2-1-1-2- پیشینه داخلی تحقیق……………………………………………………………………………………………….. 20

2-2- بخش دوم…………………………………………………………………………………………………………………………….. 23

2-2-1- تعریف نگرش…………………………………………………………………………………………………………………… 23

2-2-1-1- تفاوت نگرش با ارزش، عقیده و علاقه……………………………………………………………………… 26

2-2-1-2- شکل گیری نگرش ها………………………………………………………………………………………………. 27

2-2-1-3- کاربردهای نگرش……………………………………………………………………………………………………….. 28

2-2-1-4- عناصر تشکیل دهنده نگرش…………………………………………………………………………………….. 29

2-2-2- نظریه های مربوط به نگرش…………………………………………………………………………………………… 31

2-2-2-1- نظریه های انسانی………………………………………………………………………………………………………. 31

2-2-2-2- نظریه های اقناع و تبلیغ در ارتباطات……………………………………………………………………… 33

2-2-2-3- نظریه ارتباطات اقناعی از کارل آیورهاولند  …………………………………………………………… 34

2-2-2-4- نظریه های ناهماهنگی های شناختی………………………………………………………………………. 36

2-2-2-5- نظریه جبرگرایی رسانه ای………………………………………………………………………………………… 38

2-2-2-6- نظریه کاشت ……………………………………………………………………………………………………………… 39

2-2-3- تبلیغات……………………………………………………………………………………………………………………………. 40

2-2-3-1- فنون القا تبلیغات……………………………………………………………………………………………………….. 41

2-2-3-2- بازاریابی تا تبلیغات…………………………………………………………………………………………………….. 42

2-2-3-3- تاثیر تبلیغات بر بازار فروش………………………………………………………………………………………. 44

2-2-3-4- اجزای بازاریابی و تعیین جایگاه تبلیغات در آن………………………………………………………. 44

2-2-3-5- عوامل موثر در ترویج بازاریابی…………………………………………………………………………………… 45

2-2-3-6- تمایز بین اهداف تبلیغات و بازاریابی………………………………………………………………………… 46

2-2-3-7-پدیدار شدن وسایل ارتباطی……………………………………………………………………………………….. 48

2-2-3-7-1- اهمیت وسایل ارتباطی…………………………………………………………………………………………. 48

2-2-3-7-2- نقش تبلیغات در وسایل ارتباط جمعی……………………………………………………………….. 49

2-2-4- مدل داگمار و پنج ام……………………………………………………………………………………………………… 51

2-2-4-1- مدل داگمار…………………………………………………………………………………………………………………. 51

 

2-2-4-2- مدل پنج ام………………………………………………………………………………………………………………… 52

2-2-5- ارزیابی اثربخشی تبلیغات……………………………………………………………………………………………….. 53

2-2-6- مشاهده و اهمیت تبلیغات……………………………………………………………………………………………… 54

2-2-7- ایجاد تقاضا برای تبلیغات……………………………………………………………………………………………….. 54

2-2-8- اهداف تبلیغات………………………………………………………………………………………………………………… 55

2-2-9- نقش تبلیغات…………………………………………………………………………………………………………………… 56

2-2-10- عملکرد تبلیغات……………………………………………………………………………………………………………. 56

2-2-11- رسانه تبلیغاتی……………………………………………………………………………………………………………… 57

2-2-12- اشکال تبلیغات……………………………………………………………………………………………………………… 57

2-2-13- سازمان تبلیغاتی…………………………………………………………………………………………………………… 58

2-2-14- انواع تبلیغات………………………………………………………………………………………………………………… 59

2-2-14-1- از جهت ساختار و روش………………………………………………………………………………………….. 60

2-2-14-2- از جهت موضوع و محتوا…………………………………………………………………………………………. 61

2-2-14-3- تبلیغات به لحاظ میزان اثرگذاری تبلیغ………………………………………………………………… 63

2-2-14-4- به لحاظ نوع رسانه…………………………………………………………………………………………………… 63

2-2-14-5- تقسیم بندی تبلیغات براساس نوع منبع………………………………………………………………. 64

2-2-15- انواع نظریه ها در مورد تبلیغات………………………………………………………………………………….. 65

2-2-15-1- نظریه های جاذبه های تبلیغاتی…………………………………………………………………………….. 65

2-2-15-2- نظریه برجسته سازی………………………………………………………………………………………………. 65

2-2-15-3- نظریه تزریقی (گلوله جادویی)………………………………………………………………………………… 66

2-2-15-4- نظریه های ارتباطی با منشا روان شناسی گوستاولوبون……………………………………….. 67

بخش سوم

2-3- تاریخچه راه آهن در ایران و رتبه آن در جهان…………………………………………………………………. 69

2-3-1- راه آهن ………………………………………………………………………………………………………………………….. 69

2-3-1-1- خطوط ریلی ساخته شده قبل از انقلاب………………………………………………………………….. 73

2-3-1-2- خطوط احداث شده بعد از پیروزی انقلاب………………………………………………………………. 74

این مطلب را هم بخوانید :

