فهرست عناوین

عنوان                                                                                                                                    صفحه

فصل اول (کلیات پژوهش) ………………………………………………………………………………………… 1

1-1-مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-2-بیان مسئله پژوهش………………………………………………………………………………………………….. 3

1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق………………………………………………………………………………………… 4

1-4-اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………….. 5

1-5-پرسش‌های تحقیق……………………………………………………………………………………………………….. 6

1-6- فرضیه‌های تحقیق………………………………………………………………………………………………… 6

1-7-قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………………………… 6

1-8- حجم جامعه، حجم نمونه و روش نمونه‌گیری…………………………………………………………………… 6

1-9-روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………….. 7

1-10-ابزار جمع‌آوری داده‌ها…………………………………………………………………………………… 7

1-11-تعریف متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………. 7

1-12-چارچوب نظری تحقیق……………………………………………………………………………………………. 7

1-13-تعریف نظری اصطلاحات……………………………………………………………………………………….. 8

فصل دوم (مروری بر ادبیات موضوع پژوهش)………………………………………………………………….. 10

2-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………… 11

2-2-صنایع‌دستی……………………………………………………………………………………………………………… 12

2-2-1-انواع صنایع………………………………………………………………………………………………………… 12

2-2-2-تعاریف، طبقه‌بندی و تاریخچه صنایع‌دستی…………………………………………………………………… 13

2-2-2-1-تعریف صنایع‌دستی…………………………………………………………………………………………. 13

2-2-2-2-انواع طبقه بندی صنایع دستی…………………………………………………………………………….. 14

2-2-2-3- پیدایش صنایع‌دستی……………………………………………………………………………………… 14

2-2-2-4- تاریخچه صنایع‌دستی در جهان………………………………………………………………………. 15

2-2-2-5- تاریخچه صنایع‌دستی در ایران…………………………………………………………………… 16

2-2-3-مهر اصالت یونسکو برای صنایع‌دستی…………………………………………………………………… 16

2-2-4-آشنایی با سازمان‌های بین‌المللی مرتبط با صنایع‌دستی…………………………………………………… 17

 

2-3-توسعه پایدار گردشگری…………………………………………………………………………………………… 22

2-4-رفتار مصرف‌کننده در گردشگری…………………………………………………………………………………….. 23

2-4-1-تعریف گردشگری با تأکید بر دیدگاه تعاملی عرضه و تقاضا……………………………………………….. 23

2-4-2-بازاریابی گردشگری…………………………………………………………………………………….. 23

2-4-3-رفتار مصرف‌کننده……………………………………………………………………………………………. 24

2-4-4-رفتار مصرف‌کننده (گردشگران) در گردشگری……………………………………………………………….. 24

2-4-5-عوامل تأثیرگذار بر رفتار مصرف‌کننده………………………………………………………………………. 26

2-5-مصرف………………………………………………………………………………………………………………. 28

2-5-1-سفر کردن و انواع مصرف………………………………………………………………………………………. 28

2-5-2-مصرف نمادین (چشم‌انداز جامعه‌شناختی به مصرف)……………………………………………………………. 29

2-6-خرید…………………………………………………………………………………………………………………….. 29

2-6-1-رابطه خرید و گردشگری……………………………………………………………………………………. 32

2-6-2-خرید به عنوان فراغت و مصرف گردشگری…………………………………………………………………. 33

2-6-3-خرید فایده گرایانه………………………………………………………………………………………………………. 34

2-6-4-خرید برنامه‌ریزی نشده………………………………………………………………………………………………. 35

2-6-5-خرید فراغتی و تفاوت آن با خرید سنتی……………………………………………………………………………. 36

2-6-6-خرید به عنوان فعالیتی فراغتی در مقصد گردشگری…………………………………………………………. 37

2-6-7-ارزش لذتی و ارزش سودمندی خرید در مقصد گردشگری………………………………………………………………… 38

2-6-8-طیف خرید کارکردی- فراغتی…………………………………………………………………………………….. 38

2-6-9-خرید به عنوان سیاست گردشگری و راهبُرد پیشرفت……………………………………………………….. 39

2-7-گونه شناسی خریداران………………………………………………………………………………………………… 40

2-8-دلایل خرید سوغاتی توسط گردشگران………………………………………………………………………………. 42

2-8-1-گرایش به خرید یادگاری و یادبود………………………………………………………………………………….. 43

2-8-2-در جستجوی اصالت………………………………………………………………………………………………….. 43

2-8-3-در جستجوی تازگی………………………………………………………………………………………………….. 46

2-8-4-نیازهای کارکردی…………………………………………………………………………………………………… 46

2-8-5-خرید هدیه برای اقوام………………………………………………………………………………………….. 46

2-8-6-زیبایی‌شناسی……………………………………………………………………………………………………………. 47

 

این مطلب را هم بخوانید :

2-8-7-خستگی/ زمان اضافه…………………………………………………………………………………………………….. 47

2-8-8-ارتباط با هنرمندان……………………………………………………………………………………………………… 47

2-8-9-عوامل مؤثر بر انتخاب سوغاتی……………………………………………………………………………………… 48

2-9-عوامل تأثیرگذار بر رفتار خرید گردشگر………………………………………………………………………… 50

2-9-1-فصل سفر…………………………………………………………………………………………………………… 52

2-9-2-سن و جنسیت………………………………………………………………………………………………… 52

2-9-3-هدف از سفر…………………………………………………………………………………………………… 55

2-9-4-درآمد و تحصیلات……………………………………………………………………………………………. 55

2-9-5-همراهان سفر و جنبه اجتماعی خرید………………………………………………………………….. 56

2-9-6-وسیله حمل‌ونقل مورد استفاده در سفر…………………………………………………………………. 58

2-9-7-نوع سفر……………………………………………………………………………………………………………. 59

2-9-8-فرهنگ، ملیت و خرید…………………………………………………………………………………………….. 59

2-10-دلایل انتخاب هزینه کرد به عنوان شاخص رفتار خرید……………………………………………………………… 60

2-11-پیشینه پژوهش……………………………………………………………………………………………………… 60

2-12-خلاصه فصل………………………………………………………………………………………………………….. 66

فصل سوم (روش پژوهش)……………………………………………………………………………………….. 67

3-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………. 68

3-2-روش‌ پژوهش…………………………………………………………………………………………………………. 68

3-3-جامعه آماری و روش نمونه‌گیری……………………………………………………………………………………… 69

3-4-پرسش‌های پژوهش………………………………………………………………………………………………………… 70

3-5-فرضیه‌های پژوهش……………………………………………………………………………………………………… 70

3-6- ابزارها و روش‌های جمع‌آوری اطلاعات……………………………………………………………………………………. 70

3-7-مقیاس مورد استفاده……………………………………………………………………………………………………….. 71

3-8-روایی و پایایی پژوهش………………………………………………………………………………………………….. 71

3-9-دسته‌بندی سؤالات پرسشنامه…………………………………………………………………………………………. 72

3-10-چهارچوب نظری پژوهش………………………………………………………………………………………………….. 75

3-11-فرایند تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها……………………………………………………………………………………….. 75

