3-1 تصویر……………………………………………………………………………………………………….. 29

3-2 خیال…………………………………………………………………………………………………………. 29

3-3 تشبیه………………………………………………………………………………………………………… 32

3-3-1 تشبیه  تقوا در نهج البلاغه……………………………………………………………………………. 33

3-4 استعاره………………………………………………………………………………………………………. 46

3-4-1 استعاره تقوا در نهج البلاغه………………………………………………………………………….. 48

3-5 کنایه…………………………………………………………………………………………………………. 60

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                   صفحه

3-5-1 کنایه تقوا در نهج البلاغه……………………………………………………………………………… 62

3-6 مجاز…………………………………………………………………………………………………………. 76

3-6-1مجاز تقوا در نهج البلاغه……………………………………………………………………………… 77

فصل چهارم: نتیجه گیری ومنابع

4-1نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………….. 85

منابع………………………………………………………………………………………………………………… 91

1 مقدمه

یکی از جلوه­های زیبا و شگفت انگیز نهج‌البلاغه فصاحت و بلاغت آن است. ساختار جملات، استفاده دقیق و مناسب کلمات، آهنگ دلنشین و موزون و بلاغت کم نظیر و شاید بی نظیر نهج‌البلاغه موجب شده است حتی پس از گذشت 14 قرن باز هم کسی کتابی هم ردیف آن نیاورد. نهج‌البلاغه اثر ادبی بی نظیری است که حضرت علی مفاهیم ناب آن را در بهترین قالب و صورت بیان کرده است. تأمل در نهج‌البلاغه و درک نکات بلاغی آن، راز زیبایی نهج‌البلاغه را برای انسان نمایان می سازد. هر خواننده تیزهوش، با تأملی اندک درمی یابد که امام چه زیبا توانسته است بسیاری از وجوه و ظرایف علم بلاغت را، چه در بحث معانی وچه در مباحث علم بیان، در نهج‌البلاغه مخصوصاً در خطبه­ها به بهترین و زیباترین شکل در جهت کمک به فهم مخاطب از مسایل دینی به کارگیرد.

موضوع تقوا یکی از موضوعاتی است که امام علی (ع) با دقّت وظرافت خاصی به آن پرداخته است. در نهج‌ البلاغه امام علی سعی کرده است با جملاتی گیرا و جذّاب مخاطب را جذب کند؛ به این معنا که دنیا با همه زرق و برق­ها ممکن است آن­ها را بفریبد و تنها چیزی که ممکن است انسان­ها را در برابر دنیای فانی مصون دارد، داشتن تقواست. با نگاهی گذرا به نهج‌ البلاغه می­توان پی برد که امام، تقوا را بهترین وسیله برای نجات انسان معرفی می کند.

تقوا برکات فراوانی به ارمغان می آورد به خصوص در نهج‌البلاغه که دومین منبع معارف اسلامی به شمار می رود، مسئله تقوا و آثار آن به نحو گسترده مطرح شده است به گونه ای

 که کمتر خطبه­ای را می‌توان یافت که در آن از تقوا و پرهیزگاری سخنی به میان نیامده باشد.

امام، تقوا را حالتی معنوی و روحانی دانسته است که حافظ و نگهبان انسان است و ترس از خدا را در وجود انسان تثبیت می کند. از اینجا می­توان پی برد که تقوا به معنی ترس نیست؛ بلکه یکی از آثار تقوا این است که خوف را ملازم دل قرار می دهد. « همانا تقواى الهى، دوستان خدا را از انجام محرّمات باز مى­دارد، و قلب­هایشان را پراز ترس خدا مى سازد; چنان كه شب هاى آنان با بى­خوابى و روزهایشان با تحمل تشنگى و روزه دارى سپرى مى گردد»( دشتی، 1383: 154).

