تغییر”   …………………………………………………   121

جدول 4-44) ضریب آلفای کرونباخ به ازای شاخص های عامل “مدیریت پروژه”   ……………………………………………….   121

جدول 4-45) ضریب آلفای کرونباخ به ازای شاخص های عامل “کارکنان سازمان”   ……………………………………………..   121

جدول 4-46) ضریب آلفای کرونباخ به ازای شاخص های عامل “سازمان”   …………………………………………………………   121

جدول 4-47) ضریب آلفای کرونباخ به ازای شاخص های عامل “فروشنده”   ………………………………………………………..   121

جدول 4-48) ضریب آلفای کرونباخ به ازای شاخص های عامل “محیط”   …………………………………………………………..   121

جدول 4-49) ضریب آلفای کرونباخ به ازای شاخص های عامل “پوشش دهی نیازمندی های کارکردی”   …………………   121

جدول4-50) ضریب آلفای کرونباخ به ازای شاخص های عامل “نیازمندی های غیر کارکردی”   ……………………………..   122

جدول 4-51) ماتریس همبستگی عوامل 9 گانه   ……………………………………………………………………………………………….   122

جدول 4-52) نتایج حاصل از آزمون های پیش نیاز تحلیل  عاملی اکتشافی نهایی (بخش دوم)   …………………………………   123

جدول 4-53) نتایج نهایی حاصل از آزمون تحلیل  عاملی اکتشافی   ……………………………………………………………………..   123

جدول 4-54) تابع عضویت مثلثی   …………………………………………………………………………………………………………………   125

جدول 4-55) وزن عوامل نهایی بر اساس وزن عوامل اولیه   ………………………………………………………………………………..   128

جدول 4-56) وزن متغیر زبانی در صورت وجود 3 متغیر   …………………………………………………………………………………..   129

جدول 4-57) ساخت قواعد بر اساس عوامل   …………………………………………………………………………………………………..   130

جدول 4-58) شرح قواعد فازی تعریف شده برای سیستم استنتاج فازی پژوهش   ……………………………………………………   131

جدول 4-59) فهرست سازمان های منتخب مورد بررسی و امتیازات عامل های سنجش آن ها   ………………………………….   135

جدول 4-60) میانگین امتیازات بدست آمده عوامل 3 گانه بر اساس قضاوت خبرگان   …………………………………………….   138

جدول 4-61) امتیازات عامل های سنجش موفقیت پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان در سازمان  “بیمه کار آفرین”   ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..   141

جدول 4-62) امتیاز سازمان بیمه کارآفرین در عامل های سنجش زیر مجموعه عوامل اجتماعی   ……………………………….   141

جدول 4-63) امتیاز سازمان بیمه کارآفرین در عامل های سنجش زیر مجموعه عوامل زمینه ای   ………………………………..   141

جدول 4-64) امتیاز سازمان بیمه کارآفرین در عامل های سنجش زیر مجموعه عوامل سیستمی   ………………………………..   141

 

 

 

فهرست نمودارها و اشکال

 

شکل 1-1 ) فرایند گام به گام تحقیق   ………………………………………………………………………………………………………………..   6

شکل 2-1)  تابع عضویت مثلثی   ……………………………………………………………………………..………………………………………   82

شکل 2-2)  شمای کلی طراحی سیستم استنتاج فازی   …………………………………………………………………………………………   88

شکل3-1)  فرایند گام به گام تحقیق   ……………………………………………………………………………………………………………….   98

نمودار 4-1) توزیع فراوانی جنسیت پاسخ دهندگان   ………………………………………………………………………………………….   101

نمودار 4-2) توزیع فراوانی مربوط به سطح تحصیلات پاسخ دهندگان   …………………………………………………………………   101

نمودار 4-3) فراوانی مربوط به سن مشتریان پاسخ دهنده   ……………………………………………………………………………………   102

نمودار 4-4) نمودار فراوانی مربوط به درآمد پاسخ دهندگان   ……………………………………………………………………………..   103

نمودار4-5) نمودار فراوانی مربوط به سابقه کاری پاسخ دهندگان در زمینه سیستم های اطلاعاتی   ………………………………  104

شکل4-1) طبقه بندی عوامل موثر در موفقیت استقرار سیستم برنامه ریزی منابع سازمان   …………………………………………    124

شکل4-2) نمای کلی از ورودی ها، موتور استنباط و خروجی های سیستم استنتاج فازی   …………………………………………   125

شکل 4-3) توابع عضویت مجموعه های فازی سیستم استنتاج فازی پژوهش   …………………………………………………………   126