3-12-خلاصه فصل……………………………………………………………………………………………………………… 76

فصل چهارم (تجزیه و تحلیل داده ها)……………………………………………………………………………….. 77

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….. 78

4-1- یافته‌های توصیفی پرسشنامه……………………………………………………………………………………………….. 78

4-1-1- توزیع فراوانی متغیر ملیت در نمونه…………………………………………………………………………………… 78

4-1-2- توزیع فراوانی متغیر جنسیت…………………………………………………………………………………………… 80

4-1-3- توزیع فراوانی متغیر سن در نمونه……………………………………………………………………………………. 81

4-1-4- توزیع فراوانی متغیر وضعیت تأهل در نمونه………………………………………………………………….. 82

4-1-5- توزیع فراوانی متغیر میزان تحصیلات در نمونه……………………………………………………………….. 83

4-1-6- توزیع فراوانی متغیر میزان درآمد در نمونه…………………………………………………………………… 84

4-2- آزمون فرضیه‌های پژوهش………………………………………………………………………………………. 85

4-3- پاسخ به پرسش های پژوهش………………………………………………………………………….. 89

4-4- یافته‌های جانبی پژوهش…………………………………………………………………………………. 93

4-5-خلاصه فصل……………………………………………………………………………………………………………. 103

فصل پنجم (نتیجه‌گیری و پیشنهادها)…………………………………………………………………………………………………….. 104

5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………… 105

5-2- نتیجه‌گیری………………………………………………………………………………………………………………… 105

5-3-یافته‌های جانبی پژوهش………………………………………………………………………………………………. 106

5-4- مقایسه پژوهش حاضر با پژوهش‌های پیشین……………………………………………………………. 107

5-5- پیشنهادهای کاربردی……………………………………………………………………………………………….. 109

5-6- پیشنهادهای پژوهشی…………………………………………………………………………………………… 110

فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………………….. 112

پیوست………………………………………………………………………………………………………………… 120

پرسشنامه فارسی……………………………………………………………………………………………………. 124

پرسشنامه انگلیسی…………………………………………………………………………………………………… 130

مقدمه

تأثیر متقابل میان صنایع‌دستی و گردشگری بر اکثر محققان پوشیده نیست زیرا صنایع‌دستی می‌تواند یکی از عوامل مؤثر در جذب گردشگر باشد و متقابلاً صنعت گردشگری در رشد، توسعه و گسترش صنایع‌دستی، حفظ اصالت و بهبود کیفیت آن مؤثر واقع شود. صنایع‌دستی به ویژه با توجه به تأثیر بنگاه‌های کوچک تر می‌تواند نقش حیاتی در توسعه اقتصادی داشته باشد. این تأثیر به‌عنوان‌مثال از طریق ارتباط آن با صنعت گردشگری و نقشی که در توسعه صنایع خلاق و فرهنگی و همچنین از طریق تلاش‌های کارآفرینانه در اقتصاد روستایی ایفا می‌نماید، تسهیل می‌گردد. بخش صنایع‌دستی منبعی از خلاقیت و نوآوری است و کسانی که در این بخش فعالیت دارند بسیاری از ویژگی‌های کارآفرینانه از ایجاد ایده، شناخت فرصت‌ها، ریسک‌پذیری را با در نظر گرفتن طراحی محصول و در ارتباط با تصمیم‌گیری‌های کسب‌وکار به نمایش می‌گذارد. صرف‌نظر از آن دسته از شرکت‌های صنایع‌دستی که روش تولید انبوه را پذیرفته‌اند و بنابراین دیگر به صورت جدی مبنا و اساس آثار دستی را ندارند، اکثریت کسب‌وکارهای صنایع‌دستی در زمره شرکت‌های خرد و کوچک هستند. سه واژه میراث «فرهنگی»، «گردشگری» و «صنایع‌دستی» ازجمله مفاهیمی هستند که عموماً در کنار هم قرار می‌گیرند. صنایع‌دستی را می‌توان یکی از شاخه‌های میراث فرهنگی و صنایع خلاق دانست(کیقبادی و همکاران،30:1387). بکار بردن این سه واژه در کنار هم‌زمانی امکان‌پذیر است که بخواهیم از طریق گردشگری مفاهیم و پیام‌های فرهنگی و آگاه‌سازنده را منتقل کنیم. مقوله گردشگری فرهنگی که در کنار گردشگری صرف مطرح می‌شود، آگاه‌سازی فرهنگی را یکی از مهم‌ترین رهیافت‌های خود می‌داند. از محورهای اصلی گردشگری فرهنگی مواردی چون دیدار از جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی، آشنایی با آداب و رسوم، بازدید از نمایشگاه‌ها و موزه‌ها، صنایع‌دستی و فرهنگ اقوام مختلف و به‌طورکلی بحث در مورد جذابیت‌های فرهنگی را می‌توان برشمرد. باید اشاره کرد مقصدها خود را از طریق عوامل مختلف فرهنگی مثل سوغات، صنایع‌دستی، تفریحات، معماری، تاریخ، هنر و سایر ویژگی‌های شیوه‌های زندگی، معرفی می‌نمایند و این جاذبه‌های فرهنگی بخشی از جاذبه‌های کشورهای درحال‌توسعه هستند. جاذبه‌های فرهنگی جریان‌های گردشگری ایجاد می‌نمایند بنابراین برای جامعه محلی فرصتی جهت تعامل با گردشگران و کسب درآمد از طریق آن‌ها فراهم می‌آورند. جشنواره‌ها، سوغات، رقص‌های سنتی، غذاهای محلی و غیره همه و همه بخشی از جاذبه‌های فرهنگی می‌باشند. یکی از عواملی که باعث می‌شود سفر و مسافرت برای مقاصد گردشگری سودآور باشد خرید، به ویژه خرید صنایع‌دستی توسط گردشگران است. این عمل تا آنجا مهم تلقی می‌شود که گاهی صنایع‌دستی را شاخه‌ای از گردشگری فرهنگی می‌دانند.

برای شفاف‌تر نمودن موضوع و چگونگی انجام کار، فراهم‌سازی طرح تحقیق اساسی‌ترین مرحله از مراحل تحقیق است و به عبارتی مرحله جهت‌یابی تحقیق نیز نامیده می‌شود. با توجه به اینکه در هر پژوهش شناخت دقیق عناصر تحقیق شامل مسئله تحقیق، اهمیت و ضرورت موضوع پژوهش، اهداف تحقیق، روش پژوهش، فرضیات، قلمرو مکانی، قلمرو زمانی، ابزار گردآوری داده‌ها و روش تجزیه و تحلیل داده‌ها و تعریف واژه‌های پژوهش از اهمیت خاصی برخوردار بوده و پایه و محور مطالعه است در آغاز این پژوهش سعی گردیده این موارد بیان شود.