بهره­گیری هنرمندانه از صور خیال یکی از جذاب­ ترین و لطیف ترین أشکال بیان است و هر صاحب سخنی را در جایگاهی والا قرار داده و تأثیر سخنان او را در میان مخاطبان افزایش می­دهد، به طوری که مدت­ها سخنانش بر سر زبان­ها جاری می­گردد. امام علی در سخنانش در نهج‌البلاغه از انواع صور خیال بهره برده است.

سخنان علی بن ابی طالب در این کتاب در سه باب آمده است:

باب اول: خطبه­ها واوامر، باب دوم: نامه­ها و رسایل وصایا و باب سوم: کلمات قصار، حکمت آمیز و مواعظ.

با مطالعه منابع دینی و روایی  درمی­یابیم خطابه­های علی(ع) فراوان بوده و سید رضی از این میان 239 خطبه را نقل کرده که جنبه ادبی قوی­­تری داشته است. با این وجود بخش عظیمی از نهج‌البلاغه را خطبه­ها در برمی­گیرد و در این خطبه­ها از موضوعات گوناگونی سخن به میان آمده است. موضوع تقوا یکی از موضوعات بسیار مهم در نهج‌البلاغه است که علی(ع) تأکید بسیار زیادی بر آن دارد.

پژوهش حاضر در سه فصل نگاشته شده است که فصل اول شامل کلیات است: در کلیات تحقیق به مسائلی از قبیل تعریف مسأله، فرضیات، اهداف پژوهش، روش انجام تحقیق، سابقه و

این مطلب را هم بخوانید :

شاخص­های تدریس کارآمد و عیب های آن

 ضرورت آن پرداخته شده و در فصل دوم با معرفی شخصیت (جایگاه)امام علی، بلاغت و خطبه­های ایشان و دیدگاه اسلام در مورد تقوا مورد بررسی قرار می گیرد.فصل سوم که از لحاظ ادبی حائز اهمیت بالایی است، شامل تجزیه و تحلیل و بررسی تصاویر ادبی تقوا در خطبه­های نهج‌البلاغه می­باشد.

 

1-2 تعریف مسأله

کتاب گرانسنگ نهج‌البلاغه از نظر محتوایی حاوی موضوعات متنوعی چون علوم نظامی، کلام، فلسفه، اقتصاد، تاریخ، جامعه شناسی، روان شناسی، سیاست، عدالت، دیانت، اخلاق و غیره می­باشد که دلالت بر جامعیت و شمولیت این کتاب دارد. البته نهج‌البلاغه صرفاً یک کتاب دینی یا سیاسی یا اخلاقی نیست؛. بلکه یک اثر ادبی ممتاز است که تأثیر در خور توجه و بسزایی در تحول نثر ادبی بر جای گذاشته است. با توجه به فنون نثر ادبی نه تنها در دوره خود بلکه در همه دوره­ها از نظر ادبی، فنی و بلاغی در مرتبه والایی قرار دارد؛ به طوری که ابن ابی الحدید دانشمند بزرگ معتزلی درباره سخن آن حضرت فرموده «کلامُه دونَ کلامِ الخالقِ وفوقَ کلامِ المخلوقِ.»

یکی از ابعاد وجودی امیر مؤمنان علی (ع) شخصیت ادبی ممتاز ایشان است که از طریق کتاب نهج‌البلاغه و دیگر سخنان برجای مانده از آن حضرت برای ما به یادگار مانده است. نهج‌البلاغه در کنار معانی و مفاهیم ژرف و ارزشمند خود از ویژگی­های فنی وادبی نیز بهره­ای وافر برده و در آن مفاهیم و مضامینی بلند با تصویر پردازی های زیبای ادبی به گونه­ای جذاب بیان شده است ؛ به طوری که نه تنها درگذر زمان، پویایی، تأثیر گذاری و ماندگاری خویش را حفظ کرده، بلکه روز به روز لطافت،زیبایی و نفوذ آن آشکارتر گشته و تشنگان حقیقت و زیبایی را مسحور خویش ساخته است.

