او به دنبال انسجام نهایی ایمان و عقل است. از جلوههای تلاش ماریتن در این باره، سازگارسازی مسحیت با نیازهای عصر جدید، کوشش برای اثبات سازگاری مسیحیت با حقوق بشر است. ماریتن که خود از تدوینکنندگان فعال اعلامیۀ جهانی حقوق بشر(1948) است، حقوق بشر را بر قانون طبیعی بنیاد مینهد و فهرست وسیعی از حقهای بشری را ارائه میدهد. او حقوق اساسی بشر را بر سه اصل: شخص گرایی، خیر عمومی و حاکمیت الهی بنا می نهد. فلسفۀ او همچنین دلمشغول مسائلی مانند همبستگی و صلح جهانی است. در فلسفۀ سیاسی ماریتن، اما والاترین جایگاه از آن دموکراسی است. او به دفاع از دموکراسی با ارجاع آن به متون دینی و الهام از مسیحیت میپردازد. دموکراسی از نظر ماریتن یک سیاست عقلانی و اخلاقی را به ارمغان میآورد، سیاستی که به کرامت روح انسان هم اهتمام میروزد. به طور کلی او به دنبال اخلاقی کردن سیاست است. ماریتن با طرح نظریۀ ابزارانگاری دولت و قدرت این دو را در خدمت خیر عمومی میبیند و با نظریۀ ماکیاولی و مشابه آن در بارۀ قدرت سخت میستیزد.
از عناصر اصلی فلسفۀ سیاسی ماریتن ایجاد پیوند متعادل و معقول میان دولت و کلیسا و ترسیم جایگاه مناسبی برای کلیسا در جامعه است. او توجه کلیسا به اصل پیشرفت زندگی تاریخی انسان بر روی زمین و توجه به نقش زمان و مکان در فهم درست آموزههای مسیحی را در کاهش تنش میان دولت و کلیسا ضروری میداند. او برای ثبات این رابطه فهرستی از اصول راهنما را پیشنهاد میدهد.
بدینسان تلاش ماریتن و دیگر فیلسوفان «شخصگرا» که در ادامۀ سنت شخصگرایی اندیشیدهاند، میتواند راهگشای همۀ کسانی باشد که دغدغۀ سازگاری دین با نیازها و مقتضیات جهان معاصر را دارند. این رساله با طرح عناصر اصلی فلسفۀ سیاسی ماریتن آن را دستگاهی سازوار و هماهنگ ارزیابی نموده و همزمان نقدهای متواضعانهای به آن وارد نموده است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه و روش تحقیق.. 1
درآمد. 2
پرسش اصلی پژوهش… 3
پرسشهای فرعی تحقیق.. 4
فرضیه تحقیق.. 5
روش تحقیق.. 5
اهمیت تحقیق.. 6
برخی از نتایج تحقیق.. 6
پیشینۀ تحقیق.. 6
فصل اول: شرح زندگی، آثار و شکل گیری آرای ماریتن.. 9
مبحث اول: زندگینامه. 10
مبحث دوم: آثار. 18
گفتار اول: در حوزۀ مابعد الطبیعه. 18
گفتار دوم: در حوزۀ فلسفه هنر. 20
گفتار سوم: در حوزۀ فلسفۀ سیاسی.. 21
مبحث سوم: زمینه های شکل گیری اندیشه های ماریتن.. 23
گفتار اول: ویژگی های زمانۀ ماریتن.. 23
گفتار دوم: ماریتن و تجدد ستیزی.. 28
فصل دوم: مبانی فلسفه تومائی و تأثیرات آن بر فلسفۀ ماریتن.. 31
مبحث اول: دلبستگی ماریتن به توماس آکویناس… 32
مبحث دوم: فلسفۀ تومایی و مبانی آن. 38
گفتار اول: رابطۀ فلسفه و دین در مکتب تومائی.. 38
