1-4-4-1- جنس Zataria ……………………………………………………………………………… …18

1-4-4-2- جنس Ziziphora …………………………………………………………………………… …18

1-4-4-3- جنس  Thymus ……………………………………………………………………………. …19

• پراکنش جغرافیایی آویشن………………………………………………………………………………..19

1-5-1- پراکنش جغرافیایی آویشن در جهان……………………………………………………….. …19

1-5-2- پراکنش جغرافیایی آویشن در ایران………………………………………………………… …20

1-5-3- جایگاه سیستماتیک گیاه آویشن ……………………………………………………………. …20

1-5-4- گونه‌های آویشن.موجود در ایران…………………………………………………………… …20

• تاکسونومی و گونه‌های آویشن…………………………………………………………………………….21
• ویژگی‌های گیاهی آویشن شیرازی…………………………………………………………………….22
• نیازهای اکولوژیک آویشن شیرازی……………………………………………………………………23
• سابقه تاریخی گیاه آویشن………………………………………………………………………………..25

1-9-1- مصارف آویشن در طب سنتی………………………………………………………………. …27

1-9-2-آویشن در طب نوین…………………………………………………………………………… …27

1-9-3-مصارف خوراکی………………………………………………………………………………… …28

• متابولیت‌ ثانویه ………………………………………………………………………………………….28

1-10-1- ماهیت اسانس و متابولیت ثانویه…………………………………………………………… …29

1-10-1-1- متابولیسم اسانس در بدن انسان………………………………………………………… …30

1-10-1-2- محل تولید و ترشح اسانس‌های گیاهی ………………………………………………. …31

1-10-1-3- بیوسنتز اسانس‌ها…………………………………………………………………………… …32

• روش‌های مختلف اسانس‌گیری…………………………………………………………………………33

1-11-1- تقطیر با آب……………………………………………………………………………………. …33

1-11-2- تقطیر با آب و بخار………………………………………………………………………….. …34

1-11-3- تقطیر با بخار مستقیم…………………………………………………………………………. …34

1-11-4-روش آنزیمی……………………………………………………………………………………. …34

1-11-5- روش فشردن در حرارت معمولی…………………………………………………………. …35

1-11-6- استخراج به کمک حلال……………………………………………………………………… …35

1-11-7- استخراج به کمک گازها……………………………………………………………………….. …35

1-11-8- تقطیر تجزیه ای……………………………………………………………………………….. …35

1-11-9-روش گاز کروماتوگرافی و جرم سنجی…………………………………………………… …36

1-4-4-1- جنس Zataria ……………………………………………………………………………… …18

1-4-4-2- جنس Ziziphora …………………………………………………………………………… …18

1-4-4-3- جنس  Thymus ……………………………………………………………………………. …19

• پراکنش جغرافیایی آویشن………………………………………………………………………………..19

1-5-1- پراکنش جغرافیایی آویشن در جهان……………………………………………………….. …19

1-5-2- پراکنش جغرافیایی آویشن در ایران………………………………………………………… …20

1-5-3- جایگاه سیستماتیک گیاه آویشن ……………………………………………………………. …20

1-5-4- گونه‌های آویشن.موجود در ایران…………………………………………………………… …20

• تاکسونومی و گونه‌های آویشن…………………………………………………………………………….21
• ویژگی‌های گیاهی آویشن شیرازی…………………………………………………………………….22
• نیازهای اکولوژیک آویشن شیرازی……………………………………………………………………23
• سابقه تاریخی گیاه آویشن………………………………………………………………………………..25

1-9-1- مصارف آویشن در طب سنتی………………………………………………………………. …27

1-9-2-آویشن در طب نوین…………………………………………………………………………… …27

1-9-3-مصارف خوراکی………………………………………………………………………………… …28

• متابولیت‌ ثانویه ………………………………………………………………………………………….28

1-10-1- ماهیت اسانس و متابولیت ثانویه…………………………………………………………… …29

1-10-1-1- متابولیسم اسانس در بدن انسان………………………………………………………… …30

1-10-1-2- محل تولید و ترشح اسانس‌های گیاهی ………………………………………………. …31

1-10-1-3- بیوسنتز اسانس‌ها…………………………………………………………………………… …32

• روش‌های مختلف اسانس‌گیری…………………………………………………………………………33

1-11-1- تقطیر با آب……………………………………………………………………………………. …33

1-11-2- تقطیر با آب و بخار………………………………………………………………………….. …34

1-11-3- تقطیر با بخار مستقیم…………………………………………………………………………. …34

1-11-4-روش آنزیمی……………………………………………………………………………………. …34

1-11-5- روش فشردن در حرارت معمولی…………………………………………………………. …35

1-11-6- استخراج به کمک حلال……………………………………………………………………… …35

1-11-7- استخراج به کمک گازها……………………………………………………………………….. …35

1-11-8- تقطیر تجزیه ای……………………………………………………………………………….. …35

1-11-9-روش گاز کروماتوگرافی و جرم سنجی…………………………………………………… …36

1-11-9-1- روش کروماتوگرافی گازی………………………………………………………………. …36

1-11-9-2-طیف سنج جرمی…………………………………………………………………………… …38

1-12-برخی از ترکیب‌های سازنده اسانس آویشن و خواص درمانی آن‌ها……………………. …39

1-12-1-کارواکرول……………………………………………………………………………………….. …40

1-12-2- تیمول……………………………………………………………………………………………. …41

1-12-3- بورنئول………………………………………………………………………………………….. …43

1-12-4- کامفور…………………………………………………………………………………………… …44

1-12-5- ترپینن 1-ایزوپروپیل4متیل سیکلوهگزا 1و4 دین……………………………………… …45

1-12-6- لینالول، لینالیل استات، ژرانیال، نرال، ژرانیول……………………………………………. …45

1-12-7- 1و8 سینئول……………………………………………………………………………………. …46

1-12-8- پاراسیمین………………………………………………………………………………………. …47

فصل دوم: سوابق تحقیق

2-1- سوابق تحقیق داخلی در مورد اسانس گونه‌های آویشن……………………………………. …49

2-2- سوابق تحقیق  خارجی در مورد اسانس گونه‌های آویشن…………………………………. …59

 

فصل سوم: مواد و روش‌ها

• برداشت گیاه……………………………………………………………………………………………………..67

3-2- استخراج اسانس…………………………………………………………………………………… …68

3-2-1- مواد و وسایل لازم……………………………………………………………………………… …68

3-2-2- روش کار……………………………………………………………………………………………………..   68

3-2-2-1- خشک کردن گیاه……………………………………………………………………………… 68

3-3- آنالیز اسانس…………………………………………………………………………………………… 70

3-4- مشخصات دستگاه گاز کروماتوگرافی جهت تعیین مقدار ترکیبات تشکیل دهنده اسانس………………………………………………………………………………………………………………………….71

3-5- مشخصات دستگاه طیف سنج جرمی جهت شناسایی مقدار ترکیبات تشکیل دهنده اسانس………………………………………………………………………………………………………………………….71

3-6- آنالیز داده ها………………………………………………………………………………………… …73

فصل چهارم: نتایج

4-1- نتیجه‌ اندازه گیری درصد اسانس در گیاه دارویی آویشن شیرازی در منطقه قرق………..  75

4-2- نتیجه‌ اندازه گیری  تجزیه کمی و کیفی اسانس گیاه دارویی آویشن شیرازی……………. 76

4-2-1- تجزیه کمی و کیفی اسانس گیاه آویشن شیرازی در مرحله قبل از گلدهی در منطقه قرق………………………………………………………………………………………………………………………………76

4-2-2- تجزیه کمی و کیفی اسانس گیاه آویشن شیرازی در مرحله گلدهی در منطقه قرق… 78

4-2-3- تجزیه کمی و کیفی اسانس گیاه آویشن شیرازی در مرحله تشکیل بذر در منطقه قرق…………….       …82

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- آنالیز اسانس…………………………………………………………………………………………… 88

5-1-1- آنالیز اسانس آویشن شیرازی در مرحله قبل از گلدهی در منطقه قرق………………… 88

5-1-2- آنالیز اسانس آویشن شیرازی در مرحله گلدهی در منطقه قرق…………………………. 91

5-1-3- آنالیز اسانس آویشن شیرازی در مرحله تشکیل بذر در منطقه قرق……………………. 92

نتیجه گیری کلی …………………………………………………………………………………………………….. 95

پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………… 97

منابع

منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………… 99

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………..105

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………112

فهرست جداول

           عنوان                                                                                             صفحه

جدول 1-1-گونه‌های آویشن جنس تیموس در ایران……………………………………………………. 21

جدول 3-1- مشخصات منطقه جمع ‌آوری گیاه آویشن شیرازی………………………………………. 67

جدول 4-1- ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس گیاه آویشن در مرحله قبل از گلدهی منطقه قرق………………………………………………………………………………………………………………………….77

جدول 4-2- ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس گیاه آویشن در مرحله گلدهی منطقه قرق……….. 80

جدول 4-3- ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس گیاه آویشن در مرحله تشکیل بذر منطقه قرق….. 83

 

فهرست نمودارها

نمودار 4-1- کروماتوگرام اسانس گیاه آویشن در مرحله قبل از گلدهی در منطقه قرق……. 76

نمودار 4-2- کروماتوگرام اسانس گیاه آویشن در مرحله گلدهی در منطقه قرق…………….. 79

نمودار 4-3- کروماتوگرام اسانس گیاه آویشن در مرحله تشکیل بذر در منطقه قرق………… 82

 

فهرست اشکال

شکل 1-1- نمایی از آویشن شیرازی………………………………………………………………… 23

شکل 1-2-نمای کلی دستگاه کروماتوگرافی………………………………………………………… 37

شکل 1-3- نمای کلی دستگاه طیف سنج جرمی……………………………………………………. 38

شکل 1-4- نمونه‌ای از یک کروماتوگرام……………………………………………………………… 39

شکل 1-5- کارواکرول……………………………………………………………………………………. 41

شکل 1-6-تیمول…………………………………………………………………………………………… 42

شکل 3-1- نمایی از عکس هوایی منطقه برداشت گیاه آویشن شیرازی……………………….. 67

شکل 3-2-برداشت گیاه آویشن در منطقه قرق……………………………………………………… 68

شکل 3-3- نمایی از خشک شدن گیاه………………………………………………………………… 69

شکل 3-4- نمایی از مراحل اسانس‌گیری…………………………………………………………….. 70

شکل 3-5- نمایی از دستگاه GC/MS………………………………………………………………… 72

شکل 3-6- نمایی از کروماتوگرام دستگاه کروماتوگرافی…………………………………………. 72

شکل 4-1- مقایسه درصد اسانس در گیاه دارویی آویشن در سه مرحله رویشی در منطقه قرق……………………………………………………………………………………………………………..75

شکل 4-2- ترکیب‌های عمده تشکیل دهنده اسانس آویشن در مرحله قبل از گلدهی در منطقه قرق     75

شکل 4-3- ترکیب‌های عمده تشکیل دهنده اسانس آویشن در مرحله گلدهی در منطقه قرق– 80

شکل 4-4- ترکیب‌های عمده تشکیل دهنده اسانس آویشن در مرحله تشکیل بذر در منطقه قرق

………………………………………………………………………………………………………………… 83

شکل 4-5- مقایسه ترکیب‌های عمده اسانس در گیاه دارویی آویشن در سه مرحله رویشی در منطقه قرق        85

 

چکیده

 گیاهان دارویی گروه بزرگ و متنوعی از ترکیبات آلی به نام متابولیت‌های ثانویه را تولید می‌کنند که توسط انسان به عنوان ترکیب دارویی مصرف می‌شوند. ارزش بازارهای جهانی داروهای گیاهی که شامل گیاهان دارویی و فراورده های آن‌ها است همواره با رشد قابل توجهی رو به افزایش بوده است. با توجه به اینکه بخش اعظم بازار گیاهان دارویی دنیا، به تولید و عرضه متابولیت‎‌های ثانویه مشتق از این گیاهان مربوط می‌شود، لذا متابولیت‌های ثانویه گیاهی از ارزش اقتصادی و همچنین ارزش افزوده بسیار بالایی برخوردار هستند و سنتز شیمیایی این متابولیت‌ها معمولا پیچیده و پرهزینه می‌باشد. همچنین اسانس‌ها و عصاره‌های گیاهان دارویی به عنوان مواد طبیعی محافظت کننده مواد غذایی و داروهای افزاینده سلامتی مطرح هستند. اکثر این ترکیبات با داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی از استرس اکسیداتیو جلوگیری می‌کنند. به منظور مقایسه شرایط تنش بر میزان و نوع ترکیبات موجود در گیاه آویشن شیرازی در دو منطقه قرق و آزاد، تاثیر مراحل مختلف فنولوژی و برداشت در میزان و درصد ترکیبات اسانس گیاه آویشن شیرازی در منطقه حفاظت شده بختگان استان فارس بررسی شد. نمونه‌ها در سه مرحله رویشی (قبل از گلدهی، گلدهی و پس از گلدهی) برداشت شد. اسانس گیاه به‌روش تقطیر با آب و بخار و با روش کلونجر گرفته شد و توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی و طیف سنج جرمی آنالیز شد. نتایج نشان داد که در مراحل مختلف برداشت بین 98/99-95/99 درصد اسانس حاصل شد. چهل و هشت ترکیب در مرحله قبل از گلدهی شناسایی شد که عمده‌ترین ترکیبات: تیمول (86/30)%، کارواکرول (16/29)%، پی‌سیامین (63/6)%، کارواکرول متیل اتر(47/5)% بودند. چهل و شش ترکیب در مزحله گلدهی شناسایی شد و عمده‌ترین ترکیبات تیمول (62/36)%، کارواکرول (41/17)%، پی‌سیامین (2/10)%، گاماترپینن (46/6)% بودند. در مرحله پس از گلدهی چهل و پنج ترکیب شناسایی شد و ترکیبات عمده تیمول (82/41)%، پی‌سیامین (61/13)%، کارواکرول (7/10)%، گاماترپینن (07/6)%، شناسایی شد. درصد اسانس در این گونه در مرحله گلدهی و مرحله قبل از گلدهی بالاترین و در مرحله تشکیل بذر دارای مقدار کمتری بود.

