فصل 8- پیشنهادها و فرصت‌های پژوهشی آینده 102
8-1- جمع­بندی و نتیجه­گیری 104

 فهرست شکل‌ها
عنوان                                                                                  صفحه
شکل ‏2‑1- معماری سرویس­های وب 18
شکل ‏2‑2- تفاوت نسخه­های WSDL نسخه 1.1 و نسخه 2.0 21
شکل ‏4‑1- فرآیند کلاسه­بندی سرویس­های وب 43
شکل ‏5‑1-نمودار موردهای استفاده 51
شکل ‏5‑2- نمای دامنه­های مورد نظر کاربر 52
شکل ‏5‑3-نمایی اصلی برنامه 54
شکل ‏5‑4- نمودار بسته­ها 56
شکل ‏5‑5- نمودار کلاس­های بسته Activity 58
شکل ‏5‑6- نمودار کلاس بسته­های Broadcast Receiver و Service 60
شکل ‏5‑7- نمودار کلاس بسته Business Component و وابستگی­ها 62
شکل ‏5‑8- نمودار کلاس بسته Classification 64
شکل ‏5‑9- نمودار کلاس بسته Content Provider 66
شکل ‏5‑10-نمودار کلاس بسته Data Source 68
شکل ‏5‑11- کلاس Service 69
شکل ‏5‑12- نمودار کلاس بسته Discovery و بسته­های وابسته 71
شکل ‏5‑13- نمودار کلاس بسته Entity 73
شکل ‏5‑14- نمودار کلاس بسته Directory 74
شکل ‏6‑1- بردار نمونه یک سرویس در روش متنی بر SVM 83
شکل ‏6‑2- نمودار مقایسه دقت روش­ها 87
فهرست جدول‌ها
عنوان                                                                                 صفحه
جدول ‏3‑1- جدول مقایسه دقت کلاسه­بندی برای انواع بردارها و روش­ها 35
جدول ‏6‑1- بررسی دقت روش پیشنهادی 80
جدول ‏6‑2- مشخصات گوشی که به عنوان محیط اجرا استفاده شده 80
جدول ‏6‑3- زمانی اجرای روش پیشنهادی 81
جدول ‏6‑4- حافظه مصرفی روش پیشنهادی 82
جدول ‏6‑5- بررسی دقت روش مبتنی بر SVM 84
جدول ‏6‑6- زمانی اجرای روش مبتنی بر SVM 85
جدول ‏6‑7- حافظه مصرفی روش مبتنی بر SVM 85
جدول ‏6‑8- مقایسه دقت روش­­ها 86
جدول ‏6‑9- بازه­های اطمینان مختلف به ازای سطوح اطمینان مختلف برای زمان اجرا 89
جدول ‏6‑10- بازه­های اطمینان مختلف به ازای سطوح اطمینان مختلف برای حافظه مصرفی 90

1-1- مقدمه

امروزه در دسترس بودن اینترنت در اکثر مکان­ها یک تجربه روزمره است. از این رو برای کاربران سیار این انتظار ایجاد شده است، که دستگاهی که از آن استفاده می­نمایند، در همه مکان­ها و زمان­ها قادر به پردازش باشد. پیشرفت­های اخیری که در تولید دستگاه­های سیار صورت گرفته به همراه تحولات بسیاری که در فناروی شبکه­های بی­سیم رخ داده است، فناوری را به سمت محاسبات سیار و دسترسی مداوم و بدون وقفه به داده­ها و اطلاعات می­برد. اگر چه مشکلاتی که در ارتباطات رخ می­دهد و البته محدودیت­های دستگاه­های سیار یک چالش مهم برای تحقق دسترسی مداوم و بدون وقفه در همه زمان­ها و مکان­ها محسوب می­شود.
معماری سرویس­گرا به عنوان یکی از سبک­های معماری پیشرو در محیط­های محاسبات فراگیر مطرح شده است. معماری سرویس­گرا از قابلیت استفاده مجدد[1]، اتصال سست[2]، انعطاف­پذیری در طراحی و قابلیت همکاری[3] بین سیستم­های ناهمگون[4]، به صورت موثری پشتیبانی می­نماید. معماری سرویس­گرا دورنمایی از توسعه نرم­فزارهایی در محیط­های محاسبات فراگیر ارائه می­دهد که در آن نرم­افزارها با به کارگیری قابلیت­های شبکه­های رایانه­ای بتوانند به طور موثر و به صورت خودکار با یکدیگر وارد تعامل شوند.[1]