از آنجا که تقوا در شکل‌دهی به جهان‌بینی یک فرد نقش مهمی ایفا می‌کند، از جمله موضوعات اساسی و مهم نهج‌البلاغه می باشد که امام علی (ع) از جهات مختلف به آن پرداخته است وبا توجه به گستردگی موضوع واهمیت والای آن به طور عمیق وبا بیانی هنرمندانه، خلاقیت وابتکاری بی­نظیر و با استفاده از صور گوناگون بلاغی به تبیین و ترسیم تقوا و آثار آن پرداخته و ویژگی­های متّقیان، و نهی از دلبستگی به دنیا و متعلقات آن واهمیت دادن به تقوا به عنوان تنها سپر انسان در مقابل انحراف و شرک و نفاق را به تصویر کشیده است . از این رو شناخت و معرفی شیوه­های تصویر پردازی امام علی (ع) در باره تقوا زوایای فراوانی از هنر نمایی ادبی ایشان را روشن می­سازد و باعث می­شود زیبایی­های این کتاب سترگ بیشتر مورد بهره برداری استفاده کنندگان قرار گیرد. از جمله مواردی که در مقوله تقوا در نهج‌البلاغه مورد بررسی قرار می­گیرد، کمیت و کیفیت استفاده از ابزارهای بیانی در تصویر سازی، خلاقیت و ابتکار در خلق تصاویر و تناسب بین موضوعات و تصاویر مربوط به آن می­باشد تا هنر تصویر پردازی امام علی (ع) در معرفی و تبیین تقوا و آثار آن برای مخاطب روشن گردد.