2-3-2- تبلیغات در قطار سراسری……………………………………………………………………………………………… 76

2-3-3- تبلیغات مترو…………………………………………………………………………………………………………………… 76

2-3-4- جذب مشتری………………………………………………………………………………………………………………….. 77

2-3-5- رفتار مصرف کننده…………………………………………………………………………………………………………. 79

2-3-5-1- سه دیدگاه پژوهش در مورد رفتار مصرف کننده…………………………………………………….. 79

2-3-5-2- مصادیق مربوط به راهبرد ارتقا………………………………………………………………………………….. 80

2-3-5-3- مصادیق مربوط به تبلیغات و فروش شخصی…………………………………………………………… 80

2-3-5-4- مدل AIDA………………………………………………………………………………………………………………… 81

2-3-5-4-1- آیدا…………………………………………………………………………………………………………………………. 81

2-3-5-4-2- آیدا چطور عمل می کند……………………………………………………………………………………… 83

2-3-6- تعریف واژه ها و اصطلاحات فنی و تخصصی ………………………………………………………………. 83

2-3-6-1- تعریف مفهومی……………………………………………………………………………………………………………. 83

2-3-6-2- تعریف عملیاتی…………………………………………………………………………………………………………… 85

2-3-7- مدل مفهومی…………………………………………………………………………………………………………………… 87

2-3-8- فرضیه های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………. 88

2-3-9- قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………… 88

فصل سوم : روش شناسی پژوهش

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 90

3-1- نوع پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………….. 91

3-2- متغیرهای تحقیق و تعریف واژه ها…………………………………………………………………………………….. 92

3-2-1- تعریف مفهومی………………………………………………………………………………………………………………… 92

3-2-2- تعریف عملیاتی……………………………………………………………………………………………………………….. 94

3-3- مقیاس اندازه گیری متغیرها………………………………………………………………………………………………. 95

3-4- جامعه آماری و انتخاب نمونه……………………………………………………………………………………………… 95

3-5- روش جمع آوری اطلاعات………………………………………………………………………………………………….. 96

3-6- ابزار جمع آوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………………. 97

3-7- پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………………………… 97

3-8- روایی و پایایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………….. 98

3-9- روش های آماری مورد استفاده………………………………………………………………………………………….. 99

3-10- آزمون کلموگروف اسمیرونوف…………………………………………………………………………………………. 100

3-11- آزمون t تک نمونه……………………………………………………………………………………………………………. 100

فصل چهارم : تجزیه وتحلیل داده ها

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 102

4-1- ویژگی های عمومی پاسخ دهندگان………………………………………………………………………………….. 103

4-1-1- سن…………………………………………………………………………………………………………………………………… 103

4-1-2- جنسیت…………………………………………………………………………………………………………………………… 104

4-1-3- مدرک تحصیلی……………………………………………………………………. 105

4-2- فراوانی پاسخ به هر یک از سوالات پرسشنامه تبلیغات……………………………………………………. 106

4-3- توصیف نظر مسافرین در خصوص تبلیغ در قطار…………………………………………………………….. 125

4-4- توصیف سوالات مربوط به نگرش مشتریان……………………………………………………………………….. 131

4-5- آزمون نرمال بودن داده ها…………………………………………………………………………………………………… 146

4-6- تحلیل عامل تائیدی مقیاس مورد استفاده ……………………………………………………………………….. 148

4-7-پاسخ به فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………………………… 152

4-7-1- نوع تبلیغات کالا و خدمات ( دیداری و شنیداری‌)………………………………………………………. 152

4-7-2- نوع محصول تبلیغ شده………………………………………………………………………………………………….. 153

4-7-3- زمان تبلیغ……………………………………………………………………………………………………………………….. 154

4-7-4- مکان تبلیغ………………………………………………………………………………………………………………………. 154

4-8- رتبه بندی میزان اهمیت متغیرها……………………………………………………………………………………… 156

فصل پنجم : بحث ، نتیجه گیری وپیشنهاد

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 158

5-1- خلاصه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………. 158

5-2- نتیجه پژوهش و بحث…………………………………………………………………………………………………………. 160

5-3- تحلیل ویژگی های دموگرافیک………………………………………………………………………………………….. 160

5-4- تحلیل و تفسیر فرصیات تحقیق…………………………………………………………………………………………. 160

5-5- رتبه بندی میزان اهمیت متغیرها……………………………………………………………………………………… 164

5-6- پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………. 165

5-6-1- پیشنهادات حاصل از تحقیق………………………………………………………………………………………….. 165

5-6-2- پیشنهاد برای محققین بعدی     166

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر تبلیغات کالاها وخدمات درخطوط ریلی برنگرش مشتریان کالاوخدمات صورت گرفته است. با توجه به هدف این تحقیق پژوهش حاضر از نظر هدف در حیطه تحقیقات كاربردی می باشد. بر اساس ماهیت و روش، یک پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. روش های گردآوری اطلاعات در این پژوهش به دو دسته كتابخانه ای و میدانی تقسیم شد و برای جمع آوری داده های پژوهش از ابزار پرسشنامه استفاده گردیده است.