شکل 4-4) توابع عضویت مجموعه فازی – متغیر ورودی “عوامل اجتماعی”   ……………………………………………………….   126

شکل 4-5) توابع عضویت مجموعه فازی – متغیر ورودی “عوامل زمینه ای”   ………………………………………………………..   127

شکل 4-6) توابع عضویت مجموعه فازی – متغیر ورودی “عوامل سیستمی”   ………………………………………………………..   127

شکل4-7) توابع عضویت مجموعه فازی میزان موفقیت پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان   …………………………   127

شکل4-8) طیف وزنی متغیر های پژوهش   ……………………………………………………………………………………………………..   129

شکل 4-9) نمای کلی سیستم استنتاج فازی ارزیابی موفقیت سیستم برنامه ریزی منابع سازمان   …………………………………..   133

شکل 4-10) تصویر مجموعه قواعد فازی تعریف شده در نرم افزار MATLAB   ………………………………………………..   133

شکل 4-11)  نمایش مجموعه های فازی، توابع عضویت و نتایج سیستم استنتاج فازی   …………………………………………….   140

شکل 4-12)  نمایش مجموعه های فازی، توابع عضویت و نتایج سیستم استنتاج فازی در سازمان منتخب   ……………….   142

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول:

کلیات تحقیق  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

• مقدمه

در محیط پویا و غیر قابل پیش بینی کسب و کار، سازمان ها با چالش جدی گسترش بازارها و افزایش سطح انتظارات مشتریان مواجه هستند. بدین منظور سازمان ها ملزم به افزایش کارایی و اثربخشی، بهینه سازی زنجیره ارزش داخلی، کاهش هزینه های عملیاتی، کاهش زمان انجام فعالیت ها، کاهش میزان موجودی، ارائه تاریخ تحویل قابل اطمینان تر و خدمات بهتر به مشتری، بهبود کیفیت و هماهنگی تقاضا، عرضه و تولید و در نهایت افزایش توانمندی خود در مواجهه با بازار رقابتی می باشند. به منظور دستیابی به این اهداف، سازمان ها به دنبال نصب و به کارگیری سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانی[1] هستند. این سیستم ها همه فعالیت ها و وظایف موجود در یک سازمان را تحت پوشش قرار داده و اطلاعات لازم و ضروری را به موقع در اختیار استفاده کنندگان آن قرار  می دهد. این سیستم تمامی عملیات لازم کسب و کار و بخش های مختلف سازمان از قبیل طراحی محصول، خرید، کنترل موجودی، فروش، مالی، منابع انسانی، مدیریت سفارش، تولید و توزیع را یکپارچه کرده و به یک سیستم واحد تبدیل می کند. به همین علت بسیاری از سازمان ها به دنبال استفاده از سیستم برنامه ریزی منابع سازمان به منظور بهبود توانمندی خود در پردازش تراکنش ها، یکپارچه سازی جریان اطلاعات، افزایش دقت اطلاعات و حمایت از فرایندهای متنوع کسب و کار هستند. لیکن علی رغم پیاده سازی آن در بسیاری از سازمان ها، موانع متعددی در پیاده سازی موفقیت آمیز این نوع از سیستم ها وجود داشته و یکی از سخت ترین پروژه های سرمایه گذاری در سازمان ها به شمار می رود. به رغم آن که سالیانه میلیاردها دلار و میزان بالایی نفر ساعت به منظور پیاده سازی این سیستم ها صرف می شود، احتمال شکست آن در سازمان ها بسیار بالا بوده و برآوردها حاکی از آن است که حدود سه چهارم از پروژه های پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان با شکست مواجه می شوند. به همین علت پیاده سازی این گونه از سیستم ها همواره یکی از دغدغه های اساسی سازمان ها بوده است.

 

• مساله اصلی تحقیق

در طول دهه گذشته سیستم مدیریت منابع سازمان در بسیاری از سازمان ها در سراسر جهان اجرا و پیاده سازی شده است، لیکن موانع و مخاطرات مختلف و متعددی در روند اجرای موفقیت آمیز و سودآور آن وجود داشته است. این امر سبب شده تا پیاده سازی این گونه از سیستم ها به عنوان یکی از سخت ترین پروژه های سرمایه گذاری در سازمان ها به شمار رود. به بیان دیگر پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان بسیار پیچیده، زمان بر و پر هزینه بوده، تاثیر گسترده ای در تمام سازمان داشته و احتمال بالایی مبنی بر شکاف و عدم انطباق مابین کارکردهای محیا شده توسط این سیستم با نیازمندی های سازمانی که این سیستم را پیاده سازی می کند، وجود دارد. بنابراین پروژه های پیاده سازی سیستم مدیریت منابع سازمان اغلب با شکست مواجه شده و علی رغم این که هزینه های هنگفتی صرف سرمایه گذاری در آن ها می شود، بسیاری از سازمان ها قادر به پیاده سازی کامل و موفق این سیستم نبوده اند. با عنایت به حجم بالای شکست پیاده سازی این سیستم در سازمان ها، یافتن راه حل مناسبی برای کاهش احتمال شکست ضروری می نماید (Dillard, 2006; Zhu, 2010).