تعداد صفحه : 105

قیمت : 14700تومان

3-4-48-الحسن بن على أبو بكر البغدادی بن العلاف: 117

3-4-49-إبراهیم بن محمد بن عرفة نفطویه: 117

3-4-50- احمد بن موسى بن العباس بن مجاهد: 118

3-4-51-موسى بن عبید اللّه بن یحیى بن خاقان،: 119

3-4-52-احمد بن محمد بن اسماعیل المقرئ: 119

3-4-53-ابن شنبوذ محمد بن احمد: 119

3-4-54- محمد بن القاسم بن الانبارى: 120

3-4-55-ابو الحسین احمد بن عثمان بن بویان: 120

3-4-56-عبد الواحد بن عمر ابو طاهر البغدادى: 120

3-4-57-محمد بن الحسن بن محمد ابو بكر النقاش: 121

3-4-58-بكار بن احمد بن بكار: 122

3-4-59- محمد بن الحسن بن یعقوب بن مقسم: 122

3-4-60-احمد بن العباس: 123

3-4-61-زید بن على بن احمد: 123

3-4-62-احمد بن عبد العزیز: 123

3-4-63-على بن محمد ابو الحسن الهاشمى: 124

3-4-64-عبد اللّه بن الحسن: 124

3-4-65-احمد بن نصر ابو بكر الشذائى: 124

3-4-66- علی بن عمر أبو الحسن الدارقطنی البغدادی: 124

3-4-67-عبد اللّه بن الحسین ابن حسنون ابو احمد السامرى البغدادى: 125

3-4-68-محمد بن احمد بن إبراهیم ابو الفرج الشنبوذى البغدادى: 125

3-4-69- علی بن إسماعیل ابن الحسن الأستاذ أبو علی البصری: 125

3-4-70- إبراهیم بن أحمد أبو إسحاق الطبری المالكی: 126

3-4-71- علی بن محمد ابن یوسف أبو الحسن ابن العلاف البغدادی: 126

3-5- القرن الخامس: 127

3-5-72- محمد بن جعفر ابن محمد بن هارون أبو الحسن التمیمی الكوفی: 127

3-5-73- محمد بن عبد الله ابن الحسین أبو عبد الله الجعفی الكوفی: 127

3-5-74- علی بن أحمد ابن عمر بن حفص أبو الحسن ابن الحمامی البغدادی: 127

3-5-75- أحمد بن رضوان ابن محمد بن جالینوس: 128

3-5-76- محمد بن یاسین أبو طاهر البغدادی البزاز: 128

3-5-77- محمد بن علی بن أحمد ابن یعقوب ابو العلاء الواسطی: 128

3-5-78- الحسن  بن محمد ابن إبراهیم أبو علی البغدادی: 129

3-5-79- أبو الفتح بن شیطا: 129

3-5-80- محمد بن علی بن موسى أبو بكر الخیاط: 129

3-5-81- حسن بن القاسم بن علی الواسطی: 130

3-5-82- عبد السید بن عتاب أبو القاسم البغدادی الضریر: 130

3-5-83- أبو الخطاب بن الجراح: 131

3-6- القرن السادس: 131

3-6-84- أحمد بن علی بن بدران أبو بكر الحلوانی البغدادی: 131

3-6-85- الحسین بن محمد ابن عبد الوهاب: 131

3-6-86- محمد بن الخضر ابن إبراهیم المحولی: 132

3-6-87- عبد الله بن علی ابن أحمد : 132

3-6-88- المبارك بن الحسن ابن أحمد بن علی بن فتحان بن منصور: 133

این مطلب را هم بخوانید :

3-6-89- علی بن عساكر ابن المرحب بن العوام أبو الحسن البطائحی: 134

3-6-90- نصرالله بن علی ابن منصور أبو الفتح ابن الكیال الواسطی: 134

3-6-91- محمد بن أبی محمد ابن أبی المعالی: 135

3-7- القرن السابع: 135

3-7-92- عبد الوهاب بن علی بن علی بن عبید الله: 135

3-7-93- عبد الصمد بن أحمد ابن عبد القادر بن أبی الجیش: 136

3-7-94- أحمد بن یوسف بن حسن بن رافع: 137

3-7-95- العماد أبو الحسن الموصلی: 137

3-8- القراء المعاصرین: 138

3-8-1- ملا عثمان الموصلی. 138

3-8-2- عبد الفتاح معروف ظاهر. 145

3-8-3- عبد الله بن ذا النون الموصلی. 146

3-8-4- عبد القادر بن عبد الرزاق الخطیب البغدادی.. 147

3-8-5- الحافظ خلیل اسماعیل. 151

3-8-6- الحافظ الملا مهدی العزاوی.. 156

3-8-7- الحاج محمود عبد الوهاب.. 160

3-8-8- الحافظ عبد الستار الطیار. 162

3-8-9- القارىء عبد الرحمن توفیق. 165

3-8-10- علاء الدین بن محمد علی القیسی. 168

 

3-8-11- فراس محمد حسین عبد الحمید الطائی. 170

3-8-12- ضاری بن ابراهیم العاصی. 173

3-8-12- القارىء الحاج عامر فاضل حسن الكاظمی. 176

3-8-13- الشیخ رافع العامری.. 179

3-8-14- Error! Bookmark not defined.