برای گردآوری داده‌ها از دو پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه نخست مربوط به تبلیغات کالاها وخدمات درخطوط ریلی است. براین اساس چهارمولفه : نوع تبلیغات، زمان تبلیغات ، مکان تبلیغات و نوع محصول تعیین گردید. برای سنجش هر یک از این متغیرهای پنهان تعدادی گویه(سنجه) توسعه داده شد. گویه‌های توسعه داده شده همان متغیرهای قابل مشاهده تحقیق را تشکیل می دهند. در نهایت پرسشنامه‌ای شامل 37 گویه تهیه گردید. پرسشنامه دوم مربوط به نگرش مشتریان است. برای تهیه این پرسشنامه نیز روابط میان هریک از ابعاد تعیین شد. در نهایت پرسشنامه‌ای مبتنی بر نگرش مشتریان تهیه گردید که شامل 30 سوال می باشد. بعد از حصول اطمینان از  پایائی و روائی پرسشنامه موجود به عنوان ابزار اصلی گرد آوری داده ها، به توزیع پرسشنامه در بین مسافرین خطوط ریلی مسیر تهران -مشهد به عنوان نمونه پرداخته شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها در گام نخست آزمون نرمال بودن داده‌ها با استفاده از آزمون کولموگروف – اسمیرونف صورت گرفت. سپس از شاخص‌های آمار توصیفی فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار برای بررسی و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات مربوط به ویژگی‌های عمومی پاسخگویان استفاده شد و ‌فرضیه‌های تحقیق نیز با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای، تکنیک مدل‌یابی معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مقدار معناداری کوچکتر از سطح خطا (05/0) بوده است. با اطمینان 95% می‌توان گفت، نوع تبلیغات، مکان تبلیغات، زمان تبلیغات و نوع محصول تبلیغ شده در خطوط ریلی برنگرش مشتریان کالاها وخدمات، تاثیر دارد.

کلید واژه:

تاثیر تبلیغات ، نگرش ، نوع تبلیغات ، نوع محصول ، نوع رسانه ، زمان تبلیغ ، مکان تبلیغ ، خطوط ریلی

 

مقدمه

تبلیغات قوی، نتیجه برنامه ریزی قوی می باشد.  ایده های بزرگ و رقابت های بزرگ تبلیغاتی ظهور نمی‌كنند، مگر اینكه براساس شاخه های مهم ارتباطی بوجود آیند كه این خود عامل فروش خواهد شد.  اگر با ذهنیتی باز به ارتباط و ادراك نگاهی بیاندازید، می‌توانید به تبلیغات دلخواه خود دست پیدا كنید، تبلیغی كه باعث افزایش فروش و منافع می‌گردد.

در هر نقطه ای از جهان كه شكلی از هنر وجود دارد، به همان صورت شكل و كاركردی از تبلیغات نیز مشاهده می‌شود.  شاهد این مثال، اهرام مصر است كه پیام رسان پادشاهانی است كه آنقدر قدرتمند و مستبد بودند كه سالیان دراز، هزاران هزار كارگر یا برده را واداشتند كه با مشقت فراوان كار كنند و سنگ ها را از معدن برگیرند و با ابتدایی ترین ابزار جابجا كنند و چنین شگفتی بیافرینند.  این معماری عظیم، در واقع تبلیغاتی بی نظیر، برای پیشبرد اهداف یكی از پادشاهان بود یا نقش و نگارهایی كه در غارهای تاریك و صعب العبور وجود دارد حاوی پیام هایی است كه هنوز راز آن برای بشر امروزی كشف نشده است.  علاوه بر این چالشی بین دو گروه هنرمندان و بازاریابان نیز وجود دارد كه هر كدام دانش و اطلاعات خود را به رخ دیگری می‌كشد و ادعا می‌كند: «تبلیغات كار شما نیست» و چون در كشور ما، نهادهای مشخص و توانمندی با وظایف مشخص و علمی برای تبلیغات تعریف نشده، كشمكش ها همچنان ادامه دارد.

کثرت تبلیغات و روش های علمی آن به حدی پیشرفت کرده است که مصرف کننده هنگام انتخاب از یک طرف با مشکل تعدد محصول مواجه می شود و از طرف دیگر واقعا نمی داند که آیا کالای مورد نظر همان است که در تبلیغات بیان می شود یا خیر؟ نبود تبلیغات باعث می شود که اطلاعات لازم برای انتخاب محصول از طریق دوستان و آشنایان انجام شود که به مراتب معتبرتر از مواردی است که شرکت ها در تبلیغات خود بیان می کنند. اما امروزه با توجه به رقابت شدید میان ارائه دهندگان محصول یا خدمات و همچنین تعدد محصولات وخدمات متنوع در جامعه شهری عملا این امکان مفید یعنی مشورت با دیگر مصرف کنندگان را از ما سلب کرده است.  لازم است مردم به روش دیگری از کم وکیفیت محصولات از کانالی به غیر از ارائه دهنده ، مطلع و آگاه شوند.