در این راستا تحقیق حاضر به دنبال ارزیابی پیاده سازی سیستم مدیریت منابع سازمان در مراحل آغازین آن همانند مرحله امکان سنجی و حین پیاده سازی در سازمان ها می باشد تا میزان موفقیت آن ها را در این خصوص مورد بررسی و سنجش قرار دهد و مطابق اطلاعات سازمان مجری این سیستم، راه حل مطلوبی جهت افزایش احتمال موفقیت پیاده سازی این سیستم ارائه کند. موضوع تحقیق حاضر با هدف ارزیابی میزان موفقیت پیاده سازی سیستم مدیریت منابع سازمان، تلاش دارد تا از طریق شناسایی جامع و کامل شاخص های متعددی که به منظور ارزیابی پیاده سازی این سیستم ها در مقالات متعدد معتبر وجود دارند، سیستم استنتاج فازی را طراحی نماید تا به کمک آن احتمال موفقیت پیاده سازی سیستم مدیریت منابع سازمان را پیش از نصب آن در سازمان مجری مورد ارزیابی قرار داده و بتواند به مسئولین مرتبط و ذی صلاح در جهت تصمیم گیری بهینه در خصوص پیاده سازی آن؛ راهکار مناسب ارائه دهد. در نتیجه سازمان ها  می توانند با شناسایی نقاط نیازمند بهبود، اقدامات لازم و مقتضی را برای تغییر و اصلاح شرایط و افزایش احتمال موفقیت پیاده سازی این سیستم، صورت دهند. در این پژوهش سعی بر آن است که ضمن شناسایی و فازی سازی شاخص های موثر بر موفقیت پیاده سازی این سیستم، نسبت به ارزیابی سازمان منتخب بر اساس شاخص های تعیین شده، اقدام گردد.

 

• تشریح و بیان موضوع

سازمان های بی شماری در سرتاسر جهان به دنبال پیاده سازی سیستم مدیریت منابع سازمان هستند. حدود 60 درصد از سازمان های چند ملیتی سعی در پیاده سازی سیستم های مدیریت منابع سازمان داشته اند (Dillard and Yuthas, 2006). در بیشتر مواقع پیاده سازی این سیستم نیازمند صرف مبالغ هنگفت می باشد؛ به طوری که تخمین ها حاکی از آن است که در سال 2011 تنها در کشور آمریکا بیش از چهل و هفت بیلیون دلار صرف اجرای این سیستم خواهد شد (Zhu et al., 2010). همچنین بودجه متوسطی که صرف پیاده سازی سیستم مدیریت منابع سازمان می شود، در سازمان های کوچک و متوسط معادل سه میلیون دلار بوده و در سازمان های بزرگ به بیش از یک صد میلیون دلار می رسد. به علاوه مدت زمان لازم جهت پیاده سازی این سیستم اغلب بسیار طولانی می باشد. لیکن علی رغم صرف هزینه و زمان بسیاری که سالیانه برای پیاده سازی این سیستم در سازمان های مختلف صورت می گیرد، احتمال شکست پیاده سازی این سیستم بسیار بالا بوده و حدود 60 الی 90 درصد پروژه های پیاده سازی سیستم مدیریت منابع سازمان با شکست مواجه می شود(Calisir and Calisira, 2004; Kwahk and Ahn, 2010; Verville et al., 2007; Wang et al., 2008).

این امر سبب می گردد تا بسیاری از سازمان ها در حین پیاده سازی این سیستم ، مبالغ هنگفتی (در حدود 40 الی 50 میلیون دلار) صرف متوقف نمودن آن کرده تا ریسک مخاطرات بسیار حاصل از پیاده سازی این سیستم را که در مراحل آغازین اجرا نمود پیدا می کند، به حداقل برسانند (Nicolaou and Bhattacharya, 2006). به طور مثال، شرکت دل پروژه پیاده سازی سیستم مدیریت منابع سازمانی خود را پس از دو سال از شروع اجرای آن و با صرف هزینه ای بالغ بر دویست میلیون دلار، متوقف کرد (Wu et al., 2008). بنابراین منافع بالقوه حاصل از اجرای موفقیت آمیز پیاده سازی سیستم های مدیریت منابع سازمان از یک سو و حجم بالای شکست های گزارش شده در این خصوص که اغلب سازمان را با هزینه های بسیار هنگفت مواجه می نماید، نمایانگر خسارات جبران ناپذیر عدم موفقیت سازمان ها در پیاده سازی این سیستم است.