1-1- مقدمه

گیاهان دارویی میراثی منطقه‌ای ولی با اهمیت جهانی هستند كه ثروت عظیمی را به جهان ارزانی داشته‌اند و می‌بایست خداوند را بر آفرینش آن‌ها حمد گفت و سپاس گزارد چرا كه علاوه بر زیباسازی صحنه حیات به شكل كارخانه‌های فعال و در عین حال غیر آلاینده، فرآورده‌هایی مفید و متنوع تولید می‌كنند و هماره آرام بخش درد و رنج بیماران و تامین كننده سلامت انسان بوده اند. یكی از راه‌های شكرگزاری این نعم ارزشمند شناخت هر چه بهتر و عمیق‌تر جنبه‌های گوناگون مربوط به این گیاهان و سعی در حفظ و بقای آن ها در عرصه طبیعت می‌باشد (امامی و همکاران، 1383).

قدمت شناخت و کاربرد گیاهان دارویی به قدمت انسان برمی‌گردد چینیان و مصریان از نخستین اقوام بشری بودند که بیش از 27 قرن قبل از میلاد مسیح از گیاهان دارویی استفاده می‌کردند.

بنیان‌گذار طب یونانی اسكولاپیوس می‌باشد، نخستین رساله مكتوب و مدون در زمینه گیاه شناسی دارویی مقارن با ظهور تمدن یونان توسط تئوفراست ( 285-370 ق.م) ارائه شد.

از قرن هشتم تا دهم میلادی، ابو علی سینا، محمد زکریای رازی و بعد از آن‌ها ابن بیطار در زمینه شناخت گیاهان کارهای قابل توجهی را انجام دادند. علی بن عباس مجوسی اولین بنیانگذار رده بندی نوع “کموتاکسونومی” است و بر این اساس انواع مختلف گیاهان دارویی را در 13 گروه یا طبقه تقسیم بندی کرد (امید بیگی، 1374).

کشور ایران با 11 اقلیم مختلف آب و هوایی و 7500 گونه گیاهی بستر بسیار مناسبی برای دستیابی به گونه‌های با ارزش دارویی و نادر می‌باشد. در میان تمام کشورهای جنوب غربی آسیا متنوع ترین و پرجاذبه ترین شرایط را از نظر پوشش گیاهی داراست. از آنجایی که محصول نهایی در کاشت گیاهان دارویی دست یابی به متابولیت‌های ثانویه و یا همان مواد موثره دارویی می‌باشد، تمام عوامل موثر بر رشد و عملکرد کمی و کیفی محصول بایستی مورد بررسی قرار گیرد (یزدانی،1383).

نیازهای زیست محیطی و روند تدریجی گرایش به سوی فرآورده‌های طبیعی به دلیل عوارض زیاد داروهای سنتزی و شیمیایی باعث شده كه به ویژه در دهه اخیر، استفاده از گیاهان دارویی در كشورهای پیشرفته طرفداران زیادی پیدا كند. كشور ایران نیز از جمله كشورهایی است كه در آن استفاده از گیاهان دارویی در طب سنتی و بومی پیشینه‌ای طولانی دارد. همچنین به دلایل شرایط اقلیمی و جغرافیایی مناسب، ایران رویشگاه تعداد زیادی از گیاهان دارویی می‌باشد. تنوع پوشش گیاهی در ایران به گونه‌ای است كه فلور گیاهی ایران بیش از فلور گیاهی تمام اروپا می‌باشد (آزادبخت، 1378).

 

1-11-9-1- روش کروماتوگرافی گازی………………………………………………………………. …36

1-11-9-2-طیف سنج جرمی…………………………………………………………………………… …38

1-12-برخی از ترکیب‌های سازنده اسانس آویشن و خواص درمانی آن‌ها……………………. …39

1-12-1-کارواکرول……………………………………………………………………………………….. …40

1-12-2- تیمول……………………………………………………………………………………………. …41

1-12-3- بورنئول………………………………………………………………………………………….. …43

1-12-4- کامفور…………………………………………………………………………………………… …44

1-12-5- ترپینن 1-ایزوپروپیل4متیل سیکلوهگزا 1و4 دین……………………………………… …45

1-12-6- لینالول، لینالیل استات، ژرانیال، نرال، ژرانیول……………………………………………. …45

1-12-7- 1و8 سینئول……………………………………………………………………………………. …46

1-12-8- پاراسیمین………………………………………………………………………………………. …47

فصل دوم: سوابق تحقیق

2-1- سوابق تحقیق داخلی در مورد اسانس گونه‌های آویشن……………………………………. …49

2-2- سوابق تحقیق  خارجی در مورد اسانس گونه‌های آویشن…………………………………. …59

 

فصل سوم: مواد و روش‌ها

• برداشت گیاه……………………………………………………………………………………………………..67

3-2- استخراج اسانس…………………………………………………………………………………… …68

3-2-1- مواد و وسایل لازم……………………………………………………………………………… …68

3-2-2- روش کار……………………………………………………………………………………………………..   68

3-2-2-1- خشک کردن گیاه……………………………………………………………………………… 68

3-3- آنالیز اسانس…………………………………………………………………………………………… 70

3-4- مشخصات دستگاه گاز کروماتوگرافی جهت تعیین مقدار ترکیبات تشکیل دهنده اسانس………………………………………………………………………………………………………………………….71

3-5- مشخصات دستگاه طیف سنج جرمی جهت شناسایی مقدار ترکیبات تشکیل دهنده اسانس………………………………………………………………………………………………………………………….71

3-6- آنالیز داده ها………………………………………………………………………………………… …73

فصل چهارم: نتایج

4-1- نتیجه‌ اندازه گیری درصد اسانس در گیاه دارویی آویشن شیرازی در منطقه قرق………..  75

این مطلب را هم بخوانید :

4-2- نتیجه‌ اندازه گیری  تجزیه کمی و کیفی اسانس گیاه دارویی آویشن شیرازی……………. 76

4-2-1- تجزیه کمی و کیفی اسانس گیاه آویشن شیرازی در مرحله قبل از گلدهی در منطقه قرق………………………………………………………………………………………………………………………………76

4-2-2- تجزیه کمی و کیفی اسانس گیاه آویشن شیرازی در مرحله گلدهی در منطقه قرق… 78

4-2-3- تجزیه کمی و کیفی اسانس گیاه آویشن شیرازی در مرحله تشکیل بذر در منطقه قرق…………….       …82

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- آنالیز اسانس…………………………………………………………………………………………… 88

5-1-1- آنالیز اسانس آویشن شیرازی در مرحله قبل از گلدهی در منطقه قرق………………… 88

5-1-2- آنالیز اسانس آویشن شیرازی در مرحله گلدهی در منطقه قرق…………………………. 91

5-1-3- آنالیز اسانس آویشن شیرازی در مرحله تشکیل بذر در منطقه قرق……………………. 92

نتیجه گیری کلی …………………………………………………………………………………………………….. 95

پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………… 97

منابع

منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………… 99

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………..105

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………112

فهرست جداول

           عنوان                                                                                             صفحه

جدول 1-1-گونه‌های آویشن جنس تیموس در ایران……………………………………………………. 21

جدول 3-1- مشخصات منطقه جمع ‌آوری گیاه آویشن شیرازی………………………………………. 67

جدول 4-1- ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس گیاه آویشن در مرحله قبل از گلدهی منطقه قرق………………………………………………………………………………………………………………………….77

جدول 4-2- ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس گیاه آویشن در مرحله گلدهی منطقه قرق……….. 80

جدول 4-3- ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس گیاه آویشن در مرحله تشکیل بذر منطقه قرق….. 83

 

فهرست نمودارها

نمودار 4-1- کروماتوگرام اسانس گیاه آویشن در مرحله قبل از گلدهی در منطقه قرق……. 76

نمودار 4-2- کروماتوگرام اسانس گیاه آویشن در مرحله گلدهی در منطقه قرق…………….. 79

نمودار 4-3- کروماتوگرام اسانس گیاه آویشن در مرحله تشکیل بذر در منطقه قرق………… 82

 

فهرست اشکال

شکل 1-1- نمایی از آویشن شیرازی………………………………………………………………… 23

شکل 1-2-نمای کلی دستگاه کروماتوگرافی………………………………………………………… 37

شکل 1-3- نمای کلی دستگاه طیف سنج جرمی……………………………………………………. 38

شکل 1-4- نمونه‌ای از یک کروماتوگرام……………………………………………………………… 39

شکل 1-5- کارواکرول……………………………………………………………………………………. 41

شکل 1-6-تیمول…………………………………………………………………………………………… 42

شکل 3-1- نمایی از عکس هوایی منطقه برداشت گیاه آویشن شیرازی……………………….. 67

شکل 3-2-برداشت گیاه آویشن در منطقه قرق……………………………………………………… 68

شکل 3-3- نمایی از خشک شدن گیاه………………………………………………………………… 69

شکل 3-4- نمایی از مراحل اسانس‌گیری…………………………………………………………….. 70

شکل 3-5- نمایی از دستگاه GC/MS………………………………………………………………… 72

شکل 3-6- نمایی از کروماتوگرام دستگاه کروماتوگرافی…………………………………………. 72

شکل 4-1- مقایسه درصد اسانس در گیاه دارویی آویشن در سه مرحله رویشی در منطقه قرق……………………………………………………………………………………………………………..75

شکل 4-2- ترکیب‌های عمده تشکیل دهنده اسانس آویشن در مرحله قبل از گلدهی در منطقه قرق     75

شکل 4-3- ترکیب‌های عمده تشکیل دهنده اسانس آویشن در مرحله گلدهی در منطقه قرق– 80

شکل 4-4- ترکیب‌های عمده تشکیل دهنده اسانس آویشن در مرحله تشکیل بذر در منطقه قرق

………………………………………………………………………………………………………………… 83

شکل 4-5- مقایسه ترکیب‌های عمده اسانس در گیاه دارویی آویشن در سه مرحله رویشی در منطقه قرق        85

 

چکیده

 گیاهان دارویی گروه بزرگ و متنوعی از ترکیبات آلی به نام متابولیت‌های ثانویه را تولید می‌کنند که توسط انسان به عنوان ترکیب دارویی مصرف می‌شوند. ارزش بازارهای جهانی داروهای گیاهی که شامل گیاهان دارویی و فراورده های آن‌ها است همواره با رشد قابل توجهی رو به افزایش بوده است. با توجه به اینکه بخش اعظم بازار گیاهان دارویی دنیا، به تولید و عرضه متابولیت‎‌های ثانویه مشتق از این گیاهان مربوط می‌شود، لذا متابولیت‌های ثانویه گیاهی از ارزش اقتصادی و همچنین ارزش افزوده بسیار بالایی برخوردار هستند و سنتز شیمیایی این متابولیت‌ها معمولا پیچیده و پرهزینه می‌باشد. همچنین اسانس‌ها و عصاره‌های گیاهان دارویی به عنوان مواد طبیعی محافظت کننده مواد غذایی و داروهای افزاینده سلامتی مطرح هستند. اکثر این ترکیبات با داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی از استرس اکسیداتیو جلوگیری می‌کنند. به منظور مقایسه شرایط تنش بر میزان و نوع ترکیبات موجود در گیاه آویشن شیرازی در دو منطقه قرق و آزاد، تاثیر مراحل مختلف فنولوژی و برداشت در میزان و درصد ترکیبات اسانس گیاه آویشن شیرازی در منطقه حفاظت شده بختگان استان فارس بررسی شد. نمونه‌ها در سه مرحله رویشی (قبل از گلدهی، گلدهی و پس از گلدهی) برداشت شد. اسانس گیاه به‌روش تقطیر با آب و بخار و با روش کلونجر گرفته شد و توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی و طیف سنج جرمی آنالیز شد. نتایج نشان داد که در مراحل مختلف برداشت بین 98/99-95/99 درصد اسانس حاصل شد. چهل و هشت ترکیب در مرحله قبل از گلدهی شناسایی شد که عمده‌ترین ترکیبات: تیمول (86/30)%، کارواکرول (16/29)%، پی‌سیامین (63/6)%، کارواکرول متیل اتر(47/5)% بودند. چهل و شش ترکیب در مزحله گلدهی شناسایی شد و عمده‌ترین ترکیبات تیمول (62/36)%، کارواکرول (41/17)%، پی‌سیامین (2/10)%، گاماترپینن (46/6)% بودند. در مرحله پس از گلدهی چهل و پنج ترکیب شناسایی شد و ترکیبات عمده تیمول (82/41)%، پی‌سیامین (61/13)%، کارواکرول (7/10)%، گاماترپینن (07/6)%، شناسایی شد. درصد اسانس در این گونه در مرحله گلدهی و مرحله قبل از گلدهی بالاترین و در مرحله تشکیل بذر دارای مقدار کمتری بود.

