1-7-قلمرو تحقیق                                      9

1-7-1- قلمرو موضوعی تحقیق                            9

1-7-2- قلمرو مکانی تحقیق                             9

1-7-3- قلمرو زمانی تحقیق                             9

فصل دوم ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه                                           10

بخش اول: تعهد سازمانی                                12

2-2- تعهد سازمانی                                    12

2-2-1- تعریف تعهد سازمانی                            12

2-2-2-  انواع تعهد                                   13

2-2-3-  اهمیت تعهد سازمانی                           14

2-2-4-  انواع تعهد سازمانی                           14

2-2-5- تعهد سازمانی مفهوم یک بعدی  یا چند بعدی       16

2-2-6- الگوهای چند بعدی تعهد سازمانی                 16

2-2-7- عوامل موثر بر تعهد سازمانی                    19

2-2-8- تعهد سازمانی و دو دیدگاه رایج                 20

بخش دوم: رفتار شهروندی سازمانی              23

2-3- رفتار شهروندی سازمانی                           23

2-3-1- تعریف رفتار شهروندی سازمانی                   23

2-3-2- تاثیر رفتار شهروندی سازمانی بر موفقیت سازمان  25

2-3-3- ابعاد شهروند سازمانی                          25

2-3-4- رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی و تعهد سازمانی    29

بخش سوم: مختصری در خصوص تربیت بدنی و آشنایی با اهداف   30

2-4- تربیت بدنی                                      30

2-4-1-تاریخچه تربیت بدنی                             30

2-4-2-عوامل موثر در توجه انسان به تربیت بدنی         32

2-4-3-تاریخچه ورزش در ایران                          31

2-5- شرح مختصری در خصوص اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال و بختیاری                                              33

2-5-1- معرفی اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال و بختیاری 33

2-5-2- خدمات و فرایندهای اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال و بختیاری                                              36

بخش چهارم: پیشینه تحقیقات انجام گرفته       38

2-6- پیشینه تحقیقات                                  38

2-6-1- تحقیقات داخلی                                 38

2-6-2- تحقیقات خارجی                                 41

فصل سوم روش تحقیق

3-1- مقدمه                                           44

3-2- روش تحقیق                                       45

3-3- جامعه آماری                                     45

3-4- تعداد نمونه                                     45

3-5- روش نمونه گیری                                  45

3-6- ابزار گردآوری اطلاعات                            46

3-7- روش تحقیق                                       48

3-7-1- جامعه آماری                                   48

3-7-2- تعداد نمونه                                   48

3-7-3- روش جمع آوری اطلاعات                           48

3-7-4- ابزار گرد آوری اطلاعات                         48

3-7-5- شیوه جمع آوری اطلاعات                          49

3-7-6- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات                      49

فصل چهارم تجزیه و تحلیل اطلاعات

4-1-مقدمه                                            50

4-2-بررسی ویژگی های جمعیت شناختی                     51

4-3-سوالات تحقیق                                      56

4-4-فرضیات تحقیق                                     57

فصل پنجم بحث و نتیجه گیری

5-1-مقدمه                                            61

این مطلب را هم بخوانید :

