شکل ‏4‑3 – روند تغییرات شاخص سطح برگ سیب زمینی در تیمارهای مختلف آزمایشی در تاریخ کاشت سوم. 35

شکل 4‑4- روند تغییرات سرعت رشد محصول سیب زمینی در تیمارهای مختلف آزمایشی در تاریخ کاشت اول. 37

شکل 4‑5- روند تغییرات سرعت رشد محصول سیب زمینی در تیمارهای مختلف آزمایشی در تاریخ کاشت دوم. 38

شکل 4‑6- روند تغییرات سرعت رشد محصول سیب زمینی در تیمارهای مختلف آزمایشی در تاریخ کاشت سوم. 38

شکل 4‑7- روند تغییرات سرعت رشد نسبی محصول سیب زمینی در تیمارهای مختلف آزمایشی در تاریخ کاشت اول. 39

شکل4 ‑8- روند تغییرات سرعت رشد نسبی محصول سیب زمینی در تیمارهای مختلف آزمایشی در تاریخ کاشت دوم. 40

شکل 4‑9- روند تغییرات سرعت رشد نسبی محصول سیب زمینی در تیمارهای مختلف آزمایشی در تاریخ کاشت سوم. 40

شکل 4‑10- مقایسه میانگین تعداد ساقه اصلی تحت تاثیر ترکیبات تیماری حاصل از رقم و تاریخ کاشت… 42

شکل 4‑11- اثر مشترک تاریخ کاشت و رقم بر تعداد برگ… 44

شکل4‑12- مقایسه میانگین وزن تر برگ در بوته تحت تاثیر ترکیبات تیماری حاصل از رقم و تاریخ کاشت… 46

شکل4‑13- گروهبندی وزن خشک برگ در بوته در تیمارهای توام رقم و تاریخ کاشت… 46

شکل 4‑14- مقدار وزن تر ساقه در بوته متاثر از ترکیب رقم و تاریخ کاشت… 48

شکل 4‑15- اثر مشترک تاریخ کاشت و رقم بر وزن خشک ساقه. 49

شکل4‑16- گروهبندی اثرات توام تاریخ کاشت و رقم بر ارتفاع. 51

شکل 4‑17- مقایسه میانگین وزن خشک اندام هوایی تحت تاثیر ترکیبات تیماری حاصل از رقم و تاریخ کاشت… 54

شکل 4‑18- گروهبندی وزن غده در بوته در تیمارهای توام رقم و تاریخ کاشت… 58

شکل 4‑19- تفاوت عملکرد ارقام سیب زمینی متاثر از تاریخ‌های کاشت مختلف… 63

شکل 4‑20- مقایسه میانگین عملکرد گیاه سیب زمینی تحت تاثیر ترکیبات تیماری حاصل از تاریخ کاشت و رقم. 63

شکل4‑21- گروهبندی درصد غده‌های کوچکتر از 28 در تیمارهای توام تاریخ کاشت و رقم. 66

شکل4‑22- تفاوت بین درصد غده‌های بین 28 تا 55 میلیمتر متاثر از ترکیبات تیماری حاصل از تاریخ کاشت و رقم. 66

شکل 4‑23- اثر مشترک تاریخ کاشت و رقم بر درصد غده‌های بزرگتر از 55 میلیمتر. 67

چکیده

به منظور بررسی اثر تاریخ و تراکم کاشت بر خصوصیات رشد و عملکرد ارقام سیب‌زمینی آزمایشی طی سال 1392 در شهر مجن از توابع شهرستان شاهرود انجام شد. آزمایش در قالب طرح اسپیلت-پلات فاکتوریل بر پایه بلوک‌های تصادفی در سه تکرار اجرا شد. کرتهای اصلی شامل سه سطح تاریخ کاشت (15 اردیبهشت، 15 خرداد، 15 تیر) و تیمارهای تراکم بوته در سه سطح (8/3 بوته در متر مربع، 5.33 بوته در متر مربع و 25/9) بوته و رقم در سه سطح (آلفا (دیررس)، اگریا (میان رس) و آریندا (زودرس))در کرتهای فرعی قرار گرفتند. در طی فصل رشد یادداشت برداری‌های لازم ثبت و محصول نهایی پس از حذف حاشیه ها از سطح 2 هزار متر مربع هر پلات برداشت و عملکرد و ابزار عملکرد تعیین گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد با تاخیر در تاریخ کاشت تعداد برگ در بوته کاهش یافت. همچنین درصد ماده خشک و عملکرد به ترتیب میزان  16/18 و 10 درصد کاهش یافت. درکاشت دیر هنگام (15 تیر) درصد غده‌های کوچکتر افزایش و درصد غده‌های بزرگتر از 55 میلیمتر  کاهش یافت. رقم اگریا با دارا بودن شاخص‌های وزن تر و خشک برگ، ارتفاع بوته، وزن خشک اندام هوایی، وزن غده در بوته، عملکرد و درصد غده‌های بزرگتر از 55 میلیمتر بیشتر نسبت به سایر ارقام برتری داشت لازم به ذکر است رقم آلفا در شاخص‌های تعداد غده در بوته، وزن تر و خشک ساقه برتری داشت. با افزایش تراکم به 25/9 بوته تعداد ساقه اصلی، وزن تر و خشک برگ و ساقه، وزن خشک اندام هوایی، وزن غده‌های در بوته کاهش نشان داد. بیشترین عملکرد در تراکم 33/5 بوته در متر مربع با 18/35 تن در هکتار بدست آمد. شاخص‌های اندازه گیری شده در تک بوته نظیر وزن خشک و تر اندام هوایی، عملکرد تک بوته، تعداد ساقه در بوته، در تراکم پایین (8/3 بوته) نتایج بهتری نشان دادند. اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر صفات تعداد ساقه اصلی،

این مطلب را هم بخوانید :

بایگانی‌های حقوق - دانلود فایل های دانشگاهی

 تعداد برگ، وزن تر و خشک برگ و ساقه، ارتفاع بوته، وزن خشک اندام هوایی، وزن غده‌ها در بوته، عملکرد و اندازه غده‌ها معنی‌دار بود. به طور کل در اکثر شاخص‌ها در تاریخ کاشت اول رقم دیررس آلفا نتایج بهتری نشان داد. رقم زود رس آریندا کمترین تاثیر پذیری را از شرایط تاخیر در کاشت (15 تیر ماه) داشت. بیشترین عملکرد به ترتیب در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت در رقم آلفا (9/41 تن) و تاریخ کاشت 15 خرداد در رقم اگریا با (54/41 تن) بدست آمد.

کلمات کلیدی: سیب‌ زمینی، تراکم، تاریخ کاشت، عملکرد غده

فصل اول

مقدمه

سیب زمینی (potato) از محصولات غده ای است که نقش بسیار مهمی در تغذیه مردم جهان دارد که به دلیل عملکرد بسیار بالا، انرژی و مقدار پروتئین تولیدی آن در واحد سطح بیش از گندم و برنج می باشد (خواجه پور، 1383). سیب زمینی از نظر تولید انرژی نیز بعد از چغندر قند بیشترین مقدار انرژی در واحد سطح را تولید می کند و بیشترین عملکرد ماده خشک بعد از چغندر را دارا می باشد به عبارت دیگر هیچ منبع غذایی را نمی توان یافت که از نظر تولید انرژی و ارزش غذایی در سطح رقابت با سیب زمینی باشد (لسینسکا و لسزیسکی، 1989).