1-2-بیان مسئله پژوهش

نخستین و مهم‌ترین ویژگی حاکم بر بیشتر محصولات صنعت گردشگری آن است که این محصولات بیشتر در قلمرو خدمات قرار می‌گیرند و این امر عاملی است که مطالعه بازاریابی آن‌ها را پیچیده‌تر و دشوارتر می‌سازد. ولی برخی محصولات این صنعت ازجمله سوغات و صنایع‌دستی، کالاهایی ملموس‌اند و امکان مطالعه بهتر آن‌ها فراهم است. با این وجود هنوز تحقیقاتی ازاین‌دست به‌اندازه کافی انجام‌نشده است. صنایع‌دستی از مهم‌ترین فعالیت‌های اقتصادی و فرهنگی وابسته به گردشگری است. با ورود یک گردشگر به کشور درآمدزایی اقتصادی ایجاد می‌شود و پول تزریق‌شده به واسطه اثر تکاثری[1]، نه یک‌بار، بلکه چندین بار در احیا و جان‌بخشی اقتصاد کشور مؤثر می‌افتد (فرزین،1389: 251). به واسطه هزینه‌هایی که گردشگران در مقصد صرف می‌کنند، گردشگری را صادرات نامرئی نیز می‌نامند (شمس،1391). از طریق خرید صنایع‌دستی فکر، اندیشه و فرهنگ یک ملت به کشور دیگر منتقل می‌شود. ازاین‌جهت آنچه صادر می‌شود فرهنگ سرزمین مقصد است. گردشگران با عناصر فرهنگی مقصد از طریق صنایع‌دستی، مشاهده آداب‌ و رسوم و زندگی روزمره مردم مقصد و شرکت در فستیوال‌ها آشنا می‌شوند. ایران به جهت برخورداری از فرهنگ غنی باسابقه چندین هزارساله، از منابع گسترده‌ای در حوزه گردشگری فرهنگی و صنایع‌دستی برخوردار است اما فراوانی و تنوع این منابع و مقایسه آن با آمار گردشگر ورودی و نیز شاخص‌های رقابت‌پذیری گردشگری و صنایع‌دستی در بازار جهانی دلالت بر آن دارد كه نیازمند نگاهی نو به بازار صنایع‌دستی کشور هستیم. با وجود تنوع صنایع‌دستی در کشور و زیبایی و ظرافت خاص به‌کاررفته در تولید آن‌ها موانعی بر سر راه بازاریابی این محصولات وجود دارد به طوری که کشورهای رقیب (چین، هند، تایلند و …) با برنامه‌ریزی و درک صحیح از بازار توانسته‌اند حجم قابل‌توجهی از بازارهای جهانی این صنعت را به خود اختصاص دهند بااین‌حال در صورت برنامه‌ریزی و بازاریابی مناسب هنوز فرصت برای حضور کشور در بازارهای جهانی صنایع‌دستی وجود دارد. یکی از مشکلاتی که در مسیر بازاریابی مؤثر صنایع‌دستی وجود دارد عدم توجه به سلایق مصرف کننده است. باید توجه داشت حساسیت این مسئله در آن است که چطور باید بین حفظ اصالت فرهنگی صنایع‌دستی و خواسته‌ها و سلایق گردشگران تعادل مناسب برقرار کرد. یافتن پاسخ این پرسش به تحقیقات همه‌جانبه‌ای نیاز دارد و در این مسیر شناسایی رفتار خرید صنایع‌دستی توسط گردشگران می‌تواند مفید واقع شود.

این پژوهش به شناسایی صنایع‌دستی موردعلاقه گردشگران خارجی در اصفهان و ویژگی‌هایی که موجب این محبوبیت شده پرداخت، به علاوه وجود و یا عدم وجود رابطه معنی‌دار میان متغیرهای جمعیت شناختی (سن، تحصیلات، درآمد)، نوع سفر و تعداد همراهان سفر با میزان خرید صنایع‌دستی بررسی شدند. بدین ترتیب می‌توان در عرصه صنایع‌دستی با تأکید بر حفظ اصالت و عناصر فرهنگی و کیفیت این محصولات به سوی بخش‌بندی بهتر بازار هدف، تبلیغات و بازاریابی، نیاز سازی و افزایش تقاضا برای آن‌ها، گام برداشت و از این طریق سهم کشور را هم در مبادلات فرهنگی حاصل از خرید صنایع‌دستی توسط گردشگران و هم در کسب منافع اقتصادی و فاصله گرفتن از اقتصاد نفتی افزایش داد. همچنین با به‌کارگیری نوآوری و خلاقیت و اعمال ویژگی‌های مشخص‌شده در این پژوهش می‌توان در سایر صنایع‌دستی که با استقبال کمتری روبه‌رو هستند در عین حفظ اصالت آن‌ها، به رونق بیشتر این اقلام کمک کرد.

1-3-اهمیت و ضرورت پژوهش

حضور گردشگران و خرید صنایع‌دستی توسط آن‌ها پیامدهای دوگانه مثبت و منفی برای فرهنگ و صنایع‌دستی مقاصد به همراه دارد. ازجمله پیامدهای مثبت آن می‌توان به «حفظ و احیای مجدد هنر وصنایع‌دستی» و «اشتغال‌زایی» در این زمینه به ویژه برای زنان و جوانان، به ویژه در جوامع روستایی و عشایری، اشاره کرد. پیامدهای منفی آن نیز در ارتباط با «کالایی سازی فرهنگ» و «کاهش اصالت» کالاهای فرهنگی ازجمله صنایع‌دستی، «تطابق با خواست گردشگران» جهت راضی نگه‌داشتن آن‌ها و پاسخ به تقاضاهای متنوع و در حال رشد گردشگران مطرح می‌شوند. کارآفرینان فرهنگی در عرصه صنایع‌دستی و گردشگری می‌توانند با توجه به شناسایی نیازهای بازار، به تولید و طراحی محصولات فرهنگی به ویژه صنایع‌دستی که وسیله‌ای برای انتقال ارزش‌های فرهنگی و اندیشه‌های جامعه مقصد به گردشگران است اقدام نمایند (البته با تأکید بر عناصر فرهنگی و وفاداری به حفظ اصالت این محصولات و نه صرفاً با مقاصد تجاری‌سازی و فروش انبوه). در سطوح بالاتر آگاهی از نیازهای گردشگران در زمینه صنایع‌دستی می‌تواند چراغ راه مسئولان سیاست‌گذاری و اجرایی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری باشد. چرا که این سازمان با مدیریت و نظارت اصولی‌تر می‌توانند از آثار منفی حضور گردشگران بر فرهنگ و صنایع‌دستی (شامل کالایی سازی صرف فرهنگ، کاهش اصالت صنایع‌دستی، تطابق با خواست گردشگران) بکاهند و آثار مثبت آن (شامل: تبادل فرهنگی و احیای هنرها و صنایع‌دستی، اشتغال‌زایی و افزایش تقاضا برای آن‌ها و رونق اقتصادی مقاصد) را افزایش دهند.

آگاهی و شناسایی نسبی رفتار خرید گردشگران در صنایع‌دستی به ویژه در شرایط رقابت جهانی موجود به استفاده از این اطلاعات در بازاریابی و فروش بهتر این محصولات فرهنگی در بازار داخلی و یا به منظور دنبال کردن اهداف صادراتی کمک‌ می‌کند. نتایج پژوهش‌هایی از این دست می‌تواند به عنوان منبعی مفید برای برنامه‌ریزان، تولیدکنندگان و طراحان صنایع‌دستی و سرمایه‌گذاران در این بخش به شمار آید.

