فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­های تحقیق

4-1): مقدمه……………………………………………………………………………………………………………. 76

4-2) توصیف ویژگی­های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان…………………………………………………. 77

4-3) توصیف متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………………………. 81

4-4) بررسی نرمال بودن متغیر های اصلی تحقیق…………………………………………………………… 88

4-5) آزمون فرضیات تحقیق…………………………………………………………………………………….. 89

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادات

5-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………….. 107

5-2) نتایج آمار توصیفی………………………………………………………………………………………….. 107

5-2-1) توصیف پاسخ دهندگان………………………………………………………………………………… 107

5-2-2) توصیف متغیر استرس شغلی کارکنان……………………………………………………………….. 107

5-2-3) توصیف متغیر هوش هیجانی مدیران………………………………………………………………… 108

5-2-4) توصیف متغیر رهبری تحول­گرا………………………………………………………………………. 108

5-3) نتایج آزمون فرضیه­ها……………………………………………………………………………………….. 108

5-4) پیشنهادات در راستای نتایج تحقیق……………………………………………………………………… 114

5-5) پیشنهاداتی برای محققین آینده…………………………………………………………………………… 116

5-6) محدودیت­های تحقیق……………………………………………………………………………………… 116

منابع…………………………………………………………………………………………………………………… 118

پیوست………………………………………………………………………………………………………………… 126

فهرست جداول

جدول 3-1): تعداد سوالات پرسشنامه…………………………………………………………………………… 71

جدول 3-2): آلفای کرانباخ…………………………………………………………………………………………. 73

جدول 3-3): روش­های آماری مورد استفاده……………………………………………………………………. 74

جدول 4-1): توصیف جنسیت پاسخ دهندگان…………………………………………………………………. 77

جدول 4-2): توصیف تحصیلات مدیران………………………………………………………………………… 78

جدول 4-3): توصیف تحصیلات پرستاران……………………………………………………………………… 79

جدول 4-4): توصیف سن پاسخ دهندگان………………………………………………………………………. 80

این مطلب را هم بخوانید :

جدول 4-5): توصیف متغیر استرس شغلی کارکنان…………………………………………………………… 81

جدول 4-6): توصیف متغیر هوش هیجانی مدیران……………………………………………………………. 82

جدول 4-7): توصیف ابعاد هوش هیجانی مدیران از دید مدیران………………………………………….. 83

جدول 4-8): توصیف ابعاد هوش هیجانی از دید پرستاران…………………………………………………. 84

جدول 4-9): توصیف متغیر رهبری تحولگرا……………………………………………………………………. 85

جدول 4-10): توصیف ابعاد رهبری تحولگرا از دید مدیران………………………………………………… 86

جدول 4-11): توصیف ابعاد رهبری تحولگرا از دید پرستار………………………………………………… 87

جدول 4-12): آزمون كولموگروف- اسمیرنف برای متغیرهای تحقیق………………………………….. 88

جدول 4-13): ضریب همبستگی بین هوش هیجانی مدیران و استرس شغلی کارمندان…………….. 89

جدول 4-14): آزمون رگرسیون فرضیه اصلی دوم در بین مدیران……………………………………….. 90

جدول 4-15): آزمون رگرسیون فرضیه اصلی دوم در بین پرستاران…………………………………….. 91

جدول 4-16): ضریب همبستگی بین عزت نفس مدیران و استرس شغلی کارمندان………………… 92

جدول 4-17): ضریب همبستگی بین روابط بین فردی مدیران و استرس شغلی کارمندان…………. 93

جدول 4-18): ضریب همبستگی بین حل مسئله مدیران و استرس شغلی کارمندان…………………. 94

جدول 4-19): ضریب همبستگی بین خوشبینی مدیران و استرس شغلی کارمندان…………………… 95

جدول 4-20): ضریب همبستگی بین تحمل فشار روانی مدیران و استرس شغلی کارمندان……….. 96

جدول 4-21): آزمون رگرسیون فرضیه فرعی ششم در بین مدیران……………………………………… 97

جدول 4-22): آزمون رگرسیون فرضیه فرعی ششم در بین پرستاران…………………………………… 98

جدول 4-23): آزمون رگرسیون فرضیه فرعی هفتم در بین مدیران………………………………………. 99

جدول 4-24): آزمون رگرسیون فرضیه فرعی هفتم در بین پرستاران……………………………………. 100

جدول 4-25): آزمون رگرسیون فرضیه فرعی هشتم در بین مدیران……………………………………… 101

جدول 4-26): آزمون رگرسیون فرضیه فرعی هشتم در بین پرستاران…………………………………… 102

جدول 4-27): آزمون رگرسیون فرضیه فرعی نهم در بین مدیران………………………………………… 103

جدول 4-28): آزمون رگرسیون فرضیه فرعی نهم در بین پرستاران……………………………………… 104

جدول 4-29): آزمون تی تست متغیر استرس شغلی کارکنان با توجه به گروه شغلی……………….. 105

