1-6 ابزار و روش تحقیق …………………………………………………..7
فصل دوم: مرور منابع و تحقیقات……………………………………………………8
2-1 کودک ……………………………………..8
2-2 روانشناسی رشد و دیدگاههای مختلف در روانشناسی رشد ………………………………………………………………10
2-2-1 نظریه رشد و شناخت ……………….12
2-3 روانشناسی تربیتی …………………………14
2-4 کودک و آموزش…………………………………………..16
2-4-1 سابقه و ضرورت آموزش کودکان در خارج از ایران ………16
2-4-1-1 مهدکودک مجازی در استرالیا ……………………………………………18
2-4-2 سابقه و ضرورت آموزش کودکان در ایران ………18
2-4-3 نگاهی به آموزش و پرورش کودکان در جهان امروز ……..19
2-4-4 انتخاب شیوه مناسب آموزشی ……………………………………………………………..22
2-5 خلاقیت ……………………………………………………………………..22
2-5-1 مفهوم خلاقیت ……………………………………………………………………………22
2-5-2 عوامل موثر بر خلاقیت ………………………………………………………………………….23
2-5-3 اهمیت خلاقیت از منظر آموزشی ……………………………………………………………………………………………23
2-5-4 راهبردهایی در جهت پرورش خلاقیت کودکان ………………………………………………………………………..24
2-5-4-1محورهای آموزش خلاقیت در جریان تدریس………………………………………………………………………..24
2-6 کودک و بازی …………………………………………………………………………………………………………………………25
2-6-1 بازی و شخصیت ………………………………………………………………………………………………………………….27
2-6-2 بازی و رشد اجتماعی ……………………………………………………………………………………………………………28
2-6-3 نقش بازی در رشد و زندگی کودک ………………………………………………………………………………………..28
2-7 کودک و هنر …………………………………………………………………………………………………………………………..29
2-7-1 تئاتر و هنرهای نمایشی ………………………………………………………………………………………………………..29
2-7-2 موسیقی و کودک ………………………………………………………………………………………………………………..30
2-7-3 آواز ……………………………………………………………………………………………………………………………………31
2-7-4 قصه و قصه گویی ……………………………………………………………………………………………………………….32
2-7-5 شعر …………………………………………………………………………………………………………………………………32
1-6 ابزار و روش تحقیق …………………………………………………..7
فصل دوم: مرور منابع و تحقیقات……………………………………………………8
2-1 کودک ……………………………………..8
2-2 روانشناسی رشد و دیدگاههای مختلف در روانشناسی رشد ………………………………………………………………10
2-2-1 نظریه رشد و شناخت ……………….12
2-3 روانشناسی تربیتی …………………………14
2-4 کودک و آموزش…………………………………………..16
2-4-1 سابقه و ضرورت آموزش کودکان در خارج از ایران ………16
2-4-1-1 مهدکودک مجازی در استرالیا ……………………………………………18
2-4-2 سابقه و ضرورت آموزش کودکان در ایران ………18
2-4-3 نگاهی به آموزش و پرورش کودکان در جهان امروز ……..19
2-4-4 انتخاب شیوه مناسب آموزشی ……………………………………………………………..22
2-5 خلاقیت ……………………………………………………………………..22
2-5-1 مفهوم خلاقیت ……………………………………………………………………………22
2-5-2 عوامل موثر بر خلاقیت ………………………………………………………………………….23
2-5-3 اهمیت خلاقیت از منظر آموزشی ……………………………………………………………………………………………23
2-5-4 راهبردهایی در جهت پرورش خلاقیت کودکان ………………………………………………………………………..24
2-5-4-1محورهای آموزش خلاقیت در جریان تدریس………………………………………………………………………..24
2-6 کودک و بازی …………………………………………………………………………………………………………………………25
2-6-1 بازی و شخصیت ………………………………………………………………………………………………………………….27
2-6-2 بازی و رشد اجتماعی ……………………………………………………………………………………………………………28
2-6-3 نقش بازی در رشد و زندگی کودک ………………………………………………………………………………………..28
2-7 کودک و هنر …………………………………………………………………………………………………………………………..29