5-2- بحث و نتیجه گیری از جداول توصیفی                62

5-3- بحث و نتیجه گیری از آزمون فرضیات تحقیق          63

5-4- پیشنهادات تحقیق                                 64

5-5- پیشنهادات تحقیق                                 70

منابع                                               72

چکیده

رفتار شهروندی سازمانی بحثی که در دو دهه اخیر مطرح شده­است و علاوه بر رفتارشناسان، توجه روانشناسان و جامعه­شناسان را نیز به خود جلب نموده است.  عوامل زیادی بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیرگذار است که تعهد سازمانی اخیراً مورد توجه محققین قرار گرفته است.درهمین راستا این مطالعه درپی آن است تا به بررسی ارتباط بین تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال و بختیاری در سال 1391 بپردازد. به این منظور طی یک مطالعه  توصیفی، همبستگی  واز نوع کاربردی ازجامعه آماری کارکنان این ادارات که بالغ بر 140 نفر می باشد تعداد100نفر نمونه توسط جدول مورگان انتخاب وبا استفاده از دو پرسشنامه استاندارد رفتار شهروندی سازمانی(پادساکف و مکنزی) و تعهد سازمانی(موادی ، استیرز و پورتر) مورد تاییداستاد راهنما قرار گرفتند و وپایی آنها  از طریق آلفای کرونباخ به ترتیب( 76/0 و78/0) موردپرسشگرب فرار گرفتند .اطلاعات با استفاده از امار توصیفی واستنباطی ،به وسیله نرم افزارآماریspss تجزیه وتحلیل شد.

نتایج نشان داد که : که ازبین100 نفر آزمودنی (52 درصد) مرد و (48 درصد) زن می باشد. میزان تحصیلات اکثریت کارکنان لیسانس  و51 درصدآنان سابقه کار زیر 10 سال داشتند. دربین ابعاد مختلف رفتار شهروندی سازمانی در کارکنان بالاتر از حد میانگین وبعد نوع دوستی دارای بالاترین میانگین و فضیلت مدنی از کمترین میانگین برخوردار بود. تعهد سازمانی کارکنان نیز بالاتر از حد میانگین وبعد عاطفی دارای بالاترین میانگین وبعد مستمر کمترین میانگین را نشان داد. نتیجه فرضیه اصلی تحقیق نشان داد ، بین تعهد سازمانی با رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان رابطه وجود دارد(05/0>p). بین تعهد سازمانی کارکنان با ابعاد مختلف رفتار های شهروندی سازمانی آنان رابطه وجود دارد(05/0>p). بین رفتارهای شهروندی سازمانی و ابعاد ( عاطفی ومستمر) رابطه مثبت و معنی­دار نشان داده شد05/0>p). همجنین بین میزان تعهد سازمانی و رفتارهای شهروندی دربین زنان و مردان تفاوتی مشاهده نشد(05/0<p). ولی

سابقه کار، در رابطه با زیر مقیاس های تعهد سازمانی تفاوت معنی دارنشان داد(05/0>P).

کلید واژه ها : رفتار های شهروندی سازمانی، تعهد سازمانی ، اداره کل ورزش و جوانان.

 فصل اول

کلیات تحقیق

1-1-مقدمه

مطالعه رفتار افراد در محیط­های کاری از دیر باز مورد توجه اندیشمندان علوم مدیریت بوده است و با ظهور رشته رفتار سازمانی در سال های نخست دهه 1960 در این امر جدیت بیشتری به عمل آمد. به عبارت دیگر، نیروی انسانی مهم­ترین سرمایه سازمان­هاست و هر چه این سرمایه کیفیت مطلوب تری داشته باشد، احتمال موفقیت، بقا و ارتقای سازمان بیشتر خواهد شد. از این رو باید در مورد بهبود کیفی نیروی انسانی سعی فراوان کرد، زیرا این اقدام هم به نفع سازمان و هم به نفع افراد است. بسیاری از مطالعات صورت گرفته سعی در تقسیم بندی رفتار ها و علل بروز آن ها داشته اند. مباحثی نظیر؛ ادراک، انگیزش، نگرش های شغلی و… از جمله مواردی هستند که به بررسی ریشه بسیاری از رفتار های آدمی در محیط کار می­پردازند. اما بحثی که در دو دهه اخیر مطرح شده­است و علاوه بر رفتارشناسان، توجه روانشناسان و جامعه­شناسان را نیز به خود جلب نموده است، رفتار شهروندی سازمانی نام دارد. رفتار شهروندی سازمانی، رفتاری اختیاری و فراوظیفه ای است که در افزایش عملکرد اثربخش سازمان موثر است و به طور مستقیم یا غیر مستقیم بوسیله سیستم پاداش رسمی سازمان سازمان­دهی نمی­شود. با توجه به اینکه افزایش اثربخشی همواره یکی از مسائل و دغدغه­های مدیران است، شناخت رفتار شهروندی سازمانی و عوامل موثر بر آن می­تواند گام موثر و مفیدی در این مسیر به شمار آید .  (مارکوزی[1]، 2005: 12).