بر اساس گزارشات سازمان ملل حدد 800 میلیون نفر از جمعیت جهان (14 درصد کل جمعیت) دچار فقر غذایی هستند که این رقم تا سال 2020 به یک میلیارد نفر خواهد رسید. از سوی دیگر بشر علی رغم استفاده کامل از منابع طبیعی و امکانات موجود، برای افزایش تولیدات کشاورزی با محدودیت منابع مواجه است. سازمان ملل متحد سال 2008 را سال سیب زمینی نامید و از سیب زمینی به عنوان جواهر پنهان یاد کرده است. این عنوان به دلیل نقش پررنگی است که این ماده غذایی در رفع بحران های جهانی نظیر گرسنگی و فقر دارد. بسیاری از کارشناسان معتقدند که کاشت سیب زمینی تنها راه حل مبارزه با گرسنگی گسترده در سطح جهان است. سیب زمینی چهارمین محصول غذایی پرمصرف در جهان و بعد از گندم، برنج و ذرت بیشترین میزان استفاده را دارد. اهمیت سیب زمینی تنها به مصرف آن به عنوان یک ماده غذایی در نظام تغذیه محدود نگشته است و از آن به عنوان یکی از منابع تامین کننده بعضی مواد شیمیایی مورد استفاده در صنعت نیز یاد می شود (فائو، 2008). سیب زمینی بخش مهمی از تولیدات کشاورزی در کشورهای در حال توسعه را شامل می شود. به همین دلیل افزایش عملکرد آن منجر به افزایش کارایی درآمد، بهبود امنیت غذایی و جلوگیری از به زیر کشت رفتن اراضی جدید برای تولید غذا می شود. لذا افزایش عملکرد این محصول و بیشتر قرار دادن آن در جیره غذایی مردم ایران می تواند ضمن فراهم آوردن امکان تغذیه بهتر، از فشار موجود برای تولید گندم و برنج بکاهد (فائو، 2008).

ارقام سیب زمینی را می توان بر اساس خصوصیات گیاه شناسی، موارد استفاده و طول دوره رسیدگی گروه بندی نمود. از لحاظ طول دوره رشد (کاشت تا رسیدگی)، ارقام به گروه های زودرس 90 تا 120 روز، میان رس 120 تا 150 روز و در ارقام دیر رس 150 تا 180 روز می باشد. بنابراین زودرسی ارقام در یک منطقه را باید با یکدیگر سنجید. انتخاب رقم مناسب برای هر ناحیه باید با توجه به بازار پسندی و موارد استفاده غده، بیماری های شایع، طول فصل رشد موثر موجود (اولین تاریخ کشت ممکن تا آخرین زمان برداشت و سرعت تجمع واحد گرمایی مورد نیاز رقم) و زمان مناسب ارائه محصول به

3-3-3-تیوباربیتوریک اسید……………………………………………………………………………………………………………………………. 29

3-3-4-اندازه گیری میوگلوبین وپارامترهای آن………………………………………………………………………………………………… 29

3-3-5-آزمون حسی……………………………………………………………………………………………………………………………………… 30

فصل چهارم:نتایج وبحث

4-1- pH………………………………………………………………………………………………………………… 31

4-2- اسید تیوباربیتوریک………………………………………………………………………………………………. 33

4-3- میزان بارمیکروبی………………………………………………………………………………………………………………………………….. 35

4-3-1-شمارش کلی میکروبی………………………………………………………………………………………………………………………… 35

4-3-2-شمارش کپک و مخمر………………………………………………………………………………………………………………………… 37

4-3-3-شمارش اشرشیاکلی……………………………………………………………………………………………………………………………. 38

4-4- میزان رنگ گوشت………………………………………………………………………………………………………………………………… 40

4-4-1-میزان میوگلوبین………………………………………………………………………………………………………………………………… 40

4-4-2- میزان اکسی میوگلوبین………………………………………………………………………………………………………………………. 42

4-4-3- مت میوگلوبین………………………………………………………………………………………………………………………………….. 43

4-5- آزمون های حسی………………………………………………………………………………………………………………………………….. 45

فصل پنجم:نتیجه­گیری نهایی وپیشنهادات

5-1- نتیجه­گیری نهایی…………………………………………………………………………………………………………………………………… 49

5-2-

این مطلب را هم بخوانید :

پایان نامه ارشد درمورد فرهنگ سازمانی، سلسله مراتب، تمرکز قدرت پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 49

منابع مورد استفاده…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 51

فهرست شکل­ها

شکل 2-1-تاکسونومی خانواده کملیده……………………………………………………………………………………………………………10

شکل 2-2- جمعیت شتر در مقایسه با دیگر گیاه خواران در جهان……………………………………………………………………..13

شکل 2-3- کشورهایی با جمعیت شتر بیش از یک میلیون نفر……………………………………………………………………………13

شکل 2-4- جمعیت جهانی شتر از سال 1961 تا 2009…………………………………………………………………………………….14

فهرست جدول­ها

جدول 2-1- میزان ویتامین های موجود در یک کیلوگرم گوشت……………………………………………………………………………9

جدول 2-2- ترکیبات شیمیایی گوشت شتر…………………………………………………………………………………………………………14

جدول 4-1-اثر غلظت های مختلف عصاره و گیاه رزماری بر میانگین pH  نمونه های گوشت شتر طی نگهداری در یخچال…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….32

جدول 4-2-اثر غلظت های مختلف عصاره و گیاه رزماری بر میانگین اسید تیوباربیتوریک نمونه های گوشت شتر طی نگهداری در یخچال………………………………………………………………………………………………………………………………………….34

جدول 4-3-اثر غلظت های مختلف عصاره و گیاه رزماری بر میانگین لگاریتم تعداد کل باکتری در نمونه های گوشت شتر طی نگهداری در یخچال……………………………………………………………………………………………………………………………………36

جدول 4-4-اثر غلظت های مختلف عصاره و گیاه رزماری بر میانگین لگاریتم تعداد کپک و مخمر نمونه های گوشت شتر طی نگهداری در یخچال……………………………………………………………………………………………………………………………………38

جدول 4-5-اثر غلظت های مختلف عصاره و گیاه رزماری بر میانگین لگاریتم تعداد باکتری اشرشیا کلی  نمونه های گوشت شتر طی نگهداری دریخچال…………………………………………………………………………………………………………………..39

جدول 4-6-اثر غلظت های مختلف عصاره و گیاه رزماری بر میانگین درصد میوگلوبین نمونه های گوشت شتر طی نگهداری در یخچال………………………………………………………………………………………………………………………………………….41

جدول 4-7-اثر غلظت های مختلف عصاره و گیاه رزماری بر میانگین درصد اکسی میوگلوبین نمونه های گوشت شتر طی نگهداری در یخچال………………………………………………………………………………………………………………………………………….42