تبلیغات ذاتا” تا جایی که هدف آن آشنا سازی مصرف کننده با محصول باشد پدیده ای مفید است.  اما آنجا که پا فراترمی گذارد و هدف آن فریب مصرف کننده می شود، دیگر باید مصرف کننده به فکر خود بوده و راهی برای شناخت واقعی محصولات پیدا کند.  در ابعاد فرهنگی و هنری هم موضوع کاملا” به همین صورت است با این تفاوت که اثر آن فقط نفع یا ضرر مادی نیست بلکه مستقیما” روی فرهنگ و نگرش جامعه به موضوعات مختلف می تواند تاثیر گذار باشد.

امروزه دست اندركاران تبلیغات ، مدیران بازاریابی و مسئولان روابط عمومی ها و تمامی كسانی كه به نحوی با تبلیغات سر و كار دارند، هرچه از علم و دانش تبلیغات اطلاعات بیشتری داشته باشند، می‌توانند در تدوین واجرای استراتژی های خود با آگاهی بیشتر و اثربخشی عمیق تر عمل كنند. به طور کلی علم بازاریابی تلاش دارد تا از طریق مبادله ، نیازهای بالقوه و بالفعل مشتریان و مصرف کنندگان را ارضا نماید. در واقع آنچه در این میان اهمیت دارد برآورده کردن نیاز و خواست مصرف کنندگان است.

همه ما انسانها بدون در نظر داشتن سن، جنسیت، ملیت، سطح تحصیلات، درآمد و. . .  مصرف کننده هستیم و کالاهای مختلفی را مصرف می کنیم. برای ایجاد تعادل در بازار و میزان عرضه و تقاضا، دانستن و تحلیل رفتار مصرف کنندگان نقش مهم و اساسی را برای مدیران و صاحبان تمامی شرکت ها اعم از تولیدی و یا خدماتی دارد.  به عبارت دیگر، مدیران برای کسب سود بیشتر و برآورده کردن نیازهای مشتریان خود احتیاج دارند که رفتارمصرف کنندگان را پیش بینی کنند و بر آن اساس اقدام به تولید کالا و یا ارائه خدمات بکنند تا بتوانند ضمن کسب سود بیشتر سهم بیشتری از بازار را نیز به دست آورند.یکی از عوامل موثر در تحلیل رفتار مصرف کننده آگاهی و پیش بینی نوع نگرش مصرف کنندگان نسبت به محصولات مختلف است.  در واقع نگرش مصرف کنندگان نقش مهمی را در تحلیل رفتار خرید مصرف کنندگان و تصمیم گیری آنان برای خرید دارد.

1-1- بیان مساله

نگرش، حالتى روانى و ذهنى است كه آثار، پیامد و برآیند آن در حالت عملى انسان ظاهر مى‌شود، درواقع نگرش تمایل درونی نسبت به یک پدیده است که مثبت ، منفی یادرطیف این دو می باشد ، همچنین نگرش سازوکار ارزش گذاری فرد است و برنوع ، جهت ، شدت وشکل رفتار موثر است. امروزه در دانش های انسانی مباحث هایی درباره روش ها و شیوه های تغییر نگرش پدید آمده است که هر یک از آن تلاشی است تا تغییر نگرش مثبت در اشخاص و افراد جامعه پدید آید .

استیفن بی رابینز، نگرش را ارزیابی یا برآوردی می داند که (به صورت مطلوب یا نامطلوب) درباره شیء، فرد یا رویدادی صورت می گیردو می گوید نگرش، بازتابی از شیوه احساس فرد نسبت به یک چیز یا موضوع است . بنابراین ، تبلیغات تجاری می توانند از طریق ترغیب و وسوسه به تغییر در رفتارِ خرید و مصرف مخاطبان (هر چند این رفتار مخالف نگرش های آنان باشد)، نگرش هایشان را تغییر دهد.تبلیغات می تواند از این قدرت ، هم در جهت مثبت (تغییر نگرش های غلط به نگرش های درست) و هم در جهت منفی (ایجاد نگرش های غلط ) استفاده کند . تمام انواع تبلیغات برای ثمربخشی به متقاعد کردن مخاطبان خود نیاز دارند. متقاعد سازی نیز فرایندی برای تغییر نگرش به شمار می رود. هدفِ متقاعد سازی، به نوعی ایجاد یا دگرگونی عواطف و احساساتی است که ممکن است به رفتار دینی، سیاسی و اقتصادی بیانجامد.

محمد علی حکیم آرا معتقداست آنچه در باره نگرش، اهمیت دارد این است که می تواند بر قضاوت های مردمی، که سازنده افکار عمومی است، تأثیر گذارد، احساسات آنان را برانگیزد و به رفتار مورد نظر هدایت کند. انسان گرایش دارد، آنچه را که با نگرش های او تضاد دارد، رد کند؛ زیرا ذهن به ثبات در نگرش ها و ثبات میان نگرش ها و رفتارها نیاز دارد. از این جهت ، کار تبلیغات بازرگانی دشوار است و تبلیغ کنندگان تلاش می کنند تا حد امکان، از روبه رو شدن با نگرش ها و باورهای مصرف کنندگان دوری کنند یا به شیوه ای ظریف و هنرمندانه آنها را در راستای منافع خود تغییر دهند.