2-7-1 تئاتر و هنرهای نمایشی ………………………………………………………………………………………………………..29
2-7-2 موسیقی و کودک ………………………………………………………………………………………………………………..30
2-7-3 آواز ……………………………………………………………………………………………………………………………………31
2-7-4 قصه و قصه گویی ……………………………………………………………………………………………………………….32
2-7-5 شعر …………………………………………………………………………………………………………………………………32
2-7-6 نقاشی ……………………………………………………………………………………………………………………………….33
2-7-6-1 نقاشی و فرا فکنی ………………………………………………………………………………………………………….33
2-8 کودک و معماری ……………………………………………………………………………………………………………………..34
2-9 محیط، بازی، خلاقیت …………………………………………………..34
2-10 روند رشد و بازی کودک ……………………………………………….35
2-11 ادراک کودک …………………………………………….36
2-11-1 حواس پنجگانه ……………………………………………37
2-11-2 هوش ……………………………………………………….38
2-11-3 حافظه ……………………………………39
2-12 دریافت حسی و ادراکی کودک از فضا ……………………39
2-13 تاثیر شرایط محیطی و کالبدی بر کودکان ……………………………….40
2-13-1رنگ …………………………………………………………40
2-13-2 نور …………………………………………………..42
2-13-3 صوت …………………………………………………………………………42
2-13-4 تهویه ……………………………………………………..43
2-14 فضای معماری کودکان ……………………………….43
2-15 خصوصیات فضاهای مورد نظر جهت طراحی ………………………………44
2-16 تعامل با محیط ………………………………..45
2-16-1 استفاده از عوامل طبیعی زمین ……………………………………………………..45
2-16-2 فضای سبز ………………………………………………………………….46
2-16-3 آب …………………………………………………………………..47
2-17 طراحی فضای باز و زمین بازی ……………………………………..48
2-17-1 ساختارهای بازیها …………………………………………………..48
2-17-1-1 پر جنب و جوش. بازی های فیزیکی ……………………………………..49
2-17-1-2 فکر کردن. بازی های خلاقانه ………………………………………50
2-17-1-3 داشتن همراه. بازیهای اجتماعی ……………………………………..50
2-17-1-4 بازی در سکوت و آرامش …………………………………………………51
2-17-1-5 تجربه کردن. یادگیری از طریق بازی های حسی …………………………………51
2-17-2 بازی با شن وگل ………………………………………………………….53
2-17-3 اسباب بازیها …………………………………………………………..54
2-18 طراحی فضا برای کودکان ……………………………………….56
فصل سوم: نمونه های معماری برای کودکان ………………………………………………………57
3-1 نمونه های خارجی …………………………………………..57
3-1-1مهد کودک بارباپاپا ……………………………………………57
3-1-2 مهد کودک ترنتن…………………………………………………61
3-1-3مهد کودک 8 کلاسه……………………………………….67
3-1-4 مهد کودک سبرا ………………………………………………………………71
3-1-5 مهد کودک کرلینگ ……………………………………….74
3-2نمونه های داخلی ………………………………………77
3-2-1مهد کودک راهیان رشد ………………………………………………….77
3-2-2 مهد کودک قصه من ………………………………………………………………81
3-3 نتیجه گیری …………………………………………….87
فصل چهارم: مطالعات بستر طرح ……………………………………………………89
4-1 شناخت منطقه مطالعاتی …………………………………………………89
4-1-1 تاریخچه شهر تهران ……………………………………………………………………..89
4-1-2 جغرافیای مكانی ………………………………………………………………..90
4-1-3 جغرافیای سیاسی …………………………………………………………91
4-1-4 جغرافیای طبیعی ……………………………………………………………………92
4-1-4-1 موقعیت و وسعت …………………………………………………………………92
4-1-4-2 ناهمواری ها ………………………………………………………………92
4-1-4-3 آب و هوا ………………………………………………………..93
4-1-4-4 منابع آب ………………………………………………………96
4-1-4-5 زلزله خیزی …………………………………………………96
4-1-5 راهبردهای طراحی ………………………………………………………..97
4-1-5-1 فرم مناسب بنا در ارتباط با اقلیم …………………………………………….97