جدول 4-8-اثر غلظت های مختلف عصاره و گیاه رزماری بر میانگین درصد مت میوگلوبین نمونه های گوشت شتر طی نگهداری در یخچال………………………………………………………………………………………………………………………………………….44

چکیده

با توجه به وسعت زیاد منابع بیابانی در کشور و همچنین مشکلات کم آبی موجود، پرورش شتر و توجه به گوشت آن اهمیت قابل ملاحظه ای یافته است. رزماری از جمله گیاهان دارویی با خواص ضدمیکروبی ثابت شده می باشد. در پژوهش حاضر اثر غلظت های متفاوت(5/0، 5/1و 5/2 درصد) عصاره اتانولی گیاه رزماری و همچنین غلظت های مشابه گیاه تازه رزماری برافزایش مدت زمان ماندگاری گوشت شتر تک کوهانه طی10 روز نگهداریدر دمای cº4 بررسی شد. پارامترهای pH، اسید تیوباربیتوریک، تعداد کلی باکتری ها، کپک و مخمر، اشرشیا کلی، مقدار میوگلوبین، اکسی میوگلوبین و مت میوگلوبین در روز های صفر، یک، سه، پنج، هفت و ده نگهداری نمونه ها  و پارامترهای حسی، شامل رنگ، بو، مزه، بافت و پذیرش کلی در روز سوم نگهداری بررسی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد با افزایش زمان نگهداری از روز صفر تاروز دهم، میزان pH در نمونه ها به طور معنی داری از 03/6 به 77/6 افزایش یافت(05/0>p). که این افزایش در نمونه شاهد سریعتر و بیشتر از نمونه های تیمارشده بود.همچنین افزایش غلظت عصاره و یا گیاه رزماری سبب کاهش معنی دار میزان تیوباربیتوریک اسید، تعداد کل باکتری ها، تعداد کپک و مخمر، تعداد اشرشیا -کلی (05/0 >p)شد.ولی اثر آنبرpH، میوگلوبین، اکسی میوگلوبین و مت میوگلوبین معنی دار نبود(05/0 <p).همچنین  اثر غلظت های متفاوت عصاره بیشتر از غلظت های گیاه بود. همچنین از نظر حسی، بیشترین امتیاز پذیرش کلی، متعلق به نمونه های حاوی عصاره 5/0 درصد رزماری  بود.

کلمات کلیدی: بارمیکروبی، تیوباربیتوریک اسید، رزماری، گوشت شتر، میوگلوبین

فصل اول

کلیات

1-1-مقدمه

شتر[1] حیوانی است که با خشکی زیاد مناطق خشک و نیمه خشک سازگاری یافته و گوشت و محصولات حیوانی مناسب برای مصرف انسانهای این مناطق را تولید می­کند. ابتدا لئوپلد در سال 1968 لذیذ بودن گوشت شتر[2] را اعلام کرد، همچنین اعلام کرد که این گوشت کمی زبرتر از گوشت گوساله است. افزایش جمعیت انسانها و کاهش سرانه تولید غذا در کشورهای در حال توسعه، خصوصا در مناطق خشک ونیمه خشک، شتر را به یکی از مناسبترین منابع غذایی موجود تبدیل کرده است(بابیکر و یوسف، 1990).

به طور کلی گوشت از جمله مواد غذایی می­باشد که مستعد آلودگی و فساد است و فلور میکروبی بالایی دارد که آن را از منابع مختلف دریافت می­کند از این رو جهت افزایش مدت زمان نگهداری آن و از بین بردن میکروارگانیسم های بیماری زا[3] روشهایی شامل پختن، فریز کردن، نمک سود کردن، تخمیر کردن، دودی کردن و خشک کردن پیشنهاد شده است.(البچیر و زینو، 2009) همچنین اکسیداسیون لیپیدها یکی ازعلل بزرگ آلودگی کیفی گوشت و اغلب دلیل اصلی تغییر رنگ (باکلی و همکاران، 1955)،از دست دادن طعم و مواد مغذی است که طبعا مدت زمان نگهداری گوشت را کاهش می­دهد (سمتی و همکاران، 2013)آنتی­اکسیدانهای مصنوعی[4] برای سالهای زیادی فساد گوشت را به تاخیر انداخته­اند ولی این مواد بدون رضایت مشتری استفاده می­شده­اند به همین جهت به دیگر جایگزینهای آنها مانند آنتی

5-6-5- قلعه مدرسه………………………………………………………………. 122

6-6-5- کتیبه‏های تنگ تکاب………………………………………………………. 123

7-6-5- راسته بازار………………………………………………………………….. 124

8-6-5- سایر آثار تاریخی بهبهان………………………………………………… 124

7-5- امامزادگان…………………………………………………………………… 125

1-7-5- امامزاده میرعالی حسین معروف به امام زاده بزرگ…………………….. 125

2-7-5- امام زاده حیدر……………………………………………………………. 126

3-7-5- امامزاده فضل معروف به شاه فضل………………………………………… 127

4-7-5- امام زاده ابراهیم…………………………………………………………….. 128

8-5- مسجد جامع…………………………………………………………………… 128

فصل ششم: تداوم و تغییر در تاریخ اجتماعی، فرهنگی و تمدنی بهبهان

1-6- بومیان بهبهان به عنوان عناصر تداوم در جمعیت…………………………. 131

2-6- مهاجران عناصر تغییر و تحول در تاریخ اجتماعی بهبهان…………………. 131

1-2-6- سادات………………………………………………………………….. 132

2-2-6- لرها…………………………………………………………………….. 133

3-2-6- اعراب………………………………………………………………………. 134

4-2-6- ترکان……………………………………………………………………… 135

1-4-2-6- جِغتائی­ها…………………………………………………………… 136

2-4-2-6- شیرالی­ها……………………………………………………………… 136

3-6- گروه‏بندی  و کشمکش‏های محله‏ای ( بهبهان و قنوات)………………….. 137

4-6- فرهنگ بهبهان………………………………………………………………. 138

1-4-6- گویش بهبهانی………………………………………………………. 138

2-4-6- ضرب المثلهای بهبهانی………………………………………………….. 142

3-4-6- آداب ورسوم……………………………………………………………… 148

4-4-6- آداب و رسوم مراسم عروسی در بهبهان……………………………… 149

5-4-6- بازی‏ها…………………………………………………………………….. 150

6-4-6- غذاهای معروف محلی بهبهان………………………………………… 152

5-6- بافت شهر بهبهان…………………………………………………………… 154

6-6- ادیان و مذاهب………………………………………………………………. 156

نتیجه گیری…………………………………………………………………………. 161

پیوست­ها………………………………………………………………………….. 165

منابع و مآخذ……………………………………………………………………….. 223

چکیده:

تاریخ بهبهان همواره با تاریخ ارجان همراه بوده است. پیدایش شهر ارجان را به قباد اول ساسانی نسبت می‏دهند ولی کشف تابوت برنزی در سال  1361هـ .ش قدمت آن را به دوره ایلام می‏رساند. با ورود اعراب مسلمان به ایران، درسال 23هـ .ق ارجان  به صلح فتح شد. با روی کارآمدن حکومت‏‏های اسلامی از جمله (صفاریان،آل بویه، سلجوقیان) این شهر مورد توجه ویژه ای قرار گرفت؛ در دوره‏ی فرمانروایی حاکمان آل بویه ارجان به اوج شکوفایی خود رسید. از آن پس، این شهر به دلیل وجود قلعه‏های مستحکمی همچون ناظر و طنبور، شاهد ظهور داعیان اسماعیلی در خود بود. سرانجام، تمام آن قلاع و استحکامات به تصرف سلجوقیان درآمد. اما زلزله‏های مکرری که در ارجان رخ ­داد، این شهر را به ویرانی کشاند و در پی این ویرانی‏ها، در چند کیلومتری ارجان شهرکنونی بهبهان  شکل گرفت و از آن پس حاکمیت شهر در دست سادات طباطبایی قرار گرفت. این خاندان، در طی حوادثی که در قلمرو ایران و شهر بهبهان در دوره‏های بعدی رخ ‏داد  از  جمله؛ حمله محمود افغان به بهبهان و شورش محمد خان بلوچ در دوره افشاریه و شورش میرزا علیرضاخان طباطبایی در دوره زندیه نقش آفرین بودند. در دوره قاجاریه نیز، میرزا قوما در سال 1266هـ .ق ضد حکومت مرکزی شورش کرد که  در نهایت وی دستگیر شد و از آن پس، حاکمیت بهبهان  اگر چه از تحت سلطه این خاندان خارج گشت ولی این خاندان تا پایان حکومت قاجار همچنان دارای قدرت بودند. هدف این پژوهش، روشن ساختن سیر تکوین، تداوم و تغییر شهر بهبهان از ورود اسلام تا پایان حاکمیت سادات طباطبایی است.

مقدمه:

پژوهش حاضر از مقوله‏ی تاریخ محلی است. تحقیق کردن در زمینه­ تاریخ محلی نیاز به بررسی ابعاد گوناگون حوادث و اتفاقاتی دارد که در یک شهر از زمان شکل‏گیری آن تا مقطعی خاص را شامل می‏شود، می‏توان با مطالعۀ سرگذشت شهرها و تحولات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آن‏ها جایگاه و نقش هر یک را در تاریخ، فرهنگ و تمدن جامعه مورد ارزیابی قرار داد. شهرستان بهبهان، در جنوب شرقی استان خوزستان قرار دارد،  از آنجا که این شهر در مرز خوزستان و فارس قرار داشته، از گذرگاه‏هایی است که خوزستان را به فارس متصل می‏ساخت. این شهر بنا به موقعیت ارتباطی و تجاری و نیز وضع مناسب طبیعی، آب فراوان و زمین‏های حاصلخیز، توانست در زمان‏های صلح و آرامش به دوران شکوفایی خود برسد. علاوه براین، کشف تابوت برنزی به سال1361هـ .ش در این شهر نشان از قدمت دیرینه و تمدنی کهن دارد. بهبهان با مردمانی اهل دانش و مذهبی و طبیعتی زیبا (دشت بهبهان در فصل بهار پوشیده از گل نرگس و رز و بنفشه می‏شود)، تاریخ پرفراز و نشیبی را سپری کرده ­است و احوال دانشمندان، پزشکان و علمایش شهره عالم بوده است. همچنین مهاجرت­های انسانی به بهبهان و تشکیل حکومت های محلی همچون سادات طباطبایی باعث تغییر و تحولات خاصی در شهر شدند، به گونه­ی که زمینه شکوفایی بیشتر این شهر را مهیا کردند. با این تفکر و علاقه خاصی که به بهبهان داشتم و با راهنمایی‏ها و ارشاد استاد راهنمایم دکتر علی بحرانی پور، موضوع تداوم و تغییر در تاریخ محلی بهبهان از ورود اسلام تا پایان حاکمیت سادات طباطبایی را برای عنوان پایان نامه خود انتخاب نموده‏ام. این رساله از شش فصل تشکیل شده است؛ فصل اول؛ به اوضاع جغرافیایی شهرستان بهبهان پرداخته شده است. در فصل دوم؛ به تداوم و تغییرات سیاسی ارجان از ورود اسلام تا شکل‏گیری بهبهان پرداختیم و فصل سوم؛ تداوم و تغییرات سیاسی بهبهان از دوره صفویه تا پایان حاکمیت سادات طباطبایی اختصاص یافته است و در فصل چهار، پنج و ششِ رساله؛ به عوامل تداوم و تغییر در تاریخ اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی بهبهان نیز پرداخته می‏شود.

سوال پژوهش: عناصر تداوم و تغییر در تاریخ محلی بهبهان  چه بوده‏ اند؟

فرضیه پژوهش

عناصر تداوم در تاریخ محلی بهبهان، موقعیت راهداری ( قرار گرفتن بین فارس و خوزستان) و نظامی و فعالیت‏های تولیدی و اقتصادی این شهر بوده است و عناصر تحولش، موقعیت جغرافیایی، مهاجرت‏های انسانی و تشکیل حکومت‏های محلی از جمله سادات طباطبایی را می‏توان بیان نمود.

اهداف تحقیق

شهر بهبهان در طول تاریخ خود از زمان شکل‏گیری تا پایان حاکمیت سادات طباطبایی اُفت و خیزهای زیادی داشته­ است. هدف این تحقیق روشن ساختن سیر تکوین، تداوم و تحول شهر و ولایتِ بهبهان و رویدادها و حوادثی است که از ورود اسلام تا پایان حاکمیت سادات طباطبایی رخ نمود.

روش تحقیق

روش تحقیق توصیف و تحلیل تاریخی است و روش گردآوری اطلاعات که به کمک منابع کتابخانه‌ای، مشاهده و مصاحبه می­باشد.

تعریف مفاهیم

تاریخ محلی: به بررسی تاریخ ناحیه یا منطقه­ای ویژه می­پردازد. ویژگی مهم تاریخ محلی، پیوند آن با یک عرصه­ی جغرافیایی محدود و مشخص است و انگیزه­ی اصلی در نگارش چنین آثاری از عشق به زادگاه و یا سرزمینی که به هر دلیل نسبت به آن علاقه­ای به وجود آمده­ است سرچشمه    می­گیرد.[1]

تداوم: نیروهای تداوم که کارشان حفظ و انتقال نسل به نسل ذخیره­های اطلاعاتی و بسیاری دیگر از تدابیر و تمهیدات موجود است.[2]