اما آنچه مارا به تحقیق دراین مورد واداشت این است که متاسفانه تاکنون درکشورایران اعتقادچندانی به تبلیغات وتاثیرآن برنگرش مردم وجود ندارد وهنوزاعتقاد وباور سنتی برجامعه وصنعت ایران سایه افکنده است وهنوز اکثرسازمانها وبنگاه های اقتصادی به دلیل عدم اطلاعات وآگاهی کافی وآکادمیک درفروش کالاها وخدمات خود، به صورت سنتی عمل می کنند. به همین جهت نیز،تلاش چندانی درایجاد فضاهاوامکانات جدید در راستای تبلیغات  محصولات خود به صورت اصولی انجام نمی دهند ، وباور چندانی به تاثیر تبلیغ برنگرش مردم وسبک زندگی آنان ندارند.تنها کمتر ازیک دهه است که کم وبیش به این مساله به شکل آکادمیک و عملی پرداخته شده است .

دست اندرکاران صنعت تبلیغات براین باورند که تبلیغ باعث تغییر درنگرش، دانش ورفتار مخاطب می شود اما بدیهی است که تایید این باور تنها براساس سنجش اثربخشی ( آگهی سنجی ) تبلیغات میسر می شود از طرفی براساس دستاوردهای پزوهشی است که می توان به رفع کاستی ها ومعایب وهمچنین برنامه ریزی برای تبلیغات درآینده پرداخت.

همه تبلیغات هایی که از سوی هر شخص و یا نهادی صورت می گیرد به هدف تحکیم ارزش های مورد نظر و یا تغییر نگرش ها به سوی اهداف و ارزش های مورد حمایت گروه تبلیغ کننده است ؛چون انسان به طور طبیعی از تبلیغات تاثیر می پذیرد و به آن واکنش نشان می دهد ،  همانگونه که تبلیغ باعث تغییر درنگرش، دانش و رفتار مخاطب می شود، آگاه سازی، ترغیب، تشویق، یادآوری، تحکیم روابط وتصریح مبادلات ازجمله وظایف گوناگون تبلیغات است.

کاتلر(2002) تبلیغات راهرگونه ارائه وعرضه ایده ها ، کالاها یا خدمات ازیک واحد تبلیغاتی، فرد یا موسسه که مستلزم پرداخت هزینه باشد، تعریف می کند اما دراین میان تبلیغی اثربخش است که بتواند توجه مخاطب راجلب وتاثیری شگرف بر نگرش وی بگذاردوکنش خریدمشتری راتحریک نماید ودریافت حسی آنان را بیدارکند (شریعت ودیگران 1386).

اما تاثیر تبلیغات : یکی از مباحث مهم علم تبلیغات، اثربخشی تبلیغات است. اثربخشی چنین تعریف شده است: شاخصی که تناسب هدف های مورد نظر سازمان و میزان دستیابی به این هدف ها را نشان می دهد درواقع اثربخشی تبلیغات یکی از مهم ترین گام ها در هر برنامه تبلیغاتی است ویکی ازمهم ترین مفاهیمی است که به درک وشناخت بیشترو بهترمشتری جهت خرید کالا یا خدمات کمک می کند که متاسفانه تاکنون در ایران کمتر به آن توجه شده است.

اثربخشی تبلیغات تجاری دریک الگوی علمی مشخص باتوجه به اهداف تبلیغاتی تبیین می گرددودرجه یا میزانی که دهنده سفارش به اهداف خود دست می یابد را تعیین می کندودارای فرایند برنامه ریزی ومرحله ای تحقیقاتی شامل: تعیین اهداف، تخصیص بودجه، تصمیم گیری راجع به پیام ورسانه ومقایسه با اهداف ازپیش تعیین شده می باشد، چنانچه تمام مراحل به درستی طی شود میزان اثربخشی تبلیغات تا حد قابل ملاحظه ای افزایش خواهد یافت.

همانطورکه دربالا ذکرشد تاثیر تبلیغات یکی ارمهمترین مفاهیمی است که کمک می کند به درک وشناخت بهترمشتری واهدافی که برای آن درنظر گرفته می شود تادرذهن مصرف کننده تاثیر مطلوبی داشته باشد، همچنین نشان می دهد بودجه ای که برای تبلیغات صرف شده است تاچه حد برای نیل به اهداف مورد نظر، مفید واقع شده است یعنی تاچه حد توانسته منجربه تغیییر رفتارمشتری جهت خرید کالا وخدمات گردد؟

یکی از راه های ارتقای تاثیر تبلیغات، انتخاب صحیح وموثرتر رسانه تبلیغی است . هر رسانه دارای محدودیت ها وتوانایی های خاص خود است . این محدودیت ها وتوانایی ها برای میزان اثربخشی درانجام رسالت تبلیغی آن رسانه یک سنگ محک است (رحیمی بردنجانی،1388،ص،12).

تبلیغات نوعی روش ارتباط جمعی است که ازطریق آن اطلاعاتی در باره کالا یا خدمات، به صورت غیر حضوری به مشتریان ارائه می شود وعموما درآن ازانواع رسانه استفاده می شود. تبلیغات بر حسب نوع رسانه، نوع مخاطب، نوع ارایه و نوع هزینه به شاخه های مختلفی تقسیم می شود که هسته اصلی فعالیت همه آنها تغییر در سطوح دانش، نگرش و توان مخاطبان است که بر مردم ، ساختارها ، فرهنگ ها و کلیت جامعه تأثیر دارد.