4-1-5-2 مصالح ساختمانی در رابطه با اقلیم …………………………………………97
4-2 بررسی سایت …………………………………………………………..98
4-2-1 تاریخچه اراضی عباس آباد …………………………………………………98
4-2-2 بررسی موقعیت فرهنگی سایت- تم پارک ها …………………………………..103
4-2-2-1 بوستان آب و آتش ………………………………………………………103
4-2-2-2 بوستان نوروز ……………………………………………………………………..104
4-2-2-3 شهر دوستدار کودک ………………………………………………109
4-2-2-4 نقش فضای سبز در شهرهای دوستدار كودك……………………………..110
4-2-2-5 پهنه دوستدار کودک در اراضی عباس آباد ………………………………111
4-2-2-6 موقیت سایت در اراضی عباس آباد……………………………………………112
4-2-2-7 مسیرهای دسترسی به سایت………………………………………..113
4-2-2-8 تراکم مسکونی در اطراف سایت……………………………………114
4-2-3 دلایل انتخاب سایت …………………………………………………114
4-3 ضوابط و استانداردها ………………………………115
4-3-1 طراحی ساختمان آموزشی …………………………………………………115
4-3-2 استانداردهای کلی …………………………………………………………..116
4-3-3 ایمنی در محوطه ……………………………………………….117
4-3-4 نرده های ایمن …………………………………………117
4-3-5 ایمنی در مسیر های حرکت…………………………………………119
4-3-6 ایمنی در راهرو ها………………………………………………………..119
4-3-7 ایمنی در مسیر پله ها ……………………………………120
4-3-8 شرایط ایمنی پوشش کف …………………………………………….121
4-3-9شرایط ایمنی درها …………………………………………………………….122
4-3-10شرایط ایمنی پنجره ها ………………………………………..123
4-3-11شرایط ایمنی در فضای بهداشتی …………………………………123
4-3-12شرایط ایمنی تجهیزات ………………………………………….124
فصل پنجم: معرفی طرح ………………………………………………………125
5-1 مبانی طرح …………………………………………………………………..125
5-2 نشاط در فضای معماری …………………………………………..126
5-2-1 راحتی ……………………………………………………………..126
5-2-2 اکتشاف در فضا …………………………………………………126
5-2-3 تنوع و پیچیدگی …………………………………………………………126
5-2-4 خوانایی ……………………………………………………………….127
5-2-5 پذیرا بودن فضا ……………………………………………………..127
5-2-6 رشد اجتماعی ……………………………………………………128
5-2-7 ارتباط و قلمرو گزینی …………………………………128
5-2-8 خلوت ……………………………………………………………..128
5-3 روند طراحی ………………………………………………………………..130
5-3-1 فضای باز ………………………………………………………….130
5-3-2 فضاهای بسته ……………………………………………………..131
5-3-2-1 آموزشی ………………………………………………………….131
5-3-2-2 خدماتی ………………………………………………………………………..133
5-3-2-3 اداری …………………………………………………………………………134
5-3-3 فضاهای نیمه باز ……………………………………………………………………134
5-4برنامه فیزیکی …………………………………………………….135
5-5 تاسیسات …………………………………………………………………….137
5-6 سازه ……………………………………………………………..137
5-6-1 سیستم اسکلت بتنی ………………………………………………..138
5-6-2 ایمنی کلی شیشه ها ………………………………………………138
5-6-2-1 نیاز های ایمنی …………………………………………………….139
5-7 نقشه ها …………………………………………………………………140
فهرست منابع …………………………………………………………………..150
چکیده
کودک در دنیای امروز جایگاه بسیار ویژه ای دارد تا جایی که می توان آینده ملتها و جایگاه جهانی آنان را براساس خصوصیات کودکانشان پیش بینی نمود. در کشورهای پیشرفته روشهای آموزشی را در جهت شکوفایی استعدادهای بالفطره کودکان تعیین می نمایند.