تغییر و تحول: تغییر درلغت به معنی از حالی به حال برگردانیدن و گردانیدن و دگرگون کردن،[3] است، و تحول به معنی جای به جای شدن، از جایی به جایی شدن ( همچون شهر بهبهان که از ارجان به زیدون و از زیدون به بهبهان جا به جا شده است)[4]. تحول مجموعه تغییرات در یک دوره طولانی را شامل می­شود.[5] به عبارتی تحول به معنی دگرگونی اساسی ولی اندک اندک در چیزی که به سبب اندک بودن، چندان محسوس نباشد.[6] ولی تغییر عبارت است از پدیده­های قابل رؤیت و قابل بررسی در مدت زمانی کوتاه به صورتی که هر شخصی نیز در طول زندگی خود می­تواند یک تغییر را شخصاً تعقیب نماید، نتیجه قطعی­اش را ببیند و یا نتیجه موقتی آن را دریابد. علاوه براین تغییر اجتماعی در محدودۀ یک محیط جغرافیایی و اجتماعی معینی صورت می­پذیرد و در این مورد تفاوتش با تحول اجتماعی در این است که آن را می­توان در چهار چوب یک محدودۀ جغرافیایی و یا در کادر اجتماعی- فرهنگی خیلی محدودتری مورد مطالعه قرار داد.[7]

پیشینه تحقیق

در زمینه تاریخ محلی بهبهان برخی تحقیقات صورت گرفته است. از جمله می­توان؛ از کتاب‏هایی بسیار ارزشمندی همچون تاریخ ارجان و ارجان و بهبهان در میان تاریخ تألیف م. ح مصدر را ذکر کرد، شناسنامه بهبهان رضا جوکار قنواتی، تاریخ شهرستان بهبهان نورمحمد مجیدی که در این کتاب بیشتر به تاریخ سیاسی و فرهنگی بهبهان و اقوام ساکن شهرستان نیز پرداخته شده ­است، و دیگر کتاب کارنامه بهبهان تألیف سید محمد طباطبایی بهبهانی(منصور) می­باشد. کتاب کارنامه بهبهان، فرهنگ جامع الفبایی رجال و اعلام تاریخی و مشتمل بر شرح حال دانشمندان، فقیهان، ادیبان، شاعران و سیاستمداران ارجان، بهبهان و کهگیلویه است. علاوه براین، آقای منصور مقالاتی در ارتباط با سادات طباطبایی چون “سلسله کلانتران بهبهان”، اوراقی از اسناد “میرزایان طباطبایی” بهبهان، را نوشته است. از آنجا که آقای منصور به طور مفصل و علمی به سلسله سادات طباطبایی بهبهان پرداخته، بنابراین، مهم‏ترین منابع برای خاندان طباطبایی بوده که در این پژوهش بسیار به آنها استناد شد، و دیگر پایان نامه های بهبهان در گذر تاریخ نوشته حیدر بابلی نیا[8] و بهبهان در گذر تاریخ با نگرشی بر عصر قاجار مجید روشن بخت[9] می­باشد. علاوه براین، تحقیقاتی در ارتباط با گویش و فرهنگ عامه و ضرب المثل­های بهبهان صورت گرفته ­است که از ذکر آن‏ها خودداری می‏کنیم. بنابراین، می‏توان ذکر کرد که تاکنون تحقیقی با این عنوان که به صورت اختصاصی، منسجم و علمی به بررسی همه جانبه شهر در طول گذر زمان، اعم از تداوم و تغییر و تحول آن نیز  بپردازد، صورت نگرفته است.

شناخت و بررسی منابع و مآخذ

با توجه به اینکه، در این پژوهش از منابع بسیاری استفاده شد، معرفی و شناخت برخی از منابع که پژوهش حاضر بر مبنای آن‏ها صورت گرفته، لازم به نظر می‏رسد، تا خواننده بر اساس میزان اهمیت این منابع و فاصلۀ زمانی مؤلفان آن‏ها با دورۀ مورد بررسی، به شکلی دقیق‏تر و روشن‏تر، مطالب را دریافت نماید.

الف: منابع متقدم(کهن)

این مطلب را هم بخوانید :

مسالک و ممالک (اصطخری)

اصطخری از جغرافیدانان برجسته‏ی ایران در قرن چهارم هجری است. کتاب ارزشمند اصطخری در واقع مکتوبی است که در آن مجموعه مسیر سرزمین‏ها، بیابان‏ها، کوه‏ها، راه‏های دریایی، شهرهای بندری و دیگر عوارض طبیعی را نشان می‏دهد که مؤلف آن‏ها را از میان دیگر کتاب‏ها گردآوری کرده بود. فصل‏های مسالک و ممالک به معرفی جغرافیای مناطق مختلف، فاصله شهرها از یکدیگر، دریاها و کوه‏ها و بیابان‏ها، معادن و عجایب سرزمین‏ها می‏پردازد. همچنین اطلاعات ارزشمندی درباره آداب و رسوم‏، محصولات کشاورزی و اقتصادی  بیان کرده است. از آنجا که مسالک و ممالک فصلی را به ایالت فارس اختصاص داده است و ارجان نیز یکی از کوره‏های فارس بوده و در آن به مناطق مختلف فارس، کوره‏ها و نواحی آن و مسیر رودها و کوه‏ها پرداخته و در آخر مسافت شهرهای آن را از یکدیگر آورده و با توجه به اینکه، مؤلف در قرن چهارم زندگی می‏کرده ­است، دقیقاً معاصر با  بخشی از دورۀ مورد بررسی رساله، از جمله اینکه اوج شکوفایی ارجان در قرن چهارم بوده است. بدین جهت، این تألیف می‏توانست راهنمای مؤثری در این پژوهش به حساب آید. درفصل اول و چهارم رساله از جمله؛ در ذکر وصف جغرافیای تاریخی ارجان، مسافت‏های موجود میان ایالت‏ ارجان و دیگر نواحی، توصیف محیط اقتصادی ارجان و محصولات تولیدی آن و در بحث مالیات و مذهب مردم ارجان  نیز به این منبع استناد شد.

احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم (مقدسی)

کتاب جغرافیایی بسیار مشهوری از اواخر قرن چهارم هجری است که شمس‏الدّین ابوعبدالله محمّدبن­ابی­بکرمقدسی آن را در سال 375 هـ .ق تألیف کرده است. احسن التقاسیم همانند صورة الارض ابن­حوقل و مسالک و ممالک اصطخری حاصل سال‏ها سفر مؤلف به کشورهای اسلامی آن روزگار است و اوضاع جغرافیای طبیعی، اقتصادی و سیاسی سرزمین‏ها را به خوبی نشان می‏دهد.

مقدسی در بیان مطالب خود به تجربه و مشاهده‏های شخصی توجه داشته و هر جا که امکان تجربه و مشاهده نبوده، از اشخاص موثق و واسطه‏های آگاه کسب اطلاع می‏کرد. وی فصلی جداگانه را به طور مفصل به سرزمین فارس و کوره­ها و شهرها اختصاص داده و فارس را به شش کوره تقسیم کرده­ است که ارجان نخستین کوره‏ی آن از سمت خوزستان می‏باشد. وی ضمن توصیف اوضاع جغرافیای تاریخی ارجان، از آن، به نام شهری پرخیر و درآمد یاد می‏کند. در بسیاری از بخش‏های این پژوهش از این کتاب استفاده شد، در فصل‏های اول، دوم و چهارم رساله از جمله؛ وصف جغرافیای  ارجان، وضعیت ارجان در دوره آل‏بویه و اهمیت آن برای عضدالدوله دیلمی، انواع محصولات و پیشه‏ها در ارجان، میزان کالاهای صادراتی و وارداتی و بازارها و دروازه‏های ارجان و پل‏های ارجان  نهایت استفاده را نمودم.