1-2- هدف و انگیزه

با ظهور و تکامل استفاده از شبکه­های رایانه­ای و اینترنت بر روی گوشی­های هوشمند، دامنه استفاده از گوشی­های هوشمند از کاربرد­هایی که درون گوشی هوشمند تعبیه شده­اند، فراتر رفته و می­توان کارکردهایی در سطح شبکه­های رایانه­ای و اینترنت را برای گوشی هوشمند در نظر گرفت. گوشی­های هوشمند برای اینکه بتوانند کارکرد­هایی در سطح شبکه­های رایانه­ای و اینترنت داشته باشند، این نیازمندی وجود دارند که بتوانند از سرویس­هایی که در اینترنت و شبکه­های رایانه­ای وجود دارد استفاده نماید. اولین گام برای استفاده­ای موثر از سرویس­هایی که ارائه می­گردند، کشف و انتخاب سرویس مناسب می­باشد. در حال حاضر تعداد زیادی سرویس در شبکه­های رایانه و اینترنت برای استفاده عرضه می­گردنند. ازدیاد سرویس­های عرضه­شده، می­تواند مشکل و مانعی بر سر استفاده موثر از سرویس­های وب به وجود آورد. از این رو نیازمند سازوکارهایی برای کشف و کلاسه­بندی سرویس­های وب هستیم، تا استفاده کنندگان از سرویس­های وب بتوانند به­صورت موثر سرویس وب مورد نظر خود را انتخاب نمایند.
از سوی دیگر گوشی­های هوشمند با محدودیت­هایی مواجه هستند که در ارائه روش­هایی که برای کشف و کلاسه­بندی سرویس­های وب بر روی آنها استفاده می­شود، می­بایست در نظر گرفته شوند. گوشی­های هوشمند از نظر منابع پردازشی و میزان حافظه با محدودیت­هایی مواجه می­باشند، که در روش­هایی که برای کشف و کلاسه­بندی سرویس­های وب به کار گرفته می­شوند بسیار محدود کننده است. از این در این پژوهش قصد داریم به مطالعه این مسئله بپردازیم و روشی برای کشف و کلاسه­بندی سرویس­های وب در محیط­های محاسبات فراگیر ارائه دهیم، که برای گوشی­های هوشمند مناسب باشد.

1-3- تعریف مسئله

در این پژوهش قصد داریم یک روش موثر برای کشف و کلاسه­بندی سرویس­های وب ارائه دهیم که برای محیط­های سیار و برای اجرا روی گوشی­های هوشمند مناسب باشد. در ارائه­ روش پیشنهادی سعی خواهد شد، محدودیت­های محیط­های سیار و گوشی­های هوشمند در نظر گرفته شود.
سپس بر پایه روش پیشنهادی نرم­افزاری برای گوشی­های هوشمند اندرویدی پیاده­سازی خواهد شد. این نرم­افزار سرویس­های محیط­هایی که گوشی هوشمند در آن قرار می­گیرد را شناسایی خواهد کرد و نسبت به کلاسه­بندی سرویس­های کشف شده اقدام خواهد نمود. نرم­افزار پیاده­سازی شده، این قابلیت را خواهد داشت، که اطلاعات سرویس­هایی را که جمع­آوری

این مطلب را هم بخوانید :

در مورد تأثیر سرمایه ی اجتماعی بر رشد و توسعه ی اقتصادی

 کرده را در اختیار نرم­افزارهای دیگر گوشی هوشمند قرار دهد. به این ترتیب نرم­افزارهای دیگری گوشی هوشمند، می­توانند سرویس­های مد نظر خود را از طریق این نرم­افزار شناسایی نموده و از سرویس مربوطه استفاده نمایند.

1-4- ساختار مطالب پایان­نامه

ساختار مستند پایان­نامه به این صورت می­باشد: فصل اول را با مقدمه و تعریفی از پروژه شروع نمودیم. در فصل دوم به مرور مفاهیم پایه و نظری پژوهش پرداخته شده است. در فصل سوم به کارهای پژوهشی پیشینی که در ارتباط با موضوع پژوهش صورت گرفته است، پرداخته شده است. در فصل چهارم روش پیشنهادی که حاصل کار این پژوهش است، معرفی می­شود. در فصل پنجم نحوه پیاده­سازی و طراحی نرم­افزار گوشی هوشمند ارائه شده است. در فصل ششم به ارزیابی روش پیشنهادی و مقایسه آن با روش دیگری که در این زمینه مطرح است، پرداخته شده است. در فصل هفتم به بحث و نتیجه­گیری در مورد نتایج این پژوهش پرداخته شده است. در فصل هشتم، پیشنهادها و فرصت­های پژوهشی مرتبط در این حوزه پژوهشی مطرح گردیده است.

