بخش دوم: جایگاه رئیس مجلس شورای اسلامی درجمهوری اسلامی ایران. 63

فصل اول: جایگاه و نقش رئیس مجلس در برابر قوه مجریه. 64

مبحث اول:رئیس مجلس و تشکیل دولت.. 64

گفتاراول: نظارت بر تشكیل و مسائل مهم دولت.. 64

بند اول: تشكیل دولت.. 66

بند دوم: مسائل مهم و مورد اختلاف در دولت.. 67

گفتار دوم: نظارت بر نحوه فعالیت های دولت از لحاظ اطلاعی یا استصوابی بودن. 68

بند اول: سوال. 68

بند دوم: استیضاح. 72

مبحث دوم: نقش رئیس مجلس در نظارت مالی بر دولت.. 73

گفتاراول: تهیه و تصویب بودجه. 73

بند اول: تهیه بودجه. 73

بند دوم:تصویب بودجه. 75

گفتار دوم: اجرای بودجه. 77

مبحث سوم: نظارت رئیس مجلس بر مصوبات دولتی.. 82

گفتاراول: قانون نحوه اجرای اصول 85 و 138 قانون اساسی.. 84

بند اول: اعتبار مصوبه دولت با ایراد رئیس مجلس… 87

بند دوم: ضمانت اجرای نظارت رئیس مجلس بر مصوبات دولتی.. 94

گفتار دوم: هیات بررسی تطبیق مصوبات دولتی با قوانین.. 95

بند اول: قانون الحاق 5 تبصره به قانون اجرای اصل 85 و 138. 96

بند دوم: نقش رئیس مجلس در این هیات.. 98

فصل دوم:نقش رئیس مجلس در برابر سایر نهادها 99

مبحث اول: شورای بازنگری قانون اساسی و اتحادیه بین المجالس… 99

گفتار اول: شورای بازنگری قانون اساسی.. 99

گفتار دوم: اتحادیه بین المجالس… 103

مبحث دوم: شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجمع تشخیص مصلحت نظام. 103

این مطلب را هم بخوانید :

گفتار اول: شورای عالی انقلاب فرهنگی.. 103

گفتاردوم: مجمع تشخیص مصلحت نظام. 105

مبحث سوم: سایر نهادها 110

گفتار اول: شورای عالی امنیت ملی.. 110

گفتار دوم: صدا و سیما 111

نتیجه. 114

منابع. 117

مقدمه

الف- بیان مسئله

جایگاه و موقعیت رئیس مجلس تا حد زیادی خاص و منحصر بفرد است. ازسویی رئیس مجلس اولاً و بذات به روال و سیاق سایر کسانی است که برای نمایندگی مجلس شورای اسلامی در انتخابات کاندید می شوند و پس از اخذ حد نصاب لازم به عنوان نماینده پای به مجلسی می گذارند . وی نیز بدین سان نماینده مجلس می شود و در این مرحله هیچ برتری و مزیت خاصی نسبت به سایر نمایندگان ندارد اما وی پس از برگزاری انتخابات هیأت رئیسه و انتخاب شدن به عنوان رئیس مجلس شأن و جایگاه متفاوتی نسبت به سایر نمایندگان پیدا می کند که صد البته اختیارات و وظایف ویژه ای نیز بر عهده اش قرار می گیرد.

همچنین در رابطه با نقش رئیس مجلس شورای اسلامی در رابطه با قوه مجریه باید گفت که نظارت براساسنامه های مصوب دولت، آئین نامه ها و تصویب نامه های هیأت وزیران و کمیسیون های متشکل از چند وزیر بر عهده رئیس مجلس شورای اسلامی است. و نظر وی نیز در این رابطه نظر نهایی و لازم الاجرا بوده و مقرره دولتی در صورت عدم تامین نظر وی فاقد اعتبار است. با توجه به اینکه وظیفه نظارت بر مصوبات دولتی بر عهده رئیس مجلس شورای اسلامی است، مرجع تشخیص مصوبات موضوع اصول فوق از تصمیمات صرفا اجرایی شخص رئیس مجلس است.

علاوه بر آن رئیس مجلس در دیگر نهادهای نظام جایگاهی خاص دارا می باشد و به عنوان رئیس قوه قانونگذاری کشور در نهادهای مهم مانند شورای بازنگری، شورای عالی امنیت کشور، شورای عالی انقلاب فرهنگی عضو می باشد و در تصمیم گیری ها و سیاست های این نهادها تاثیر گذار است. بنابراین با توجه به مسائل فوق و اهمیت موضوع دراین تحقیق بر آن خواهیم شد که نقش و جایگاه حقوقی رئیس قوه تقنین را در جمهوری اسلامی ایران مورد واکاوی قرار دهیم.

ب- اهمیت موضوع

با توجه به نقش قوه مقننه و اهمیت آن در نظام حقوقی کشور و از طرفی اهمیتی که این نهاد برای مردم دارد از آن جهت که نمایندگان منتخب آنها در این نهاد قرار دارند و رئیس مجلس شورای اسلامی