تجارب الامم ابن مسکویه

کتاب ارزشمند تجارب الامم نوشته‏ی ابوعلی مسکویه در رابطه با تاریخ عمومی جهان است. وی این کتاب را از سال 340 تا سال 369هـ ق به پایان رسانده است. تجارب الامم مانند هر تاریخ عمومی دیگری از دو بخش تشکیل شده؛ بخشی برگرفته از منابع و بخشی که گزارش روزگار مؤلف است. این بخش دوم از مهم‏ترین و معتبرترین منابع تاریخ آل بویه در قرن چهارم به شمار می‏رود. در بخش مربوط به آل بویه از آنجا که مسکویه از معاصران این دوره و از نزدیکان امیران و وزیران آل بویه است، گزارش‏ها بی هیچ واسطه‏ای در کتاب تجارب الامم است؛ زیرا بیشتر آنها از مشاهدات خود مسکویه و یا نقل از زبان کسانی که سازنده‏ی تاریخ آن زمان بوده‏اند. بنابراین، با توجه به اینکه مؤلف این کتاب، در متن رویدادهای قرن چهارم هجری قرار داشته، اطلاعات مهمی نسبت به وقایع و اوضاع و احوال آن روزگار در اختیار خواننده قرار می‏دهد. از جلدهای پنجم و ششم این کتاب، در فصل دوم؛ اوضاع سیاسی ارجان در دوره آل بویه استفاده شد.

سفرنامه ناصرخسرو

ناصر بن خسرو بن حارث قبادیانی بلخی مروزی، ملقب و متخلص به «حجت» در سال 394هـ.ق در قبادیان (یکی از نواحی بلخ) متولد شد. وی در جوانی، در درگاه غزنویان و جانشینان آن‏ها یعنی سلجوقیان

1-3-5- تولید محصولات عملگر از خامه     ………………………………………………………………………………………. 24

1-3-5-1-ترکیب خامه و خرما…………………………………………………………………………………………………………..24

1-3-5-2-ترکیب خامه و دارچین……………………………………………………………………………………………………….25

1-3-5-3-ترکیب خامه و عسل و دارچین……………………………………………………………………………………………26

1-3-5-4- ترکیب خامه با زنجبیل………………………………………………………………………………………………………27

1-4- محصولات عملگرا …………………………………………………………………………………………………………………..28

1-4-2-1-1-خصوصیات فیزیكی عسل………………………………………………………………………………………………30

1-4-2-1-2-خصوصیات شیمیایی عسل……………………………………………………………………………………………..30

1-4-2-2- زنجبیل……………………………………………………………………………………………………………………………32

فصل دوم: مروری بر پژوهش ها ………………………………………………………………………………………………………..34

2-1- مروری بر پژوهش ها ………………………………………………………………………………………………………………35

2-1-1- پژوهش های انجام شده در مورد خامه و محصولات مشابه………………………………………………………35

2-1-2- مطالعات انجام شده در مورد اثرات دارویی عسل و زنجبیل……………………………………………………….38

فصل سوم : مواد و روش ها ………………………………………………………………………………………………………………42

3-1- تولید خامه عسل و زنجبیل………………………………………………………………………………………………………. 43

3-2-آزمایشات فیزیکو شیمیایی………………………………………………………………………………………………………….43

3-2-1-اندازه گیری pH……………………………………………………………………………………………………………………43

3-2-2-اندازه گیری اسیدیته……………………………………………………………………………………………………………….44

3-2-3-اندازه گیری چربی…………………………………………………………………………………………………………………44

این مطلب را هم بخوانید :

3-3-آزمون میکروبی…………………………………………………………………………………………………………………………44

3-4-آزمون حسی…………………………………………………………………………………………………………………………….45

3-5- تجزیه و تحلیل آماری………………………………………………………………………………………………………………45

فصل چهارم : بحث و نتیجه……………………………………………………………………………………………………………….46

4-1- نتایج حاصل از بررسی میزان چربی نمونه های خامه تولید شده…………………………………………………….47

4-2- نتایج حاصل از بررسی pH نمونه های خامه تولید شده……………………………………………………………….49

4-3- نتایج حاصل از بررسی اسیدیته نمونه های خامه تولید شده………………………………………………………….50

4-4- نتایج حاصل از آزمون حسی نمونه های خامه تولید شده……………………………………………………………..51

4-5- نتایج حاصل از آزمون های میکروبی نمونه های خامه تولید شده………………………………………………….53

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………………………………………………………………………..55

منابع فارسی و انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………….58

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………….63

فهرست جدول ها

جدول 1-1 ویژگی های شیمیایی انواع خامه طعم دار……………………………………………………………………………24

جدول4-1- نتایج آزمون میکروبی خامه عسل و زنجبیل………………………………………………………………………..54

فهرست شكل ها

شکل 3-1- دستگاه pH متر ………………………………………………………………………………………………………………43

شکل3-2-روش ژربر………………………………………………………………………………………………………………………..44

شکل 4-1- نتایج ازمون چربی برای خامه معمولی و فرمولاسیون های خامه عسل و زنجبیل………………………49

شکل 4-2- نتایج آزمونpH برای خامه معمولی و فرمولاسیون های خامه عسل و زنجبیل…………………………50

شکل 4-3- نتایج ازمون اسیدیته برای خامه معمولی و فرمولاسیون های خامه عسل و زنجبیل……………………51

شکل 4-4- نتایج ارزیابی حسی خامه عسل و زنجبیل (فرمولاسیون  L ) و خامه معمولی…………………………..53

چکیده

فراورده های استریلیزه شیر كه به روش فرادما تهیه می شوند، بویژه شیر و خامه فرادما در سالهای اخیر ،جای خود را در رژیم غذایی مردم ایران باز كرده اند. با افزودن ترکیبات سلامت بخش به محصولاتی نظیر خامه صبحانه می توان ارزش غذایی این محصولات را ارتقا داد. در این تحقیق غلظت های 0، 3، 5 و7 درصد از پودر زنجبیل که با استفاده از فرایند پرتودهی سالم سازی شده بود و همچنین غلظت های 0، 10، 20 و 30 درصد از عسل در فرمولاسیون خامه صبحانه با 30 درصد چربی استفاده شد و سطح علاقه مندی مصرف کنندگان به این محصول در مقایسه با خامه معمولی مورد بررسی حسی قرار گرفت همچنین برخی خصوصیات فیزیکو شیمیایی و میکروبی این محصول از جمله درصد چربی، pH، اسیدیته، کلیفرم، کپک و مخمر نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد اضافه کردن عسل به فرمولاسیون ها سبب کاهشpH  و افزایش اسیدیته شد. از نظر مقدار چربی تفاوت معنی داری بین فرمولاسیون های خامه وجود نداشت. فرمولاسیون L با  5 درصد پودر زنجبیل و 30 درصد عسل از نظر ارزیاب ها به عنوان بهترین فرمولاسیون خامه طعم دار انتخاب شد. با اینکه نمونه خامه معمولی از نظر امتیاز رنگ بالاتر از نمونه حاوی عسل و زنجبیل بود ولی خامه عسل و زنجبیل تولیدی از نظر ارزیاب ها از پذیرش کلی بالایی برخوردار بود. خامه عسل و زنجبیل از لحاظ میکروبی در محدوده استاندارد قرار داشت.