 

 

 

• نتایج حاصل از حل مساله

نتایج حاصل از این تحقیق می تواند به سازمان های ایرانی کمک کند تا با توجه به شرایط داخلی و محیطی خود و با در نظر گرفتن متغیرهای سنجش میزان موفقیت پیاده سازی سیستم مدیریت منابع سازمان، احتمال موفقیت خود را در پیاده سازی سیستم های مدیریت منابع سازمان بسنجند و از این طریق احتمال شکست خود را در اجرای این پروژه کاهش دهند.

 

• ضرورت انجام تحقیق

1-5-1) سیستم مدیریت منابع سازمان هم اکنون به عنوان جدیدترین و موثرترین ابزار برنامه ریزی کل منابع سازمان مطرح بوده و شامل یک نظام بهم پیوسته اطلاعاتی، مهندسی و مدیریتی است که همه نیازهای یک سازمان را با نگرشی فرایندی و در جهت نیل به اهداف سازمان و یکپارچه ساختن تمام عملیات، برآورده می کند. پیاده سازی این سیستم با مساله و چالش هایی همراه است که در صورت نادیده گرفتن آن ها، سازمان هایی که اقدام به پیاده سازی این سیستم می کنند، با شکست مواجه خواهد شد. بنابراین با توجه به هزینه بالای مورد نیاز برای پیاده سازی سیستم های مدیریت منابع سازمان از یک سو و مزایای بالقوه حاصل از پیاده سازی موفقیت آمیز آن در سازمان از سوی دیگر، درک شاخص های مرتبط با اجرای موفق این سیستم بسیار مهم به شمار می رود. به همین منظور در ادبیات تحقیقات و مطالعات مرتبط با پیاده سازی سیستم های مدیریت منابع سازمان، به شناسایی عوامل موثر در موفقیت پیاده سازی این سیستم ها پرداخته شده است. لیکن بیشتر مطالعات به بررسی و اندازه گیری موفقیت پیاده سازی بر اساس چند شاخص محدود می پردازند. بر این اساس این پایان نامه به دنبال تبیین و شناسایی شاخص های موثر در ارزیابی میزان موفقیت پیاده سازی سیستم مدیریت منابع سازمان بوده و بر اساس مقالات ارائه شده در حوزه مورد نظر، فهرست جامع و کاملی از این شاخص ها را ارائه می دهد.

1-5-2) بسیاری از تصمیمات در شرایطی اخذ می شوند که اطلاعات جامع و کاملی از متغیرهای موثر در تصمیم گیری، شرایط داخلی سازمان، شرایط محیطی و نتایج حاصل از اقدامات صورت گرفته وجود ندارد. بر این اساس استفاده صرف از روش تحقیق کمی و اعداد و وارقام قطعی نمی تواند به تنهایی برای حل مسائل دنیای واقعی به کار رود چرا که در این صورت، تحقیق انجام شده دارای اعتبار درونی پایینی می باشد و در نتیجه از دقت لازم برخوردار نبوده و استفاده از نتایج حاصل از آن می تواند منجر به اخذ تصمیمات نادرست گردد. بنابراین پاسخ به سوالات دنیای واقع بر اساس تلفیقی از روش تحقیق کمی و کیفی می تواند منجر به ایجاد داده های منطقی تر و معتبرتر در خصوص موضوع مورد نظر شود. بر این اساس، سیستم استنتاج فازی با استفاده از استدلال و قواعد فازی می تواند جهت تحلیل داده ها و مدل سازی جنبه های کیفی دانش انسان و فرایند پردازش داده ها بر اساس پارامترها و شاخص ها به کار رود. استفاده از منطق فازی جهت تحلیل داده ها و طراحی سیستم پیش بینی کننده، قابلیت پردازش اطلاعات مبهم را فراهم می کند. بنابراین می توان میزان موفقیت پیاده سازی سیستم های مدیریت منابع سازمان را که در گذشته تنها با استفاده از شاخص های مالی از قبیل بازگشت سرمایه، گردش نقدینگی، خالص ارزش فعلی، دوره بازگشت سرمایه و … ارزیابی می گردید، به طور دقیق تر و واقعی تر مورد بررسی قرار داد. پژوهش حاضر با استفاده از منطق فازی (که امکان انجام تحقیق در حوزه موضوع مورد نظر را تحت پارادایم تفسیری و پسا ساخت گرایی فراهم می گرداند)، می تواند نتایجی را که انطباق بیشتری با واقعیت دارند، ایجاد کند. این تحقیق با استفاده از شاخص های شناسایی شده و بررسی چند سازمان منتخب که اقدام به پیاده سازی این سیستم نموده اند، سیستم استنتاج فازی را جهت ارزیابی میزان موفقیت سازمان ها، ارائه می دهد. با ارائه سیستمی جهت سنجش و تعیین میزان موفقیت سازمان ها و ارایه راهکارهای مرتبط با افزایش احتمال موفقیت سازمان در پیاده سازی این سیستم، وضعیت جاری سازمان به لحاظ کارایی و کیفیت فرآیندها ارتقاء یافته و علاوه بر افزایش میزان بازگشت سرمایه به سازمان (ROI) و سودآوری بیشتر، به ایجاد مزیت رقابتی پایدار منجر می شود.