1-1- مقدمه

گیاهان دارویی میراثی منطقه‌ای ولی با اهمیت جهانی هستند كه ثروت عظیمی را به جهان ارزانی داشته‌اند و می‌بایست خداوند را بر آفرینش آن‌ها حمد گفت و سپاس گزارد چرا كه علاوه بر زیباسازی صحنه حیات به شكل كارخانه‌های فعال و در عین حال غیر آلاینده، فرآورده‌هایی مفید و متنوع تولید می‌كنند و هماره آرام بخش درد و رنج بیماران و تامین كننده سلامت انسان بوده اند. یكی از راه‌های شكرگزاری این نعم ارزشمند شناخت هر چه بهتر و عمیق‌تر جنبه‌های گوناگون مربوط به این گیاهان و سعی در حفظ و بقای آن ها در عرصه طبیعت می‌باشد (امامی و همکاران، 1383).

قدمت شناخت و کاربرد گیاهان دارویی به قدمت انسان برمی‌گردد چینیان و مصریان از نخستین اقوام بشری بودند که بیش از 27 قرن قبل از میلاد مسیح از گیاهان دارویی استفاده می‌کردند.

بنیان‌گذار طب یونانی اسكولاپیوس می‌باشد، نخستین رساله مكتوب و مدون در زمینه گیاه شناسی دارویی مقارن با ظهور تمدن یونان توسط تئوفراست ( 285-370 ق.م) ارائه شد.

از قرن هشتم تا دهم میلادی، ابو علی سینا، محمد زکریای رازی و بعد از آن‌ها ابن بیطار در زمینه شناخت گیاهان کارهای قابل توجهی را انجام دادند. علی بن عباس مجوسی اولین بنیانگذار رده بندی نوع “کموتاکسونومی” است و بر این اساس انواع مختلف گیاهان دارویی را در 13 گروه یا طبقه تقسیم بندی کرد (امید بیگی، 1374).

کشور ایران با 11 اقلیم مختلف آب و هوایی و 7500 گونه گیاهی بستر بسیار مناسبی برای دستیابی به گونه‌های با ارزش دارویی و نادر می‌باشد. در میان تمام کشورهای جنوب غربی آسیا متنوع ترین و پرجاذبه ترین شرایط را از نظر پوشش گیاهی داراست. از آنجایی که محصول نهایی در کاشت گیاهان دارویی دست یابی به متابولیت‌های ثانویه و یا همان مواد موثره دارویی می‌باشد، تمام عوامل موثر بر رشد و عملکرد کمی و کیفی محصول بایستی مورد بررسی قرار گیرد (یزدانی،1383).

نیازهای زیست محیطی و روند تدریجی گرایش به سوی فرآورده‌های طبیعی به دلیل عوارض زیاد داروهای سنتزی و شیمیایی باعث شده كه به ویژه در دهه اخیر، استفاده از گیاهان دارویی در كشورهای پیشرفته طرفداران زیادی پیدا كند. كشور ایران نیز از جمله كشورهایی است كه در آن استفاده از گیاهان دارویی در طب سنتی و بومی پیشینه‌ای طولانی دارد. همچنین به دلایل شرایط اقلیمی و جغرافیایی مناسب، ایران رویشگاه تعداد زیادی از گیاهان دارویی می‌باشد. تنوع پوشش گیاهی در ایران به گونه‌ای است كه فلور گیاهی ایران بیش از فلور گیاهی تمام اروپا می‌باشد (آزادبخت، 1378).

1-5 فرضیه های پژوهش: 10

1-5-1. فرضیه اصلی پژوهش: 10

1-5-2. فرضیه های جانبی پژوهش: 10

1-6.  تعریف واژه ها و اصطلاحات: 10

1-6-1  تعاریف مفهومی.. 10

1-6-2 تعاریف عملیاتی.. 12

فصل دوم : پیشینه پژوهش

2-1. مقدمه: 14

2-2. گستره نظری مسأله مورد پژوهش… 14

2- 2-1 . مفهوم خشونت.. 14

2-2-1-1. تاریخچه خشونت خانوادگی.. 14

2-2-1-2. تعریف خشونت.. 15

2-2-1-3. تعریف خشونت خانوادگی نسبت به زنان. 16

2-2-1-4. شیوع خشونت.. 17

2-2-1-5. طبقه بندی خشونت.. 18

2-2-1-5-1. خشونت بدنی یا فیزیکی: 19

2-2-1-5-2. خشونت روانی: 20

2-2-1-5-3. خشونت جنسی: 20

2-2-1-5-4. خشونت اقتصادی: 21

2-2-1-6. عوامل مؤثر در ارتکاب خشونت.. 22

2-2-1-7. انواع خشونت در خانواده طبق مشخصات قربانی.. 25

2-2-1-7-1. خشونت بین همسران: 25

2-2-1-7-1-1. خشونت شوهر نسبت به زن: 25

2-2-1-7-1-2. خشونت زن نسبت به شوهر: 26

2-2-1-7-2. خشونت نسبت به کودکان(کودک آزاری): 27

2-2-1-7-3.خشونت بین فرزندان: 28

2-2-1-7-4.خشونت نسبت به سالمندان: 28

2-2-1-8. عوارض و تبعات خشونت خانوادگی علیه زنان. 29

1-5 فرضیه های پژوهش: 10

1-5-1. فرضیه اصلی پژوهش: 10

1-5-2. فرضیه های جانبی پژوهش: 10

1-6.  تعریف واژه ها و اصطلاحات: 10

1-6-1  تعاریف مفهومی.. 10

1-6-2 تعاریف عملیاتی.. 12

فصل دوم : پیشینه پژوهش

2-1. مقدمه: 14

2-2. گستره نظری مسأله مورد پژوهش… 14

2- 2-1 . مفهوم خشونت.. 14

2-2-1-1. تاریخچه خشونت خانوادگی.. 14

2-2-1-2. تعریف خشونت.. 15

2-2-1-3. تعریف خشونت خانوادگی نسبت به زنان. 16

2-2-1-4. شیوع خشونت.. 17

2-2-1-5. طبقه بندی خشونت.. 18

2-2-1-5-1. خشونت بدنی یا فیزیکی: 19

2-2-1-5-2. خشونت روانی: 20

2-2-1-5-3. خشونت جنسی: 20

2-2-1-5-4. خشونت اقتصادی: 21

2-2-1-6. عوامل مؤثر در ارتکاب خشونت.. 22

2-2-1-7. انواع خشونت در خانواده طبق مشخصات قربانی.. 25

2-2-1-7-1. خشونت بین همسران: 25

2-2-1-7-1-1. خشونت شوهر نسبت به زن: 25

2-2-1-7-1-2. خشونت زن نسبت به شوهر: 26

2-2-1-7-2. خشونت نسبت به کودکان(کودک آزاری): 27

2-2-1-7-3.خشونت بین فرزندان: 28

2-2-1-7-4.خشونت نسبت به سالمندان: 28

2-2-1-8. عوارض و تبعات خشونت خانوادگی علیه زنان. 29

2-2-1-8-1. عوارض جسمانی خشونت: 29

2-2-1-8-1-1. قتل: 29

2-2-1-8-1-2. صدمات جدی: 30

2-2-1-8-1-3. صدمات دوران بارداری: 30

2-2-1-8-1-4. حاملگی زودهنگام و ناخواسته: 30

2-2-1-8-1-5. بیماری های مقاربتی، شامل HIV/AIDS: 30

2-2-1-8-1-6. استعداد ابتلا به سایر بیماری ها: 30

2-2-1-8-2. عوارض روانی خشونت: 30

2-2-1-9-1. تئوری روان تحلیلی: 31

2-2-1-9-2. تئوری رفتارگرایی: 32

2-2-1-9-3. تئوری انتقال میان نسلی: 33

2-2-1-9-4. تئوری ناکامی پرخاشگری: 33

2-2-1-9-5. تئوری شناختی: 34

2-2-1-9-6. تئوری زیست شناسی اجتماعی: 34

2-2-1-9-7. تئوری منابع: 35

2-2-1-9-8. نظریه کنترل اجتماعی: 36

2-2-1-9-9. تئوری سیتمی خانواده: 36

2-2-1-10. خشونت علیه زنان: 38

2-2-1-11. خشونت علیه زنان و انواع آن (از نظر نوع و زمان وقوع) 38

2-2-1-11-2. خشونت در شیرخواری.. 39

2-2-1-11-3. خشونت در کودکی: 39

2-2-1-11-4. خشونت در نوجوانی و بزرگی: 40

2-2-1-11-5. خشونت در پیری: 40

2-2-1-12. انواع خشونت علیه زنان: 40

2-2-1-13. خشونت خانگی.. 43

2-2-2. هوش هیجانی.. 43

2-2-2-1. مفهوم هوش… 43

2-2-2-2. تعریف هوش… 44

2-2-2-3.  انواع هوش… 46

2-2-2-4. هوش هیجانی.. 47

2-2-2-5.  تعاریف هوش هیجانی.. 48

2-2-2-6. ابعاد هوش هیجانی.. 50

2-2-2-6-2. آگاهی اجتماعی: 50

2-2-2-6-3. مدیریت روابط: 51

2-2-2-6-4. خودکنترلی: 51

2-2-2-7. دیدگاه های هوش هیجانی.. 51

2-2-2-7-1. دیدگاه توانمندی (پردازش اطلاعات) 52

2-2-2-7-2. دیدگاه مختلط: 52

2-2-2-8. مدل های هوش هیجانی.. 53

2-2-2-8-1. مدل توانایی هوش هیجانی سالووی و مایر. 53

2-2-2-8-2. مدل مختلط هوش هیجانی بار– ان. 54

2-2-2-8-3. مدل ترکیبی هوش هیجانی.. 56

2-2-2-9. الگوی هوش هیجانی: 57

2-2-2-9-1. مشهورترین الگوهای هوش هیجانی: 58

2-2-2-9-1-1. الگوی توانایی سالووی و مایر: 58

2-2-2-9-1-2.الگوی غیر شناختی بار- آن: 58

2-2-2-9-1-3. الگوی شایستگی گلمن: 58

2-2-2-10. سیرتاریخی هوش هیجانی: 59

2-2-2-11.سیر تکاملی هوش هیجانی: 60

2-2-2-12.ویژگی های افرادی که هوش هیجانی بالا دارند. 60

2-2-2-13.اندازه گیری هوش هیجانی.. 61

2-2-2-13-1. مقیاس ترجیحی: 61

2-2-2-13-2. مقیاس عملکردی: 61

2-2-2-14. اهمیت هوش هیجانی در زندگی.. 62

2-3.  بررسی پیشینه مطالعاتی.. 65

2-3-1 پژوهش های انجام شده در خارج کشور: 65

2-3-2. پژوهش های انجام شده در ایران: 69

فصل سوم : روش شناسی پژوهش

3-1. مقدمه: 73

3-2.  نوع پژوهش: 73

3-3 جامعه آماری: 73

3-4. نمونه و روش نمونه گیری.. 73

3-4-1. تعیین حجم نمونه. 73

3-4-2. روش نمونه گیری: 74

3-5 . ابزارهای پژوهش… 74

3-5-1. پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن: 74

3-5-1-1 روایی پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن: 75

3-5-1-2 پایایی پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن: 75

3-5-1-3شیوه نمره گذاری پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن: 76

3-5-2. پرسشنامه سنجش خشونت نسبت به زنان. 78

3-5-2-1. روایی و پایایی پرسشنامه: 78

3-5-2-2. نمره‌گذاری پرسشنامه: 81

3-5-3. روش آماری تجزیه و تحلیل داده ها: 81

فصل چهارم : یافته های پژوهش

4-1. مقدمه: 83

4-2.  یافته های توصیفی پژوهش: 83

4-2-1. سطح تحصیلات.. 83

4-2-2. طول مدت زندگی زناشویی.. 84

4-2-3. سن شرکت کننده ها 85

4-2-4. مقطع تدریس… 86

4-2-5. سابقه تدریس… 87

4-3-2. فرضیه پژوهشی دوم: 89

4-3-3. فرضیه  پژوهشی سوم: 90

4-3-4. فرضیه  پژوهشی چهارم: 92

4-3-5. فرضیه پژوهشی پنجم: 92

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

5-1. مقدمه. 95

5-2 یافته های اصلی: 95

5-3. محدودیت های تحقیق: 98

5-4.پیشنهادات.. 99

5-4-1. پیشنهاد های پژوهشی : 99

5-4-2. پیشنهاد های کاربردی.. 99

فهرست منابع. 102

منابع فارسی.. 102

پیوست.. 114

1 مقدمه :

خانواده طبیعی ترین و مشروع ترین واحد تولید مثل و فراگیرترین واحدهای اجتماعی به شمار می آید. زیرا همه ی اعضای جامعه را در بر می گیرد. خانواده، دارای اهمیت تربیتی و اجتماعی است. افراد از سوی خانواده و در خانواده گام به عرصه هستی می نهند و جامعه نیز از تشکل افراد، هستی قوام می یابد و از آن جا که نهاد خانواده مولد نیروی انسانی و معبر سایر نهادهای اجتماعی است از ارکان و نهادهای اصلی هر جامعه به شمار می رود. بهنجاری یا نابهنجاری جامعه در گرو شرایط عمومی خانواده هاست و هیچ یک از آسیب های اجتماعی فارغ از تأثیر خانواده پدید نمی آید. به همین ترتیب نیز هیچ جامعه ای نمی تواند ادعای سلامت کند مگر آن که از خانواده های سالم برخوردار باشد(حمیدی، 1382).