باید به این نکته نیز اشاره شود که یکی از ویژگی‌های محصولات صنایع‌دستی این است که در صورت برخورداری از ویژگی‌های خاص (تمایز)، قابل پنهان کردن نیستند و به محض عرضه در یک رقابت جهانی قرار می‌گیرند و مورد تقلید واقع می‌شوند؛ بنابراین می‌توان با به‌کارگیری نوآوری و خلاقیت و اعمال ویژگی‌های مشخص‌شده از پژوهش‌های این‌چنینی، کسب امتیازهایی مانند مهر اصالت صنایع‌دستی توسط یونسکو را تسهیل کرد و به این طریق مقدمات لازم برای معرفی جهانی صنایع‌دستی و نیز شناخته شدن آن‌ها با نام سازنده آن را فراهم کرد که این امر به نوبه خود می‌تواند به ایجاد و حفظ برند صنایع‌دستی در کشور کمک نماید.

همچنین با در نظر گرفتن نیازهای گردشگران و اعمال ویژگی‌های مدنظر آن‌ها در مورد یک سوغات و صنایع‌دستی محبوب در سایر صنایع‌دستی که با استقبال کمتری روبه‌رو هستند، به رونق بیشتر آن‌ها کمک کرد و از این طریق موقعیت صنایع‌دستی کشور را به جایگاه شایسته آن نزدیک تر کرد و امکان رقابت جهانی را فراهم ساخت.

کشورهایی که گوی سبقت را در صادرات و عرضه صنایع‌دستی ربوده‌اند (چین، هند، تایلند و…) این توفیق را از طریق به کار بستن فنون بازاریابی مناسب و شناخت سلایق و اولویت‌های مشتری و یا حتی نیاز سازی، به دست آورده‌اند.

دستاوردهای این پژوهش موارد زیر را در بر می‌گیرد:

• کمک به توسعه گردشگری
• کمک به احیای رشته‌های صنایع‌دستی
• ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای هنرمندان صنایع‌دستی

1-4-اهداف پژوهش

• شناسایی و اولویت‌بندی صنایع‌دستی موردعلاقه گردشگران خارجی در اصفهان.
• شناسایی و اولویت‌بندی ویژگی‌های صنایع‌دستی موردعلاقه گردشگران خارجی در اصفهان.
• بررسی رابطه ویژگی‌های جمعیت شناختی (درآمد، سن، میزان تحصیلات) با میزان خرید صنایع‌دستی توسط گردشگران خارجی در اصفهان.
• بررسی رابطه تعداد همراهان سفر با میزان خرید صنایع‌دستی توسط گردشگران خارجی در اصفهان.

فصل دوم……………………………………………………………………………………………………………. 6

پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………….. 6

2-1 نیم نگاهی تاریخی………………………………………………………………………………………. 7

2-2 دوریشه تاریخی مینیمالیسم…………………………………………………………………………. 18

فصل سوم…………………………………………………………………………………………………………. 23

چارچوب نظری تحقیق………………………………………………………………………………………… 23

3-1 تعریف رسانه:………………………………………………………………………………………….. 24

2-2تعریف چند رسانه ای:………………………………………………………………………………. 24

3-2 رسانه های جدید:……………………………………………………………………………………… 25

3-2-1 انواع رسانه های ارتباطی:………………………………………………………………………. 25

3-2-2 خصوصیات رسانه های ارتباطی:……………………………………………………………… 26

3-2-3 خصوصیات رسانه ی  ارتباطی………………………………………………………………… 27

3-3 قرن بیستم……………………………………………………………………………………………….. 29

3-3-1 دوران پست مدرن:………………………………………………………………………………. 29

3-3-2 ویژگی های و شاخصه های هنر دوران پست مدرن……………………………………… 35

فصل چهارم………………………………………………………………………………………………………. 44

تحلیل یافته ها……………………………………………………………………………………………………. 44

4-1 هنر مفهومی……………………………………………………………………………………………… 45

4-2-1دستور العملها ، اجرا ها و مستند سازی ها………………………………………………….. 56

4-2-2هنر مفهومی در گذشته  و حال…………………………………………………………………. 64

4-3 هنر چیدمان……………………………………………………………………………………………… 66

4-3-1پیشینه تاریخی هنر چیدمان……………………………………………………………………… 67

5-3-2ویدئو اینستالیشن………………………………………………………………………………….. 72

4-3-3هنر زمینی و خاکی……………………………………………………………………………….. 76

4-4 هنربدن……………………………………………………………………………………………………. 82

4-5 هنر اجرا………………………………………………………………………………………………….. 89

4-5-1ویژگی های پرفورمنس آرت…………………………………………………………………… 91

4-5-2 شکل گیری هنر اجرا……………………………………………………………………………. 93

 

4-5-3 نیم‌نگاه تاریخی به عرصه های هنر اجرا:…………………………………………………… 103

4-5-3-1فتوریسم و هنر اجرا……………………………………………………………………… 103

4-5-3-2 کانستراکتیویسم (ساختارگرایی) و هنر اجرا……………………………………………. 107

4-5-3-3دادائیسم و هنر اجرا……………………………………………………………………… 109

4-5-3 -4سورئالیسم و هنر اجرا………………………………………………………………….. 113

4-5-3-5هنر اجرا در تجربه‌های مدرسه باهاس……………………………………………….. 117

4-5-3-6 هنر اجرا در سال‌های پس از جنگ……………………………………………………… 124

4-5-3-7 هنر پرفورمنس یا تولید رسانه‌ای از سال 1965 تا 2000………………………… 127

4-5-4تندیس های زنده یا مجسمه های اجتماعی………………………………………………… 128

4-5-5 دستورالعمل‌ها و پرسش‌ها……………………………………………………………………. 130

4-5-6بدن هنرمند در اجرا…………………………………………………………………………….. 131

4-6 ویدئو آرت……………………………………………………………………………………………. 137

4-6-1 ظهور ویدئو……………………………………………………………………………………… 141

4-6-2 فن‌آوری وتصویر………………………………………………………………………………. 148

4-6-3 هنر ویدئویی بعد از 1970……………………………………………………………………. 152

4-6-4 هنر ویدئو آرت تا دهه ۸۰……………………………………………………………………. 157

4-6-5 هنر ویدئوآرت در دهه‌ی ۱۹۹۰……………………………………………………………… 164

4-6-6 ویدئوی مفهومی………………………………………………………………………………… 168

4-6-7 کدهای زمانی……………………………………………………………………………………. 174

4-6-8 روایت شخصی…………………………………………………………………………………. 178

4-6-9 در میانه‌ی قالب مستند و دیدگاه‌های جهانی……………………………………………… 182

4-7 عکاسی دوران معاصر (رسانه عکاسی)……………………………………………………….. 186

4-8هنر دیجیتال…………………………………………………………………………………………….. 205

4-9 هنر کامپیوتر…………………………………………………………………………………………… 209

4-10فیلم برداری دیجیتال……………………………………………………………………………….. 214

فصل پنجم………………………………………………………………………………………………………. 217

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………. 217

محدودیت ها………………………………………………………………………………………………… 219

این مطلب را هم بخوانید :

تصاویر……………………………………………………………………………………………………………. 221

منابع و مأخذ……………………………………………………………………………………………………. 243

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی رسانه های نوین در هنر قرن بیستم صورت گرفته است برای انجام این مطالعات از روش تحقیق، توصیفی، تحلیل و محتوا استفاده شده است، همچنین روشهای گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و فیش برداری به انجام رسیده است. هدف اصلی این رساله بررسی رسانه های نوین در قرن بیستم بوده است.یافته های این پژوهش نشان می دهد که بستر ایجاد شده در هنر قرن بیستم به تغییر در نگرش هنر از دیدگاه خواص و موزه ها برخواسته و باعث گردیده که هنر متعلق به همۀ اقشار جامعه باشد ،نه اینکه در اختیار قشری خاص قرار بگیرد. بنابر این پس از تحلیل یافته ها و مطالعات انجام شده ،نتایج این پژوهش نشان می دهد که هنر رسانه های نوین در قرن بیستم با تغییر در نگرش و دیدگاه های گذشته به تغییر در مواد و مصالح مورد استفاده در یک اثر هنری و مفهوم آن می پردازد و می کوشد تا با فناوری های جدید با مخاطب به تعامل بپردازد و به مضامینی عمیق تر از گذشته دست یابد.