1-5- جمع­بندی و نتیجه­گیری

تحولاتی که در عرصه تولید گوشی­های هوشمند و دستگاه­های قابل حمل به وجود آمده و از سوی دیگر همراه شدن این تحولات با پیشرفت­هایی که در فناوری شبکه­های بی­سیم رخ داده، این انتظار را برای کاربر ایجاد کرده، که گوشی هوشمند در همه زمان­ها و همه مکان­ها قادر به پردازش باشد. یکی از رویکردهای مناسب برای تحقق این موضوع به کارگیری معماری سرویس­گرا در طراحی نرم­افزارها می­باشد. دورنمایی که معماری سرویس­گرا ارائه می­نماید، به این صورت است که نرم­افزارها خواهند توانست با به کارگیری قابلیت­های شبکه­های رایانه­ای به صورت موثر و خودکار با یکدیگر وارد تعامل شوند. سرویس­هایی که در شبکه­های رایانه­ای و اینترنت عرضه می­گردد، بسیار زیاد است. این موضوع می­تواند باعث سردرگمی مصرف­کنندگان سرویس­ها شود و از سوی دیگر انتخاب سرویس مناسب را تبدیل به کاری وقت­گیر نماید. از این رو نیازمند سازکارهایی برای کشف و کلاسه­بندی سرویس­های وب هستیم. از سوی دیگر گوشی­های هوشمند و دستگاه­های قابل حمل با محدودیت­های مواجه هستند که می­بایست در نظر گرفته شوند. در این پژوهش قصد داریم نسبت به ارائه روشی برای کشف و کلاسه­بندی سرویس­های وب اقدام نماییم که برای گوشی­های هوشمند مناسب باشد. همچنین بر پایه روش پیشنهادی نرم­افزاری برای گوشی­های هوشمند اندرویدی پیاده­سازی خواهد شد. این نرم­افزار سرویس­های محیط­هایی که گوشی هوشمند در آن قرار می­گیرد را شناسایی خواهد کرد و نسبت به کلاسه­بندی سرویس­های کشف شده اقدام خواهد نمود. نرم­افزار پیاده­سازی شده، این قابلیت را خواهد داشت، که اطلاعات سرویس­هایی را که جمع­آوری کرده را در اختیار نرم­افزارهای دیگر گوشی هوشمند قرار دهد.
تعداد صفحه :119
قیمت : 14700تومان