دست یابی به جامعه سالم آشکارا در گرو سلامت خانواده و تحقق خانواده سالم، مشروط به برخورداری افراد آن از سلامت روانی و داشتن رابطه های مطلوب با یکدیگر است. از این رو سالم سازی اعضای خانواده و رابطه شان، بی گمان اثرهای مثبتی را در جامعه به دنبال خواهد داشت(برنشتاین،1989؛ ترجمه پورعابدی و منشی، 1380).

در کشورهای غربی که زن و مرد تقریباً از حقوق اجتماعی یکسانی برخوردارند و قانون و عرف هیچ امتیاز ویژه ای را برای هیچ یک از زوجین نسبت به دیگری قائل نیست، آمار طلاق و جدایی به بیش از پنجاه درصد می رسد(رایس[1]، 1996). وجود خشونت در روابط انسان ها و به ویژه در روابط زوجین امری شایع است، به گونه ای که می توان از خشونت به عنوان رایج ترین پدیده های موجود در روابط انسان ها نام برد. رابطه زوجین می تواند به آسانی تبدیل به چالش شود، حتی کوچک ترین فعالیت های روزانه روی دیگری به طور چشم گیری اثر می گذارد و سازگاری با نیازها یا آرزوهای شخص دیگر در تمام جنبه های زندگی مشکل است(شفیعی نیا و همکاران،1381).

بسیاری از مردم با شنیدن نام خشونت اولین چیزی که در ذهنشان نقش می بندد، آزار جسمی شدید می باشد. اما حقیقت آن است که خشونت طیف وسیعی از آزارهای روحی، جسمی، جنسی و کلامی را شامل می شود(مافی، 1381). افزایش سریع آگاهی همگان از خشونت از جمله: کودک آزاری، همسر آزاری و سایر اشکال خشونت در خانواده سبب شده است، افراد متخصص و عادی نتیجه بگیرند که خشونت در خانواده، پدیده جدیدی است. گرچه خشونت در خانواده از دهه 1970 توجه قابل ملاحظه ای را به خود معطوف ساخته، به ویژه در 15 سال اخیر این مسأله مورد توجه متخصصان قرار گرفته، باید توجه داشت که این پدیده در سراسر تاریخچه خانواده مطرح بوده و قدمتی به قدر کهن ترین افسانه ها دارد. به لحاظ تاریخی شاید بتوان نخستین پیشینه خشونت را در اسطوره های دینی، نظیر هابیل و قابیل سراغ گرفت، که البته فرهنگ و تاریخ هر جامعه جلوه ای خاص به این حقیقت داده است(مافی، 1381). بنابراین، می بینیم که این پدیده در طول تاریخ همواره به شکل پنهان وجود داشته و چندان مورد توجه واقع نشده و تنها در طی سه دهه اخیر نگاه پژوهشگران، از جمله جامعه شناسان، روان شناسان و جرم شناسان متوجه این پدیده شده و با انجام بررسی های گوناگون سعی در پرداختن به این معضل اجتماعی و مقابله با آن نموده اند(مافی، 1381).

خشونت به هیچ وجه، خاص یک جامعه نیست و هرگز نمی توان بروز چنین واقعه ای را به فقرا، طبقات کارگری و افراد کم سواد محدود دانست، بلکه امری جهانی است کما این که پیشرفته ترین کشورهای جهان نیز از این پدیده رنج می برند. یکی از پژوهش های انجام گرفته در آمریکا نشانگر این حقیقت بود که در میان تحصیل کرده های دانشگاهی خشونت از آمار بالاتری برخوردار می باشد(معتمدی مهر، 1380). آن چه در این بین، بیشتر موجب تأسف می گردد این حقیقت است که زنان به عنوان گروهی ویژه، هم چنان که در جامعه مورد خشونت واقع می شوند، در خانواده نیز مورد بهره کشی سایر اعضای خانواده به خصوص همسران خود واقع می شوند، و قربانی انواع خشونت ها از جمله فیزیکی، روانی و … می گردند، که آثار و پیامدهای سوئی برای آن ها به بار می آورد و آمار و ارقام موجود این حقایق را بر ما آشکار می سازند(معتمدی مهر، 1380).

خشونت علیه زنان به خصوص از طرف شریک جنسی آنان بسیار شایع است. خشونت فیزیکی و جنسی هر ساله در 2 تا 4 میلیون زن آسیایی رخ می دهد. بر اساس گزارش انجمن پزشکی آمریکا فدراسیون(WHO) در سال 2000 یک نفر از هر سه زن در طول زندگیش مورد آزار قرار می گیرد و بر اساس گزارشات بانک جهانی، خشونت خانگی 5 درصد از سال های سلامت زنان را در زندگی کاهش می دهد. خشونت علیه زنان همراه با عوارض شدید جسمی و روانی نظیر افسردگی، اضطراب، مشکلات روان تنی(سوماتیزاسیون)، سوء مصرف الکل و مواد مخدر و اقدام به خودکشی و یا تأثیرات منفی درازمدت بر خانواده و نسل های بعدی می باشد(زنگی آبادی و مرادی شهر بابک، 1383).

در زمینه  خشونت علیه زنان علاوه بر شیوع آن نگرش افراد نسبت به ان نیز مهم می باشد. زیرا نوع نگرش نسبت به نقش زنان و خشونت علیه آنان سبب تداوم این امر می گردد. این امر به خصوص در مورد آزارهای هیجانی و جنسی نمود بیشتری می یابد. پیچیده بودن خشونت علیه زنان که عوامل فردی تا قوانین و نگرش های سیاسی و اقتصادی جامعه را به عنوان عوامل زمینه ساز و مساعدکننده مطرح می

 

2-2-1-8-1. عوارض جسمانی خشونت: 29

2-2-1-8-1-1. قتل: 29

2-2-1-8-1-2. صدمات جدی: 30

2-2-1-8-1-3. صدمات دوران بارداری: 30

2-2-1-8-1-4. حاملگی زودهنگام و ناخواسته: 30

2-2-1-8-1-5. بیماری های مقاربتی، شامل HIV/AIDS: 30

2-2-1-8-1-6. استعداد ابتلا به سایر بیماری ها: 30

2-2-1-8-2. عوارض روانی خشونت: 30

2-2-1-9-1. تئوری روان تحلیلی: 31

2-2-1-9-2. تئوری رفتارگرایی: 32

2-2-1-9-3. تئوری انتقال میان نسلی: 33

2-2-1-9-4. تئوری ناکامی پرخاشگری: 33

2-2-1-9-5. تئوری شناختی: 34

2-2-1-9-6. تئوری زیست شناسی اجتماعی: 34

2-2-1-9-7. تئوری منابع: 35

2-2-1-9-8. نظریه کنترل اجتماعی: 36

2-2-1-9-9. تئوری سیتمی خانواده: 36

2-2-1-10. خشونت علیه زنان: 38

2-2-1-11. خشونت علیه زنان و انواع آن (از نظر نوع و زمان وقوع) 38

2-2-1-11-2. خشونت در شیرخواری.. 39

2-2-1-11-3. خشونت در کودکی: 39

2-2-1-11-4. خشونت در نوجوانی و بزرگی: 40

2-2-1-11-5. خشونت در پیری: 40

2-2-1-12. انواع خشونت علیه زنان: 40

2-2-1-13. خشونت خانگی.. 43

2-2-2. هوش هیجانی.. 43

2-2-2-1. مفهوم هوش… 43

2-2-2-2. تعریف هوش… 44

این مطلب را هم بخوانید :

2-2-2-3.  انواع هوش… 46

2-2-2-4. هوش هیجانی.. 47

2-2-2-5.  تعاریف هوش هیجانی.. 48

2-2-2-6. ابعاد هوش هیجانی.. 50

2-2-2-6-2. آگاهی اجتماعی: 50

2-2-2-6-3. مدیریت روابط: 51

2-2-2-6-4. خودکنترلی: 51

2-2-2-7. دیدگاه های هوش هیجانی.. 51

2-2-2-7-1. دیدگاه توانمندی (پردازش اطلاعات) 52

2-2-2-7-2. دیدگاه مختلط: 52

2-2-2-8. مدل های هوش هیجانی.. 53

2-2-2-8-1. مدل توانایی هوش هیجانی سالووی و مایر. 53

2-2-2-8-2. مدل مختلط هوش هیجانی بار– ان. 54

2-2-2-8-3. مدل ترکیبی هوش هیجانی.. 56

2-2-2-9. الگوی هوش هیجانی: 57

2-2-2-9-1. مشهورترین الگوهای هوش هیجانی: 58

2-2-2-9-1-1. الگوی توانایی سالووی و مایر: 58

2-2-2-9-1-2.الگوی غیر شناختی بار- آن: 58

2-2-2-9-1-3. الگوی شایستگی گلمن: 58

2-2-2-10. سیرتاریخی هوش هیجانی: 59

2-2-2-11.سیر تکاملی هوش هیجانی: 60

2-2-2-12.ویژگی های افرادی که هوش هیجانی بالا دارند. 60

2-2-2-13.اندازه گیری هوش هیجانی.. 61

2-2-2-13-1. مقیاس ترجیحی: 61

2-2-2-13-2. مقیاس عملکردی: 61

2-2-2-14. اهمیت هوش هیجانی در زندگی.. 62

2-3.  بررسی پیشینه مطالعاتی.. 65

2-3-1 پژوهش های انجام شده در خارج کشور: 65

2-3-2. پژوهش های انجام شده در ایران: 69

فصل سوم : روش شناسی پژوهش

3-1. مقدمه: 73

3-2.  نوع پژوهش: 73

3-3 جامعه آماری: 73

3-4. نمونه و روش نمونه گیری.. 73

3-4-1. تعیین حجم نمونه. 73

3-4-2. روش نمونه گیری: 74

3-5 . ابزارهای پژوهش… 74

3-5-1. پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن: 74

3-5-1-1 روایی پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن: 75

3-5-1-2 پایایی پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن: 75

3-5-1-3شیوه نمره گذاری پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن: 76

3-5-2. پرسشنامه سنجش خشونت نسبت به زنان. 78

3-5-2-1. روایی و پایایی پرسشنامه: 78

3-5-2-2. نمره‌گذاری پرسشنامه: 81

3-5-3. روش آماری تجزیه و تحلیل داده ها: 81

فصل چهارم : یافته های پژوهش

4-1. مقدمه: 83

4-2.  یافته های توصیفی پژوهش: 83

4-2-1. سطح تحصیلات.. 83

4-2-2. طول مدت زندگی زناشویی.. 84

4-2-3. سن شرکت کننده ها 85

4-2-4. مقطع تدریس… 86

4-2-5. سابقه تدریس… 87

4-3-2. فرضیه پژوهشی دوم: 89

4-3-3. فرضیه  پژوهشی سوم: 90

4-3-4. فرضیه  پژوهشی چهارم: 92

4-3-5. فرضیه پژوهشی پنجم: 92

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

5-1. مقدمه. 95

5-2 یافته های اصلی: 95

5-3. محدودیت های تحقیق: 98

5-4.پیشنهادات.. 99

5-4-1. پیشنهاد های پژوهشی : 99

5-4-2. پیشنهاد های کاربردی.. 99

فهرست منابع. 102

منابع فارسی.. 102

پیوست.. 114

1 مقدمه :

خانواده طبیعی ترین و مشروع ترین واحد تولید مثل و فراگیرترین واحدهای اجتماعی به شمار می آید. زیرا همه ی اعضای جامعه را در بر می گیرد. خانواده، دارای اهمیت تربیتی و اجتماعی است. افراد از سوی خانواده و در خانواده گام به عرصه هستی می نهند و جامعه نیز از تشکل افراد، هستی قوام می یابد و از آن جا که نهاد خانواده مولد نیروی انسانی و معبر سایر نهادهای اجتماعی است از ارکان و نهادهای اصلی هر جامعه به شمار می رود. بهنجاری یا نابهنجاری جامعه در گرو شرایط عمومی خانواده هاست و هیچ یک از آسیب های اجتماعی فارغ از تأثیر خانواده پدید نمی آید. به همین ترتیب نیز هیچ جامعه ای نمی تواند ادعای سلامت کند مگر آن که از خانواده های سالم برخوردار باشد(حمیدی، 1382).

دست یابی به جامعه سالم آشکارا در گرو سلامت خانواده و تحقق خانواده سالم، مشروط به برخورداری افراد آن از سلامت روانی و داشتن رابطه های مطلوب با یکدیگر است. از این رو سالم سازی اعضای خانواده و رابطه شان، بی گمان اثرهای مثبتی را در جامعه به دنبال خواهد داشت(برنشتاین،1989؛ ترجمه پورعابدی و منشی، 1380).