در نتیجه می توان اطمینان یافت که تحقیق حاضر از اعتبار درونی بالایی برخوردار است و سازمان ها می توانند از نتایج این تحقیق و راهکار پیشنهادی آن جهت کاهش احتمال عدم موفقیت خود در اجرای این پروژه، استفاده کنند. لذا با توجه به اهمیت بالای موضوع برای سازمان ها و ناکافی بودن پژوهش های گذشته در این خصوص، موضوع مورد بررسی می تواند راهگشای سازمان ها جهت تعیین میزان موفقیت ایشان در پیاده سازی این سیستم باشد.

بر این اساس، معیارهای انتخاب موضوع پژوهش حاضر شامل کسب شناخت علل موثر در موفقیت پیاده سازی سیستم مدیریت منابع سازمان در سازمان ها، اهمیت موضوع، وجود منابع اطلاعاتی کافی در

فهرست شکل‌ها ر‌

فهرست جداول. ز‌

فصل 1-    …………………… 1

1-1-   مقدمه………. 2

1-2-   بیان مسأله. 4

1-3-   اهمیت و ضرورت انجام تحقیق.. 5

1-3-1-    اهمیت و ضرورت تحقیق از لحاظ نظری.. 5

1-3-2-    اهمیت و ضرورت تحقیق از لحاظ کاربردی.. 5

1-4-   اهداف تحقیق.. 5

1-5-   فرضیه‏های تحقیق.. 6

1-6-   تعریف عملیاتی واژگان کلیدی.. 6

فصل 2-    …………………. 8

2-1-   مقدمه……. 9

2-2-     مفهوم ورزش… 9

2-3-   تاریخچه ورزش در جهان. 10

2-4-     تاریخچه ورزش در ایران. 11

2-5-   صنعت ورزش و باشگاه‌های ورزشی.. 12

2-6-     ورزش بانوان. 17

2-7-     تعریف کسب و کار. 17

2-8-   تعاریف مدل کسب و کار. 18

2-9-   مدل کسب و کار. 20

2-10- اجزای مدل کسب و کار. 22

2-11- بخش سوم: پیشینه تحقیق.. 30

2-11-1-  پیشینه تحقیقات خارجی انجام شده 30

2-11-2-  پیشینه تحقیقات داخلی انجام شده 33

فصل 3-    …………………… 41

3-1-   مقدمه…….. 42

3-2-   فرضیه‌ها یا سؤال‌های تحقیق.. 42

 

3-3-   جامعه‌ی آماری.. 43

3-4-   نمونه آماری تحقیق.. 43

3-5-   ابزارهای گردآوری اطلاعات (داده‌ها) 44

3-6-     روش تحقیق.. 44

3-6-1-    روش تحقیق کمی و ویژگی‌های آن. 44

3-6-2-    روش تحقیق کیفی و ویژگی‌های آن. 45

3-7-   ویژگی‌های رویکرد کمی و کیفی تحقیق.. 47

3-8-   انواع داده‌های کیفی.. 48

3-8-1-    مصاحبه………… 49

3-9-   تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی.. 51

3-10- تحلیل تماتیک یا موضوعی.. 51

فصل 4-    ………………….. 54

4-1-   مقدمه…….. 55

4-2-   معرفی تم‌های استخراجی از مدل کسب و کار استروالدر. 55

4-3-   دسته‌های مفهومی تشکیل دهنده‌ی تم‌های استخراج شده از مدل کسب و کار استروالدر. 58