4-2-2-2  دلالت حرف (حرف جر علی «معنای فوق – استیلا و … ») 71

4-2-2-3  دلالت اسم فاعل. 73

4-2-3   هماهنگی بین صوت و صرف.. 76

4-2-4   دلالت نحوی. 77

4-2-4-1  تقدیم و تاخیر 78

4-2-4-2   تقدیم مسند الیه با روش نفی. 78

4-2-4-3  حذف.. 79

4-2-4-4  تکرار 80

4-2-4-5  بلاغت تکرار در قرآن کریم. 81

4-2-5   دلالت واژگانی. 83

4-2-5-1  معنای اصلی و نسبی. 83

4-2-5-2  مترادف.. 84

4-2-5-3  تضاد 85

4-2-5-4  شمول معنایی. 87

4-3  سوره الرحمن. 88

4-3-1  دلالت صوتی. 90

4-3-1-1  صامت.. 90

4-3-1-1-1  اصوات مجهور 90

4-3-1-1-1-1  ناتوانی جن و انس برای عبور از مرزهای آسمانی و زمین. 91

4-2-1-1-1-2  انکار جهنم. 92

4-3-1-1-2   اصوات مهموس.. 92

4-3-1-1-3  سرآغاز نعمت های الهی. 92

4-3-1-1-4  آوای شدید (انفجاری) 95

4-3-1-1-4-1  تهدید کافران و تکذیب کنندگان. 95

4-3-1-1-4-2  اصوات رخوت سایشی. 96

4-3-1-1-4-3  رعایت عدل و قسط.. 96

4-3-1-1-5   اصوات روان (متوسط) 97

4-3-1-1-5-1  دریاها با ذخایر گران بهایشان. 97

4-3-1-2  مصوت کشیده و بلند. 98

4-3-1-2-1 یادآوری نعمت ها و دعوت غیر مستقیم به شکرگذاری. 99

4-3-1-3  مصوت کوتاه(عظمت و بزرگی خداوند) 99

4-3-1-3  دلالت صرفی. 100

-3-2-1  جمع آوردن کلمات مفرد 101

4-3-2-2  دلالت حرف.. 102

4-3-3  دلالت نحوی. 103

4-3-3-1  تقدیم و تاخیر 103

4-3-3-2  تهویل و انذار 104

4-3-3-3  ذکر نعمت های بهشتی. 104

4-3-3-4  تکرار 105

4-3-3-5  حذف.. 106

4-3-3-6  دلالت فعل مضارع. 107

4-3-4 دلالت واژگانی. 107

4-3-4-1  معنای اصلی و نسبی. 107

4-3-4-3  کلمات متضاد-الفاظ مترادف.. 109

4-3-4-4 شمول معنایی. 110

5-1 فصل پنجم نتیجه گیری. 111

پی نوشت.. 114

منابع عربی. 116

منابع فارسی. 117

مقالات.. 120

سایت.. 121

این مطلب را هم بخوانید :

چکیده انگلیسی. 122

چکیده

زبان نظام پیچیده ای از کلمات است که پشت هر یک از آنها معنای ویژه ای است لذا کلمات با کنار هم قرار گرفتن شان مفاهیم مختلفی را منتقل می کنند . معناشناسی نیز روشی است که به وسیله ی آن می توان معنای نهفته ی کلمات و جملات را دریافت . این روش شناخت معنا ، باید با نوع متن و مفهوم هماهنگ باشد . پس معناشناسی بهترین ابزار برای شناخت معنا است که در این پژوهش به کار گرفته شده است . البته گاهی معنای عبارات یا کلمات بایکدیگر اشتباه گرفته می شوند و مفهوم حقیقی از آنها در ذهن شکل نمی بندد . علم دلالت برای رفع این مشکل به کار می آید و به گونه ای پیام عبارت را تاکید می کند یعنی پررنگ تر می کند .این پژوهش به خصوص در فصل چهارم مفصلّا بیان خواهد کرد که چگونه دلالت صوت وصرف (تاکید معنایی)در فهم بهتر مفهوم آیات دو سوره الرحمن والواقعه کمک کرده است .

این پژوهش در پی آن است که با کند و کاو هایی که در این دو سوره انجام داده ، انواع دلالت (صوت ، صرف و نحو ، واژگان) را با بهره گیری از برخی از نظریات فرمالیسم ها و ساخت گراها بررسی کند و به تحلیل کارکرد هر یک از این دلالت ها در کشف معنا بپردازد .کلمات و واژگانی که در قرآن به کار رفته همچون آجرهای یک عمارت زیبا ، منظم و بی نقص در کنار یکدیگر قرار گرفته اند که مخارج حروفی هماهنگ و صوتی درخور ، زیبایی و انسجام آنرا دو چندان کرده است . به عبارتی مثل یک اثر موسیقیایی ، هم خوش آهنگ است و هم پر محتوا . لذا محتوا و آهنگ منسجم و هماهنگ می باشد . نیز این پژوهش در پی آن است که تأثیر و اهمیت دلالت ها اعم از صوت ، جایگاه صامت ها و مصوت ها و صرف و نحو ( ساخت کلمه و جمله و واژگان )که در برگیرنده ی معنای اصلی ، نسبی ، ترادف ، تضاد و شمول معنایی است ، را در بافت آیات مشخص کند . پس بافت و سیاق در بیان معنا بسیار موثر است .

کلید واژه : زبان ، دلالت صوت ، صرف و نحو ، سوره ی الرحمن و الواقعه .

مقدمه

معناشناسی ، دانش بررسی و مطالعه معانی در زبان انسان است . به طور کلی بررسی ارتباط میان واژه و معنا را معناشناسی می گویند . این علم معمولا بر روی دلالت کننده ها مانند لغات ، عبارات ، علایم و نشانه ها و اینکه از معانی شان چه استفاده ای می شود ، تمرکز دارد . از لحاظ زبانشناسی ، دانش معناشناسی به موضوعات پایه ای خود می پردازد ؛ نظیر چند معنایی (آرایه ای که به ابهامات معنایی می پردازد) ، ترادف (آرایه ای که پیرامون لغات هم معنی می باشد) و تضاد (معانی مخالف یک لغت) ، هم آوایی و … . در واقع معناشناسی یکی از بخش های دانش زبانشناسی است که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است . زیرا می توان زبان را به شکل پدیده ای که دارای دو حوزه است ، در نظر گرفت . حوزه لفظ و حوزه محتوا . در لفظ با شکل و ساختار عناصر زبانی سر و کار داریم و در محتوا با معنا و مفهوم . (باقری ،1380: 183)