الفصل الرابع. 183

4-1- التوطئة. 185

4-2- مراتب التلاوة الطریقة العراقیة: 186

4-2- 1- الترتیل: 186

4-2- 2- التحقیق: 187

4-3- التحلیل الفنی للطریقة العراقیة فی تلاوة القرآن الكریم: 187

4-3-1- التلاوة الأولى. 188

4-3-2-التلاوة الثانیة. 188

4-3-3-التلاوة الثالثة. 188

4-3-4-التلاوة الرابعة. 188

4-3-5- التلاوة الخامسة. 189

4-3-6-التلاوة السادسة. 189

4-3-7-التلاوة السابعة. 189

4-3-8-التلاوة الثامنة. 189

4-3-9-التلاوة التاسعة. 190

4-3-10-التلاوة العاشرة 190

4-3-11-التلاوة الحادیة عشر. 190

4-3-12-التلاوة الثانیة عشر. 190

4-3-13-التلاوة الثالثة عشر. 191

4-3-14-التلاوة الرابعة عشر. 191

4-3-15-التلاوة الخامسة عشر. 191

4-3-16-التلاوة السادسة عشر. 191

4-3-17-التلاوة السابعة عشر. 192

4-3-18-التلاوة الثامنة عشر. 192

4-3-19-التلاوة التاسعة عشر. 192

4-3-20-التلاوة العشرون. 192

4-3-21-التلاوة الحادیة والعشرین. 193

4-3-22-التلاوة الثانیة والعشرین. 193

4-3-23-التلاوة الثالثة والعشرین. 193

4-3-24-التلاوة الرابعة والعشرین. 194

4-3-25-التلاوة الخامسة والعشرین. 194

4-3-26-التلاوة السادسة والعشرین. 194

4-4-تحلیل التلاوة: 195

4-5- المدرسة القرآنیة العراقیة بعد سقوط الطاغیة: 199

4-6-أهم معالم النهضة القرآنیة فی العراق بعد سقوط الطاغیة: 201

4-7-العنصر النسوی فی الساحة القرآنیة العراقیة: 202

الخاتمة. 204

مستقبل الطریقة العراقیة. 206

المقترحات.. 207

المصادر. 211

2-2-1. پی نوشت……………………………………………………………………………………….154

2-3. بخش موسیقی………………………………………………………………………………………………….162

2-3-1. پی نوشت……………………………………………………………………………………….189

2-4. بخش سرگرمی های خلاقانه……………………………………………………………………………192

2-4-1. پی نوشت……………………………………………………………………………………..227

2-5. بخش ورزش……………………………………………………………………………………………………234

2-5-1. پی نوشت……………………………………………………………………………………..335

2-6. بخش بازی های داخلی………………………………………………………………………………….342

2-6-1. پی نوشت……………………………………………………………………………………..353

2-7. بخش ابزارهای سنجش و اندازه گیری…………………………………………………………..354

2-7-1. پی نوشت……………………………………………………………………………………..367

2-8. بخش دستگاه های نوری ( اُپتیکی)……………………………………………………………….370

2-8-1. پی نوشت……………………………………………………………………………………..379

2-9. بخش سلامتی و ایمنی…………………………………………………………………………………..380

2-9-1. پی نوشت……………………………………………………………………………………..389

2-10. بخش انرژی………………………………………………………………………………………………….391

2-10-1. پی نوشت…………………………………………………………………………………..436

2-11. بخش ماشین آلات سنگین………………………………………………………………………….456

2-11-1. پی نوشت…………………………………………………………………………………..471

2-12. بخش اسلحه و جنگ افزار……………………………………………………………………………472

2-12-1. پی نوشت…………………………………………………………………………………..499

2-13. بخش نمادها…………………………………………………………………………………………………507

2-13-1. پی نوشت…………………………………………………………………………………..526

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………530

 

پیشنهادات……………………………………………………………………………………532

منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………533

مقدمه

فرهنگ­نویسی یا فرهنگ­نگاری یکی از حوزه­های علم زبان شناسی است که به بررسی نحوه­ی نگارش فرهنگ­ها و واژه پردازی می­پردازد. فرهنگ واژگان، فرهنگ لغت یا لغت­نامه کتابی است که در آن معانی واژه­های یک زبان معیّن با توضیحات مربوط به ریشه­ی شان، تلفّظ­شان، یا اطّلاعات دیگر مربوط به آن­ها به ترتیب حروف الفبای همان زبان گردآوری می­شود.در این­جا این سول مطرح می­شود که آیا فرهنگ واژگان همان دانشنامه است؟ پاسخ در نگاه اول اندکی دشوار به نظر می­رسد اما باید گفت فرهنگ واژگان با دانشنامه (دایرة المعارف) تفاوت دارد. در یک واژه نامه معمولاً، به معنای واژه­ها اکتفا می­شود و اطلاعات دیگری نظیر تاریخچه داده نمی­شود. به علاوه در واژه نامه­ها فقط به واژه­های عمومی یک زبان اشاره می­شود و اسامی خاص (مانند نام مکان ها و اشخاص) کمتر نوشته می­شود. با این حال مرز دقیقی بین واژه­نامه و دانشنامه نمی­توان تعیین کرد و برخی کتاب­ها مانند لغت نامه­ی دهخدا به نوعی در هر دو طبقه جای می­گیرد.