کودکان جهت رشد نیاز به شناخت توانایی ها و نیازهای روحی و جسمی، و پتانسیل های درونیشان را دارند. بدین منظور به فضایی نیاز دارند که بتوانند آزادانه در آن بدوند، بازی کنند و خود با توجه به فطرت خویش به جستجو و تجربه بپردازند. اما در شهرهای کنونی کمتر فضای امن و مناسبی برای فعالیتهای کودکان یافت می شود. کودک امروز به دلیل عدم ایمنی و امنیت محیط شهری در اتاق کوچک خود در انبوهی از آپارتمان ها محبوس شده است، و دیگر از آن جنب و جوش و هیاهو جهت شناخت و کسب تجربه در محیط خارج از خانه خبری نیست. درحالی که او فضایی می خواهد که بتواند خلا حضور طبیعت را در زندگی اش پر کند، مکانی که زمینه مناسب برای پرورش و رشد استعدادهایش را ایجاد کند.”مهد کودک ها” فضاهایی مختص کودکان می باشند، در گذشته صرفا جهت نگهداری کودکان بوده اند،اما این فضاها در دنیای امروزه دارای وظایفی جدید می باشند. مهدکودک ها برای سالیان متمادی است که ساختمان هایی بی رنگ، یکنواخت و صرفا عملکرد گرا بودند و باید این نکته را متذکر شد که صرفا استفاده از رنگهای شاد درخانه های تغییر کاربری یافته به مهد کودک نمی تواند فضایی مناسب برای کودکان باشد. بلکه در طراحی فضای معمارانه، آن فضا باید متناسب با سن، سلیقه و شرایط جسمی و روحی استفاده کنندگانش باشد. در این پژوهش تلاش بر این بوده است تا فضایی صرفا برای کودکان به نام “خانه کودک” و با تاکید بر بهره گیری از قابلیت های محیطی و آموزشی موثر بر ذهن و رفتار کودکان و رویکردی جهت ارتقاء و شکوفایی خلاقیت و حس بازی انگیزی در آنان با تدابیر معمارانه است. طراحی خانه کودک برای گروه سنی 3 تا 10 سال در نظر گرفته شده است و سعی بر تلفیق معماری و طبیعت در ایجاد فضاهای انعطاف پذیر و متنوع می باشد. فضاهای طراحی شده در خانه کودک بر اساس مطالعات و نیازهای کودکان و عوامل موثر بر رشد خلاقیت در کودکان می باشد. پس از تعیین نمودن اهداف این تحقیق و طراحی، روشهایی مورد استفاده قرار گرفته شامل مرور منابع و مطالعه منابع کتابخانه ای، مشاهده، مصاحبه و بررسی نمونه های موجود و مرتبط با موضوع و بهره گیری از یافته ها در طراحی معماری استفاده شد.
کلید واژگان: کودک، بازی، خلاقیت، معماری
فصل اول
کلیات تحقیق
این فصل شامل مقدمه، بیان مسئله، اهمیت موضوع، سوالات تحقیق،اهداف پژوهش و طراحی، ابزار و روش تحقیق است.
1-1مقدمه
دنیای امروز به دلیل گسترش رویدادهای علمی و تکنولوژیکی و نفوذ عمیق آنها در همه سطوح زندگی، عصر ارتباط و اطلاع رسانی نامیده می شود. به گونه ای که گسترش این امر، در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، به مقدار قابل ملاحظه ای مشاهده می شود. آموزش و پرورش به عنوان یکی از پایه ای ترین مفاهیم در تشکیل و توسعه ساختار یک جامعه به شدت تحت تاثیر این گسترش قرار گرفته است.
شکوفایی خلاقیت و نوآوری از مباحث مهم و با اهمیت دنیای امروز است که می توان پیشرفت و توسعه کشورها را به این عامل وابسته دانست. در دنیای امروز رقابت، خلاقیت و نو آوری می‌تواند عامل برد باشد، بنابراین باید کوشش کرد که در جهت پرورش و شکوفاکردنخلاقیت ذهنی کودکان و نوجوانان کشورمان گام برداریم و به عواملی که در این راستا موثر هستند توجه کنیم و مبانی آموزش و پرورش خلاقیت را در سطح جامعه ترویج دهیم. از آنجا که تقویت خلاقیت در دوران کودکی در تمام مدت عمر شخص موثر است باید آنرا بسیار مهم دانست. گارد نر معتقد است که تصور و تخیلی که در اوایل دوران کودکی شکل می‌گیرد، مبنای خلاقیت در دوران بلوغ است. آموزش و پرورش صحیح کودک به معناى فراهم آوردن مقدمات لازم براى به فعلیت رساندن قواى او است و باید به رشد احساسی ، فیزیکی و عقلانی او کمک کرده تا با مشکلات و درگیری های زندگی به راحتی برخورد کند و برای آن ها راه حل پیدا کند.