شناخت معنا را در چهار سطح می توان فراگرفت :

مقدمه

زیبا از مصدر زیبیدن دارای معانی همچون: زیبنده، شایسته، نیکو، جمیل خوش‌نما و آراسته است و زیبایی نیز یعنی حالت و کیفیت زیبا که عبارت است از نظم و هماهنگی که همراه عظمت و پاکی، در شیئی وجود دارد و عقل و تخیل و تمایلات عالی انسان را به تحسین وا می­دارد و لذت و انبساط پدید می­آورد و آن امری نسبی است. (معین، 1360: 1762) گویی از آن هنگام که بشر اندیشیدن و عاطفه وزیدن را آغاز کرده است هنرنمایی و روی آوردن به زیبایی را آغاز کرده است در تعریف زیبایی نظرهای متعددی ارائه شده است و شاید بتوان آن را حقیقتی قابل ادراک اما تعریف ناپذیر دانست و نقطه مشترک همه این تعاریف به مطلوب و خواستنی بودن زیبایی در نظر همه انسانها ختم می‌شود و نهج‌البلاغه را می‌توان به عنوان یک منبع اصیل زیباشناختی معرفی کرد که از آغاز پدیدار شدنش بر غنای ادبیات عربی افزوده است و همه بزرگان علم و ادب از سرچشمه آن نوشیده‌اند و این اثر گران سنگ هم از جهت محتوا غنی می‌باشد و هم هماهنگی کامل میان لفظ و معنا وجود دارد و سرشار از تصویر آفرینی و واقعیت‌های جهان هستی می‌باشد و کلام امیرالمومنین علی(ع) آمیخته با فصاحت و بلاغت و جاذبه‌های لفظی و تعبیری و عبرت‌آموزی از گذشتگان و یادآوری مرگ و قیامت و موسیقی دلنشین است و چنان در جان مخاطب می‌نشیند که او می‌پندارد می‌تواند چون کلام مولا بیاورد. اما این مخاطب را یارای قلم فرسایی نیست از آنجایی که کلام مخیل جانها را بر می‌انگیزد و ذهن را وادار به همانندسازی می‌کند و موسیقی نیز ابزاری برای القای معانی می‌باشد و معنا را زیباتر جلوه می‌دهد و عاطفه نیز مخاطب را با متن همراه می‌سازد؛ از آنجا که تک تک کلمات و جملات نهج البلاغه از جنبه زیبایی بی نظیر و در القای معانی تأثیر ژرف دارند و این زیبایی وشکوه در رساندن معانی خطبه­ها کمک شایانی می­کنند لذا پژوهشگر در این پژوهش در صدد بررسی عناصر زیبایی ادبی در سه خطبه از خطبه­های نهج البلاغه بر­آمده است و از میان خطبه­های مختلف که هر کدام دارای جایگاه ویژه­ای در معنا و زیبایی هستند سه خطبه طاووس، اشباح و قاصعه بخاطر اهمیت و تأثیری که عناصر زیبایی شناسی (لفظ، معنا، خیال، موسیقی و عاطفه)در زیبایی این خطبه­ها دارند، انتخاب شده و مورد تحلیل و بررسی قرار می­گیرند و در صور خیال به بررسی انواع تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه و شیوه­های ارائه آن توسط حضرت؛ در لفظ و معنا به هماهنگی میان آن­ها و کاربرد صحیح واژگان؛ در موسیقی به انواع سجع، جناس و کلمات آهنگین و در  عاطفه به تأثیری که شیوه­های مختلف ارائه سخن بر جان­ها می­گذارد می­پردازیم.

به طور خلاصه این پایان‌نامه در پنج فصل کلی نگاشته شده است:

فصل اول: به کلیات تحقیق که شامل بیان مسئله، سوابق، فرضیه‌ها، اهداف، ابزار گردآوری تحقیق می‌پردازد.

این مطلب را هم بخوانید :

چرا دختر نمی تواند به خواستگاری برود؟

فصل دوم: به بررسی نظریه‌ها و مفاهیم زیبایی و تقسیم‌بندی آن می‌پردازد.

فصل سوم: به جایگاه ادبی امام علی (ع) و تأثیر  امام علی(ع) بر ادب عربی می‌پردازد.