در کشورهای غربی که زن و مرد تقریباً از حقوق اجتماعی یکسانی برخوردارند و قانون و عرف هیچ امتیاز ویژه ای را برای هیچ یک از زوجین نسبت به دیگری قائل نیست، آمار طلاق و جدایی به بیش از پنجاه درصد می رسد(رایس[1]، 1996). وجود خشونت در روابط انسان ها و به ویژه در روابط زوجین امری شایع است، به گونه ای که می توان از خشونت به عنوان رایج ترین پدیده های موجود در روابط انسان ها نام برد. رابطه زوجین می تواند به آسانی تبدیل به چالش شود، حتی کوچک ترین فعالیت های روزانه روی دیگری به طور چشم گیری اثر می گذارد و سازگاری با نیازها یا آرزوهای شخص دیگر در تمام جنبه های زندگی مشکل است(شفیعی نیا و همکاران،1381).

بسیاری از مردم با شنیدن نام خشونت اولین چیزی که در ذهنشان نقش می بندد، آزار جسمی شدید می باشد. اما حقیقت آن است که خشونت طیف وسیعی از آزارهای روحی، جسمی، جنسی و کلامی را شامل می شود(مافی، 1381). افزایش سریع آگاهی همگان از خشونت از جمله: کودک آزاری، همسر آزاری و سایر اشکال خشونت در خانواده سبب شده است، افراد متخصص و عادی نتیجه بگیرند که خشونت در خانواده، پدیده جدیدی است. گرچه خشونت در خانواده از دهه 1970 توجه قابل ملاحظه ای را به خود معطوف ساخته، به ویژه در 15 سال اخیر این مسأله مورد توجه متخصصان قرار گرفته، باید توجه داشت که این پدیده در سراسر تاریخچه خانواده مطرح بوده و قدمتی به قدر کهن ترین افسانه ها دارد. به لحاظ تاریخی شاید بتوان نخستین پیشینه خشونت را در اسطوره های دینی، نظیر هابیل و قابیل سراغ گرفت، که البته فرهنگ و تاریخ هر جامعه جلوه ای خاص به این حقیقت داده است(مافی، 1381). بنابراین، می بینیم که این پدیده در طول تاریخ همواره به شکل پنهان وجود داشته و چندان مورد توجه واقع نشده و تنها در طی سه دهه اخیر نگاه پژوهشگران، از جمله جامعه شناسان، روان شناسان و جرم شناسان متوجه این پدیده شده و با انجام بررسی های گوناگون سعی در پرداختن به این معضل اجتماعی و مقابله با آن نموده اند(مافی، 1381).

خشونت به هیچ وجه، خاص یک جامعه نیست و هرگز نمی توان بروز چنین واقعه ای را به فقرا، طبقات کارگری و افراد کم سواد محدود دانست، بلکه امری جهانی است کما این که پیشرفته ترین کشورهای جهان نیز از این پدیده رنج می برند. یکی از پژوهش های انجام گرفته در آمریکا نشانگر این حقیقت بود که در میان تحصیل کرده های دانشگاهی خشونت از آمار بالاتری برخوردار می باشد(معتمدی مهر، 1380). آن چه در این بین، بیشتر موجب تأسف می گردد این حقیقت است که زنان به عنوان گروهی ویژه، هم چنان که در جامعه مورد خشونت واقع می شوند، در خانواده نیز مورد بهره کشی سایر اعضای خانواده به خصوص همسران خود واقع می شوند، و قربانی انواع خشونت ها از جمله فیزیکی، روانی و … می گردند، که آثار و پیامدهای سوئی برای آن ها به بار می آورد و آمار و ارقام موجود این حقایق را بر ما آشکار می سازند(معتمدی مهر، 1380).

خشونت علیه زنان به خصوص از طرف شریک جنسی آنان بسیار شایع است. خشونت فیزیکی و جنسی هر ساله در 2 تا 4 میلیون زن آسیایی رخ می دهد. بر اساس گزارش انجمن پزشکی آمریکا فدراسیون(WHO) در سال 2000 یک نفر از هر سه زن در طول زندگیش مورد آزار قرار می گیرد و بر اساس گزارشات بانک جهانی، خشونت خانگی 5 درصد از سال های سلامت زنان را در زندگی کاهش می دهد. خشونت علیه زنان همراه با عوارض شدید جسمی و روانی نظیر افسردگی، اضطراب، مشکلات روان تنی(سوماتیزاسیون)، سوء مصرف الکل و مواد مخدر و اقدام به خودکشی و یا تأثیرات منفی درازمدت بر خانواده و نسل های بعدی می باشد(زنگی آبادی و مرادی شهر بابک، 1383).

در زمینه  خشونت علیه زنان علاوه بر شیوع آن نگرش افراد نسبت به ان نیز مهم می باشد. زیرا نوع نگرش نسبت به نقش زنان و خشونت علیه آنان سبب تداوم این امر می گردد. این امر به خصوص در مورد آزارهای هیجانی و جنسی نمود بیشتری می یابد. پیچیده بودن خشونت علیه زنان که عوامل فردی تا قوانین و نگرش های سیاسی و اقتصادی جامعه را به عنوان عوامل زمینه ساز و مساعدکننده مطرح می

2-1-1- ترکیبات شیر :………………………………………………………………………………….8

2-1-1-1- لیپیدهای شیر :……………………………………………………………………..10

2-1-1-2- پروتئین های شیر :………………………………………………………………..12

2-1-1 -2-1- کازئین : …………………………………………………………………14

2-1-1-2-2- کازئین : ………………………………………………………………….14

2-1-1-2 –3-β- کازئین : …………………………………………………………………..14

2-1-1-2-4- K – کازئین :…………………………………………………………………..14

2-1-1-3- قند شیر :…………………………………………………………………………….15

2-1-1-4-نمکهای شیر : ……………………………………………………………………….16

2-1-1-5-آنزیم ها :……………………………………………………………………………..16

2-1-1- 6-مواد معدنی :………………………………………………………………………..16

2-1-1-7- ویتامین های شیر :…………………………………………………………………17

2-1-2- ویژگیهای شیر:…………………………………………………………………………17

2-1-2-1- ویسکوزیته :………………………………………………………………………………..17

2-1-2-2- قدرت اسیدی شیر:……………………………………………………………………….17

2-1-3-سرانه مصرف شیر:……………………………………………………………………..17

2-2 پنیر :…………………………………………………………………………………………….18

2-2-1- تاریخچه پنیر :………………………………………………………………………….18

2-2-2- تعریف پنیر :……………………………………………………………………………20

2-2-3- تعریف پنیر بر اساس استاندارد سازمان غذا و کشاورزی : ………………21

2-3-طبقه بندی پنیر:……………………………………………………………………….22

2-4- ارزش غذایی پنیر:…………………………………………………………………..25

2-5-رسیدن پنیر:……………………………………………………………………………27

2-5-1-لاکتوز و تجزیه آن:………………………………………………………………28

2-5-2-لیپولیز:……………………………………………………………………………..30

2-5-3-پروتئولیز:…………………………………………………………………………………30

2-6-تعریف پنیرتازه با چربی گیاهی(پنیر تازه آنالوگ):……………………………….32

2-6-1-مواداولیه اصلی تشکیل دهنده پنیر آنالوگ:……………………………………………33

2-1-1- ترکیبات شیر :………………………………………………………………………………….8

2-1-1-1- لیپیدهای شیر :……………………………………………………………………..10

2-1-1-2- پروتئین های شیر :………………………………………………………………..12

2-1-1 -2-1- کازئین : …………………………………………………………………14

2-1-1-2-2- کازئین : ………………………………………………………………….14

2-1-1-2 –3-β- کازئین : …………………………………………………………………..14

2-1-1-2-4- K – کازئین :…………………………………………………………………..14

2-1-1-3- قند شیر :…………………………………………………………………………….15

2-1-1-4-نمکهای شیر : ……………………………………………………………………….16

2-1-1-5-آنزیم ها :……………………………………………………………………………..16

2-1-1- 6-مواد معدنی :………………………………………………………………………..16

2-1-1-7- ویتامین های شیر :…………………………………………………………………17

2-1-2- ویژگیهای شیر:…………………………………………………………………………17

2-1-2-1- ویسکوزیته :………………………………………………………………………………..17

2-1-2-2- قدرت اسیدی شیر:……………………………………………………………………….17

2-1-3-سرانه مصرف شیر:……………………………………………………………………..17

2-2 پنیر :…………………………………………………………………………………………….18

2-2-1- تاریخچه پنیر :………………………………………………………………………….18

2-2-2- تعریف پنیر :……………………………………………………………………………20

2-2-3- تعریف پنیر بر اساس استاندارد سازمان غذا و کشاورزی : ………………21

2-3-طبقه بندی پنیر:……………………………………………………………………….22

2-4- ارزش غذایی پنیر:…………………………………………………………………..25

2-5-رسیدن پنیر:……………………………………………………………………………27

2-5-1-لاکتوز و تجزیه آن:………………………………………………………………28

2-5-2-لیپولیز:……………………………………………………………………………..30

2-5-3-پروتئولیز:…………………………………………………………………………………30

2-6-تعریف پنیرتازه با چربی گیاهی(پنیر تازه آنالوگ):……………………………….32

2-6-1-مواداولیه اصلی تشکیل دهنده پنیر آنالوگ:……………………………………………33

2-6-1-1-شیر بدون چربی :…………………………………………………………………………33

2-6-1-2-مایه پنیر :…………………………………………………………………………………….33

2-6-1-3- روغن گیاهی :…………………………………………………………………………….33

2-6-2-مواد اولیه اختیاری تشکیل دهنده پنیر آنالوگ:……………………………………….33

2-6-2-1-مایه های لاکتیک بدون زیان :…………………………………………………………33

2-6-2-2-پودر شیر خشک کنسانتره های پروتئینی شیر و پودر آب پنیر:…………….33

2-6-2-3-نمک طعام :………………………………………………………………………………….33

2-6-2-4-آب آشامیدنی:……………………………………………………………………………….33

2-6-2-5-سایر مواد مجاز خوراکی:……………………………………………………………….33

2-6-3-ویژگی های حسی و فیزیکی:…………………………………………………………33

2-6-3-1-رنگ :………………………………………………………………………………………….34

2-6-3-2-بافت : ………………………………………………………………………………………..34

2-6-3-3-عطر و طعم:……………………………………………………………………………34

2-6-4-روش تهیه پنیر آنالوگ:……………………………………………………………….34

2-6-4-1-دریافت:……………………………………………………………………………….34

2-6-4-2-پاستوریزاسیون:…………………………………………………………………………….34

2-6-4-3-مخلوط کردن و به هم زدن(مکمل):………………………………………………..34

2-6-4-4-تغلیظ شیر :………………………………………………………………………………….34

2-6-4-5-پرکردن و بسته بندی:…………………………………………………………………….35

2-6-4-6-نگهداری در اتاق تخمیر:………………………………………………………………..35

2-7-فاکتورهای میکروبی و میکروارگانیسم های نگران کننده پنیر:………………..36

2-7-1-کلیفرم ها:………………………………………………………………………….36

2- 7-2-اشریشیاکلی:……………………………………………………………………..36

2-7-3-استافیلوکوکوس اورئوس:………………………………………………………37

2-7-4-سالمونلا: ………………………………………………………………………………………..37

2-7-5-کپک:……………………………………………………………………………….37

2-7-6-مخمر:………………………………………………………………………………38

2-8-فساد پنیر:………………………………………………………………………………38

2-8-1-فساد در مرحله تولید:…………………………………………………………….38

2-8-2-فساد در مرحله رسانیدن:………………………………………………………..39

2-8-3-فساد محصول نهایی:…………………………………………………………….40

2-9-نمک:…………………………………………………………………………………..40

2-10-مروری بر پژوهشهای پیشین:…………………………………………………………43

فصل سوم:مواد و روشها ………………………………………………………………50

3-1-1-مواد:……………………………………………………………………………………….50

3-1-2-مواد مورد نیاز برای بسته بندی:……………………………………………………50

3-1-3-ابزار لازم:………………………………………………………………………………..50

3-2-زمان و مکان حقیق:……………………………………………………………………….51

3-3-روش ها :…………………………………………………………………………………….51

3-3-1-روش تهیه پنیرآنالوگ:………………………………………………………………..51

3-3-2-نمک زنی:………………………………………………………………………………..52

3-3-3-ویژگی  های پنیر رسیده پس از سه روز:……………………………………….52

3-3-3-1-ویژگی های حسی و فیزیکی:…………………………………………………..52

3-3-3-2-ویژگی های شیمیایی:……………………………………………………………..53

3-3-3-3-ویژگیهای میکروبی:……………………………………………………………53

3-3-4-روش آزمون های شیمیایی:……………………………………………………..54

3-3-4-1-آزمون رطوبت:……………………………………………………………………..54

3-3-4-2-آزمون pH :………………………………………………………………………….55

3-3-4-3- اسیدیته :……………………………………………………………………………..55

3-3-4-4- نمك (كلرور سدیم) :……………………………………………………………56

3-3-4-5- آزمون چربی :………………………………………………………………..…….57

3-3-4-6- روش آزمون های میكروبی :……………………………………………………57

3-3-4-6-1- تهیه رقت ها :………………………………………………………………….57

3-3-4-6-2- روش كشت كلی فرم :………………………………………………………58

3-3-4-6-3- روش كشت اشریشیا كلی :………………………………………………..58

3-3-4-6-4- روش كشت استافیلوكوكوس اورئوس در پنیر:………………………59

3-3-4-6-4-1- تست كواگولاز :…………………………………………………………..60

3-3-4-6-5-روش كشت كپك و مخمر:…………………………………………………60

3-4-ارزیابی حسی:………………………………………………………………………………60

3-4-1-فرم ارزیابی حسی:……………………………………………………………………..61

3-5- روش طرح آماری:………………………………………………………………………..61

فصل چهارم:نتایج و بحث ……………………………………………………………..63

4-1- اسیدیته:……………………………………………………………………………………………………………….63

4-2- pH:……………………………………………………………………………………………………66

4-3- نمک :…………………………………………………………………………………………………67

4-4- رطوبت:………………………………………………………………………………………………68

 