 

واژگان کلیدی:هنر،رسانه،قرن بیستم،معاصر،خواص،موزه

 

1-1مقدمه

1-4سولات یافرضیه های تحقیق……………………………………………………………………………………………5

1-5 روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………..6

1-6 پیشینه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………..6

1-7روش تجزیه و تحلیل…………………………………………………………………………………………………….6

فصل دوم: بررسی اجمالی استان كرمانشاه

2-1 موقعیت جغرافیایی شهركرمانشاه……………………………………………………………………………………..8

2-2 ن‍‍ژاد……………………………………………………………………………………………………………………………..8

2-3 زبان…………………………………………………………………………………………………………………………….9

2-4 مذهب…………………………………………………………………………………………………………………………9

2-5 موسیقی……………………………………………………………………………………………………………………….9

2-6 آب و هوا…………………………………………………………………………………………………………………..10

2-7 كشاورزی و دامداری…………………………………………………………………………………………………..10

2-8 صنایع دستی………………………………………………………………………………………………………………10

 

فهرست مطالب

 عنوان                                                                                                          صفحه

فصل سوم: كلیاتی درباره نمد

3-1 كلیات نمد درایران………………………………………………………………………………………………………13

3-1-1 مزایای نمد…………………………………………………………………………………………………………….15

3-1-2عوارض ناشی از نمد مالی…………………………………………………………………………………………17

3-1-3 فصل كار……………………………………………………………………………………………………………….18

3-1-4 نمدمالی در ایران…………………………………………………………………………………………………….18

3-1-5 خاصیت نمدی شدن پشم………………………………………………………………………………………..19

3-1-6 مناطق نمدمالی در ایران و مختصات آنها……………………………………………………………………19

3-1-7 چگونگی تبدیل پشم به نمد……………………………………………………………………………………..20

3-1-7-1 پشم…………………………………………………………………………………………………………………..21

3-1-7-2 لیف پشم……………………………………………………………………………………………………………21

3-1-7-3 خواص فیزیكی پشم……………………………………………………………………………………………22

 

3-1-8 چگونگی نمدی شدن پشم……………………………………………………………………………………….22

3-1-8-1 عوامل تسریع كننده……………………………………………………………………………………………..23

3-1-8-2 انواع پشم هایی كه در نمد مالی مصرف می شود…………………………………………………….23

3-1-9 اصطلاحات نمد……………………………………………………………………………………………………..25

3-2 مراحل تهیه نمد………………………………………………………………………………………………………….25

3-2-1 نقش بندی……………………………………………………………………………………………………………..27

3-2-2 مواد نمد مالی در كرمانشاه……………………………………………………………………………………….32

3-2-3 انواع تولیدات نمدین در كرمانشاه……………………………………………………………………………..33

3-2-4 ابزار نمد مالی………………………………………………………………………………………………………..35

فهرست مطالب

 عنوان                                                                                                          صفحه

فصل چهارم: جایگاه رنگ در نمد كرمانشاه

4-1 نمدهای خود رنگ………………………………………………………………………………………………………40

4-2نمدهای رنگی……………………………………………………………………………………………………………..41

4-3 رنگ درنمدهای ایران………………………………………………………………………………………………….42

4-4 انواع رنگ های مصرفی……………………………………………………………………………………………….42

فصل پنجم: نقش های نمد كرمانشاه

5-1 نقوش نمد………………………………………………………………………………………………………………….47

5-1-1 نقوش جانوری……………………………………………………………………………………………………….47

5-1-2نقوش گیاهی…………………………………………………………………………………………………………..60

5-1-3 نماد های طبیعی……………………………………………………………………………………………………..64

5-1-4 اشیاء……………………………………………………………………………………………………………………..68

5-1-5 اشکال تجریدی………………………………………………………………………………………………………74

5-2 اجرای نقوش بر روی نمد……………………………………………………………………………………………80

5-2-1 اجرای نقش شكاردر طراحی نمد…………………………………………………………………………….80

5-2-1-1 نحوه جایگزینی نقش بز در كادر نمد…………………………………………………………………….86

5-2-1-2 نحوه جایگیری نقش مرغ در كادر نمد…………………………………………………………………..91

5-2-2 اجرای نقوش تجریدی در طراحی نمد……………………………………………………………………….94

این مطلب را هم بخوانید :

5-2-3 نحوه جایگیری نقوش گل وگیاه در كادر نمد……………………………………………………………100

5-2-4 نحوه جایگیری نقوش اشیاء در كادر نمد………………………………………………………………….105

5-3- حاشیه نمد……………………………………………………………………………………………………………107

فصل ششم: بررسی و تحلیل نمد با ترکیبی از نقوش

6-1 نمد با طرح ترکیب جانوری و اشیاء……………………………………………………………………………112

فهرست مطالب

 عنوان                                                                                                          صفحه

6-2 نمد با طرح ترکیب جانوری……………………………………………………………………………………….113

6-3 نمد با طرح ترکیب گیاهی و جانوری…………………………………………………………………………..114

6-4 نمد با طرح اشکال تجریدی……………………………………………………………………………………….115

6-5 نمد با طرح نقوش گیاهی…………………………………………………………………………………………..116

6-6 نمد با طرح نقوش گیاهی…………………………………………………………………………………………..117

6-7 نمد با طرح نقوش گیاهی………………………………………………………………………………………….118

6-8 نمد با طرح ترکیب گیاهی و اشیاء………………………………………………………………………………119

6-9 نمد با طرح ترکیب گیاهی و جانوری………………………………………………………………………….120
6- 10 نمد با طرح نقوش جانوری…………………………………………………………………………………….121

6-11 نمد با طرح ترکیب جانوری و گیاهی…………………………………………………………………………122

6-12 نمد با طرح جانوری………………………………………………………………………………………………..124

6-13 نمد با طرح جانوری………………………………………………………………………………………………..125

فصل هفت: نتیجه گیری و پیشنهادات حاصل از تحقیق

7-1 نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………..128

7-2 پیشنهادات حاصل از تحقیق……………………………………………………………………………………….

نمدمالی از جمله هنرهای سنتی، کاربردی منطقه عشایر کرمانشاه است که از دیر باز در این استان وجود داشته و تاریخی به قدمت دست بافی دارد. در گذشته انواع پوشش های پشمی و زیراندازها حتی زین اسب ها از نمد تهیه می شد. در حال حاضر مصرف پوشش آن از قبیل کلاه نمدی، جلیقه و فرجی می باشد و چه زیباست نقشه های رنگین این نمد ها که هنوز در کف سیاه چادرها و بر دوش چوپانان خود نمایی می کنند.