پیشینه امر فرهنگ­نویسی در زبان عربی به سیزده قرن پیش می­رسد. پس از تألیف نخستین فرهنگ[1]در قرن دوم هجری، فرهنگ نویسی عربی با اهتمام و جدّیت بسیاری دنبال شد به طوری که در سدهی چهارم هجری هشت فرهنگ عربی[2] تألیف شده است و از این نظر آن قرن را عصر طلایی فرهنگ نگاری نامیده اند. پس از آن، تألیف فرهنگ­های جدید در قرون دیگر تداوم داشت تا این که در نخستین سال­های سده­ی پنجم هجری تألیف فرهنگ  دوزبانه­ی عربی– فارسی آغاز شد. از آن زمان تا پیش از فرهنگ­های جدید در زمان ما حدود

این مطلب را هم بخوانید :

پایان نامه روانشناسی با موضوع : آنتاگونیست های دوپامین خوراکی:

 صد و پنجاه کتاب به شکل­ها و هدف­های گوناگون پدید آمد.[3]

در میان این فرهنگ ها فرهنگ های مصور نیز پدید آمدند که برخی از آن ها به ترتیب الفبایی و برخی دیگر به ترتیب موضوعی نگاشته شده اند.

طرح موضوع:

یکی از فرهنگ لغت­های مصور عربی، کتاب “المورد المرئی” اثر روحی بعلبکی- فرهنگ نویس برجسته­ی لبنانی- است. این کتاب به چهار زبان عربی، انگلیسی، فرانسوی و اسپانیولی بوده که در بیست و هشت بخش و در موضوعات گوناگون تألیف شده است. این بخش­ها عبارتند از :

علم ستاره شناسی، علم جغرافیا، زیست­شناسی گیاهی، زیست­شناسی جانوری، آناتومی انسان، زراعت، مهندسی معماری، منزل، لوازم خانه، باغبانی، ابزار آلات، لباس، زیورآلات، وسایل شخصی، ارتباطات، حمل ونقل، تجهیزات اداری و دفتری، موسیقی، سرگرمی های خلّاقانه، ورزش، بازی های داخلی، وسایل سنجش و اندازه گیری، دستگاه ها و تجهیزات نوری، سلامتی و ایمنی، انرژی، ماشین آلات سنگین، اسلحه و نمادها.

پژوهشگر در این پژوهش به ترجمه و معادل­یابی واژگان عربی کتاب مذکور به زبان فارسی پرداخته است. از آنجایی که این فرهنگ لغت کاملاً تخصصی بوده و هدف از پژوهش حاضر نیز گزینش واژگان و اصطلاحات کاربردی نزد کارشناسان، متخصصان و صاحبان حرف بوده، به ترجمه­ی صرف اکتفا نکرده بلکه فراتر از آن، به معادل یابی دقیق واژگان پرداخته است. بعد از این کار پژوهشگر به بررسی و تحقیق واژگان و اصطلاحات عربی موجود در کتاب از لحاظ صحت و درستی  واژگان، دقت نویسنده در انتخاب واژگان تخصصی مربوط به هر بخش، کاربردی بودن آنها، اشتباهات تایپی و تطبیق واژگان با معادل لاتین­شان پرداخته است.