در این راستا، تحقیقات زیادی در جستجوی یافتن پاسخ بدین پرسش که چه عواملی می تواند در ایجاد و حفظ چنین رفتارهایی موثر واقع شوند، به عمل آمده است و محققان زیادی پیش­زمینه ها و پیامدهای رفتار شهروندی سازمانی را مورد بررسی قرار داده اند. این تحقیقات نشان داد که عوامل زیادی نظیر نگرش­ها، رضایت شغلی، حمایت سازمانی، عدالت سازمانی، اعتماد بین فردی و قرارداد روانشناختی و… می توانند به عنوان پیش­زمینه های(پیشگویی کنندگان) رفتار شهروندی مطرح شوند.

اما از میان متغیر های یاد شده، تعهد سازمانی به عنوان متغیر تاثیرگذار بر بروز رفتارشهروندی، اخیراً مورد توجه محققین قرار گرفته است (بولینو[2]، 2002: 505).

به طور کلی، تعهدسازمانی، سازه ای است که تعاریف متفاوتی از آن ارایه شده است. به عنوان نمونه مارو[3](1999) بیش از 25 مفهوم مرتبط با تعهد سازمانی را مشخص کرد. پورتر[4] و همکاران (1974)، تعهد را بدین صورت تعریف کردند:  میزانی که یک فرد، خود را متعلق به سازمانی می­داند و خود را با آن تعیین هویت می کند آن ها از انگیزش، تشخیص ارزش های سازمان و میزان تمایل کارکنان به عضویت در سازمان، برای سنجش و اندازه گیری آن استفاده کردند (پورتر، 1974: 604).

1-2-بیان مسئله

همزمان با پایان یافتن دوران سلطه اندیشه­های کلاسیک و ابزارانگارانه در مدیریت، توجه به انسان و ابعاد وجودی او در مدیریت بیشتر شد و در نتیجه تحقیقات مربوط به رفتار سازمانی عمق بیشتری یافت و قلمرویی با عنوان “اخلاق کاری”در بین بسیاری از اندیشمندان مطرح شد. اخلاق کاری دارای وجوه و جلوه های متعددی است که یکی از ابعاد عملی آن “تعهد” نام دارد. این مفهوم که در جریان شناخت و درگیرشدن افراد با سازمان تجلی می یابد، در دهه گذشته جایگاه مهمی را در تحقیقات مربوط به رفتار سازمانی به خود اختصاص داده است. ارزش و اهمیت این مفهوم تا حدی است که استاو[5] درباره آن  می گوید: ارزش و اهمیت تعهد سازمانی، باید به عنوان یک ساخت مجزا و مستقل از سایر مفاهیم روانشناختی (نظیر انگیزش، در گیری شغلی یا سایر گرایش های رفتاری دیگر ) به اثبات برسد

(خاکی، 1376: 158).

تعهد سازمانی[6] فرایندی مستمر است که از طریق آن کارکنان سازمان به اهداف و ارزش‌های سازمان معتقد شده و برای رسیدن به آنها تلاش می‌کنند. همچنین تعهد سازمانی سه عامل را شامل می‌شود. الف : اعتقاد قوی به اهداف و ارزش‌های سازمان

ب : تمایل به تلاش و فداکاری برای سازمان

ج: خواست قوی و عمیق برای ادامه عضویت در سازمان.

تعهد سازمانی به عنوان یک نگرش و طرز تلقی کاری قادر است اطلاعات مفیدی جهت برنامه‌ریزی، سازماندهی، افزایش کارآیی، عملکرد بالا، کاهش غیبت و تاخیر در اختیار مدیران قرار دهد (حبیبی، 1386: 12).