4-3-1-      ارزش قابل ارائه. 58

4-3-2-      مشتریان هدف.. 66

4-3-3-      کانال‌های ارتباطی.. 68

4-3-4-      روابط با مشتریان. 72

4-3-5-      فعالیت‌های کلیدی.. 76

4-3-6-      منابع کلیدی.. 81

4-3-7-      شرکای کلیدی.. 85

4-3-8-      ساختار هزینه‌ای.. 87

4-3-9-      جریان درآمدی.. 89

فصل 5-    ……………… 92

5-1-   مقدمه……….. 93

5-2-   پاسخ به سوال اصلی تحقیق.. 93

5-3-     استخراج مدل کسب و کار باشگاه‌های ورزشی.. 94

 

این مطلب را هم بخوانید :

5-4-   یافته‌های پژوهشی مربوط به سوالات اصلی و فرعی تحقیق.. 95

5-5-   پیشنهادات کاربردی تحقیق.. 98

5-6-   محدودیت‌های تحقیق.. 101

5-7-   پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی.. 102

فهرست مراجع  103

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل‌ها

شکل ‏2‑1: سیر تکامل مدل کسب و کار. 20

شکل ‏2‑2: مدل کسب و کار. 35

شکل ‏2‑3: اجزای یک مدل کسب و کار از دیدگاه آلن آفوا 36

شکل ‏2‑4: چارچوبی برای تحلیل منابع سودآوری و مزایای رقابتی، در یک مدل کسب و کار. 37

شکل ‏3‑1: مراحل تفسیر داده‌های کیفی.. 52

شکل ‏3‑2: طرح عمومی تحلیل تماتیک…. 53

شکل ‏4‑1: دیدگاه اولیه از هستی شناسی  مدل کسب و کار. 56

شکل ‏4‑2: فرآیند یک مدل کسب و کار را از دیدگاه 57

شکل ‏5‑1: مدل کسب و کار باشگاه‌های ورزشی.. 94

فهرست جداول

جدول ‏2‑1: تعاریف مختلف مدل کسب و کار. 18

جدول ‏2‑2: مؤلفه‌های مدل کسب و کار. 22

جدول ‏2‑3: اجزای مدل کسب و کار از دیدگاه 25

جدول ‏2‑4: اجزای مدل کسب و کار از دیدگاه 26

جدول ‏2‑5: چارچوب‌ها و اجزای ارائه شده برای تعریف مدل کسب و کار. 27

جدول ‏2‑6: مؤلفه‌های مدل کسب و کار. 31

جدول ‏3‑1: ویژگی‌های دو روش کیفی و کمی.. 47

جدول ‏3‑2: انواع داده‌های کیفی.. 48

جدول ‏4‑1: چهار رکن اصلی و نه بلوک مدل کسب و کار. 56

جدول ‏4‑2: دسته‌های مفهومی تشکیل دهنده‌ی تم. 58

جدول ‏4‑3: دسته‌های مفهومی تشکیل دهنده‌ی تم کانال‌های ارتباطی.. 68

جدول ‏4‑4: دسته‌های مفهومی تشکیل دهنده‌ی تم روابط با مشتریان. 72

جدول ‏4‑5: دسته‌های مفهومی تشکیل دهنده‌ی تم فعالیت‌های کلیدی.. 76

جدول ‏4‑6: دسته‌های مفهومی تشکیل دهنده‌ی تم منابع کلیدی.. 81

جدول ‏4‑7: دسته‌های مفهومی تشکیل دهنده‌ی تم شرکای کلیدی.. 85

جدول ‏4‑8: دسته‌های مفهومی تشکیل دهنده‌ی تم ساختار هزینه‌ای.. 87

جدول ‏4‑9: دسته‌های مفهومی تشکیل دهنده‌ی تم جریان درآمدی.. 89

جدول ‏5‑1: یافته‌های پژوهشی مربوط به سوالات اصلی و فرعی تحقیق.. 95

 