بسیاری از پژوهش های حوزه کودک به وجه اکتسابی رشد و یادگیری می پردازد. فلسفه های متنوع آموزشی نظیر تجربه گرایی، طبیعت گرایی، رفتار گرایی و …نتیجه همین پژوهش ها است. دیدگاه های نوین از جمله آموزش خلاق، یادگیری بازی محور و یادگیری فرآیندی را مبتنی بر خلاقیت و ابتکار کودک می داند که تحت تاثیر محیط فیزیکی و اجتماعی شکل می گیرد. در پی طراحی این شیوه های یادگیری، خلق فضاهایی برای میزبانی آن ها ضروری به نظر می رسد. بحث فضاهای عمومی دوستدار کودک و پیش از آن جنبش ساخت زمینهای باز از یک طرف، توسعه مدارس باز، مدارس چند هسته ای، مدارس اجتماعی از طرف دیگر و خلق موزها، فرهنگسراها و پارک های اختصاصی کودکان همه پاسخی به این ضرورت است.
پژوهش ها نشان می دهند در دوران کودکی قابلیت ها و خلاقیت کودکان پایه گذاری می شود و بهترین زمان پیشرفت برای خلاقیت و تخیل در فاصله سنی 2 تا 10 سال روی می دهد و کودکان طی این سالها از محیط تاثیر بیشتری می گیرد و در مورد محیط خود به طور طبیعی کنجکاو هستند (عظمتی، 1387).
1-2بیان مسئله
انسان از بدو تکامل، شروع به بنیان نهادن تمدن نمود و در طول این روند تکامل متناسب با هر نیازی برای آن ابزاری طراحی کرده و ساخته است. یکی از این نیازها ساختمان بوده که در روند تکامل بشر و ایجاد دانش در این زمینه، معمار طراحی آنرا متناسب با نیازهای استفاده کنندگان در طراحی اش تامین می نموده. در طراحی معماری، سلایق، علایق، عملکرد و کاربری ساختمان متناسب با شرایط محیطی در نظر گرفته می شود. در سالهای دورتر خانه بستری اجتماعی و عاطفی برای رشد و تعالی کودک فراهم می ساخت و دوره بلند مدتی از کودکی را در بر می گرفت. اما امروزه خانه های ما نمی توانند مامن همیشگی کودکان باشند چرا که آن ها قابلیت لازم برای برآوردن نیازهای یک کودک را ندارند.
2-7-6 نقاشی ……………………………………………………………………………………………………………………………….33
2-7-6-1 نقاشی و فرا فکنی ………………………………………………………………………………………………………….33
2-8 کودک و معماری ……………………………………………………………………………………………………………………..34
2-9 محیط، بازی، خلاقیت …………………………………………………..34
2-10 روند رشد و بازی کودک ……………………………………………….35
2-11 ادراک کودک …………………………………………….36
2-11-1 حواس پنجگانه ……………………………………………37
2-11-2 هوش ……………………………………………………….38
2-11-3 حافظه ……………………………………39
2-12 دریافت حسی و ادراکی کودک از فضا ……………………39
2-13 تاثیر شرایط محیطی و کالبدی بر کودکان ……………………………….40
2-13-1رنگ …………………………………………………………40
2-13-2 نور …………………………………………………..42
2-13-3 صوت …………………………………………………………………………42
2-13-4 تهویه ……………………………………………………..43
2-14 فضای معماری کودکان ……………………………….43
2-15 خصوصیات فضاهای مورد نظر جهت طراحی ………………………………44
2-16 تعامل با محیط ………………………………..45
2-16-1 استفاده از عوامل طبیعی زمین ……………………………………………………..45
2-16-2 فضای سبز ………………………………………………………………….46
2-16-3 آب …………………………………………………………………..47
2-17 طراحی فضای باز و زمین بازی ……………………………………..48
2-17-1 ساختارهای بازیها …………………………………………………..48
2-17-1-1 پر جنب و جوش. بازی های فیزیکی ……………………………………..49
2-17-1-2 فکر کردن. بازی های خلاقانه ………………………………………50
2-17-1-3 داشتن همراه. بازیهای اجتماعی ……………………………………..50
2-17-1-4 بازی در سکوت و آرامش …………………………………………………51
2-17-1-5 تجربه کردن. یادگیری از طریق بازی های حسی …………………………………51
این مطلب را هم بخوانید :
2-17-2 بازی با شن وگل ………………………………………………………….53