آن دسته از سازمان هایی که به اهمیت نقش منابع انسانی در بهبود بهره­وری پی برده اند، ارزش نیروی کار متعهد و در صحنه را می دانند، بنابراین منابع مهم و انرژی های فراوانی از مدیریت را صرف ایجاد محیطی می­کنند که کارکنان بتوانند با حداکثر توان خود، در بهبود عملکرد سهیم باشند.رشد و توسعه سازمان­ها، بدون توجه به رکن اساسی نیروی انسانی امکان پذیر نمی باشد .همه سازمان­ها به عامل نیروی انسانی به عنوان عامل کلیدی توجه می­نمایند. مدیران سازمان تلاش می­کنند که در منابع انسانی خود چنان انگیزه ای ایجاد نمایند، تا ضمن احساس سربلندی و خشنودی از کارکنان در سازمان، نهایت توان، مهارت و دانش تخصصی خود را برای دست­یابی به هدف­های سازمان به کار گیرند (دولان شولر[7] ، 1384: 395).

درک فرایند ایجاد تعهد برای سازمان و جامعه مفید است زیرا، موجب ابداع کارکنان، ماندگاری بیشتر در مؤسسه و قدرت رقابت زیادتر مؤسسه شده و در عین حال جامعه نیز از بهره وری بیشتر سازمان ها و کیفیت بهتر محصولات بهره مند می­شود (توکلی و همکاران، 1388: 106).

سازمان­ها از طریق دو شیوه می توانند تعهد سازمانی کارمندانشان را افزایش دهند. ابتدا سازمان ها می­توانند درک کارمندان را از عضویت سازمانی افزایش دهند، دوم این که سازمان ها می توانند به کارمندان نشان دهند که آنان مورد تو جه کارفرمایند و کارفرما برای آن ان ارزش قائل است و این هم از لحاظ نظری و هم عملی مهم است. از لحاظ نظری به این دلیل که بحث راجع به چنین موضوعی به بازیابی نتایج تحقیقات گذشته کمک می­کند و از لحاظ عملی نیز از آن جهت اهمیت دارد که سازمان ها در سال های اخیر در گیر پیدا کردن راه های مؤثر برای افزایش تعهد سازمانی هستند. از جمله مداخلاتی که به نظر می رسد در افزایش تعهد سازمانی مؤثر است آموزش رفتار شهروندی سازمانی است (روزی[8]، 2004:  122).

ارگان[9] (1988) رفتار شهروندی سازمانی را این گونه تعریف کرد: رفتارهای داوطلبانه و اختیاری مرتبط با کار که در حیطه وظایف شغلی رسمی کارمند قرار نمی گیرند و در مجموع عملکرد سازمان را بهبود  می بخشند (پادساکوف[10] و همکاران، 2006: 520).

مورمن و بلیک لی[11] (1995)  ضمن تایید آثار مثبت رفتار شهروندی سازمانی اعتقاد داشتند که مشکل مدیران فراهم سازی زمینه بروز چنین رفتارهایی در سازمان است چرا که این رفتارها داوطلبانه اند و در  قراردادهای کار و سیستم ارزیابی عملکرد رسمی سازمان قرار نمی گیرند. این رفتارها با وجود اینکه در ارزیابی های سنتی عملکرد شغلی به طور ناقص اندازه گیری می‌‌شدند و یا حتی گاهی اوقات مورد غفلت قرار می‌‌گرفتند، اما در بهبود اثربخشی سازمانی مؤثر بودند (بینستوک[12] و همکاران، 2003: 361).

نظر به اهمیت موضوع تحقیق از آنجا که تاکنون تحقیقی در زمینه  تاثیر تعهد سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان در سازمان های متولی و سیاست گذار در ورزش، انجام نگرفته در این پژوهش به بررسی و تحلیل ارتباط بین تعهد سازمانی به عنوان متغیر مستقل و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال و بختیاری به عنوان متغیر وابسته در سال 1391 پرداخته شده است و رهنمودهای کاربردی برای دست اندرکاران این سازمان ارائه گردیده است.