اما در میان انواع مختلف تبلیغات، تبلیغات رسانه ای به عنوان اساسی ترین شیوه نفوذ و تغییر آگاهی، نگرش و رفتار انسانی تلقی می شود و در این میان رسانه های جمعی صوتی و تصویری مانند تلویزیون، رادیو، ماهواره و اینترنت یا سایر ابزار رسانه ها مانند خطوط ریلی (مترو، قطارهای سراسری ) ورسانه های چاپی مانند: مجلات، روزنامه ها، کتب و نشریات به دلیل داشتن سازمان مشخص از اهمیت به سزایی برخوردار ند.

همین تبلیغات برای ارائه خود نیاز به وسایل ویا ابزار انتقال پیام (انواع رسانه) دارد دریک کلام، عامل رساننده پیام درامور تجارت و تولید را “وسایل تبلیغاتی “می گویند.  آگهی دهنده ای که از وسایل ارتباطات جمعی  برای فروش کالاهای خود استفاده می کند همگی به نوعی از طریق   پیام های ارتباط جمعی تلاش می کنند تا تغییراتی در افکار، انتخاب و خرید مشتری و یا مخاطب به وجود آورند، درواقع تبلیغات امروزه تاحد زیادی تعیین کننده واثرگذار درانتخاب مشتری می باشد.

کمبود رسانه وانواع ابزارآن که رسالت آن درجهت آگاهی مردم ومعرفی کالا وخدمات می باشد ، به عنوان نقیصه دیگردرکشور، موجب شده است که هم سازمانها وبنگاه های اقتصادی وهم مخاطبان ومشتریان آنها درفروش ویاخرید کالاها وخدمات به دلیل نداشتن آگاهی بیشتر، اکثراوقات دچار ضرر شوند، بنابراین درکل آنچه که به عنوان مساله در زمینه تبلیغات درکشور هم برای آگهی دهنده وهم صنعت تبلیغات مطرح است وما دراین تحقیق به آن پرداختیم به شرح زیرمی باشد:

1- باتوجه به رقابت بیش از پیش در بازارهای امروزی ، عدم اعتقاد به تبلیغات به صورت علمی وعملی وعدم تبلیغات موثرودادن آگاهی دقیق به مشتری درجهت تغیرنگرش مشتری برای خرید ، ازمهم ترین مسائل درگیرصاحبان صنایع وخدمات ومخاطبان درکشور می باشد.(عدم اعتقاد به تبلیغات حرفه ای ونداشتن اطلاعات آکادمیک وعدم وجودتبلیغات اثرگذاردرجهت تغیر نگرش مشتری برای خرید)

2- باتوجه به رشد روز افزون امکانات وگسترش دنیای تبلیغات ولزوم حضورهمه جانبه وفراگیر صاحبان کالاها وخدمات برای معرفی محصولات خود ، پیدا کردن مکان های جدیدپرمخاطب ازجمله قطارسراسری وتبدیل آن به رسانه یا ایزار آن جهت دادن اگاهی ومعرفی بیشتر ومفیدتر کالاها وخدمات ودرنهایت فروش بیشترازمسایل دیگر می باشد که دراین تحقیق به آن پرداخته شده است.(ایجاد رسانه ویا ابزارجدید آن درمکان جدید، پرمخاطب وتاثیر گذار برنگرش مشتری  وحذف انحصاری گری در زمینه تبلیغات)

بنابراین درجهت تکمیل این نقیصه ها درکشور از چهار سال پیش تاکنون به خطوط ریلی به دید یک ابزار رسانه نگریسته شد و به تبع آن، درصدد راه اندازی وتحقیق درمورد تاثیر تبلیغات دراین مکان جدید برنگرش مشتری (مسافران) برآمدیم تابه عنوان اولین پژوهش دراین زمینه درکشور، اطلاعات آن دراختیارکلیه صاحبان صنایع ، کالا وخدمات وسایر سازمان های ذینفع قرار گیرد وتحقیق حاضر با عنوان”  تاثیر تبلیغات کالاها وخدمات در خطوط ریلی برنگرش مشتریان کالا هاوخدمات”، تاییدی براین مدعاست.

دراین تحقیق مابه تاثیر تبلیغات کالاها وخدمات درخطوط ریلی برنگرش مشتریان کالا وخدمات پرداختیم یعنی آیا انتخاب این مکان به عنوان ابزار جدیدرسانه جهت تبلیغ کالا وخدمات از طرف صاحبان صنایع

وکالا وخدمات مقرون به صرفه بوده است؟ تاچه حد توانسته برنگرش مشتری اثر بگذارد؟و با استفاده از متغیرهای ازقبیل: نوع تبلیغات (شنیداری، دیداری)، زمان تبلیغ (میزان ساعت)،مکان تبلیغ ( رستوران، بوفه، کوپه، راهروو بدنه قطار)، نوع محصول تبلیغ شده، به عنوان متغیرهای مستقل ونگرش مشتری به کالاهاوخدمات به عنوان متغیر وابسته  مدل تحقیق را شکل دادیم.

