«کونولی» دیگر تحلیل گر مالی معتقد است که کیفیت سود را ‌می‌توان از طریق اندازه ­گیری ارزش قابل بازیافتنی دارایی­ ها ارزیابی کرد.

«والن» مدیر مالی شرکت آمریکن برودکستینگ^[۱۴] معتقد است که کیفیت سود را ‌می‌توان از طریق تفاضل بین سود تورمی و سود گزارش شده اندازه ­گیری کرد.

اسلون^[۱۵] (۱۹۹۶) اثبات کرد که شرکت­های با سود گزارش شده بالاتر از جریان وجوه نقد عملیاتی (حجم بالای اقلام تعهدی)، در سال­های آتی یک کاهشی در سود عملیاتی را تجربه خواهند کرد. ‌بنابرین‏ حجم اقلام تعهدی یک شاخص خوب برای کیفیت سود ‌می‌باشد.

میخاییل^[۱۶] (۱۹۹۸) معتقد است، سودی را که بهتر بتواند جریات نقدی عملیاتی آتی مؤسسه‌ را پیش ­بینی کند، با کیفیت­تر است.

۲-۳-۴- اهمیت ارزیابی کیفیت سود

کیفیت سود و به صورت عام­تر کیفیت گزارشگری مالی مورد علاقه کسانی است که از گزارش­های مالی برای تصمیم ­گیری­های سرمایه ­گذاری و انعقاد قراردادهای مختلف استفاده ‌می‌کنند.

از دیدگاه تدوین­کنندگان استانداردها کیفیت گزارش­های مالی به صورت غیر مستقیم نشان­دهنده کیفیت استانداردهای گزارشگری مالی است.

تصمیم ­گیری برای قراردادی بر اساس کیفیت سود پایین، باعث انتقال ناخواسته ثروت خواهد شد.
برای نمونه سودهای بیش از حد نشان داده شده، که به ‌عنوان معیار ارزیابی عملکرد مدیریت قرار ‌می‌گیرد، منجر به تعلق حقوق و مزایای بیش از اندازه به مدیریت خواهد شد.

به گونه ­ای مشابه سودهای متورم ممکن است ورشکستگی ناگهانی شرکت را پنهان سازد که این خود باعث اعتبار دادن نادرست از سوی اعتباردهندگان خواهد شد. از دیدگاه سرمایه ­گذاری کیفیت سود پایین مطلوب نیست زیرا نشانگر وجود ریسک در تخصیص منابع به آن بخش ‌می‌باشد و باعث کاهش رشد اقتصادی از طریق تخصیص نادرست سرمایه خواهد شد. از طرفی کیفیت سود پایین باعث انحراف منابع از طرح­های با بازده واقعی به طرح­های با بازدهی غیر واقعی می­ شود که کاهش رشد اقتصادی را در پی خواهد داشت. تدوین کنندگان استانداردهای حسابداری در جستجوی بازخور استانداردها در این مورد هستند که آیا استانداردهای تدوین شده کارا بوده اند یا خیر و برای این منظور به سود گزارش شده توجه خواهند کرد (نوروش، ۱۳۸۴).

۲-۳-۵- معیارهای اندازه ­گیری کیفیت سود

از آنجا که تعریف یکسانی از کیفیت سود وجود ندارد، لذا معیار ارزیابی یکسانی نیز وجود ندارد. به طور کلی معیارهای ارزیابی کیفیت سود و اجزای مربوط به آن را که در سال ۲۰۰۲ توسط توسط کاترین و وینسنت^[۱۷] ارائه شده به صورت جدول زیر طبقه بندی کرد:

جدول ۲-۱- معیارهای ارزیابی کیفیت سود و اجزای مربوطه (طبقه ­بندی کاترین و ویسنت)

معیارهای ارزیابی اجزای مربوطه الف) مفهوم کیفیت سود مبتنی بر سری زمانی ویژگی­های سود ۱٫ پایداری

۲٫ قابلیت پیش ­بینی

۳٫ نوسان پذیری

ب) مفهوم کیفیت سود بر اساس رابطه بین سود و اقلام تعهدی و وجه نقد ۱٫ نسبت وجه نقد حاصل از فعالیت­های عملیاتی به سود

۲٫ تغییر در کل اقلام تعهدی

۳٫ پیش‌بینی اجزا اختیاری اقلام تعهدی به کمک متغیر های حسابداری

۴٫ پیش‌بینی روابط بین اقلام تعهدی و جریان های نقدی

ج) مفهوم کیفیت سود بر اساس ویژگی­های کیفی چاچوب نظری هیات استانداردهای حسابداری مالی مربوط بودن و قابلیت اتکا د) مفهوم کیفیت سود بر اساس تاثیرگذاری در تصمیم ۱٫ قضاوت­ها و برآوردها ، معیاری معکوس از کیفیت سود