فصل چهارم: به بررسی عناصر زیبایی‌شناسی در خطبه‌های طاووس، اشباح وقاصعه می‌پردازد.

فصل پنجم: به نتیجه‌گیری وپیشنهادات می‌پردازد.

بیان مسأله

درباره‌ی چیستی زیبایی، سخن­ها بسیار رانده شده است. برخی زیبایی را تناسب و هماهنگی اجزا با کل و هماهنگی اجزا با یکدیگر و عده‌ای آن را به سودمندی یا توانایی یا لذت و یا عشق تعریف کرده‌اند. تعریف زیبایی بسیار دشوار است اما بی‌شک، زیبایی یک کیفیت نگارین نمادی است که از سه ویژگی برخوردار است و موجب انبساط روح و روان آدمی می‌گردد. اولاً همراه با لذت است، ثانیاً ملزوم مطلوبیت است یعنی چیز زیبا برای شخص، دارای ارزش و مطلوبیت است. ثالثاً شگفت انگیزی و تعجب آور بودن را به ارمغان می‌آورد.(یاسوف، 1388: 17) مطالعات فلسفی ونظری درباره زیبایی دانش زیباشناسی را به وجود آورده بر این اساس آن را می­توان تعریف کرد:«زیبا شناسی شاخه ای از فلسفه است که با طبیعت زیبایی وداوری درباره آن سروکار دارد»یا«گستره ای از دانش است که با  توصیف پدیده های هنری وتجربه زیباشناسی وتفسیر آن سرکار دارد»(عبد الحمید، 2001 :18) پیشینه گفتمان زیبایی‌شناسی در تاریخ عرب به قدمت تاریخ اعجاز قرآن كریم است. نخستین محور زیباشناسی، نظم قرآن بود كه آن را ابراهیم بن سیار معروف به نظام  مطرح كرد. وی مساله فصاحت و بلاغت عرب را می‌شناخت و از ادیبان عصر خود بود و می‌شناخت كه چگونه عرب در نظم و نثر چیر­­گی دارد برای نظام، این پرسش مطرح شد كه چگونه عرب نتوانست بمانند قرآن بیاورد، او نظریه اعجاز صرفه را مطرح كرد، تا نشان دهد كه با همه چندگانگی و پاشانی بودن قرآن، از نظم و اعجاز ویژه‌ای برخوردار است و به این كتاب زیبایی مخصوص بخشیده كه غیرقابل معارضه است جاحظ  شاگرد وی نیز كار استاد خود را دنبال كرد، هر چند كه او دیدگاه استادش درباره صرف را نمی‌پذیرفت‌، اما او كتاب نظم‌القرآن را به همین جهت نگاشت تا یادآوری كند كه برجستگی و ویژگی قرآن را به عامل بیرونی مانند صرفه برنمی‌گردد و خود این كتاب دارای نظم بی‌مانند است (زرکشی ،1997 :93)

از عناصر زیبایی‌شناسی ادبی می‌توان لفظ، معنا، عاطفه، خیال و موسیقی را برشمردکه این پژوهش به دنبال بررسی این عناصر می­باشد :

لفظ: لفظ یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین عنصر تشکیل دهنده‌ی یک اثر ادبی و ماده‌ی اولیه‌ی آن به شمار می‌آید و شکل ظاهری متن از زیبایی لفظ بر می‌خیزد بنابراین استفاده از کلمات نازیبا هرچند دارای مفاهیمی بلند باشد جذابیتی برای خواننده ایجاد نمی‌کند تا با متن به راحتی همراه شود.

از جمله کسانی که به لفظ اهمیت می‌دهند و آن را برتر می‌شمارند صاحب الصناعتین است که می‌گوید: «معانی میان عقلا مشترک است زیرا اتفاق می‌افتد که معنایی خوب برای بازاری و نبطی و زنگی حاصل

3-3- تخیل ……………………………………………………………………………………………………. 29

3-3-1 – تعریف لغوی  تخیل……………………………………………………………………………. 29

3-3-2- تخیل در اصطلاح ادبی………………………………………………………………………….. 29

فصل چهارم:بررسی صور خیال در صحیفه سجادیه(تشبیه، مجاز ،استعاره و کنایه)