همچنین دراین تحقیق سعی شده است تاثیر متغیرهای مستقل بر وابسته رابه اثبات برسانیم یعنی بگوییم رسانه ای می تواند تاثیر بیشتری روی مخاطب بگذارد که همزمان دارای محاسنی از قبیل: زمان طولانی آگهی، اثربخشی دیداری وشنیداری وتکرار تبلیغ، میزان تاثیرگذاری به دلیل توالی وتکرار 24 ساعته آن، ارائه همزمان محصول به همراه تبلیغ، پوشش ودسترسی اکثر مخاطبین چه ازنظر زمانی ومکانی تبلیغ و. . . . .  باشد.

درهدف اصلی پزوهش، مدل جامع که دربرگیرنده بررسی ارتباط بین متغیرهایی ازقبیل: نوع تبلیغات، نوع محصول، زمان ومکان تبلیغ وتاثیر آن بر تبلیغات می باشد، بیان گردید و  همچنین دراین پژوهش تاثیرتبلیغات کالا ها وخدمات در خطوط ریلی برنگرش مشتریان کالاهاوخدمات بررسی شده است.

بنابراین دراین تحقیق محقق به این سوال اصلی پاسخ داده است :

تبلیغات کالاها وخدمات در خطوط ریلی برنگرش مشتریان کالاها وخدمات چه تاثیری دارد؟

1-2- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

باتوجه به رقابت بیش از پیش دربازارهای امروزی ، این امراهمیت تبلیغات موثر را   افزایش داده است. اهمیت و ضرورت تبلیغات موثر از آنجا ناشی می شود که هیچ کالا یا شرکتی بدون معرفی خود به جامعه نمی تواند به حیاتش ادامه دهد. از سوی دیگر ارائه خدمات، ایجاد خدمات، ایجاد رقابت و گاه همکاری، بهبود کمی و کیفی کالاها و موارد و کاهش هزینه کالا از موارد مهم دیگری است که با به کارگیری تبلیغات ، میسر می شود.

بدون شک تبلیغات به عنوان ابزاری آگاهی بخش از اهمیتی درخور توجه در دانش ارتباطات برخوردار است و در قلمرو تبلیغات، هر بازار ارتباطی که مخاطبان انبوه داشته باشد مثل خطوط ریلی، به مثابه یک رسانه مورد توجه قرار می گیرد. تبلیغات برای تأثیرگذاری در جامعه باید دارای شرایط خاصی باشد که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:

1. اعتقاد به موضوع تبلیغ و مشخص بودن انگیزه و هدف آن (دهقان طرزجانی، 1385: 94-95)
2. هماهنگی رفتار مبلغ با هدف تبلیغ (رایف و همکاران، 1381: 106)
3. فداکاری و دفاع از موضع تبلیغ (رفیع، 1373: 41)

به طور کلی این اصل که تاثیرگذاری ارتباطی برای سازنده تبلیغات نسبت به توانایی تبلیغات در انگیزش یا متقاعد سازی برای فروش بسیار با اهمیت تر است، یک حقیقت انکارناپذیر می باشد. به همین دلیل است که غول های تجاری با تمرکز بر آزمودن تاثیرگذاری ارتباطی تبلیغات، می دانند که تاثیرگذاری موفق پایه و اساس فروش موفق است (دهقان طرزجانی، 1387: 152).

درواقع اثربخشی تبلیغات یکی از مهم ترین گام ها در هر برنامه تبلیغاتی است ویکی ازمهم ترین مفاهیمی است که به درک وشناخت بیشترو بهترمشتری جهت خرید کالا یا خدمات کمک می کند و ازطرفی نظر به رشدروز افزون امکانات و گسترش دنیای تبلیغات و نیاز به حضور  همه جانبه و فراگیرصاحبان کالاو خدمات برای معرفی محصولات خود در رسانه ها به خصوص در مکان های بکر، جدید و پرمخاطب و صد البته به دلیل استقبال و نیاز روز افزون جامعه به تست محصولات و خدمات جدیدوآگاهی بیشترجهت خرید بهتروفروش بیشتر، بسیاری از سازمان هاوصاحبان صنایع وخدمات رابرانگیخت تا باصرف هزینه های زیاد به انجام تبلیغ موثربپردازند و گام های بلندی دراین زمینه در جهت ارتقاء اهداف خود بردارند . بنابراین نقش تبلیغات برای سازمان هایی که تبلیغ را در رشد وتوسعه خود موثر می دانند، یک امری ضروری است .

پس باتوجه به اینکه تبلیغات در دنیای امروز نقش اساسی در انتخاب مشتری وفروش بهترکالا و خدمات دارد ، بنابراین ، تحقیق در مورد تاثیر تبلیغات درخطوط ریلی بر روی نگرش مشتری (مسافر ) و بررسی اثر آن نیز ضروری است تا ازنتایج آن بتوان  برای انتخاب بهتروسریعتروراحت ترمشتری و برنامه ریزی، اصلاح و تعدیل فعالیت های تبلیغاتی سازمان ها استفاده کرد.