4-5-   چربی:……………………………………………………………………………………………..70

4-6-   آب اندازی :……………………………………………………………………………………..71

4-7- خواص حسی:…………………………………………………………………………………….73

4-7-1- طعم:………………………………………………………………………………………………73

4-7-2- بو:………………………………………………………………………………………………….73

4-7-3- بافت:……………………………………………………………………………………………..74

4-7- 4 – میانگین نتایج خواص حسی:…………………………………………………………..74

4-8- پذیرش کلی خواص حسی:…………………………………………………………………..75

4-9- تغییرات میکروبی:…………………………………………………………………………………77

4-9-1 آزمون میکروبی کلیفرم:……………………………………………………………………….77

4-9-2   آزمون میکروبی اشرشیاکلی :……………………………………………………………..78

4-9-3 آزمون میکروبی کپک و مخمر:……………………………………………………………78

4 -9-4 آزمون میکروبی استافیلوکوکوس اورئوس کواگولاز مثبت:………………………78

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری…………………………………………………….80

5-1-   اسیدیته:……………………………………………………………………………………………80

5-2- pH:…………………………………………………………………………………………………..80

5-3-  نمک :………………………………………………………………………………………………80

5-4- رطوبت :……………………………………………………………………………………………81

5-5- چربی :………………………………………………………………………………………………81

5-6-آب اندازی:………………………………………………………………………………………….81

5-7- ارزیابی حسی :……………………………………………………………………………………82

5-8- آزمونهای میکروبی:……………………………………………………………………………..82

5-9- نتیجه گیری کلی:………………………………………………………………………………..83

5-10-پیشنهادات:………………………………………………………………………………………83

فهرست جداول

جدول:1-1 سرانه مصرف لبنیات………………………………………………………………………………………………………….3

جدول:1-2 مصرف سرانه پنیر……………………………………………………………………………………………………………..3

جدول:2-1 طبقه بندی انواع پنیر براساس میزان رطوبت……………………………………………………………………….23

جدول:2-2 طبقه بندی گروه های پنیر بر اساس روش انعقاد…………………………………………………………………24

جدول:2-4میانگین ترکیبات مغذی در تعدادی از انواع پنیر ………………………………………………………………….27

جدول: 3-1 ویژگیهای شیمیایی پنیر تازه آنالوگ………………………………………………………………………………….53

جدول: 3-2 ویژگیهای میکروبی پنیر تازه آنالوگ…………………………………………………………………………………54

جدول 4-1-خلاصه نتایج تجزیه آماری اسیدیته نمونه های پنیر……………………………………………………………..63

جدول 4-2-خلاصه نتایج تجزیه آماری pH نمونه های پنیر…………………………………………………………………66

جدول 4-3-خلاصه نتایج تجزیه آماری نمک نمونه های پنیر……………………………………………………………….67

جدول 4-4-خلاصه نتایج تجزیه آماری رطوبت نمونه های پنیر……………………………………………………………69

جدول 4-5-خلاصه نتایج تجزیه آماری چربی نمونه های پنیر…………………………………………………………….70

جدول 4-6-خلاصه نتایج تجزیه آماری آب اندازی نمونه های پنیر……………………………………………………..71

جدول 4-7-1- خلاصه نتایج تجزیه آماری طعم در نمونه های پنیر……………………………………………………..73

جدول 4-7-2- خلاصه نتایج تجزیه آماری بو در نمونه های پنیر………………………………………………………..73

جدول 4-7-3- خلاصه نتایج تجزیه آماری بافت در نمونه های پنیر…………………………………………………….74

جدول 4-7-4-1-خواص حسی در روز سوم…………………………………………………………………………………….74

جدول 4-7-4-2–خواص حسی در روز چهل و پنجم………………………………………………………………………74

جدول 4-7-4-3-خواص حسی در روز هفتاد و پنجم…………………………………………………………………………75

جدول 4-8- پذیرش کلی خواص حسی……………………………………………………………………………………………75

فهرست شکل ها

شکل 2-1 –ترکیبات شیر……………………………………………………………………………………………………….9

شکل2-2- چربی شیر……………………………………………………………………………………………………………11

شکل 2-3- ترکیبات چربی با شیر …………………………………………………………………………………………13

شکل 2-4- نمای برش گویچه چربی……………………………………………………………………………………..13

شکل 2-5- ساختمان میسل کازئین ……………………………………………………………………………………….15

شکل 2-6- ساختمان میسل کازئی………………………………………………………………………………………..15

شکل:2-7 -لاکتوز و تجزیه آن………………………………………………………………………………………………29

شکل:2-8 -فرآیند رسیدن پنیر و تولید ترکیبات مختلف…………………………………………………………..29

شکل:2-9 پروتئولیز و تشکیل ترکیبات ناشی از تجزیه کازئین…………………………………………………..32

فهرست نمودارها

نمودار4-1- تأثیر متقابل زمان نگهداری ونوع نمونه بر میزان اسیدیته در پنیر………………………………..64

نمودار4-2- تأثیر متقابل زمان نگهداری و نوع نمونه بر میزان pH در پنیر…………………………………..66

نمودار4-3- تأثیر متقابل زمان نگهداری و نوع نمونه بر میزان نمک در پنیر…………………………………68

نمودار4-4- تأثیر متقابل زمان نگهداری و نوع نمونه بر میزان رطوبت در پنیر……………………………..69

نمودار4-5- تأثیر متقابل زمان نگهداری ونوع نمونه بر میزان چربی در پنیر………………………………..71

نمودار4-6- تأثیر متقابل زمان نگهداری ونوع نمونه بر میزان  آب اندازی در پنیر………………………..72

نمودار4-7- تأثیر متقابل زمان نگهداری ونوع نمونه بر خواص حسی در پنیر……………………………..76

 

چکیده

پنیر یکی از فرآورده های مغذی و مهم شیر و عمده ترین محصول لبنی است که در نتیجه انعقاد شیر گاو ، گوسفند ،بز و گاو میش و یا مخلوط 2 و یا چند نوع از آنها که با یکی از روشهای متداول پاستوریزه شده است و به کمک مایه پنیر و با استفاده از باکتری های استارتر مجاز تهیه می شود و پس از طی دوره رسیدن آماده مصرف می شود. پنیر انواع مختلفی دارد که یکی از آنها پنیر آنالوگ می باشد. پنیر آنالوگ معمولاً به عنوان محصول تهیه شده توسط ترکیبات تشکیل دهنده شامل چربی های غیر لبنی و یا پروتئین ها برای تولید یک محصول پنیر مانند جهت پاسخگویی نیازهای خاص تعریف می شود. آنها با

 

2-6-1-1-شیر بدون چربی :…………………………………………………………………………33

2-6-1-2-مایه پنیر :…………………………………………………………………………………….33

2-6-1-3- روغن گیاهی :…………………………………………………………………………….33

2-6-2-مواد اولیه اختیاری تشکیل دهنده پنیر آنالوگ:……………………………………….33

2-6-2-1-مایه های لاکتیک بدون زیان :…………………………………………………………33

2-6-2-2-پودر شیر خشک کنسانتره های پروتئینی شیر و پودر آب پنیر:…………….33

2-6-2-3-نمک طعام :………………………………………………………………………………….33

2-6-2-4-آب آشامیدنی:……………………………………………………………………………….33

2-6-2-5-سایر مواد مجاز خوراکی:……………………………………………………………….33

2-6-3-ویژگی های حسی و فیزیکی:…………………………………………………………33

2-6-3-1-رنگ :………………………………………………………………………………………….34

2-6-3-2-بافت : ………………………………………………………………………………………..34

2-6-3-3-عطر و طعم:……………………………………………………………………………34

2-6-4-روش تهیه پنیر آنالوگ:……………………………………………………………….34

2-6-4-1-دریافت:……………………………………………………………………………….34

2-6-4-2-پاستوریزاسیون:…………………………………………………………………………….34

2-6-4-3-مخلوط کردن و به هم زدن(مکمل):………………………………………………..34

2-6-4-4-تغلیظ شیر :………………………………………………………………………………….34

2-6-4-5-پرکردن و بسته بندی:…………………………………………………………………….35

2-6-4-6-نگهداری در اتاق تخمیر:………………………………………………………………..35

2-7-فاکتورهای میکروبی و میکروارگانیسم های نگران کننده پنیر:………………..36

2-7-1-کلیفرم ها:………………………………………………………………………….36

2- 7-2-اشریشیاکلی:……………………………………………………………………..36

2-7-3-استافیلوکوکوس اورئوس:………………………………………………………37

2-7-4-سالمونلا: ………………………………………………………………………………………..37

2-7-5-کپک:……………………………………………………………………………….37

2-7-6-مخمر:………………………………………………………………………………38

2-8-فساد پنیر:………………………………………………………………………………38

این مطلب را هم بخوانید :

2-8-1-فساد در مرحله تولید:…………………………………………………………….38

2-8-2-فساد در مرحله رسانیدن:………………………………………………………..39

2-8-3-فساد محصول نهایی:…………………………………………………………….40

2-9-نمک:…………………………………………………………………………………..40

2-10-مروری بر پژوهشهای پیشین:…………………………………………………………43

فصل سوم:مواد و روشها ………………………………………………………………50

3-1-1-مواد:……………………………………………………………………………………….50

3-1-2-مواد مورد نیاز برای بسته بندی:……………………………………………………50

3-1-3-ابزار لازم:………………………………………………………………………………..50

3-2-زمان و مکان حقیق:……………………………………………………………………….51

3-3-روش ها :…………………………………………………………………………………….51

3-3-1-روش تهیه پنیرآنالوگ:………………………………………………………………..51

3-3-2-نمک زنی:………………………………………………………………………………..52

3-3-3-ویژگی  های پنیر رسیده پس از سه روز:……………………………………….52

3-3-3-1-ویژگی های حسی و فیزیکی:…………………………………………………..52

3-3-3-2-ویژگی های شیمیایی:……………………………………………………………..53

3-3-3-3-ویژگیهای میکروبی:……………………………………………………………53

3-3-4-روش آزمون های شیمیایی:……………………………………………………..54

3-3-4-1-آزمون رطوبت:……………………………………………………………………..54

3-3-4-2-آزمون pH :………………………………………………………………………….55

3-3-4-3- اسیدیته :……………………………………………………………………………..55

3-3-4-4- نمك (كلرور سدیم) :……………………………………………………………56

3-3-4-5- آزمون چربی :………………………………………………………………..…….57

3-3-4-6- روش آزمون های میكروبی :……………………………………………………57

3-3-4-6-1- تهیه رقت ها :………………………………………………………………….57

3-3-4-6-2- روش كشت كلی فرم :………………………………………………………58

3-3-4-6-3- روش كشت اشریشیا كلی :………………………………………………..58

3-3-4-6-4- روش كشت استافیلوكوكوس اورئوس در پنیر:………………………59

3-3-4-6-4-1- تست كواگولاز :…………………………………………………………..60

3-3-4-6-5-روش كشت كپك و مخمر:…………………………………………………60

3-4-ارزیابی حسی:………………………………………………………………………………60

3-4-1-فرم ارزیابی حسی:……………………………………………………………………..61

3-5- روش طرح آماری:………………………………………………………………………..61

فصل چهارم:نتایج و بحث ……………………………………………………………..63

4-1- اسیدیته:……………………………………………………………………………………………………………….63

4-2- pH:……………………………………………………………………………………………………66

4-3- نمک :…………………………………………………………………………………………………67

4-4- رطوبت:………………………………………………………………………………………………68

 

4-5-   چربی:……………………………………………………………………………………………..70

4-6-   آب اندازی :……………………………………………………………………………………..71

4-7- خواص حسی:…………………………………………………………………………………….73

4-7-1- طعم:………………………………………………………………………………………………73

4-7-2- بو:………………………………………………………………………………………………….73

4-7-3- بافت:……………………………………………………………………………………………..74

4-7- 4 – میانگین نتایج خواص حسی:…………………………………………………………..74

4-8- پذیرش کلی خواص حسی:…………………………………………………………………..75

4-9- تغییرات میکروبی:…………………………………………………………………………………77

4-9-1 آزمون میکروبی کلیفرم:……………………………………………………………………….77

4-9-2   آزمون میکروبی اشرشیاکلی :……………………………………………………………..78

4-9-3 آزمون میکروبی کپک و مخمر:……………………………………………………………78

4 -9-4 آزمون میکروبی استافیلوکوکوس اورئوس کواگولاز مثبت:………………………78

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری…………………………………………………….80

5-1-   اسیدیته:……………………………………………………………………………………………80

5-2- pH:…………………………………………………………………………………………………..80

5-3-  نمک :………………………………………………………………………………………………80

5-4- رطوبت :……………………………………………………………………………………………81

5-5- چربی :………………………………………………………………………………………………81

5-6-آب اندازی:………………………………………………………………………………………….81

5-7- ارزیابی حسی :……………………………………………………………………………………82

5-8- آزمونهای میکروبی:……………………………………………………………………………..82

5-9- نتیجه گیری کلی:………………………………………………………………………………..83

5-10-پیشنهادات:………………………………………………………………………………………83

فهرست جداول

جدول:1-1 سرانه مصرف لبنیات………………………………………………………………………………………………………….3

جدول:1-2 مصرف سرانه پنیر……………………………………………………………………………………………………………..3

جدول:2-1 طبقه بندی انواع پنیر براساس میزان رطوبت……………………………………………………………………….23

جدول:2-2 طبقه بندی گروه های پنیر بر اساس روش انعقاد…………………………………………………………………24

جدول:2-4میانگین ترکیبات مغذی در تعدادی از انواع پنیر ………………………………………………………………….27