فهرست نمودار

نمودار 4-1): نمودار میله ای جنسیت پاسخ دهندگان…………………………………………………………. 77

نمودار 4-2): نمودار میله ای تحصیلات مدیران……………………………………………………………….. 78

نمودار 4-3): نمودار میله ای تحصیلات پرستاران……………………………………………………………… 79

نمودار 4-4): نمودار میله ای سن پاسخ دهندگان………………………………………………………………. 80

نمودار 4-5): هیستوگرام  متغیر استرس شغلی کارکنان……………………………………………………….. 81

نمودار 4-6): هیستوگرام  متغیر هوش هیجانی مدیران………………………………………………………… 82

نمودار 4-7): نمودار میله ای ابعاد هوش هیجانی مدیران از دید مدیران………………………………….. 83

نمودار 4-8): نمودار میله­ای ابعاد هوش هیجانی مدیران از دید پرستاران…………………………………. 84

نمودار 4-9): هیستوگرام  متغیر رهبری تحولگرا……………………………………………………………….. 85

نمودار 4-10): نمودار میله ای ابعاد رهبری تحولگرا از دید مدیران……………………………………….. 86

نمودار 4-11): نمودار میله ای ابعاد رهبری تحولگرا از دید پرستار………………………………………… 87

فهرست اشکال

شکل 1-1): مدل مفهومی تحقیق………………………………………………………………………………….. 9

شکل 2-1): مفهوم هوش هیجانی…………………………………………………………………………………. 18

شکل 2-2): منحنی استرس شغلی و عملکرد…………………………………………………………………… 57

چکیده

هدف کلی این تحقیق بررسی ارتباط بین هوش هیجانی و استرس شغلی و همچنین تعیین نقش میانجی­گری رهبری تحول­گرا در ارتباط بین این دو متغیر است. در تحقیق حاضر جامعه آماری مورد بررسی، سوپروایزرها و پرستاران بیمارستان­های خصوصی منطقه 5 تهران با تعداد (به ترتیب) 28 و 707 نفر است.  با توجه به جدول مورگان حداقل حجم نمونه پرستاران 251 نفر است. برای توزیع پرسشنامه­ها از روش نمونه­برداری تصادفی طبقه­ای استفاده شد. تعداد 300 پرسشنامه بین پرستاران توزیع گردید و تعداد 257 پرسشنامه قابل قبول برگشت داده شد. و نیز به دلیل کم بودن تعداد سوپروایزرها، پرسشنامه بین تمامی آنها توزیع گردید که تعداد 27 نفر از آن­ها به سوالات پاسخ دادند. با استفاده از ضریب همبستگی و رگرسیون مشخص شد که بین هوش­ هیجانی مدیران و مولفه­های آن با استرس شغلی کارکنان رابطه منفی و معناداری وجود دارد. همچنین رهبری تحول­گرا و مولفه­های آن رابطه بین هوش­ هیجانی مدیران و استرس شغلی کارکنان را میانجی­گری می­کند.

کلمات کلیدی: هوش هیجانی، استرس شغلی، رهبری تحول­گرا

 مقدمه

کار بخشی از زندگی است که توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده است. صرف نظر از کسب درآمد، کارکردن شماری از نیازهای اساسی آدمی (تمرین روانی و جسمی، پیوند اجتماعی، احساس ارزشمندی، اعتماد به نفس و احساس کفایت یا صلاحیت) را برآورده می­سازد. با این همه ممکن است کار منبع عمده فشار روانی و استرس نیز باشد. در زندگی همه افرادی که در مشاغل مختلف جامعه کار می­کنند استرس وجود دارد و به گونه­های مختلف بر آن­ها فشار وارد می­آورد. تحولات شغلی نظیر تغییرات سازمانی، تغییر حقوق و دستمزد، ترفیعات شغلی، کاهش یا افزایش نیروی انسانی و دگرگونی­های اجتماعی موضوع­هایی هستند که به خوبی بر فرد فشار می­آورند و او را دچار آشفتگی، نگرانی، تشویش و اضطراب می­سازند (دهشیری، 1393). محققان معتقدند در دیدگاه نوین برخلاف تصور گذشته، هیجانات و هوش در مقابل یكدیگر نیستند بلكه احساسات و هیجانات مى توانند در خدمت عقل باشند (حافظی و همکاران، 1390). با استفاده از هوش هیجانی می­توان از عوارض ناشی از استرس­ها جلوگیری کرد. هوش هیجانی به عنوان توانایی ظرفیت و مهارت ادراک، ارزیابی و مدیریت هیجانات فرد و دیگران و با گروهی از افراد توصیف شده است و افراد دارای هوش هیجانی بالاتر احساسات و تمایلات خود را بیشتر ابراز می­کنند و در نتیجه شبکه اجتماعی وسیع­تر و حمایت اجتماعی بیشتری برای خود فراهم می­آورند . برخورداری از حمایت های اجتماعی نیز به نوبه خود باعث ارتقاء سلامت روانی و محافظت در برابر استرس­ها می­شود (نوریان و همکاران، 1390). در این راستا رهبران تحول­گرا با حمایت­های خود می­توانند بر افراد هوشمند از لحاظ عاطفی تاثیر گذاشته و از میزان استرس شغلی آن­ها بکاهند  (دهشیری، 1393).