این مطلب را هم بخوانید :
گفتار دوم: خداشناسی در مکتب تومائی.. 41
گفتار سوم: مابعدالطبیعه در مکتب تومائی.. 44
گفتار چهارم: وجود و ماهیت… 45
گفتار پنجم: معرفت شناسی در مکتب تومائی.. 49
گفتار ششم: سیاست و اخلاق در مکتب تومائی.. 53
گفتار هفتم: مکتب تومائی در بستر تاریخ.. 54
گفتار هشتم: معارضان فلسفۀ نوتومایی.. 54
فصل سوم: مبانی نظری فلسفه سیاسی ماریتن.. 57
مبحث اول: چارچوب کلی نظریۀ ماریتن در فلسفۀ سیاسی.. 58
مبحث دوم: مبانی هستی شناسی (متافیزیکی) 62
گفتار اول: نیاز به مابعدالطبیعه تومائی.. 64
گفتار دوم: ماریتن و موضوع مابعدالطبیعه. 66
گفتار سوم: ماریتن و اصول اولیۀ عقل نظری.. 70
گفتار چهارم: مفهوم سوژه از نظرگاه ماریتن.. 72
گفتار پنجم: ماریتن و راه های اثبات وجود خداوند. 73
مبحث سوم: مبانی معرفت شناسی.. 75
گفتار اول: واقع انگاری انتقادی ماریتن.. 75
گفتار دوم: ماریتن و علم بما هو کلی.. 77
گفتار سوم: ماریتن و مشکل دکارتی.. 77
گفتار چهارم: ماهیت دانستن از دیدگاه ماریتن.. 80
گفتار پنجم: معرفت به واقعیت فیزیکی از نظر ماریتن.. 81
فصل چهارم: جایگاه انسان از دیدگاه ماریتن.. 83
مقدمه. 84
مبحث اول: دیدگاه های انسان شناختی مسیحیت قرون میانه و انسان گرایی نو. 85
گفتار اول: دیدگاه مسیحیت قرون وسطی.. 85
گفتار دوم: دیدگاه انسان گرایی نو. 86
مبحث دوم: عناصر اصلی انسان شناسانۀ ماریتن.. 89
گفتار اول: انسان گرایی پیشرفته. 89
گفتار دوم: رابطۀ انسان و جامعه. 90
گفتار سوم: تمایز میان فرد و شخص…. 91
الف: ریشه های مکتب اصالت شخص در اندیشۀ آکویناس… 93
ب: کاربردهای تمایز فرد و شخص…. 95
ج: نقد و بررسی دیدگاه ماریتن درباره تمایز شخص و فرد. 97
فصل پنجم: قانون طبیعی و حقوق بشر از دیدگاه ماریتن.. 101
مقدمه. 102
مبحث اول: قانون طبیعی در نظر ماریتن.. 103
گفتار اول: قانون طبیعی در قرائت کلاسیک و نو. 103
الف: قرائت کلاسیک از قانون طبیعی پیش از رنسانس… 104
ب: تلقی از قانون طبیعی پس از رنسانس… 106
ج: قانون طبیعی در دوران معاصر. 109
د: سایر قرائت های قانون طبیعی.. 110
ﻫ: نظریه های رقیب قانون طبیعی.. 112
گفتار دوم: قرائت ماریتن از قانون طبیعی.. 115
الف: قانون طبیعی به مثابة مبنایی برای حقوق بشر. 115
ب: تحلیل ماریتن از سابقۀ تاریخی قانون طبیعی.. 117
گفتار سوم: ارتباط هستی شناسی و معرفت شناسی ماریتن با نظر وی در بارۀ قانون طبیعی 119
الف: عامل هستی شناسانه. 120
ب: عامل معرفت شناسانه. 121
گفتار چهارم: معرفت ارتکازی و نقش آن در کشف حق های طبیعی.. 122
الف: نقش معرفت ارتکازی در تجربیات و معارف بشری.. 123
یکم: تجربۀ عرفانی.. 123
دوم: معرفت شعری.. 124