2-17-3 اسباب بازیها …………………………………………………………..54
2-18 طراحی فضا برای کودکان ……………………………………….56
فصل سوم: نمونه های معماری برای کودکان ………………………………………………………57
3-1 نمونه های خارجی …………………………………………..57
3-1-1مهد کودک بارباپاپا ……………………………………………57
3-1-2 مهد کودک ترنتن…………………………………………………61
3-1-3مهد کودک 8 کلاسه……………………………………….67
3-1-4 مهد کودک سبرا ………………………………………………………………71
3-1-5 مهد کودک کرلینگ ……………………………………….74
3-2نمونه های داخلی ………………………………………77
3-2-1مهد کودک راهیان رشد ………………………………………………….77
3-2-2 مهد کودک قصه من ………………………………………………………………81
3-3 نتیجه گیری …………………………………………….87
فصل چهارم: مطالعات بستر طرح ……………………………………………………89
4-1 شناخت منطقه مطالعاتی …………………………………………………89
4-1-1 تاریخچه شهر تهران ……………………………………………………………………..89
4-1-2 جغرافیای مكانی ………………………………………………………………..90
4-1-3 جغرافیای سیاسی …………………………………………………………91
4-1-4 جغرافیای طبیعی ……………………………………………………………………92
4-1-4-1 موقعیت و وسعت …………………………………………………………………92
4-1-4-2 ناهمواری ها ………………………………………………………………92
4-1-4-3 آب و هوا ………………………………………………………..93
4-1-4-4 منابع آب ………………………………………………………96
4-1-4-5 زلزله خیزی …………………………………………………96
4-1-5 راهبردهای طراحی ………………………………………………………..97
4-1-5-1 فرم مناسب بنا در ارتباط با اقلیم …………………………………………….97
4-1-5-2 مصالح ساختمانی در رابطه با اقلیم …………………………………………97
4-2 بررسی سایت …………………………………………………………..98
4-2-1 تاریخچه اراضی عباس آباد …………………………………………………98
4-2-2 بررسی موقعیت فرهنگی سایت- تم پارک ها …………………………………..103
4-2-2-1 بوستان آب و آتش ………………………………………………………103
4-2-2-2 بوستان نوروز ……………………………………………………………………..104
4-2-2-3 شهر دوستدار کودک ………………………………………………109
4-2-2-4 نقش فضای سبز در شهرهای دوستدار كودك……………………………..110
4-2-2-5 پهنه دوستدار کودک در اراضی عباس آباد ………………………………111
4-2-2-6 موقیت سایت در اراضی عباس آباد……………………………………………112
4-2-2-7 مسیرهای دسترسی به سایت………………………………………..113
4-2-2-8 تراکم مسکونی در اطراف سایت……………………………………114
4-2-3 دلایل انتخاب سایت …………………………………………………114
4-3 ضوابط و استانداردها ………………………………115
4-3-1 طراحی ساختمان آموزشی …………………………………………………115
4-3-2 استانداردهای کلی …………………………………………………………..116
4-3-3 ایمنی در محوطه ……………………………………………….117
4-3-4 نرده های ایمن …………………………………………117
4-3-5 ایمنی در مسیر های حرکت…………………………………………119
4-3-6 ایمنی در راهرو ها………………………………………………………..119
4-3-7 ایمنی در مسیر پله ها ……………………………………120
4-3-8 شرایط ایمنی پوشش کف …………………………………………….121
4-3-9شرایط ایمنی درها …………………………………………………………….122
4-3-10شرایط ایمنی پنجره ها ………………………………………..123
4-3-11شرایط ایمنی در فضای بهداشتی …………………………………123
4-3-12شرایط ایمنی تجهیزات ………………………………………….124
فصل پنجم: معرفی طرح ………………………………………………………125
5-1 مبانی طرح …………………………………………………………………..125
5-2 نشاط در فضای معماری …………………………………………..126
5-2-1 راحتی ……………………………………………………………..126
5-2-2 اکتشاف در فضا …………………………………………………126
5-2-3 تنوع و پیچیدگی …………………………………………………………126
5-2-4 خوانایی ……………………………………………………………….127
5-2-5 پذیرا بودن فضا ……………………………………………………..127
5-2-6 رشد اجتماعی ……………………………………………………128
5-2-7 ارتباط و قلمرو گزینی …………………………………128