۲٫ رابطه معکوس بین کیفیت سود و تغییر استاندارد های حسابداری

۲-۳-۶- قابلیت پیش ­بینی سود

اطلاعات ارائه شده توسط شرکت و در نتیجه سود، مبتنی بر رویدادهای گذشته است اما سرمایه ­گذاران، به اطلاعاتی راجع به آینده شرکت نیاز دارند. یکی از دیدگاه­ های موجود در این مورد، ارائه صرفاً اطلاعات تاریخی و جاری توسط واحد تجاری است البته به نحوی که سرمایه ­گذاران بتوانند خود پیش ­بینی­های مربوط به آینده را انجام دهند. دیدگاه دیگر این است که مدیریت با در دست داشتن منابع و امکانات به انجام پیش ­بینی­هایی قابل اعتماد بپردازند و با انتشار عمومی این پیش ­بینی­ها، کارایی بازارهای مالی را افزایش دهند (شباهنگ، ۱۳۸۲).

شواهد تجربی نشان داده ­اند که سرمایه ­گذاران به اطلاعاتی نظیر پیش ­بینی سود هر سهم اتکا کرده و در قیمت­ گذاری سهام از آن استفاده ‌می‌کنند. این پیش ­بینی، بیان­کننده انتظارات مدیریت ‌در مورد رویدادهای آتی است که ممکن است به وقوع بپیوندد لذا دقت این پیش ­بینی برای سرمایه ­گذاران حائز اهمیت است زیرا تصمیم ­گیری سرمایه ­گذاران ‌در مورد خرید، فروش و یا نگهداری سهام بر مبنای این اطلاعات است. ‌بنابرین‏ خطای پیش ­بینی سود عامل مهمی در عملکرد بازار ثانویه است (جگ و مکنومی^[۱۸]، ۲۰۰۳). از آنجایی که هم پیش ­بینی سود و هم ایجاد اقلام تعهدی هردو در بردارنده درجه زیادی از ذهن­گرایی مدیریت است، اشتباهات موجود در برآوردهای تجاری مدیریت به احتمال زیادی هم در پیش ­بینی سود و هم در اقلام تعهدی آشکار می­گردد. این دو شیوه افشا به دلیل برآوردهای نادرست مدیران از آینده تجاری شرکت­ها، در بر دارنده خطاهای مشترکی هستند. به دلیل تغییر در شرایط تجاری (مانند تغییر غیر قابل پیش ­بینی در تفاضای بازار و استراتژی­ های رقبا) محیط عملیاتی یک شرکت آکنده از ابهام است. این امر بدین معنی است که دانش مدیریت نسبت به محیط تجاری شرکت کامل نیست. دانش کم مدیریت به طور اجتناب­ناپذیری خطاهایی در برآورد چشم­انداز تجاری ایجاد می­ نماید. به علاوه، عدم اطمینان در محیط عملیاتی می‌تواند جانبداری­های آگاهانه مدیریت را در پردازش اطلاعات تشدید نماید، که منجر به خطاهایی در برآوردهای آینده تجاری می­ شود (لطفی و حاجی­پور، ۱۳۸۹).

۲-۳-۷- ارتباط بین سود و ارقام تعهدی و جریانات نقدی و مفهوم پایداری سود

قبل از پرداختن به قضیه پایداری اقلام تعهدی، ارائه تعریفی روشن از این اقلام ضرورت دارد. پس از هیلی (۱۹۸۵) اغلب محققان از جمله اسلوان(۱۹۹۶)، خی (۲۰۰۱) و تامس و ژانگ (۲۰۰۱) اقلام تعهدی را تغییر در تفاضل سرمایه در گردش غیرنقدی و هزینه استهلاک تعریف کردند. اما این تعریف، شامل اقلام تعهدی مربوط به دارایی­ ها و بدهی­های عملیاتی غیرجاری و دارایی­ ها و بدهی­های مالی نمی­شد.

فیرفیلد و همکارانش (۲۰۰۳) نیز در تعریف خود تنها به اقلام تعهدی سرمایه در گردش اشاره کردند و اقلام تعهدی عملیاتی غیرجاری را شکلی از رشد در نظر گرفتند. به هر حال، تفاوت کلیدی میان اقلام تعهدی سرمایه در گردش و اقلام تعهدی عملیاتی غیرجاری در این است که منافع و تعهدات آینده مربوط به اقلام تعهدی عملیاتی غیرجاری، مدت زمان بیشتری را برای تحقق می­طلبد.