جدول: 3-1 ویژگیهای شیمیایی پنیر تازه آنالوگ………………………………………………………………………………….53

جدول: 3-2 ویژگیهای میکروبی پنیر تازه آنالوگ…………………………………………………………………………………54

جدول 4-1-خلاصه نتایج تجزیه آماری اسیدیته نمونه های پنیر……………………………………………………………..63

جدول 4-2-خلاصه نتایج تجزیه آماری pH نمونه های پنیر…………………………………………………………………66

جدول 4-3-خلاصه نتایج تجزیه آماری نمک نمونه های پنیر……………………………………………………………….67

جدول 4-4-خلاصه نتایج تجزیه آماری رطوبت نمونه های پنیر……………………………………………………………69

جدول 4-5-خلاصه نتایج تجزیه آماری چربی نمونه های پنیر…………………………………………………………….70

جدول 4-6-خلاصه نتایج تجزیه آماری آب اندازی نمونه های پنیر……………………………………………………..71

جدول 4-7-1- خلاصه نتایج تجزیه آماری طعم در نمونه های پنیر……………………………………………………..73

جدول 4-7-2- خلاصه نتایج تجزیه آماری بو در نمونه های پنیر………………………………………………………..73

جدول 4-7-3- خلاصه نتایج تجزیه آماری بافت در نمونه های پنیر…………………………………………………….74

جدول 4-7-4-1-خواص حسی در روز سوم…………………………………………………………………………………….74

جدول 4-7-4-2–خواص حسی در روز چهل و پنجم………………………………………………………………………74

جدول 4-7-4-3-خواص حسی در روز هفتاد و پنجم…………………………………………………………………………75

جدول 4-8- پذیرش کلی خواص حسی……………………………………………………………………………………………75

فهرست شکل ها

شکل 2-1 –ترکیبات شیر……………………………………………………………………………………………………….9

شکل2-2- چربی شیر……………………………………………………………………………………………………………11

شکل 2-3- ترکیبات چربی با شیر …………………………………………………………………………………………13

شکل 2-4- نمای برش گویچه چربی……………………………………………………………………………………..13

شکل 2-5- ساختمان میسل کازئین ……………………………………………………………………………………….15

شکل 2-6- ساختمان میسل کازئی………………………………………………………………………………………..15

شکل:2-7 -لاکتوز و تجزیه آن………………………………………………………………………………………………29

شکل:2-8 -فرآیند رسیدن پنیر و تولید ترکیبات مختلف…………………………………………………………..29

شکل:2-9 پروتئولیز و تشکیل ترکیبات ناشی از تجزیه کازئین…………………………………………………..32

فهرست نمودارها

نمودار4-1- تأثیر متقابل زمان نگهداری ونوع نمونه بر میزان اسیدیته در پنیر………………………………..64

نمودار4-2- تأثیر متقابل زمان نگهداری و نوع نمونه بر میزان pH در پنیر…………………………………..66

نمودار4-3- تأثیر متقابل زمان نگهداری و نوع نمونه بر میزان نمک در پنیر…………………………………68

نمودار4-4- تأثیر متقابل زمان نگهداری و نوع نمونه بر میزان رطوبت در پنیر……………………………..69

نمودار4-5- تأثیر متقابل زمان نگهداری ونوع نمونه بر میزان چربی در پنیر………………………………..71

نمودار4-6- تأثیر متقابل زمان نگهداری ونوع نمونه بر میزان  آب اندازی در پنیر………………………..72

نمودار4-7- تأثیر متقابل زمان نگهداری ونوع نمونه بر خواص حسی در پنیر……………………………..76

 

چکیده

پنیر یکی از فرآورده های مغذی و مهم شیر و عمده ترین محصول لبنی است که در نتیجه انعقاد شیر گاو ، گوسفند ،بز و گاو میش و یا مخلوط 2 و یا چند نوع از آنها که با یکی از روشهای متداول پاستوریزه شده است و به کمک مایه پنیر و با استفاده از باکتری های استارتر مجاز تهیه می شود و پس از طی دوره رسیدن آماده مصرف می شود. پنیر انواع مختلفی دارد که یکی از آنها پنیر آنالوگ می باشد. پنیر آنالوگ معمولاً به عنوان محصول تهیه شده توسط ترکیبات تشکیل دهنده شامل چربی های غیر لبنی و یا پروتئین ها برای تولید یک محصول پنیر مانند جهت پاسخگویی نیازهای خاص تعریف می شود. آنها با

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                  صفحه

فصل اول طرح تحقیق

1-1- مقدمه                                                                                                     2

1-2- بیان مساله                                                                                                         3

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق                                                                       5

1-4- اهداف تحقیق                                                                                           7

1-4-1-هدف کلی                                                                                             7

1-4-2- اهداف جزئی                                                                                        7

1-5- سوال ها تحقیق                                                                                          7

1-6- فرضیه های تحقیق                                                                                               8

1-7- تعاریف نظری و عملیاتی                                                                              8

1-7-1-تعاریف مفهومی                                                                                                8

1-7-2- تعاریف عملیاتی                                                                                     9

فصل دوم پیشینه ی تحقیق

2-1- پیشینه ی نظری                                                                                         11

2-2- پیشینه پژوهشی                                                                                         50

2-2-1- پیشینه داخلی                                                                                        50

2-2-2- پیشینه خارجی                                                                                       53

فصل سوم روش تحقیق

3-1-مقدمه                                                                                                      59

3-2- روش انجام تحقیق                                                                                               59

3-3-جامعه آماری                                                                                             59

3-4- نمونه آماری و روش نمونه گیری                                                                     60

3-5- ابزار اندازه گیری اطلاعات                                                                                       60

3-6- روش اجرای پژوهش                                                                                  62

3-7- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات                                                                       63

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                  صفحه

فصل اول طرح تحقیق

1-1- مقدمه                                                                                                     2

1-2- بیان مساله                                                                                                         3

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق                                                                       5

1-4- اهداف تحقیق                                                                                           7

1-4-1-هدف کلی                                                                                             7

1-4-2- اهداف جزئی                                                                                        7

1-5- سوال ها تحقیق                                                                                          7

1-6- فرضیه های تحقیق                                                                                               8

1-7- تعاریف نظری و عملیاتی                                                                              8

1-7-1-تعاریف مفهومی                                                                                                8

1-7-2- تعاریف عملیاتی                                                                                     9

فصل دوم پیشینه ی تحقیق

2-1- پیشینه ی نظری                                                                                         11

2-2- پیشینه پژوهشی                                                                                         50

2-2-1- پیشینه داخلی                                                                                        50

2-2-2- پیشینه خارجی                                                                                       53

فصل سوم روش تحقیق

3-1-مقدمه                                                                                                      59

3-2- روش انجام تحقیق                                                                                               59

3-3-جامعه آماری                                                                                             59

3-4- نمونه آماری و روش نمونه گیری                                                                     60

3-5- ابزار اندازه گیری اطلاعات                                                                                       60

3-6- روش اجرای پژوهش                                                                                  62

3-7- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات                                                                       63

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه                                                                                                     65

4-2- آمار توصیفی                                                                                            66

4-3-آمار استنباطی                                                                                           69

فصل پنجم بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه                                                                                                     75

5-2- بحث و نتیجه گیری                                                                                    75

5-3- محدودیت ها                                                                                            77

5-4- پیشنهادها                                                                                                          78

5-4-1- پیشنهادهای کاربردی                                                                              78

5-4-2- پیشنهادهای پژوهشی                                                                               79

منابع فارسی                                                                                                     80

منابع انگلیسی                                                                                                   83

پرسش نامه                                                                                                      85

– مقدمه

متخصصان روان‌شناسی خانواده معتقدند که شناخت دقیق‏ زوجین از یکدیگر قبل از ازدواج و جلوگیری از ازدواج‏های‏ خودسرانه و سهل‏انگارانه می‏تواند پیشگیری مناسبی برای پدیده‏ طلاق بعد از آغاز زندگی باشد. طبق آمار ارائه‏ شده 5/47 درصد مردان و 55 درصد زنان شناخت کمی از همسران خود هنگام ازدواج دارند و در این میان تنها 5/27 درصد مردان و 25 درصد زنان در هنگام ازدواج همسران خود را به خوبی می‏شناسند و در بین این دو دسته، دسته‌ی دیگری هم‏ وجود دارد که شناخت نسبی از همسران خود دارند، یعنی 10 درصد مردان و 20 درصد زنان. اگر این آمار به سویی رود که‏ زوجین از هم شناخت کافی داشته باشند، به احتمال زیاد طلاق‏ رشد نزولی خواهد داشت. بررسی ها نشان می‏دهد عدم شناخت صحیح از همسر علت‏ عمده‌ی طلاق‏ها گزارش شده است. غیر از این، شتاب‏زدگی در ازدواج باعث ایجاد زیان‏های غیرقابل جبران شده که برای رفع‏ این معضل می‏توان با مشاوره روان‌شناسی آن را حل کرد؛زیرا با این ارزیابی روان‌شناختی است که آمادگی فرد از لحاظ روحی و روانی برای ازدواج مشخص می‏شود(رستمی و همکاران، 1388).

در روند شناسایی عوامل ایجاد کننده تفاوت های فردی در واکنش به فشارهای زندگی، کوباسا[1](1979)، بیان کرد که سرسختی روان‌شناختی به عنوان یک ویژگی شخصیتی، رابطه بین استرس و بیماری را تحت تاثیر قرار داده، از عوامل اصلی ایجاد تفاوت های فردی در این زمینه است. از آن زمان به بعد، پژوهش های متعدد فرضیه کوباسا را حمایت کرده و نشان داده اند که سرسختی روان‌شناختی به عنوان یک ویژگی شخصیتی رابطه بین استرس و بیماری را تعدیل می کند(شریفی و همکاران، 1384).

نظریه‌ی دلبستگی را بی‏شک بایستی یکی از برجسته‏ترین دست‏ آوردهای روان‌شناسی معاصر به حساب آورد. این نظریه فرآیند شکل‏گیری و قطع‏شدن پیوندهای عاطفی را توضیح می‏دهد. مفهوم محوری و اصلی

 

4-1- مقدمه                                                                                                     65

4-2- آمار توصیفی                                                                                            66

4-3-آمار استنباطی                                                                                           69

فصل پنجم بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه                                                                                                     75

5-2- بحث و نتیجه گیری                                                                                    75

5-3- محدودیت ها                                                                                            77

5-4- پیشنهادها                                                                                                          78

5-4-1- پیشنهادهای کاربردی                                                                              78

 

این مطلب را هم بخوانید :

5-4-2- پیشنهادهای پژوهشی                                                                               79

منابع فارسی                                                                                                     80

منابع انگلیسی                                                                                                   83

پرسش نامه                                                                                                      85

– مقدمه

متخصصان روان‌شناسی خانواده معتقدند که شناخت دقیق‏ زوجین از یکدیگر قبل از ازدواج و جلوگیری از ازدواج‏های‏ خودسرانه و سهل‏انگارانه می‏تواند پیشگیری مناسبی برای پدیده‏ طلاق بعد از آغاز زندگی باشد. طبق آمار ارائه‏ شده 5/47 درصد مردان و 55 درصد زنان شناخت کمی از همسران خود هنگام ازدواج دارند و در این میان تنها 5/27 درصد مردان و 25 درصد زنان در هنگام ازدواج همسران خود را به خوبی می‏شناسند و در بین این دو دسته، دسته‌ی دیگری هم‏ وجود دارد که شناخت نسبی از همسران خود دارند، یعنی 10 درصد مردان و 20 درصد زنان. اگر این آمار به سویی رود که‏ زوجین از هم شناخت کافی داشته باشند، به احتمال زیاد طلاق‏ رشد نزولی خواهد داشت. بررسی ها نشان می‏دهد عدم شناخت صحیح از همسر علت‏ عمده‌ی طلاق‏ها گزارش شده است. غیر از این، شتاب‏زدگی در ازدواج باعث ایجاد زیان‏های غیرقابل جبران شده که برای رفع‏ این معضل می‏توان با مشاوره روان‌شناسی آن را حل کرد؛زیرا با این ارزیابی روان‌شناختی است که آمادگی فرد از لحاظ روحی و روانی برای ازدواج مشخص می‏شود(رستمی و همکاران، 1388).

در روند شناسایی عوامل ایجاد کننده تفاوت های فردی در واکنش به فشارهای زندگی، کوباسا[1](1979)، بیان کرد که سرسختی روان‌شناختی به عنوان یک ویژگی شخصیتی، رابطه بین استرس و بیماری را تحت تاثیر قرار داده، از عوامل اصلی ایجاد تفاوت های فردی در این زمینه است. از آن زمان به بعد، پژوهش های متعدد فرضیه کوباسا را حمایت کرده و نشان داده اند که سرسختی روان‌شناختی به عنوان یک ویژگی شخصیتی رابطه بین استرس و بیماری را تعدیل می کند(شریفی و همکاران، 1384).