کلید واژه: خامه، عسل، زنجبیل، خصوصیات فیزیکو شیمیایی، خصوصیات میکروبی

مقدمه

فرآورده های استریلیزه شیر كه به روش فرادما تهیه می شوند، بویژه شیر و خامه فرادما در سالهای اخیر ،جای خود را در رژیم غذایی مردم ایران باز كرده اند و ویژگیهای خاصی مانند عمر نگهداری طولانی، عدم نیاز به شرایط خاص نگهداری، قبل از باز كردن ظرف حاوی محصول، امكان توزیع در اقصی نقاط كشور و حتی صدور به سایر كشورها، اهمیت ویژه ای به این گروه از فراورده ها بخشیده است.(فلوز، [1]2000) خامه قسمتی از شیر است كه از نظر مقدار چربی شیر نسبتاً غنی بوده و با عمل خامه گیری از شیر جدا شده و به حالت امولسیون چربی در شیر بدون چربی می باشد. انواع خامه شامل خامه کم چرب که 12 درصد چربی دارد، خامه زده شده و سفت شده که 30 درصد از آن را چربی تشکیل می دهد، خامه سنگین که 36 درصد چربی دارد، خامه های پر چرب که  40 درصد چربی دارند، خامه بریده یا خامه ترش که نوع دیگری از خامه می باشد که در کشور انگلستان تهیه می شود. این نوع خامه را با حرارت دادن خامه معمولی تهیه می کنند و به خامه بریده یا ترش معروف است. این خامه بسیار چرب بوده و 55 درصد چربی دارد.( استاندارد ملی ایران، 1386)

محصولات خامه طعم دار که اخیرا مورد توجه تولید کنندگان و مصرف کنندگان قرار گرفته است در استاندارد ملی ایران بدین صورت تعریف شده است: خامه ای است كه با افزودن انواع طعم دهنده های مجاز با و یا بدون شكر طعم دار شده و سپس با یكی از روشهای حرارتی شناخته شده پاستوریزه و یا استریلیزه ( فرادما) شده باشد برای تولید خامه طعم دار می توان از خرما، عسل، مالت، وانیل، شیره

3/9- سلطان حسین تابنده رضا علیشاه……………………… 60

4/9- ملاقات سلطان حسین با امام خمینی………………….. 61

فصل سوم………………………………………………… 31

1- صوفیان گنابادی و سیاست…………………………….. 64

2- ارتباط انجمن اخوت و فراماسونری با تصوف………………… 67

3- همراهی صوفیان با قدرت‌های حاکم………………………… 72

4- روابط صوفیان با درباریان محمدرضا شاه پهلوی دوم………… 77

1/4- مشیرالسلطنه………………………………………………… 77

2/4- رزم آرا……………………………………………….. 80

3/4- علی امینی…………………………………………………. 81

4/4- منوچهر اقبال………………………………………………… 82

6/4- سیدعبدالله انتظام………………………………………………… 84

7/4- جهان شاه صالح………………………………………………… 85

8/4- عبدالعظیم ولیان………………………………………………… 86

5- خاندان پهلوی دوم و فرقه گنابادی………………………………….. 88

6- دیدار مسئولین دولتی با اقطاب گنابادی…………………………. 90

7- ارتباط صوفیان گنابادی با دیگر فرق……………………………….. 95

8- صوفیان گنابادی و فعالیت اقتصادی………………………………. 97

نتیجه‌گیری…………………………………………………………….. 99

منابع فارسی……………………………………………………….. 102

پیوست‌ها (اسناد و عكس‌ها) …………………………………….109

کلیات:

1- مقدمه

تصوف یکی از جریانهای اجتماعی، مذهبی جهان اسلام می‌باشد که از قرن دوم به عنوان یک فرقه در کنار سایر فرق اسلامی پدیدار گشت. تا اواخر قرن دوم هجری، در جهان اسلام از تصوف بحثی نبود. پس از وفات پیامبر گرامی اسلام و اختلاف در تعیین خلیفه و سپس با روی کار آمدن بنی امیه بر مقدرات مسلمانان، در افکار وعقاید آنان اختلاف و تشتت پیدا شد. در کنار پیدایش عقاید مختلف سیاسی، عقاید مختلف دینی نیز هویدا گشت.

در قرن اول هجری پس از آلوده شدن شمار زیادی از مسلمانان به مفاسد و مادیات، عده‌ای در تلاش بودند تا از آلودگی‌های زمان خود مصون باشند و به همین دلیل حالت انزوا و گوشه نشینی به خودگرفتند، و به زهاد و عباد شهرت پیدا کردند. این افراد که با دیگر مردم از حیث رفتار و حالات متفاوت بودند، صوفی خوانده شدند و در قرن دوم هجری تصوف در میان مسلمانان مصطلح شد. تصوف در قرون بعد مراحل رشد خود را طی نمود و نقطه شروع و همه گیر شدن آن، در قرن پنجم به بعد بود. مشکلات اقتصادی و آشفتگی‌های دستگاه خلافت عباسی و حکومت‌های این دوران، زمینه و رغبت عمومی را برای گرایش به تصوف بیشتر کرد. زهد، ریاضت وگوشه نشینی، پیدا شدن تشکیلات خانقاه و حالت مرید و مرادی را نتیجه بخشید.

حمایت‌های حاکمان از صوفیان و گسترش تصوف در جامعه، ناشی از اهداف سیاسی و عقیدتی بود. و صوفیان جایگاه خاصی در بین مردم پیدا کردند.

سلسله‌های صوفیه خود را ادامه دهنده راه بزرگان دین می‌دانند و شاه نعمت الله ولی از برجستگان این سلسله به شمار می‌آید که مورد توجه حاکمان وقت قرار گرفت و از حمایت بی دریغ شاهان دکن هند و فرزندانش در خارج از ایران برخوردار شدند و سلسله نعمت اللهیه را بنیان نهادند

اعقاب شاه نعمت الله ولی به سبب خویشاوندی با خاندان صفوی در ایران و پادشاهان دکن هند، در زمره بزرگان سیاسی هم قرار گرفتند و بدین سبب مقام معنوی و نفوذ روحانی سلسله نعمت اللهی به وجود آنان تقویت گردید و با کمک‌های مالی و اقتصادی و سیاسی، طریقه نعمت اللهی نفوذ اجتماعی یافته، علاوه بر پیشرفت، استقرار و استمرار نیز شامل این گروه شد. دوازدهمین قطب سلسله نعمت اللهیه در دکن مأموری برای تبلیغ به ایران فرستاد که سرآغاز فعالیت مجدد در ایران شد. شاه علی رضا دکنی ملقب به رضا علیشاه با اعزام دو نفر

 به ایران توانست جریان تصوف نعمت‌اللهیه را دوباره در ایران احیا کرده، و در تعقیب همین اقدامات وی، افرادی به ترتیب بر مسند قطبیت تکیه زدند.