فصل 1-              فصل اول

کلیات پژوهش

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1-       مقدمه

دنیای متغیر امروز ایجاب می‌کند که سازمان‌ها برای بقا و رشد خود دست به تلاش مداوم و روزافزون زده و از ابزارهای نوینی که سرعت توسعه و پیشرفتشان را فزونی می‌بخشند استفاده نمایند. از جمله این ابزارها می‌توان به طراحی مدل کسب و کار برای یک سازمان اشاره نمود که این ابزار نه تنها مسیر پیشرفت را برای سازمان‌ها نمایان می‌سازد بلکه سرعت آن‌ها را در رسیدن به اهدافشان، با مشخص بودن مراحلِ در پیش رو، افزایش می‌بخشند. یک مدل کسب و کار مجموعه ایست که نشان می‌دهد یک شرکت چه فعالیت‌هایی را به چه صورت و در چه زمانی انجام دهد تا با استفاده از منابع خود بتواند ارزش مازاد مشتری خلق کرده و موقعیت مناسبی برای خود کسب کند(آفواه و توسی[1]،2003). مدل کسب و کار یک شرکت در واقع نماینده‌ی مختصر و ساده شده‌ی منطق آن کسب و کار است که توصیف می کند یک شرکت چه چیزهایی را به مشتریانش پیشنهاد می‌دهد، چگونه به مشتریان دست پیدا می‌کند و چطور با آن‌ها رابطه برقرار می‌کند؟ از طریق چه منابع، فعالیت‌ها و شراکت‌هایی به این اهداف می‌رسد و نهایتاً چگونه درآمد کسب می‌کند؟(اوستروالدر[2]، 2006).

چگونه طراحی کردن مدل کسب و کار به موضوع مهمی تبدیل گردیده است. اگر افراد دانشگاهی بتوانند روش شناسی اصول طراحی مدل‌های کسب و کار را پیشنهاد کنند، کارآفرینان و مدیران قادر خواهند بود بدون هدر دادن مقدار زیادی پول برای تلاش‌هایی که منجر به شکست می‌شود، کسب و کار خود را راه اندازی نمایند(سای[3] و همکاران،2011). بررسی نقاط قوت و ضعف مدل کسب و کار، کشف گزینه‌هایی برای نوآوری مدل کسب و کار و پی بردن به راه‌های تقویت نوآوری مدل کسب و کار از منابع کلیدی مزیت رقابتی در اقتصاد امروز می‌باشد. یک سازمان موفق باید مدام به بررسی و نوآور نمودن مدل کسب و کار خود از طرق مختلف بپردازد، ازجمله ی این موارد پاسخ به پرسش‌های زیر می‌باشد:

• چه مدل‌های کسب و کار جدیدی در صنعت شما در حال ظهورند؟
• آیا پایه و اساس رقابت در حال تغییر است؟
• مدل‌های کسب و کار جدید و نفاق افکن از کجا پدیدار می‌شوند؟ از درون صنعت شما یا از جانب رقبای جدید و صنایع دیگر؟
• درجه‌ی تغییر و نوآوری در صنعت شما چه میزان است؟
• چه نکاتی را می‌توانیم از نوآوری‌های موفقِ مدل‌های کسب و کار چه در صنعت خودمان و چه در سایر صنایع بیاموزیم؟
• آیا شما باعث تغییر در صنعت خود می‌شوید و یا تغییر بر شما تحمیل می‌شود؟
• آیا یک راه سیستماتیک برای به تصویر کشیدن سناریوهای آینده‌ی صنعت و نتایج آن‌ها برای استراتژی نوآوری خود دارید؟(گیسن[4] و همکاران،2007).

نگاهی به وضعیت جوامع انسانی در کل جهان نشان می‌دهد که زندگی نسبت به قرن‌های گذشته پیشرفت چشمگیری داشته است. در مقابل این پیشرفت‌ها، یک تغییر مهم در زندگی بشر، کاهش به‌کارگیری بدن به دلیل افزایش امکانات و تسهیلات زندگی می‌باشد. دلیل این مدعا، افزایش شیوع انواع بیماری‌های قلبی _ عروقی، اسکلتی، عضلانی و سایر بیماری‌های بدون درمان به خصوص در جوامع صنعتی و پیشرفته می‌باشد. تحقیقات مختلف نشان داده‌اند که هر ساله مالیات دهندگان،‌ سنگینی را بابت برخورداری از زندگی بی‌تحرک پرداخت می‌کنند، هزینه‌های درمانی افزایش حق بیمه سلامتی، حق بیمه عمر، بیمه مربوط به بیماری و از کارافتادگی از این جمله‌اند. مشکلات مادی و افزایش هزینه‌های زندگی، انسان‌ها را به تلاش واداشته است و در این میان زنان را نیز بکار گرفته و تا آنجا پیش رفته که گروهی از زنان، برخلاف ماهیت بدنی خود به کارهای سنگین مردانه می‌پردازند (ملدی, 1389). زنان باید در جهت افزایش بهره‌وری شغلی و نیز بازده کاری به فعالیت جسمانی منظم پرداخته و تلاش کنند تا بهترین شرایط جسمی و روانی در محل کار و خارج از آن بدست آورند. صاحب‌نظران بر این عقیده‌اند که تمرینات حرکتی و ورزشی برای اکثریت مردم اعم زن و مرد دارای ارزش بسیار است. فعالیت بدنی منظم و متعادل می‌تواند اثرات مطلوبی بر بدن و روان افراد ایجاد کند(ترابی­نژاد،1386).