کاربرد نمد در بین عشایر به ویژه آنهایی که در حال کوچ هستند بیشتر می باشد. نمدهای زیرانداز منطقه معمولأ به دو رنگ سیاه و سفید به صورت سفید در زمینه و سیاه در نقش می باشد.البته رنگ های سبز، سرخ، پرتقالی و بنفش هم در زمینه سفید برای تزیین کردن می افزایند. نقش های متداول در روی نمدهای مختلف کرمانشاه عبارتند از: شمشیر، تپانچه، رنگین کمان، گل ترنج، تبر زین، درخت، گنجشک، کله قوچی، نیلوفر، بز کوهی، مرغ، پله و جغه شاهی.نمدمالی یکی از کهن ترین هنرهای سنتی مردم استان کرمانشاه است.تقریبابه قبل از اسلام برمی گردد.وبا توجه به اینکه تولیدآن راحت بوده ومواد اولیه آن نیز در دسترس عشایرمنطقه است .به راحتی تولیدو از جمله هنرهای شاخص استان کرمانشاه محسوب می شود.

همیشه نقش های نمدتوجه مرا به خودجلب می کرد. نقش های ساده و بسیار زیبا و هنرمندانه.

چگونگی ساخت نمد ،انتخاب پشم وچیدمان نقش ها اولین شناخت من از هنر نمد مالی بود.در فصل های این پژوهش به انتخاب رنگ وساخت نمدهای خودرنگ پرداختم .ودر فصل دیگر به معرفی نقوش وجایگاه این نقش ها در زندگی عشایر کرمانشاه.درفصل شش این پژوهش به چیدمان این نقش ها در کنار یکدیگر که گاهی به صورت تک نقش و گاهی به صورت ترکیبی در کنار یکدیگرقرار گرفته اند.تعدادی از این نمدهارا معرفی نموده ام ودر آخرنتیجه گیری و پیشنهادات.

 

1-1 بیان مسالۀ تحقیق

هنگامی که برای نخستین بار انسان توانست سنگ را مطابق میل خویش شکل دهد. در واقع نخستین گام را برای شکافتن و در هم شکستن مواد و جستجو در ساختمان پنهان آنها و بالاخره تسلط بر طبیعت برداشت. انسان به تدریج با استفاده از این مهارتها، پیچیده‌تر، عمیق‌تر، ظریف‌تر و سریع‌تر به گذشته خود نگریسته و در پیوستگی تاریخ لحظات گذرای زندگی را به نمایش گذاشته است. در ایران تنوع و گونه گونی این آثار، با عنوان هنرهای مردمی و صنایع دستی و در شاخه‌ای پیچیده‌تر با عنوان هنرهای سنتی از آن یاد می‌شود که بسیار گسترده و کمال یافته است و گسترده وسیعی را در برمی‌گیرد. به طور کلی صنایع دستی به بخشی از هنر و صنعت گفته می‌شود که با بهره‌گیری از مواد اولیه بومی و انجام کار اساسی به کمک دست و افزار دستی در مراحل مختلف تولید، منجر به ساخت محصولاتی می‌شود که هر واحد از این محصولات به شکلی ذوق هندسی و خلاقیت فکری سازنده آن را به نمایش می‌گذارد و نمد یکی از این هنرهای سنتی است که سالیان درازی است در این سرزمین تولید می‌شود و می‌توان گفت که تمام خصایص یک هنر بومی و سنتی را در خود حفظ کرده، چه از نظر مواد اولیه و چه از نظر مراحل ساخت و چه از نظر طراحی نقوش و رنگ‌بندی، و اگر از نظر قدمت بخواهیم این هنر را بررسی کنیم شاید به جرأت به توان گفت که از قدیمی‌ترین محصولات صنایع دستی ایران محسوب می‌شود.

1-2 اهمیت موضوع تحقیق و دلایل انتخاب آن

نمد که همواره از دیرباز مورد استفاده بشر بوده است. از جنبه‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. یکی از موارد مهم مقاومت نمد است که به سادگی نابود نمی‌شود. پشم چنان درهم تنیده شده است. که به سادگی جدا نمی‌گردد. نمد علاوه بر ساختمان فیزیکی ویژه‌اش، در خصوص زیبایی نقوش و  تولیدش اهمیت خاص خود را دارد. با توجه به رنگ‌ها و نقش‌های خاص به کار رفته در نمد کرمانشاه بر آن شدم که پژوهشی بر طرحها و نقش‌های نمد کرمانشاه انجام دهم و تلاش خواهم کرد نمدهای مختلف شهرهای ایران را مورد بررسی قرار دهم تا در نهایت انواع نقش‌ها و طرح‌های نمد کرمانشاه را مورد بررسی قرار گیرد. به طور کلی توجه دوباره و بازنگری در هنرهای بومی و منطقه‌ای در این دوران اهمیت فراوانی داشته و رویکرد به این گونه هنرها البته با ادراک معاصر- نقش مهمی در روند خلاقیت و نوگرایی در هنرامروز می‌تواند داشته باشد.

1-3 هدف‌های تحقیق

تلاش جهت نمایاندن طرح‌ها و نقش‌های نمد که امروزه کم‌ترکسی است که نمد را به خوبی بشناسد. و قدمت و جایگاه نمد را بداند و با توجه به این که در دنیای صنعتی امروز فرش و محصولات جانبی آن جایگزین نمد شده است و این محصولات با امکانات امروزه تولید انبوه دارد. می‌توان تلاش کرد که نمد هم به تواند وارد دنیای صنعت و نهایتاً تولید انبوه داشته باشد. و مهمتر اینکه نقوش و طرح‌های این هنر دستی را ریشه‌یابی و در صورت امکان بازنگری کرد و به توان با استفاده از دست‌ آورد‌های زیبا ‌شناسانه دنیای تجسمی امروز، این نقوش را درترکیب بندی‌های خاص‌تر و نوتری طراحی و در نمد اجرا نمود.

1-4 سوالات یا فرضیه‌ های تحقیق

همواره در راه پژوهش و تحقیق در مورد موضوعی خاص قطعاً سوالاتی از ذهن پژوهشگر خواهد گذشت که چگونه بشر به ساخت نمد دست یافته است. و علت مقاومت نمد در برابر سرما و گرما در چیست. نمد علاوه بر مقاومت و جنس خاصش، نقش‌ها و طرح‌های متفاوت دارد که می‌تواند مد نظر باشد بشر امروز آرام، آرام گذشته خود را به دست فراموشی سپرده است. و در این میان نمد هم دستخوش این اتفاق بوده است. و چرا امروزه نمد مورد توجه نمی‌باشد.و چه می‌توان کرد که نمد دیرین را دوباره در زندگی نوین امروزه جایگاه گذشته خود را به دست آورد.

1-5 روش تحقیق

جستجو و یافتن منابع پژوهش، مطالعه مدارک، کتاب‌ها و در مورد موضوع و یادداشت‌برداری از یافته‌ها موجود- و با توجه به فیش‌های گردآوری شده شروع به طبقه بندی مراحل مختلف پژوهش می‌نمایم که سعی می‌کنم ابتدا در مورد پیشینه نمد در ایران را شرح دهم و به طور کلی به بررسی نمد کرمانشاه و شهرستان‌های تابعه استان بپردازم و نحوه به کاربردن رنگ‌ها و نقش‌ها و تفاوت آن‌ها در ساخت و طراحی و رنگ‌آمیزی مورد بررسی و تحقیق قرار می‌گیرد و مقایسه و نتایج به دست آمده و نتیجه‌گیری.