اما درجهت تحقق این امر، گسترش رسانه های تبلیغاتی و ابزار آنها درسطح کشور و جهان نیزاز اهمیت ویژه ای برخورداراست که متاسفانه تایک دهه اخیر در ایران کمتر به آن توجه شده است که خوشبختانه در دهه اخیر به گسترش خطوط ریلی و به روز شدن آنها به تکنولوژی های جدید پرداختند که باعث استقبال حجم زیادی از مسافرین برای استفاده ازقطار به عنوان وسایل حمل ونقل امن ومطمئن وارزان شد که هر ساله پذیرای میلیون ها نفر مسافر با متغیرهای جمعیتی گوناگون می باشند  بنابراین تبدیل این فضای عظیم، گسترده ،بکر با ایجاد یک کمپین تبلیغاتی ، جهت اضافه نمودن  آگاهی ودانش وتغییرنگرش مشتری، هم برای آگهی دهنده ها وهم مشتری (مسافر) ضروری ودارای اهمیت فراوان و موفقیت آمیز به نظر می رسدکه تاکنون خلاءاستفاده ازاین مکان پر مخاطب به عنوان ابزار رسانه جدید باتوجه به مزایای زیرکه نسبت به سایر رسانه ها دارد در کشور احساس می شده است:

1- هزینه پایین تر نسبت به سایر ابزار رسانه ها ( با توجه به دفعات دید ومحاسبه هزینه نفر به ریال)

2- پوشش ودسترسی مکانی گسترده ( درسراسر کشور، خطوط ریلی ارتباطی وجود دارد)

3- توانایی هدف قراردادن گروه های بسیارمشخص از افراد و امکان گزینش مناسب مخاطبین از نظر جغرافیایی، جمعیت شناسی وتجاری

4- برخورداری از اعتبار بالای آگهی نسبت به سایر رسانه ها

5- امکان فروش کالاهای آگهی شده در هنگام پذیرایی، بوفه و رستوران قطار

6- امکان اطلاع رسانی سریع وگسترده به مخاطبین

7- دراختیارداشتن فضای کافی برای توضیحات تکمیلی درمورد پیام

8- پوشش مطلوب بازار محلی وسراسری به خاطر استقبال گسترده مردم از کالای تبلیغ شده

9- عمر طولانی آگهی

10- امکان استفاده عموم مردم با توجه به درجه بندی بودن قطارها ازویژه تامعمولی، بسته به قدرت وتمایل اقشار مختلف مردم نسبت به خرید بلیط وانتخاب نوع قطار

11- در اختیار داشتن زمان مناسب (5/8 الی 24 ساعت ) جهت تاثیرگذاری کامل تبلیغات برروی مخاطبین

12- تاثیر دیداری تابلوهای تبلیغاتی ازلحاظ مکانی که درمعرض دید مخاطب است

13- میزان تاثیرگذاری بسیاربالا به دلیل توالی وتکرار روزانه پیام وچشمگیربودن ارزش مستقیم بصری وشنیداری همزمان باهم

14- هزینه پایین بلیط خطوط ریلی نسبت به خطوط هوایی وسایر خطوط

15- امنیت وآرامش بیشتر نسبت به خطوط دیگر

16- امکان پخش تیزر، بروشور، ساشت تبلیغاتی وامکان تبلیغ کالا بر روی بسته های پذیرایی ورفاهی قطار همزمان با ارائه همان محصول در قطار

17 – معرفی واطلاع رسانی درمورد شهرهای مقصد وسایر اطلاعات وسرگرمی عمومی  به مسافرین از طریق مجلات و ونشریات داخلی قطار و سایر مزایا . . . . . .

از آنجایی که تبلیغات برای انتقال پیام خود نیاز به رسانه دارد یکی دیگر از مسایل مهم درامرتبلیغات، اهمیت انتخاب صحیح حامل های پیام تبلیغاتی است که نباید نادیده گرفته شود، رسانه های مختلف به دلیل تاثیرات متفاوتی که برمخاطب می گذارند، واکنش های متفاوتی به دنبال خواهند داشت.  همانطوری که اشاره شد تبلیغات موثرترین وقویترین راه حل برای آشنایی مخاطبان با کالاها ویا خدمات سازمان ها می باشد. معرفی دقیق وکامل محصولات وخدمات سازمان ها می تواند درجذب مخاطبان موثر باشد.

درهرعصری، تبلیغات با کمک تکنولوژی روز آن دوره عرضه می گردد.  تابه امروز روش های گوناگونی تجربه شده اند که هریک دارای محاسن ومعایب یا محدودیت هایی می باشند همچنین با بررسی آثار تبلیغاتی و ارتباط آن با اهداف سازمان ها می توان تغییراتی در بودجه تبلیغاتی، شکل و محتوای پیام ها و نوع رسانه و کانال های ارتباطی و حتی زمان و شرایط اجرای تبلیغ به عمل آورد تا تبلیغات مفیدتر و مؤثرتر از گذشته، نسبت به سایر رسانه های دیگر صورت پذیرد که این نیز به نوبه خود دارای حائز اهمیت است؛ درضمن با این بررسی ها می فهمیم که چقدر تبلیغات توانسته در این رسانه جدید باعث تغییر