اینکه ایران، مهد پرورش آغازین تصوف به شمار می‌رود، با این همه، در هر دوره تاریخی، تصوف با سیر صعودی و نزولی روبه رو بوده، رشد و سقوط آن به اقطابی که عهده دار رهبری بودند و نیز میزان حمایت سلاطین وقت که تحت تاثیر رهبری قطب، علاقه و پشتیبانی خود را از آنان ابراز می‌کرده ارتباط مستقیمی داشته است. زیرا از آغاز پیدایش آیین تصوف، عده‌ای از فرمانرویان نسبت به صوفیان توجه داشتند. این ارتباط طرفین، در برخی از ادوار، مسلک طریقت را در حدی از اقتدار قرار می‌داد که سلاطین و بزرگان وقت بدون اجازه اقطاب کاری را انجام نمی دادند.

اقطاب در ادوار مختلف علاوه بر حفظ و تقویت ظاهر معنوی، با سران حکومت و درباریان و بزرگان منطقه ارتباط صمیمی و نزدیکی داشتند و همزمان بیگانگانی که آوازه و دلبستگی حکام منطقه به آنان را می‌شنیدند هم مراودات زیادی با آنان برقرار می‌کردند.

در یکی دو قرن اخیر، تصوف به جای تداوم معنویت و حفظ جایگاه اولیه خویش، بر خلاف اصول خود، با برخی از گروه‌های سیاسی معاصر از جمله با فراماسونری آمیخته و به حکومت و اشراف نزدیک گردیده است.

شاید در گذشته سلاطین، حکام، امرا و بزرگان از سر ارادت و اخلاص به اقطاب روی آورده و با احداث خانقاه، ارادت خویش را تداوم می‌بخشیدند، لکن با گرویدن صوفیان به جریان‌های رایج سیاسی، بتدریج جایگاه بنیادی و اساسی خویش را از دست دادند و با خواص حکومتی در هم آمیختند. شاید یکی از دلایل این ارتباط از آن جا ناشی شده باشد که بیش از آن که فرقه‌های دراویش علاقه به سیاست داشته باشند سیاستمداران به سوی آنها گرایش داشته و در آشکار و نهان از ظرفیت‌های آن‌ها برای تغییر در جامعه حکومتی خویش استفاده می‌کردند زیرا که طرفین از برقراری ارتباط فیمابین برای مریدان و طرفداران خود بهره می‌بردند.

توجه فرمانروایان و رجال سیاسی به مشایخ طریقت سبب می‌شد که گاهی هم مردم از این حسن رابطه استفاده کرده و خواسته‌های خود را به وسیله شیوخ به عرض دیوانیان برسانند و بر

این مطلب را هم بخوانید :

پایان نامه روانشناسی درباره : آموزش ضمن خدمت - خلاقیت و نوآوری تحول آفرین

 عکس شیوخ هم می‌توانستند با نفوذ در آنان مشکلات بسیاری را مرتفع نمایند.

از دوره قاجار، یکی از کسانی که ادعای قطبیت کرد، محمد کاظم تنباکو فروش ملقب به سعادت علیشاه است که سلسله گنابادی از این شخصیت انشعاب پیدا می‌کند. وی در سال 1276 به ادعای سلسله‌ای خویش، فرمان خلافت پیدا می‌کند و بعد از سعادت علیشاه به ترتیب، سلطان علیشاه، نور علیشاه، صالح علیشاه، رضا علیشاه، محبوب علیشاه و اکنون مجذوب علیشاه قطب سلسله گنابادی شده اند. به این ترتیب مسندی جانشینی اقطاب گنابادی، در این سلسله موروثی شد.

در دوره پهلوی، تصوف کم و بیش مورد توجه و اقبال حکومت و درباریان واقع شد. آن چنانکه عده‌ای از دولتمردان وقت نیز خود را به یکی از سلسله‌های تصوف منتسب می‌کردند.

 در باره احوال سلسله‌های تصوف کتاب‌ها و مقالات فراوانی به صورت مستقل و یا نشریات مختلف انتشار یافته است.

2- بیان مسأله

صوفیان یکی از گروههای مهم اجتماعی در تاریخ ایران هستند که در دوران معاصر تحرکات زیادی داشته و با حکومت‌های زمانه خود روابط مختلفی بر قرار کرده اند. با روی کار آمدن سلسله پهلوی که رویکردی استبدادی داشت، صوفیان خواسته یا ناخواسته وارد نوعی اتخاذ مواضع نسبت به حکومت پهلوی شدند به وِیژه رهبران دراویش گنابادی برای ادامه فعالیت خود و همچنین رقابت با علما و فقهای شیعه که مناسبات سردی با حاکمیت داشتند، این ارتباط با پهلوی دوم از روند خاصی بر خوردار گردید، آنان به مسئله روابط با پهلوی دوم توجه ویژه‌ای نموده و محمدرضا شاه نیز برای نزدیکی، حفظ و تدام ارتباط با گروه‌های مختلف دراویش از انگیزه‌های مختلف بهره‌برداری کرده و به پیروی از او بسیاری از درباریان نظامی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره این دوره نیز متمایل به فرقه مذکور گشتند. بررسی چگونگی و میزان روابط دو سویه و مواضع صوفیان نسبت به دربار پهلوی دوم مورد توجه پژوهش حاضر قرار گرفته است.

3- ضرورت و اهمیت تحقیق

گروه‌های سیاسی و مذهبی فراوانی از گذشته و نیز در دوره پهلوی در ایران شکل گرفته که از جمله آن ها، فرقه دراویش گنابادی می‌باشد. شناسایی و معرفی گروه‌های صوفیان معاصر با حکومت پهلوی دوم و بویژه دراویش گنابادی و بررسی روابط آنان با دربار پهلوی و تبیین روابط احتمالی نهان و آشکار آنها با یکدیگر یکی از ضرورت‌هایی بود که گویا تاکنون عطف توجه‌ای به آن نشده بود که در رساله حاضر و در حدود اسناد و سوابق موجود برای نخستین بار مورد بررسی قرار گرفته است.

4- اهداف تحقیق

صوفیان و بوِیژه دراویش گنابادی در حکومت پهلوی دوم گاه وارد فعالیت‌های مختلف و در زمینه‌های گوناگون شده بودند به طوری که بررسی کم و کیف این روابط، روشنگر اوضاع این فرقه در دوران معاصر شده و نشان داده که روابط فی مابین آنان از اعتماد خاصی بر خوردار و بر همین قیاس تداوم داشته است.

5- هدف کلی

تحقیق و پژوهش درباره چگونگی فعالیت صوفیان معاصر به ویژه فرقه گنابادی در ایران و در دوره پهلوی دوم، کمتر مورد توجه واقع شده که در رساله حاضر و در راستای تبیین روابط و حفاظت از صوفیان در دوره پهلوی دوم، مورد التفات، حکومت و درباریان در ابعاد مختلف قرار گرفته است.

6- اهداف ویژه