1-6 پیشینه پژوهش

پیشینه پژوهشی مدرن و منظمی در مورد نمدهای کرمانشاهان تا کنون در این زمینه وجود نداشته وحداقل اینکه اینجانب برخورد نکرده‌ام.

1-7 روش تجزیه و تحلیل

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات مبتنی بر روش تحلیل نتایج حاصله از مطالعات کتابخانه‌ای و مشاهده نمدهای مختلف و مصاحبه با اساتید نمدسازی کرمانشاه انجام گرفته است.

 

مقدمه:

مقدمه

ایران کشوری کهنسال با سابقه دیرینه فرهنگی و 14700 سال تمدن و 2500 سال تاریخ مدون بوده و صاحب ادبیاتی غنی و پربار ، هم در شکل شفاهی و هم به صورت نوشتاری ، که کودکان این مرز و بوم از این میراث بی نصیب نمانده اند.سیر تحول ادبیات کودکان در ایران مانند هر کشور دیگری تحت تأثیر مسائلی چون فرهنگ ، اجتماع و … قرار گرفته و به دوران مختلفی طبقه بندی شده که در این پژوهش به طور مختصر اشاره ای به این دوران شده است.

«فولکلور و فرهنگ عامه هم چنانچه سرآغاز پیدایش همه هنرهاست ، سرآغاز ادبیات و بخصوص ادبیات کودکان نیز می باشد. لالایی ها ، مثل ها ، ترانه های کودکان ، افسانه های خردسالان ، داستانهای ماجرایی ، حماسی ، عاشقانه و اسطوره ها که همه زاییده تخیًل و تفکر مردم اعصار مختلف هستند ، بنیاد و اساس ادبیات کودکان را تشکیل می دهند»(ملکیان ،1385،ص139).

برای ادبیات کودکان تعاریف متعددی ارائه شده است. در کتاب «ادبیات کودکان» نوشته علی اکبر شعاری نژاد آمده است: «ادبیات کودکان به مجموعه آثار و نوشته هایی (کتاب و مقالات) گفته می شود که به وسیله نویسندگان متخصص برای مطالعه آزاد کودکان تهیه می شود و در همه آنها ذوق و سطح رشد و نضج کودکان مورد توجه است»(شعاری نژاد،1364،ص29). بنفشه حجازی نیز در کتاب «ادبیات کودکان : ویژگیها و جنبه ها» می نویسد: «هرآنچه افسانه ، شرح حال ، مطالب علمی و … که خارج از برنامه درسی و آموزشی مستقیم ، هنرمندانه نوشته و تنظیم شود، ادبیات کودکان خوانده می شود»(حجازی،1374،ص19).

به طور کلی اهداف ادبیات کودکان را می توان در این موارد خلاصه کرد: برانگیختن ذوق و علاقه کودکان در آشنایی با مسائل گوناگون زندگی ، سودبخشی اوقات فراغت ، شکوفایی استعداد ذهنی ، آشنایی با جهان و فرهنگ های مختلف ، آماده کردن کودک برای شناخت ، دوست داشتن ، میل به اعتلای مداوم و ایجاد عادت به مطالعه (شعاری نژاد،1364،ص29؛ایمن(آهی)،1365،ص3-4).

بنابراین ادبیات کودک در حقیقیت پهنه ای است که نیازهای عاطفی ، روانی ، شناختی و استدلالی کودک را برطرف می سازد.با توجه به موارد فوق می توان به نقش و اهمیت کتابهای غیرداستانی در رشد تفکر و شخصیت کودک و پرورش استعدادهای او پی برد.

کودکان کنجکاوند ، مدام با پرسشهای جدید روبرو می شوند و سوالهای بی جواب بسیاری دارند که می خواهند به پاسخ آنها برسند. آنها تلاش دارند جهان پیرامون خود را بهتر بشناسند ، علت پدیده های طبیعی را دریابند. کنجکاویهایی از این دست سبب می شود شروع به پرسش کنند یا برای یافتن پاسخ های مورد نظر خود در منابع مختلف به جستجو بپردازند. در اینجاست که لزوم شناخت انواع نوشته های غیر داستانی و نحوه انتخاب و استفاده از آنها روشن می شود. زمانی بود که کتابهای علمی-اطلاعاتی را جزئی از ادبیات کودکان به شمار نمی آوردند ، زیرا می پنداشتند نه تنها هنر نویسندگی در نگارش آنها بکار نرفته ، بلکه زیبایی و جذابیتی در تصاویر آنها دیده نمی شود. ولی امروزه این عقیده قابل قبول نیست ، چنانچه بسیاری از کتابهای غیر داستانی (علمی-آموزشی) به لحاظ شیوه نگارش و از نظر تصویرسازی ارزش فراوانی دارند.

با توجه به مطالب ارائه شده به اهمیت وجود تصویر در کتابهای علمی کودکان پی برده و این امر مهم می شود که تصاویر زیبا و متناسب برای کتابهای این گروه سنی می تواند حتی کتابهای ضعیف از نظر نگارش را به فروش برساند و چه بسیار کتابهایی با ادبیات و نگارش عالی ، به دلیل فقدان تصاویر خوب از نظر دور بماند.

کودک در کلمات و تصاویر دنیایی را می یابد که می تواند آن را در ذهن خود ترسیم کند ، با واقعیات تطبیق داده و از آنها بسیار بیاموزد. این نکته می تواند زیربنایی برای درک هنری و زیبایی شناسی او باشد ، تا به واسطه آن با عواطف و جهان اطراف خود آشنا شود ، معانی و مفاهیم را بفهمد و تخیل خود را تعریف کند. این دنیا راهنمای او برای گام نهادن به سوی تجربیات جدید خواهد بود.

بدینگونه تصویرگری به منزله یک هنر انتقال مفاهیم ، در قالب نقشها و اشکال جا و مقامی والا در کتابهای کودکان دارد و هنرمند تصویرگر با دمیدن حیات در یک

 تصویر از جان خود از تجربیات و تمام شخصیت خود مایه می گذارد.

 

پیشگفتار

تصویرسازی و مفاهیم تصاویر ایجاد شده در کتاب پیوندی ناگسستنی و عمیق با متن کتاب برای کودکان ایجاد می کند و در نهایت ، نتیجه ای حاصل می شود که در آموزش به کودکان بسیار مؤثر است. تصویرسازی برای کودکان به دو بخش تخیلی[1] و غیرتخیلی[2] تقسیم می شود که تصویرسازی علمی-آموزشی در حیطه بخش غیرتخیلی قرار می گیرد. این شاخه از تصویرسازی برای کودکان از شاخه هایی است که در ایران بسیار ضعیف نشان داده شده است ، در صورتی که این مقوله برای این گروه سنی بسیار مهم و در پیشرفت علم و دانش کودکان مؤثر می باشد.

کودکان با خواندن و در عین حال دیدن تصاویر زیبا ، جذاب یک کتاب علمی-آموزشی و روش ارائه خلاق آن ، مشتاق تر شده و آموزش برای آنها دلنشین تر خواهد شد.