5-2-8 خلوت ……………………………………………………………..128
5-3 روند طراحی ………………………………………………………………..130
5-3-1 فضای باز ………………………………………………………….130
5-3-2 فضاهای بسته ……………………………………………………..131
5-3-2-1 آموزشی ………………………………………………………….131
5-3-2-2 خدماتی ………………………………………………………………………..133
5-3-2-3 اداری …………………………………………………………………………134
5-3-3 فضاهای نیمه باز ……………………………………………………………………134
5-4برنامه فیزیکی …………………………………………………….135
5-5 تاسیسات …………………………………………………………………….137
5-6 سازه ……………………………………………………………..137
5-6-1 سیستم اسکلت بتنی ………………………………………………..138
5-6-2 ایمنی کلی شیشه ها ………………………………………………138
5-6-2-1 نیاز های ایمنی …………………………………………………….139
5-7 نقشه ها …………………………………………………………………140
فهرست منابع …………………………………………………………………..150
چکیده
کودک در دنیای امروز جایگاه بسیار ویژه ای دارد تا جایی که می توان آینده ملتها و جایگاه جهانی آنان را براساس خصوصیات کودکانشان پیش بینی نمود. در کشورهای پیشرفته روشهای آموزشی را در جهت شکوفایی استعدادهای بالفطره کودکان تعیین می نمایند.کودکان جهت رشد نیاز به شناخت توانایی ها و نیازهای روحی و جسمی، و پتانسیل های درونیشان را دارند. بدین منظور به فضایی نیاز دارند که بتوانند آزادانه در آن بدوند، بازی کنند و خود با توجه به فطرت خویش به جستجو و تجربه بپردازند. اما در شهرهای کنونی کمتر فضای امن و مناسبی برای فعالیتهای کودکان یافت می شود. کودک امروز به دلیل عدم ایمنی و امنیت محیط شهری در اتاق کوچک خود در انبوهی از آپارتمان ها محبوس شده است، و دیگر از آن جنب و جوش و هیاهو جهت شناخت و کسب تجربه در محیط خارج از خانه خبری نیست. درحالی که او فضایی می خواهد که بتواند خلا حضور طبیعت را در زندگی اش پر کند، مکانی که زمینه مناسب برای پرورش و رشد استعدادهایش را ایجاد کند.”مهد کودک ها” فضاهایی مختص کودکان می باشند، در گذشته صرفا جهت نگهداری کودکان بوده اند،اما این فضاها در دنیای امروزه دارای وظایفی جدید می باشند. مهدکودک ها برای سالیان متمادی است که ساختمان هایی بی رنگ، یکنواخت و صرفا عملکرد گرا بودند و باید این نکته را متذکر شد که صرفا استفاده از رنگهای شاد درخانه های تغییر کاربری یافته به مهد کودک نمی تواند فضایی مناسب برای کودکان باشد. بلکه در طراحی فضای معمارانه، آن فضا باید متناسب با سن، سلیقه و شرایط جسمی و روحی استفاده کنندگانش باشد. در این پژوهش تلاش بر این بوده است تا فضایی صرفا برای کودکان به نام “خانه کودک” و با تاکید بر بهره گیری از قابلیت های محیطی و آموزشی موثر بر ذهن و رفتار کودکان و رویکردی جهت ارتقاء و شکوفایی خلاقیت و حس بازی انگیزی در آنان با تدابیر معمارانه است. طراحی خانه کودک برای گروه سنی 3 تا 10 سال در نظر گرفته شده است و سعی بر تلفیق معماری و طبیعت در ایجاد فضاهای انعطاف پذیر و متنوع می باشد. فضاهای طراحی شده در خانه کودک بر اساس مطالعات و نیازهای کودکان و عوامل موثر بر رشد خلاقیت در کودکان می باشد. پس از تعیین نمودن اهداف این تحقیق و طراحی، روشهایی مورد استفاده قرار گرفته شامل مرور منابع و مطالعه منابع کتابخانه ای، مشاهده، مصاحبه و بررسی نمونه های موجود و مرتبط با موضوع و بهره گیری از یافته ها در طراحی معماری استفاده شد.
کلید واژگان: کودک، بازی، خلاقیت، معماری
فصل اول
کلیات تحقیق
این فصل شامل مقدمه، بیان مسئله، اهمیت موضوع، سوالات تحقیق،اهداف پژوهش و طراحی، ابزار و روش تحقیق است.