 1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق

با در نظر گرفتن چنین ویژگی هایی می توان موارد ذیل را بیانگر اهمیت تحقیق دانست:

1-ایجاد شرایط سازمانی لازم برای بروز رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان که از اهمیت ویزه ای برخورداراست.

2-از نظر بسیاری پژوهشگران، رفتار شهروندی سازمانی بر بیشتر جنبه های بنیادی عملکرد سازمانی تاثیر دارد که مطالعه آنها می تواند راهکارهای لازم برای رشد وتعالی سازمان فراهم نماید..

اگر رفتار شهروندی سازمانی را بعنوان عاملی ضروری در عملکرد سازمانی بدانیم، در این صورت باید مدیریت شود و برای مدیریت آن نیاز به درک و شناختی روشن از آن می باشد. بنابراین تحقیق حاضر می تواند پشتوانه ای ارزنده برای درک رفتار شهروندی سازمانی و متعاقب آن مدیریت صحیح جهت بهبود محیطی مناسب در اداره کل ورزش و جوانان استان باشد. اگر سازمانی نتواند تعهد لازم جهت انجام امور را در کارکنان خود بوجود آورد در نتیجه میزان کارایی کارکنان پایین آمده و بهره وری را دچار مشکل خواهد نمود دراین صورت ممکن است با عدم رضایت مشتریان روبه رو شده و سازمان مجبور به باز خرید، اخراج و یا به هر صورت ممکن پایان دادن به خدمت کارکنان شود درنتیجه همین افراد وارد بازار آزاد شده و چون کارایی لازم را ندارند به جمع بیکاران و یا شاغلین کاذب اضافه شوند.

حفظ و نیل به اهداف سازمانی به طوری که کارکنان متعهد همه حواس خود را به چیزی معطوف
می کنند که از همه مهمتر بوده و سازمان را هر چه زودتر به اهداف خود نزدیک می کند. در صورت انجام این تحقیق اداره کل ورزش و جوانان استان می توانند با توجه به تعهد سازمانی ورفتار شهروندی سازمانی مناسب ورزشکاران را جهت رقابتهای استانی و ملی آماده کرده آن­ها با به میادین مبارزات قهرمانی بالاتر سوق دهند. حتی به فعالیتهای فراتر مرزهای جغرافیایی کشور. مدیران با پویایی و تحرک بیشتر کارکنان را جهت دستیابی به مهارت­های ویژه در یادگیری و تطبیق به منظور نیل به مزیت­های رقابتی پایدار رهنمون سازند.

1-4-اهداف تحقیق

الف: هدف اصلی

بررسی و تعیین میزان تعهد سازمانی و رفتار های شهروندی سازمانی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال و بختیاری و ارتباط  این متغیر ها با یکدیگر.

ب: اهداف کاربردی

1-تعیین رابطه بین تعهد سازمانی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان با ابعاد مختلف رفتارهای شهروندی سازمانی.

2- تعبین رابطه بین تعهد عاطفی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال وبختیاری  با ابعاد مختلف رفتار های شهروندی سازمانی .

3- تعیین رابطه بین تعهد هنجاری کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال وبختیاری  با ابعاد مختلف شهروندی سازمانی.

4-  تعیین رابطه بین تعهد مستمر کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال وبختیاری  با ابعاد مختلف رفتار های شهروندی سازمانی.

1-5- سوالات و فرضیات تحقیق

1-5-1-سوالات تحقیق

1-مهم­ترین ابعاد رفتار شهروندی سازمانی در کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان کدامند؟

2-میزان تعهد سازمانی و ابعاد آن در کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چقدر است؟

1-5-2-فرضیات تحقیق

الف: فرضیات اصلی

بین تعهد سازمانی با رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال و بختیاری رابطه وجود دارد

ب: فرضیات فرعی

1-بین تعهد سازمانی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال و بختیاری با ابعاد مختلف رفتار های شهروندی سازمانی آنان رابطه وجود دارد.