4-1- تشبیه…………………………………………………………………………………………………….. 33

4-1-1- بلاغت تشبیه……………………………………………………………………………………….. 34

4-1-2- تشبیه در صحیفه سجادیه ………………………………………………………………………. 35

4-2- مجاز…………………………………………………………………………………………………….. 50

4-2-1- بلاغت مجاز……………………………………………………………………………………….. 51

4-2-2- مجاز مرسل………………………………………………………………………………………… 52

4-2-3- مجاز مرسل در صحیفه سجادیه……………………………………………………………….. 53

4-2-4- مجاز عقلی…………………………………………………………………………………………. 56

4-2-5- مجاز عقلی در صحیفه سجادیه………………………………………………………………… 57

4-3- استعاره………………………………………………………………………………………………….. 59

4-3-1- بلاغت استعاره…………………………………………………………………………………….. 60

4-3-2- استعاره در صحیفه سجادیه …………………………………………………………………….. 62

4-4- کنایه……………………………………………………………………………………………………… 83

4-4-1- بلاغت کنایه………………………………………………………………………………………… 84

4-4-2- کنایه در صحیفه سجادیه ……………………………………………………………………….. 85

فصل پنجم :یافته های پژوهش

5-1- یافته های پژوهش……………………………………………………………………………………. 101

منابع و مآخذ …………………………………………………………………………………………………… 107

• مقدمه:

«الحَمدُاللهِ رَبِّ العَالَمین؛ وَ الصَلاةُ وَ السَلامُ عَلی مُحَمَّد وَ آلِه الطَاهِرین»

این مطلب را هم بخوانید :

در تاریخ بشریت، پیشوایان بزرگ الهی برای هدایت و رهایی انسان ها از چنگال ستم و تیره روزی به پا خاستند، خود سوختند و به دیگران روشنی بخشیدند و با گفتار و رفتار الهی خویش، چگونه زیستن را به آن ها آموختند. در پیشاپیش این دسته از پیشوایان، امامان اهل بیت (علیهم السلام ) قرار دارند که تاریخ زندگی آنان، برگ های زرینی را در تاریخ بشریت پدید آورده است و از جمله آن ها امام سجاد(ع) است. شیوه رفتار و گفتار ایشان برترین الگوی زندگی به شمار می آید. در حقیقت حضرت گنجینه ای  سرشار از همه رشته های علوم الهی اند و سخنگو و مفسر آیات قرآن به شمار می روند. از امام سجاد(ع) آثار ارزشمند و گرانقدری به یادگار مانده است. صحیفه سجادیه از مشهورترین این آثار می باشد که از افتخارات شیعه به حساب می رود و مهمترین سخنان حضرت را در امور گوناگون به شکل دعا بیان می دارد. این اثر جاودانه مشتمل بر پنجاه و چهار دعاست و دربرگیرندة معارف عظیم بشری در همه شوون زندگی است، به گونه ای که راه سعادت را در پیش روی بشریت می گشاید. «این دعا‌ها با فصاحت و بلاغت بسیار عجیب و مضامین بسیار عالی بیان شده‌اند که در حد اعجاز است و خود موید نسبت این دعا‌ها به امام سجاد (ع) است؛ زیرا این گونه جواهر معنوی جز در معادن حکمت اهل بیت نبوت یافت نمی‌شود، علاوه بر آن دعا‌ها و مناجات‌های دیگری نیز از حضرت نقل شده است که دارای معانی بلند و الفاظ زیبا و فصیح است». (عبداللهی، 1381: 16 و 17) این کتاب در بین عالمان و بزرگان به انجیل اهل بیت و زبور آل محمد(ص) ملقب گردیده و همانطور که انجیل و زبور داود دو کتاب آسمانی حاوی علوم و حکم بوده، صحیفه سجادیه نیز علوم و حکمی را دربردارد که جهانیان را به سعادت و نیکبختی می‌رساند. هرکس از روی اخلاص و با نیت پاک، دعایی از دعاهای آن را بخواند و در فهم معانی آن اندیشه کند، نور الهی در دل او تابیده و برای سعادت دنیا و آخرت قدم می‌گذارد. این کتاب را به اخت القرآن وصف نموده اند و نهج‌‌البلاغه را اخ القرآن گویند. (فیض الاسلام، 1375 :3 )