بدین منظور تحقیق در پیش رو با توجه به اهمیت مدل‌های کسب و کار در پیشرفت سازمان‌های امروزی و ارزش سلامتی روحی و جسمانی افراد در پیش برد اهداف سازمان‌ها، به استخراج مدل کسب و کار باشگاه‌های ورزشی به عنوان یک بنگاه اقتصادی در صنعت حیاتی و رو به رشد ورزش، می‌پردازد.

در این فصل به کلیات پژوهش اعم از بیان مسئله، اهمیت و ضرورت تحقیق، اهداف پژوهش، فرضیه‌های پژوهش، تعریف متغیرها و اصطلاحات مورد استفاده در پژوهش می‌پردازیم.

 

1-2-       بیان مسأله

با توجه به ارزش روزافزون ورزش به عنوان ابزاری برای سلامت جسم، شاداب کننده‌ی روح و پر کردن اوقات فراغت، اهمیت تمرکز علمی و پژوهشی بر روی ورزش که امروزه به یک صنعت بزرگ تبدیل گردیده است، هر چه بیشتر بارز می‌گردد(آزموده،1389). به منظور افزایش تمایل این گروه هدف به ورزش و ماندن در این راه و قرار دادن ورزش در برنامه‌ی زندگی روزمره خود، مهم‌ترین امر ارتقا سطح خدمت رسانی باشگاه‌های ورزشی و نوآورانه ساختن هر چه بیشتر این بنگاه‌های اقتصادی از راه‌های مختلف می‌باشد که می‌توان به کارآفرینی در این عرصه به عنوان مهم‌ترین راه اشاره نمود که طراحی یک مدل کسب و کار نو آ ورا نه و هم راستا ساختن آن با تغییرات روزافزون بازارهای اقتصادی امروز، می‌تواند به کارآفرینانه نمودن هرچه بیشتر این بنگاه‌ها یاری رساند. در این راستا این تحقیق سعی در طراحی یک مدل کسب و کار جامع برای بنگاه‌های ورزشی استان تهران با الگو قرار دادن مدل‌های ارائه شده تا به امروز دارد، باشد که کلید موفقیت بنگاه‌های ورزشی در این راه پیدا شود؛ بنابراین در این تحقیق ما به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که مدل کسب و کار برای باشگاه‌های ورزشی دربرگیرنده‌ی چه حوزه‌هایی می‌باشد؟

 

1-3-       اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

1-3-1-               اهمیت و ضرورت تحقیق از لحاظ نظری

از آنجایی که معضلاتی همچون چاقی و افسردگی به مقدار زیادی در میان بانوان رو به افزایش می‌باشد این امر ورزش را به عنوان راه درمانی برای نجات از این معضلات پیش روی بانوان جامعه قرار می‌دهد(ملدی،1389). این راهِ درمان نه تنها سلامت روحی و جسمی بانوان را ارتقا می‌دهد بلکه راه حلی مناسب برای ارتقا سطح زندگی ایشان در کنار خانواده و تشویق فرزندان به ورزش از دوران کودکی می‌باشد.

با مروری بر پروژه‌های انجام گرفته در کشورمان به ناکافی بودن تحقیقات در این زمینه پی برده می‌شود و با توجه به لزوم گسترش امر ورزش و ارتقا سطح ارزش آفرینیِ باشگاه‌های ورزشی، تحقیق در این زمینه امری مهم در کشورمان قلمداد می‌شود.

1-3-2-               اهمیت و ضرورت تحقیق از لحاظ کاربردی

توجه به ورزش و فعالیت بدنی به عنوان راهکار اصلی پیشگیری و نیز درمان بسیاری از بیماری‌ها محسوب شده و عامل ایجاد سلامت عمومی و کاهش سطح ناتوانی در جمعیت بیمار می‌گردد. از این رو باشگاه‌های ورزشی می‌توانند کسب و کارهای سوددهی برای کارآفرینان بوده و یک کارآفرینی اجتماعی با هدف کمک به ارتقا سلامت جامعه و کاهش بیماری‌ها محسوب شوند و در این راستا تهیه‌ی یک مدل کسب و کار مناسب به پیشرفت هرچه بیشتر این باشگاه‌ها کمک خواهد کرد و نوآوری مستمر در این مدل به حفظ مزیت رقابتی باشگاه خواهد انجامید(اسماعیلی،1380).

 

1-4-       اهداف تحقیق