نظریه‌ی دلبستگی را بی‏شک بایستی یکی از برجسته‏ترین دست‏ آوردهای روان‌شناسی معاصر به حساب آورد. این نظریه فرآیند شکل‏گیری و قطع‏شدن پیوندهای عاطفی را توضیح می‏دهد. مفهوم محوری و اصلی

عنوان                                                                                                        صفحه

فصل اول: طرح تحقیق

1-1- مقدمه:                                                                                          2

1-2- بیان مساله:                                                                                     3

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:                                                             4

1-4- اهداف تحقیق:                                                                                 6

1-4-1-هدف کلی:                                                                                  6

1-4-2- اهداف جزئی:                                                                              6

1-5- فرضیه‏‏های تحقیق:                                                                   6

1-6 تعاریف متغیر‏ها                                                                        7

1-6- تعاریف مفهومی                                                              7

1-6-2- تعاریف عملیاتی:                                                                          7

فصل دوم پیشینه‏ی تحقیق

2-1- پیشینه نظری                                                                                   10

2-2- پیشینه پژوهشی                                                                               30

2-2-1- پژوهش‏های انجام شده در خارج از کشور                                           30

2-2-2- پژوهش‏‏های انجام شده در ایران                                                       33

فصل سوم روش تحقیق

مقدمه:                                                                                                   36

1-3 روش انجام تحقیق                                                                           36

2-3 قلمرو تحقیق                                                                    36

2-3-1 دوره زمانی تحقیق                                                                         36

2-3-2 مکان تحقیق                                                                                 37

2-3-3 جامعه آماری                                                                               37

2-3-5 نمونه آماری                                                                                37

3-3 روش و ابزار گردآوری اطلاعات                                                             37

4-3 ابزار گرداوری اطلاعات                                                                      38

5-4-روش تجزیه و تحلیل اطلاعات                                                             39

عنوان                                                                                                        صفحه

فصل اول: طرح تحقیق

1-1- مقدمه:                                                                                          2

1-2- بیان مساله:                                                                                     3

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:                                                             4

1-4- اهداف تحقیق:                                                                                 6

1-4-1-هدف کلی:                                                                                  6

1-4-2- اهداف جزئی:                                                                              6

1-5- فرضیه‏‏های تحقیق:                                                                   6

1-6 تعاریف متغیر‏ها                                                                        7

1-6- تعاریف مفهومی                                                              7

1-6-2- تعاریف عملیاتی:                                                                          7

فصل دوم پیشینه‏ی تحقیق

2-1- پیشینه نظری                                                                                   10

2-2- پیشینه پژوهشی                                                                               30

2-2-1- پژوهش‏های انجام شده در خارج از کشور                                           30

2-2-2- پژوهش‏‏های انجام شده در ایران                                                       33

فصل سوم روش تحقیق

مقدمه:                                                                                                   36

1-3 روش انجام تحقیق                                                                           36

2-3 قلمرو تحقیق                                                                    36

2-3-1 دوره زمانی تحقیق                                                                         36

2-3-2 مکان تحقیق                                                                                 37

2-3-3 جامعه آماری                                                                               37

2-3-5 نمونه آماری                                                                                37

3-3 روش و ابزار گردآوری اطلاعات                                                             37

4-3 ابزار گرداوری اطلاعات                                                                      38

5-4-روش تجزیه و تحلیل اطلاعات                                                             39

فصل چهارم: یافته های پژوهشی

4-1- مقدمه                                                                                         41

4-2- آمار توصیفی                                                                                 42

4-3- آمار استنباطی : فرضیه ها                                                                 50

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه:                                                                                          64

2-5 بحث و نتیجه گیری                                                                                     64

5-3- محدودیت‏‏های پژوهش                                                                       68

5-5- پیشنهادها                                                                                               68

5-5-1- پیشنهاد‏های پژوهشی                                                                    68

5-5-2- پیشنهاد‏های کاربردی                                                                    69

منابع                                                                                                    70

پیوست(پرسشنامه)                                                                                   75

مقدمه

در افرادی که در دوران کودکی مورد خشونت قرار می‏گیرند، به دلیل آسیب‏ها و جراحت روان شناختی حاصل از این سوء رفتار، طرحواره‏‏های ذهنی شکل می‏گیرد که رابطه زناشویی بعدی آن‏ها را تحت تاثیر قرار می‏دهد به دلیل اهمیت و نقش تجریه در خشونت دوران کودکی، خشونت خانوادگی امروزه مورد توجه روان شناسان قرار گرفته است. در اکثر موارد، خشونت در میان خانواده‏ها و در چارچوب روابط نزدیک زناشویی، گزارش شده است. و به رغم وجود صمیمیت در ارتباط زناشویی رخ می‏دهد که شاید واکنشی نسبت به تهدید تصور شده از کاهش صمیمیت باشد  روابط صمیمی و پایدار و به دور از خشونت با کودکان و نیز شریک زندگی نقش مهمی در سلامت روانی و جسمانی دارد و جنبه مهمی از زندگی زناشویی است که مطالعه علمی آن از دهه 1990 آغاز شده است. یکی از مهم ترین عواملی که بر بقا، دوام و رشد خانواده اثر می‏گذارد، روابط سالم و مبتنی بر سازگاری و تفاهم بین اعضاء، به خصوص زن و شوهر است. سازگاری زناشویی، به عنوان یکی از مهمترین عوامل اثر گذار بر عملکرد خانواده است(سینها و مکرجی[1]، 1999).

خشونت خانگی واقعیتی است آزاردهنده در دنیای امروزه در جهانی كه محیط خانه باید پناهگاهی باشد تا ساكنانش در آن بیاسایند و خستگی‏ها و رنج‏های ناشی از دشواری‏های محیط بیرون خانه را به فراموشی بسپارند، متاسفانه برای بسیاری از مردم خانه به جهنمی می‏ماند كه آتش دشمنی، خشم، خشونت، كینه، و انتقام در آن هر لحظه شعله ورتر می‏گردد. خشونت خانگی مخصوص جامعه یا طبقه خاصی نیست. اكنون همه كشورهای دنیا و طبقات اجتماعی مختلف با آن دست به گریبانند. تغییر و تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز نه تنها سبب كاهش آن نگردیده بلكه در بسیاری از موارد بر دامنه آن افزوده است. اهمیت موضوع تا بدان حد است كه شمار زیادی از سازمآن‏ها و موسسات بین المللی به ویژه سازمان ملل متحد در زمینه پیشگیری و مهار این پدیده، مقررات و دستورالعمل‏های متعددی را وضع نموده یا به اجرا نهاده اند. جای تاسف است كه براساس آمارهای موجود هنوز این اقدام‏ها هیچ نتیجه قابل ملاحظه ای به بار نیاورده، اما با توجه به گستره اقدام‏های ملی و بین المللی كه پیوسته رو به فزونی است می‏توان امیدوار بود در آینده ای نزدیك این پدیده و پیامدهای آن كاهش یابد. اما خشونت خانگی تنها زنان و مردان سازگار را تحت تاثیر قرار نمی دهد. بلكه به جرات می‏توان گفت كه بیشترین اثر را بر كودكانی دارد كه پیوسته یا به تناوب شاهد این خشونت اند. این اثرگذاری چنان كه خواهیم دید، نسبت به میزان تاثیر آن بر خود والدین دارای اهمیت بیشتری است(کردوانی، 1389).

1-2 بیان مساله

سال‏های اولیه زندگی مهم ترین دوره تربیت و شکل پذیری شخصیت اجتماعی فرد می‏باشد. طرز رفتار بزرگسالان اثر عمیقی بر شخصیت کودکان و عادات کسب شده توسط آن‏ها دارد. اکثر پژوهش‏های انجام شده نشان داده اند دو عامل اساسی یعنی خصوصیات خلقی کودك و رفتار والدین درتبدیل مشکلات رفتاری اولیه کودك به مشکلات رفتاری شدیدتر در آینده نقش اساسی دارند(قاسمی، ولی زاده، طولابی و ساکی، 1386).

بندورا[2](1975)، اعتقاد دارد بخش اعظم یادگیری از طریق مشاهده رفتار دیگران است. نکته مهم در این دیدگاه عدم نیاز به تقویت فوری است،‌ یعنی فرد رفتار را مشاهده کرده و می‌آموزد ولی تا زمانی که

 

فصل چهارم: یافته های پژوهشی

4-1- مقدمه                                                                                         41

4-2- آمار توصیفی                                                                                 42

4-3- آمار استنباطی : فرضیه ها                                                                 50

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه:                                                                                          64

2-5 بحث و نتیجه گیری                                                                                     64

5-3- محدودیت‏‏های پژوهش                                                                       68

5-5- پیشنهادها                                                                                               68

5-5-1- پیشنهاد‏های پژوهشی                                                                    68

5-5-2- پیشنهاد‏های کاربردی                                                                    69

منابع                                                                                                    70

پیوست(پرسشنامه)                                                                                   75

 

این مطلب را هم بخوانید :

مقدمه

در افرادی که در دوران کودکی مورد خشونت قرار می‏گیرند، به دلیل آسیب‏ها و جراحت روان شناختی حاصل از این سوء رفتار، طرحواره‏‏های ذهنی شکل می‏گیرد که رابطه زناشویی بعدی آن‏ها را تحت تاثیر قرار می‏دهد به دلیل اهمیت و نقش تجریه در خشونت دوران کودکی، خشونت خانوادگی امروزه مورد توجه روان شناسان قرار گرفته است. در اکثر موارد، خشونت در میان خانواده‏ها و در چارچوب روابط نزدیک زناشویی، گزارش شده است. و به رغم وجود صمیمیت در ارتباط زناشویی رخ می‏دهد که شاید واکنشی نسبت به تهدید تصور شده از کاهش صمیمیت باشد  روابط صمیمی و پایدار و به دور از خشونت با کودکان و نیز شریک زندگی نقش مهمی در سلامت روانی و جسمانی دارد و جنبه مهمی از زندگی زناشویی است که مطالعه علمی آن از دهه 1990 آغاز شده است. یکی از مهم ترین عواملی که بر بقا، دوام و رشد خانواده اثر می‏گذارد، روابط سالم و مبتنی بر سازگاری و تفاهم بین اعضاء، به خصوص زن و شوهر است. سازگاری زناشویی، به عنوان یکی از مهمترین عوامل اثر گذار بر عملکرد خانواده است(سینها و مکرجی[1]، 1999).

خشونت خانگی واقعیتی است آزاردهنده در دنیای امروزه در جهانی كه محیط خانه باید پناهگاهی باشد تا ساكنانش در آن بیاسایند و خستگی‏ها و رنج‏های ناشی از دشواری‏های محیط بیرون خانه را به فراموشی بسپارند، متاسفانه برای بسیاری از مردم خانه به جهنمی می‏ماند كه آتش دشمنی، خشم، خشونت، كینه، و انتقام در آن هر لحظه شعله ورتر می‏گردد. خشونت خانگی مخصوص جامعه یا طبقه خاصی نیست. اكنون همه كشورهای دنیا و طبقات اجتماعی مختلف با آن دست به گریبانند. تغییر و تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز نه تنها سبب كاهش آن نگردیده بلكه در بسیاری از موارد بر دامنه آن افزوده است. اهمیت موضوع تا بدان حد است كه شمار زیادی از سازمآن‏ها و موسسات بین المللی به ویژه سازمان ملل متحد در زمینه پیشگیری و مهار این پدیده، مقررات و دستورالعمل‏های متعددی را وضع نموده یا به اجرا نهاده اند. جای تاسف است كه براساس آمارهای موجود هنوز این اقدام‏ها هیچ نتیجه قابل ملاحظه ای به بار نیاورده، اما با توجه به گستره اقدام‏های ملی و بین المللی كه پیوسته رو به فزونی است می‏توان امیدوار بود در آینده ای نزدیك این پدیده و پیامدهای آن كاهش یابد. اما خشونت خانگی تنها زنان و مردان سازگار را تحت تاثیر قرار نمی دهد. بلكه به جرات می‏توان گفت كه بیشترین اثر را بر كودكانی دارد كه پیوسته یا به تناوب شاهد این خشونت اند. این اثرگذاری چنان كه خواهیم دید، نسبت به میزان تاثیر آن بر خود والدین دارای اهمیت بیشتری است(کردوانی، 1389).

1-2 بیان مساله

سال‏های اولیه زندگی مهم ترین دوره تربیت و شکل پذیری شخصیت اجتماعی فرد می‏باشد. طرز رفتار بزرگسالان اثر عمیقی بر شخصیت کودکان و عادات کسب شده توسط آن‏ها دارد. اکثر پژوهش‏های انجام شده نشان داده اند دو عامل اساسی یعنی خصوصیات خلقی کودك و رفتار والدین درتبدیل مشکلات رفتاری اولیه کودك به مشکلات رفتاری شدیدتر در آینده نقش اساسی دارند(قاسمی، ولی زاده، طولابی و ساکی، 1386).

بندورا[2](1975)، اعتقاد دارد بخش اعظم یادگیری از طریق مشاهده رفتار دیگران است. نکته مهم در این دیدگاه عدم نیاز به تقویت فوری است،‌ یعنی فرد رفتار را مشاهده کرده و می‌آموزد ولی تا زمانی که