1-1مقدمه
دنیای امروز به دلیل گسترش رویدادهای علمی و تکنولوژیکی و نفوذ عمیق آنها در همه سطوح زندگی، عصر ارتباط و اطلاع رسانی نامیده می شود. به گونه ای که گسترش این امر، در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، به مقدار قابل ملاحظه ای مشاهده می شود. آموزش و پرورش به عنوان یکی از پایه ای ترین مفاهیم در تشکیل و توسعه ساختار یک جامعه به شدت تحت تاثیر این گسترش قرار گرفته است.
شکوفایی خلاقیت و نوآوری از مباحث مهم و با اهمیت دنیای امروز است که می توان پیشرفت و توسعه کشورها را به این عامل وابسته دانست. در دنیای امروز رقابت، خلاقیت و نو آوری می‌تواند عامل برد باشد، بنابراین باید کوشش کرد که در جهت پرورش و شکوفاکردنخلاقیت ذهنی کودکان و نوجوانان کشورمان گام برداریم و به عواملی که در این راستا موثر هستند توجه کنیم و مبانی آموزش و پرورش خلاقیت را در سطح جامعه ترویج دهیم. از آنجا که تقویت خلاقیت در دوران کودکی در تمام مدت عمر شخص موثر است باید آنرا بسیار مهم دانست. گارد نر معتقد است که تصور و تخیلی که در اوایل دوران کودکی شکل می‌گیرد، مبنای خلاقیت در دوران بلوغ است. آموزش و پرورش صحیح کودک به معناى فراهم آوردن مقدمات لازم براى به فعلیت رساندن قواى او است و باید به رشد احساسی ، فیزیکی و عقلانی او کمک کرده تا با مشکلات و درگیری های زندگی به راحتی برخورد کند و برای آن ها راه حل پیدا کند.
بسیاری از پژوهش های حوزه کودک به وجه اکتسابی رشد و یادگیری می پردازد. فلسفه های متنوع آموزشی نظیر تجربه گرایی، طبیعت گرایی، رفتار گرایی و …نتیجه همین پژوهش ها است. دیدگاه های نوین از جمله آموزش خلاق، یادگیری بازی محور و یادگیری فرآیندی را مبتنی بر خلاقیت و ابتکار کودک می داند که تحت تاثیر محیط فیزیکی و اجتماعی شکل می گیرد. در پی طراحی این شیوه های یادگیری، خلق فضاهایی برای میزبانی آن ها ضروری به نظر می رسد. بحث فضاهای عمومی دوستدار کودک و پیش از آن جنبش ساخت زمینهای باز از یک طرف، توسعه مدارس باز، مدارس چند هسته ای، مدارس اجتماعی از طرف دیگر و خلق موزها، فرهنگسراها و پارک های اختصاصی کودکان همه پاسخی به این ضرورت است.
پژوهش ها نشان می دهند در دوران کودکی قابلیت ها و خلاقیت کودکان پایه گذاری می شود و بهترین زمان پیشرفت برای خلاقیت و تخیل در فاصله سنی 2 تا 10 سال روی می دهد و کودکان طی این سالها از محیط تاثیر بیشتری می گیرد و در مورد محیط خود به طور طبیعی کنجکاو هستند (عظمتی، 1387).
1-2بیان مسئله
انسان از بدو تکامل، شروع به بنیان نهادن تمدن نمود و در طول این روند تکامل متناسب با هر نیازی برای آن ابزاری طراحی کرده و ساخته است. یکی از این نیازها ساختمان بوده که در روند تکامل بشر و ایجاد دانش در این زمینه، معمار طراحی آنرا متناسب با نیازهای استفاده کنندگان در طراحی اش تامین می نموده. در طراحی معماری، سلایق، علایق، عملکرد و کاربری ساختمان متناسب با شرایط محیطی در نظر گرفته می شود. در سالهای دورتر خانه بستری اجتماعی و عاطفی برای رشد و تعالی کودک فراهم می ساخت و دوره بلند مدتی از کودکی را در بر می گرفت. اما امروزه خانه های ما نمی توانند مامن همیشگی کودکان باشند چرا که آن ها قابلیت لازم برای برآوردن نیازهای یک کودک را ندارند.
|
[سه شنبه 1399-07-01] [ 10:46:00 ق.ظ ]
|