نگارنده به دلیل نوع رشته تحصیلی و همینطور علاقمندی شخصی به تصویرسازی بلاخص تصویرسازی علمی-آموزشی برای کودکان و با وجود ضعیف نشان دادن و کم اهمیت جلوه دادن این بخش از تصویرسازی در ایران ، تصمیم به گردآوری این پژوهش نمودم.

در اینجا لازم است نهایت سپاس گذاری را از یاوریهای بی دریغ اساتید بزرگواری که در طول این دوره تحصیلی مرا یاری رساندند به انجام رسانم . همینطور از پدر و

این مطلب را هم بخوانید :

 مادر گرامی ام که در عین تحصیل و ارائه پروژه با فراهم ساختن امکانات لازم شرایط را برای من مقدور ساخته و هرگز از الطاف خویش دریغ ننمودند.

 

همانگونه كه پیش از این هم از شیوه آیكونوگرافی در درك مفاهیم عمیق آثار هنری استفاده شده است،
می­توان با بررسی آیكونوگرافیك در این­گونه آثار(منظره) پی به شرایط دوران خلق آثار برد و به تحلیل
آن­ها پرداخت.

کلیدواژه­ها- منظره­پردازی، نقاشی، منظره معاصر،آیکونوگرافی، سیاست، نقشه

 

فهرست مطالب

فصل اول. 1

مقدمه. 1

فصل دوم. 9

مروری بر پژوهش­ها 9

2-1-تئوری منظره. 10

2-1-1-منظره و هویت : دایان هریس… 11

2-1-2-چشم­انداز یا فضا : کنث آر. الوینگ… 13

2-1-3-اهمیت تاریخ: هانا یوهانسن.. 15

2-2-آیکونوگرافی منظره : استیون دی. هوشلر. 16

2-3-نقشه به مثابه قدرت : جی. بی. هارلی.. 18

2-3-1-زمینه­های سیاسی نقشه. 20

2-3-2-روش­های استفاده از نقشه. 20

2-3-3-سمبلیسم کاتوگرافیک قدرت.. 21

2-4-منظره و هنر غرب.. 22

2-4-1-از زمین تا منظره، از منظره تا هنر. 22

2-4-2-منظره، امر فرعی.. 23

2-4-3-منظره، مکان دلپذیر. 23

2-4-4-مناظر خوشنما 24

2-4-5-منظره و نقشه. 24

2-4-6-قاب منظره. 26

2-4-7-امر شکوهمند. 31

2-4-8-طبیعت: تصویر یا فعل و انفعال. 31

2-4-9-از منظره تا زمین.. 32

 

2-5-منظره معاصر در هنر: کوین پیترز. 33

فصل سوم. 35

هنرمندان منظره­پرداز معاصر. 35

3-1-دیوید هاکنی(1937-) 37

3-2-آنزلم کیفر(1945-) 45

3-3 رابین اُنیل(1977-) 52

3-4-بنجامین ادواردز(1970-) 60

3-5-مارک لومباردی(1951-2000) 66

3-6-الیگریو اِ بواِتی(1940-1994) 76

فصل چهارم. 83

نتیجه­گیری.. 83

فهرست منابع فارسی: 90

فهرست منابع لاتین: 90

کتاب­ها: 90

نشریات: 91

سایت­ها: 91

فهرست منابع تصویری: 95

گزارش پروژه عملی.. 99

تصاویر پروژه عملی مجموعه قلمرو نامحدود. 102

منظره­پردازی در هنر علیرغم ظهور دیرهنگامش ریشه­ای دیرینه دارد. حتی اگر منظره­پردازی را هم در نظر نگیریم، رابطه تنگاتنگمان با طبیعت ما را از توجه به منظره و محیط اطرافمان ناگزیر می­کند. ما درون طبیعت زندگی می­کنیم و “قرن­هاست که در ذهن خود عمل تبدیل زمین به منظره را انجام می­دهیم.”
(اندروز، 1388 :11)

منظره در دیدگاه افراد مختلف تعاریف مختلف پیدا می­کند؛ برخی مانند آلبرتی[1] آن را فضا و نمایی دلپذیر می­دانند (اندروز،1388: 74) که از دوردست به آن می­نگریم، گروهی مانند جیل کاسید[2] آن را

این مطلب را هم بخوانید :

محیط­زیستی در نظر می­گیرند که پویا است و به طور مداوم تغییر می­کند -ممکن است این تغییر
پروسه­ای طبیعی باشد مانند فرسایش خاک و یا تحت تأثیر انسان­ها مانند ساخت شهر و قطع درختان- و برای گروهی دیگر مانند دنیس کاسگرو ساختاری اجتماعی است که منتج از پیشینه فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ساکنان آن است. منظره هر کدام از این­ها که باشد، سرآغازش به­طور جدی در تاریخ هنر در قرن شانزدهم و به­واسطه استفاده هنرمندان از[اصطلاح] آن به­عنوان یک عبارت تکنیکی به منظور تصویر یک نما بود.

منظره­پردازی تا اوایل و اواسط قرن شانزدهم در تصاویری که حاوی پیام­های تاریخی یا مذهبی بودند، در پس­زمینه قرار داشت و زمینه­ای برای فعالیت­های انسانی بود. اما در همین قرن بود که هنرمندان مسلم شمال اروپا با استقلال بیش­تری شروع به منظره­پردازی کردند. در مباحثات تئوری نیز پرداخت به ایده منظره­پردازی تا این قرن ممکن نشده بود. “جووانی پاولو لامازو[3] اولین نویسنده­ای بود که به­طور رسمی زیبایی­شناسی منظره را با ایجاد تمایز میان مکان­های ممتاز[4] و مکان­های لذت­بخش[5] در اثرش به­نام
رساله­ای در مورد هنر نقاشی[6](1584) مورد بحث قرار داد (His, 1936) علیرغم وجود تعداد زیاد
نقاشی­های منظره در قرن شانزدهم، نقاشی منظره تا ظهور مکاتب هلندی و فنلاندی و آثار هنرمندانی چون رویسدال[7]، روبنس[8] در قرن هفدهم به موفقیت نائل نشد. در این قرن بود که افرادی مانند
راجر د. پایلز[9]، آندره فلایبن[10] و ساموئل وان هوگستراتن[11] ایده منظره را تعریف و دسته­بندی کرده، ارتقا دادند. در قرن هجدهم نقاشی منظره در پاسخ به جو سیاسی و اجتماعی که توسط رژیم­های کهن انگلستان، فرانسه و باقی اروپا به­وجود آمده بود، گسترش یافت و رویکردهای تازه­ای نسبت به محیط طبیعی پدیدار شد. به­طور خلاصه در طول این قرن نقاشی منظره مورد توجه و علاقه­مندی رو به رشد از جانب هنرمندان و حامیان هنری واقع و تبدیل به ژانری هرچه بیش­تر قابل احترام شد. هم­راستا با این فعالیت­ها بازتاب­های مهمی در رابطه با ایده منظره -به­خصوص در ارتباط با امر والا[12]- به­وجود آمد. پس از وقایع و تحولات عظیم وابسته به انقلاب فرانسه هنر منظره­پردازی در قرن نوزدهم به ژانر اصلی هنرمندان و حامیان هنری و مجموعه­داران شد. این دوران با ظهور جنبش­های امپرسیونیسم و پست­امپرسیونیسم اروپا و رودخانه هادسن در آمریکا، دوران اوج شکوفایی نقاشی­های منظره شد.