 

 

تعداد صفحه : 167

قیمت : 14700تومان

چکیده فارسی

 

ابراهیم طوقان شاعر نامدار معاصر عرب در سال 1905م  در نابلس  چشم  به جهان گشـود. اگر چه  بیماری

 

ازهمان دوران کودکی همزاد او شد وتا پایان عمر کوتاهش، وی را همراهـی کرد . اما حوادث تلخ و پیش بینى

 

فرجام ناگـوارسرزمین فلسطین كـه سالها  قبـل از وقوع ، دراندیشه  شاعر جـوان  شکـل گرفت ، بیشتـر ازهـر

 

دردى  وى  را آزرده خاطـر نمود  و رنج داد . او با درایت  و دوراندیشی  كه  داشت ، همواره نسبت  بـه آینده

 

دردناك آن سرزمین بـه هموطنانش هشدارمى داد  و آنان را بـه  مقاومت  در مقابل  توطئـه هـای  استعمـار فرا

 

می خواند. وهمین احساس تعهد انسانی واجتماعی بود كه وى را پرچمدارادبیات مقاومت گردانید و او را ملقـب

 

بـه شاعـر وطن نمـود تا جایی کـه وطن مهمتریـن مضمون شعــرى وی را تشکیـل می دهد.

 

ابراهیـم طوقان ، با استفـاده هنرمندانـه ازمیراث گذشتـه عرب ، بـه خوبـى تـوانست  احساس وعواطف را كـه

 

جان مایـه  شعر رومانتیك  است ، با  نو گرایـى  رئالیسم ، در هــم  بیامیزد . و بین  احساس  درونـى  خویـش

 

وحوادث دردناك پیرامونش ، پیوندى عمیق وناگسستنى ایجاد نماید. کـه همین ایجاد پیوند بین حال وگذشته است

 

كه  به  شعر وى  لطافت ، قوت  و استحكام  می بخشد.

 

از یك سو زبان وسبک بیـان طوقـان بسیـار آسان و قابل فهـم براى همگان ، وگاهی به شدت تهکمی و انتقادی

 

است  و از سوى دیگر، شعر او اگر چه نمادی  از مقاومت  و با زبانى سهل وهمه فهم است ، اما هیچگاه خالی

 

ازصور خیال  و زیبایى‌هاى  هنرمندانه  شاعرى چیره دست  نیست . و از آن میان ،  بـه كارگیرى  استعاره ،

 

مهمترین عنصر بلاغی است كـه در دیوان او بـه وفـور مشاهده مى گردد.

 

علاوه  بر آنچـه  بیان شد ، اقتباسهـای  فراوان  قرآنـی ، که  از عشقی  بی پایان حكایت مى كنـد ، الهام  بخش

 

بسیاری از اشعار وطنی  و ملی  ابراهیم طوقان است ، و رمز و راز ماندگاری  نام این شاعرجوان، در امتداد

 

نسلهای پس ازاو را، باید درهمین امر جستجو كرد.

 

ابراهیم طوقان در سال 1941م و درسن 36 سالگی، وپیش ازاشغال سرزمین فلسطین، دارفانی را وداع گفت.

 

 

 

 

*             *              *              *               *

 

 

واژه های کلیدی :  ابراهیم طوقان ، ادبیات معاصرعربی ، شعر ، وطن ، صور خیال ، فلسطین .

 

 

مقدمه

 

هنر و ادب ، یادگار فکـرو اندیشه  صاحب خردانی هستنـد کـه فرهنگ  و تمدن بر جـای مانـده

 

از ملتهـا را در دل خود جای داده و آرمانهای آنها را با نقش و نگارهای زرین بر دیباچه تاریخ

 

حک می کنند .

 

ادبیات واژه ای  کهـن است که قرنهـای متمادی  با تعابیر مختلف  معنا شده  و امروزآن را هنر

 

این مطلب را هم بخوانید :

اندیشه وقلم معرفی می کنند که همسوی با دگرگونیهـای سریع دانش و اندیشه انسان قرن بیستـم

 

متحول گشته ، آنچنان  که همه زوایای زندگی بشر را از غرب تا شرق در برمی گیرد .