از آن جایی که امام سجاد(ع) در دوران اختناق و اوضاع ناگواری زندگی می‌کردند و نمی‌توانستند مطالب مورد نظرشان را آشکارا بیان کنند، از شیوه ی موعظه و دعا در این کتاب بهره برده اند. ( خامنه‌ای، 1361 :34 ). امام سجاد (ع) کتاب صحیفه سجادیه را با به کارگیری صور خیال و بیان هنری زینت داده اند و بر اثرگذاری و جذابیت آن افزوده اند. صور خیال از عوامل مولد زیبایی است از همین رو به « ابزار انتقال و انعکاس جهان و هستی به دنیای زبانی و ادبیات، ابزار شبیه­سازی می‌گویند که کارآمدترین این ابزارها تشبیه و استعاره است. هنرمندان با این ابزار از جهان بیرون و درون عکس و تصویر می‌گیرند لذا به این ابزار، صور خیال گفته اند. تشبیه و استعاره عنصر مشترک بین دو جزء را کشف می‌کند از این­رو با ایجاد پیوند میان پدیده‌ها، آن‌ها را به صورت خیالی قابل درک می‌سازند». ( شمیسا، 32:1381 )

بهره گیری هنرمندانه از صور خیال، اثر و نفوذ کلام را دو چندان می کند به همین دلیل کلامی که از بیان هنری بهره بیشتری داشته باشد، ماندگاری، تاثیر و پویایی آن به مراتب بیشتر است. بی شک کلام امام سجاد(ع)در کنار معانی و مضامین عمیق، از این ویژگی بهره ای وافر برده است. بررسی صور خیال سبک و ارزش هنری اثر را روشن می‌سازد و میزان قدرت و نوآوری را مشخص می‌کند؛ لذا نگارنده بر آن است که به بررسی و تحلیل صور خیال بپردازد. پژوهش حاضر می کوشد تصاویر هنری به کار رفته در صحیفه سجادیه را شرح دهد و شامل پنج فصل می باشد که فصل اول در برگیرندة کلیات تحقیق شامل بیان مسأله، سابقه و ضرورت انجام پژوهش، اهداف، فرضیات و روش تحقیق می باشد. فصل دوم اختصاص به بررسی زندگانی امام سجاد (ع) دارد. در این فصل مطالب  مختصری در مورد امام سجاد(ع) شامل تولد، لقب های حضرت، ویژگی های فردی امام(ع) و اوضاع و شرایط دوران ایشان ارائه می شود. فصل سوم در برگیرندة صور خیال است و به بیان تصویر و خیال و تعریف واژه های تصویر، خیال، تخیل، می پردازد و به ارزش و نقش آن ها اشاره می کند. در ادامه فصل چهارم که مهم‌ترین فصل است، به تعریف انواع صور خیال از حیث لغوی و اصطلاحی می پردازد و بلاغت و کاربرد هر یک از تصاویر از جمله تشبیه، مجازمرسل، مجاز عقلی، استعاره و کنایه را بیان می کند، سپس صور خیال در صحیفه سجادیه را مورد تحلیل و بررسی قرار می دهد؛ تا زیبایی های بخش بسیار کوچکی از این مجموعه  عظیم و گرانبها نمایانده شود. فصل پنجم به نتیجه گیری مباحث اختصاص دارد و در پایان منابع و مآخذ ذکر می شود. هر چند این تحقیق، خالی از اشتباه و نقص و کاستی نبوده؛ اما امیدوارم توانسته باشم گامی در عرصه ادبیات عربی و اشاعه فرهنگ دینی بردارم و در پایان امیدوارم که خداوند متعال تحقیق ناچیز این بنده حقیر را بپذیرد.

شایان ذکر است در تهیه و تدارک پژوهش از منابع متعدد و متنوعی استفاده شده است؛اما منبع اصلی، خود صحیفه سجادیه است و از موانع و مشکلات این تحقیق کمبود منابع و مراجع و آثار تخصصی در باب بلاغت و شیوه ی سخنوری امام سجاد(ع) است که مورد غفلت پژوهشگران واقع شده است. هرچند به خاطر اهمیت و شهرت صحیفه شروح زیادی نوشته شده است ؛ولی در زمینه ادبی، آن چنان که باید، کاری صورت نگرفته است. غیر از اشارات پراکنده ای که در لا به لای شروح به تصاویر ادبی آن شده است و از آن جمله می توان به ریاض العارفین اثر محمد بن محمد دارابی اشاره کرد که برخی از تصاویر ادبی را، در لابه لای شرح تحلیل کرده است و نیز تلخیص ریاض السالکین نوشته علیخان حسنی حسینی مدنی شیرازی به برخی از تصاویر ادبی اشاره کرده است ؛ولی به صورت جدی به بررسی جنبه ادبی آن نپرداخته است. بنابراین ضروری می نمود، نگارنده به تحلیل و بررسی تصاویر ادبی بپردازد. گرچه این پژوهش نمی تواند حق مطلب را ادا کند.

                                                                   « اللهم وفقنا لما تحب و ترضی »