 

تحولی که در اروپا و غرب متولـد شد در شرق  رشد کرد و در راستا ی آن جهان عرب عمیقا

 

تحت تأثیر ادبیات بیگانه قرار گرفت تاجایی که شعراین قوم  به  تبعیت از دگرگونیهای اندیشـه

 

و فکر آنهـا  دستخوش تغییرات  چشم گیری شد . ابتدا  در حوزه معنـا  و مفهوم  کـه  نتیجـه آن

 

شکل گیری  مکتب  کلاسیک  به پرچمداری سامی بارودی  و دوستانش  احمد شوقی ، صدقی

 

الزهاوی  و بقیه  بود و سپس در قلمروتصویرکه شاعرانی رمانتیک  همچون ابو شادی ، شابی

 

،میخائیل نعیمه  و دیگران را به ادبیات عرب عرضه کرد ودر نهایت تغییر درموسیقی و زبان

 

شعرکه موج جدیدی ازشاعران نوگرا همانند نازک الملائکة ، سیّاب ، ادونیس ، محمد الماغوط

 

 

وغیره را که رمزواسطوره وابهام را به طورجدّ درلابه لای شعرشان گنجاندند ،به خودمشغول

 

ساخت .

 

اگر چه تحولات ادبیات عرب در تأثیر از غرب و به تبعیت از آن صورت گرفت ، اما مفهومی

 

زیباتر و با ارزشتر ازآن دردل خود بـه نام ادب مقاومت و عشق بـه  وطن جای داد کـه ادیبـان

 

بسیاری را به خود مشغول ساخت .

 

ادبیات مقاومت که  در پی قضیه فلسطین اشغالی شکل گرفت ، افکار همـه را به خود معطوف

 

ساخت و قلم بیشتر نویسندگان را در راستای مضامـین خود سوق داد . آنچنان که شاعری چون

 

مشهور «  درحاشیه دفتر شکست »  نتوانست نسبت بـه این مهم  بی توجه بمانـد . و اندیشمندان

 

وشاعرانی چـون ابراهیم  طوقان ، محمود درویش  و أمل دنقل عمـرگرانمایـه خـود  را صرف

 

بیداری ملت و سربلندی وطن کردند .

 

ابراهیم  طوقان  درمیان این شاعران دلسوز ، کسـی است که  صفحات این  پایان نامه  بـه  وی

 

اختصاص  یافته است .

 

شاعـری غریب کـه قومش صدای او را  نشنیدند  و با  فریادهـای گرفته اش  بیدار نشدند ، و با

 

بی مبالاتی  به دعوت های او سرزمین وحی ، اولین قبله گاه مسلمین و مهـد انبیای الهـی را در

 

معرض نابودی  قرار دادند  و آن  را  اندوهی عمیق همچون غده چرکینی ساختند کـه قلب تبار

 

عرب را از کرانه های نیل تا فرات به درد می آورد .

 

شعر ابراهیم غزلی است با عاطفـه ای عمیق ، تصویری است صادق از درون وی ، احساسـی

 

است  متفاوت  از احساس شاعران گذشتـه  ،  لیلای او ساحل زیبای بیروت و دخترزیبای قدس

 

باغهای سرخ  انار است  که الهام بخش شعرش می باشند .  عشق  در وجود او آرمانی رؤیایی

 

نیست بلکـه  حقیقتـی است روشن در سرای  وجـود ،  آن را مـی بیند  و لمس مـی کند ، عاشـق

 

می شود و تپشهای قلبش را می سراید ، و بی پروا درغم از دست دادنش  می گرید .

 

وطنیات ابراهیم  سروده ای است  کـه او را  شاعری مخلص ، حساس ، صادق ، دلسوز ، دور